BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

HOÀNG TRUNG KIÊN

PHAP LUAT VE BAO HIEM Y TE VA THUC TIEN
THUC HIEN TAI TINH HA TĨNH

LUAN VAN THAC S¥ LUAT HOC
(Định luớng úng dụng)

HÀ NỘI, NĂM

202L


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

HOÀNG TRUNG KIÊN

PHAP LUAT VE BAO HIỂM Y TE VA THUC TIEN
THUC HIEN TAI TINH HA TINH

LUAN VAN THAC SY LUAT HỌC

Chuyên ngành: Luật kinh tế

Mã ngành. 8380107

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Xuân Thu

HÀ NỘI, NĂM

202L


LỜI CAM ĐOAN

"Tối xin cam đoạn đây là công tỉnh nghiên cửu khoa học của iêng tôi. Các
kết quả nêu trong luận văn chưa được công bố rong bất kỹ cơng tình nào khác
tCác số liệu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ răng, được trích dân đúng
quy ảnh
"Tơi xin chấu trách nhiệm về tính chính xác và trang thực của luận văn nay.
Tác giá

Hoang Trung Kien


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ASSH: An sinh zã hội
BHTN: Bảo hiểm ty nguyên

BHTN: Bảo hiểm
tr nguyễn


BHYT: Bảo him ytí
CSSK Chăm sóc súc khoổ
KECB: Khẩn bệnh chữa
bệnh
KCB: Khim chữa bệnh
LHQ: Liên Hiệp quốc
NSN Ngin
sich nhi nước
NXB: Whi xuất bản
UBND: Uy ban shan dân.


MỤC LỤC
PHAN MO BAU

1,
2.
3.
4.
5.
6
1

Tính cấp thiết của dé tai
Tinh hinh nghiên
cứu để tài
Mục đích và nhiệm
vụ nghiên cửu.
Đối tượng và phạm vi nghiên cửu.

Phương pháp nghiên cứu.

1

'Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của Luận văn.

Bé cục của Luên văn

'CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐẺ LÝ LUẬN VẺ BẢO HIỂM Y TẾ VÀ QUY.
BINH CUA PHAP LUAT VIET NAM HIEN HANH VE BAOHIEM YTE.8

1.1. Một số vẫn để lý luận vẻ bảo hiểm y tế.
1.1.1. Khái niệm bảo hiểm y tế.

1.1.2. Vai trò của bão hiểm y tế
1.2. Một sé van dé ly luận về pháp luật bão hiểm y tế.
1.2.1. Khai niệm pháp luật bảo hiểm y tế.

1.2.2. Nguyên tắc của pháp luật bảo hiểm
y tế
1.2.3. Nội dung pháp luật bảo hiểm
y tế
1.3. Quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về bão hiểm
y tê

8

13

15

15

16
+
26

1.3.1. Đôi tượng tham gia bão hiểm y tế.

36

1.3.3. Mức hưởng
bảo hiểm y tế

3

1.3.4. Quỹ bảo hiểm y tế
1.3.5. Vẻ tổ chức thực hiện bảo hiểm
y tế.

34
36

1.3.2. Chế đô hưởng bảo hiểm
y tế

8

30

CHƯƠNG 2: THỰC TIỀN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT BẢO HIỂM Y TẾ

TAITINH HATINH...
AL

3.1. Khái quất tình hình kinh tế - sã hội va bao hiém x hoi tinh Hả Tính .41


3.1.1 Khái quát đặc điểm điều kiên tư nhiên, xã hội, dân số tính Ha Tĩnh 41

2.1.2. Bồ máy bảo hiểm xf hi tinh Ha Tinh.
4
3.2. Các nhân tô ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật bảo hiểm
ý tế trên
dia ban tinh Ha Tinh.
44
2.2.1. Các nhân tổ khách
quan.

4

2.2.2. Các nhân tổ chủ quan

4

3.3. Tính hình thực hiện pháp luật bảo hiểm y té tai tinh Ha Tinh
3.3.1. Những kết quả đạt được
2.3.2. Những tốn tại, hạn chế và nguyên nhân

CHƯƠNG 3: YÊU CẦU, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ.
NANG CAO HIEU QUA THUC HIEN PHAP LUAT BAO HIEM Y TE


TẠI TĨNH HÀ TĨNH

4
4
5
61

3.1. Yên cầu hoàn thiện pháp luật và nắng cao hiện quả thực hiện pháp luật

‘bao hiém
y té

61

3.2. Gidi pháp hoàn thiên pháp luật va nâng cao hiệu quả thực hiển pháp
luật về bao hiém y té tai tinh Ha Tinh.
65
3.2.1, Hoan
thién phap luật
65
3.3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả được thực hiện pháp luật bão hiểmy tế
‘ai tinh Ha Tinh
67
KET LUAN..

