PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Tơi từng nghe một câu nói nổi tiếng của Ralph Waldo Emerson:
“Love of beauty is taste. The creation of beautyfyl is art” (Yêu cái đẹp là
thưởng thức. Tạo ra cái đẹp là nghệ thuật). Có thể nói tạo hình là một
hoạt động mang tính nghệ thuật, nó là phương tiện quan trọng trong việc
giáo dục thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động. Nó có tác dụng to
lớn trong việc giáo dục phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ mầm
non. Giúp trẻ phát triển khả năng tâm lý, hình thành ở trẻ tình yêu thiên
nhiên, u cuộc sống, u cái đẹp. Ngồi ra tạo hình cịn hình thành ở trẻ
những kỹ năng, kỹ sảo, năng lực quan sát, phát triển trí nhớ, trí tưởng
tượng, sáng tạo. Từ đó phát triển khả năng tri giác về hình thành cấu
trúc, màu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có mục đích.
Hoạt động tạo hình ra đời từ rất sớm trên những vách đá đã có những
bức tranh về sắn bắn, trồng trọt, nhảy múa, cỏ cây muông thú đã được
con người mô tả lại. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy những bức tranh có giá
trị lịch sử hàng ngàn năm. Đó là kết quả của tạo hình nó tồn tại và phát
triển cùng với xã hội loài người. Trong đời sống con người hoạt động tạo
hình là một hoạt động nghệ thuật, góp phần mang đến cái đẹp và làm
phong phú cho cuộc sống con người.
Trước hết hoạt động này tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tri
giác đồ vật về hình dáng cấu trúc, màu sắc, hình thành ở trẻ các thao tác
tư duy, phát triển khả năng sáng tạo của trẻ.


2

Về đạo đức, hoạt động tạo hình giúp hình thành ở trẻ các đức tính tốt
như: Yêu thích cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp.
Về thể chất lao động giúp trẻ phát triển các khớp ngón tay, cổ tay,
các cơ bàn tay…Giúp trẻ ngày càng khéo léo linh hoạt.

Về thẩm mỹ, giúp trẻ hình thành xúc cảm và thị hiếu thẩm mỹ khi
trẻ tạo hình.
Trong trường mầm non tạo hình là một hoạt động học tập mang tính
nghệ thuật, là phương tiện quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ, đạo
đức, trí tuệ, thể lực và lao động cho trẻ.
Hoạt động tạo hình cịn là phương tiện để trẻ thể hiện mình, thơng
qua nghệ thuật tạo hình trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và
sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của mình. Nhất là với trẻ mẫu giáo
lớn 5-6 tuổi, trẻ có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, nó chứa
đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn trẻ, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật đẹp,
những bức tranh sinh động hay những con vật ngội nghĩnh đáng u.
Chính vì vậy hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn
nhất đối với trẻ mẫu giáo lớn, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện
một cách sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh,
những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ. Mỗi sản phẩm của trẻ mang một
nội dung, một tên gọi khác nhau.
Tôi là một giáo viên mầm non được phân công trực tiếp giảng dạy
trên lớp và tôi rất yêu nghề, yêu sự ngây thơ trong sáng của các bé. Để
nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tạo hình. Ở năm học 2022-


3

2023 này tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy
và học cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình”.
2. Mục đích nghiên cứu
Tơi quyết định chọn đề tài này với mục đích tìm hiểu các phương
pháp trong việc dạy tạo hình để nâng cao chất lượng dạy bộ mơn tạo
hình ở trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Từ đó vận dụng những kiến thức có sẵn và
qua học hỏi để nghiên cứu và áp dụng phương pháp vào mơn tạo hình

nhằm phát huy tính tích cực phù hợp với trình độ nhận thức của trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu
“Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học cho trẻ 5-6 tuổi
làm quen với tạo hình”.
4. Đối tượng khảo sát thực nghiệm
Đề tài được thực hiện tại lớp 5 tuổi A2 trường mầm non nơi tôi đang
công tác.
5. Các phương pháp nghiên cứu
Phương pháp trực quan.
Phương pháp sử dụng lời nói.
Phương pháp luyện tập.
Phương pháp đánh giá kết quả.
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
Tại trường mầm non Phú Cường nơi tôi đang công tác.


