m2 Eo
HOC VlfiN CHINH TRI Qudc GIA
HO CHI MINH

BO GIAO DUC
VA DAO TAO

-H406T
TRAN CONG TRUC

HO AN THIEN PHAP LUAT
VE QUAN LY NHA NUOC DOI VQl CAC VUNG BIEN

CUA NUOC CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM

CHL'YEN NGANH: LY LUAN NHA NL'OC VA PHAP QUYfiN
MA SO: 50501

LUAN AN PHO TIEN SY KHOA HOC LUAT HOC

Ngudi hudng dan:

Ha Hung C trimg
Pho Tien sv luat hoc
•


\L

L0I CAM DOAN

TOi xin cam doan day la cdng trinh nghifcn cuu cua ri£ng tdi. Cac sd
OAntr

Honu

lieu, k£t qua neu trong luan an la trung thuc va chua tung duqc ai cong bo

trong bat ky c6ng trinh nao khac.

I ran Cong True.


BANG CAC KY HlfeU, CHlTVIET TAT

CHXHCN:

Cong hoa xa hdi chu nghla.

DB:

Ddng bang.

DBSCL:

Ddng bang sdng Cuu Long.

DBSH:

Dong bang sdng Hdng.


GTVT:

Giao thdng van tai.

KHKT:

Khoa hoc ky thuat.

NXB:

Nha zXuat ban.

NXBKHKT:

Nha xua't ban Khoa hoc ky thuat.

TV:

Trung irons.

UBND:

'

Uy ban Nhan dan.


BANG CAC KY HIEU, CHLTVIET TAT

CHXHCN:


Cong hoa xa hoi chu nghla.

DB:

Ddng bang.

DBSCL:

Dong bang song Cuu Long.

DBSH:

Dong bang song Hong.

GTVT:

Giao thong van tai.

KHKT:

Khoa hoc ky thuat.

NXB:

Nha xuat ban.

NXBKHKT:

Nha xuat ban Khoa hoc kv thuat.


TV:

Trung ucrng.

UBND:

s

Uv ban Nhan dan.


MUC LUC
Trang

Ma dau

1
Vai trd cua phap luat doi vdi viec quan ly Nha nude
cac vung bien

7

1.1- Su di6u chinh cua phap luat ve quan ly Nha nude doi
vdi cac vung bi6n

7

Chuang 1:


Nha

42

Thue trang phap luat va viec thi hanh phap luat ve
quan Iv Nha nude doi vdi cac vung bien cua Cong
hoa xa hoi chu nghla Viet Nam.

60

2.1- Thue trang j?hap luat ve quan lv Nha nude doi vdi cac
vung bidn cua Cong hoa xa hoi chu nghla Viet Nam.

60

• 2.2- Thuc trang thi hanh phap luat ve quan ly Nha nude doi
vdi cac vung bien cua Cong hoa xa hoi chu nghla Viet
Nam.

86

1.2- Phap luat - phuong tien quan trong trong quan
nude doi vdi cac vung bi6n.

Chuang 2:

2.3- Danh gid chung ve thuc trang phap luat va viec thi
hanh phap luat.

110


Phuong hudng, giai phap hoan thien phap luat ve
quan ly Nha nude doi voi cac vung bien cua Cong
hoa xa hoi chu nghla Viet Nam.

116

3.1- Yeu cdu quan ly Nha nude bAng phap luat doi vdi cac
vung bi6n cua. nude ta trong giai doan hien nay va thdi
ky cons nghiep hoa va hien dai hoa.

116

3.2- Phuorng hudng, giai phap hoan thien phap luat ve quan
ly Nha nude doi vdi cac vung bien cua Cong hoa xa
hoi chu nghla Viet Nam.

135

Chuang 3:

Ket luan chung

168

Danh muc tai lieu tham khao

172

Phu 1 uc


177


Md DAU

1) Tinh cap thiet cua de tai nghien ciru:

Dai h6i Dai biiu Ding Cing san Viet Nam lin thu VII da thing qua
phuong hudng nhiem vu phit triin kinh ti biin va bao ve chu quyin, quyin lai
quic gia tren biin cua nude ta la: "Khai thac ting hop kinh ti biin, nuOi tring,
dinh bit va chi biin thuy san, nhit la cac loai cd kha nang xuit khiu, gin lien

vdi chiin luge khai thac va bao ve vung biin cua di't nude" [6, tr.63]. Dai hoi

Dai biiu Dang Cdng san Viet Nam Lin thur VIII tiip tuc khing dinh: "Vung
biin va ven biin la dia ban chiin luge vi kinh ti va an ninh quic phong, cd
nhiiu lgi thi phit triin va la cua md ldn cua ca nude di diy manh giao luu

quoc ti, thu hut diu tu nude ngoai" [7, tr.221]. Vi viy, chu truong cua Dang ta
la: "khai thac toi da tiim ning va cac lgi thi cua vung biin, ven biin, kit hgp

vdi an ninh, quoc phong, tao thi va luc di phat triin manh kinh ti - xa hoi va

lam chu vung biin cua ti quoc" [7, tr.221] va "Diu tu thfch ding cho viec
ting cudng, cung ci an ninh. quic phong, bao ve vung chic chu quyin va lgi
fch quic gia tren vung biin, dao. Bo sung va hoan thien chi do phap luat,

chinh sach vi quan ly, khai thac biin, ven biin va cac hai dao" [7. tr.213].


Mac du Nha nude ta da quan tim va cd nhiiu ci ging di ting cudng
kha ning quan ly biin, nhung so vdi yeu ciu cua cong tic nay trong tinh hinh

hien nay, vin de quan ly cua Nha nude dii vdi cac vung biin vin la mot llnh
vuc.ma chung ta con cd nhiiu yiu kern. Cac hoat ding tren biin d cac khu vuc
dien ra kha lin xdn. Chung ta chua to chuc dugc chit che cac hoat ddng tren

biin cua cac nganh va dia phuong di han chi, loai trCr cac xung dot lgi fch
giua nganh nay va nganh khac, giua dia phucrng nay vdi dia phuong khac, giua

Trung uong va dia phuong.


