BO GIAO DUC
VA DAO TAO

HOC

VIEn CHfNH TRI QUOC GIA
H6 CHI MINH

NGUYEN VAN TAM

D(5l MOl VA HOAN THIEN PHAP LUAT
VE CONG chug NHA NUOC 0 Nude TA '

ChuySn nganh : Ly luan Nha nude va phap quven
Ma s6: 5.05.01

LEAN AN PHO TIEN Si KHOA HOC LUAT HQC

Ngucri hudng dan khoa hoc :

1- PTS : Doan Nang.

2- PGS.PTS : Trdn Ngoc Duong.

Ha Noi -1997


(!

Ldl CAM DOAN

Tdi xin cam. doan day la cdng trinh nghien cixu cua ri£ng tdi.
Cac sd lidu, ket qua ndu trong luan an la trung thuc va chua

timg duqc ai cdng bd trong ba't ky cdng trinh nao khac.

Nguydn Van Tam.


MUC LUC
Trang
MO DAU

huong 1

CONG CHUG VA PHAP LUAT v£ CONG CHUG NHA NUdC.

1.1

CONG CHUG VA VAI TRO CUA CONG CHtG NHA NVOC.

1.1.1

Quan niem ve cong chuc, cong vu nha nude

1.1.2

Vai tro cua edng chirc nha nuac - trong bd may hanh chinh
qudc gia.

2.1


PHAP LUAT vt CONG CHUC NHA NUdC

1.2.1

Quan nidm pham vi diOu chinh cua phap luat vO edng chirc
nha nude.

1.2.2

Vai tro cua phap luat vO edng chirc nha nude trong ndn
hanh chinh qudc gia.

2huomg 2

PHAP LUAT v£ edNG CHUG

NHA NVOC - THUG TRANG VA

NHUNG Ddl HOI KHACH QUAN VE Ddi MOI.

2.1

2.1.1

THUG TRANG PHAP LUAT vti CONG CHUG NHA NVOC 0 NUOC TA

Thue trang vO edng chirc nha nude d nude ta qua cac

thdi ky

2.1.2

Thue trang phap luat v£ edng chirc nha nude d nude ta hiOn
nay.

2.2

NHUNG Ddl HOI KHACH QUAN DOl MOl VA HOAN THlfiN PHAP
LUAT v£ CONG CHUG NHA NVOC 0 NUOC TA HDiN NAY.

2.1.1

Ddi mdi va hoan thiOn phap luat vd edng chuc nha nude

bat ngudn tir ddi hoi cai each ndn hanh chinh qudc gia, mdt
ndi dung quan trong cua cai each ndn hanh chinh.

2.2.2

Ddi mdi va hoan thiCn phap luat vd edng chirc Nha nude bat

ngudn tir ddi hoi xay dung Nha nude phap quydn cua dan.
do dan va vi dan d nude ta.


2.2.3 Ddi mdi va hoan thidn phap luit vd cdng chuc nha nude bdt

nguon tu ddi hoi xdy dung ddi ngu cdng chuc phuc vu su

nghiep cdng nghidp hoa: hidn dai hoa dit nude.

2.2.4

Ddi mdi va koan thidn phap luat vd cdng chuc nha nude bdt

nguon tu doi hoi phai thich ung vdi thdi dai mdi.
huomg 3

PHUONG HUCJNG, giai phap tiE'p tuc dOi MCJI VA HOAN
THI&N PHAP LUAT Vt CONG CHlTC NHA NUCJC 0 NUdC TA

3.1

QUAN DCfcvi VA PHUONG HUONG Ddl MOI VA HOAN THlEN PHAP
LUAT v£ CONG CHUC NHA NUdC 0 NUdC TA.

3.1.1

Nhung quan didm co ban trong vide ddi mdi va hoan thidn
phap hictt vd cdng chuc nha nude d nude ta.

3.1.2

Phuong hudng ddi mdi va hoan thidn phap luit vd cdng

chuc Nha nude d nude ta.
3.2

CAC GIAI PHAP TRONG VlEC Ddi MOI VA HOAN THlEN PHAP LUAT

v£ CdNG CHUG NHA NUdC 0 NUOC TA.


3.2.1
3.2.2

Ddi mdi va hoan thidn ddi ngu cdng chuc nha nude.

Hoan thidn hd thdng van ban phap lu&t vd cdng chuc nha
nude d nude ta.

323

Xac dinh hinh thuc. pham vi va ndi dung didu chinh cua

phap luat vd cdng chuc nha nude theo vdu cdu ddi mdi.
kEt luan

Phu luc hd thdng phap luAt vd cdng chuc nha nude

tu 1945 - 1996.