4

Từ tháng 9/2022 đến tháng 4/2023.

PHẦN THỨ HAI:
NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận để giải quyết vấn đề
Hoạt động tạo hình là món ăn tinh thần, một loại “Thần dược” đặc
biệt cho sự phát triển tâm lý của trẻ. Đây chính là một hoạt động nghệ
thuật có tầm quan trọng trong việc giáo dục thẩm mĩ cho trẻ, giáo dục trẻ
biết khai thác, khám phá thiên nhiên, cuộc sống con người, cảnh vật…
biết đánh giá, nhận xét cái đẹp, cái xấu…vì vậy trẻ cần được hướng dẫn
tạo hình ngay từ lúc nhỏ. Giáo viên cần bồi dưỡng khả năng của trẻ, tạo
môi trường, cơ hội cho trẻ tri giác, tìm tịi khám phá thế giới xung quanh,

bồi dưỡng thị hiếu thẩm mĩ, khả năng tư duy, sáng tạo cho trẻ.
Như chúng ta đã biết, con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn
trong
mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng khơng ai có sẵn những tài năng
bên
mình, mà phải địi hỏi thơng qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ
đó
những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ
nhỏ
việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép


5

chặt

chẽ,

mà học của trẻ ở đây thông qua "học mà chơi, chơi mà học".
Chính vì vậy để giờ học tạo hình được hấp dẫn lơi cuốn trẻ, giáo
viên

nên

sử dụng thủ thuật vào bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú
cho

trẻ

và


cần được tiến hành đồng thời vào việc tích luỹ có hệ thống những biểu
tượng

tạo

hình. Ngồi ra, giáo viên cần tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên
nhiên sống động xung quanh, làm quen với các hình thức tạo hình dân
gian và hiện đại, những nguyên vật liệu từ thiên nhiên hay từ các nguyên
vật liệu phế thải. Đó là hình thức làm giàu cảm xúc cho trẻ nhanh chóng
và phát triển kỹ năng cần thiết cho trẻ trong cuộc sống.
Thực tế ở trường mầm non hiện nay đa số trẻ chữa phát huy hết khả
năng sáng tạo. Nhiều trẻ còn chưa hứng thú trong giờ học, trẻ không cảm
thấy hứng thú say mê thực hiện ý tưởng của mình.
Vì vậy, là một giáo viên tơi nhận thấy mình phải có trách nhiệm tìm
tịi để có thể giúp trẻ cảm nhận được nghệ thuật tạo hình, từ đó trẻ u
thích hứng thú vào hoạt động nhắm góp phần phát triển tồn diện cho
trẻ.
Để hoạt động tạo hình đạt kết quả cao cần tổ chức kết hợp các
phương pháp trên và giáo viên sử dụng những lời nói ân cần, nhẹ nhàng
vui tươi, ngắn gọn, dễ hiểu để hướng dẫn trẻ trong hoạt động tạo hình
phối kết hợp với phụ huynh để bồi dưỡng


6

kỹ năng tạo hình cho trẻ.
Hoạt động tạo hình ở lớp tôi luôn được tổ chức lồng ghép ở các hoạt
động như hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động chiều và ở mọi lúc
mọi nơi đều rất hiệu quả.

2. Khảo sát thực trạng
Ngay từ đầu năm học tôi đã được phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo
lớn A2, với sĩ số là 28 cháu trong đó: Nam 14 cháu, nữ 14 cháu.
2.1. Thuận lợi
100 % trẻ của lớp học đúng độ tuổi.
Trẻ khỏe mạnh, hồn nhiên thích đến trường mầm non. Giáo viên
đứng lớp có trình độ trên chuẩn, nhiều năm đứng lớp 5 tuổi, nắm chắc
phương pháp.
Được sự quan tâm của ban giám hiệu luôn chỉ đạo sát sao với công
tác chuyên môn. Trang thiết bị tương đối đầy đủ đảm bảo cho các hoạt
động của trẻ ở trường mầm non.
Nhiều gia đình có cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn, trình độ dân trí
cũng ngày được nâng cao. Nên rất quan tâm tới con em mình.
2.2. Khó khăn
Khả năng nhận thức của các cháu không đồng đều, có những cháu
nhút nhát, nghịch do đó cùng một thời gian và biện pháp dạy trẻ nhưng
kết quả nhận thức trên trẻ không giống nhau. Do đặc thù của công việc


