QLMN 36: Sử dụng hiệu quả các công cụ, phương tiện truyền thơng trong
cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ trong cơ sở GDMN
(Thời gian học: Tháng 02+tháng 03/2023)
1. Các công cụ, phương tiện truyền thông trong công tác chăm sóc, giáo
dục trẻ trong cơ sở GDMN
Cơng nghệ thơng tin phát triển đã mở ra những hướng đi mới cho ngành
giáo dục trong việc đổi mới phương pháp và hình thức dạy học. Công nghệ
thông tin phát triển mạnh kéo theo sự phát triển của hàng loạt các phần mềm
giáo dục và có rất nhiều những phần mềm hữu ích cho người giáo viên mầm non
như Bộ Office, Lesson Editor/ Violet, Active Primary, Flash, Photoshop,
Converter, Kispix, Kismas...Các phần mềm này rất tiện ích và trở thành một
cơng cụ đắc lực hỗ trợ cho việc thiết kế giáo án điện tử và giảng dạy trên máy
tính, máy chiếu, bảng tương tác cũng như trên các thiết bị hỗ trợ khác như Tivi,
đầu Video...vừa tiết kiệm được thời gian cho người giáo viên mầm non, vừa tiết
kiệm được chi phí cho nhà trường mà vẫn nâng cao được tính sinh động, hiệu
quả của giờ dạy. Nếu như trước đây giáo viên mầm non phải rất vất vả để có thể
tìm kiếm những hình ảnh, biểu tượng, đồ dùng phục vụ bài giảng thì hiện nay
với ứng dụng CNTT giáo viên có thể sử dụng Internet để chủ động khai thác tài
nguyên giáo dục phong phú, chủ động quay phim, chụp ảnh làm tư liệu cho bài
giảng điện tử. Có thể thấy ứng dụng của công nghệ thông tin trong giáo dục
mầm non đã tạo ra một biến đổi về chất trong hiệu quả giảng dạy của ngành giáo
dục mầm non, tạo ra một mơi trường giáo dục mang tính tương tác cao giữa giáo
viên và học sinh.
2. Kỹ năng sử dụng hiệu quả các công cụ, phương tiện truyền thông
trong công tác giáo dục trẻ
Trong thời đại công nghệ số, các thiết bị điện tử thông minh dần trở nên
phổ biến cũng như việc sử dụng các thiết bị này khơng cịn xa lạ đối với mọi
thành viên. Người lớn muốn sử dụng các thiết bị hiện đại để giải thoát sức lực
của mình trong cơng việc ở nơi làm việc cũng như trong gia đình. Con cái muốn
được sử dụng thiết bị cơng nghệ để được quan sát, tìm hiểu nhiều hơn. Vấn đề
là, lựa chọn và sử dụng các thiết bị công nghệ, các trang web hay mạng xã hội

như thế nào là an toàn, tốt. Sử dụng các thiết bị công nghệ là một phần thiết yếu
trong cuộc sống của nhiều trẻ mẫu giáo,
Thời gian sử dụng công nghệ của trẻ mẫu giáo
Đây là vấn đề lựa chọn các chương trình và ứng dụng chất lượng cũng
như hình thành thói quen sử dụng cơng nghệ một cách lành mạnh.
Các chuyên gia phát triển trẻ em cũng khuyên nên hạn chế thời gian sử
dụng công nghệ hàng ngày của trẻ em. Điều đó có thể góp phần giảm thiểu rủi
ro khi con lạm dụng công nghệ, bao gồm các rủi ro về thể chất, phát triển, an
toàn và một số vấn đề khác.


