BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

PHẠM THỊ LINH TRANG

PHAP LUAT VE BAO HIEM XA HOI BAT BUOC VA
'THỰC TIẾN THỰC HIỆN TẠI HUYỆN THƯỜNG TÍN,

THANH PHO HA NOI-THUC TRANG VA KIEN NGHỊ

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
(Định hướng nghiên cứu)

HÀ NỘI
- 2021


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI.

PHAM THỊ LINH TRANG

PHÁP LUẬT VẺ BẢO HIẾM XÃ HỌI BẮT BUỘC VẢ
'THỰC TIẾN THỰC HIỆN TẠI HUYỆN THƯỜNG TÍN,

'THÀNH PHĨ HÀ NỘI - THỰC TRẠNG VẢ KIẾN NGHỊ

LUAN VAN THAC SI LUAT HOC
Ngành Luật Kinh tế
Mã số: 8380107

Người hướng
dẫn khoa học: TS. Vũ Minh Tiến

HÀ NỘI- 2021


LOI CAM DOAN

Tô xin cơ đoen Luân văn là công bình nghiễn cứu kho học của êng tố,
các kitluận được nêu trang luận văn chưa được công bị bắt kỹ cơngnh
nào khác
Các trích dẫn, sổ liệu đưa ra trong luận vin có nguẫn gốc tổ ràng đầm bão đảm bão
độ da cậy
Tải xin chịu trách nhiệm v tính chính rác vá trung thực về các nội dung được
thể hiện trong Luận văn
Tác gi luận văn.

PHAM TH] LINH TRANG


BẰNG DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TÁT
Cum từ viết đẩy đã
Cum twit tit
‘An sinh xi hdi

ASKH
Bio hiém xã hồi
BHXH
Bảo him
y
BHYT
Bão hiểm thất nghiệp
BHTN
Hợp đồng lao động
HBLD
"Người lao đông
NLD
"Người sử dụng lao động
NSDLĐ
T nạ lao đông bệnh nghề nghiệp — -TNLĐ,BMN

Ủy bạn nhân dân

BND


S hệ
ang? 1_ |
Bing?1. |
Béng22.
Bing?
Hinh 21.

DANH MỤC BẰNG, BIÊU


Tên Bằng biểu
Trang
Téng hợp số lượng đối tượng them gia BHXH bắt buộc
ei dosn 2018-2020
2
|Tinhhinh
céng tc ths quyBHXH gi doen 2018-2020 | 61
[Tin in ch cát et 66 BHXH bit be gi doen]
3
|Téng
hợp chỉ trả các chế độ BHXH
bắt buộc

“


MỤC LỤC

& in in

3
4 Bai tuợng và phạm vỉ nghiên cứu
5 - Phương pháp nghiên cứu
6 s-Ý nghĩa khoa học và thục tiến

eh

LOT CAM DOAN
BANG DANH MUC CAC CHY VIET TAT
DANH MUC BANG, BIEU

MỞ ĐÀU
1.Tínhc

T..Kết cầu của hận văn
CHVONG 1: MOT S6 VAN BE LY LUAN VE BAO HIEM XA HOI BAT
BUỘC VÀ PHÁP LUẬT VỀ BẢO HIỂM XÃ HỌI BÁT BUỘC.
11. Khái tm, đặc điểm và vai trẻ của bảo hiểm xã hội bắt buậc,
1.1.1. Khải niệm bảo hiểm xã hội bất buộc
1.12. Đặc điểm của bão hiểm xã hồi bất buộc.
1.13. V ai trò của bảo hiểm xã hội bắt buộc

12. Các nguyên tắc của pháp hật
về bão hiểm xã hội bắt buậc
1 31. Đối tượng than gia bảo hiểm xã hộ bit bude
1 32. Quỹ bảo hiễm xã hội bắt buộc
1 33. Các chỗ độ bão hiểm xã hội bắt buộc
1 34 Xử lý và phanvề bảo hiểm xã hộ bắt buộc
Tiểu kết chương1.

7
9

10

14
l6
1
2

'CHƯƠNG2: THỰC TRẠNG PHÁP LUAT VA THY TIEN THỰC HIỆN

PHAP LUAT VE BAO HIỀM XÃ HỌI BÁT BUỘC TẠI HUYỆN THƯỜNG.
TÍN, THÀNH PHĨ HÀ NỘI.

2.1. Thực trạng pháp Mật:


311. Đốt tượng tham gia bảo hiểm xã hội bất buộc

3.1.2. Quỹ bảo hiểm xế hội bắt buộc.

2

28

31 3. Các chỗ độ bão hiểm xã hội bắt buộc
33
2.1 4 Xi lý vũ phạm về bảo hiễm xã hội bắt bude
54
22. Thục tiến thục hiện pháp hật về bảo kiểm xã hội bất buộc tại huyện
Thường Tín, thành phế Hà
56

2.2.1, Khai quát chung về huyện Thường
Tin và Cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện

Thường Tín
56
Thực tẾn thục hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội bất buộc trí huyền
Thường Tin thành phố Hà Nội
38

3.23. Đánh giá thực iẾn thục hiện chính sách bảo hiễm xã hội bắt buộc. . . 67
Tiểu kết chương2.
-78
CHƯƠNG $: KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ GIẢI PHÁP
NANG CAOHIEU QUA THY'C HIEN PHAP LUAT BAO HIEM XA HOI BAT
BUỘC Ở HUYỆN THƯỜNG TÍN, THÀNH PHĨ HÀ NỘI .
16
3.1. Định huớng hoàn thiện pháp luậtva nâng cao hiệu quả thục hiện pháp
a
é
ibất buộc
-76
3⁄2. Mtsố kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về bảo hiểm xã hội bắt
Buse.
-77
34.Mẹ số giãipháp nhằm nâng cao hiệu quả thục hiện pháp luật bão hiểm.

xi hgibit bude trén dj bain huyén Thug Tin
Tiểu kết chương 3.

