BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CHU VĂN AN

TỐNG THỊ PHƯƠNG THÚY

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ
TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN HOA LƯ,
TỈNH NINH BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ


HƯNG YÊN – 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CHU VĂN AN

TỐNG THỊ PHƯƠNG THÚY

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ
TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN HOA LƯ,
TỈNH NINH BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số:
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS Dương Xuân Triệu


HƯNG YÊN – 2020
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn này là cơng trình nghiên cứu khoa học của
riêng tơi, có sự hướng dẫn của TS. Dương Xn Triệu
Các nội dung và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được
công bố dưới bất cứ hình thức nào, trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào trước
đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh
giá được chính tơi thu thập từ các nguồn số liệu khác nhau và được ghi rõ trong
phần tài liệu tham khảo. Ngồi ra, bản luận văn này có tham khảo tài liệu của các cơ
quan, tổ chức khác và cũng được ghi chú trong phần tài liệu tham khảo.
Hưng Yên, ngày…. tháng…. năm 2020
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Tống Thị Phương Thúy


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm
trong q trình cơng tác và với sự nỗ lực của bản thân tôi đã hoàn thành luận văn về
đề tài “Quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư,
tỉnh Ninh Bình”.
Đạt được kết quả này, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý thầy, cô
giáo của trường Đại học Chu Văn An đã nhiệt tình truyền đạt cho tơi những kiến
thức q báu trong thời gian tôi học tập tại trường. Đặc biệt tơi xin bầy tỏ lịng biết
ơn sâu sắc nhất đến TS. Lê Phương Hòa là người trực tiếp hướng dẫn tôi làm Luận
văn. Cô đã dầy công giúp đỡ tôi trong suốt q trình nghiên cứu và hồn thiện luận
văn.
Tơi cũng xin chân thành cảm ơn đến Ban lãnh đạo, cán bộ Trung tâm Y tế
huyện Hoa Lư tỉnh Ninh Bình đã giúp đỡ tơi trong thời gian thực hiện luận văn.
Cuối cùng, tơi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, người thân luôn bên cạnh động
viên, giúp đỡ tôi trong suốt q trình học tập và hồn thành luận văn.
Mặc dù tôi đã rất cố gắng nhưng luận văn không thể tránh khỏi những khiếm

khuyết, tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của q thầy, cơ giáo, đồng nghiệp
để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hưng Yên, ngày ….. tháng ….. năm 2020
Người cam đoan

Tống Thị Phương Thúy


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH
MỞ ĐẦU ..........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................2
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu .................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................3
5. Các đóng góp cơ bản của đề tài ....................................................................4
6. Kết cấu của đề tài ..........................................................................................5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH THEO HƯỚNG TỰ CHỦ TẠI BỆNH VIỆN CÔNG
LẬP .....................................................................................................................
......6
1.1.Cơ sở lý luận về bệnh viện công lập ...........................................................6
1.1.1. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực y tế ........6
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm của bệnh viện công lập...........................................8
1.1.3. Đặc điểm quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp có thu .............................12

1.2.Đặc điểm quản lý tài chính tại bệnh viện công lập ...................................20
1.2.1. Khái niệm quản lý tài chính bệnh viện cơng.........................................20
1.2.2. Mục tiêu, ngun tắc và nội dung của quản lý tài chính bệnh viện
cơng .....................................................................................................................
.....21
1.3.Cơ sở thực tiễn về thực hiện cơ chế quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại
các các Bệnh viện cơng lập .............................................................................41
1.3.1. Kinh nghiệm tự chủ tài chính của một số bệnh viện cơng lập trên địa bàn
tỉnh Ninh Bình ..............................…………….. …………………………....41


1.3.2. Bài học kinh nghiệm đối với Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư……....... 43
1.3.3. Tổng quan tài liệu và khoảng trống nghiên cứu ...................................44
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO HƯỚNG TỰ
CHỦ TÀI CHÍNH TẠI TRUNGTÂM Y TẾ HUYỆN HOA LƯ TỈNH
NINH BÌNH……………………………………............................………...48
2.1.Tổng quan về tâm Y tế huyện Hoa Lư.....................................................48
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................48
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy quản lý ................................49
2.1.3. Nguồn nhân lực ....................................................................................53
2.1.4. Cơ sở vật chất - Trang thiết bị kỹ thuật ................................................55
2.1.5. Công tác quản lý tài chính tại Trung tâm .............................................57
2.1.6. Kết quả một số hoạt động chính của Trung tâm ...................................63
2.2.