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

.T4



PHÀN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thấết của đề tài
Sức khoổ là một trong những ti sẵn guý báu nhất côn cơn người. Nhu cầu
được bêo vệ, chim sóc súc khoể trở thánh mốt nh cầu rất chính đáng cũa nhiều
"người. Vây nên BHYT ra đồi như một hệ quả tt yêu, mốt giả pháp hữu hiệu được
hấu hết quốc gia lưa chơn để giản bớt ginh ning v kinh tế chơ người bệnh và cả
cho chính những người thân cũa họ
Pháp luật BHYT là một nổi đàng cơ bảntronghệ thắng pháp luật ÁS3XH của
các quốc ga trên thế giới. Công dân co quyén huing chi đổ bảo vệ sóc khoẻ đã trở
thành một nguyên
cảnh rong hệ thông pháp luật của cả các quốc gia trên
thể giới Ở Việt Na, pháp luật BHYT cũng là một là một bô phân rất quan trọng
‘nim trong hệ thống pháp hit của nước ta, bao gẵm các thành phẫn như pháp luật
bảo hiểm xã hố, pháp luật vu dai xã hội, pháp luật aim tro xã hội, có mục địch
chung là bảo về cuốc sống các thành viên xã hội. Pháp luật BHYT mưngý ngiấa
hân văn vì tao nền tầng và cơ sở pháp ý để đâm bảo chế độ, quyền lợi BHYT cho
người tham gia
Đăng và Nhà nước ta luôn quan tâm xây đụng thục hiện chính sich BHYT,
Với mục tiêu BHYT tồn din để chính sách này thục sy mang lạ những ý nghĩa
thiết thục nhất cho người đân Ở Việt Nam, chính sich BHYT được bất đều thục
Hiện
từ lâu và đến nạy đã có những buớc truống thành và phát tiễn, Điều lš BHYT
đầu tiên được ban hành kèm theo Nghĩ ảnh 299/NĐ-CP của Chính phố vào năm
1992. Tiếp theo đó, nợ ra đời của Luật BHYT số 25/2008/QH121 được Quốc hội
thơng qua và có hiệu lục từ 01/7/2009 là cơ sở để thể chế hoá quan diém, din
hướng của Đăng
và Nhà nước về phát tiễn cho cơng tác BHYT, góp phân đu tất
xã hồ, phục vụ công cuộc xây dụng tình tế thị trường Ảnh hướng XHƠN ở


Tước te mổ ra một bước phát riển vượt bậc của BEYT vái mục iêu BHYT tồn
dân Tuy nhiên do cơng tác hoạch ảnh đường lỗ, chính sách chưa cơ tâm nhịn đã
hạn nên lộ bình thục biện BHYT tồn dân vào năm 2014 không đt được như mục


ich đặtra. Vì vậy, để khắc phục những hạn ch, bất cập của Luật BHYT hiện hành,

Luật BHYT năm 2008 đã được sửa đổi, bé sung năm 2014 và có hiệu lực từ ngày

01/01/2015, tao cơ sở pháp lý để BHYT khẳng định vì bí quan trong của mình
tong chinh sich ASXH. Gin đây nhất là Ngh định 146/018/NĐ.CP ngày
17/10/2018 được ban hành quy định chỉ tất và hướng đẫn biện pháp tí hành mốt
sổ đều của Luật BHYT đã pháp luật và BEYT ngày cảng hồnthiện
hơn

Ở Hà Tính, việc thực hiện các chính ASXH, trong đó có chính sách về

BHYT với mục tiêu BHYT toàn đân là vấn để được các ngành, các cp, cơ quan có
thim quyên rên dia bản tỉnh quan tâm, đoợc coi lê một trong những chính sich
quan trong hing đầu của chính quyễn Quả tỉnh thục hiện chính sách BHYT trên
tấn bản tính đã có nhơng kắt quả tích cục. Tuy nhiên, trong thục tiễn thực hiện phép
luật BHYT công bộc lô một số vẫn đ tên ti và mục tiêu thục hiện BHYT tồn dân.
sma Tinh uj, UBND tinh di đồ ra cơn củn nhiễu
nổ lục để thục hiện.
ĐỂ thục hiện được mục iêu này, cân thất phâi có những giãi pháp phủ hợp
Trong đó, giải phép hồn thiện các bất cập trong quy đạnh của pháp luật về BHYT
và hoàn thiện cổng tác tổ chúc thục hiện pháp luật về BHYT, nâng cao hiệu quả
thục hiện BHYT trên đa bản tỉnh Hà Tĩnh là giả pháp quan trong và cấp thất, Vậy
nên việc nghiên cửa một cách có hệ thống, chuyên sâu về thục rang pháp luật về
BHYT và thục tấn thục hiện ở tỉnh Hà Tính đổ từ đó có các giữ pháp nêu rên có ý

"nghĩa tiên cã phương
đin lý luận và thực tấn.
Từ những
Lý do trên, sụ đi chan vn để “Pháp hột vể báo kiểm y tế vã pc tu
‘lore hiệu tì nh Hà Tĩnh” Tàn đ ti nghiên cứu loận văn thạc sỹ cũa mình
3. Tình hình nghiên
cứu đề tài
Theo nghiên cứu cũa tác gi, cho đến thời đểm này đã cố các công tỉnh
"nghiên cửu về BHYT và pháp luật và BHYT ở Việt Nam, Đó là
«Stich tha khảo: "Pháp luật BETT- Những vẫn để luân và the hấn ở
Tiét Nom hiện nop" NXB Tu phip nim 2018 côa tác giả Phủng Thị Cém Châu,
“Hot ~ dip vd phép Ind bio dm vã hội BHYT" NXB Giao thơng vận ải năm 2008
của tác gã Lưu Bình Nhưỡng Hoàng Thị Minh, "Hỏi dip pháp luất về BETT"


