CHỦ ĐỀ: TRUYỆN NGẮN VÀ TIỂU THUYẾT
ĐỀ LUYỆN SỐ 2
Môn: Ngữ văn lớp 10
(Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Anh béo và anh gầy
Hai người bạn cũ gặp nhau trên sân ga. Một người béo, một người gầy. Anh béo vừa
ăn ở nhà ga xong, người toát ra mùi rượu nho loại nặng. Còn anh gầy vừa mới xuống tàu,
lỉnh kỉnh hành lý, người toát ra mùi thịt ướp, mùi bã cà phê. Sau lưng anh gầy là cơ vợ gầy
gị và một cậu con trai cao lêu nghêu.
- Porpphiri đấy ứ? - Anh béo kêu lên - Đúng là bạn thân mến của tơi! Ơi, biết bao lâu
chúng mình khơng gặp nhau…
- Trời, Misa! Bạn từ thuở nhỏ của tôi! - Anh gầy sững sốt, mừng rỡ.
Hai người bạn ôm hôn nhau đến ba lần, mắt rưng rưng, chăm chú nhìn nhau.
- Mình quả thật khơng ngờ - anh gầy lên tiếng. Nào, cậu thẳng người, mình xem nào.
Ơi, trơng cậu vẫn đẹp trai, vẫn lịch thiệp như xưa. À, mà cậu bây giờ thế nào rồi? Giàu
khơng? Lấy vợ chưa? Mình thì có vợ rồi…Đây, vợ mình đây! Cịn đây là con trai mình. Này
con, đây là bạn hồi học phổ thông với bố đấy!
Khi cậu con trai bỏ mũ ra chào, anh gầy nói tiếp:
- Bác là bạn cùng học với bố đấy! - Anh gầy quay sang bạn - À này, cậu còn nhớ cậu
bị chúng nó trêu chọc thế nào khơng? Chúng nó gọi cậu là Gêrơxtơrát Ba vì cậu lấy thuốc lá
châm cháy một quyển sách; cịn mình thì chúng gọi Ephian Bốn vì mình hay mách...Dạo ấy
mình trẻ con thật! - anh gầy lại nói với con trai - Đừng sợ con! Con lại gần bác thêm chút
nữa nào! Còn đây là vợ mình…
Anh béo hoan hỉ lên tiếng:
- Bây giờ anh sống ra sao? Làm ở đâu? Thành đạt rồi chớ?

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>

- Mình cũng đi làm. Hai năm nay là nhân viên bậc 8, cũng được mề đay hạng năm.
Vợ mình dạy nhạc. Mình cịn làm thêm tẩu thuốc bằng gỗ. Tẩu đẹp lắm, mình bán 1 rúp 1
cái. Cũng cố sống tàm tạm cậu ạ. Trước đây mình làm ở cục, giờ mình được chuyển về đây,
được thăng lên 1 bậc. Còn cậu sao rồi? Chắc là viên chức cỡ bậc 5 rồi chớ, phải không?
- Không đâu, anh bạn ạ, cao hơn thế nữa. Mình là viên chức bậc 3 có hai mề đay của
nhà nước.
Anh gầy bỗng tái mặt, ngây người ra, nhưng lát sau thì toét miệng cười, mắt sáng lên,
toàn thân lại co rúm, so vai rụt cổ, khúm núm:
- Dạ, bẩm quan trên… tôi… tôi rất lấy làm hân hạnh ạ. Bạn… nghĩa là bạn từ nhỏ,
thế rồi, bỗng nhiên bạn làm chức to thế…
Anh béo cau mặt:
- Cậu nói gì thế? Sao cậu lại nói cái giọng đó? Mình với cậu là bạn từ thuở nhỏ mà,
việc gì cậu lại giở cái giọng quan chức thế?
Anh gầy cười hì hì:
- Dạ, bẩm quan… Quan lớn dạy gì ạ? - anh gầy càng rúm ró - quan lớn chiếu cố cho
như thế này, kẻ bần dân này đội ơn lắm lắm. Dạ, bẩm quan lớn, thưa đây là con trai tôi,
Naphanain… và đây là vợ tơi, Luida.
Anh béo bực mình định quở trách thêm. Tuy nhiên khi nhận thấy trên mặt anh gầy
toát ra vẻ nơ lệ kính cẩn đến mức làm cho anh béo vừa thất vọng vừa buồn nôn. Anh béo vội
ngoảnh mặt đi và đưa tay chào từ biệt anh gầy.
Anh gầy sung sướng nắm mấy ngón tay anh béo, cúi gập người xuống chào, cười hì
hì. Cả vợ và con anh gầy cũng ngạc nhiên đầy thú vị.
(Tuyển tập truyện ngắn của Sê – khốp)
Lựa chọn đáp án đúng:
Câu 1. Truyện được kể theo ngôi thứ mấy?
A. Ngôi thứ nhất