Tình hình thực hiện tự chủ trong quản lý tài chính tại Trung tâm .......65

2.2.1. Công tác sử dụng các nguồn tài chính của Trung tâm Y tế huyện Hoa
Lư ...................................................................................................................69
2.2.2. Công tác quản lý tài sản tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư.................73

2.2.3. Cơng tác quyết tốn tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư.......................74
2.2.4. Kết quả đánh giá của các đối tượng khảo sát về công tác quản lý tài
chính tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư .......................................................76
2.3.Đánh giá kết quả thực hiện Quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại Trung
tâm Y tế huyện Hoa Lư………………………………………...……..........80
2.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................80
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................82
2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại .........................................................83
Chương 3. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁCQUẢN LÝ TÀI
CHÍNH THEO HƯỚNG TỰ CHỦ TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN
HOA LƯ TỈNH NINH BÌNH........
………………….page112................................87
3.1. Định hướng phát triển Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư ..........................87
3.1.1. Định hướng phát triển chung của ngành y tế………………….….…87


3.1.2. Định hướng phát triển Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư.......................88
3.2. Một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tài chính theo hướng
tự chủ tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư .....................................................92
3.2.1. Giải pháp đổi mới xây dựng dự toán thu – chi ...................................92
3.2.2. Giải pháp khai thác nguồn thu ............................................................93
3.2.3. Giải pháp sử dụng nguồn thu ..............................................................96
3.2.4. Giải pháp tăng cường quản lý, sử dụng các trang thiết bị, tài sản và đưa
tiến bộ thơng tin vào quản lý tài chính ........................................................98
3.2.5. Giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý tài chính kế tốn chun
trách có phẩm chất tốt, nghiệp vụ chun mơn vững ................................100
3.2.6. Giải pháp về quyết tốn ...................................................................101
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................103
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................107
PHỤ LỤC……………………………………………………………..... 109



DANH MỤC BẢNG HÌNH
Bảng:
Bảng 2.1: Đội ngũ nhân lực của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư giai đoạn
2017-2019.

54

Bảng 2.2: Cơ sở vật chất của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư giai đoạn 2017- 56page5
9
2019
Bảng 2.3: Báo cáo kinh phí sử dụng chi lương và lương tăng thêm

59

Bảng 2.4: Một số kết quả hoạt động của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lưgiai
đoạn 2017 – 2019

64

Bảng 2.5: Kinh phí, cơ cấu NSNN cấp cho Trung tâm giai đoạn năm 20172019

66

Bảng 2.6: Nguồn thu Viện phí và BHYT của Trung tâm giai đoạn năm
2017-2019

68


Bảng 2.7: Nguồn thu khác của Trung tâm giai đoạn năm 2017-2019

69

Bảng 2.8: Tổng hợp các nguồn thu của giai đoạn năm 2017-2019

69

Bảng 2.9: Tình hình thực hiện chi NSNN tại Trung tâm giai đoạn năm
2017-2019

70

Bảng 2.10: Tổng hợp thực hiện chi từ nguồn viện phí, BHYT và thu khác
tại Trung tâm giai đoạn năm 2017-2019

72

Bảng 2.11: Tình hình Tài sản tại Trung tâm giai đoạn năm 2017-2019

73

Bảng 2.12: Bảng quyết toán thu-chi của Trung tâm giai đoạn năm 20172019

75

Bảng 2.13: Kết quả đánh giá trình độ quản lý Trung tâm Y tế huyện Hoa
Lưgiai đoạn năm 2017-2019

77


Bảng 2.14: Kết quả đánh giá công tác tổ chức quản lý thu chitại Trung tâm
Y tế huyện Hoa Lư

78

Bảng 2.15: Kết quả đánh giá cơ sở vật chất, trang thiết bị tại Trung tâm Y
tế huyện Hoa Lư

