BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

TRƯỜNG

BỘ TƯPHÁP

ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

ĐẶNG PHƯƠNG NAM

PHÁP LUẬT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

VA THUC TIEN THUC HIEN TAI TINH DAK LAK

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
(Định hướng ứng dụng)

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TƯPHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

ĐẶNG PHƯƠNG NAM

PHÁP LUẬT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

VA THUC TIEN THUC HIEN TAI TINH DAK LAK

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 8380107

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Vũ Thị Lan Anh

HÀ NỘI - 2022


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn này lả cơng trình nghiên cứu của cả nhân.

tơi đưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Vũ Thị Lan Anh Nội dung va két quả

nghiên cứu trong để tải này là trung thực và chưa được cơng bổ trong bat cit
một cơng trình nghiên cửu nảo. Các số liệu, ni đung được trình bày trong
Luận văn nây là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về quyền.
sở hữu trí tuệ, Tơi zin chịu trách nhiệm về để tài nghiên cứu của mình.


LỜI CẢM ƠN

Để bải luân văn này đạt kết quả tốt, tôi đã nhân được sự giúp đỡ của

nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân Với tỉnh cảm sâu sắc, chân thành, cho phép

tơi được bày tố lịng biết ơn đến tất cả cả nhân, cơ quan đã tạo điều kiến cung
cấp cho tơi những số liệu kặp thời chính sác trong quá trình học têp và nghiên

cửu để tải
Đặc biết tôi xin gũi lời cảm ơn chân thành nhất tới Giảng viên hướng

dan PGS. TS. Vũ Thị Lan Anh là người trực tiếp, tận tình hướng dẫn tơi

nghiên cứu, thực hiện vả hoán thiên Luận văn nảy.
‘Xin chân thành cảm ơn.

Dak Lak, ngéy 8 tháng 8 năm 2022

Học viên thực hiện

Đặng Phương Nam.


DANH MUC TUNGU VIET TAT

APEC
BTC
BCT
BLDS
BIC

BIG
c2c
cP
CUECIC
TMĐT
OECD
UN

UNCITRAL

‘Asia-Pacific Economic Cooperation
(To chtic Hop tac Kinh
tế Châu A - Thai Binh Duong)
Bộ Tải Chính
Bộ Cơng Thương
Bộ Luật Dân sự
Business-to- business (Giao dịch thương mại điện từ giữa
doanh nghiệp với doanh nghiệp) Business-to- Customer
(Giao dịch thương mại điện từ giữa doanh nghiệp với cả
nhân)
Business to Goverment (Giao dich thương mại điện tử giữa
doanh nghiệp với Chính phủ) Customer to Custope (Giao
dịch thương mai điện từ giữa cá nhân với nhau)
Customer to Customer (Giao dịch thương mại điện tử giữa cá
nhân với nhau
Chính phủ
Cơng ước của Liên hợp quốc vẻ sử dụng chứng từ điện tử

trong hợp đồng quốc tế
Thương mai điện từ
Organization for Economic Co-operation and Development

(Tả chức hợp tác va phát triển kinh tổ)
United Nations (Liên hợp quốc).
United Nations Commission on Intemational Trade Law (Uy

ban Liên hợp quốc vẻ Luật thương mai quốc tô)
‘World Trade Organization (Té chitc thương mai thể giới)



MỤC LỤC
MỞĐÀU

1, Tính cấp thiết của để tài
3. Tĩnh hình nghiên
cứu để tài
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
3.1. Đơi tượng nghiên cứu,
3.3. Pham vi nghiên cứu
4. Mục đích và nhiềm
vụ nghiên cứu.
5. Cơ sỡ phương pháp luận va phương pháp nghiên cứu
6 'Ý nghĩa khoa học và thực tiễn khoa học.
1 Bổ cục luận văn.
CHUONG 1. KHAI QUAT VE GIAO DICH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

'VÀ PHÁP LUẬT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ.