2

Su quan tdm va kha nang quan ly chu yeu han ch£ quanh khu vuc ven

ba, chira vuon ra xa hd't vung dac quydn kinh

va them luc dia cua nude ta.

Chung ta chua kidm sodt, ndm chdc duqc tinh hinh tau thuydn nude ngoai vi

pham ode vhng bidn thudc quydn tai phan cua nude ta.

Trong khi do luc luqng lam nhidm vu tudn tra, kiem sodt trdn bidn con
ydu kern ve mat td chuc hop ddng va phuong tidn, lai khong hodc ft duqc hudn

luydn nghidp vu va kid'n thuc phdp ludt nen da xay ra hien tuqng bdt giu, lap
ho so khong dung phap ludt va thu tuc. Didu quan trong la hd thdng phdp ludt


vd bi£n cua chung ta chua duqc xdy dung, bo sung, hoan chinh dd thuc su la
phuong tidn xu lv cdc quan hd da dang va phurc tap xay ra trdn cdc vung bid’n.
• Vi vdy, trong nhieu truong hop, trdn nhieu khu vuc bidn, da xay ra

khong ft cdc vu vi ph^m nghiem trong lam anh hudng dd'n quoc phong, an

ninh, kinh te, trdt tu tri an tren bidn, tai nguyen, mdi truong va gdy tdn hai ddn

uy tin, lqi ich quoc gia trong quan he vdi cac nude trong khu vuc va quoc te.
Dd thuc hidn duqc muc tidu chidn luoc nay. mdt trong nhung nhiem vu
ma hidn nay Dang, Nha nude ta rdt quan tarn la tang cubng va chd'n chinh

cong tac quan ly Nha nude trdn bidn, bao dam an ninh, trdt tu tren bidn; trudc

het edn hoan thien phap ludt trong quan ly Nha nude cdc vung bidn d nude ta.

2. Tinh hinh nghien cuu de tai:
Hien nay, van de quan ly bidn la mdt vdn de mdi, duqc cdc nha nghien
cuu khoa hoc trdn nhieu linh vuc phdp ly, chinh tri, kinh td', xa hdi, khoa hoc
ky thudt... quan tdm, nhd't la tu sau khi Cong udc vd Ludt bidn cua Lien hop

quoc nam 1982 co hieu luc (tir thang 11/1994). Tren the gidi da co cdc cuoc
hoi nghi. hoi thao quoc td, cdc khoa dao tao dai han, ngdn han o cdp dd qudc

tdz. khu vuc va quoc gia dd cdp true tiep hoac gian tiep den van d6 nong hoi


nay, da co cac tac phdm, tai lieu do cac nha khoa hoc viet, ban v6 linh vuc nay
dudi nhidu goc do khac nhau. Nhung chua cd cong trinh nao nghien cuu true


ti£p, dd c^p den vai tro phap luat doi vdi viec quan

Nha nude cdc vung bidn.

0 nude ta, tmh hinh cung dien ra tuong tu* nhu vay. Tir trudc nam 1976
hdu nhu ca hai mien Nam, Bac Vi6t Nam chua co mot edng trinh nghien cuu

nao v£ lmh vuc nay.

Tir sau nam 1977, sau khi Chinh phu CHXHCN Viet Nam ra Tuyen bo
12/5/1977 vd cac vung bien va them luc dia Viet Nam, cac nha khoa hoc Viet

Nam da bat dau cd cac cong trinh nghien cuu cd lien quan den van dd nay

hoac dudi dang cac tai lieu giang day, cac bai nghien cuu dang tren mOt so tap
chi hoac dudi dang cac tac pha’m in thanh sach nhu: "Vung bie’n va quvdn lam

chu" (cua Vu Phi Hoan£, NXB Quan doi Nhan dan - Ha Noi 1978) [19], "Luat

bidn" (cua Pham Giang - NXB Phap ly, Ha Noi 1983) [13], "Viet Nam: Dat,
Bidn, Trdi" (Luu Van Lpi, NXB Cong an Nhan dan, Ha Noi 1990) [22],
"Them luc dia - Nhung van de phap ly quoc te" (Pham Ngoc Chi - NXB Phap

ly, Ha Noi 1990) [2], ...

Cac tai lieu, bai bao va cac tac pham neu tren my khong phai la nhung
cong trinh khoa hoc vd vai tro cua phap luat doi vdi viec quan ly Nha nude cac
vung bidn, nhung thong qua do, cac van de ve luat bien quoc te, van de quan
ly, bao ve chu quven, quyen chu quyen va quyen tai phan quoc gia da tro


thanh y chi, ru tuong, nguyen vong cua nhung ngudi true tiep lam cong tac
quan ly bien hoac co lien quan den cong tac nay, dac biet da dat ra nhung veu

cau cap bach, cac chu dd can duqc nghien cuu nghiem tuc dd phuc vu cho

edng tdc quan ly Nha nude doi vdi cac vung bidn trong tinh hinh hien nay cua
dat nude ta ca vd mat ly luan Un thuc tien. Vi vav, de tai nav la cong trinh

khoa hoc dau tien phuc vu thiet thuc cho nhung yeu cdu noi tren.


4

3. Muc dich va nhiem vu nghien cuu cua de tai:
- Muc dich cua dd tai la gop phdn lam sang to vd ly luan va there ti£n

cua tinh trang phap luat vd quan ly Nha nude ddi vdi cac vung bidn cua nude

ta, dua ra nhung nhan xet va kidn nghi vd quan didm, phuong hudng va* noi

dung hoan thien phap luat vd quan ly bi£n, cung nhu v£ co ca'u td chuc quan ly
Nha nude doi vdi cac vung bidn trong giai doan hien nay va thdi ky cong
nghiep hoa, hien dai hoa da't nude.