7

giáo viên mầm non phải ở trường cả ngày. Ít có thời gian để nghiên cứu
tài liệu, ít có cơ hội để giao lưu học hỏi dự giờ đồng nghiệp.
Sự quan tâm của gia đình dành cho các cháu là khơng đồng đều.
Nhiều phụ huynh chưa quan tâm cịn nng chiều con em mình.
2.3. Khảo sát thực trạng của lớp trước khi thực hiện đề tài
- Khi bắt đầu thực hiện đề tài tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng
đầu năm. Để phát huy được những thuận lợi, khắc phục những khó khăn
và nhằm nâng cao hiệu quả khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp nâng
cao chất lượng dạy và học cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình”.

Bước đầu khảo sát kết quả trên 28 trẻ lớp 5 - 6 tuổi cho thấy:
Minh chứng 1: Hình ảnh bảng khảo sát kết quả của trẻ đầu năm.
Từ những kết quả khảo sát đầu năm tôi nghĩ rằng mình cần phải có
những biện pháp cụ thể chất lượng trong việc thực hiện: “Một số biện
pháp nâng cao chất lượng dạy và học cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo
hình”. đạt hiệu quả nhất.
3. Các biện pháp thực hiện
3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để rèn luyện
cho trẻ.
3.2. Biện pháp 2: Lựa chọn nội dung, phương pháp hướng
dẫn phù hợp lấy trẻ làm trung tâm.
3.3. Biện pháp 3: Cách thức tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ.


8

3.4. Biện pháp 4: Ứng dụng phương pháp STEAM vào hoạt động
tạo hình.
3.5. Biện pháp 5: Ứng dụng cơng nghệ thông tin vào dạy trẻ.
3.6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh.
4. Biện pháp thực hiện (Biện pháp thực hiện từng phần)
4.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để rèn
luyện cho trẻ
Việc tạo môi trường trong trường mầm non rất quan trọng, đòi hỏi
giáo viên phải tìm được nội dung và hình thức để trẻ hứng thú với hoạt
động tạo hình. Một trong các cách để trẻ hứng thú với hoạt động tạo hình
đó là tạo mơi trường trong và ngồi lớp học.
4.1.1. Tạo môi trường trong lớp học
Trước tiên cần tạo môi trường đẹp trong lớp để gây cảm xúc, ấn
tượng đầu tiên tác động vào trẻ là sự bố trí, cách sắp xếp trang trí lớp học

để tạo mơi trường học tốt và thoải mái cho trẻ, đây là tác động cần thiết
để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Tạo mơi trường học tập mở,
cho trẻ có thời gian tiếp xúc với các đối tượng tri giác, để tự trẻ nêu lên
những nhận xét so sánh sự giống nhau, khác nhau của các sự vật, hiện
tượng. Để trẻ tự cảm nhận, lĩnh hội cảm xúc từ những điều xung quanh
trẻ.
Sắp đặt các nguyên vật liệu tạo hình phù hợp, gần gũi, dễ cho trẻ
hoạt động bất cứ lúc nào, và để trẻ tự trưng bày sản phẩm của mình làm
ra.


9

Ví dụ 1: Góc tạo hình trong lớp tơi đã chuẩn bị sẵn các nguyên vật
liệu khác nhau như: Các loại hột hạt, lá cây, bìa cát tơng, tất, cúc áo,
sỏi… và khi trẻ làm ra sản phẩm thì sẽ tự trẻ sẽ trưng bày sản phẩm trên
giá treo.
Minh chứng 2: Hình ảnh góc tạo hình
Ví dụ 2: Với kế hoạch tháng dựa trên chủ đề giao thơng ở góc tạo
hình tơi đã làm một số phương tiện giao thơng mẫu to, đẹp có màu sắc
đẹp như: ơ tơ, xe máy, máy bay, tàu hỏa, thuyền…bày ở giá trưng bày
sản phẩm hay treo tranh vẽ hoặc xé dán các phương tiện giao thông để
cung cấp kiến thức cho trẻ, khi trẻ vào góc chơi thu hút sự quan sát
những sản phẩm đó và đặt câu hỏi: ( Đây là cái gì? Phương tiện này đi
được ở đâu? Cơ các phương tiện này như thế nào?...). Từ đó kích thích
lịng mong muốn say mê học tạo hình của trẻ.
Minh chứng 3: Hình ảnh sản phẩm mẫu
Ở góc tạo hình: Tơi giới thiệu đây là ngơi nhà nghệ thuật của chúng
mình và cùng trẻ đặt cái tên thật hay như: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm
hoạ sĩ, hoạ sĩ tí hon… có thể chọn làm tên góc hoạt động.