NP Tự pháp năm 2016 của tác gi Nguyẫn Hiền Phương, Phùng Thị Cẳm Châu,
“Eháp BHTT một sổ quic gia trên thể giới và những lanh nghiêm cho Tiét Nam"
NXP Tư pháp nắn 2013 của tác giả Nguyễn Hiển Phương Trân Thị Thuy Lâm,
* háp luật ASRH — Những
vẫn để ý luận và tuc tấn" NXB Tư pháp, Hà Nối năm
2010 của tác giã Nguyễn Hiển Phương
- Bài vi đăng tên tạp chỉ: "ĐÂY mạnh việc thực tủ chính sách, pháp luật
về BHYT ở Tiệt Nam” của tác giả Doin Kim Huy đăng trên Tạp chỉ Quân lý nhà
nước số B018; “Hoàn thin pháp luật về BHYTở Tiệt Nam hién nay” cia ti gia
Đố Ngân Bình đăng trên Tạp chí Luật học số 01/2008; “Kinh nghhệm từ pháp luật
BHYT 6 Thay Điễn" của tác giã Hoàng Thi Minh đăng tiên Tap chí Nghiên cửa lập
ghép số 142013, "Pháp luật BHT ở Singapore và niững gơt mổ cho Tiét Nan"
của tác giả Đảo Thị Hằng đăng trên Tạp chỉ Nhà nước và Pháp luật s 09/2013;
Pháp luật về chăm sócy tễ cơ bản và BETT đối với người dân tc tuân sổ ở Tiệt
-Nam ~ Thực trmng và một tễ lẫn nghĩ trong hương quan sơ sánh với một sễ quốc

(ga của tác giã Nguyấn Hiền Phương, Hưỳnh Phương Ảnh đăng trên Tạp chí Pháp
uất và phát tiễn năm 2020 số 7 + 8; "ữ lý vi phơm pháp luật bảo hiển xã hội
“BHYT, bá tẫu thắt ngập: Hồ thơng tồ đm tích cực vào cuộc" của tắc giã Cơng
Hồng đăng trăn Tạp chí Pháp luật và phát triển 2019 số 1 .12,
“Thức hiện chính
sách BBTT ở nước tạ: Thành ha thách thức và giải pháp", Đào Vin Ding, Tap
chỉ Toyên giáo số 92009; “Nhữn li một sổ qy đh mới sau lủu Luật BHTT đi vào
cuốc sống”, Pham Văn Chung, Tap chi Din csi va pháp luật số 12/0009; “Ting
cường quân lý nhà nước tến tới BHTT toàn đin" của tác gã Nguyễn Huy Quang
đăng trên tạp chỉ Quân lý nhà nước số 182 nấm 2011
- Để tà nghiên cụ khoa học, luận ám, luận văn. "Pháp luật BETT một sổ
cuc gia trên thể giới và những lanh nghiệm cho Tiệt Nam" - ĐÌ tả nghiên của
hoa học cấp Trường/ Trường Đại học Luật Hà Nội do Nguyễn Hiển Phương làm
chủ nhiệm để tả, Trần Thị Thuỷ
Lâm thư ký; Nguyễn
Hữu Chỉ... “Dé cn the Inn
16 tinh tin tới BHYT toàn dân giai đoơn 2013.2015.103“ năm 2015" - ĐỀ án cấp
nhà nước do BộY tỉ chỗ tủ, Luậnán: "Cơ sở lý hun và thực in cho vic xật dưng,


và hoàn thiện Hung pháp luật ASEH ở TTệt Nam" của tác gã Nguyễn Hiển
Phương Truờng Đại học Luật Hà Nội năm 2009, “Cơ sở Ù# lun và thực tiễn hoàn

thiên pháp luật BEYT 6 ật Nam” của tác giả Nguyễn Thị Thanh Hương nêm
2013; "Nghiên cứu phương thức thanh tốn chỉ phá khm, chữa BHTT theo nhóm
chin đốn với nhôm bệnh tăng pdt dp" nim 2013 của tác giã Lưu Viết Tính,
“Hồn thiện pháp luật BHYT ở Việt Nam” của Phùng Thị Cẵm Châu tr Dai hoc
Quốc gia Hà Nồi, 2014, “Tăng cường quân l# nhà nước bằng pháp luật đổ với hoạt
ing bio Ind xã hội ở Tiệt Nam" của Đẫ Văn Sinh, năm 2005. Luận văn "Pháp
BHYT 6 Tiét Nom laén nay’ cia Pham Thi Vy Linh Trường Đại học Luật Hà Nội

năm 2014, "Pháp luật BETT ở Tiệt Nam và thực Hỗn thực hiện tạ tinh Yen Be”
của Hà Thái Tho, Trường Đai học Luật Hà Nội nắn 2017; "Pháp lu về BEYT
thực trạng và giả pháp” của Nguyễn Thị Thanh Hương, Trường Đại học Luật Hà
Nội năm 2005
Nhân chúng các cơng tình khoa học nêu rên đã nghiên cửu khá toàn điện
một số vẫn để lý luận chung về BHYT và pháp luật BHYT, thục trang pháp luật
BHYT, đơn ra nhông nhận sét, đánh giá về trụ nhược điểm của quy định pháp luật
BHYT, nhõng thành cơng và ban chế trong thục tấn thí hành pháp luật BHYT,
thước đều xác nh được các tiêu chí hoàn thiện pháp luật BHYT, chỉ ra những yêu
tỔ ảnh bng đến việc hồn thiền pháp luật BHYT và từ đó đưa ra mốt sổ tiễn nghị
hồn thiện những bắt cập trong quy đính của pháp luật BHYT. Đây là những nổi
dang mà Luận văn này có thể kế thừa, Một số cơng tình nghiên cứu về quy Ảnh
của Luật sản đãi, ở mìng một số đều của Luật BHYT năm 2014 và thụ tẫn thực
hiện BHYT ở nhiễu tỉnh, thành phố, sơng chưa có cơng tỉnh nào nghiên cửu quy,
Lãnh của pháp luật BHYT và thục tiến trục hiện phép luật BHYT hiện hành tạ nh
Hà Tỉnh. Vì thể, có thể thấy rằng tuyđể tử ln văn khơng
mới, nhưng việc nghiên
cứu trục in thục hiện pháp luật BHYT rên địa bản tỉnh Hà Tính là để ti nghiên
cửu khơng
trùng lấp với các cổng trình đã nghiên cứu.