79

Hình


Sơ đồ 1.1: Mơ hình phương pháp lập dự tốn dựa trên cơ sở q khứ

14

Sơ đồ 1.2: Mơ hình phương pháp lập dự tốn khơng dựa trên cơ sở quá khứ

15

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ bộ máy quản lý của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu tổ chức phịng Tài chính – Kế tốn Trung tâm Y tế huyện
Hoa Lư

51
52



DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16

Chữ viết tắt
BHYT
BTC
BVĐK
BYT
CP
HĐND
NĐ
NSNN
QĐ

TCKT
TT
TTB
TTLT
UB
UBND
TC-HC

Nguyên nghĩa
Bảo hiểm y tế
Bộ Tài chính
Bệnh viện đa khoa
Bộ y tế
Chính phủ
Hội đồng nhân dân
Nghị định
Ngân sách nhà nước
Quyết định
Tài chính kế tốn
Thơng tư
Trang thiết bị
Thông tư liên tịch
Ủy ban
Ủy ban nhân dân
Tổ chức hành chính


DANH MỤC BẢNG HÌNH
Bảng:
Bảng 2.1: Đội ngũ nhân lực của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư giai đoạn

2017-2019.

58

Bảng 2.2: Cơ sở vật chất của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư giai đoạn 2017- 60page5
2019
Bảng 2.3: Báo cáo kinh phí sử dụng chi lương và lương tăng thêm
Bảng 2.4: Một số kết quả hoạt động của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lưgiai
đoạn 2017 – 2019
Bảng 2.5: Kinh phí, cơ cấu NSNN cấp cho Trung tâm giai đoạn năm 20172019
Bảng 2.6: Nguồn thu Viện phí và BHYT của Trung tâm giai đoạn năm
2017-2019

9

63
69

71

73

Bảng 2.7: Nguồn thu khác của Trung tâm giai đoạn năm 2017-2019

74

Bảng 2.8: Tổng hợp các nguồn thu của giai đoạn năm 2017-2019

74


Bảng 2.9: Tình hình thực hiện chi NSNN tại Trung tâm giai đoạn năm
2017-2019
Bảng 2.10: Tổng hợp thực hiện chi từ nguồn viện phí, BHYT và thu khác
tại Trung tâm giai đoạn năm 2017-2019
Bảng 2.11: Tình hình Tài sản tại Trung tâm giai đoạn năm 2017-2019
Bảng 2.12: Bảng quyết toán thu-chi của Trung tâm giai đoạn năm 20172019
Bảng 2.13: Kết quả đánh giá trình độ quản lý Trung tâm Y tế huyện Hoa
Lưgiai đoạn năm 2017-2019
Bảng 2.14: Kết quả đánh giá công tác tổ chức quản lý thu chitại Trung tâm
Y tế huyện Hoa Lư

75

77
79
81

83

84


Bảng 2.15: Kết quả đánh giá cơ sở vật chất, trang thiết bị tại Trung tâm Y
tế huyện Hoa Lư

85

Hình
Sơ đồ 1.1: Mơ hình phương pháp lập dự tốn dựa trên cơ sở q khứ


17

Sơ đồ 1.2: Mơ hình phương pháp lập dự tốn khơng dựa trên cơ sở q khứ

18

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ bộ máy quản lý của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu tổ chức phịng Tài chính – Kế tốn Trung tâm Y tế huyện

55

Hoa Lư

56


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đầu tư, phát triển sự nghiệp y tế luôn là vấn đề cần thiết, được ưu tiên hàng
đầu đối với mọi quốc gia, là mối quan tâm đặc biệt trong chính sách an sinh xã hội.
Nhà nước đã đưa ra nhiều chính sách xã hội hóa cơng tác y tế như phát triển BHYT
tồn dân và tiếp nhận u cầu thanh tốn BHYT thông qua cổng tiếp nhận BHXH
Việt Nam, trang bị các thiết bị y tế cho các cơ sở y tế công lập nhằm nâng cao chất
lượng y tế, đem đến sự hài lòng cho bệnh nhân và huy động được sự đóng góp hết
sức to lớn của mọi tầng lớp xã hội.
Trong những năm qua, Nhà nước đã ban hành nhiều cơng văn, chính sách đối
với hoạt động quản lý tài chính của các đơn vị sự nghiệp nói chung và các cơ sở y tế
nói riêng trong việc phát huy quyền tự chủ của đơn vị, giảm dần sự phụ thuộc vào
ngân sách nhà nước (NSNN). Với mục tiêu vừa phát triển quy mô, vừa đảm bảo
nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, vừa phải huy động và sử dụng một cách có

