ĐO BÓC KHỐI LƯỢNG XÂY DỰNG
Tài liệu tham khảo dành cho: Kỹ sư QS GXD, học viên Dự toán GXD
Kỹ sư định giá, quản lý chi phí & quản lý dự án
Ths Nguyễn Thế Anh
CEO Công ty CP Giá Xây Dựng,
Admin giaxaydung.vn, gxd.vn, qlda.gxd.vn, dutoan.gxd.vn
Facebook: Nguyen The Anh
/>

CÂU HỎI:

Mục đích của việc đo bóc khối lượng là gì?


GIẢI ĐÁP:
 Mục đích của việc bóc khối lượng là gì?
 Để làm bảng tiên lượng lập dự tốn
 Để kiểm tra lại khối lượng phục vụ thẩm tra (dự toán, giá gt…)
 Để làm bảng khối lượng mời thầu hoặc lập giá dự thầu
 Để làm bảng khối lượng lập dự tốn điều chỉnh, bổ sung
 Hay đo bóc khối lượng hồn cơng (làm quyết tốn)
 Hoặc tính tốn khối lượng phục vụ thanh toán giai đoạn
 Kiểm toán bóc khối lượng của nhà thầu để trừ đi
....
• Muốn đo bóc tốt thì cần phải đọc bản vẽ tốt và nhiều kiến thức
tổng hợp khác (định mức, đơn giá, biện pháp thi công…)


CÂU HỎI:

Muốn đọc bản vẽ, bóc khối lượng bạn sẽ bắt đầu

tìm hiểu từ đâu? Tài liệu hướng dẫn nào?


NẾU CĨ ĐIỀU KIỆN RA HIỆN TRƯỜNG:
• Cầm bản vẽ thiết kế trên tay và ra ngoài hiện trường, chịu khó
xem cơng nhân thi cơng thực tế, để hiểu rõ được bản vẽ truyền tải
cho mình những gì, cơng trình thi cơng có những chi tiết thế nào.
• Sau đó xin quyển dự tốn mẫu để xem phần tính tốn khối lượng
(chú ý là dự tốn mẫu cũng khơng hẳn chính xác tuyệt đối), rồi tự
bóc lại khối lượng của cơng trình đó.
• Sau khi bóc thì đối chiếu, 1 lần chưa được thì vài lần sẽ được.
Theo nguyên tắc phá dỡ thì làm từ trên xuống, làm mới thì từ dưới
lên. Bạn phải gạch được đầu dòng những đầu việc ảnh hưởng
trực tiếp đến việc hình thành nên các cấu kiện, kết cấu cơng trình.
Rồi triển khai những cơng việc cịn lại thì sẽ khơng bị sót đầu việc.
• Cũng cần tìm hiểu để biết về biện pháp thi cơng của cơng trình
mình sẽ bóc tách. Lúc đó sẽ có được trình tự của các đầu cơng
việc và dễ kiểm soát khối lượng hơn.


KHƠNG CĨ ĐIỀU KIỆN ĐI THI CƠNG
• Với những người khơng học kỹ thuật xây dựng, làm việc
trong VP có thể bắt đầu bằng cách đọc tài liệu:
• Đầu tiên vào dutoan.gxd.vn đọc Phụ lục VI Thông tư số
13/2021/TT-BXD ngày 31/08/2021 của Bộ Xây dựng về
phương pháp đo bóc khối lượng cơng trình và Tài liệu Đọc
bản vẽ, đo bóc khối lượng tác giả Nguyễn Thế Anh
• Đọc thêm tài liệu: Vẽ kỹ thuật, hướng dẫn đọc bản vẽ, bóc
tách khối lượng, một số tiêu chuẩn thể hiện bản vẽ. Tìm lại
các cơng thức tính thể tích, diện tích các hình cơ bản.

• Sau đó đọc tài liệu: Tìm hiểu về các kết cấu xây dựng, biện
pháp, kỹ thuật thi cơng xây dựng
• Kết hợp xem video, hình ảnh, mơ hình


CHỐNG BUỒN NGỦ VÀ NHÀM CHÁN
Vừa đọc tài liệu, vừa thực hành:
• Mượn quyển dự tốn thi cơng + bản vẽ, rồi kiểm tra đối chiếu
các phép tính bóc tách trong dự tốn với bản vẽ, kiểm tra quen
thì tự bóc lại và so sánh.
• Thẩm định, thẩm tra dự toán: kiểm tra phần khối lượng, kiểm
tra bảng khối lượng chào thầu cũng là 1 cách hay. Dựa vào dự
toán và bản vẽ mẫu, tham khảo và học cách bóc tách của
người ta sau đó thì tìm hiểu và tự làm lại.
Áp lực từ sếp và các cú điện thoại hỏi xong chưa của Chủ đầu
tư là phương thức chống buồn ngủ hữu hiệu.
Đừng đọc tài liệu nhiều, hãy thực hành tính tốn bằng các
phương tiện khác nhau sẽ đỡ chán và buồn ngủ.