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cou
4. Mue dich ughiéu ciru
Yi là luận văn có nh hướng ing dung nén me dich nghién cứu chủ yêu
của Luận văn là lâm rổ thục trạng quy định pháp luật Việt Nam về BHYT, thực
trạng thực hiện pháp luật vý BHYT tủ tỉnh Hà Tính Tờ đó liễn nghĩ hồn thiện
ghép luật về BHYT và để xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thục hiện pháp
luật BHYT tai tinh Ha Tinh
3.2.


Ni

“Một là, nghiên cửu một số vin dé lý luận về BHYT và pháp luật BHYT, chỉ

xe những yêu tổ ảnh hưởng én vide thực hiện pháp luật về BHYT, phân ich đánh
tá thực rang các quy ảnh cũa pháp luật Việt Nam hiện hành về BHYT
1m là, nghiễn cứu thực tin thục hiện các quy Ảnh của phép luật BHYT tại
tình Hà Tính
“Ba là, nghiên cứu các giải pháp hồn thiện pháp luật về BHYT và nâng cao
iệu quả thục hiện pháp luật BHYT tạ tình
Hà Tĩnh:
tượng và phạm vĩ nghiên
cứu
41... ĐắTmợng nghiên cứm
Đổi trơng nghiên cứu côn Luân văn gồm,
- Một số vận đ ký luận và BHYT,
- Các quy ảnh của pháp luật hiên hành cũa Việt Nam vi BHYT. Trong đó,
chủ yêu là Luật BITYT năm 2008, đã được sửa đỗ, bỗ sung năm 2014 và các văn
‘bin hướng đấn thí hành các quy ảnh của Luật BHYT
- Thực tn thục hiện pháp luật về BEYT ở tỉnh Hà Tính tong nhỗng năm
gần đây từnhữngsố liêu thục tin của địa phương,
42. Phạm vinghiên cin
TẾ nội ding Bén cính một sổ vấn đi lý luận cơ bản, Luận văn chủ yêu
"nghiên củu các quy định pháp luật về BHYT về đối tương thơn gia BHYT, chỗ đồ
hướng quỹ BHYT, tổ chúc thục hiện BHYT và thực ấn thục hiện tei tinh Ha Tinh


Luận văn không đề cập các vấn để về tranh chấp vi BHYT tạ tỉnh Hà
Tinh (do trong những năm qua chưa có vụ tranh chấp về BHYT). Ngồi ra, các

vẫn để vi mối quan hệ giữa các chỗ thể trong quan hệ bảo hiểm y tý, thanh tra,
khiêu nai, tổ cáo, quy trình nghiệp vụ th chỉ BHYT, xữlý vi phạm pháp luật về
BHYT công như quên lý sơ nghiệp về BHYT công không thuộc pham vỉ nghiên
cửa của Luận vấn
TẾ không gian: Nghiễn cứu thực tiến áp dạng pháp luật PHYT trên đã bản
tinh Ha Tinh
VẢ thôi gian Nghiên của thục in ap đụng pháp luật BHYT trên dia bản
tinh Ha Tinh git doen 2016-2021
5. Phương pháp nghiên cứut
Các phương
pháp nghiên cửu được sử đụng rong Luân văn bao gằm.
- Phương pháp tổng hợp, thốngkê được sỡ dong trong bộ luận văn để tập
hợp, chon lọc những thông tin trần cơ s các từ liệu, cơng trình nghiên cứu khoa
học, báo cáo tổng kết, số iệu thông kể... có ý nghĩa đối với đ tả nghiên cửu, từ
đổ sắp xâp, khái qt hố thơng tín theo từng nộ: dụng cần luân giải trong mỗi
phần côa Luận văn.
- Phương pháp mô tả được sở đụng để khái quát kết quả nghiên cứu cơn
các cơng tình khoa học trước đây đồng thời đỗ mô tả các quy định pháp luật
trong nội đang chương 1; mé tả tnh hình thực hiện pháp luật tại chương 2
“Thơng qua đó, Luận vin đơa ra một cái nhận ting quan cũa pháp luật của pháp
uit BHYT Việt Nam.
- Phương pháp hân tích được sở đụng trì chương 2 của Luân văn Tác gã
fim kiến các vẫn đỀ cân làm rõ rong việc fim hiễu thục rạng tổ chức thục hiện
BHYT tr inh Ma Tinh, tim ra các ngun nhân của thực rang đó
Ngồi ra tác giã còn sữ dụng phương pháp dự báo khoa học để đơa ra các git
‘hip nhẫn nâng cao hiệu quả thục hiện
trên thục ế các quy định pháp luật về BHYT"
Trong quá tình nghiên ey, tay ting nd dụng tình bảy mà ln văn có sự lết
hop đen xen các phương pháp nghiên cửu với nhu nhẫn đt được mục iêu dr