■- Dd thuc-hien muc dich do, de tai co nhung nhiem vu chu veil sau:
*

+ Lam rd vai trd cua phap luat dd'i vdi viec quan ly Nha nude cac vung


bidn.
+ Phan tich thuc trang phap luat bidn va viec thi hanh phap luat vd quan
ly Nha nude doi vdi cac vung bien cua Viet Nam.

+ Luan chung va kien nghi mot so giai phap dd hoan thien phap luat ve
quan ly Nha nude doi vdi cac vung bien viet Nam.

4. Doi tuong, pham vi, phuong phap nghien curu:

- Luan an gidi hn pham vi nghien ctru d ITnh virc phap luat ve quan lv
Nha nude ddi vdi cac vung bien cua nude ta ma noi dung chinh la tap trung
danh gia thuc trang cua phap luat vd quan ly bidn, tir do dd xua't phuong hudng

hoan thien phap luat vd quan ly Nha nude doi vdi cac vung bidn.
- Lu
nghien ctru, dong thdi van dung tdng hop cac phuong phap khoa hoc trong
quan ly va xay dims, hoan thien phap luat, la'v muc tieu dudng loi ddi moi,

chu truong hirdng ra bie’n, day manh su hop tac quoc td. phat tridn kinh te,


5

phuc vu su nghidp cdng nghidp hod va hien dai hod dd't nude lam tu tubng chi

dao cho muc dfch cua luan an.
5. Nhung dong gop mdi cua luan an:
e.

Tren co so phdn tfch nhung vdn de vd ly ludn va thuc tien, ludn an da

tdp trung lam ndi bdt cdc noi dung khoa hoc phdp ly ve quan ly Nha nude doi
vdi cdc vung bidn. Sau day Id nhung dong gdp mdi cua ludn dn:

- Xac dinh pham vi dieu chinh phap ludt cdc quan he phdt sinh trong

quan ly Nha nude doi vdi cdc vung bien phu hop vdi yeu cdu vd chinh tri, kinh
td', qud'c phong, an ninh va doi ngoai trong tinh hinh hien nay cua Dang va
Nha nude Cong hoa xa hoi chu nghTa Viet Nam.

- Lam rd vai tro cua phap ludt ve bidn doi vdi viec quan ly Nha nude cac
vung bidn Viet Nam: chung minh phdp ludt ve quan ly bien la phuong tien
khong the thay the duqc trong su nghidp bao ve doc lap, chu quyen. toan ven

lanh th6. phdt huy va tan dung den muc cao nhat nhung tidm nang, lqi the trdn
bidn. ven bidn va hai dao. thiet ldp trdt tu va thong nhat quan ly Nha nude doi
vdi cdc vung bidn theo nhung quy che phdp ly ddc thu.

- Xac dinh mot each dong bo va chung minh duqc tinh hop ly cua cac
phuong hudng, giai phdp xay dung va hoan thien phdp ludt ve quan ly Nha

nude doi vdi cdc vung bidn, phu hop vdi yeu cdu cua su nghiep ddi mdi. cong
nghidp hod va hien dai hod dd't nude.
- Tdng kdt sdu sdc va cd he thong ve ly ludn va thuc tien cua cong tdc

quan ly Nha nude cac vung bidn Viet Nam. La de tai nghien cuu khoa hoc

phap ly ddu tidn vd Imh vuc quan ly bidn d Viet Nam. duqc thuc hien bdng

tidp edn lien nganh. lien he thong, ludn an da ly giai rd hoan canh cu thd, boi


6

canh lich sir va nguyen nhan cua nhung yeu kern, thieu sot, tham chi ca sai

l£m trong quan ly bidn bang phap luat cua Nha nude Viet Nam, dd tir do kien

nghi cac phuong hudng chu ydu, nham hoan thidn phap luat ve quan ly Nha
nude ddi vdi cdc vung bidn Vidt Nam.
6. Y nghla khoa hoc va thuc tien cua luan an:

Nhung kd't qua dat duqc trong luan an se co thd dupe sir dung vao cdng
/

tac nghidn cuu. giang day vd quan ly Nha nude ddi vdi cdc vung bidn Viet

Nam, vd luat bidn Vidt Nam va cdc linh vuc phap luat quan ly khac cd lidn
quan, gop phdn cung cd va hoan thien phap luat ve quan Iv Nha nude dd'i vdi

cac vung bien, bao dam trat tu an ninh tren bidn. tang cudng giu vung ddc lap,

chu quyen va toan ven lanh thd tren cac vung bidn cua nude ta.
7. Ket cau cua luan an: Luan an bao gdm lai mo dau. 3 chuong, ket
luan, phu luc va danh muc tai lieu tham khao.


7

CHUONG 1
VAI TRO CUA PHAP LUAT DOI V6l VlfiC

QUAN LY NHA NUOC CAC VUNG BlfiN.
t*.

1.1 - SU DI^U CHiNH CUA PHAP LUAT v£ QUAN LY NHA NUOC
DOI VOI CAC VUNG BIEN.
Trude khi dd cap dd'n su di£u chinh ctia phdp luat ve quan K Nha nude

doi vdi cac vung bie’n cua nude ta. Chung ta hay xem xdt cdc va'n dd thd' nao la
quan ly Nha nude va quan ly Nha nude doi vdi cac vung bie’n.
1.1.1- Quan ly Nha nude

Khi nghien cuu van de quan Iv. cd quan niem cho rang quan ly la hanh

chinh: la cai tri: co quan niem lai cho rang quan Iv la dieu hanh. dieu khie’n.
chi huy. Ca hai quan niem nay ve co ban khong co gi khac nhau ldn ve noi

dung. Khoa hoc va thuc tien cuoc song da chung minh rang quan ly duqc hie’u
theo hai goc do: goc do tdng hop mang tinh chinh tri - xa hoi va goc dd mang

tinh hanh dong thiet thuc.