1.1

=

Khải quất về thương
mai điện từ và giao dịch thương nai điện từ...... 7
1.1.1. Khái niêm thương
mai điện từ.
7

1.1.2. Đặc điểm của thương
mại điên từ
10
1.1.3 Khái niêm giao dịch thương mai điên tử.
1
1.14. Đặc điểm cia giao dich thương mại điện từ
13
1.1.5. Ưu điểm và hạn chế của giao dịch thương mại điện tử.
4
1.1.6. Mét số mơ hình giao dich thương mại điện tử phổ biển
18
1.1.7. Vai trở của giao địch thương mại điền
tử trong nên kinh tế
3
1.2. Pháp luật
về giao dịch thương mại điên tử.
4
1.2.1. Khái niêm và đặc điểm pháp luật về giao dịch thương mai điện tữ24
1.2.2. Hệ thống pháp luật về giao dịch thương mai điên tử.
a
1.2.3 Nội dung cơ bản của pháp luật vẻ giao địch thuong mai dién tir. 29
1.24. Vai tò của pháp luật vẻ giao dịch thương
mại điện tử.
31
Kết luận chương I
33


CHUONG 2. THUC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỀN THỊ


HÀNH PHÁP LUẬT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI

TINH DAK LAK..

34

2.1. Thực trạng pháp luật về giao dịch thương mại điện từ.
4
2.1.1. Quy dinh vé chủ thể giao dịch thương mại điện từ
4
2.1.2. Quy định pháp luật về các hình thức giao dịch thương mại điện tử
37
2.1.3 Giao kết hợp đẳng trong giao dịch thương mại điện tử
37
3.114. Kiểm soát rủi ro khi giao dịch thương mai điện tử.
4i
2.1.5. Bao vé quyén sở hữu tr tuệ trong thương mai điện tử.
“4
2.1.6. Bao vé quyén lợi người tiêu đùng và giải quyết tranh chấp phát sinh.
khi giao địch thương mại điện từ
4
3.3. Thực tiến thí hành pháp luật về giao dich thương mại điện tử tại tình Đấtc
Lắk
49
3.21. Đặc thù của tình Đắk Lắk vả sự phát triển giao dich thương mại
điện từ tại tình Dak Lake
49
3.2.2. Những kết quả dat được trong thực tin thí hành pháp luật về giao
dịch thương mại điện tử tại tỉnh Đắk Lắk.


3.2.3. Những hạn chế, vướng mắc va nguyên nhân
Kết luân chương 2

52

7
60

CHƯƠNG 3. HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUA

THỊ HÀNH PHÁP LUẬT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ 6L
3.1. Định hướng hoàn thiện pháp lut về giao dịch thương mại điện tữ. . . .
61
3.3. Các giải pháp hoàn thiện pháp luật về giao dịch thương mại điện tử. . . 63
3.2.1. Giải pháp chung,
6
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện nội dung pháp luật giao địch thương mại điển.
từ
6
3.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thí hảnh pháp luật vẻ giao dịch thương


mại điện tử tại tính Dk Lake

Kết luân chương 3
KẾT LUẬN.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.

6T


70


MGpAU
1. Tính cấp thiết
của để tài

Giao dịch thương mại điện tử đã và đang được người Việt Nam lam
quen và sử dụng trung cuộc sống kiệt đạ ngày nay: Việc phổ bién Intemet va:
điện thoại thơng mình đã góp phân thúc đẩy người Việt Nam thực hiện các
giao dịch điện từ nhiều hơn. Các sản giao dịch thương mại điện tử lớn như
Lazada, Tiki, Shopes,... ngày cảng phát triển va mỡ rồng quy mô trên khấp cả
nước Các giao dịch điện tử thực hiên ngày cơng nhiều, chúng có các ưu điểm.
và hạn chế đi cùng các rũi ro phát sinh trong quá trình thực hiện giao dich
thương mại điện tử do chưa có một hảnh lang pháp lý đẩy đủ vả tồn diện.
Bên cạnh đó, phân lớn các doanh nghiệp, cá nhên tham gia giao dịch thương
mại điện tử chưa nhân thức được những rũi ro tiêm ẩn luôn hiện hữu trong
môi trưởng kánh doanh thương mai điên tử: Do vậy, điều đầu tiên cân đất ra
cho bất kỉ một doanh nghiệp hay một cả nhân nào muốn tham gia hoạt động
thương mại điện tử là phải quản trị được rủi ro có thể phát sinh trong tương,

lai, từ đó sác định được những phương án, giải pháp để xử lý được rồi rũ có
thể xây ra đối với doanh nghiệp, cá nhân khi vào gia vào môi trường kinh
doanh này.
Đắk Lắk là một tỉnh có nên kinh tế phát triển chủ yếu dựa trên các cây
công nghiệp, tuy nhiên trong thời đại hội nhập vả phát triển thì Đắk Lắtk cũng.