6. Ý nghĩa khea học và thục tiến cũa Luận văn
Luận vấn là cơng tình nghiên cứu làn rõ một sổ vấn để lý luận về BHYT
Đảng thời, luận văn đánh giá được các quy đãnh côn pháp luật BHYT hiện hành,
thục tấn thọc hiện tạ tỉnh Hà Tính Trên cơ sở đó, Luân văn đã đề xuất một sổ gii
hép hoàn thiện quy định của pháp luật BHYT và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp
uất vi BHYT tạ tính Hà Tình Vì vậy, Ln văn sẽ cong cấp kiên thúc cơ bin vé
áp luật BHYT cho các đối tượng liên quan, là nguồn ti Liệu tham khẩo cho các tổ
chức, cá nhân lâm công tác giễng dạy, nghiên cứu khoa học và pháp luật BHYT, là
"nguồn tù iệu tham khảo cho các tổ chức, cá nhân lâm công tắc thực tẾn rong fin
vực BHYT và quảný nhà nước về BHYT
7. Bb cục của Luận văn
Ngoài Phẫn mỡ đầu, Kết luận, Danh mục tả liệu tham khảo, Luận vẫn có
03 chương
Chương 1. Mật sơ vẫn đi lý luận vỀ BHYT và quy đảnh côn pháp luật Việt
an hiện hành về BHYT.
Chương2. Thục tấn thực hiện phép luật BHYT tạ nh Hà Tình.
Chương3. u cầu giải pháp hồn thiện pháp luật và nông cao hiệu quả
thục hiện pháp luật BHYT tạ tính Hà Tính


CHƯƠNG

lI:

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO HIÈM Y TẾ VÀ QUY ĐỊNH CỦA.
PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH VỀ BẢO HIỀM Y TẾ

11. Motsé
van a hệ về bão

LLL. Ki niệm bảo hiễu y tổ
LIL1. Đmhingiữabdohỗny
XXã hội nghy cùng phất iễn tì nhú cầu của cơn người cũng ngày mốt năng

cao, đặc biệt la nim cầu châm sốc sóc khoả. Những ri ro về súc khoŠ là loại rõ rơ
thường xuyên và không thể lường trước, vĩ
Äoš th những u tơ khách quan khơng thể kiém zốt chi phéi din tình hình súc
Ähoš là rất nhiều, Vì lý do đó, con người cân có m tương tơ lẫn nhan, im các giãi
nhép khác nhau đỀ đối phó bệnh tật. Với sự phát tiễn của xã hộ, cơn người đã biẾt
sir dang ức manh côn công đẳng tra những giã pháp hoàn hão hơn để đối pho

'với bệnh tật, với sự tự giác cao hơn cũng như phạm vi công đồng ngày muột mở rộng,

xóm làng
hội nhóm... đến những cơng đẳng lớn hơn và mở rơng ra tồn đất nước
Ninrmét tắt yêu, BHYT ra đời và phát riễn manh mổ vì đây được coi là một rong
những cách nhân văn nhất để bão vệ sc khoŠ cho người dân Trong phạm ví luận
ăn này, tác giả cỉ bàn về BHYT vớ từ cách là BHYT xã hộ, thường dive nin
nhận rên ba khía canh: xã hộ, ánh tÌ và pháplý
"Nghên cm BHTở góc đồ xã hội, các học giả quan niệm BHYT là một biển
hip tuog hợ cơng đồng có ý ngiĩ nhân vấn ấu si: để đn báo cho người đân
cỗa các quốc gia chống la các nguy cơ phát nh ch phí ytễ hoặc naưlà một bộ phận
quan trọng của ASXH. Ở định nghĩa hẹp, BHYT được xem như là môt công cụ để

đạt được mục têu tấp cin ede dich vu chim ade sức khoš và bão vé tai chính phổ
quất Ở Ảnh nghĩa rồng hơn, BHYT được xem như một cơ chế đổ iên kết các lo ich
xã hộ, khuyễn khích tinh đồn kết xây đơng các hiệp hét cing din va dim bio
quyền công dân Quan điển này đặc iệt phổ biển ð Tây Âu nên & các nước trong
dk vục này, BHYT rất phát tiễn ®


À Đháp tute oi yt me ed ude gia én td gtk ve nig nh nad cho Pit Now: đ tài nguên.
cửa ok bọc cấp Trong! Trưng Đại học Tắt Hi NGL, Nguyễn Kiện Timơng chủ nệm đ tà: Đàn Ths
Thu làn darký, t 59-00


người

Ngan cin BET 6 gée a anh té, Hugh Chamberien (1630 - 1730) là
đầu tiên đưa ra đính nghĩa về BHYT: “BHYT
là hình thức chỉ trả chỉ phí y tế

che người được BETT tình trên rũ ro sức lhoê đã được thoả thuận khả mua bảo
Mẫn và số tiể chỉ trả ch phí tễ phái cân đốt với sổ phí BETT mà những người
them gia bảo hiễn đơng góp”. Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra là phấ làm thé nào đỄ sử
dạng có hiệu quả ngn quỹ đóng góp của người tham gia BHYT đồng thời phit
nâng cao chất lượng khảm, chữa bệnh Theo quan đểm của Tổ chúc Hợp tác và
ghất tiễn kinh tổ (OECD), BHYT lại được hiễuà một cách để phân phốt các rũ ro
tả chính liên quan tới sự thay đổi chỉ phí châm sốc sức kho cá nhân bing cách
tổng hợp chỉ phí theo thời gian thơng quan thanh tốn trước” Các quốc gia chú
trong yêu tổ lành tô cũa BHYT thông thường là nhõng nước có nền bình tổ tị
trường
tr do phát triển mà đi điện tiêu biểu là Hoa K?
"Nghiên cứu BHTT ð góc đồ pháp lý, BHYT được xem là quyền con người,
qguyễn cơng đân trong Hình vục chăm sóc sức khoš mã các nhà nước ph có cơ chế
đâm bảo thơng qua các quy phamn pháp luật BHYT do nhà nước bán hành Năm,
1946, bổ chúc y tế thể giới (WHO) đã khẳng ảnh quyền cơn người trong lĩnh vực
chim s6e aie khoé: “Bao vé sir Ko la quyén co ben ia mo nue, Ing phn
biệt chững tộc tôn giáo, qua đẫm chính tị, điễu liên tanh 3 hay x hd" Nn
1948, Liên hiệp quố: thông qua Tuyên ngôn th giới vì quyền cơn ngồi
(40/2/1949), tại Điều 3 quy định: “Mọi người đều có quyển cổng quyển h do và