Quan ly theo goc do chinh tri - xa hoi la su ket hop giua tri thuc vdi lao
dong, con goc do hanh dong thiet thuc thi quan ly la dieu khidn. do con ngudi
dieu khidn cac vat huu sinh, cac vat vd sinh va dieu khien con ngudi nham

muc dich thuc hien v chi cua ngudi didu khidn. Ndi mot each tong quat, quan
ly la su tac dong chi huy, didu khidn. hudng dan cac qua trinh xa hdi va hanh

vi hoat ddng cua con ngudi dd chung phat tridn phu hop vdi quv luat, dat den

muc dich da dd ra va dung y chi cua ngudi quan ly.


8

Nhu v&y, quan ly la mdt yeu to rat quan trong, khong thd thieu duqc

trong ddi song xa hoi. Xa hoi phat tridn cang cao thi vai tro cua quan ly cang
Ion va nOi dung cang phuc tap.
Trong he thong chu thd quan ly xa hoi cua nude ta hien nay cd Dang

Cdng san Vidt Nam, Nha nude Cong hoa xa hoi chu nghia Vidt Nam, Mat tr^n
To quoc Vidt Nam, cac doan thd nhan dan, cac t6 chuc xa hoi va cac tap the
lao dong. Trong he thong chu the nay, Nha nude la chu thd quan ly xa hdi

nham dam bao thuc hien quyen lam chu cua nhan dan, dudi su lanh dao cua

Dang, do cac co quan trong bo may Nha nude (lap phap, hanh phap, tu phap)
thuc hidn. Tu dd, ta co thd rut ra dinh nghia: Quan ly Nha nude la dang quan

ly xa hoi niang tinh quyen lite Nha nude de dieu chinh cdc quan he xa hoi vd
hanh vi boat dong cua can ngUdi. Oudn ly Nha nude la su tac dong co to
chuc, co he thong, bdng phdp luat nhdm dieu chinh co hieu luc, hien qua cdc

quan he xd hoi theo y chi cua Nha nude [17. tr.262-320].

1.1.2- Quiin lv Nha nuoc doi vdi cac vung bien.
Cac vung bidn duqc de cap d day la cac vung bidn va thdm luc dia thuoc

chu quyen, quyen chu quyen va quven tai phan cua Nha nude Cong hoa xa hoi

chu nghia Viet Nam; bao gom noi thuy, lanh hai. vung tiep giap lanh hai, vung
dac quyen ve kinh te va them luc dia.
. Theo quy dinh cua Luat bidn quoc te va theo Tuyen bo cua Chinh phu

ta ngay 12/5/1977 thi moi vung bidn deu co pham vi khong gian rieng va quy
chd' phap ly rieng. Co vung bidn hoan toan la mot bo phan cua lanh tho quoc

gia, cd vung bidn lai chi mang tinh cha't lanh thd, khong phai la mot bo phan
cua lanh thd quoc gia.


9

Trong pham vi cac vung biin nay va trong dieu kien phdt triin cua doi

song kinh td, xa hoi, khoa hoc ky thuat hidn nay, cac moi quan he cdn duqc
didu chinh bang phap luat cua Nha nude la ra't da dang, phong phu va phuc

tap; dieu do tat ydu doi hoi can co su quan ly cua Nha nude. Dd la su tac dong

cd to chile vd dieu chink bang quyen lire Nha nude doi vdi cac qua trinh kinh

te - xa hoi vd hank vi boat dong cua con ngudi de duy tri vd phat trien cac
moi quan he kinh te - xa hoi vd trat tir phap luat nham thuc hien nhung chile

nang vd nhiem vu cua Nha nude trong cong cube phat trien kinh te bien, bao
ve va thuc thi chu quyen, cac quyen chu quyen, quyen tai phan vd cac lai ich
quoc gia tren bien.

*

Trons quan lv Nha nude doi vdi cac vung bidn cd hai noi dung quan

trong la:

a) Sir tac dong co td chuc va dieu chinh: Nhu moi ngudi diu biet. to
chuc la su thiet lap cac moi quan he xa hoi giua con ngudi, giua cac tap the de
thuc hien mot qua trinh xa hoi. To chuc la yeu td quan trong nhat di thuc hien

qua trinh quan ly Nha nude doi vdi cac vung biin.
Dieu chinh la su quy dinh ve mat phap ly thi hien bang cac quyet dinh

quan ly ve quy tic. tieu chudn, ... nham tao su phu hop giua chu the va khacn
thi quan ly, tao su can bang, can doi cac mat hoat dong cua con ngudi.
• b) Su tac dong mang tinh quvdn luc Nha nude tuc la su tac dong bang
phap luat va theo nguyen tic phap che.

Quyen luc Nha nude duqc thi hien trong quan ly Nha nude doi vdi cac

vung bien la phap luat phai duqc chap hanh mdt each nghiem chinh va khi ra
quydt dinh quan ly, dieu hanh, cac nha chuc trach phai tren co so phap luat,

dung phap luat.


10

Ro rang la trong cac noi dung quan ly Nha nude db'i vdi cac vung bidn,
phap luat cd vai tro nhu la edng cu khbng thd thid'u duqc dd didu chinh nhung

loai quan he xa hoi phat sinh, ton tai d trong cdc vung bidn cua da't nude.
r.

1.1.3- Cac quan he xa hoi (lune phap luat dieu chinh trong quan ly

Nha nude doi vdi cac vung bien.
+ Trong quan

Nha nude doi vdi cac vung bie’n, nbi dung ddu tidn va

quan trong ma phap ludt edn dieu chinh la viec xac dinh ro pham vi khong
gian cac vung bidn va them luc dia cua mot quoc gia.

That vay, cac vung bidn va them luc dia thuoc chu quven, quven chu
quyen va quven tai phan quoc gia la mot bo phan cau thanh, khong the’ thieu
duqc cua bat ky quoc gia ven bidn nao. Nd gdn lien vdi nhung lqi fch ve chinh
tri. kinh te - xa hoi. an ninh. quoc phong cua quoc gia ven bidn. Do dd. cac
vung bidn va them luc dia cua quoc gia la pham vi khong gian va nen tang vat

chdt cho su ton tai va phat tridn cua quoc gia ven bidn: dong thdi nd con lien
quan den cac vung bien cua cac quoc gia khac. trudc het la cac quoc gia lang

gieng hoac cac quoc gia trong khu vuc.