Danh muc tai lidu tham khao


Md DAU
1- Tinh cap bach cua de tai.
Cai each bd may nha nude ndi chung, cai each n£n hanh chinh qudc

gia noi ridng theo Vin kidn Dai hpi Dai bie'u toan qudc ldn thir VIII cua
Dang Cdng san Viet Nam la mdt trong much dinh hudng co ban de phat trie’n


dit nude ta tir nay den nim 2000 vi nhirng nim tie'p theo. Thue tien much

nim ddi mdi vtra qua cho thiy thanh tuu ddi mdi ve kinh te gin bd chit che
vdi nhidm vu cai each ndn hanh chinh qudc gia. Vi viy Dang ta da xac dinh

cai each ndn hanh chinh qudc gia Id khiu trong tim cua cai each bd may
nha nude. Muc tieu cua cai each ndn hanh chinh qudc gia la : Xiy dung mdt

ndn hanh chinh trong sach, cd du ning luc su dung dung quydn luc va tung

budc hidn dai hoa de quan ly co hidu luc va cd hidu qua edng vide Nha nude

... Suy cho cimg muc tieu nay chi co the dat dupe do nhin td con ngudi trong
bd may do quydt dinh. Do do ddi mdi va hoan thidn ddi ngu edng chirc la

mdt trong ba ydii td die bidt quan trong ciu thanh ndi dung cai each n£n
hanh chinh qudc gia dang tien hanh o nude ta. Hien nay, vin de hang diu

trong ddi mdi. hoan thidn ddi ngu edng chirc Id ddi mdi vi hodn thidn phap

luit didu chinh cac quan he xa hpi trong linh vuc nay. Bdi vi thuc tien o
nude ta cung nhu nhidu nude tren the gidi chi ra ring hoat dOng edng vu cua

edng chuc chi co the7 co hidu qua khi ddi ngu nay co du phim chit chinh tri,
trinh do cao vd ning luc chuydn mdn va nghidp vu, dupe bd tri, su dung mdt

each khoa hoc, phii hop vdi quy luit khach quan cua su phat tridn kinh te xa hdi va cd co so phap ly vung chic.

Tir nhidu nim qua, nude ta vdi nen hanh chinh tip trung quan lieu


bao cip, phap luit ndi chung va die bidt la phap luit tren linh vuc edng
chirc , edng vu ndi ridng khdng dupe quan tim xiy dung dung mire, cac quy

dinh phap ly trdn linh vuc nay thidu ro rang, nhit quan. VI the hoat ddng

edng chirc va edng vu kem hidu qua va hidu lire. Miy nim ddi mdi gin diy,

tuy Nha nude ta cd quan tim hon trong vide xiy dung phap luit vd edng


chtrc , edng vu, mdt sd van ban phap quy dudi luAt nhu Nghr dinh 169HDBT ngay 25 thang 5 nam 1991, Nghi dinh 25-CP ngay 23/5/1993. Nghi'
dinh 26-CP ngay 23/5/1993 v.v... da lAn Inert ra ddi. nhirng nhin chung vAn

con chip va. thieu quan diem thdng nhA't va cu the. chua dap ung yeu cdu

nAng cao hieu lire va hieu qua cac hoat ddng quan ly Nha nude. Dieu do doi

hoi phap luAt ve edng chuc, edng vu - mdt bd phAn quan trong trong he

thong phap luAt nude ta, edn phai sdm dupe ddi mdi va hoan thien gop phAn

xAy dung ndn hanh chinh quO'c gia vung manh, thuc hien dupe muc tieu cai
each do Dang va Nha nude de ra.

Ddi mdi va hoan thien phap luAt ve edng chuc , edng vu o nude ta

con dat ra nhu la mdt nhiem vu co tinh thdi dai. Bdi vi trudc su phat then

nhu vu bao cua cudc each mang khoa hoc, edng nghe va tin hoc ... cung vdi
nhung bieh ddi sAu sAc trong quan he giua cac qudc gia, hAu het cac nude


trdn the gidi mac dAu da co he thdng phap luAt ve edng chuc edng vu ra ddi
sdm va kha hoan chinh nhung cung da va dang tieh hanh ddi mdi, hoan thien

phap luAt trdn finh vuc nay, nhAm lam cho chd dd edng chuc va edng vu
phii hop vdi thdi dai mdi, vAn dung co hieu qua thanh tuu cua nhAn loai vao
quan ly nha nude. Trong di£u kien do, ne'u khdng tieh hanh ddi mdi va hoan

thien phap luAt ve edng chuc, edng vu, nguy co tut hAu tren finh vuc nay tAt

ye'u se dien ra, nen edng vu va edng chuc d nude ta khdng theo kip va phu
hop vdi dieu kien qudc te mdi.
Rd rang xuAt phat tir thuc tien trong nude cung nhu xu the phat trid’n

cua thdi dai, nghien cuu vide ddi mdi va hoan thien phap luAt ve edng chuc
Nha nude d nude ta la ddi hoi cAp bach, cd y nghia ly luAn va thuc tien thiet
thuc.