KÉT LUẬN.

TÀI LIỆU THAM KHẢO.

--88
1
92
98



MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài
Lao đồng sân xuấtà một tương ning host động quan trong nhằm thúc
hấtkiễn của nên lánh, ạo ra côn cễi vật chất đáp ứng du cầu của cuộc rổng Tuy,
hiên, không phã lúc nào con người cơng có đã điều kiện về sóc khỗa, khả năng lao
đơng đỂ hồn thành nhiện vụ cơng việc cơa mình bối những rũ ro, bắt hanh như ốm,
dau, tei nan leo động, gà u thất nghiệp... ln có thể xâyra Vì vậy, việc khắc
phục những rấ ra bất rắc và đấm bảo có đã đu kiện vé sức khỏa, khả năng lao
đồng là nhu cầu thiết yẫu xuất phá từ thực tiễn Trong hoàn cảnh này, BHXH ra đối
như một biện pháp hữu hiệu để giúp đố, chứa sẽ những gánh năng về tả chính, bồ đấp
st phin mat mét cho con nguờ khi họ gấp rũ ro khơng mong muốn
Thị Việt Nam, BHXH nói chung đã xuất kiện từ rất sớm, dưới các hình thức
sơ khd như các quỹ tương thân, trong ái rong làng xã để giúp đố những người khổ
khăn, hoạn nạn Tri que cic giải đoạn phát tiễn, BHXH Việt Nam, cũng nhờ nhiều
hệ thống BHXH của nhiều quốc ga khác trên thể giới được xác định nh "xương
sống" côa cả hệ thống an sinh xã hộ, là tâm lưới đổ cho người dân lôi họ gấp phãi
những rũ ro rong cuốc sống Pháp luật về BHXH ngày cảng hoàn thiện phù hợp với
cảnh trưởng
phát iễn và đỗ mới cũa đắt nước tatrong giai đoạn hiên nay. Nghỉ quyết

s628-NQ/TW ngày 25/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương về Cä: cách chính sách.

BHXH đã hướng tới mục tiêu BHXH tồn dân, “phát tiễn hộ thơng BHXH linhhoạL,
da dang đa tầng hiện đại và hôi nhập quốc tẺ theo ngun tắc đóng~ hưởng, cơng
‘bing bình ding chia sẽ và bên vững”

Thực hiện chủ tương chính sich cũa Đảng và Nhà nước, những năm qua
uyên Thường Tin đã chỉ đạo thục hiện nghiÊm tú các quy định pháp luật về BHXH,
Đảng thỏi, nhận thúc được tằm quan rong cũa của BHXH lãnh đao huyện đã xây

dang kể hoạch, chương tình uyên truyền, triển khai pháp luật về BEXH đặc tiệt là
BHXH bit bude din ting ngwéi din Tuy nhiên sau hơn năm năm thí hành Luật
'Ng quyết số 38-NQ/TW
ng 25/5015 ca Bạn chấp hành Trưng wong vi Ciicich chôn sich Bion
xihội


BHXH năm 2014 để bộc lô một số hạn chế trên thực tỉ. Đặc biệt lá khí Bộ luật Lao
đơng 2019 ra đời có hiệu lực từD1/01/2021 có những
thay đổi tác động đến hệ thống

ASXH. Voi mong muda tim hid nghién
oi rõ hơn các chính sách pháp lật liên
quan đơn chế độ BHXH bắt buộc và thục Ến thục hiện chỗ đồ này tần đa bản huyền
Thường Tín, Rừ đ đồ suất mớt sổ giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thắng pháp luật cơng
hư nâng cao hiệu quả thục thí trên thực Ế, tắc giả lua chọn dé tai “Php Ind về bão
hiểu xã hội bắt mộc và thực tiễu thục hiệ ti nyu Thug Tin, hành phố Hà
"Nội —thực trạng và kiến nghỆ" đỄ hoàn thiện nội dong lin
vin Thee a ce minh,
3. Tình hình nghiên
cứu đề tài
BHXH là một trong những chính sách cơ bẵn, có vai rị quan trong trong hệ
thống ASXHH, Vì vậy lên quan đến ấn để v bảo hiễm xã hội nổi chung cũng như
bảo hiển xế hồi bất buộc nổi riêng ð Việt Nam khơng ghi là vấn để hồn tồn mới,
dic iệt sưu hơn năm năm triển khai thục hiện Luật BHXH năm 2014. Theo m hiểu
của tác giả. ấn thời điển hiên này, đã có những cơng trình nghiễn cứu, bài viết để
cập đến các chính sách bảo hiễm xã hội và bão hiểm xã hồi bất buộc tiêu biểu có các
cơng tình nh
* Để tài nghiên cin:
- Vụ BHXH Q010), Cơ sở lf ln và thực hiện hồn thiện ch đồ BHXH bắt