CÁCH KHÁC: Thực hành vẽ bằng phần mềm
• Nghiên cứu lại các cơng thức tính thể tích, diện tích của các
hình, từ hình học cơ bản (sổ tay Tốn – Lý – Hóa)
• Tìm sách về vẽ kỹ thuật: Nắm bắt các nguyên lý về thể hiện
bản vẽ kỹ thuật, bản vẽ thiết kế xây dựng. Ký hiệu vật liệu,
đường nét, mặt bằng, mặt cắt, mặt đứng, chi tiết…
• Mượn hồ sơ dự tốn và bản vẽ cơng trình đơn giản thơi.
• Tìm sách hướng dẫn học AutoCad, Revit. Cài vào máy.
• Luyện vẽ lại bản vẽ cơng trình đó bằng AutoCad hoặc Revit,
quá trình vẽ hình dung, liên tưởng với các hình cơ bản

• Thực hiện tính tốn các khối lượng (đo, đếm, tính tốn diện
tích, thể tích) và đối chiếu với khối lượng trong hồ sơ dự tốn
• Một công học được mấy kỹ năng.


NÂNG CAO, TÌM HIỂU SÂU
• Sau khi biết được các vấn đề cơ bản thì phải trang bị thêm
các kiến thức về biện pháp thi công, kỹ thuật thi công, cơng
nghệ thi cơng xây dựng:
• Biện pháp thi cơng, kỹ thuật thi cơng: Tìm hiểu qua các tài liệu
biện pháp thi cơng các cơng trình đã được duyệt hoặc trong
các hồ sơ thầu
Ví dụ: Các bạn muốn tính khối lượng đào móng chẳng hạn thì
phải biết được là đào mở mái ra sao hay là đóng cừ sau mới
đào đất.... Hoặc đơn giản là khi thi cơng móng họ khơng lắp
ván khn cho bê tơng lót hoặc đóng ván khn cho phần
vát….
• Cơng nghệ thi cơng: Các tài liệu về công nghệ thi công


NÂNG CAO, TÌM HIỂU SÂU
• Kiến thức về định mức, đơn giá và phần mềm: Đơn vị tính
của định mức, đơn giá định hướng cho việc bóc tách khối
lượng. Phần mềm giúp tra nhanh mã công việc, tên công việc
và đơn vị tính.
Ví dụ: Nếu m3 bạn sẽ biết là phải đi tìm kích thước DxRxC, m2
tìm 2 kích thước, cái – chiếc – bộ: đếm
Hoặc là: hiểu định mức bạn sẽ biết tại sao ván khn lại chỉ đo
bóc bằng đúng diện tích bề mặt bê tơng



CHÚ Ý
• Tìm hiểu dần dần. Phải rèn luyện tính tỉ mỉ, kiên nhẫn
• Tốt nhất là xem các bài dự toán mẫu từ đơn giản đến phức
tạp để nhớ tên đầu việc, trình tự sắp xếp cơng việc và phần
diễn giải các hệ số.
• Hiểu biết về định mức, đơn giá (Tên cơng việc, đơn vị tính,
thành phần cơng việc, ghi chú, thuyết minh quy định áp dụng)
cũng là kiến thức rất quan trọng định hướng đo bóc khối lượng
• Chịu khó học hỏi, tìm hiểu từ những người có kinh nghiệm
Kinh nghiệm: Nên gạch đầu dịng tất cả các vấn đề ra và hẹn
người có kinh nghiệm để hỏi 1 lần, khơng nên hỏi vặt sẽ rất
khó chịu.


YÊU CẦU:

Yêu cầu về các kiến thức cần phải trang bị khi muốn
đọc bản vẽ, bóc khối lượng, kiểm soát khối lượng?


ĐỂ BĨC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
1. Có khả năng ĐỌC HIỂU BẢN VẼ, tức là nhìn bản vẽ mặt bằng,
mặt đứng, mặt cắt là có thể hình dung ra hình dáng kết cấu. Để làm
được điều này, phải học các mơn vẽ kỹ thuật, hình học họa hình.
Thường khi nhận 1 quyển bản vẽ, người bóc khối lượng sẽ lật qua
một lượt để hình dung ra cơng trình, bộ phận cơng trình như thế nào
(ví dụ cột vng, chữ nhật hay trịn, cọc thẳng hay xiên, sàn có dầm
hay không,...).
 Phải học các quy ước về các ký hiệu, cách thể hiện bản vẽ kỹ

thuật.
 Các tài liệu hướng dẫn đo bóc khối lượng cũng bắt đầu bằng việc
hướng dẫn đọc bản vẽ.