Cac vung bidn va them luc dia cua quoc gia ven bien khong chi dac biet
quan trong doi vdi moi quoc gia ven bidn ma con cd y nghla quan trong trong
quan he quoc te noi chung. Trong lich su tu trudc den nay, van de xac dinh
pham vi cac vung bidn luon luon la van de quan trong va la de tai phong phu,

phuc tap cua nhidu didn dan quoc te. Trong nhidu truong hqp, cac tranh chap
ve ranh gidi cac vung bidn giua cac quoc gia huu quan cung da didn ra kha
gay git va cd khi la nguven nhan hoac nguon goc cua nhieu cuoc chien tranh

d cac qui mo khac nhau giua cac quoc gia.


11

Str hinh thanh va phat trie'n cac vung bidn cua quoc gia ven bidn gAn
lien va duqc xac dinh vdi su hinh thanh va phat tridn cua luat phap quoc gia va

qudc td ve bidn trong qua trinh lich su khai thac va su dung bidn cua nhan loai.
r.

Tu khi xuat hien quoc gia, cac nude ven bidn ludn ludn cd xu hudng ma

rong quydn luc cua minh ra hudng bidn. Dong thdi, mot so cudng quoc bidn
lai muon duy tri quyen tu do hoat dong trdn bidn dd khai thac tai nguydn va

chinh phuc thuoc dia. Trong qua trinh dau tranh dd, xuat hien cac nguydn tic,
quy dinh dieu chinh cac mdi quan he va loi ich cua cac quoc gia khac nhau

tren bidn. tao thanh co sd cho luAt phap quoc te ve bidn.
-Ngay tu thdi xa xua. ngudi Phenixi va ngudi Hv lap d Dia Trung Hai da
thira nhan su can thiet phai bao ve mot dai bidn ven bd. Vao the ky thu XV,
hai quoc gia bien hung manh la Bd Dao Nha va Tay Ban Nha kinh dich nhau
du doi trdn bidn va Giao hoang Alecxandoro VI da ra sac chi Inter Coetera

ngav 4/5/1493 chia dai duong lam hai khu vuc anh hudng cho Tav Ban Nha va

Bd Dao Nha: thuc chat do la dudng phan chia khu vuc truven dao. nhung hai
quoc gia nay da nhanh chong chuvdn thanh khu vuc anh hudng cua ho. Ngay

7/6/1494, Tay Ban Nha va Bo Dao Nha da ky Hiep udc Tordesillas phan chia
vung bien, dudng chia dich each dudng cua Giao hoang Alecxandoro VI 37°

lech ve phia ngoai dao Cap Vert [33. tr.3J.
Phai mot the kv sau (the ky thu XVI), quven thong tri cac con dudng
bien’va dai duong cua Tdy Ban Nha va Bd Dao Nha mdi gap phai thu thach
that su bdi su noi len cua Ha Lan, vdi tu each la mot cudng quoc hang hai

thuong mai mdi. Dav chinh la thdi diem lich su bit dau su phat tridn mot each
co he• thong luat bidn the” gidi.


12

Hugo Grdttiut mdt luat gia noi tidng cua Ha Lan, da c6 tac pham "Mare

Liberum" - "Tir do bien ca" (1609) va DEIVE BEKKU AC PACIS - "Luat

chien tranh va hoa binh" (1625), trong dd dng bao vd quy6n cua moi ngudi ..

duqc budn ban, bac bo quyen cua Bo Dao Nha doi vdi An Dd, cung nhu vdi
bi£n theo sac ldnh cua Gido Hodng va cho rang bidn va dai duang duqc tao

ndn cho loai ngudi su dung theo luat cua tao hoa, bidn va dai duang phai duqc
tu do dd hang hai, khong ai cd thd cd mdt danh nghla nao doi vdi dai duang vi
dai duang khong thd nao bi chiem huu.

Nhu vdy la tir nhung ngay ddu tien cua Luat bidn va quan he quoc td'

trdn bidn, ngudi ta da tha'y ca hai khuvnh hudng bao vd nr do di lai va thuang

mai trdn bien ca, dong thdi vai khai nidm mdt quoc gia ven bidn cd thd ma
rong quvdn tai phan quoc gia ra mot dai bidn hep giong nhu tren dat lien chinh xac la tren mot gidi han bidn ma sue manh cua quoc gia dd cho phep.

Nam 1702, mot luat gia Ha Lan khac, dng Van Bvnkershoeckd, da dua
ra y kien rang "quvdn luc quoc gia cham dut tai noi sue manh vu khi cua quoc
gia da cham dut". Sau dd, nam 1782. dng F.Galiani ngudi I-ta-li-a da lien kd't
tdm ban cua sung than cong thdi dd la 3 hai ly vdi be rong cua dai bidn ven bd

ma quoc gia ven bidn co the mo rong chu quyen.
Vao the ky XIX, nguyen tac 3 hai ly da duqc nude Anh - cudng quoc
hang .hai manh nhat duang thdi chap nhan va ap dung. Ngoai quy dinh ve lanh

hai 3 hai ly, g£n nhu tat ca cac quoc gia. vao luc nav hay luc khac, lai bat dau

thi hanh quyen kiem soat hoac co y dinh thi hanh quvdn kidm soat rong han ra
vung tiep giap nam ngoai lanh hai nham muc dich an ninh. bao gom chong

budn lau, benh dich, danh bat trom hai san.