2- Tinh hinh nghien cuu de tai.
Trude dAy trong sach bao khoa hoc phap ly nude ta dudng nhu rAt it
cong trinh viet ve edng chuc. MAy nam ddi mdi gAn dAy, trudc yeu cAu cua

thuc tien, mdt sd de tai khoa hoc vd vAn de nay da ra ddi nhu :


J

• "Xcly dimg va ddi mdi ddi ngu cdng chuc hanh chinh nha nude” do

Pho Giao su, Pho Tidn sy Luong Trong Ydm lam chu nhiem dd tai nam


1992.
• "Co so khoa hoc cua vide bd tri cdng chuc trong cac co quan Trung

uong va cap tinh” do dong chi Trdn Manh Ldc. Vu trudng Vu bidn chd tidn

luong Ban Td chuc can bd Chinh phu lam chu nhidm dd tai nam 1995.

/

Tuy nhidn cho ddn nay chua co mdt cdng trinh khoa hoc nao nghidn
cuu mdt each hd thdng toan didn van dd cdng chuc dudi phuong didn luat

hoc. Day la cdng trinh ddu tidn nghidn cuu mdt each co ban va hd thdng co

sd lv luan va thuc tidn cua vide ddi mdi va hoan thidn phap luat vd cdng
chuc nha nude.

3- Muc dich, nhiem vu, gicri han va phirang phap nghien
cuu cua luan an.
• Muc dich cua luan an lam ro co so ly luan va thuc tidn cua vide ddi
mdi va hoan thidn phap luat vd cdng chuc nha nude nhdm tao mdi trudng

phap ly dn dinh cho chd dd cdng chuc nha nude chinh quy, hidn dai. phu hop
vdi tinh hinh. dac didm cua hd thdng chinh tn nude ta, dap ung nhung ddi
hoi cua cdng cudc cai each ndn hanh chinh qudc gia va phu hop xu thd phat

tridn cua thdi dai.

• De thuc hien muc tieu tren. luan dn co nhiem vu :

Mdt la, nghidn cuu mdt sd van dd ly luan vd cdng chuc va phap luat
vd cdng chuc va thuc tidn hinh thanh, phat trid’n phap luat vd cdng chuc cua

nude ta. va phap luat vd cdng chuc cua mdt sd nude trdn thd gidi.

Hai la, hinh thanh co so ly luan cho vide ddi mdi va hoan thidn phap ~
luat vd cdng chuc nha nude theo tu duy phap ly mdi vd cdng chuc nha nude.

Ba la, xac dinh phuong hudng va kidn nghi nhung giai phap dd ddi
mdi va hoan thidn hd thdng phap luat vd cdng chuc nha nude d nude ta.

• Gidi han cua luan an la d chd chi tap trung nghidn cuu vd phuong
didn ly luan phap luat vd cdng chuc trong bd may hanh chinh nha nude,
nham xac dinh can cu khoa hoc cho vide xhv dung va hoan thidn phap luat


6

vd edng chirc o nude ta, ma khdng di sau vao cac chd dinh phap ly cu thd

khac thudc khoa hoc LuAt hanh chinh.
• Bing phuong phap luan khoa hoc cua chu nghia Mac - Ldnin. tu

tuong Ho Chi Minh va nhung thanh tuu cua khoa hoc xa hdi, ddng thdi coi

trong cac phuong phap phan tich, tdng hop, so sanh thong kd dd lam rd ndi
dung nghidn cuu cua luan an, dua ra cac kidn nghi phuong hudng va giai
phap ddi moi va hoan thien phap luat vd edng chirc phu hop vdi didu kien

thuc td d nude ta.