hiệu quả các nguồn lực từ NSNN và các nguồn thu sự nghiệp đòi hỏi tổ chức cơng
tác quản lý tài chính của đơn vị phải phù hợp với thực tiễn hoạt động của đơn vị.
Nguồn thu tài chính của các đơn vị sự nghiệp cơng lập khơng chỉ do ngân sách
nhà nước cấp mà cịn do chính từng đơn vị tổ chức cung cấp thêm các hoạt động
dịch vụ cho xã hội ngoài nhiệm vụ được nhà nước giao để tạo thêm nguồn thu tài
chính của đơn vị mình. Nguồn thu từ hoạt động cung ứng dịch vụ ngoài nhiệm vụ
nhà nước giao của từng đơn vị đang có xu hướng tăng dần lên, tỷ trọng thu từ hoạt
động sự nghiệp như thu phí, lệ phí, thu hoạt động sản xuất kinh doanh, cung ứng
dịch vụ theo thỏa thuận trong tổng nguồn thu hàng năm của các đơn vị ngày càng
cao, góp phần hết sức quan trọng cho sự phát triển của các đơn vị sự nghiệp công
lập.
Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư là đơn vị sự nghiệp có thu, là một trong những
Trung tâm có điều trị thuộc hệ thống bệnh viện cơng lập của cả nước. Từ năm 2013
đến nay, sau khoảng thời gian hệ điều trị của Trung tâm thực hiện tự chủ tài chính
một phần ngân sách nhà nước thực hiện theo nghị định số 43/2006/NĐ-CP của
Chính phủ đến nay, Trung tâm rất chú trọng đến việc đổi mới công tác quản lý tài

1


chính – kế tốn, khai thác tối đa các khoản thu, nâng cao hiệu quả các khoản chi
phí, tích cực cân đối thu chi nhằm đảm bảo tự chủ về tài chính. Bên cạnh những kết
quả đạt được vẫn cịn những hạn chế cần nhìn nhận và khắc phục, thơng tin do tài
chính mang lại vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu quản trị Trung tâm và giúp đưa ra
các quyết định để phát triển Trung tâm. Do vậy, cần có sự bổ sung và hồn thiện cơ
chế quản lý tài chính để đảm bảo hoạt động tài chính của Trung tâm được quản lý
ngày càng tốt hơn.
Qua nghiên cứu các lý luận về tổ chức công tác quản lý tài chín chính tại các
các đơn vị sự nghiệp cơng lập và việc hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính của các
đơn vị sự nghiệp y tế, đảm bảo tính tự chủ và phát huy vai trị của Trung tâm trong

mục tiêu của Nhà nước trong vấn đề an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe tồn dân
đồng thời tổng kết thực tiễn hoạt động tổ chức tài chính- kế tốn tại Trung tâm Y tế
huyện Hoa Lư tơi đã lựa chọn đề tài “Quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại
Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình” để làm luận văn thạc sĩ, với mong
muốn tiếp tục nghiên cứu, tìm ra các giải pháp quản lý tài chính hữu hiệu cho Trung
tâm, nhằm góp phần phát triển Trung tâm ngày càng tốt hơn trong những năm tới.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Làm rõ những lý luận cơ bản về quản lý tài chính, đánh giá cơng tác thực hiện
quyền tự chủ về tài chính tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư từ đó tìm kiếm các giải
pháp để thực hiện thành cơng chủ trương tự chủ tài chính nhằm nâng cao chất lượng
phục vụ người bệnh tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại
Bệnh viện cơng.
- Phân tích, đánh giá đúng thực trạng quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại
Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tài chính theo
hướng tự chủ tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

2


3.1. Đối tượng nghiên cứu
Các vấn đề liên quan đến cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện
Hoa Lư, tập trung chủ yếu vào quản lý các nguồn thu-chi NSNN, thu - chi sự
nghiệp thường xuyên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu:
3.2.1. Phạm vi không gian: Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình

3.2.2. Phạm vi thời gian: Đề tài thu thập số liệu nghiên cứu của các năm từ
năm 2017 đến năm 2019. (14-16)
3.2.3. Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những nội dung tự
chủtài chính được tiếp cận từ góc độ quản lý Nhà nước. Các yếu tố ảnh hưởng được
nghiên cứu khơng bao gồm các yếu tố chính trị và môi trường tự nhiên. Các giải
pháp được đề xuất tập trung vào giải pháp kinh tế, tổ chức, không nghiên cứu về các
giải pháp về kỹ thuật.
4. Phương pháp nghiên cứu:
4.1. Phương pháp thu thập thông tin
4.1.1. Thông tin thứ cấp
Báo cáo tài chính và các báo cáo cơng tác của Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư
giai đoạn 2017-2019;
Các tài liệu chun mơn, tạp chí chun ngành của một số bệnh viện cơng
lập trong cả nước; các cơng trình cơng bố có liên quan đến đề tài.
Kinh nghiệm tự chủ tài chính của bệnh viện trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.
4.1.2. Thơng tin sơ cấp
Thơng tin sơ cấp phục vụ nghiên cứu được thu thập từ điều tra, phỏng vấn
thực tế tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư
4.2. Phương pháp tổng hợp thông tin
Thông tin sau khi thu thập được, tác giả tiến hành phân loại, tổng hợp thơng
tin bằng phương pháp phân tổ thống kê. Sau đó tiến hành kiểm tra nếu phát hiện có
sai sót, thiếu chính xác trong ghi chép, tổng hợp, chỉnh sửa thơng tin cịn thiếu sau
đó sàng lọc và tính tốn cho phù hợp với mục tiêu và mục đích nghiên cứu. Yêu cẩu
của các thông tin phải đảm bảo đầy đủ, chính xác và logic.

3


Sau khi sàng lọc, các thông tin thu thập được sẽ được nhập vào máy tính và
tiến hành tổng hợp, phân tích và đánh giá. Các thơng tin chủ yếu thông qua các sơ

đồ, bảng, biểu.
Đề tài sử dụng công cụ gồm máy tính và phần mềm Microsoft Excel 2007 để
xử lý, tính tốn và tổng hợp thơng tin.
4.2.3. Phương pháp phân tích thơng tin
Luận văn sử dụng các phương pháp chủ yếu sau đây:
4.2.3.1. Phương pháp thống kê mô tả
Nguồn dữ liệu thống kê về nguồn lực, điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật cũng
như các kết quả nghiên cứu được kế thừa là những thông tin cơ sở quan trọng cho
việc thực hiện đề tài. Các nguồn dữ liệu được thống kê bao gồm: Dữ liệu từ các tài
liệu, báo cáo, số liệu thống kê qua các năm, được thống kê, tính tốn thành những
chỉ tiêu để đánh giá thực hiện quyền tự chủ về tài chính tại Trung tâm Y tế huyện
Hoa Lư.
4.2.3.2. Phương pháp so sánh
So sánh là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích kinh tế để
xác định xu hướng mức độ biến động các chỉ tiêu, các hiện tượng kinh tế được
lượng hóa có cùng nội dung tính chất như nhau.
Phương pháp so sánh sử dụng trong đề tài nhằm nghiên cứu và xác đinh mức
đô ̣biến đông của các chỉ tiêu phân tích về nguồn thu, nhiệm vụ chi, chênh lệch thu
chi, trích lập các quỹ tại Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư... So sánh số liệu kỳ này với
các số liệu kỳ trước để thấy rõ xu hướng tăng trưởng của các chỉ tiêu đó.
5. Các đóng góp cơ bản của đề tài
*Về lý luận: Hệ thống hóa những lý thuyết cơ bản về cơng tác thực hiện
cơchế tự chủ, tự chịu trách nhiệm quyền tự chủ trong cơng tác quản lý tài chính đối
với đơn vị sự nghiệp cơng lập có thu. Tổng kết những kết quả đã đạt được trong
thời gian qua đặc biệt là 3 năm gần đây và rút ra bài học kinh nghiệm để thực hiện
trong thời gian tới.
*Về thực tiễn: Trên cơ sở phân tích, đánh giá cơng tác thực hiện cơ chế
tựchủ, tự chịu trách nhiệm quyền tự chủ trong cơng tác quản lý tài chính đối với đơn