đang hịa mình vào đơng chảy của cơng nghệ ngày
một phát triển hiện nay. Sự

chuyển mình về kinh tế ngày cảng được thể hiện rổ rệt khi các sản giao dịch
thương mai điện từ bắt đầu tìm đến thị trường tại Đất Lắk để mỡ rộng. Do đó

việc tạo nên một hảnh lang pháp lý để có thể kiểm soát, bảo vệ người tiêu.

dùng, doanh nghiệp khỏi các rũi ro khi thưc hiện các giao dịch điện tử là sự
cần thiết tại Việt Nam nói chung và tỉnh Đắk Lắk nói riêng. Vậy nên pháp
uất về giao dich thương mai điện tử vả thực tiến tại Đắk Lắk lả mang tính cấp


thiết và cần được nghiên cửu để phát triển.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Thể giới từ lâu đã phát triển vả gặt hái được nhiễu thành công trong
thương mai điện tử. Rất nhiêu nhả khoa học trên thể giới Việt Nam đã thực
hiện việc nghiên cứu vẻ đ tài giao dịch thương mai điện từ.

Ở trong nước có nhiêu để tải vả giáo trình về thương mại điện tử và.

‘ing dụng thương mại điền từ trong doanh nghiệp của PGS. TS. Nguyi n Văn
‘Thoan như "Phân tích tỉnh hình phát triển thương nmai điện tử tại Hoa Kỹ, EU
vả một số định hướng phát triển thương mại điện tử tại Việt Nan

1, "Tịnh

hình ứng dụng thương mại điện tử trên Facebook và những vẫn để đất ra đối
với Việt Nam”2 Ngoài ra trong cuốn sách “Thương mai dién ti”? do TS Ao

Thu Hồi chủ biên trình bây tương đổi chỉ tiết về hiện trang thương mai điện

từ tại Viết Nam, các giao dịch phổ biển trong thương mại điện tử. Nhiều để tải
nghiên cứu vẻ thương mại điên tử, điển hình như để tài "Rủi ro và phịng,
‘anh ri ro trong thương mại điện tử ở Viết Nam - Thực trạng và giải pháp”
do Nguyễn Thảo Nguyên làm chủ nhiệm (2013). Cơng trình nảy tập trung
phân tích một số mơ hình thương mại điện tử đang triển khai tại Việt Nam

cũng như một số nit ro và giải pháp phịng tránh thường gšp. Một số cơng
trình nghiên cửu về thương mai điện tử như "Một số khía cạnh pháp lý vé
thương mai điện từ" của Vũ Hãi Anh, Luân văn thạc sỹ Luật học, Trường Đại
học Luật Hà Nội, năm 1999, “Pháp luật vẻ thương mai điện tử ở Việt Nam Thực trang và phương hưởng hoàn thiên" của Dương Thí Ngọc Mai, Luận
văn thạc sỹ Luật học, Trường Đại học Luật Ha Né năm 2009, "Pháp luật về
quản lý hoạt động cia website Thuong mai dịch từ" của Trường Thị Linh.
Luận văn thạc sỹ Luất học, Trưởng Đại học Luật Hả Nội, năm 2015... Tuy
'PGS. TS. Nguyễn Vin Thom, Phin tich tinh hinh phit tritn thương mai dain tirtai Hoe Ky, EU và ruột số.
-địh hướng phát triển thương ruại điện từ tại Viết Nam, Tạp chí kăih tế đổi ngoại số 46 (3/2011), trang 35-

Ma 3Ð
“iộs 7S Nguễn Vín hoxn,Thbàn
“a đổi với Vit Nam,

ứng ơng tương ti độn uân Pctbod
vỉ sống văn đồ đặt

Tạp chikanhté doingosi so 71 (3/2015) trang 66-78 nim 2015.
` Ao Thụ Hoii, Thương mại điện từ, N33, Thẳng tát và truyền thẳng, năm 2015


nhiên, những cơng trình nghiên cửu nảy mới chỉ mang tính tiếp cận ban đầu,

tập trung chủ yếu vào các quy định pháp luật về giao dịch thương mai điện từ.