Ví dụ 3: Cơ giới thiệu các bức tranh và khuyến khích động viên trẻ
hãy làm thật nhiều những sản phẩm đẹp để trang trí cho ngơi nhà của
chúng mình, từ lời gợi mở như vậy đã kích thích trẻ tạo ra sản phẩm mới.
Minh chứng 4: Hình ảnh cơ giới thiệu tranh góc tạo hình cho
trẻ


10

Ở trẻ 5-6 tuổi vốn kinh nghiệm phong phú, tư duy của trẻ phát triển
mạnh, tư duy trực quan hình tượng và trừu tượng đang được hình thành
và phát triển. Để phát huy tính tích cực và sáng tạo và niềm say mê hoạt
động của trẻ tôi đã tận dụng thời điểm hợp lý trong ngày từ trò chuyện
buổi sáng hay hoạt động vui chơi ngoài trời, đi dạo, đi thăm quan ở mọi
lúc, mọi nơi, tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với môi trường
xung quanh, môi trường thiên nhiên mn hình, mn vẻ.
Trong q trình cung cấp biểu tượng về đối tượng tạo hình tơi chỉ
cho trẻ thấy được những nét đặc trưng nổi bật, những cái đẹp lý thú, gần
gũi trẻ. Đồng thời giúp trẻ phân tích so sánh tổng hợp tìm ra những đặc
điểm riêng, chung, của những đồ vật cùng nhóm, cùng loại.
Ví dụ 4: Khi tổ chức cho trẻ vẽ "Vườn hoa mùa xn", tơi cho trẻ
tìm
hiểu về các loại hoa, cho trẻ quan sát, sờ, ngửi, trẻ sẽ có được sự nhận
xét về sự giống và khác nhau về màu sắc, hình dáng giữa các loại hoa
như: hoa hồng màu đỏ, cánh hoa trịn, lá có răng cưa, thân cành có nhiều
gai. Hoa cúc màu vàng, cánh hoa nhỏ, dài...các loài hoa đều có cánh,
nhuỵ, đài, lá, cành và làm đẹp cho thiên nhiên.
Minh chứng 5: Hình ảnh trẻ vẽ “Vườn hoa mùa Xn”
Khi có tiết tạo hình chúng ta trang trí như một ngày hội “Bé làm họa
sĩ” để tạo

nguồn cảm hứng khơi gợi lên sự sáng tạo ở trẻ.


11

Ví dụ 2: Với đề tài “Cắt dán Đèn Lồng”. Tôi đã làm nhiều loại đèn
lồng treo xung quanh lớp, bóng bay, hoa treo ở cửa sổ để cho trẻ có hứng
thú tạo ra sản phẩm để trang trí lớp hoặc đem đi chơi tết Trung thu.
Minh chứng 6: Hình ảnh bé làm đèn lồng
Để tạo môi trường lớp học nhằm cho trẻ hứng thú vào hoạt động,
thì mơi trường phải đảm bảo tính thẩm mỹ (Đẹp trang trí phù hợp với
chủ đề, đề tà,i hình ảnh phải ngộ nghĩnh, màu sắc sặc sỡ, đa dạng về
chủng loại). Đồng thời giáo viên phải chú ý tới mơi trường mà mình tạo
ra, thường xuyên thay đổi nội dung trang trí để trả khơng bị nhàm chán.
4.1.2. Tạo mơi trường ngồi lớp hoc
Với quan điểm giúp trẻ sáng tạo trong việc học mọi lúc, mọi nơi và
để tạo ấn tượng cho trẻ ngay từ khi bước chân vào lớp, ở mảng tường
ngoài cửa lớp trẻ có thể nhận ra ngay những hình ảnh quen thuộc của
mình và của các bạn trong lớp, những hình ảnh này do chính trẻ vẽ, xé,
cắt dán từ tạp chí, họa báo… giáo viên trị chuyện với trẻ về hình ảnh, từ
đó giúp trẻ phát triển tư duy ghi nhớ, rèn trẻ cách quan sát, cô thường
xuyên thay đổi để kích thích sự hứng thú của trẻ.
Ví dụ: Tôi dành một mảng tường dùng treo những bức tranh vẽ của
trẻ để trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, ai chưa đẹp, nếu bài của
trẻ chưa đẹp thì lần sau sẽ phải cố gắng hơn.
Minh chứng 7: Hình ảnh tranh đẹp của bé
Với giờ hoạt động ngồi trời, tơi tạo mơi trường cho trẻ bằng cách
cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân các loại cây, hoa, quả hoặc xếp những hột