canvinh cá nhận”. Tễ chúc lao đông quốc tỉ (LO) thi cho ring BHYT là 'nuột nồi
chong ASEH và là lem hình bảo kiẫu plủ lợi nên, nhằm đân báo chỉ phí y t cho
người tham gia lửa gặp rất ro, ân đai bệnh tậP" Theo công vốc sỗ 103 cia ILO —
Công ước quy Ảnh những quy chuẩn tổi thiểu về ASKH thi chim sóc y tổ là một
trong9

chđồ
ế tơ cấp thc hệ thơng ASXH. Tuy nhiên, theo ILO chăm sóc y tế có

pham vĩ nội dụng tơng hơn BHYT. Nối dụng chăm sóc y tế khơng chỉ ding lt ở
Ư Nguyễn Hồn Phương, Q01), hp luật ĐET một sổ ude gia tên thể gửi và ng Hoh nga cho
7iIcNmNH Tupbáp,
Bà Nội t4
.
_
`
“Hsing Th Cun Chin, G019), Phép hết ho ễu ys Những rất đồ rớn và hực Hết 3 it Nam hiện
ey sch ayn
io, NB Trnhưp,Bà Nộitr T3


10

chổ độ bo hiểm cho các thánh viên rong xã hội mà cịn bao gầm các hoạt đơng yté
cơng cơng khác nhằm mục đích chấn lo và bảo vệ sức khoŠ tồn din, BHYT mang
nhiều nát tương đồng song khơng bao quát hết mơi nội dang cũa châm sốc y tẾ
“Thực tỉ, do đều lận kính tổ xã hội và nhận thúc ở các quốc gia khác nhau mà khái
niệm chăm sóc y tỉ có thể được đồng nhất với BHYT, ở một số nước khác th lạ
được hiễu là dich vu chim s6e mic khoé céng được thục hiện nuẫn ph, do ngàn
sách nhà nước đã th.Có nước lạ coi chăm sóc y1Ê bao hàm cả BHYT và các địch

vụ chấn sóc sic kh cơng Thân chí có một số quốc gia lại quy ảnh BHYT bao
gềm cả chế đồ KCB, chế đô êm đau, chế đô thai sản cho người
lao động .. Vì vậy,

vide wie dinkwi tr độc lập hay không của BHYT trong hệ thống các ch độ BHXIT
hay hé thống ASXH của các quốc gia khác nhau phụ thuộc rất nhiều vào đặc thù
tiêng của tùng quốc gia”

Nhữ vậy, có thể thấy BHYT có thể được Gêp cận đưới nhiễu góc đơ khác
shu: inh ta, xihi, pháp tý... Tuy nhiên, đãở gúc độ nào thì BHYT cũng có một
sổ đắc trừng cơ bản Đó là được thất lập trên cơ sở nự đồng gớp cia người tham,

tốâi bao gốm các địch vụ châm sóc súc khoẻ, chữa bệnh và khơng mạng mục đíth

lợi nhuận Vì vậy, cót

đưa ra khái niệm

ĐHYT như sau: “BHTT là mật hình

thi bảo hiẫm có uc đích bù đắp rũi vo vỀ sức khoš cđa các thành viên trong xã
tội thơng qua sự đóng góp mot phan tai sim cia
tit ed các thành viêu, do nhà

ước
tổ chức đợc hiệu và khơng có uc tiu lợi nhện”

1.113 Đặc đẫm của bảo nim y
- ĐÃ tương than gia BHYT rắtrông
Đổi trơng thơn gia BHYT là tắt cả các thành viên trong xã hội BHYT là hình

Yới mục ch bảo về sức khoš cho nhân dân nân đối ượng
thúc tương trợ công,

tham gle BHYT không phân biệt bởi bất cứ tiêu chí nào như giới tink,
tác, điều
kiện kinh tẾ, khu vực làm việc, hành thức phát sinh quan hồ lao động, Đặc trung này,

xuất phá từ việc rũi ro v sức khoŠ có thể xấy đến vớ ắt cã mọi người mọi lứa tuổi

'Nguấn Hồn ương (điển 2013), “Các nở on bấo Hm vi nên Để gii"rạng
cẩn Pháp tt ảo
"xế một ed ude ga on HỆ gi Tà hững khinghên co Ti m,ÌT⁄B Te Đựp, Bà Nộig 31.
a


ul
giới tinh, 6 moi diéu liện, hồn cảnh và mơi trường sống tại bất kỹ thời điểm nào.

“Thực hiện BHYT tồn din ln là mục iêu phần đầu của các quốc gia. Vide xée din
em và đối ương hành thức tham gia khác nha trong những
giai đoạn nhất ảnh ð
các quốc ga không nhẫn los trừ đố tượng mà liên quan đốn đều liện kinh tổ - xã
Hồi đứn bão ổ chúc thục Hện Với đổi tương bao quát rông rã, BHYT được xem là
nối dang thể hiện rõ nt quyên ASXH của con người
- Mặc nâu cũa BHYT là đễ chăm sóc y tễ cho người in trước hết là châm
sácy tổ tổi thấu
BHYT được thất
lập và thục thi khơng
vì lợi nhuận, mà nhẫn hướng
tới bio

