Phòng bệnh thấp khớp cấp cho trẻ em ppt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (88.21 KB, 5 trang )
Phòng bệnh thấp khớp cấp cho trẻ em
Bệnh thấp khớp cấp hay còn gọi là bệnh thấp tim là một
bệnh vừa có tổn thương ở tim. Bệnh gặp chủ yếu ở trẻ em,
lứa tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất là lứa tuổi đếntrường, từ 5-15
tuổi. Bệnh không phát hiện sớm để điều trị và phòng ngừa
kịp thời rất có thể dẫn đến suy tim.
Thấp khớp cấp (thấp tim) là một bệnh có liên quan đến nhiều
yếu tố khác nhau, trong đó yếu tố do vi khuẩn và tự miễn đóng
vai trò hết sức quan trọng.
Căn nguyên gây bệnh thấp tim
Khoa học đã khẳng định rằng, vai trò của vi khuẩn liên cầu
nhóm A (S. pyogenes) là thủ phạm chính gây nên thấp khớp cấp
tính. Sự tồn tại, gây bệnh của liên cầu nhóm A ở khu vực đường
hô hấp trẻ, nhất là ở họng và sự đáp ứng của cơ thể đối với vi
khuẩn này đóng vai trò chính trong bệnh thấp khớp cấp. Tuy
vậy, không phải bất kỳ người nào, trẻ em nào có vi khuẩn liên
cầu nhóm A gây bệnh hoặc tồn tại ở họng cũng gây nên thấp tim
mà chỉ có một số tỷ lệ nhất định bị thấp khớp cấp mà thôi.
Tiêm ngừa để
phòng ngừa thấp
khớp trẻ em
Ở Việt Nam theo thống kê chỉ thấy khoảng 3%o số trẻ mắc bệnh
thấp tim. Đối với vi khuẩn liên cầu thì được người ta chia thành
3 nhóm chính: S. pyogenes, S. viridans và S. feacalis (chính là
Enterococcus: liên cầu đường ruột). Cả 3 nhóm này về tính chất
gây bệnh có khác nhau, đặc biệt chỉ có S.pyogenes (liên cầu
nhóm A) mới gây bệnh thấp tim.
Thông thường người ta gặp các týp huyết thanh của liên cầu
nhóm A gây bệnh thấp tim là týp 1, 3, 5, 6, 14, 18, 19, 24, 27,
29. Sở dĩ liên cầu nhóm A gây bệnh thấp tim là do đặc điểm cấu
tạo vách của chúng. Người ta thấy về cấu tạo vách của tế bào
liên cầu nhóm A có phần giống với cấu tạo của khớp và cơ tim.
Vì vậy khi vi khuẩn liên cầu xâm nhập vào cơ thể con người, cơ
thể sẽ hình thành kháng thể chống lại chúng. Như vậy vô hình
trung kháng thể do cơ thể sinh ra cũng có phần chống lại tổ chức
của chính mình mà người ta gọi là phản ứng giữa kháng nguyên
của liên cầu nhóm A, kháng nguyên của tổ chức khớp, cơ tim,
van tim (glycoprotien của van tim) với kháng thể của cơ thể sinh
ra.
Ngoài ra, liên cầu nhóm A khi xâm nhập vào cơ thể cũng có thể
gây nên viêm cầu thận cấp nhưng lại do các týp huyết thanh
khác của liên cầu nhóm A chứ không phải do các týp huyết
thanh gây bệnh thấp tim.
Biểu hiện của bệnh
Vi khuẩn liên cầu nhóm A có thể tồn tại ở họng của một số trẻ
em (người lành mang vi khuẩn) rồi nhân lúc sức đề kháng của
cơ thể vì một lý do nào đó sụt giảm thì chúng trở nên gây bệnh
(gọi là gây bệnh cơ hội) hoặc vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể trẻ
và gây bệnh viêm họng, viêm amidan ngay sau thời kỳ ủ bệnh.
Trẻ thường sốt cao 38 - 39oC, có khi sốt cao và dao động kèm
theo vã mồ hôi, nhịp tim nhanh, da xanh tái và bắt đầu có những
dấuhiệu biểu hiện ở khớp, ở tim và ở da.