12

hạt tạo thành cái nhà, các con vật hay cho trẻ nhặt lá cây rụng để làm con
trâu, con bọ ngựa, thỏa sức cho trẻ sáng tạo và thể hiện các sản phẩm tạo
hình.
Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát, nghe, hỏi, tiếp xúc)
và diễn đạt cảm xúc của mình về đối tượng. Trong quá trình cung cấp
biểu tượng về đối tượng tạo hình, tơi cho trẻ thấy những nét đặc trưng
nổi bật. Đồng thời giúp trẻ phân tích, so sánh, tổng hợp tìm những đặc
điểm riêng, chung của những đồ vật, từ đó giúp trẻ định hướng được khi
thể hiện sản phẩm tạo hình. Vì vậy việc tạo ra mơi trường tạo hình cho
trẻ rất cần thiết nó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phát triển
thẩm mỹ cho trẻ.
4.2. Biện pháp 2: Lựa chọn nội

dung,

phương

pháp hướng dẫn phù hợp lấy trẻ làm trung tâm
Trước đây khi thực hiện chương trình đổi mới
hình thức chỉ thực hiện những bài tạo hình trong tài liệu
hướng dẫn, cịn đối với chương trình giáo dục mầm non
mới khơng chỉ lấy trong chương trình mà có thể
chọn bài ngồi chương trình sao cho phù hợp từng tháng
dựa trên chủ để, các sự kiện, lễ hội. Ngồi ra cịn lựa chọn
mọi hình thức dạy dựa trên khả năng tiếp thu của trẻ, với
cách chọn bài như vậy trẻ hứng thú hơn khi học. Giáo viên
sử dụng phương pháp hướng dẫn dựa vào trẻ lấy trẻ làm
trung tâm là một phương pháp rất quan trọng trong q

trình phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ.


13

Trong các hoạt động học nói chung và trong giờ hoạt
động học tạo hình nói riêng. Tơi thường để trẻ tự thể hiện,
cơ ln là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ
cần được động viên để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm
xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật trẻ muốn
được lựa chọn.
+ Cái trẻ muốn làm (nội dung).
+ Làm thế nào để đạt được (q trình).
+ Cái hồn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm).
Mong muốn của trẻ cần đạt được tự thể hiện với
những phương tiện tạo hình khác nhau. Sự thể hiện mang
tính cá nhân, bởi vì trẻ ln tiếp cận theo đặc tính riêng
của mình.
Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp
dụng những kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động
khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dị, tìm cách giải
quyết vấn đề của trẻ. Hãy để trẻ tự miêu tả những gì mà
trẻ biết và có thể làm.
Ví dụ 1: “Hãy cho cơ biết vì sao”, “Nếu như vậy thì
sao”, “Vì sao con lại biết”, “Con có suy nghĩ gì”…
Với những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ
thấy là trẻ được đánh giá tốt (khá) qua việc làm của trẻ.