Các tài liệu hướng dẫn gần đây nhất của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ
(AAP) khuyến cáo trẻ em từ 2 đến 5 tuổi không nên sử dụng công nghệ quá 1
giờ/ ngày có sự giám sát của người lớn.
Khi bạn giúp trẻ kết hợp các lựa chọn mạng xã hội chất lượng tốt với thói
quen sử dụng cơng nghệ một cách lành mạnh, trẻ sẽ biết tận dụng tối đa thời
gian sử dụng công nghệ trong hiện tại và tương lai.
Tại sao việc sử dụng công nghệ hiệu quả là một vấn đề quan trọng?
Công nghệ là một phần thiết yếu trong cuộc sống của nhiều trẻ mẫu giáo.
Nếu bạn đang cân nhắc cho con xem TV hay chơi điện thoại của bạn thì
đây là một câu hỏi quan trọng cần đặt ra: chương trình, video hoặc ứng dụng này
có chất lượng tốt khơng? Phương tiện truyền thơng chất lượng tốt có thể hỗ trợ
việc học tập của trẻ, đặc biệt là nếu nó liên quan đến sở thích của trẻ hoặc khơi
gợi trí tưởng tượng của trẻ.
Ví dụ, trong 30 phút, một đứa trẻ năm tuổi có thể học được cách tạo ra
một tác phẩm nghệ thuật trên màn hình. Điều này phát triển khả năng sử dụng
sáng tạo hình dạng và màu sắc, hay hơn nhiều việc con dành 30 phút xem hoạt
hình quảng cáo và bán đồ chơi.
Chọn ứng dụng và trò chơi chất lượng tốt cho trẻ mẫu giáo
Các ứng dụng hoặc trò chơi chất lượng tốt cho trẻ mẫu giáo nhằm khuyến

khích sự sáng tạo – ví dụ, bằng cách cho trẻ vẽ tranh, sáng tác truyện hoặc đơn
giản là lựa chọn nhân vật, giúp kích thích năng lực giải quyết vấn đề – ví dụ,
bằng cách cho trẻ em mặc quần áo phù hợp với thời tiết cho nhân vật, giúp trẻ
phát triển kỹ năng giao tiếp – ví dụ, bằng cách khuyến khích trẻ học ngoại ngữ
khác, giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội – ví dụ, bằng cách khuyến khích trẻ
thay phiên nhau trong các trị chơi, xây dựng dựa trên sở thích – ví dụ: bằng
cách cho trẻ em sắp xếp các hình khối nếu chúng thích.
Những điều thiết thực khác để suy nghĩ bao gồm:
- Độ tuổi: Cần kiểm tra xem ứng dụng hoặc trị chơi có phù hợp với trẻ
hay không)
- Quảng cáo: Hãy cảnh giác với các ứng dụng có các nhân vật trong phim
hoặc các sản phẩm phổ biến, bởi vì chúng thường được thiết kế để quảng bá
phim và sản phẩm.
- Cài đặt quyền riêng tư: Kiểm tra các điều khoản và điều kiện để xem
liệu ứng dụng có thu thập dữ liệu hay khơng và đảm bảo bạn có thoải mái với
việc thu thập dữ liệu và mục đích sử dụng chúng.
Chọn các chương trình truyền hình, phim và video chất lượng tốt cho
trẻ mẫu giáo
Các chương trình truyền hình, phim và video chất lượng tốt cho trẻ mẫu
giáo:
- Có thơng điệp tích cực về các mối quan hệ, gia đình và cuộc sống –
tránh những thông điệp bạo lực hoặc thái độ xấu.
- Truyền cảm hứng cho trẻ em phát triển những ý tưởng thực tiễn sau khi
xem xong.


- Có những câu chuyện hay, chẳng hạn như các nhân vật đối xử cơng bằng
với nhau-tránh các chương trình chỉ bán đồ chơi, ứng dụng và thiết bị quảng
cáo.
- Phù hợp với lứa tuổi, ví dụ, câu chuyện và chủ đề của một số bộ phim