ĐỂ BÓC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
2. Phải hiểu được CẤU TẠO CỦA KẾT CẤU cơng trình, bộ phận
cơng trình và QUY TRÌNH CHẾ TẠO RA KẾT CẤU đó: phải học các
môn cấu tạo kết cấu (bê tông cốt thép, kết cấu thép, …) và các môn
về biện pháp thi cơng.
Về hiểu cấu tạo, thì có thể lấy ví dụ như là bản vẽ phần dầm sàn thì
thường sẽ bao gồm bê tông và cốt thép. Nhưng đối với sàn dự ứng
lực thì phải có thêm cáp, bản mã đầu cáp, nếu cáp căng sau thì phải
có cơng tác bơm vữa vào ống dẫn cáp. Tất cả đều phải được bóc đầy
đủ. Khơng hiểu về cấu tạo kết cấu sẽ có thể dẫn đến bóc thiếu khối
lượng, thiếu đầu mục cơng việc.
Về hiểu được quy trình tạo ra kết cấu, thì có thể lấy ví dụ cơng tác
dầm sàn, quy trình tạo ra kết cấu dầm sàn sẽ phải có công tác cốp
pha, cốt thép, ván khuôn.


ĐỂ BĨC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
3. Tìm hiểu về ĐỊNH MỨC ĐƠN GIÁ, để biết quy cách công việc,
phân loại các công việc theo quy cách, biết được thành phần hao phí
để tạo ra sản phẩm (cấu kiện, bộ phận cơng trình, cơng trình)
Ví dụ: Cơng tác cốt thép thường phân theo đường kính <10mm,
<18mm, >18mm. Nhưng có cơng việc chỉ phân ra là <10mm và
>10mm như công tác cốt thép cọc khoan nhồi.
Về thành phần hao phí để tạo ra sản phẩm, ta lấy ví dụ về cơng tác
trát tường và ốp gạch vào tường. Đối với công tác ốp gạch đã bao

gồm hao phí vật tư và nhân cơng cho việc trát lót, do đó sẽ khơng
bóc khối lượng trát tường tại khu vực ốp gạch vào tường. Nếu khơng
hiểu về định mức, đơn giá sẽ bóc trùng khối lượng.


ĐỂ BÓC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
4. Nghiên cứu các VĂN BẢN VÀ TÀI HƯỚNG DẪN ĐO BÓC KHỐI
LƯỢNG (Phụ lục VI Thông tư số 13/2021/TT-BXD). Nếu không nắm
được, khi kiểm tra sẽ phải bóc lại, hoặc sẽ bị trừ đi nhiều khối lượng.
Ví dụ tính trần thạch cao sẽ không trừ đèn, …


ĐỂ BĨC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
5. Để bóc khối lượng chính xác, cần nghiên cứu kỹ phần GHI CHÚ
CHUNG trong tập bản vẽ: các tiêu chuẩn áp dụng cho cơng trình, kết
cấu cơng trình, chủng loại vật tư, …
Ví dụ: Cốt thép sử dụng theo tiêu chuẩn chất lượng nào, gia công
cắt, nối theo tiêu chuẩn nào? Đã từng có bản vẽ quy định là cốt thép
sàn đường kính >16 thì áp dụng tiêu chuẩn ASTM (mác thép
Grade…) cịn <16 sẽ dùng tiêu chuẩn JIS (mác thép SD…). Việc áp
dụng tiêu chuẩn khác nhau, mác thép khác nhau theo yêu cầu của
thiết kế có thể sẽ ảnh hưởng đến áp giá vật tư. Do đó, cần tách riêng
khối lượng theo mác thép. Hay là trong bản vẽ quy định trong trường
hợp nào thì chiều dài nối thép tăng gấp rưỡi, tăng gấp đôi.
Việc không đọc kỹ ghi chú chung có thể dẫn đến bóc thiếu khối
lượng, bóc sai chủng loại vật tư. Ví dụ như cốt thép gia cường các lỗ
mở sàn, gia cường lanh tô vách thang máy thường không thể hiện
trên bản vẽ kết cấu, mà sẽ thể hiện trên ghi chú chung.



ĐỂ BÓC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
6. Phải nắm được BIỆN PHÁP THI CƠNG. Ví dụ đơn giản là biện
pháp thi cơng dầm sàn có chia phân đoạn, thì sẽ phải bóc thêm khối
lượng ván khn cho mạch ngừng thi cơng. Hay là biện pháp thi
cơng móng có chỗ sử dụng cốp pha gỗ hoặc thép, có chỗ xây tường
gạch làm cốp pha. Khó hơn, là đối với các biện pháp thi công tốt kém
như là cừ larsen, tường vây, topdown thì chi phí của biện pháp thi
cơng là rất lớn. Như vậy, cần phải kết hợp bản vẽ biện pháp thi cơng
và bản vẽ thiết kế để bóc khối lượng.