13

Cuoi the ky thu XIX, Vien Lu£t quoc te Paris cho ring, nguyen tic lanh
hai 3 hai ly thong thuong duqc chip nhan trudc day la khong du di bao vd

nghi ca cua quoc gia ven bien. Viec qua lai cac eo biin quoc te cung la van di
gay can. Tren thuc te nhiiu nude cd cac quy dinh khac nhau vi be rong lanh

hai (4 va 6 hai ly) va pham vi bao ve nghi ca.
Sau chien tranh the gidi thu I (1930), Hoi quoc lien ldn dau tien trieu tap

Hoi nghi phap diin hoa luat quoc te tai LaHay; trong Hoi nghi nay, ngudi ta

thtra nhan chu quyin cua quoc gia ven bien doi vdi lanh hai va quyin di qua
khong gay hai trong lanh hai. nhung khong thong nhat duqc vi chieu rong
lanh Ijai. Nam 1942, Anh phai kv ket vdi Venexuela chia vinh Pariat (luc dd

do Anh kiim soat) tao ra tien le dau tien vi viec phan chia day biin.
Sau chien tranh the gidi II. Hoa Ky khang dinh cac quyin bao ve nghi
ca cua minh doi vdi cac vung bien ngoai lanh hai. dac biet "Tuven bo

Tcfruman’’ (1945) cua Hoa Ky da khang dinh chu quyin doi vdi tai nguyen
thien nhien cua day biin va long dat dudi day bien cua thim luc dia cua minh.

Tuven bo khong di cap cu the den gidi han cua thim luc dia, nhung luc dd

duqc hiiu la ra den do sau 200 met nude. Nhiiu nude da nhanh chons theo
chan My tuven bo chu quyin doi vdi tai nguyen thim luc dia tao ra mot van
di mdi cua Luat biin quoc te. Tuy nhien, co mot so nude nhu Peru. Chile va

Ecuado, khong cd thim luq dia va rat quan tarn den nguon tai nguyen biin chu
yiu cua ho la ca, lai doi hoi chu quyin doi vdi mot vung bien rong tdi 200 hai

iyDi giai quyet nhung van di tren, nam 1958 Lien hqp quoc da trieu tap’

Hoi nghi Luat biin ldn thu I tai Gicmevo' vdi 86 nude tham du. Ket qua la Hoi
nghi da thong qua duqc 4 cong udc quoc te vi ludt biin: Cong udc vi Lanh hai

va vung tiep giap. Cong udc vi danh ca va bao ton tai nguyen sinh vat. Cons


14

udc ve them luc dia, Cong udc vd bidn ca. Tai Hdi nghi, cac cudng qudc bidn
nhu Anh, My deu khdng muon thay doi chidu rdng lanh hai 3 hai ly, ndn mac

dd cac edng udc da dua ra duqc nhung quy dinh ve thiet lap dudng co sb
thing, ve lanh hai, vung tiep giap dd kidm soat hai quan, thue khoa, nhap cu,

vd sinh dich td va quyen di qua khdng gay hai... Nhung mdt sd van dd cor ban
van chua duqc giai quyet. Do la vide thong nhat ve chidu rdng lanh hai, quyen

di qua cac eo bien qudc te, cac gidi han vung danh ca va ranh gidi ngoai cua

them luc dia. Lien hqp qudc da phai trieu tap Hoi nghi Luat bidn lan thu II vao
nam I960 cung’tai Giomevo de giai quvet cac ton tai nay. Mot so nude dd nghi
quy dinh be rong lanh hai la 12 hai ly. My va Canada dd nghi quy dinh lanh
hai 6 "hai ly, vung danh ca 6 hai Iv. Cuoi ciing Hoi nghi nav khong dat duqc

thoa thuan qudc te nao. \

•Do’su phat tridn x'uqt bac cua khoa hoc - ky thuat. cac hoat dong moi
mat trdn bidn da duqc tridn khai mot each manh me. rong rai. quy mo ngav

cang ldn. Tinh hinh do doi hoi phai co Hoi nghi qudc te mdi ve Luat bien va

Lien hqp qudc da dung ra td chuc Hoi nghi qudc te quan trong nav.

Sau 5 nam tru bi (1967 - 1972) va qua 9 nam thuong luqng (1973 -

1982) vdi 11 khoa hop. Hoi nghi cua Lien hqp qudc vd Luat bidn ldn thu III da
thong qua mot Cong udc mdi cua Lien hqp qudc ve Luat bidn ngay 30/4/1982
vdi ty Id 130 phidu thuan; 4 phieu chong, 17 phieu trdng va 2 nude khong

thanrbgia bd phieu. Sau do, ngay 10/12/1982. 117 doan dai dien cho cac nude

trong dd co Viet Nam da chinh thuc ky ket Cong udc cua Lien hqp qudc vd

Luat bidn. Den thang 11/1996 da co 108 nude phd chudn, Cong udc da cd hidu
luc tu 16/11/1994. Cong udc duqc xay dung theo nguydn tic "ca goi" bao ham

ta't ca cac khia canh lien quan den Luat bidn va duqc cac qudc gia chap nhan
theo nguydn tac "nhat tri" (consensus - khong co phan doi), khong duqc bao


15

liru doi voi tirng noi duns rieng biet quy dinh trong Cong udc. Cong udc mdi
ve Luat bidn nam 1982 bao gom 17 phdn voi 320 dieu khoan, 9 phu luc vdi

hem 100 dieu khoan va 4 nghi quyet kem theo, chua dung khoang 1.000 quy

pham luat phap quoc te. Day la mot van kien quoc te tdng hcrp toan dien, bao
quat duqc tat ca nhung van dd quan trong nhat vd che do phap ly cua bidn va
dai duemg the gidi, xac dinh ro rang quyen va nghla vu cua moi loai quoc gia

(cd bidn cung nhu khong co bien, phat tridn hay dang phat tridn...) ve nhieu
mat nhu an ninh, bao ve mdi trudng, khai thac tai nguyen. giao thong va lien

lac, nghien cuu khoa hoc va cong nghe... doi vdi cac vung bidn thuoc quvdn
tai phan quoc gia cung nhu doi vdi nhung vung bien ngoai pham vi quven tai
*

*

X

phan quoc gia. Cong udc cung da dinh ra trinh tu va thu tuc giai quvet cac
tranh chap trdn bidn giua *cac quoc gia bAng bien phap hoa binh va thong qua

co quan tai phan cua Lien hop quoc.
Trong qua trinh Hoi nghi lan thu III cua Lien hop quoc ve Luat bidn.