4



vị sự nghiệp cơng lập nói chung và Trung tâm Y tế huyện Hoa Lư nói riêng, luận
văn đề xuất một số giải pháp qua đó góp phần thực hiện tốt quyền tự chủ trong cơng
tác quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
Kết quả nghiên cứu đề tài luận văn có giá trị tham khảo để nghiên cứu những vấn đề
liên quan tại những đơn vị có những điểm tương đồng.
6. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn gồm 3 chương sau:
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính theo hướng tự chủ
tại bệnhviện công lập.
Chương 2. Thực trạng về quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại Trung tâm Y
tế Huyện Hoa Lư
Chương 3. Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại Trung
tâm Y tế Huyện Hoa Lư

5


CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO
HƯỚNG TỰ CHỦ TẠI BỆNH VIỆN CƠNG LẬP
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỆNH VIỆN CÔNG LẬP
1.1.1. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực y tế
Đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực y tế: gồm các cơ sở khám
chữa bệnh như các bệnh viện, phòng khám, trung tâm y tế thuộc các bộ ngành và địa
phương, cơ sở khám chữa bệnh thuộc các viện nghiên cứu, trường đào tạo y dược, cơ
sở điều dưỡng và phục hồi chức năng; các viện phân viện thuộc hệ phòng bệnh trung
ương, các trung tâm y tế thuộc hệ phòng bệnh địa phương, các trung tâm truyền thông
giáo dục sức khoẻ, trung tâm bảo vệ sức khoẻ bà mẹ và trẻ em - kế hoạch hố gia

đình, trung tâm phịng chống các bệnh xã hội; các trung tâm kiểm định vacxin sinh
phẩm, kiểm tra chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm; các cơ sở sản xuất vắc xin, sinh
phẩm, máu dịch truyền thuộc ngành Y tế…
Xét trên góc độ phân cấp quản lý tài chính, có thể chia các đơn vị tài chính
trong cùng một ngành theo hệ thống dọc thành các đơn vị dự toán:
- Đơn vị dự toán cấp I: là đơn vị trực tiếp nhận dự toán từ ngân sách năm và
phân bổ dự toán cho đơn vị dự toán cấp dưới, chịu trách nhiệm trước nhà nước về
việc tổ chức thực hiện cơng tác kế tốn và quyết tốn ngân sách của cấp mình và
cơng tác kế toán và quyết toán ngân sách của đơn vị dự toán cấp dưới trực thuộc.
Đơn vị dự toán cấp I là đơn vị có trách nhiệm quản lý kinh phí của tồn ngành và
giải quyết các vấn đề có liên quan đến kinh phí với cơ quan tài chính. Thuộc đơn vị
dự toán cấp I là các Bộ ở Trung ương, các Sở ở các tỉnh, thành phố hoặc các phịng
ở cấp quận huyện.
- Đơn vị dự tốn cấp II: là đơn vị nhận dự toán ngân sách của đơn vị dự toán
cấp I và phân bổ dự toán ngân sách cho đơn vị dự toán cấp III, tổ chức thực hiện
cơng tác kế tốn và quyết tốn ngân sách của cấp mình và cơng tác kế tốn và quyết
toán của đơn vị dự toán cấp dưới. Đơn vị dự toán cấp II là đơn vị trực thuộc đơn vị
dự toán cấp I và là đơn vị trung gian thực hiện các nhiệm vụ quản lý kinh phí nối
liền giữa đơn vị dự toán cấp I với các đơn vị dự toán cấp III.

6


- Đơn vị dự toán cấp III: là đơn vị trực tiếp sử dụng vốn ngân sách, nhận dự
toán ngân sách của đơn vị cấp II hoặc cấp I (nếu khơng có cấp II) có trách nhiệm tổ
chức, thực hiện cơng tác kế tốn và quyết tốn ngân sách của đơn vị mình và đơn vị
dự tốn cấp dưới (nếu có). Đơn vị dự tốn cấp III là đơn vị dự tốn cấp cơ sở trực
tiếp chi tiêu kinh phí để phục vụ nhu cầu hoạt động của mình đồng thời thực hiện
các nhiệm vụ quản lý kinh phí tại đơn vị dưới sự hướng dẫn của đơn vị dự toán cấp
trên.

