Đái dưỡng chấp ppt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (104.79 KB, 5 trang )
Đái dưỡng chấp
Dưỡng chấp là gì? Dưỡng chấp là một chất chỉ có
trong hệ thống bạch huyết mà thành phần chủ yếu là
lipid, trong đó triglycerid 92%, phospho-lipid 7%, vết
cholesterol tự do 1%.
Thế nào là đái dưỡng chấp? Đái
dưỡng chấp là sự xuất hiện dưỡng
chấp trong nước tiểu, do có đường rò
giữa hệ thống bạch huyết và hệ
thống thận - tiết niệu. Bệnh có tính
chất từng đợt xen kẽ những giai đoạn
hoàn toàn bình thường, kéo dài
nhiều năm. Bệnh thường hay gặp ở
Việt Nam vì nước ta là một trong
những nước nằm ở vùng dịch tễ của giun chỉ. Bệnh có
tính chất từng đợt, không điều trị cũng khỏi, nhiều khi
người bệnh bỏ qua, không đi khám, mà tự mang bệnh kéo
dài nhiều năm, thậm chí có người 30 năm sau, khi nặng
mới đi viện.
Nguyên nhân chủ yếu là do giun chỉ (Wuchereria
Bancrofti, Brugia Malayi hay Brugia Timori). Ngoài ra
còn có thể do di chứng sau chấn thương thận, hạch hoặc u
vùng trung thất chèn ép vào ống bạch mạch ngực, u sau
phúc mạc, di chứng sau viêm lao - giang mai. Chu kỳ phát
Quá trình xâm nh
ập
của ấu tr
ùng giun
chỉ vào cơ thể.
triển của giun chỉ: Giun chỉ là loại ký sinh trùng sống
trong hệ thống bạch huyết. Giun cái đẻ trứng rồi nở thành
ấu trùng giun chỉ. Ấu trùng giun chỉ sẽ qua ống bạch
mạch ngực rồi vào máu. Vật trung gian truyền bệnh là
muỗi (Culex, Anophen, Aedes, Mansoria). Muỗi hút máu
người có ấu trùng giun chỉ. Sau 21 ngày ấu trùng sẽ phát
triển và trở thành ấu trùng có khả năng gây bệnh. Muỗi
(mang ấu trùng giun chỉ) đốt người bình thường và truyền
ấu trùng giun chỉ gây bệnh sang cho người đó. Ấu trùng
cư trú trong hệ thống bạch huyết, 3 tháng sau trưởng
thành lại đẻ trứng và tiếp tục chu kỳ trên. Đời sống trung
bình của giun trưởng thành là 15 năm, của ấu trùng là 70
ngày. Biểu hiện tổn thương trong cơ thể người bệnh gồm
2 thời kỳ:
Thời kỳ kịch phát là giun chỉ đang phát triển: Xác giun
chỉ, trứng, ấu trùng làm tắc các ống bạch mạch gây tăng
áp lực thẩm thấu hoặc rạn vỡ tạo ra đường rò từ hệ thống
bạch mạch vào đài bể thận - niệu quản.
Thời kỳ hết giun chỉ nhưng để lại hậu quả: Các đường rò
lưu thông bạch huyết - tiết niệu vĩnh viễn và đặc điểm là
viêm xơ mạn tính. Vì vậy bệnh đái dưỡng chấp là một
biến chứng xa của giun chỉ.
Các biểu hiện lâm sàng của đái dưỡng chấp
Đái dưỡng chấp đơn thuần: Nước tiểu có màu trắng đục
như sữa hoặc nước vo gạo. Để lâu nước tiểu sánh lại như
nước cơm, nổi lên phía trên có váng mỡ hoặc đặc lại như
thạch. Hiện tượng này xảy ra từng đợt và không liên tục,
có khi hết hẳn trong thời gian dài. Thường xuất hiện rõ
nhất sau những bữa ăn nhiều sữa, trứng, thịt , sau mỗi
đợt lao động vất vả và thời tiết nóng nực.
Đái máu - dưỡng chấp
- Nhẹ: Nước tiểu có màu đỏ nhạt như nước rửa thịt, có
óng ánh của váng mỡ lẫn vào.
- Nặng hơn: Nước tiểu có màu đỏ sẫm nhưng vẫn đục và
sánh.
Bệnh nhân có thể bị phù chân voi, tràn dịch dưỡng chấp
màng tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn dương vật Kèm
theo có thể đau hông lưng phía bên thận bị bệnh, tiểu
buốt, tiểu rắt, tiểu khó, gầy sút cân, dần dần bị suy kiệt và
chết do xơ gan, lao phổi, suy dinh dưỡng
Làm thế nào để chẩn đoán đái dưỡng chấp?
- Có dưỡng chấp trong nước tiểu (định tính, định lượng).
- Tăng bạch cầu ái toan trong máu (gợi ý nhiễm giun chỉ).
- Soi bàng quang: Nhìn thấy nước tiểu đục phụt xuống từ
thận (1 bên hoặc cả 2 bên).
- Chụp niệu quản - bể thận ngược dòng: Nhìn thấy thuốc
cản quang thấm vào đường rò từ bể thận vào bạch mạch
(như rễ cây).
- Chụp hệ thống bạch huyết: Thấy thuốc cản quang từ hệ
thống bạch huyết qua các đường rò vào thận.
- Huyết thanh chẩn đoán giun chỉ, tìm ấu trùng giun chỉ
trong máu ngoại biên.
Điều trị đái dưỡng chấp như thế nào?
Bệnh đái dưỡng chấp là một biến chứng xa của giun chỉ
cho nên việc điều trị nội khoa bằng các thuốc điều trị giun
chỉ thường ít mang lại hiệu quả. Vấn đề chính là giải
quyết lỗ rò thông giữa hệ bạch mạch và thận - niệu quản
bằng hai phương pháp.
- Phẫu thuật: Bóc bao thận, khâu tất cả bạch huyết dẫn
đến thận - niệu quản.
- Làm xơ hóa những đường rò bể thận - bạch huyết bằng
cách:
Cách 1: Bơm vào bể thận dung dịch nitrat bạc 0,5%. Kỹ
thuật này mới chỉ thực hiện tại Bệnh viện Việt Đức và
Bệnh viện E. Một tuần một lần, mỗi bệnh nhân được bơm
3-6 lần tùy theo mức độ của bệnh. Các bệnh nhân chúng
tôi điều trị và theo dõi được, hầu hết bệnh khỏi hẳn,
không tái phát.
Cách 2: Bơm vào bể thận thuốc cản quang đậm đặc
telebrix 35-50ml.
Tóm lại, đái dưỡng chấp tuy không phải là bệnh cấp cứu
hoặc gây dễ tử vong nhưng cũng gây tâm lý sợ hãi cho
người bệnh cũng như cho những người xung quanh khi
nhìn thấy nước tiểu đục trắng như sữa hoặc đỏ đục như
máu. Nếu đái dưỡng chấp nặng thường xuyên, dần dần
người bệnh sẽ bị suy kiệt và chết do xơ gan, lao phổi, suy
dinh dưỡng Vì thế khi thấy nước tiểu đục có váng mỡ,
hoặc đục như nước rửa thịt, đặc biệt tăng lên nhất là sau
khi ăn nhiều thịt, sữa, trứng , bệnh nhân nên đến bệnh
viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh hậu quả
đáng tiếc.