ĐỂ BĨC KHỐI LƯỢNG TỐT TA CẦN
7. Để bóc tốt khối lượng, cần CĨ KINH NGHIỆM, để nâng cao độ
chính xác và có thể đưa ra các QUAN NIỆM TÍNH phù hợp. Nên có
kinh nghiệm thực tế để dễ phân tách, định hướng khối lượng và
khơng bỏ sót khối lượng, đầu việc. Ví dụ, Bạn rất dễ bỏ sót cơng việc
chống thấm bê tông các khu vực sàn vệ sinh sau khi đổ bê tông nếu
như chưa đi thi công bao giờ.
Và quan trọng là, cần đọc kỹ tất cả các hướng dẫn trong bài giảng
này.


CÂU HỎI

Nếu bạn biết bóc tách, kiểm tra, kiểm sốt khối lượng
thì có lợi ích gì cho cơng việc thực tế, có các cơ hội
gì?


Statement of the Problem

1. Việc đo bóc tốt (đúng khối lượng) sẽ giúp cho công tác áp
đơn giá lập dự tốn thuận lợi. Vì nếu bóc, kiểm tra kiểm sốt
khối lượng khơng phù hợp với dự tốn, sẽ phải phân tách lại
khối lượng, tệ hơn là phải bóc lại, phải giải trình lên xuống.
Chưa kể việc bóc thiếu khối lượng sẽ làm cho dự trù nguồn vốn
của phía chủ đầu tư trở nên vô nghĩa, dẫn đến những thiệt hại
lớn cho nhà thầu thi cơng. Nói tóm lại, việc bóc khối lượng
khơng tốt có thể gây chống váng cho rất nhiều người.


Statement of the Problem
2. Việc đo bóc tốt khối lượng sẽ giảm công sức cho người
sử dụng bản khối lượng đó trong việc kiểm tra, lập dự
tốn, áp đơn giá thanh tốn. Trong thực tế, có nhiều khi
nhà thầu kịp lấy tiền trong quý, trong năm hay không lại
phụ thuộc vào việc khối lượng sớm được thông qua hay
không. Việc này nhiều khi mang tính quyết định lỗ lãi của
nhà thầu thi cơng, tính sống cịn của 1 doanh nghiệp.
3. Một người đo bóc, kiểm tra kiểm sốt tốt khối lượng,
làm đâu được đấy, ít phải chỉnh sửa sẽ sớm khẳng định
được thương hiệu bản thân, trở thành nòng cốt dù ở bất
cứ đơn vị, công ty nào. Chuyện này, sẽ sớm dẫn tới sự
thành công của bạn.


Statement of the Problem
3. Việc đọc bản vẽ, bóc khối lượng rất quan trọng.
Chẳng hạn nếu bóc tách khơng tốt, bóc sót cơng việc
cần làm, đến khi cơng nhân thi cơng mà nảy sinh ra 1
việc chưa tính đến thì có khi hồ sơ lại quay về bàn

thiết kế, tốn rất nhiều thời gian, tiền bạc, công sức (lãi
ngân hàng, lợi nhuận)


Statement of the Problem
4. Việc đọc bản vẽ, bóc khối lượng giúp cơng tác thẩm
tra dự tốn chính xác, kiểm sốt được giá trị dự tốn
phê duyệt, khơng bị động. Có lập trường riêng khơng
bị “cuốn theo” sửa đổi, hiệu chỉnh theo người khác.


ĐỊNH HƯỚNG HỌC TẬP
Module

Week

0. Student Orientation / Định hướng học viên

1

1.The design process and blueprints / Quy trình thiết kế và các loại bản vẽ

1

2. Scales, Lines and Symbols / Tỷ lệ bản vẽ, các loại đường nét và ký hiệu
bản vẽ

2

3. Plans, Elevations, Sections, Details / Mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt và

bản vẽ chi tiết

3

4. Civil Drawings / Bản vẽ xây dựng, bản vẽ thiết kế, bản vẽ kỹ thuật

4

5. Foundations / Nền móng cơng trình

5

6. The superstructure / Kết cấu bên trên (phần nổi), phần thân

6

7. Exterior closure and finishes / Hoàn thiện, ngoại thất

7

8. Interior finishes / Hoàn thiện, nội thất

8

9. Mechanical, Electrical and Plumbing / Cơ điện, cấp thoát nước, hệ thống
kỹ thuật cơng trình

9

10. The problems with blueprints & Project / Các lỗi thường gặp trong cơng

tác đọc bản vẽ, đo bóc khối lượng

10