B. Ngôi thứ ba

C. Ngôi thứ hai


D. Ngôi thứ tư

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>

Câu 2. Nhân vật chính trong truyện ngắn trên là
A. Anh béo

B. Gia đình anh gầy

C. Anh gầy

D. Anh béo và anh gầy

Câu 3. Thái độ ban đầu của anh gầy khi gặp anh béo là gì?
A. Lạ lẫm, bất ngờ

B. Lo lắng, sợ sệt

C. Sửng sốt, mừng rỡ

D. Sửng sốt, chán ghét

Câu 4. Tại sao anh gầy “bỗng tái mặt, ngây người ra, nhưng lát sau thì toét miệng cười,
mắt sáng lên, toàn thân lại co rúm, so vai rụt cổ, khúm núm”?
A. Anh béo tiết lộ mình là quan chức bậc ba và có hai mề đay của nhà nước.
B. Anh béo tiết lộ mình là quan chức bậc năm và có hai mề đay của nhà nước.
C. Anh béo tiết lộ mình có chức vụ cao hơn anh gầy rất nhiều và có quyền hạn cao trong nhà
nước.

D. Anh béo tiết lộ mình đã có chức vụ và cả cơ ngơi đồ sộ.
Câu 5. Vì sao anh béo bỗng cảm thấy “vừa thất vọng vừa buồn nôn”?
A. Khi nhận thấy trên mặt anh gầy toát ra vẻ nơ lệ kính cẩn của anh gầy.
B. Khi anh gầy bỗng quay ngoắt thái độ, gọi anh béo là quan lớn và trên gương mặt anh gầy
tốt ra vẻ nơ lệ, kính cẩn.
C. Khi anh gầy bỗng nhiên trở nên xa cách và có thái độ nhờ vả anh béo.
D. Khi thấy anh gầy khơng cịn vơ tư, hồn nhiên như xưa khi làm bạn với anh béo.
Câu 6. Hình tượng hai nhân vật anh béo và anh gầy có ý nghĩa gì?
A. Tác giả đã thể hiện sự châm biếm một cách tinh tế qua hai nhân vật béo và gầy. Một người
là kẻ ở trên nhưng vẫn giữ thái độ và niềm vui khi gặp bạn bè. Một người là đại diện cho tầng
lớp lao động nghèo tự bán bản thân mình cho quyền lực.
B. Tác giả đã thể hiện sự châm biếm một cách tinh tế qua hai nhân vật béo và gầy. Người to
béo thì có cuộc sống nhẹ nhàng, không phải lo toan cuộc sống đầy đủ, sung túc. Ngược lại,
anh gầy lại là nô lệ của quyền lực.

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>

C. Tác giả đã thể hiện sự châm biếm một cách tinh tế qua hai nhân vật béo và gầy. Thái độ
phóng khống, niềm nở hết lịng vì tình nghĩa của anh béo. Và sự đối lập mang tính tự ti, tâm
lí nơ lệ, khuất phục trước quyền lực của anh gầy cũng là tâm lí của nhiều người Nga thời đó.
D. Tác giả đã thể hiện sự châm biếm một cách tinh tế qua hai nhân vật béo và gầy. Người to
béo thì có cuộc sống nhẹ nhàng, khơng phải lo toan cuộc sống đầy đủ, sung túc. Người gầy là
đại diện cho tầng lớp lao động nghèo tự bán bản thân mình cho quyền lực.
Câu 7. Chủ đề của truyện ngắn trên là gì?
A. Lên án xã hội Nga lúc bấy giờ với nhiều con người có tâm lí nơ lê, tính cách q quặt
đang ngày càng thu mình trong bóng tối, khơng có ánh sáng của sự chân thành.
B. Lên án xã hội Nga lúc bấy giờ với nhiều con người khinh tình nghĩa trọng quyền lực.
C. Lên án xã hội Nga lúc bấy giờ với nhiều con người sống giả tạo, thảo mai và chỉ ham mê
quyền lực.

