TRƯỜNG ĐHSP HÀ NỘI 2

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM

VIỆN NGHIÊN CỨU SƯ PHẠM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐỀ ĐÁNH GIÁ KẾT THÚC HỌC PHẦN
Môn: Nâng cao chất lượng tự học
Lớp: NVSP dành cho Giảng viên
Câu hỏi: Phân tích sự cần thiết của kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động tự
học? Thầy (cô) nêu tên một vấn đề thuộc hoạt động học tập/giảng dạy/nghiên cứu
khoa học/hoạt động nghề nghiệp khác, vận dụng các công cụ, kỹ thuật đã biết để
thực hiện các bước trong quy trình giải quyết vấn đề đó.


BÀI LÀM
Giải quyết vấn đề (Problem solving) là một kỹ năng rất cần thiết trong học tập,
làm việc và mọi thứ khác xoay quanh cuộc sống của bạn. Trong công việc hằng
ngày, khi có một vấn đề nào đó xảy ra, ta thường phân vân không biết giải quyết
theo hướng nào. Kỹ năng giải quyết vấn đề (Problem-solving Skills) là khả năng
xác định và tìm ra các giải pháp hiệu quả cho các tình huống phức tạp hoặc khó
khăn. Đó là quá trình sử dụng các phương pháp logic, tư duy sáng tạo và khả năng
phân tích để xác định nguyên nhân của vấn đề, thu thập thông tin liên quan, đánh
giá các lựa chọn và đưa ra quyết định tốt nhất.
Kỹ năng giải quyết vấn đề bao gồm cả khả năng phân tích, tư duy linh hoạt, khả
năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian và khả năng đưa ra quyết định một
cách tỉnh táo. Đây là một kỹ năng quan trọng trong nhiều lĩnh vực cuộc sống và
cơng việc, vì việc giải quyết vấn đề đúng cách có thể mang lại hiệu quả và thành
cơng.

Kỹ năng giải quyết vấn đề có vai trị đặc biệt quan trọng trong cơng việc vì kỹ
năng này giúp nhân viên và nhà quản lý đối phó và giải quyết các tình huống phức
tạp và khó khăn mà họ gặp phải hàng ngày.
1.

Xác định và phân tích vấn đề: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp người làm việc
nhận biết và định rõ vấn đề mà họ đang đối mặt. Bằng cách phân tích tình
huống, họ có thể hiểu rõ ngun nhân gốc rễ của vấn đề và tìm ra cách tiếp cận
phù hợp.

2.

Thu thập và đánh giá thông tin: Kỹ năng giải quyết vấn đề cung cấp cho
người làm việc khả năng thu thập và đánh giá thông tin liên quan. Điều này giúp
họ có được cái nhìn tổng thể về tình huống và cơ sở để đưa ra quyết định thông
minh và cân nhắc.


3.

Tư duy sáng tạo: Kỹ năng giải quyết vấn đề khuyến khích tư duy sáng tạo và
linh hoạt. Điều này cho phép người làm việc tìm ra những phương pháp và giải
pháp mới để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và nhanh chóng.

4.

Đưa ra quyết định: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp người làm việc đánh giá
các lựa chọn có sẵn và đưa ra quyết định cuối cùng. Điều này đòi hỏi khả năng
đánh giá và cân nhắc các yếu tố liên quan, như tiến độ, nguồn lực và tác động
dự kiến.


5.

Tăng hiệu quả và năng suất: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp giải quyết các
vấn đề một cách hiệu quả và nhanh chóng, giúp tăng cường năng suất và hiệu
quả làm việc. Nếu một người làm việc có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt, họ có
khả năng xử lý các tình huống khó khăn một cách tỉnh táo và đạt được kết quả
tốt.

6.

Làm việc nhóm: Kỹ năng giải quyết vấn đề cũng là một yếu tố quan trọng
trong việc làm việc nhóm. Kỹ năng này giúp các thành viên trong nhóm tương
tác, thảo luận và đưa ra quyết định chung để vượt qua các thách thức và vấn đề.
Kỹ năng giải quyết vấn đề khơng chỉ có vai trị quan trọng trong cơng việc mà

cịn mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống cá nhân và xã hội. Dưới đây là một số vai
trò của kỹ năng này trong cuộc sống:
1. Rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề cá nhân: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp
bạn đối mặt và vượt qua các thách thức, khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.
Nó giúp bạn xác định rõ vấn đề, tư duy sáng tạo và tìm ra các giải pháp hiệu
quả.
2. Tăng sự tin và sáng tạo: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp bạn tự tin hơn khi đối
mặt với những tình huống khó khăn. Nó khuyến khích tư duy sáng tạo và linh
hoạt để tìm ra các giải pháp mới và đột phá.


3. Tăng cường khả năng quản lý cuộc sống: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp bạn tổ
chức và quản lý cuộc sống cá nhân hiệu quả hơn. Bằng cách xác định ưu tiên,
phân loại công việc và đưa ra quyết định thơng minh, bạn có thể tận dụng thời

gian và năng lực của mình một cách tốt nhất.
4. Tương tác xã hội: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp cải thiện khả năng giao tiếp
và tương tác xã hội. Bạn có khả năng lắng nghe, đưa ra ý kiến và đề xuất giải
pháp trong các tình huống nhóm, gia đình hoặc xã hội.
5. Phát triển tư duy phản biện: Kỹ năng giải quyết vấn đề giúp phát triển tư duy
phản biện và phân tích cẩn thận. Bạn học cách suy luận logic, đánh giá thông tin
và đưa ra nhận định dựa trên dữ liệu có sẵn.
Khơng phải ai cũng có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt, đặc biệt khi gặp phải các
vấn đề khó khăn trong cuộc sống và công việc hàng ngày, khả năng giải quyết vấn
đề thể hiện năng lực tư duy và nền tảng kiến thức của bạn, do vậy kỹ năng này
hồn tồn có thể cải thiện được bằng nhiều cách, và nó sẽ có kết quả khi bạn sẵn
sàng và xác quyết rằng tơi muốn điều đó.