Chưa có nhiều cơng trinh để cập đến thực tiễn thí hành pháp luật về giao dịch
thương mại điện tử, đặc biết là thực tiễn thí hảnh pháp luật vẻ giao dich
thương mại điện tử ở một địa phương là tỉnh Đắk Lắk
Do vậy, việc nghiên cứu để tôi ma tác giả lựa chơn nghiên cứu ở trên có

tính cấp thiết, có ý nghĩa lý luận vả thực tiễn sâu sắc. Các kết quả nghiên cứu.

của để tài sẽ góp phan hoàn thiện pháp luật v giao dịch thương mai điện tử
và năng cao hiệu quả thí hành pháp luật về giao dịch thương mại điện tử tại
tỉnh Đắk Lắk
3. Đối trợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Béi tượng nghiên cứ
Đối tượng của việc nghiên cứu dé tai 1a céc quy định pháp luật về giao
địch thương mại điện tử trong quả trình hình thành và phát triển của pháp luật
vẻ giao dịch thương mại điện tử ở Việt Nam; quy định của pháp luật vẻ giao
dich thương mại điện tử của một số nước trên thể giới để thấy sự tương đồng
cũng như sự khác biệt giữa pháp luật của VN va pháp luật của các nước khác

về giao dịch thương mại điện tử, thực tiễn thi hành pháp luật vẻ giao dịch.
thương mại điện tử ở tinh Dak Lake

3⁄2. Phạmi nghiêu cứn
Luận văn tập trung nghiên cứu làm rõ một số vấn để vẻ lý luôn, đặc

điểm và nội dung cơ bản của pháp luật vé giao dịch thương mại điện từ ở Việt

Nam Vẻ nội những nghiên cứu, tac giả khơng phân tích tắt cả các vẫn để
pháp lý liên quan đến thương mại điện tử, mả chỉ đi sâu nghiên cứu một số

vấn đê pháp lý quan trọng nhất về giao địch thương mại điện tử. Đó lả các vẫn.


để pháp lý liên quan đến đối tương áp dung, giao kết hợp đồng, hoạt động
thương mai điện tử và zử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mai
điện từ


"Với đặc trưng của hoạt động giao dịch thương mại điện từ ở Việt Nam,
để tải chỉ tập trung nghiên cứu pháp luật giao dịch thương mại điện từ thời
điểm Luật Thương mại 2005, Luật Giao địch Điện từ 2005 củng với hệ thống

các văn bản cụ thể hóa vả hướng dẫn thi hành các đạo luật trên được ban hảnh.

cho đến nay.
44. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.
Mục đích nghiên cửu của luận văn là để zuất các giải pháp nhằm hoàn
thiện pháp luật về thương rrại điện tử tại Việt Nam, cũng như các giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả thí hành pháp luật vẻ thương mại điện tử tại tinh Bake
Lắk
Nhiém vụ nghiên cứu của luận văn: Để đạt được mục dich đã để ra, tác
giã luận văn thực
hiện những nhiệm
vu nghiên cứu như sau.
- Nghiên cứu những vẫn dé ly luận vé giao dịch thương mại điện từ và
pháp luật vẻ giao dich thương mai điền từ,

~ Trình bảy thực trang pháp luật về giao dịch thương mại điện tử ở Việt
‘Nam và thực tiễn thi hành pháp luật về giao địch thương mại điện tử tại tỉnh.

Đắk Lắk,
- Để xuất các giải pháp hoàn thiên pháp luật và nâng cao hiệu qua thi

hành pháp luật Về giao dich thương mại điện từ ở Việt Nam nói chung và tỉnh.
Đắk Lắk nói riêng
5. Cơ sở phương pháp luận và phương
pháp nghiên cứu
Việc nghiên cứu để tải luân văn được tác gia dua trên cơ sở phương
pháp luận của triết hoc Mac-Lé Nin vé chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sữ, tư tưởng Hỏ Chỉ Minh, quan điểm của Đăng và Nhả
nước trong lĩnh vực thương mai điện tử. Ngoài ra, dé dat được mục đích
nghiên cứu, ln văn cịn vận dung, kết hợp các phương pháp nghiên cứu cụ
thể thích hợp khác, như. phân tích, tổng hợp, so sánh, thơng kê, chứng minh.