nam bdt duqc xu the tien bo chung, ngay 12/5/1977. sau khi duqc Uy ban

Thudng vu Quoc hoi nude Cong hoa xa hoi chu nghla Viet Nam chuAn y,

Chinh phu ta da ra Tuven bo vd lanh hai. vung tiep giap, vung dac quven ve
kinh te va them luc dia cua nude Cong hoa xa hoi chu nghla Viet Nam. Day la
mot trong nhung tuven bo sdm nhat theo tinh than Cong udc d trong khu vuc
Dong Nam A. Tuyen bo cua ta hoan toan phu hop vdi cac quy dinh cua Cong

udc va cd hieu lire cho den nay. Tu sau Tuyen bo lich sir do cua Chinh phu
Cong hoa xa hoi chu nsnla Viet Nam, Viet Nam da xac dinh ve nsuven tAc

pham vi cua cac vung ndi thuy, lanh hai, vung tiep giap lanh hai, vung dSc

quven ve kinh te va them luc dia.


16

Pham vi noi thuy.

Cong ucrc cua Lien hop quoc ve Luat bien nam 1982 quy dinh: "Cac

vung nude d phfa ben trong dudng co sd cua lanh hai la noi thuy cua quoc gia"

[4, Dieu 8]; Theo dinh nghia nay thi noi thuy bao gom cua song, vung, vinh,

cang bien va vung nude d phfa trong dudng ca sd va giap vdi bd bien.... vung
nude lich su cung theo che do noi thuy.

Tuven bd ngay 12/5/1977 cua Chinh phu Cong hoa xa hoi chu nghia

Viet Nam quy dinh: "Vung bidn d phfa trong dudng co sd va giap vdi bd bien

la noi thuv cua nude Cong hoa xa hoi chu nghia Viet Nani" [Phu luc 1, Dieu

- 1]. Noi thuv duqc coi nhu la bo phan lanh thd tren dat lien cua mot quoc gia.
Pham vi lanh hai?

ring, tru cac tai lieu chuven mon. thong thudng viec su dung cac thuat ngu

tren trong ddi song, hoac duqc hieu theo nghia rong bao gom tat ca cac vung

bi6n cua Viet Nam noi chung. hoac la co su 1dm lan vd mat pham vi va che do

phap ly cua cac vung bien khac nhau cua nude ta. Ngay nay. khi ma bidn ngav

cang co vai tro quan trong trong ddi song va su nghiep phat tridn kinh te, ba

ve td quoc va ngay cang trd nen gdn gui vdi cuoc song thudng nhat cua nha

din thi viec tim hieu mot each ro rang va chinh xac cac khai niem ve vun

bidn cua di't nude, trong dd bao ham cac quven va lqi fch quoc gia tren bie

cung nhu trach nhiem bao ve chu quvdn tren bidn, la mot viec can thiet va b


17

Theo LuAt bidn quoc te hien dai, mdt quoc gia ven bidn cd thd cd cac
vung bidn nhu sau: noi thuy, lanh hai, vung tiep giap, vung dac quydn ve kinh

te va them luc dia vdi pham vi va che do phap ly khac nhau. Lanh hai la mdt

khai niem lau doi nhat trong Luat bidn nhung khdng phai the ma hien nay da

trd thanh mot van dd cu, khdng cd y nghia thuc tien.

Lanh hai ra ddi la do qud trinh su dung va khai thdc bidn va dai duong,

cac qudc gia ven bidn co nhu cdu quan ly mdt dai bidn ven bd dd ngan chan

viec buon ldu va xam nhap trai phep vao lanh thd cua minh. bao ve nghe ca va

quyen lqi cua ngu dan. Ve sau nay co them nhu cau bao vd nguon tai nguydn

thien nhien bidn phuc vu cho cong cube phat tridn kinh te cua ddt nude; mat

khac cac cudng qudc hang hai va cong nghiep khong muon cac qudc gia ven

bien mo rong chu quyen ra bien de tu do di lai. khdng che bidn va tai nguydn

thien nhien bien. Tu the kv thu 18. xuat hien thuvet lanh hai cua mdt qudc gia

ven bidn chi duoc mo rong den tdm hieu luc cua vu khi thdi dd la sung than

cong - 3 hai ly. Mac du cd mot sd nude quy dinh lanh hai rong 4 hoac 6 hai ly.

nhung trong the ky 19 quy dinh chieu rong lanh hai 3 hai ly tro thanh tieu

chubn cua luat tap quan quoc te. Tuv nhien sau dd. cube dau tranh vd viec xac

dinh chieu rong lanh hai lai tiep tuc. Mot sd qudc gia vi quven lqi bidn cua

minh doi quy dinh lanh hai rong 200 hai ly. Hoi nghi qudc te ve phap didn hoa

Luat qudc te 1930 va Hoi nghi Luat bidn lan thu nhat nam 1958 cung khong

giai quyet dut didm nhung quy dinh chung cua luat phap qudc te vd chieu rong

cua lanh hai. Mai den nam 1982, Cong udc Luat bidn mdi cua Lien hqp qudc

mdi quy dinh chieu rong toi da cua lanh hai la 12 hai ly, nhung dong thdi cun<

phai dua them cac che dinh luat phap qudc te mdi ve vung dac quvdn ve kinh

te va them luc dia dd dung hoa hai xu hudng noi trdn. Hien nay, che dinh luA

phap qudc te ve lanh hai vdi tu each la lanh thd cua qudc gia ven bien d trdn

bien co chieu rong toi da la 12 hai ly. tinh tu dudng co sd.dune-db hnh chidu
r—---- -r—.
0A! HOC ijj/fr q p

:'VLLL‘'!

mpk-itS

vie


18

rong lanh hai, da tro thanh quy dinh cua luat tap quan quoc te duqc moi ngudi
thua nhan. Sau thang 11/1994 khi Cong udc nam 1982 cua Lien hop quoc ve

Luat bien co hieu luc, cac quy dinh ve lanh hai cua Cong udc cung tro thanh

cdc quy dinh cua Luat dieu udc quoc te.