buộc giải đạn đẫn năm 2020, ĐỀ tả nghiên cửu khoa học cấp Bộ
~ TS. Nguyễn
Thị Hiển Phương (Chủ nhiệm để tú, 2019, Binh hun loa học
mốt sễ quy đhnh của Luật Báo hiễm xã hội, Đề ti nghiền cứu khoa học cấp trường
Trường
Đai học Luật Hà Nội. Cơng tình khoa học nghiên cứu những vấn để Lý luận
chung và Luật Báo hiễm
xã hội Bình luận một số quy
đ nh của Luật Báo hiểm xã hồi
năn 2014, gồm những quy đính chung và quy nh cụ thể về chế đổ bảo hiễm xã hồi

như chế độ êm đau, chế đô thai sản, tai nạn lao động,

* Luận văn thạc sỹ:
- Bùi Thanh Hương 2017), Pháp utd
bo ln’ xã hội bắtbuộc ở Tiệt Nam,
Luận văn thạc đ luật học, Trường Đai học Luật Hà Nội


= Mai Thi Mi 017), Giã pháp bảo đảm an toàn quỹ báo hiễm vã hội theo
pháp luật Hhệt Nam, Luân văn thạc 8 luật học, Trường Đai học Luật Hà Nội,
- Hà Thị Phương Ly C019), Pháp luất về báo tẫu xã hội bắt buộc và thực
tến thực hiện tại huyện Tầm Quan tinh Lang Som, Lua vin thee sf Lust hoe, Dai
học Luật
Hà Nội,
- Trinh Hạ Vy (2020), Pháp luật về chế đổ báo im xã hội bắt buậc và thực
sid tí hành ta huyện Tân Un tình Lai Chân, Luận văn thạc đ Luật học, Đại học
Luật
Hà Nội,
- Bùi Thị Thu Huyền (2019), Tì phm pháp luật về báo nim xã hội ở Tiết

.Nem- Thực trang và giả pháp hoàn thiện pháp lui, Luân văn thạc Š lut học, Dai
học Luật Hà Nột
* Mặt
số bài iễt đng trêu tp tr:
- TS. Đổ Ngân Bình (2007), Bo hiỗu xã hội và vấn để tiễn lim tư hành,
Tạp chỉ luật học, s 02/2007
~ T9 Lê Thị Hoii Thủ 2009), Luật Báo hỗn xã hội t (ảnh đến thực in
op cing, Tap chi Bio
xã hội
- PGS TS. Nguyin Hite Chi, TAS. Bai Kim Ngin 019), Mớt số bình lun
pháp lý liên quan đẫn Điều 60 Luật Báo hiển xã hội năm 2014, Tap chí Luật học, số
06/2015,
~ Nguyễn
Hiển Phương G019), Những đễn mới về chế độ bảo hiễn theo Luật
“Báo hỗn vã hội 2014, Tap chỉ Luậthọc, số 10/2015
- Nguyễn
Hiển Phương C019), Pháp luật về bảo hiễm xã hội bắt buộc ở một
số quốc giavànhững linhnghiém cho Tiét Nam trong bỗt cảnh hoàn thiên theo Nghĩ
+NQ/TI năm 20182 Pháp uật & phát tiễn, Số 1L
- Vương
Đình Huê 2018), Cái cách chính sách BHXH góp

phdr báo đâm an

sinh xd hd, thie độ tiên bộ và công bằng xã hội đễ phát triển bẵn vững
đắt nước,

Tap chí Cộng sân.
Có thể đánh giá những cơng trình nghiên cửu nêu trên đã để cập đẫn néi dung
gháp luật BHXH nói chung BHXH bắt buộc nói riêng ở những góc đồ khác nhau tir



các vấn để Lý luận đến phân tích chuyên su quy ảnh cũa pháp luật liên quan din
BHXH, BHXH bắt buộc, chỉ ra một số vấn để thục tấn từ đó đưa ra những
kiến nghỉ
cho viée hồn thiện pháp luật Tuy nhiễn, chưa có một cơng tình nào nghiên cửu vỀ
ghép luật về BHXH bắt buộc và việc thục thi pháp luật tiên đa bản huyện Thường
Tín, đặc tiệt trong bối cảnh Bộ Luật
Lao động năm 2019 mới ra đổi và có hiệu lục
tửi hành từ ngày 01/01/2021 đá có những they đổi tác động đến chế đô BHXH. Vi
vy, tae gi lua chon đồ tài Pháp luật về bảo hiễm xã hội bất buộc và thực in thục
Tiện ti huyện Thường Tin, thành phổ Há Nội là một để tài có tinh mei va mangy