14


Ví dụ 2: “Ơi cơ rất thích cách tơ màu ngôi trường này
của bạn Bảo Ngân”, “Bức tranh này của bạn Nam trông
đẹp quá!”
Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng
ít làm mẫu và ít sử dụng mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư
duy và tìm kiếm cách thể hiện.
Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm cho trẻ
kém tư duy, giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ, các cảm
xúc đã có trước của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để tạo
hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt trước.
Nếu có trường hợp u cầu làm mẫu, cơ thường phải gợi ý
chứ khơng nên làm ngay.
Ví dụ 3: Với đề tài gấp thuyền cô cho trẻ quan sát các
sản phẩm cơ đã chuẩn bị, sau đó cho trẻ nhận xét. Tôi đã
dùng những câu hỏi mở để hỏi trẻ như: Các con có biết cơ gấp
thuyền bằng chất liệu gì khơng? Để gấp được chiếc thuyền giấy này con
đã làm như thế nào? Các con có biết thuyền đi được ở đâu?
Minh chứng 8: Hình ảnh trẻ gấp thuyền.
Cơ tạo tình huống để trẻ làm, hay với giờ nặn, Cô đặt
câu hỏi như: Để đất mềm ra các con phải làm như thế
nào?
Trong khi hướng dẫn tôi luôn cùng trẻ trao đổi bố cục bức tranh.
Tăng cường sử dụng các câu hỏi gợi mở, giúp trẻ củng cố vận dụng


15

những kinh nghiệm đã lĩnh hội được ở các hoạt động khác nhau và môi
trường xung quanh trẻ và môi trường cơ đã cung cấp, tơi ln khuyến

khích trẻ suy nghĩ để tìm cách giải quyết. Đồng thời dùng những câu hỏi
vui, dí dỏm, ngơn ngữ nghệ thuật biểu cảm cùng với cử chỉ nét mặt đã
tạo cho trẻ hứng thú say mê sáng tạo.
4.3. Biện pháp 3: Cách thức tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ
4.3.1. Thiết lập thiết học một cách nhẹ nhàng linh hoạt
Với trẻ “Học mà chơi, chơi mà học” sẽ tạo cho trẻ sự thích thú trong
giờ học do đó được thiết lập nhẹ nhàng linh hoạt sẽ góp phần khơng nhỏ
trong sự thành cơng.
* Đối với tiết mẫu
Đây là một hình thức hoạt động rất quan trọng khơng thể thiếu
được. Bởi lẽ nó có vai trị là nền tảng, là mơi trường bồi dưỡng ở trẻ óc
quan sát, khả năng phân tích, nhận biết các đặc điểm đa dạng về hình
thái, khả năng cảm thụ tính thẩm mỹ và nét độc đáo của các sự vật hiện
tượng xung quanh. Vì vậy việc làm của cơ phải chính xác, hình mẫu phải
đảm bảo, cần cho trẻ tìm hiểu và phân tích, các đặc điểm cơ bản của hình
mẫu, vừa làm vừa giải thích rõ ràng, kết hợp giữa lời nói và động tác.
Tuy nhiên tránh việc làm mẫu quá lâu sẽ gây sự nhàm chán làm mất
hứng ở trẻ.
Ví dụ: Trong đề tài “Vẽ con gà trống” cô treo 2-3 tranh lên cho trẻ
xem con gà trống có các tư thế khác nhau. Sau đó cơ cất tranh, để lại một
tranh làm mẫu cơ thực hiện vẽ mẫu, Vừa vẽ, cơ vừa phân tích, đầu gà là


16

hình trịn, thân gà là hình bầu dục nằm ngang, đuôi gà là nét cong, cô vẽ
thêm các bộ phận của con gà mỏ, mắt, mào, chân sau đó cơ tiến hành cho
trẻ vẽ và cô vẫn để mẫu cho trẻ quan sát cho đến hết tiết học.
Minh chứng 9: Hình ảnh cơ làm mẫu
* Đối với tiết đề tài