Lanh hai (hay con goi la "vung nude lanh tho") la mot dai bidn ven bd

nam ngoai va tiep lien vdi lanh thd dat lien hoac noi thuy cua quoc gia ven
bidn, cd mdt chidu rong nhat dinh duqc tinh tu dudng co so cua quoc gia dd va

thuoc chu quyen hoan toan cua quoc gia ven bidn. Chu quven nav duqc mo
rong va ap dung doi vdi ca vung trdi tren lanh hai cung nhu doi vdi day bidn

va ldng dat dudi day cua lanh hai.

Doi vdi cac dao rieng biet. dap ung dung dinh nghla dao neu trong luat
phap quoc te (Didu 121. Cong udc cua Lien hop quoc ve Luat bidn nam 1982)
thuoc ve mot quoc gia ven bidn, nhung nim ngoai pham vi lanh hai chung cua

quoc gia dd, thi lanh hai cua tung dao nay cung duqc xac dinh nhu tren.
Chidu rong lanh hai do quoc gia ven bien tu minh an dinh va duqc tinh
tu dudng co so. nhung phai tuan theo cac nguyen tic va tieu chudn chung

duqc thura nhan cua luAt phap quoc te. Dudng co so thong thubng cua quoc gia
ven bien dung de tinh chidu rong lanh hai la ngan nude trieu thap nhat doc

theo bd bidn. 0 noi nao bd bidn bi khoet sau va loi lorn hoac neu cd mot chudi

dao nim sat ngay va. chav doc theo bd bidn thi ap dung phuong phap dudng co

so thing; tuc la phuong phap noi lien cac didm thich hop cd thd duoc sir dune

de vach dudng co so dung dd tinh chieu rong lanh hai. Quoc gia ven bidn co

thd ap dung mot trong hai phuong phap tren hoac phoi hop ca hai phuong phap

19

dd &n dinh dudng co sb dung dd tinh chieu rong lanh hai cua nude minh,

nhung phai theo dung cac nguyen tac va tieu chudn chung dupe thua nhan cua

luat phap quoc te vd viec vach he thong dudng co sd dung dd tinh chidu rong
lanh hai.

Dai da sd quoc gia trdn the gidi quy dinh chieu rong lanh hai tCr 3 - 12
hai ly. Cong udc cua Lien hop quoc vd Luat bie’n nam 1982 quy dinh chieu
rong lanh hai cua quoc gia ven bidn khong qua 12 hai ly, kd tu dudng co sd

dupe vach ra theo.dung Cong udc.

Cd thd nhan thay mot diem quan trong d day la. trudc day neu theo cac
- Cong udc ve Luat bidn nam 1958. vung bidn d ngay ngoai ranh gidi ngoai cua
lanh hai - bidn gidi quoc gia tren bien - la vung bien ca (hay con thudng duqc
goi la cong hai) thi nay, theo Cong udc cua Lien hop quoc ve Luat bidn nam

1982 tiep lien ranh gidi ngoai cua lanh hai, quoc gia ven bien con co vung dac
quven kinh te thuoc quvdn chu quvdn va quven tai phan quoc gia. Bien ca nAm
ngoai ranh gidi ngoai cua vung dac quven kinh te quoc gia ven bidn. Ngoai ra.
ddi vdi day va long dat dudi day bidn d ngoai va tiep lidn vdi lanh hai, quoc

gia ven bidn con co vung them luc dia thuoc quven chu quven va quven tai

phan quoc gia dupe Cong uuc 1982 xac dinh ddv du va cu thd hon so vdi Cong
udc nam 1958.

chi noi den mot dai bidn rong 12 hai ly kd tu dudng co sb dung de tinh chieu

rong lanh hai ma b do, nude ta co chu quvdn day du va toan ven. tau thuvdn

nude ngoai co thd dupe hudng quven di qua khong gay hai trong lanh hai vdi

dieu kienxkhong lam anh hudng den trat tu. luat phap, hoa binh. an ninh cua


20

nude ta va phai di theo cac tuven, luong hang hai quy dinh. "Phao so khong",

do do khong co y nghla gi trong viec xac dinh pham vi chu quyen quoc gia
cua nude- ta tren biin. Dien tich cua nude Viet Nam. cung vdi cac quy dinh

mdi cua lu£t biin quoc te, da co nhung thay doi dang ki so vdi hinh anh
truydn thong cua nd.
Pham vi vung tiep giap lanh hai.

Cong udc cua Lien hop quoc vi Luftt bien nim 1982 da quy dinh pham

vi vurig tiep giap nhu sau:
0 tren mot vung giap vdi lanh hai. duqc goi la vung tiep giap lanh hai.

+ Vung tiep giap khong thi md rong qua 24 hai ly ke tir dudng co so

dung di tinh chieu rong lanh hai.
•

»

Nhu vay, vung tiep giap theo din’n nghla cua Cong uoc Luat bien 1982
cd chieu rong la 12 hai ly. Khac vdi quan diem cua Cong udc Gionevo 1958 d
chd Cong udc Luat biin 1982 khong noi vung tiep giap nim trong mdt vung

biin ca vi theo Cong udc mdi ngoai lanh hai la vung dac quvin ve kinh te

thuoc quven chu quven cua nude ven bien.
Tuyen bo 12/5/1977 cua Chinh phu Cong hoa xa hoi chu nghla Viet

Nam quy dinh vung tiep giap la vung bien tiep lien phia ngoai lanh hai, cd
chieu rong la 12 hai ly va hqp vdi lanh hai Viet Nam thanh mot vung biin
rong 24 hai ly tinh tir dudng co sd dung di tinh chiiu rong lanh hai Viet Nam.

Pham vi them luc dia.
Hien nay, khai niem "them luc dia", "them luc dia Viet Nam" da trd nen

quen thuoc vdi moi ngudi. Tuy nhien, khong phai moi van de lien quan den