- Đơn vị dự toán cấp dưới của cấp III được nhận kinh phí để thực hiện phần
cơng việc cụ thể, khi chi tiêu phải thực hiện công tác kế toán và quyết toán với đơn
vị dự toán cấp trên như quy định đối với đơn vị dự toán cấp III với cấp II và cấp II
với cấp I.
Theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 02 năm 2015“Các
quyđịnh về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ, tổ
chức bộ máy, nhân sự và tài chính của đơn vị sự nghiệp cơng”.Căn cứ vào nguồn
thu sựnghiệp, đơn vị sự nghiệp được chia làm ba loại: Đơn vị sự nghiệp có thu tự
đảm bảo tồn bộ chi phí hoạt động thường xuyên (gọi tắt là đơn vị sự nghiệp tự đảm
bảo chi phí): Là đơn vị sự nghiệp có nguồn thu đảm bảo được tồn bộ chi phí hoạt
động thường xuyên, ngân sách nhà nước (NSNN) khơng phải cấp kinh phí bảo đảm
hoạt đơng thường xuyên cho đơn vị.
- Đơn vị sự nghiệp có thu tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động thường
xuyên (gọi tắt là đơn vị tự đảm bảo một phần chi phí): Là đơn vị có nguồn thu sự
nghiệp chưa tự trang trải tồn bộ chi phí hoạt động thường xuyên, NSNN vẫn phải
cấp một phần kinh phí hoạt động thường xuyên cho đơn vị.
- Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp thấp, đơn vị khơng có nguồn thu, kinh phí
hoạt động thường xun do NSNN bảo đảm tồn bộ (gọi tắt là đơn vị sự nghiệp do
NSNN bảo đảm tồn bộ chi phí hoạt động).
Việc phân loại đơn vị sự nghiệp theo quy định trên, được ổn định trong thời
gian 3 năm, sau thời hạn 3 năm sẽ xem xét phân loại lại cho phù hợp.

7


Trong thời gian ổn định phân loại, trường hợp đơn vị sự nghiệp có thay đổi
chức năng, nhiệm vụ, tổ chức thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét điều
chỉnh phân loại lại cho phù hợp.
Phương pháp phân loại đơn vị sự nghiệp:


* Theo Nghị định 85/2012/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2012 về “cơ chế
hoạt động, cơ chế tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập và giá dịch
vụ khám bệnh, chữa bệnh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập” thì đơn vị
sự nghiệp y tế được phân loại thành 4 nhóm như sau:
Nhóm 1: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm được toàn bộ kinh phí
hoạt động thường xuyên và kinh phí đầu tư phát triển.
Nhóm2: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm được tồn bộ kinh phí
hoạt động thường xun.
Nhóm 3: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm một phần kinh phí hoạt
động thường xun;
Nhóm 4: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp thấp hoặc khơng có nguồn thu, kinh
phí hoạt động thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ được giao do ngân sách nhà
nước bảo đảm toàn bộ.
Việc đăng ký, phân loại các đơn vị sự nghiệp y tế được ổn định trong thời
gian 03 năm, sau thời hạn 03 năm sẽ xem xét phân loại lại cho phù hợp. Trường hợp
đơn vị có biến động về nguồn thu hoặc nhiệm vụ chi làm thay đổi cơ bản mức tự
bảo đảm kinh phí hoạt động thường xuyên thì được xem xét điều chỉnh việc phân
loại trước thời hạn.
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm của bệnh viện công lập
1.1.2.1. Khái niệm bệnh viện cơng lập
Chương trình đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối với các cơ quan hành
chính Nhà nước và đơn vị sự nghiệp giai đoạn 2004- 2005 ban hành kèm theo
Quyết định số 08/2004/QĐ-TTg ngày 15/01/2004 của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ
ra: “Đơn vịsự nghiệp là những đơn vị hoạt động trong các lĩnh vực sự nghiệp giáo
8