4- Nhtrng dong gop mdi ve mSt khoa hoc cua luan an.
Day la edng trinh chuydn khao ddu tidn nghidn cuu mdt each cd hd

thong va toan didn phap luat vd edng chirc nha nude o nude ta. Luan an co

mdt sd ddng gop mdi chu ydu sau day :
• Lam rd cac khai nidm va pham tru vd edng chirc, vidn chirc nha
nude, vai tro, dac trung, pham vi ddi tuong didu chinh va nhung nguydn tie

cua phap luat vd edng chirc nha nude, quan he giua edng chirc va vidn chirc
giua phap luat vd edng chirc vdi kinh td, chinh tri va xa hdi.

• Danli gia qua trinh hinh thanh, phat tridn cua phap luat vd edng

chirc, tir do rut ra nhung dac didm vd chd dd phap luat edng chirc qua cac

giai doan each mang d nude ta. Ddng thdi luan an cung so sanh vdi nhung
dac didm hinh thanh va phat tridn cua phap luat edng chirc cua mdt sd nude
trdn thd gidi.

• Dua trdn co so ly luan va thuc tidn, luan an da xay dung dupe mdt
hd thdng cac quan did’m co ban vd ddi mdi va hoan thien phap luat vd edng

chirc nha nude. Cac quan didm nay cd v nghia chi dao hoat ddng thuc tidn

xay dimg phap luat edng chirc dang tidn hanh o nude ta.

• Luan an kidn nghi cac giai phap ddi mdi va hoan thidn phap luat vd
edng chirc nha nude. Trong dd dang chu y la hoan thidn hd thdng van ban

phap luat phu hop vdi tung loai nhu : can bp dan cu, edng chirc, vidn chirc...

Kidn nghi hinh thirc van ban phap luat. pham vi, ddi tuong va nhung ndi


dung ccrban cdn didu chinh bing phap ludt v£ cdng chuc. Dac bidt li kidn

nghi vd xdy dung ludt cdng chuc.

5- Y nghTa thirc ti£n cua luan an.
Ludn an co thd su dung lam tai lidu tham khao cho nhung co quan va
nhung ngudi lam cdng tac hoach dinh chinh sach, xdy dung phap luat vd
cdng chuc nha nude, cho nhung ngudi lam cdng tac nghidn cuu khoa hoc
phap ly.

Ludn an cung co thd su dung lam tai lidu tham khao cho vide bidn

soan giao trinh giang day v£ mdn Ludt cdng chuc nha nude Vidt Nam trong

cac trudng chuydn luat hoac khdng chuydn luat.

6- Ket cau cua luan an.
Ngoai Idi mo ddu. kdt luan, phu luc va danh muc tai lieu tham khao
luan an gom ba chuong.

IP

Chtrcmg 1

CONG CHUG VA PHAP LUAT

Vfi CONG CHUG NHA NUdC

LI. CONG CHUC VA VAI TRO CUA CONG CHUC NHA NUCC.

1-1.
1-

Quan niem ve cdng chuc, cdng vu.

Thuc chat cua cdng vu chinh la cdng vide cua cdng chuc . Van dd can

quan tarn d day chinh la ndi dung cdng vide, tinh chat, vai tro va su mdnh -

cua no; Dd chinh la xuit phat didm cua vide xay dung ddi ngu cdng chuc,

tuy theo quan nidm vd cdng vu ma co quan nidm vd cdng chuc ... Theo quan
nidm cua cac nude, thi ndi dung cua cdng vu bao gdm nhung cdng vide :

hue hidn cac hoat ddng quan ly cua Nha nude trong cac Finh vuc kinh td
van hoa, xa hdi, y td, giao due, an ninh. qudc phong ... nhdm thoa man nhu

ciu chung cua xa hdi: Trdn co sd dudng ldi chinh tri da hoach dinh, tat ca


<5

nhung hoat ddng quan ly cua Nha nude deu nhdm muc tieu la phuc vu lqi
ich cua giai chp edm quyen.
Thi hanh lufLt phap. dua luat phap di vao ddi song de dam bao ky


cuong cua xa hdi, thuc hien quven va nghia vu cua edng dan theo luat dinh.
Nhung ngudi thi hanh edng vu phai xu ly edng vide theo luat, nhung dieu ma

luat da cam. thi khdng ai duqc lam, nguqc lai nhung dieu ma luat cho phep

thi khdng ai dune ngan cam.
Vdi cac ndi dung dd, edng vu la su phuc vu edng vide cua Nha nude.