vi súc kho người đân, đáp ứng nhờ cầu chấm sóc yẾ ỗ thiểu ~ một trong những
c&ằuldện sống ti tu cũa người dân Khi bí ơm đu bệnh
tật mơi ngời dân đều cổ
sử cầu khám và đều tỉ bệnh tất Khi đó BHYT có trách nhiễm ch tra cde chi phi
CB cho ho. Bồi vây, đối oợng côn BHYT không ph là thủ nhập má chính là sốc
Ähoš của người thưn gia BHYT. Việc xác ảnh nga vụ đồng gứp quỹ cũa người
tham gia BHYT khơng phải do BHYT có mục đích ìm kiểm lợi nhuận Đó đủ là sơ
Thuy đồng từ cơng đẳng, thé hin tinh thin trongto, tương thân, hương ái giần các
thành viên xã hội nhằm cong cấp arrợ giúp cho người than gia BHYT ii gfp ni
10 sic khod, cén sir ding dich va KBCB. Điều này cũng phủ hợp với nguyễn tắc
cling cia tit cf ct los hình bảo hiểm là có đơng góp, có hưởng thụ Miức đồng phí
BHYT hồn tồn khơng bỉ chỉ phối bối inh trang sóc kh cơn người thơm ga
BHYT, khơng phấ có nguy cơ bệnh tất cao, có khã năng sử dụng dịch vụ y tẾ nhiều
lên chỉ phí y tỉ lớn thì khơng được then ga BHYT, huy nếu có dave them gia
BHYT th phã đồng mức phí cao hơn những người khác
- Thủ tục BHYT rắt đơn giãn
Người than gia PHYT sẽ được cấp thể BHYT và đồng thể này li địn khám,
tu trị tủ cơ sở KCB, Người than gia bảo hiểm khi i KCB BHYT sẽ được BHYT
thanh toán hoặc giảm trừ các khoản tiền vin phi, tin thude tei bnh viện luôn mà
không cản phải làm hồ sơ và mất thời gian nhiễu Đặc điểm này xuất phát từ việc
mục iêu của BHYT là súc khoŠ, mỗi lâu nức khoš bị tổn hạ thi việc chay chữn kip


+ thâm chí nữu châm tr có thể gây nguy hiém din tinh mang
Vay nin php lat
i nit gon những thủ tục khơng cén thất nhằm đầm bảo tính cấp
thiết kập thời của việc chốn bị
- BHYT không trực tiếp bù đắp tìm nhập, mà hỖ trợ chỉ rã củ phí sử dụng
ich ng t cho người tưm gia BHYT.
Đổi với BHYT, mức hoởng khơng phụ thuộc vào mức đóng thời gian

đồng mà phụ thuốc vào tình trang bệnh tật và cơ sở y tẾ, người tham gia đồng
phí BHYT tho luật Ảnh một mức phí đã được én dink cu thể cho đối tượng đồ
và thời gian tham gia hầu nh khơng có nhiễu tác động đến mức hưởng BHYT,
Nhà nước nếu có quy định tu tiên người có thời gian them gia BHYT lâu năm
thủ chỉ mang tính khuyên khích người dân than gia PHYT liên tục để thúc đổy lộ
trình mở rồng độ bao phủ về dân số của BHYT, khơng có ý nghĩa quyết định tối
mức hướng BHYT. Hệ thống BHYT ngay từ khi hình thành đã khơng mang tinh
thù đắp thụ nhập mã đính hưởng theo nguyễn tắc đáp ting dic biệt và không phải
chy tr trực tiếp Đến nay đặc trung này của BHYT vẫn giữ nguyên Điều đó
được thể hiện rất rổ là: khí đổi tương themm gia BHYT có nhu cầu sử đụng dich
v khám, chữa bệnh, BHYT giúp họ thanh toán một phẫn hoặc tồn bơ các chỉ
phí y tổ, chủ u thục hiện thanh tốn chỉ phí KBCB tại CSYT để chữa bị cho
đến khi khoế manh trở lại bing mot phương pháp, kỹ thuật y tế hiển thé: nine
chỗn đốn, chữa bị bệnh tật mà khơng căn cứ vào trước đó ho đã đồng gốp
BHYT được bao nhiêu. Chỉ phí cho dịch vụ KCB sẽ do cơ quan BHYT đản bảo
và người bệnh không phải chỉ trả hoặc chỉ trả mốt phẫn với tỷ lẽ thấp, Người
than ga BHYT khống được trả lần khí bị ốm đau, mà khi người tham gia
thời là rất cân thí

BHYT cần sit dung dịch vụ y tổ, BHYT giúp đố trang trải chi phi KBCB

= Qu ha php luật BHTT
là mỗi quan hệ ra giữa ba bên gẵn bên quản
lý nhà made vé BHET, bên tham gia BHYTvà cơ s6 KCB
"Một trang những đặc trưng cơ bản của BHYT, đó là quan hệ BHYT là quan
hệ in ra giữa ba bên: bận thục hiện BHYT lá cơ quan BHYT, bên tem ga BHYT
và cơ sở KCB, Điễm khác biệt với các hình thức bão hiểm khác là việc thục hiện