Trong từng nội dung nghiên cửu, các phương pháp nghiên cứu được sử


đụng một cách linh hoạt, cụ thể như sau:

Ở Chương 1, phương pháp tơng hơp, hệ thơng hố, thu thập, phân tích,
so sánh được sử dụng nhằm làm rõ khái niệm, đặc điểm, cũng như sáng tô
một số vẫn để lý luân cơ bản về giao dịch thương mai điện từ

Ở Chương 2, phương pháp tổng hợp, thông kê, phân tích, diễn giải,
khảo sát thực tiễn .. được sử dụng nhằm khái quátvả đánh giá thực trạng pháp

uất cũng như công tác thực thỉ pháp luật về giao dịch thương mại điện tử trên
dia ban tỉnh Đắk Lắk.
'Ở Chương 3, phương pháp phân tích, đánh giá, dự báo được sử dung dé

đưa ra các giải pháp nhằm hoán thiện pháp luật vả nâng cao hiệu quả thực thi
pháp luật vẻ giao dịch thương mai điện tử trên địa ban tinh Bile Lae
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn khoa học


'Vẻ mặt khoa học, luận văn là cơng trình khoa học đực nghiên cứu khá.
chuyên sâu về các vấn để pháp lý vé giao dịch thương mại điện tử, gdp phan
lâm rõ đặc trưng của pháp luật về giao dich thương mai điện từ ở Việt Nam,
chỉ ra những hạn chế, bắt cập của pháp luật về giao dịch thương mại điện tử
để để xuất hồn thiên pháp luật, nơng cao hiệu quả thí hành pháp luật về giao
dich thương mai điện từ nhằm đảm bão tính an tồn, hợp pháp cho các quan
hệ thương mại điện từ.
'Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ lả cơng trình khoa

học có giá trị tham khảo cho việc nghiên cửu, giảng day, học tập vẻ pháp luật
giao địch thương mại điện tử. Đồng thời Luân văn có thể sử đung như nguồn.

từ liệu nghiên cứu trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật cũng như
nâng cao hiệu quả cơ chế thực thì pháp luật vẻ giao dịch thương mại điện từ ỡ
"Việt Nam vả Đắk Lắk trong thời gian tới.
1. Bố cục luận văn.

CHUONG 1: Khai quát v giao dịch thương mai điện tử và pháp luật
về giao dịch thương mại điện tử


CHƯƠNG
giao dịch thương
CHƯƠNG
Tuật vé giao dich

2: Thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật vẻ
mại điện tử tại tĩnh Đắk Lắk.
3: Hoàn thiên pháp luật và nâng cao hiéu qua thi hành pháp

thương mai điện từ.


CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
'VÀ PHÁP LUẬT VẺ GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

1⁄1. Khái quát về thương mại điện từ và giao dịch thương
mại điện từ.
1.1.1. Khái uiệm throug
mai digu te

Hoạt động mua bản hoặc cung cấp dịch vụ thông qua phương thức giao
địch qua mạng điện tử đã được hình thảnh vả phát triển mạnh mẽ kể từ sau

khi loài người bước vào giai đoạn cuộc cách mang công nghệ thông tin Thay
vì gặp nhau trực tiếp giữa người bán vả người mua thì mơi trường gặp gỡ khá

phổ biến là trên mạng máy tính hoặc các phương thức giao dịch phí truyền
thống khác,
Thương mai điện từ được sử dụng với nhiêu tên gọi khác nhau như
“thương mại trực tuyến" (Online Trade), “kinh doanh dién ti" Electronic
Business), nhung phổ biến nhất vẫn là “thương mại điện tử" (Electronic
Commerce va duoc viét tit E-Commerce).

Khai niêm thương mai điện tử được hiểu theo nhiễu cách khác nhau.

Nhiễutổ chức quốc tế đã đưa ra khái niệm thương mại điện tử theo cách riêng.
của ho, song tựu chung lại có hai cách tiếp cân cơ bản vẻ thương mại điện tử,

đồ là hiểu thương mại điện từ theo ngiĩa rộng và hiệu thương mại điện tử theo

nghĩa hẹp

Cách hiểu thương mại điện tử theo ngiữa rộng có hai đại điện tiêu biểu
là Ủy ban Liên Hợp quốc vẻ Luật thương mại Quốc tế (UNCITRAL) và Uy

ban Châu Âu.