Đây là hình thức tạo hình mang tính tự do, ít phụ thuộc vào mẫu. Ở
hình thức này cơ trao đổi với trẻ về nội dung đề tài, giúp trẻ phát triển trí
nhớ hình tượng. Dạy trẻ biết lựa chọn đối tượng, thể hiện phù hợp với đề
tài đã cho, để tạo ra sản phẩm theo ấn tượng của trẻ, củng cố những kiến
thức kỹ năng đã học. Dạy trẻ những phương thức tạo hình riêng biệt để
tạo ra một đề tài có kết cấu chặt chẽ mạch lạc. Thơng qua nó sẽ phát triển
về năng lực thể hiện màu sắc, đường nét. Hình thức này thể hiện ở ý
tưởng của trẻ là chủ yếu, vì thế tơi chỉ là người gợi ý và định hướng cho
trẻ, khuyến khích trẻ nói lên ý tưởng của mình là chính.
Ví dụ: Với đề tài “Cắt dán trình ngơi nhà” cơ sẽ lần lượt đưa từng
tranh cho trẻ quan sát, phân tích, đàm thoại, tên gọi màu sắc, hình học,
bố cục sau đó cất hết tranh và hỏi ý tưởng, gợi ý trẻ vẽ sáng tạo.
Minh chứng 10: Hình ảnh trẻ cắt, dán ngơi nhà
* Đối với tiết ý thích
Dưới hình thức hoạt động này, trẻ được chủ động tích cực, tự lựa
chọn và thể hiện nội dung miêu tả (đề tài cụ thể) mà mình thích theo dự
định tạo hình của cá nhân. Đối với trẻ nhỏ, đơi lúc dự định mình chưa
được rõ ràng mơ hồ và dễ mất đi nhanh chóng. Hiểu được những hạn chế


17

đó trên trẻ, tơi ln có những phương pháp để định hướng các đề tài tự
chọn trong phạm vi những kinh nghiệm những cảm xúc, tình cảm mà trẻ
đã được trải nghiệm. Từ đó phát huy những khả năng thế mạnh ở trẻ một
cách tự nhiên.
Ví dụ: Với đề tài “Xé dán đàn cá” tôi chỉ khơi gợi những ý tưởng
của trẻ như: cách xé dán đàn cá, cách chọn giấy làm màu nước cho cá
bơi, sau đó trẻ xé dán.
Minh chứng 11: Hình ảnh trẻ xé dán đàn cá

Để lơi cuốn được trẻ tham gia vào hoạt động, thì người giáo viên cần
phải tìm
tịi những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm. Và từ đó dùng ngơn
ngữ của mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lơi cuốn. Đặc
biệt người giáo viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo ra những tác
phẩm đẹp, vì trẻ học đa số dựa trên sự bắt chước là chủ yếu, vì thế địi
hỏi người giáo viên cũng phải đưa ra những hình mẫu đẹp mắt và mang
tính nghệ thuật cao. Trong hoạt động tạo hình tơi cũng có thể thích hợp
lồng ghép các bài hát, những bài thơ, câu đố hoặc câu chuyện cùng trẻ,
để làm cho giờ hoạt động diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn.
4.3.2. Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo
hình
Để tổ chức giờ hoạt động chung về bộ mơn tạo hình đạt hiệu quả
cao, người giáo viên cần phải có các thủ thuật vào bài khác nhau, phù
hợp với từng tiết dạy, để gây hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào


18

giờ học. Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình,
giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái,
không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng với
nhận thức của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở
trẻ.
Ví dụ 1: Trong giờ dạy trẻ “Làm bưu thiếp tặng bà, tặng mẹ”. Khi
vào giới thiệu bài giáo viên cho trẻ xem một số hình ảnh các loại bưu
thiếp qua màn hình ti vi. Sau đó thơng báo, sắp có một chương trình thi
làm bưu thiếp, ban tổ chức chương trình có giấy mời lớp tham dự (giáo
viên đọc nội dung giấy mời cho trẻ nghe) để tạo hứng thú cho trẻ. Tiếp
đó giáo viên đặt các câu hỏi để trẻ trả lời, nói nên lời nhận xét của mình

về các hình ảnh mà trẻ vừa được quan sát trên: Các con thấy những tấm
bưu thiếp như thế nào? Trên tấm bưu thiếp có những hình ảnh gì? Để
làm được những tấm bưu thiếp thì cần phải làm những gì? Sau khi gợi ý
để trẻ nói lên nhận xét của mình. Giáo viên cho trẻ quan sát một số tấm
bưu thiếp do giáo viên chuẩn bị rồi mới tiến hành cho trẻ thực hiện các
hoạt động tiếp theo.
Minh chứng 12: Hình ảnh làm bưu thiếp tặng bà, tặng mẹ
Khi thực hiện đề tài với các phương pháp giáo dục, không được áp
đặt, gị bó mà cần phải tạo điều kiện cho trẻ có nhiều sáng tạo khi. Giáo
viên cần có nhiều hoạt động gợi mở, linh hoạt để trẻ cảm nhận nhẹ
nhàng. Vì vậy hoạt động tạo hình phải thật sự là nguồn cảm hứng của trẻ.