D. Lên án xã hội Nga lúc bấy giờ với nhiều con người coi trọng quyền lực, ra vẻ giàu sang và
quên đi tình nghĩa xưa.
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu:
Câu 8. Sự khác biệt giữa anh béo và anh gầy được thể hiện qua những chi tiết nào?
Câu 9. Chi tiết “Mấy thứ vali, hộp túi của anh ta cũng co rúm lại, nhăn nhó” gợi tả điều gì?
Nêu ý nghĩa của chi tiết đó.
Câu 10. Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu)
trình bày về nghệ thuật truyện ngắn Anh béo và anh gầy.
II. VIẾT (4.0 điểm)
Dựa vào nội dung của văn bản trên, em hãy viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá
hình tượng hai nhân vật “anh béo” và “anh gầy” trong tác phẩm Anh béo và anh gầy của Sê –
khốp.
ĐÁP ÁN THAM KHẢO
Phần Câu Nội dung
I

ĐỌC HIỂU

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>
Điểm
6.0


1

B

0.5


2

D

0.5

3

C

0.5

4

A

0.5

5

B

0.5

6

C

0.5


7

A

0.5

8

HS có thể linh hoạt liệt kê nhiều chi tiết khác nhau, tham khảo một số chi
tiết:
Anh béo

Anh gầy

+ có điều kiện sống tốt Anh béo + nhom nhem Người anh ta tốt
vừa ăn ở nhà ga xong, mơi láng

ra mùi thịt ướp, mùi bã cà phê

nhẫy bơ như quả đào chín. Người

+ lỉnh kỉnh đồ đạc, gánh nặng

anh ta toát ra mùi rượu nho loại

+ anh gầy tái mét khi nhận ra bạn

nặng, mùi nước hoa cam

có địa vị cao hơn mình


+ khơng coi thường bạn bè

 mắt anh ta sáng lên, sau đó lại

0.75

+ khi gặp lại bạn bè, anh mừng rỡ cuống quýt mâu thuẫn
reo lên.

+ cách xưng hô trở nên miễn

+ tâm trạng trùng xuống khi bạn cưỡng, hoa mĩ và xa cách sau khi
mình thay đổi, từ hào hứng vui vẻ biết bạn có địa vị cao hơn mình
thành buồn nơn, chán nản

9

- Chi tiết “Mấy thứ vali, hộp túi của anh ta cũng co rúm lại, nhăn nhó”
nó gợi tả xã hội Nga bị bao trùm bởi nỗi sợ, sự e dè quyền lực.
- Bóng tối ấy khơng chỉ xuất hiện ở con người từ thế hệ lớn tuổi đến thế
hệ mầm non mà ngay cả cảnh vật cũng bị nhuốm màu.

0.75

- Dường như cả xã hội Nga đang bị ngập chìm trong đó, khơng có ánh
sáng của sự chân thành.
10

- Học sinh đưa ra suy nghĩ của mình, tuy nhiên phải nhắc đến được: 0.25


Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>

Nghệ thuật trong “anh béo và anh gầy” là nghệ thuật tương phản đối
lập.
- Biểu hiện: (HS có thể nêu được từ 2 – 3 ý đạt tối đa 0.75 điểm)
+ Ngay từ nhan đề của bài, đặt giữa hai hình tượng “anh béo” - “anh
gầy” tác giả đã dự đoán trước được số phận của hai con người này.
+ Người to béo thì có cuộc sống nhẹ nhàng, khơng phải lo toan, ngược
lại anh gầy lại tỉ lệ nghịch với ngoại hình của anh gầy