* Vận dụng các công cụ, kỹ thuật đã biết để thực hiện các bước trong quy
trình giải quyết vấn đề đó.
VẤN ĐỀ: SỰ BẤT ĐỒNG Ý KIẾN GIỮA CÁC HỌC VIÊN VỚI NHAU
Bước 1: Xác định vấn đề
 Áp dụng quy tắc 5W1H:
- Who: Vấn đề của học viên và liên quan đến giảng viên, và giảng viên là người
chịu trách nhiệm giải quyết.
- What: Vấn đề là sự bất đồng ý kiến giữa các học viên với nhau.
- When: Vấn đề xảy ra sau khi giảng viên chia sẻ về một nội dung trong bài
học.
- Where: Vấn đề này xảy ra trong lớp học.
- How: Khắc phục bằng cách làm rỏ các nguyên nhân gây mâu thuẩn, đưa quan
điểm các học viên lại gần nhau.
 Vấn đề khá khẩn cấp và quan trọng, nếu không giải quyết sẽ gây ra sự mất
định hướng trong bài học.
 Điểm đặc biệt là cần khai thác cụ thể lý do gây mâu thuẩn.

 Xác định các nguồn lực cần có để giải quyết: Nội dung kiến thức chia sẻ bổ
trợ, các công cụ phương tiện, cách thức.


Bước 2: Tìm hiểu nguyên nhân
 Áp dụng sơ đồ xương cá để phân tích nguyên nhân và các loại nguyên nhân


Bước 3: Xây dựng giải pháp
Phân thành 03 nhóm giải pháp.
Thứ 1: Bản thân nội dung & người thầy: Lựa chọn nội dung chính xác, hạn
chế gây tranh cãi, truyền đạt nội dung đúng và đầy đủ đến các người học
Thứ 2: Nhóm về yếu tố cá nhân học viên:
- Phân tích tổng hợp các ý kiến của các bên, để tìm tiếng nói chung và giải
quyết vấn đề để đi đến thống nhất.
- Tìm được tiếng nói chung, sự thống nhất trong công việc và tôn trọng ý
kiến của các thành viên khác
- Hướng cả hai học viên về cùng một góc nhìn, cùng một khía cạnh nhìn
nhận vấn đề thơng qua: đổi góc nhìn cho nhau và người dạy tập trung chia sẽ cho
cả hai về mục tiêu mà bài giảng hướng đến.
- Buông bỏ cái tôi, kiểm soát cảm xúc và lắng nghe nhiều hơn
- Thỏa thuận và sắp xếp công việc hợp lý
- Giả định kết quả xảy ra theo các trường hợp của nhóm đang tranh luận, xét
ưu và nhược điểm của cách làm khác nhau để nhóm tìm ra hướng giải quyết chung
Thứ 3: Nhóm yếu tố xung quanh tác động
- Đảm bảo quá trình giao tiếp của học viên
- Hạn chế các nhiểu loạn từ các yếu tố xung quanh: tâm trạng, cảm súc thời
điểm
Sử dụng sơ đồ tư duy tóm tắt các giải pháp




Bước 4: Lựa chọn giải pháp tối ưu
Giải pháp tối ưu là tập trung vào nhóm yếu tố nội dung và người dạy & tập
trung vào giải quyết đồng bộ hóa góc nhìn.
- Lựa chọn nội dung chính xác, hạn chế gây tranh cải,
- Truyền đạt nội dung đúng và đầy đủ đến các người học
- Hướng cả hai học viên về cùng một góc nhìn, cùng một khía cạnh nhìn
nhận vấn đề.
Bước 5: Lập kế hoạch và giải quyết vấn đề
Hạng mục

Hoạt động

Nguồn lực

Người chịu

Thời gian

trách nhiệm
Lựa chọn nội

Điều chỉnh

Tài liệu, bài

Người dạy

dung chính


nội dung bài

giảng, cách

chỉnh ngay

xác

giảng

thiết kế bài

khi xảy ra vấn

giảng

đề
Người dạy

Hoàn tất điều

Truyền đạt nội Điều chỉnh

Cơng cụ hỗ

dung đúng và

cách truyền


trợ, góp ý các

chỉnh ngay

đầy đủ

đạt, phương

chuyên gia.

khi xảy ra vấn

pháp giảng

Hoàn tất điều

đề.

dạy.
Hướng cả 2

Đổi góc nhìn

Các hoạt động Người dạy,

Hồn tất điều

học viên về

vấn đề của


thực tế, các

chỉnh ngay

cùng 1 góc

học viên.

cơng cụ bổ trợ

khi xảy ra vấn

nhìn.

Đưa ra giả

như video, tư

đề.

thuyết kết quả

liệu sinh

của từng nhận

động…

người học



định.
Tổng hợp các
góc nhìn.


Bước 6: Giám sát và đánh giá
- Giám sát mức độ thành công của kế hoạch giải quyết và đánh giá kết quả.
- Điều chỉnh để vấn đề được giải quyết hoàn toàn.