Trường Đại Học Nông Lâm Tp. HCM
Khoa Chăn Nuôi Thú Y
Chương
BỆNH CỦA HỆ THẦN KINH
PGS.TS. Nguyễn Tất Toàn
ThS. Lý Hồng Sơn
Bộ môn thú y lâm sàng - Khoa chăn nuôi thú y
Bệnh cảm nắng
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
2
Đặc điểm
Thường xảy ra vào mùa hè, trời nắng gắt,
thời điểm giữa trưa
Khi gia súc được chăn thả trên đồng hay
phải làm việc dưới trời nắng
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
3
Nguyên nhân
Nắng chiếu trực tiếp vào đỉnh đầu gia súc được
chăn thả, thú làm việc dưới trời nắng gắt.
Vận chuyển thú trên qng đường dài khơng có
mái che
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
4
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
5
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
6
Cơ chế sinh bệnh
Nắng chiếu trực tiếp vào đỉnh đầu
Nhiệt độ vùng đầu tăng cao
Sung huyết não và màng não
Tổn thương tế bào thần kinh
Tác động trung khu tuần hoàn, hơ
hấp và điều hịa thân nhiệt
Bộ mơn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
7
Triệu chứng
Giai đoạn hưng phấn
– Xảy ra đột ngột, thú mệt mỏi
– Có thể nơn mữa
– Thú khó chịu, lồng lộn, co giật từng cơn
– Tăng thân nhiệt
– Mắt đỏ và có thể điên cuồng
Bộ mơn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
8
Giai đoạn ức chế
– Biểu hiện thở khó
– Niêm mạc tím bầm
– Co cứng cơ, té quỵ
– Đồng tử thu hẹp
– Mất phản xạ
– Hôn mê và chết
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
9
Chẩn đoán và tiên lượng
Chẩn đoán
– Căn cứ vào triệu chứng
– Điều kiện gây bệnh: thú ở ngoài nắng lâu, nhất là
thú làm việc
Tiên lượng
– Điều trị sớm: khỏi bệnh cao
– Điều trị trễ: không hiệu quả
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
10
Điều trị
Hộ lý
– Đưa thú vào chỗ có bóng mát, thoáng
– Chường nước lạnh hay nước đá lên vùng đầu
– Làm mát toàn thân
Dùng thuốc điều trị
– Tăng cường tuần hồn và hơ hấp
– Hạ thân nhiệt
– Trợ sức
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
11
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
12
Bệnh cảm nóng
Bộ mơn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
13
Đặc điểm
Xảy ra khi khí hậu nóng khơ hay ẩm ướt làm cho
q trình thải nhiệt khó khăn
Bệnh thường phát ra cùng với bệnh cảm nắng, con
vật chết rất nhanh
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
14
Nguyên nhân
Nhiệt độ môi trường cao + ẩm độ cao
Chuồng ni khơng thơng thống
Thiếu nguồn nước uống, thú có bộ lơng dày
Vận chuyển thú trong điều kiện nắng nóng, mật độ
đơng, thiếu nước và thiếu thơng thống.
Bộ mơn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Ni Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
15
Cách sinh bệnh
Nguyên nhân khả năng thải nhiệt giảm nhiệt
tích lại trong cơ thể thân nhiệt tăng cao tăng
tiết mồ hôi mất nước và muối rối loạn q trình
trao đổi chất ở mơ bào.
Mất nước máu đặc lại, lượng nước tiểu giảm ứ
đọng các sản phẩm trung gian của quá trình trạo đổi
chất nhiễm độc huyết hôn mê, co giật
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
16
Triệu chứng
Thú thở khó, thân nhiệt tăng, niêm mạc tím bầm,
tim đập nhanh, cơ nhai và cơ mơi co giật, nơn mửa.
Nhiệt độ q nóng, thú điên cuồng, tĩnh mạch cổ
phồng to, đồng tử mở rộng hôn mê và chết
Sùi bọp mép khi chết
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
17
Tiên lượng
Phát hiện kịp thời và điều trị tốt thì thú có khả
năng phục hồi.
Bệnh nặng, con vật chết nhanh do liệt tim, sung
huyết và phù phổi
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
18
Điều trị
Nguyên tắc điều trị: tăng cường việc thoát nhiệt để
phòng tê liệt trung khu thần kinh
Hộ lý: để thú nơi thoáng mát, làm mát vùng đầu và
sau đó là tồn thân
Dùng thuốc điều trị
– Bổ sung nước và chất điện giải
– Thuốc trợ tim, hô hấp
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
19
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
20
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
21
Bộ môn Thú y lâm sàng - Khoa Chăn Nuôi Thú Y – Trường ĐHNL Tp. HCM
22
23