0.75

+ Điều đó cịn được thể hiện qua việc đầu thì anh gầy vui vẻ, niềm nở
với người bạn cũ, khi biết được anh béo là viên chức bậc ba, anh lại tỏ
thái độ khúm lúm trước quyền lực, tâm lý nơ lệ. Khơng khí khi mới gặp
lại thì sơi nổi, lúc chia tay lại trùng xuống.
+ Nổi bật hai tính cách, hai thái độ để cho thấy được tâm lí nơ lệ, phụ
thuộc, thiếu đi sự chân thành của người lao động nghèo ở Nga lúc bấy
giờ.
II

VIẾT
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm
văn học

4.0
0.25


b. Xác định đúng vấn đề nghị luận
Phân tích nội dung và nghệ thuật trên bình diện nhân vật trong truyện

0.5

ngắn.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
HS có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được tác giả,
tác phẩm và các nét đặc sắc trong bài thơ
- Sau đây là một hướng gợi ý:
Về nội dung: Phân tích nội dung và ý nghĩa của từng hình tượng
a. Anh béo
+ có điều kiện sống tốt

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>
2.5


+ không coi thường bạn bè
+ khi gặp lại banjbef, anh mừng rỡ reo lên.
+ nhận ra bạn ngay khi thấy bóng dáng rồi ơm hơn nhau cảm động ngạc
nhiên
=> luôn coi anh gầy là bạn bè thân thiết
+ tâm trạng trùng xuống khi bạn mình thay đổi, từ hào hứng vui vẻ thành
buồn nôn, chán nản
=> Tác giả đã diễn tả tinh tế cảm xúc của anh béo. anh béo no đủ vơ tư,
nhưng rồi cũng vì sự thay đổi miễn cưỡng và gượng ép của bạn thân xưa
mà buồn phiền
b. Anh gầy

+ nhom nhem
+ lỉnh kỉnh đồ đạc, gánh nặng
+ anh gầy tái mét khi nhận ra bạn có địa vị cao hơn mình
=> mắt anh ta sáng lên, sau đó lại cuống quýt mâu thuẫn
+ cách xưng hô trở nên miễn cưỡng, hoa mĩ và xa cách
=> anh gầy lúc đầu vẫn thân thiết, hạnh phúc vì gặp lại bạn, nhưng rồi lại
sợ hãi và khúm núm trước quyền lực.
=> anh trở nên xu nịnh trước quyền lực khiến anh béo khó chịu buồn nơn
c. Chủ đề, tư tưởng được thể hiện qua hai nhân vật: Lên án xã hội
Nga lúc bấy giờ với nhiều con người có tâm lí nơ lê, tính cách q quặt
đang ngày càng thu mình trong bóng tối, khơng có ánh sáng của sự chân
thành.
Về nghệ thuật: Chỉ ra nghệ thuật đối lập trong khắc họa hình tượng
nhân vật
+ Ngay từ nhan đề của bài, đặt giữa hai hình tượng “anh béo” - “anh

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>

gầy” tác giả đã dự đoán trước được số phận của hai con người này.
+ Người to béo thì có cuộc sống nhẹ nhàng, không phải lo toan, ngược
lại anh gầy lại tỉ lệ nghịch với ngoại hình của anh gầy
+ Điều đó cịn được thể hiện qua việc đầu thì anh gầy vui vẻ, niềm nở
với người bạn cũ, khi biết được anh béo là viên chức bậc ba, anh lại tỏ
thái độ khúm lúm trước quyền lực, tâm lý nơ lệ. Khơng khí khi mới gặp
lại thì sơi nổi, lúc chia tay lại trùng xuống.
+ Nổi bật hai tính cách, hai thái độ để cho thấy được tâm lí nơ lệ, phụ
thuộc, thiếu đi sự chân thành của người lao động nghèo ở Nga lúc bấy
giờ.


d. Chính tả, ngữ pháp
0.25
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn
phong trơi chảy.
Tổng điểm

Giáo án miễn phí Ngữ Văn THCS - THPT Sách mới
/>
0.5
10.0