Theo Luật mẫu về Thương mại điện tử của Ủy ban Liên hợp quốc về

Luật thương mại Quốc tế (ƯNCITRAL) thì phạm vì điều chỉnh của Luật nảy,
1ä mọi hoạt động thông tin đưới dạng một thông điệp dữ liệu vả trong khuôn.

khổ các hoạt động thương mại. Và thông điệp đữ liệu được hiểu là thông tin

được tạo ra, git di, tiép nhận hoặc lưu trữ bằng phương tiện điện tử. quang


học hoặc các phương tiên tương tư và bao gồm, nhưng phải chỉ bao gồm trao
đổi đữ liêu điên tử (EDD), thư điên tử, điên tin, điện báo hodc FAX"
'Ủy ban Châu Âu lại đưa ra định nghĩa về Thương mại điện tử như sau”:

Thuong mai điện tử được hiểu lả việc thực hiện hoạt đông kinh doanh qua các
phương tiên điện tử. Nó dựa trên việc xử lý và truyền dữ liệu điện tư dưới
dạng văn bản, âm thanh vả hình ảnh. Thương mai điện từ gồm nhiều hảnh vi
trong đó số hoạt động mua ban hang héa va dich vụ qua phương thức điện tử,
giao nhân các nôi dung kỹ thuật số trên mạng, chuyển tiễn điên ti, mua bán.
cỗ phiểu điện tử, vận đơn điện tử, đầu giá thương mại, hợp tác kỹ thiết kế, tài

nguyén mang, mua sắm công công, tiếp thị trực tuyến với người tiêu dùng và
các dich vu sau bản hảng Thương mại điện tử được thực hiên đối với cả

thương mại bảng hóa (ví du như hằng tiêu dùng, các thiết bị y tế chuyên
dụng) vả thương mại dịch vụ (ví dụ như dịch vụ cùng cấp thông tin, dich cu
pháp lý, tải chính); các hoat động truyền thơng (như chăm sóc sức khöe, giáo
đục) vả các hoạt động mới phat sinh trong bồi cảnh Cách mạng cơng nghiệp

ẩn thứ 4 (ví đụ như siêu thí ảo),
Nour vay hiểu theo nghĩa rộng thí thương mai điện từ khơng chỉ giới
han trên Intemet mã nó bao gồm một loạt các ứng dụng khác như videotext,
truyền thông (mua hảng từ xe), và mỗi trường ngoài mang (catolog bán hang
trên đĩa CD-ROM), cũng như là các mang lưới riêng trên không gian mang
của các công ty (đặc biết lả trong lĩnh vực ngân hàng). Tuy nhiền, Intemet với
các giao thức mạng độc lêp và sức mạnh của mình sé là tập hợp các loại hình
thương mai điện từ khác nhau. Các mng lưới máy tinh trong công ty sẽ trở
thánh mạng nội bộ. Đẳng thời, Intemet đang huy đơng rất nhiều các loại hình
thương mi điện từ kết hợp, ví dụ như thơng tin thuong mai điện tử trên TƯ
với cơ chế phản hồi trên Iatemet (đổi với việc đất hàng ngay tức khắc),
catolog trén CD-ROM có sự kết nổi với Intemet (để cập nhật được về nội

} ĐỀ 12 Ltnốn của UNCTTEAL về Tương
mi độn ế.
“Singinca Chân ÂnvÌ Trương
tại Điệut% Phần 1 hắc cán mạng Thương
mại Đn


dụng vả giá cả), vả các trang chủ thương mại với đĩa CD-ROM tổ trợ.

‘Theo nghĩa hẹp, thương mai điện tử được hiểu là hoạt đồng thương mai

được thực hiện thông qua mang Intemet. Các tổ chức như Tổ chức Thương,

mại thể giới (WTO), Tổ chức Hợp tác phát trién kinh té (OECD) dua ra các

khái niệm về thương mai điện tử theo hướng này. Thương mại điện tử được
nói đến ở đây 1a hình thức mua bản hang héa được bây tai website trên
Intemet với phương thức thanh toán bằng thé tin dung, thé ghi nơ,

Theo tổ chức Thương mại thể giới, thương mại điện tử bao gồm việc.

sản xuất, quảng cáo, bản hàng va phân phối sản phẩm được mua bản va thanh
toán trên mang Internet, nhưng được giao nhân một cách hữu hình c các sản
phẩm được giao nhận cũng như những thơng tin số hóa thơng qua mạng.

Internet.

Còn Tổ chức hợp tác phát triển kinh tế của Liên Hợp quốc (OECD) đưa.