13


BHYT bao gờ cũng có sơ hơn gia của bên thứ ba, đ là cơ sở CB. Nguồ thươn
gặa BHYT được chăn sốc sức kho# bai các co 53 KCB có dịch
vụ KBCB BHYT và
BHYT giúp thanh tốn tồn bố hoặc một phân chỉ ph theo quy định Điều đó có ý
nghĩa rằng, quyền lợi hưởng BHYT chịu ảnh hưởng mang tính quyết nh từ khả
ning va hiệu quả cùng ứng địch
vụ của hệ thông y1. Chỉ rong trường hợp quốc gia
s6 được hệ thống cung cấp địch vụ ytẾ đáp ứng đồ những
yêu cầu về số lượng và
chất lượng thí quyển lợi của những người thơn gia BHYT khi KBCB mới được
đâm bảo. Ngoợc lạ, nêu quốc gia có số lượng cơ sở ECB quá mông so với mật độ
dân cự cơ sở vật chất trang thiết bị y tế nghào nàn, tình
đơ y bác ở hạn chế,
y đúc
bị xem nhe. thì quyền lợi của người than gia BHYT sẽ không được dim bảo Chỉ
Xôi khả năng cong ứng dịch vụ của hộ thống
y tổ được nâng cao, ý ngiễa của BHYT
mới được phát tụy một cách hữu hiệu. Do đó đồi hồi ghấ có ny phối hợp, hợp tác
hi hoa giữa các chủ thổ, đặc bit
a vei cơ sởKCP
1.12. Vai tờ cña bảo hiễu y tế
- phương
điện pháp lý, BHYT là một công cụ giúp nhà nước cụ thể hố rõ
net qun cơn người là cơng cụ gớp phần nâng cao chất lượng hiéu qué, công bằng
hổi trong chăm sóc sức khoẻ. Q

được chấm sóc sức khoẻ là một trong,

những quyển cơ bản của con người. Quyên này được Liên hơp quốc, TỔ chúc Y tổ

thé giới, TỔ chúc Lao động quốc tế ghỉ nhân tong mốt sổ Tuyên ngôn, Công tước
quan trong như đã để cập ở tiên Đây là cơ số pháp lý quan trọng để các cơng din
được đầm bảo quyền lợi của mình đẳng thôi thể hiện trách nhiệm của nhà nước đốt
Với công dân trong việc chăm sốc sức khoŠ, Đặc biệt trong nin kinkt th trường
sr phin hoá giều nghào, phân tng xã hồi ngày cing 13 rét thi ngudi dân cảng phấi
đổi mật với nhiễu
rũ ro, trong
đó có rũ ro sic kod. Trong điểu kiện đó, BHYT
làm nhiệm vụ điễu tất của cãi, phân phố lạ thu nhập xã hối khoảng cách gầu,
"nghèo, đm bảo công bằng xã hột
- TŠ phương diện lanh tế, BHYT là một cách thức trợ giúp tải chính cần thiết

cho chính
bản thân và gia Ảnh người tham gia BHYT, là cơng cụ góp phần đầm bảo
cơng bằng xã hội Con người kh âm đụ bệnh tất sẽ phát ánh nhủ cầu KCB và khí


14

i tit yéu st phit sinh ed chi pi t. Tuy nhiên, khơng phải ai cũng
có nguẫn tá

sảng thánh
tốn các khoản ch phí đó. Một xã hội được
cơng nhận là tiến bộ khi có mang lưới y Ỷ tốt và mọi người đân được chấm sỏc sức
Ähoš tồn điện Vì vậy, nếu họ than gia BHYT, BHYT sẽ giúp ho thanh tốn một
nhân hoặc tồn bổ chỉ phí y ế và nh vậy những khỏ khẩn về tài chính kh bị êm
đau sẽ được giản tải Nhơ vậy, gánh nặng tả chính cá nhân và gia đính những
người thm gia BHYT trước rũ ro sức kho sẽ được sản sš một cách đăng kẻ. Với
thể chất và tính thẫn khoế manh, nguồ leo động mơi có đạt được kết quả cao

trong công iễc, năng uất lao động tăng thu lợi vỀ cho bản thân, gia inh, cho
tỔ thức và cho cã nên lánh ế quốc đân
- Tẳ phương điện xãhội, BHYT góp phin tao nênsơ cơng bằng xã hồi rong
chính dự đã để có

chăm sóc sức khoẻ nhân đân, thúc đẩy tiến
bộ xã hội. BHYT luôn là mang lưới bảo,

hiểm beo trim rộng khắp nhất và có ý ngiễa phổ tién nhất rong hệ thống ASXH,
chính sách BHYT ra đời khơng nhẫn mục đích kinh đoanh thu lợi nhuận mà xuất
nhất từ nhủ cầu khách quan của cuộc cổng cơn người. Bùt ro về sức khoš thường
đắn bất ngờ và khơng loại trừ ai. Khi đó, ch phí ytẾ thục sự là một gánh năng với
đa số các thành viên rong xã hối Trong thơ: tổ, đã khơngít rường hợp do hồn
cảnh Lình tÊ mã phố sống chung với bệnh tật rong khí yhọc hồn tồn có khả năng
chữn bị đợc. Nguôi đân tham gia BHYT được cỉ trả chỉ phí khám, đo tỉ bệnh
tạo ng yên tâm vi âm lý cho người đân Sóc khoš người dân được bảo vệ và chấm
sóc cũng sẽ to một mơi trường xã hội ẫn định và vũng chắc. Quá trình phát tiễn
của lịch nở BHXH trên thể giới đã ching minh ar cén thất của BHYT là mốt hoạt
đồng bảo hiểu trước hỗt của công đồng xã hộ chống lạ tồi ro về bệnh tật gây nên.
không chỉ vậy, thông qua việc cùng cấp trợ giúp đối với người tham gia BHYT,
BHYT cịn có khả năng giúp
xã hồi thốt khi tnh trang đái nghéo. Bai 18, BHYT
trước hết đã giúp nguội đân phịng tránh "bẤy nghào" do gánh năng về chỉ phí y tổ

Thêm vào đó, ở một xã hội mâ BHYT được thực hiện tốt, noi ma moi người din

đều được chẩn sóc yẾ, ho có cơ hồi tốt hơn để ln khoŠ mạnh, từ đó tạo nến xã

hội khoẻ manh: BHYT tao cơ hội cho mọi người đân trongxã hội đều có cơ hội tiếp