ngiĩa lý luận, ý nghĩa thực

3. Mục đích và nhiệm
vụ nghiên cứu
Luận vấn hướng đơn tập trung làm rổ thêm những vẫn đổ lý luân về BHXH
thắt buộc, phân ích các quy Ảnh của ghép luật hiện hành về BHXH bắt buậc và đánh,
tá thục tẾn thục hiện các quy đính này trí huyện Thường Tín, thành phổ Hà Nồi
Qua dé, tìm ra những hạn chế cùng nguyên nhân và đồ xuất những giã pháp nhằm
hoàn thiện hệ thống pháp luật về BHXH bắt buộc và nâng cao hiệu quả thọ th pháp
luật và BHXH bất buộc rên địa bản huyện Thường Tin
Những nhiệm vụ nghiên cứu chính của luận văn
- Phân tích, làn sing tô một số vẫn để lý luận về BEOXH bit bude

vá phân tích các quy định của pháp luật về BHXH bắt buộc, nghiên
cứa, đánh giátnh hình thực biện pháp luật về BHXH bất buộc rên di bn huyện
Thuờng Tín
- ĐỀ xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thắng pháp uit vi BHXH bit

thuộc và thực hiện có hiệu quả pháp
luật về BHXH bất buộc
4. Đối tượng và phạm ví nghiên cứu
Luận văn tập trùng nghiên củu đối tượngà các quý định của pháp luật biện
ảnh vé BHXH bit buộc bao gồm Luật BHXH năn 2014 và các vẫn bản pháp luật
có liên quan; nghiên cứu thực tấn thí hành pháp luật về BHXH bất buộc tử huyện
Thuờng Tín
-Tim


VẢ pha vũ nghiên cửa tác giả nghiên cứu và BHXH bắt buộc dưới góc độ

“pháp luật ở một số nội dung như đối tương them gia BHXH bắt buộc, quỹ BHXH bắt

uc, các chế độ BHXH bắt buậ, ổ chúc thục hiện chế đô BHXH bất buộc và sởlý
vi phạn và BHXH bắt buộc, Ngồi ra luận văn cịn nghiên cứu tình hình thọc tiến
thục hiên các quy ảnh về BHXH bắt buộc trên pham vĩ huyện Thường Tín thin
hả Hà Nội
5. Phương pháp nghiên cứut
Phương pháp nghiên cửu côa luận vấn chủ yêu dựa tin cơ sở phương pháp
luận của Triết học Mác. Lê nia, tr tuông Hồ Chỉ Minh, nhông quan dim cia Ding
và Nhà nước về chính sách bảo hiểm xã hồi, cổ sự kết hợp sở đụng quan điển duy,
vật biên chứng và duy vật lịch sử
Đồng thời rong quá kình nghiên cửa, luân vẫn còn sử dụng kết hợp các
phương pháp nghiên
es hos hoe kh ba bao gm
- Phuong pip phin ích: Phântích các quy định cũa phép luật Việt Nam, nhấp
luật quốc t về bão hiểm xã hội bắt buộc
- Phương
pháp tổng hop: Vn dung để tổng họp những

sổ liêu kết quả phân
tích từ đổ để xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về bão hiễm xã hộ bắt buậc
Ngoài ra các phương pháp nghiên cứu nhy phương pháp sơ sánh, thống ki, cing
được tắc giả sử dụng nhẫm phù hợp với tùng nổi dụng nghiên cứu cũa đ ti
6.¥ nghia khoa học và thục tiến
Luận vấn là cơng tình nghiên
cửu luận giã một s vẫn đ lý luận về BHXH
bit bude va php uật và BHXH bắt buộc ữnrihú niệm, đc đễn, ý nghĩa của BHXH
thất buộc, các nguyên tắc và nội dong của pháp luật về BHXH bất buộc. Đồng thờ,
hân tích các quụ ảnh của pháp luật hiện hành về BHXH bắt buộc và đánh giá về
thục trang thực hiện pháp iu trên đa bản huyện Thường Tin teo cơ sở đỀ đơn ra
những giả: pháp nông cao hiệu quả thục hiện BHXH bất buộc trên địa bản huyện
cũng như hoàn thiện hon hệ thống pháp luật BHAXH bắt buậ tủ Việt Nam. Những
kất quả nghiên cứu của luận văn có thể được sử đụng như một tài liệu tham khảo cho
các tổ chúc, cá nhân quan tâm đến nh vục BHXH bắt buộc


của hận văn
VÌ kt cu ngồi phân Mở đầu, Kắt thúc, Mục lục, và Danh mục tá liệu tham:
Xhảo, Luân văn có kết cầu gầm 3 chương cụ thỂ như rau:
Chương1: Một sổ vẫn đ lý luận về bảo hiễm xã hộ bắt buộc và pháp luật về
ảo hiển xã hộ bất buậc
Chương2: Thực rang phép luật và thục tif thực hiện pháp luật về bảo hiểm,
xã hội bất buộc tạ huyện Thường Tín thành
phố Hà Nội
Chương: Kiễn nghĩ hồn thiện pháp luật và giả pháp nâng cao hiéu qua the
hiện pháp luật về bảo
T.Kết



CHUONG

1:

MỘT SỐ VẤN ĐÈ LÝ LUẬN
VE BAO HIEM XA HOI BAT BUQC VA
PHAP LUAT VE BAO HIEM XA HOI BAT BUQC

gibitbusc

Chính sích ASXXH nói chung và chỗ độ BHXH nổitiêng được cơi như
sơ bảo
về của xã hối đỗi với mỗi cơng dân chống lạ những khó khăn vi nh tế ủi ho gặp
hải nhống biến cổ, rồi ro trong xã hồi nh ôm đu thu sên, ti nạn lao động thất
"nghiệp, thương tật tuổi giá, cái chất ảnh hưởng trực tiếp din cude sống của cơn người
Lịch sử hình thành và phát tiễn pháp luật BHXH tri thể giới cho thấy chính

sách BHXH

là vấn đề của

ỗi quốc gia, chiu sư tác đông của các điều kiên kinh tổ _

ôi nhất Ảnh: BHXH là một trong những loại hình bảo hiểm ra đời ừ khá sóm,
suit hiện lẫn đều tiên vào khoảng giữa thể kỹ thử XIX tei Cơng hịa Liên bang Đúc
Hi thing BHXH đoợc thất lập đưới thời cũa Thủ trổng Ofo Vơn Bimnardk (1850)
và được hoàn thiện (1883-1889) với chế đổ bảo hiển ém đau, bảo hiểm rũ ro nghệ
"nghiệp, bảo hiểm tuổi giá tàn tật thục hiện bồi ba chủ thể tong xã hồi: người lao
đồng: người sử dụng lao động và Nhà nước. Lúc đã, BHXH hồn tồn chỉ mang tính
chất bắt buộc. Sau này, BHXH ở thành mốt trong những quyền cơn người được ghỉ


nhận trong Tuyên ngôn nhân quyền ngày 10/12/1948: Tất cả mọi người sỉ cũng có

quyền hưỡng bảo hiểm xã hội trong trường họp thất nghiệp, đmu ơn, ất nguyễn, góa
tran, gi u hay thiêu phương kế nh nhai do nhơng hồn cảnh ngoi ý muốn Cho
đến nay, hấu hỗt các quốc gia đều coi chính sách BEXH đặc iệt là BHXH bắt buộc
1à mốt rong những chính sách xã hồi gan trọng nhất trong hé thing ASKH với mục
Xêu là bảo đâm tha nhập cho NLD id họ gấp phải r ro dẫn đẫnviậc ti giêm hoặc
ngừng thụ nhập
Hiện nay, có tất nhiều quan đểm đưới các góc đồ khác nhưụ khái niệm
BHXH được ghỉ nhân trong nhiễu Tử đn sách báo, giáo trình Theo Từ điển Tiếng
Việt thì BHXH là "sự bảo đôn những any lợi vặt chất cho công nhân viên chức


Ti khơng làm việc vì dm dau sinh dé. guayd bi tax nan lao ding"? Dưới góc độ
ảnh tí, BHXH "là quá tình tổ chức và sử dưng một quỹ hẳn tế tập trìng được tổn
tích dẫn do sự đồng góp cũa NSDLĐ, NỊP dưới aự đt cđa Nhà mrớc nhằm đến
bảo phần tn nhập tha mãn những nim cẩu hếtyẫu của NĐ và gia inh ho Ka
gặp những biẫn cổ làm giãn hoäc mắt ạt nhập theo lao đồng. Dưới đóc đơ pháp
ly, BHXH "là ự báo đăm thay thể hoặc bù đáp mốt phẩn thu nhập của người lao
“đồng li ho bị giản hoặc mắt tim nhập đo ôm đa, thai sân trí nơn lao động bệnh:
rỗi lao động hoặc chốt trên cơ số đồng
vào quỹ bảo hiễm xã hãi"
nói, BHXH thục chất là việc Báo hiểm thủ nhập cho NLD trong một
những hơp, do Nhà nước tổ chức guân
lý được nữ dụng từ mốt quỹ tiên tổ dự tố
được hình thành du trén mr dang góp của NLĐ, NSDLD. Theo đó, NLD có được
một khoăn thụ nhập bù đấp hoặc they thể cho những khoăn thu nhập bi giảm hoặc
sit trong những tường hợp êm đua thai sản, tr nạn lao động thất nghiệp, giản
hoặc mắt khả nănglao động hoặc chất

BHXH bao gim hai hình thúc là BHXH bắt buộc
và BHXH tưnguyên Trong
đó, BHXH bắt buộc là mớtloạ hình BHXH có tính chất bất buộc áp dụng
đối với đội
tương là NLĐ và NSDLĐ. Theo a, họ không có quyềntừ chỗi hay thơa thuận về
việc thơn gia BHXH. Đây lahìnhthúc BHXH quan trong do đó pham
ví và đối tương
áp đăng của BEXH bất buộc ngày cảng được mỡ rơng nhằm tao ra một lưới an tồn
gồm nhiễu tằng nhiều lớp bão vệ cho tất cả moi thành viên cũa công đẳng rong mt
sổ trường hợp bị giấm hoặc bị mắt
tu nhập hoặc phải tăng chí phí đột xuất trong chỉ
Xiêu của gia Ảnh do gập ph các iễn
cổ xã hộ. Như vậy, ta có thể định nghĩa khái
niêm về BHXH bất buộc. lả loại hồnh BEXH do Nhà mrớc tổ chức thực in là ac
“đâm bảo thay thể hoặc bù đắp một phần thu nhập đối với NLP lồn họ bị giản hoặc
thụ nhập do gấp rũ ro làm giãn hoặc mắt khả năng lao đông như ôm đa that
sân tri nưm lao đồng bệnh nghề nghiệp, hắt hỗ lao đồng hoặc chết được áp ding
Việnngàn ngõhọc G00), Tư đn Ting Vit,
Đi Nẵng tràn
`Tường Đại học Táo đồng — hii (2010), Gio wish BHXH, NI Lao dng — 3Ã hội, HH Nột 52
*Eo§n 1, Điều 3, Tuậ Bịo kềm oi hind 2014