quá trưởng thành và phức tạp để trẻ nhỏ có thể hiểu đầy đủ.
Thói quen sử dụng công nghệ lành mạnh cho trẻ mẫu giáo
Sắp xếp thời gian hợp lí trong việc sử dụng công nghệ giúp con tận dụng
tối đa thời gian online. Nếu trẻ hình thành thói quen này từ nhỏ, trẻ sẽ biết tận
dụng thời gian rảnh của mình khi lớn hơn.
Dưới đây là cách rèn luyện cho trẻ đang độ tuổi mẫu giáo
Làm gương cho trẻ trong việc tạo thói quen sử dụng cơng nghệ trong
thời gian hợp lí
Trẻ có xu hướng bắt chước thói quen sử dụng thời gian của người lớn.
Điều này có nghĩa là người lớn có thể làm mẫu cho trẻ cách bạn muốn trẻ sử
dụng cơng nghệ – ví dụ, bạn tắt điện thoại trong bữa tối hoặc tắt TV khi bạn
xem xong chương trình để trẻ biết mà làm theo.
Bạn cũng có thể làm gương bằng cách hạn chế sử dụng công nghệ để giúp
trẻ giết thời gian trong các tình huống như một chuyến đi xe dài hoặc trong khi
chờ làm tóc. Hãy thử kết hợp với những hoạt động như trò chơi “Tơi làm gián
điệp” hay vẽ. Khi gặp phải những tình huống này, bạn có thể thử đóng gói một
túi chứa các câu đố, sách, tài liệu vẽ…
Chơi điện tử trong các tình huống nhàm chán thường khiến trẻ mất tập
trung và hơn thế, trẻ bỏ lỡ cơ hội hình thành các kỹ năng xã hội như ứng xử
trước đám đông hoặc xử lí sự nhàm chán bằng những cách sáng tạo. Điều đó
cũng có nghĩa là trẻ khơng cịn bị lệ thuộc vào công nghệ.
Dạy trẻ tận dụng thời gian sử dụng cơng nghệ
Trẻ mẫu giáo có thể bắt đầu tìm hiểu về cách tạo một chương trình truyền
hình, phim, ứng dụng và một trò chơi hay. Nếu trẻ muốn tải một ứng dụng mới
hoặc xem một chương trình TV, bạn có thể cùng trẻ đánh giá chất lượng và độ
an tồn của nó.
Nếu bạn chơi hoặc xem cùng trẻ, bạn có thể bắt đầu tập cho bé thói quen
suy nghĩ về những gì diễn ra trên màn hình thay vì chỉ xem một cách thụ động.
Ví dụ, bạn có thể ngồi cạnh trẻ trong khi trẻ chơi một ứng dụng và đặt các câu
hỏi như: “Con chơi trò này như thế nào?”, “”Điều gì xảy ra khi con di chuyển

đến đó?” hoặc nếu cả hai đang xem TV cùng nhau, bạn có thể hỏi: “Điều gì sẽ
xảy ra nếu con làm theo những người đó?”
Cân bằng thời gian sử dụng công nghệ với các hoạt động khác
Thời gian sử dụng cơng nghệ có thể là một niềm vui, kinh nghiệm học tập
cho trẻ. Nhưng điều quan trọng là phải cân bằng thời gian đó với các hoạt động
khác có lợi cho sự phát triển của trẻ. Chúng bao gồm các hoạt động thể chất, vui
chơi sáng tạo như giải câu đố và vẽ, trị chuyện với gia đình và bạn bè.
Bạn có thể giúp trẻ đặt được sự cân bằng này bằng cách:
- Giới hạn thời gian sử dụng cơng nghệ phù hợp với độ tuổi của trẻ. Ví dụ:
bạn có thể cho trẻ thêm thời gian sử dụng cơng nghệ hoặc trị chuyện với trẻ vào
cuối tuần.


- Tắt TV, máy tính và điện thoại di động vào giờ ăn. Điều này giúp trẻ
nhỏ học về giao tiếp xã hội, nói chuyện với người khác và ứng xử đúng mực trên
bàn ăn.
- Đề ra các nội quy như khơng xem TV hoặc chơi máy tính bảng cho đến
khi trẻ hồn thành cơng việc của mình.
- Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời, vẽ và chơi các trò
chơi sáng tạo như giải đố.
Quản lý thời gian sử dụng công nghệ
Một trong những cách tốt nhất để quản lý thời gian sử dụng công nghệ là
cho trẻ một số lựa chọn. Ví dụ, bạn có thể lập một danh sách các trị chơi và
chương trình để trẻ quyết định cách sử dụng thời gian sao cho phù hợp. Điều
này dạy trẻ tư duy, lập kế hoạch và đưa ra lựa chọn về việc sử dụng phương tiện
điện tử.
Bạn có thể cài thơng báo sắp hết giờ sử dụng cơng nghệ trên thiết bị của
trẻ – ví dụ như đến giờ ăn tối/ giờ tắm hoặc kết thúc chương trình. Nếu bạn nhắc
nhở trẻ khi sắp hết thời gian, trẻ sẽ biết mà làm theo. Điều đó cũng giúp trẻ có
thời gian lưu những gì đang làm dở.

3. Các giải pháp sử dụng hiệu quả các công cụ, phương tiện truyền
thơng trong cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ trong cơ sở GDMN
- Lên kế hoạch xây dựng chỉ đạo các hoạt động CNTT, truyền thông trong
nhà trường
- Tổ chức học tập chuyên đề dạy - học, hội giảng để nâng cao trình độ tin
học cho đội ngũ
- Nâng cao chất lượng trang thiết bị CNTT
- Ứng dụng công nghệ thông tin đến với học sinh
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giảng dạy và quản lý