+a khái niệm thương mại điện từ như sau: Thương mai điện tir được định
nghĩa sơ bô lả các giao dịch thương mại dựa trên truyền dữ liệu qua các mang
truyền thống như laternet
Nghĩ định số 57/2006/NĐ-CP của Chính phủ ban hanh ngày 09/6/2016
về thương mai điện tử - một văn bản ở cấp độ Nghỉ định đầu tiên để cập đến
vấn để này - thì khơng đưa ra định ngiấa cụ thể vẻ thương mai điện tử Đến
Nghĩ định số 52/2013/ NĐ-CP của Chính phũ ban hành ngày 16/5/2013 cũng
không đưa ra định nghĩa vé thương mại điện từ nhưng có đưa ra khái niệm về
hoạt động thương mại điện tử. Theo đó, hoạt động thương mai điện tử là việc
tiến hảnh một phần hoặc toản bộ quy trình của hoạt đồng thương mại bằng

phương tiện điện tử có kết nổi với mạng Internet, mạng viễn thơng di động.

hoặc các mạng mỡ khác.


Có thể thây thương mại điện tử được định nghĩa theo nhiều các hiểu

khác nhau từ các góc đơ ngơn ngữ học, kinh tế, luật học. Từ những nghiên.

ˆ 2Buøng
mại Đền tề vì vi Bồ ca WTO "cầu Mc Bác đưa, Parik Lo, AadEya Mattoo, Ludger
Sdmlaudt, Buee Wgtr và Madan Welrens, WTO PUBLICATION, 19,1


10

cứu trên, tác giả sin đưa ra Khếi niệm thương mại điện tử như sau: Thương
mại điện tử là việc thực hiện hoạt đồng thương mại trên các nẻn tăng kỹ thuật
số kết nổi Intemet, mang viễn thông di đông hoặc các mạng khác
112. Đặc điểm cña Hurơng tại điệu tr

Từ khái niệm trên, có thể thấy thương mại điện tử có các đặc điểm sau.

đây.

"Thử nhất, các bên trong giao dịch thương mại điện tử không tiếp xúc.
trực tiệp với nhau vả khơng địi hỗi phải có quan hệ quen biết từ trước. Trong
thương mại truyền thông, các bên thường gặp gỡ trực tiếp để tiền hảnh đảm.

phán, thôa thuận vả ký kết các hợp đồng, Các giao dich được thực hiện chủ
yếu theo nguyên tắc vật lý như chuyển tiễn, hóa đơn, van don, gửi báo cáo.
Việc sử dụng các phương tiện điện tử trong thương mại truyền thông thường

chỉ để chuyển tải thông tin giữa hai đổi tác của cùng một giao địch Từ khi

xuất hiện mang máy tính tồn câu Internet thì việc trao đổi thơng tin trong các.

hoạt động thương mại đa dạng đã mỡ rơng nhanh chóng trên pham vĩ tồn thé
giới với số lượng người tham gia ngày cảng gia tăng. Những người tham gia
1à cá nhân hoặc doanh nghiệp, có thể đã biết hoặc hoàn toàn chưa biết nhau
bao giờ.
"Thứ hai, thương mai điên tử được thực hiển trong một thị trường khơng,
có biên giới hay nói cách khác thương mai điện từ được thực hiện trên một thí
trường toản cầu hóa. Trong nên kinh tế số, thơng tin được số hóa thành các
byte, lưu trữ trong các máy tinh và truyền qua mạng với tốc đô cao. Điều này,
tạo ra những khả năng hoàn toản mới làm thay đổi thoi quen tiéu ding va mua
tán của cơn người mả trong đó, người bán và người mua hảng có thể giao

dich với đổi tác ở bất cứ đâu trên thể giới. Thương mại điện từ cho phép mọi
người cùng tham gia từ các vùng za ôi hẻo lánh đến các khu đô th lớn, tao
điều kiện ch tất c& moi người ở khắp moi nơi đều có cơ hơi ngang nhau khí
tham gia vào thị trường giao dịch toàn câu.


"

Nếu như trong thương mai truyén thông, biên giới quốc gia có một ý
nghĩa vơ cùng quan trọng, đặc biệt là đổi với hoạt động xuất nhâp khdu hang
hóa thì trong thương mại điện tử khải niệm biên giới quốc gia khơng cịn ý
nghĩa quả lớn Thương mai điện từ trực tiếp tác động tới mơi trưởng canh
tranh tồn cầu máy tính cả nhân trở thảnh cửa số cho doanh nghiệp hưởng ra
thị trưởng trên khấp thể giới. Không chỉ các cơng ty hang dau thể giới mới có
thể tiệp cân với những thị trường mới, mà ngay cả một cơng ty vừa mới khởi
sự cũng có một mang lưới tiêu thụ vả phân phối không biên giới thông qua
‘website cia minh.