lâmộtnglãavụ bắt buộc tham gia đối với một
any Ảnh cũa pháp luật
112. lặc điẫm cũa bảo kiểm xã hội bắt buộc
BHXH bắt buộc là mốt loi hình BHXH, và vây nó mang các đặc điễm chung
cia BHXH va co đặc điễn riêng do có tính chất
bất bude
Thứ nhất NLÐ khi than gia BHXH được dim bảo thụ nhập cả trong và sau

cqtrìnhao động Các ch đồ BEDXH thường rất tồn điện, bồi nó giải quyét hi qua
của bầu bễt các rồi rơ có thỄ xây ra đối với NLD trong st q tình lao động
từ li
cịnlao đơng cho đồn lúc chất Khi cịnlao đơng NLĐ được hưỗng các chế độ BHXH
khí bi Gm daw thai sản, tai nan lao động, bệnh nghề nghiệp, khi NLD hét

ỗi lao

đơng khơng cịn làm việc nữa trừ họ được hưởng chế độ hưu tri; én hi chất đ thì
thành viên gia Ảnh được chỗ độ từ toất ao gỗm tién ai táng và trợ cấp tất
Thứ hai, BHXH bắt buộc tạo lập qh túi chính huy động từ nự đồng góp cơn
những người thưn gia BHXH bắt buộc và được nhà nước điều tt sở dụng quỹ này
nhằm bù đắp một phân thu nhập cöa NLĐ kủš NLĐ bị giảm hoặc mắt khả năng lao
đông do êm đao tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thai săn, mắt việc làm, giá yêu,
chất Tuy nhiên, rong BHXH, không phải người lao động cử bị mất tho nhập bao
nhiêu là được bù by nhiêu. Sự bảo đăm cũa BHXH bất buộc đối với thụ nhập cũn
NLD cot chi gmc dé dap ứng những đều liận sống tải thiểu Điều này liên quan
đến quyển
và nga vụ cũa người lao động được pháp luật BHXH quy dink,
Thứ ba, mối quan hệ giữa các chủ thể trong BETXH bắt buộc đều phát nh trên
cơ sở quan hộ lao đông Mai bên có những quyền và nghĩa vụ khác nhau rong quan
hệ pháp luật BHXH tuy nhiên các quyễn và nga vụ ấy đều ph xuất phát từ guan
hệ lao động giữa NLD và NSDLĐ thuộ: đổi tượng của BHXH bắt buộc. NLĐ và
NSDLĐ với tr cáchla những người them ge, đồng BHXH bắt buộc, đơn vì thục hiện
BHXH bit bude; NLD, thin nhin ofa NỤĐ đồ điễu kiện theo quy đính của ghép luật
Với
hư cách là bản thụ bng BHXH bắt buộc. Nhà nước với tr cáchlả chủ thể rong
quan hệ pháp luật BHXH, có trách nhiệm thục hiện chỉ r trợ cấp cho bên được bảo
hiểm khí có nhủ cầu phát snh, sử dụng quỹ BHXH bắt buộc phất đâm bảo tính dân



10

chủ cơng khe, mảnh bạch, quản lý quy đính chính sách, định hướng cho các hoạt
đông BHXH bắt buộc một cách hiệu
quả nhất
Thi, dic trưng iêng của BHOXH bit bude la tinh cht bit bude ofa minh, cx
thể đối tương thuộc điện them gia BEXH bit buộc thì phối tham gie BHXH ma khéng
gu thuộc vào việc họ có muốn tham gia hay không Tỉnh chất bắt buộc ở đây là bắt
"buộc vũ lợi ch chung
của cổng đẳng thể hiện nự chía s rồi o của các cá nhân rong
cơng đẳng và sự nhân vấn củaxã hôi Tuy nhiên việc đồng góp BHXH bắt buộc của
TNLP và NSDLĐ khơng phãi cùng mốt mc đơng mã tùy tùngđối tương sẽ có những
uức đồng góp khác nhau đầm bảo ở mức tối thiểu tr lên và bị khống chế múc trần
theo quy đãnh của pháp luật. Thông thuờng múc đồng BHXH bắt buộc được tính tốn
trên cơ sở tẫn cơng tiên lương mà NL nhân được khi thơn ga quan hệ lao đồng
Theo do, NSDLD có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc tho tỳ lẽ % trên cơ sỡ quý)
ấn lươngtrả cho NLÐ cịn NLĐ sẽ đồng the tỷ lơ rên cơ sở mức tiẫn lương tiên
công hằng tháng mà NSDLĐ tr cho NLD
1.1.3. Vai trò cha bảo hiễm xã hội bắt buộc
Chế độ BHXH bắt buộc ra đối với ý ngiĩa quan trọng về bảo đâm quyền lợi
cho NLĐ, vì thể vai rõ của chỗ đồ này ngày cảng được khẳng định trên nhiều phương
din chic nh trong thực
Thứ nhất, BHXH bắt buộc gip phin én dinh đời sống của NLD. Bai, trong
cuộc sống, không thể nào tránh khối những
sự kiện và rũ ro xã hồi nhhy ơm đau, trí
nan lao động, bệnh nghề nghiệp, tha sản, mắt việc làm, gà yêu chất khiển NLD bi
giảm hoặc mất khã năng lao động hoặc khả năng lao đông không được sử đụng (mất
iệc làm, thất nghiệp, dẫn đốn việc họ bị giảm hoặc mắt nguồn thu nhập làm ảnh,
hướng xâu đến cuộc sống Khi đó, NLD cần phải có Khoản