Viêm khớp biểu hiện sưng, nóng, đỏ, đau. Thường các khớp lớn
biểu hiện rõ nhất như khớp gối, khớp cổ tay, cổ chân, khớp
khuỷu tay, khớp vai. Đặc biệt cần lưu ý là các khớp sưng, đau
luân chuyển từ khớp này sang khớp khác và các khớp chỉ sưng
đau vài ngày là hết và lại cử động được bình thường.
Kèm theo đau khớp là viêm tim. Nhịp tim nhanh, thường trên
100 lần/ phút, trẻ tím tái, khó thở và thậm chí có phù. Trong các
trường hợp bị nhẹ, trẻ chỉ kêu đau vùng tim và đánh trống ngực.
Khi bị viêm tim sẽ làm cho các van của tim hoạt động không
bình thường, tức là làm mất đi sự thanh mảnh, mềm mại, đóng
mở hợp lý của nó. Các van tim dày lên, xơ cứng, vôi hóa, các
mép van tim có thể bị dày, dính gây nên hở hoặc hẹp van tim và
lâu dần sẽ làm loạn nhịp tim gây suy tim, đặc biệt là suy tim mất
bù trừ ảnh hưởng đến khả năng lao động và có nguy cơ tử vong
cao.
Dưới da của trẻ bị thấp khớp cấp có thể có các hạt.
Bệnh thấp khớp cấp có thể chữa khỏi được với điều kiện là phải
phát hiện và điều trị sớm trong vòng 3 tháng đầu kể từ khi mắc
bệnh. Người ta thống kê cho thấy tỷ lệ chữa khỏi rất cao
(khoảng 90%), tuy nhiên sau khi chữa khỏi đợt thấp khớp cấp
cũng cần tiêm phòng theo chỉ định của bác sĩ.
Cách phòng bệnh
Cần vệ sinh họng, miệng hàng ngày tránh không để trẻ mắc các
bệnh viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm mũi, viêm
amidan, VA, viêm xoang.
Khi phát hiện trẻ đã bị viêm đường hô hấp do vi khuẩn liên cầu
nhóm A cần tích cực điều trị theo đơn của bác sĩ. Khi biết trẻ bị
bệnh thấp tim do vi khuẩn liên cầu nhóm A cần dùng kháng sinh
để tiêu diệt hết vi khuẩn. Tốt nhất là dùng benzathin penicilin
tiêm bắp thịt với liều lượng 3 tuần tiêm một lần, mỗi lần 1,2
triệu đơn vị với người trưởng thành hoặc trẻ có cân nặng trên
30kg (với trẻ dưới 30kg cân nặng thì chỉ tiêm mỗi một lần là
600.000đơn vị).
Nếu không có điều kiện tiêm kháng sinh, có thể dùng kháng sinh
dạng viên uống, như phenoxymethyl penicilin, viên 250mg,
uống 1 viên một lần với 4 lần trong một ngày. Những trẻ dưới
20kg cân nặng chỉ uống 125mg/lần x 4 lần ngày. Nếu người
bệnh bị dị ứng với penicilin, có thể thay bằng erythromycin với
liều lượng tương tự như phenoxymethyl penicilin và nếu trẻ nhỏ
có dưới 25kg cân nặng dùng 40mg/1kg cân nặng/ ngày.
Khi đã bị thấp khớp cấp cần tiêm kháng sinh cách nhau 3 tuần
một lần và tối thiểu trong 5 năm và tốt nhất là phòng bệnh đến
18 tuổi, có khi còn lâu hơn theo chỉ định của bác sĩ theo dõi
bệnh cho con, em mình. Đặc biệt những bệnh nhi trong đợt đầu
đã có tổn thương tim cần tiếp tục tiêm phòng cho đến 25 tuổi và
có thể kéo dài hơn nữa nếu có nguy cơ tái phát. Và những bệnh
nhân có tổn thương van tim mạn tính do thấp tim thì phòng bệnh
tái phát cần kéo dài trong suốt cuộc đời.
Người ta cũng khuyên rằng một số bệnh nhân cho dù đã phẫu
thuật tim do bệnh thấp tim vẫn có thể có nguy cơ tái phát và do
vậy cũng cần tiêm phòng thấp khớp cấp.