Thứ ba, ngoài các chủ thể tham gia quan hệ giao địch thương mại

truyền thông, trong giao dich thương mại điện tử xuất hiện thêm một bên thứ
ba là các nhả cung cấp dich vu qua mang, các cơ quan chứng thực... Bay la
những người tạo môi trường cho các giao dịch thương mai điện tử được thực
hiện Nhà cung cấp dịch vụ mạngvà cơ quan chứng thực có nhiệm vụ chuyển.

đi, lưu trữ các thông tin giữa các bên tham gia giao dịch thương mại điện từ
đẳng thời họ cũng zác nhân tinh sác thực của các thông tin trong giao dich
thương mại điện từ
Thứ tư đối với thương mai truyền thơng thì mạng lưới thơng tin chỉ 1a

phương tiện để trao đổi dữ liệu, còn đổi với thương mại điện tử thi mạng lưới
thông tin chin la thị trường. Các trang web nỗi tiêng như Amazon, Ebay, tii,

shopee,... đóng vai trị như các website gốc đưa khách hàng truy cập vào
nhiêu trang web khác với vô số thông tin. Các trang web này đã trở thành các

sản giao dịch thương mại điện tử khổng lỏ trên mạng Iatemet. Với mỗi lần

nhập chuột, khách hàng có khả năng tim được hang ngăn các cửa hàng điện từ
khác nhau và tỷ lệ khách hàng vào thăm rồi mua hàng là khá cao. Các chữ cửa
hàng, doanh nghiệp ngày nay cũng đang tích cực đưa thơng tin vẻ của hang
của mình lên web để khai thác mang thi trưởng rơng lớn trên Intemet.


113. Khái iệu giao dịch từương mại điệu tỉ
Giao dịch thương mai điện từ (TMĐT) lả các giao dich được thực hiện.
bằng phương tiên điện tử. Các biểu hiện của giao dich thương mại điện từ
thường là giao dich mua bán sẽn phẩm, dịch vụ thông qua Intemet và các

phương tiên điển từ khác. Ngồi ra, có thể có giao dịch đầu tư, xúc tiến

thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác trên nên tảng.

Internet và các phương tiện điện từ khác. Các hoạt đồng giao dịch này bao

gồm tất cả các hoạt động như việc mua, bán trên mang, thanh toán, đặt hang,

quảng cáo và giao hàng... được thực hiên trên nên tăng điện tử vả laternet
Giao dịch thương mại điện tử được OECD định nghĩa như sau "Giao
dich điện tử là viếc mua bản hàng hố, dich vu giữa doanh nghiệp, hơ kinh.
doanh, cá nhân, chính phũ vả các tổ chức hợp tác cơng tư khác, được thực
hiện qua mang máy tính trung gian Mặc dia hing hoá, dịch vụ được đặt hàng
trên mạng nhưng việc thanh toán và vên chuyển hàng hoá hoặc dịch vụ cuối
củng được thực hiện trực tuyển hoặc ngoại tuyến"”

Do hoạt động với thơng tín số hóa trong các mang điện tử, về cơ bản
thương mại điện từ đem lại nhiền cơ hội mới cho việc tiền hảnh các hoạt động
thương mại. Nó góp phẫn thúc đẩy các nhóm khác nhau về dia vi phap lý,

chuyên môn cho đến khoảng cách địa lý đều có thể hợp tác với nhau được để

dang hon. Việc tiền hành các hoạt động thương mai trên các mang điện tit
cũng loại bö một số giới han vật lý nhất định. Việc sử dụng các máy chủ (hay
củn gợi là sever) được cải đặt trực tuyển kết nổi với Intemet để cung cấp sự

trợ giúp khách hang 24/7 đã giúp cho các đơn đất hảng đối với hãng hóa và
dich vụ của doanh nghiệp cũng có thể được tiếp nhân bắt kỳ khi nào, ở đâu.
Luật Giao dịch điện
tử năm 2005 đưa ra khải niêm vẻ giao dịch điện tử,

theo đó, giao địch điện tử là "giao dịch được thực hiện bằng phương tiện điện
tử” (khoản 4 Điều 6), phương tiện điện tử ở đây là phương tiện hoạt động trên
-Asmaxt. Thụ 0ECD DưểnSie Úf bưnet An E:Conourdk Trưatcins,
ae lAnnroecdiegGetuliucenss/2171174
5ã. 1