thu nhập khác bb vào để
én dinh cude sống và BHXH bắt buộc phát huy vai trở cũa mình nhắm bà dip mot
nhân thủ nhập của NLD. Chế đô này tạo điều kiện giúp NLĐ và gia đnh của NLD
đâm bảo được các nhu cầu cơ bản của cuộc sống khỉ NLĐ gặp những rồ ro không
may xây ra. Mất khác, BHXH bất buộc côn là nguân đồng lực vỀ tỉnh thần giúp cho
NLD vi nguéi thin trong gia định họ an tâm mà không hố lo lắngvề cuộc sống côn


"

thân thân và ga đánh sẽ như thể nào tồi rơi vào hồn cảnh khó khẩn là bị mất hoặc
giần thụ nhập
Thứ hai, BHXH bắt buộc khơng chữ có vi trò đối với NLD ma can co va rd
quan rong với NSDLD. Viậc thục hiện chính sách BHOXH bất buộc giúp các doanh
nghiệp, NSDLĐ n nh về hoạt đông sản xuất kinh doanh và nâng cao chất lượng
lao động NSDLĐ ting thác các lợi ích từ sức lao động cũa NLĐ. Vi vậy khi NSDLĐ
thục hiện đầy đủ ngiễa vụ và trách nhiệm của mình đối với NLD thơng qua việc thục
hiện BHXH bắt buộc, NSDLD xây dụng được mỗi quan hệ gắn bỏ với NLÐ của
“mảnh giúp ôn đah được lục lượng lao động cho hoạt động sản kinh đoanh, nâng
cao trách nhiệm xã hội Nêu nhuzkhơng có BEOXH bất buộc thì rong trường hợp NLĐ)
ấm dna ti nan ao dng khién họ không thể lao động dẫn đân khơng cỏ nguẫn thụ
nhập, khơng có cứ phí cho những hoạt động phục hỏi khã năng lao động sẽ lâm chơ
doi sing cia NLD bị ảnh hưởng chất hương lao động công như năng suất eo động
sở bị giãm sút khơng
có hiệu quả IKéo the đó thì hiệu guả kinh doanh công nhu chất
lương công việc cũa doanh nghiệp, NSDLĐ bị giản sút Mặt đà việc đơng góp vào
quỹ BHXH bắt buộc không mangle lợi nhuận trục iệp cho NSDLĐ, nhưng thay vào
đó sẽ giúp NSDLD phịng tránh được thiết ha vỀ ti chính do phấ ch rã mốt khoản
ấn không nhỏ khi NUĐ gập phải rử ro không mong muốn
Thư ba, BEOXH bắt buộc là một công cụ hiệu quả để Nhà nước thục hiển ôn

cảnh xã hội, thie diy ting trông kinh tế và công bằng xã hội BHXH bất buộc thể
iện chủ nghĩa nhân đạo tốt đẹp ~ nâng cao tình đồn kit gin bo git các thành viên
trong
xã hồi, giúp đổ và tao đều kiện cho những người gấp rũ ro giản bớt
lo lắng
nhanh chồng tấp tục tham gia vào quá bình leo động cổng hiển cho y phá tiễn
chang của xã hồi
Trong cơ chỗ thị trường BHXH côn 1a mốt công cụ phân phốt lạ thủ nhập của
các thành viên rong xã hội, góp phần lêm giảm bót gánh năng khoảng cách giữa
những người giảu và người nghéo, bảo đăm sợ ình đẳng khơng phần bit các tổng
lớp xã hơi Ngồi ra khi BHXH bất buộc phát hiển, quỹ BHXH phát tiễn sẽ gop


hân to lớn vào việc ỗn định đối sống của NLĐ, làm giảm ginh năng cho ngân sich
hà nước cũng nh tạo ra sự vũng mạnh cho nén tit chinh qude ga.

12. Các nguyên tắc cũa pháp Hậtvề bảo hểm
xã bại
Chính sách BHOXSH bất buộc là một trong những chính sách an dnh xã hội ít

nhân vẫn của Đăng và Nhà nước. ĐỂ chính sách này đợc thực hiện hiệu quả trong
thục tiến cơng
nơ đân bêo tính cổng bằng, đân chủ
tỉ phải tuân thủ mốt sổ nguyên
tắc nhất đạnh Các nguyên ắc này là nhống tơ tưởng chỉ đạo xuyên suốt và chỉ phối
tồn bộ hệ thơng các chính sách, quy pham pháp luật về BHXH bắt buộc. Cụ thể