19

Ví dụ 2: Với đề tài “Vẽ vườn cây” cơ tổ chức cho trẻ hoạt động
ngoài trời ngắm cây xung quanh sân trường để trẻ có cảm hứng thể hiện
sản phẩm của mình.
Minh chứng 13: Hình ảnh trẻ quan sát cây trên sân trường
Tôi từng bước cung cấp các biểu tượng cho trẻ tự khám phá bằng
cách so sánh, tổng hợp những đặc điểm chung dưới sự điều chỉnh của cơ
giáo.
Trẻ biết kết hợp các hình học cơ bản, các hình khối để biết những
cái phức tạp thành cái đơn giản, làm cho sản phẩm thêm sinh động.
Đối với trẻ mầm non với các ngày lễ, hội góp phần khơng nhỏ
trong việc giáo dục và làm giàu cho những tâm hồn trẻ thơ. Tôi đã lồng
ghép vào các tiết dạy nó giúp trẻ có ấn tượng sâu sắc về những ngày đó.
Vào đầu năm học tơi đã xây dựng các bài học theo tháng dựa trên
chủ đề, sự kiện, tôi lựa chọn đề tài sáng tạo phù hợp với trẻ lấy trẻ làm
trung tâm.

Ví dụ 3: Để chuẩn bị cho ngày lễ giáng sinh tôi tôi đã lựa chọn đề
tài: “Làm đồ dùng trang trí ngày lễ Giáng Sinh”. Để thực hiện được đề
tài tôi kêu gọi phụ huynh mang cho hộp bìa có kích thước khác nhau,
những chiếc tất cũ, gối ôm không dùng đến, cúc áo, cốc giấy.... Khi có
đủ các nguyện vật liệu theo u cầu thì tơi tiến hành cho trẻ làm sẽ
hướng dẫn trẻ gói những hộp quà, làm người tuyết bằng những chiếc tất
cũ, làm tuần lộc bằng những chiếc cốc giấy đã qua sử dụng.
Minh chứng 14: Hình ảnh trẻ làm trang trí sự kiện giáng sinh


20

Trong đôi mắt trong trẻo của trẻ thơ, ngày Tết luôn là những kỷ
niệm đẹp đẽ. Được bố mẹ mua sắm quần áo mới, được đi chơi và được
nhận lì xì… Để ngày tết của trẻ thơ thêm phần ý nghĩa, năm nay, Trường
mầm non nơi tôi công đã tổ chức Chương trình “ Tết yêu thương” và đưa
nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị gắn với chủ đề Tết ngun đán vào
chương trình học. Qua đó khơng chỉ rèn luyện cho các con kỹ năng phù
hợp với từng lứa tuổi mà còn giúp các con hiểu hơn về ý nghĩa, tập tục
ngày Tết để yêu quý và trân trọng những giá trị mà Tết mang lại.
Khi những nét văn hóa truyền thống trong ngày Tết cổ truyền, đang
dần mai một bởi yếu tố ngoại lai, thì việc đưa các hoạt động trải nghiệm
về Tết vào chương trình học cho các em là điều hết sức cần thiết. Qua đó
giúp các em thêm hiểu, thêm yêu những giá trị truyền thống trong dịp
Tết cổ truyền của dân tộc và càng thêm u thương, gắn bó với gia đình,
cộng đồng.
Hịa chung với khơng khí của nhà trường tổ chức. Cơ và trị lớp A2
cũng đã cùng nhau trang trí góc sự kiện của lớp mình với đề tài “ Chào
Xuân”. Các cơ và trị đều vui vẻ, hớn hở, hân hoan cùng nhau làm ra các
sản phẩm đặc trưng của ngày Tết để trưng bày, trang trí cho khơng khí

ngày Tết thêm ý nghĩa.
Ví dụ 4: Chuẩn bị cho trẻ những cành cây, lá cây khơ để trẻ có thể
thi đua trang trí thành cành Đào, cành Mai ngày Tết. Ngồi ra cịn chuẩn
bị bìa cát tơng, ống nước, tờ lịch treo tường, giấy màu, bang dán để làm
bánh chưng và làm pháo. Có thể kết hợp các nguyên vật liệu khác để
trang trí cho chủ đề.