Thứ nh, nhà nước thông nhất quản lý về BHXH bắt buộc. BHXH bắt buộc
cổ vai rd rit quan trọng
rong hé thing AS7XH, vì vậ chính sich này cần được quản

ly, đm bảo thục hiện bối Nhà nước. Nhà nước vừa tham gia đồng gp, đều hành
hot động côn quỹ BHXH, vữa ban hành các chính sách, quy đnh về BHXH bất buộc
seo cho phủ hợp với tnh hình thục ế cũa đất nước. goi ra chủ thể quản ly BHXH
thất buộc chỉ có hỗ là Nhà nước với bơ máy quyén lục cũa mình nhằm đấm bio duy
trì artham gia của NLĐ, NSDLĐ và đơy tủ được mỗi quan hệ giữa các bận với nhau
~NLĐ, NSDLĐ với cơ quantổ chúc BHXH
Thứ hai, ngunt
6 đơng có hướng" và mức bng BHXH bắt buộc được
xác định trên cơ sở nức đóng thời gian đồng BHXH và có cha rễ giữa những người
than gia BHXH
Nguyên tắc này yêu cầu việc thực hiện BHXH đơn tiên cơ số sự kết hợp hãi
Hôn giữa sự cổng hiển và hng thụ Có nghĩa là hi NLD them gia đóng BHXH bắt
buộc thì mới được hưởng BHXH bắt buộc khi đã đáp ứng các đều liên đối với tùng
oxi chế độ theo luật đnh Múc hưởng được căn cử tiên muúc đồng
và thôi gian đồng
BHXH bất buộc. Cụ thể, đối với những người đồng BHXH bắt buộc với mức đồng
cao và hơi gian đóng
lâu hơn thì họ sẽ được hưởng trợ cắp bảo hiểm ở múc cao hơn
ôi gập ph rũ ro và ngược la. Tuy nhiên, mức huông
trợ cập BHXH bắt buộc phải
thấp hơn mức tiên lương húc đang đ làn nhưng vẫn phãi báo đăm mức sống tối thiểu
choNLD. Khi NLD bi glam hoie mắt thu nhập do gập rồi ro hoặc sơ kiện bảo hiểm,
trợ cấp BHXH thọc mự có ý nghĩa trơng việc hỗ rợ cho NLD duy tri cude sng, vi


3

vây múc trợ cập BHXH không thể quá thấp
mà phải đáp ting ais chi phi sinh host ti
thiêu hàng ngày

Ngoài ra, BHXH bất buộc cịn là my chía sẽ cơn công đồng với NLÐ với
nguyên tắc "chịa sẽ rũ rơ" giữa những người tham gia BHXH bất buộc, Tuy nhiên
không phải bất cử NLĐ nào tham gia BHXH bắt buộc cũng chắc chấn sẽ huồng moi
chỉ đồ BHXH. Chỉ những NLĐ thươn gia BHXH bit bude va bi gidm hoặc mất thụ
ship do gặp phải rũ ro hoặc sơ kiện bảo hiểm thì mới được hướng
trợ cấp Số tơ cập
nà NLP nhân được lạ lớn hơn rất nhiềuso với số tiễn đồng góp của ho, mặt khác sổ
lương người hưởng rợ cắp BHXH luôn luôn chiêm tÿ lễ rất nhỗ so với số người tham,
gia BHXH do đó múc đóng BHXH bắt buộc phải được tính tốn để

y số đồng bù

ia Ta phi lay kắt quả đóng
góp của số đồng người tham gia để bù cho sổ
1t người được buông trợ cấp Chính vì vây, những ar déng gop của người tham gia
BHXH bit bude sf có ý nghĩa rất lớn cho những đổi tương gặp phấi những rồi ro
nghiém trong ma néu khơng có mr chia si, tương trợ từ cơng đẳng sổ gặp rất nhiều
Khó khăn trong cuốc sống
Thứ ba, mức đồng BHXH bắt buộc được tín tiên cơ sở tẫn lương tháng cũa
NLD. Theo dé, mie ding BHXH bắt buộc đoợc pháp luật quy định cho NLD vi
NSDLĐ, các bên them gia khơng có quyễn thương lượng hạ thôn thuận vỀ mức đồng
BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, Nhà noớc đã tính tốn
tần cơ số mức sống mức tha nhập
tình quân thực tẺ của đại đ số NLĐ và mức tho nhập quốc dân bình quân đều người
lựa chọn mức thu nhập được bảo hiễm để đăm bão múc thủ nhập này luôn tương đãi,
đầm bão đời sống cho NLD them gia đồng BHXH và gia ánh ho Theo đó, múc đồng
BHXH bất buộc được tính tốn đựa rên cơ sở tiễn lương, iễn công mà NLÐ nhận
được khí than gộa quan hệ leo động, Đối với những người có múc thu nhập cao dẫn
đến mức đóng BHXH bất buộc cũng cao, ảnh hướng đn tả chính cho cuộc sổng của
họ, cơn với những người có thụ nhập thấp thì mức đồng BHXH bắt buộc của họ quá

thấp sẽ khơng
đã bù đấp chỉ phí cho quỹ BHXH bất buộc. Vì vậy Nhà nước cơng đã
ấn ảnh mức đơng BHXH bắt buộc cho NLĐ và NSDLĐ đăm bảo mức tải thiểu trở
lên và bị khống
chế ở mức tiên