Lich su phat trieh cua xa hdi loai ngudi cho deh nay da dd’ lai nhieu
quan niem khac nhau ve edng vu, song nhin chung, nhung quan niem do deu

duqc hinh thanh trdn co sd tinh chat cua Nha nude. Dudi day la mdt sd quan

niem die?n hinh cua mdt sd kidu Nha nude ve edng vu :
• Quan nidm cong vu cua kieu Nha nude phong kien :
Nha nude phong kieh la mdt Nha nude quan chu, khdng cd hien

phap, dung ddu la Vua, Vua la dai dien cua trdi, la thien tu, nam giu toan bd

quvdn luc nha nude va cung la ngudi ban phat quyen cho mudn dan. Tir do
dan deh che dd edng vu la che dd phuc vu nha Vua, Vua bao gi ngudi dudi

phai nghe theo. Trung vdi Vua la nghia vu thieng lieng cua cac bac edng

thdn "quan su than tu, than bat tu bat trung". Nha nude phong kieh khdng co
khai niem ve edng chuc ma chi co khai niem quan lai, quan la ngudi giu vi

tri chi huy lai vua la ngudi thira hanh, tat ca deu hudng Ide vua. [22]

Ngay nay tren the gidi van con mdt sd nude co vua. nhung vai tro cua


Vua hien nay da khac trudc, Vua khdng cd thuc quyen ma chi la bidu tuqng.

Moi quyen luc tap trung vao co quan lap phap, hanh phap, tu phap. Quan
niem edng vu cua Nha nude cd Vua hien nay cung da hoan toan khac xua.
Song do qua trinh lich su tdn tai lau dai ma quan niem edng vu phong kien
da de lai dau ah manh me. khac sau vao tu tudng con ngudi, anh hudng
khdng it den quan niem edng vu nhat la ddi vdi cac nude cd nen kinh te hang

hda chua phat trieh.


•" Quan niem edng vu cua Nha nude tu san :
Nha nude tu san (lucre td chirc theo hien phap. Hien phap ve hinh
thuc la the hien y chi nguydn vong cua nhin din. Tat nhien trong nen din

chu tu san ve ban chat hien phap the hien bao ve quyen lcri ich kv cua giai
cip thdng tri. Cdng vu cua Nha nude din chu tu san la su phuc vu cho

quy£n luc edng, tuc la quy£n luc Nha nude . Tuy nhien do su khac nhau

trong td chuc Nha nude , nen ndn edng vu cung khac nhau, sau div la mdt
vai quan niem ve td chuc edng vu cua cac Nha nude tu san. [45]
Cong vu lei mot chuc nghiep, mot nhiem vu :

Vdi quan niem nay edng vu duqc td chuc lien tuc va dn dinh khdng
phu thudc vao su thay ddi cua chinh tri. Ngudi edng chuc duqc tuydn chon,
bd nhiem mdt each cin thin khi da gia nhip vao mdt ngach edng chuc, ho

phai co nghia vu phuc vu Nha nude va duqc dam bao moi quyen lqi, thoa


dang. Suit ddi ngudi edng chuc duqc dn dinh lien tuc trong nen hanh chinh
qudc gia.

Che dd edng vu nay de cao vai tro cua edng chuc, ngoai bdn phin lo
ling cho edng viec Nha nude , edng chuc khdng di lam viec gi khac, ho

duqc tdn trong va bao ve do do ho cd nidm vinh quang va tu hao.
He thdng edng vu nay cung tao ra thu bic theo bing cip rit vung

chic; cung vi the ma nd din den su tri tre thidu nang ddng. nd khdng de dang

thay ddi va thich nghi ngay vdi su bidn ddng cua tinh the mdi, nhit la su
bien ddng ve kinh td trong thdi dai khoa hoc edng nghe phat tridn nhu vu

bao. Che dd edng vu nay la chd' dd edng vu truydn thdng da giup nhidu qudc

gia giu vung duqc su dn dinh. Song no lai kim ham su phat tridn kinh. td; Vi
viy cac qudc gia chu trucrng nen edng vu chuc nghiep nav cung phai thuc
hien nhung cai each. Tir thip ky 80 tro di edng cudc cai each hanh chinh,

trong do bao gom ca cai each edng vu duqc phat tridn rit manh va tro thanh

<10ng luc cho su phat tridn kinh td, xa hdi. [12]
Cong vu Id mot cong viec nhd't thdi, chd dd edng vu nay la su lam

edng in luong, khdng hoan toan can cu vao qua trinh dao tao, tuydn dung su


phin bi& giura cdng chuc va vidn chuc tu khdng rd rdt, co thd chuydn hoa


mdt each dd dang. Su thay ddi chinh tri cung lam hd thdng cdng vu chao dao
va thay ddi theo. Ngudi cdng chuc thuc thi cdng vu nhu la mdt vide lam dd
co thu nhip chi la lam cdng in luemg ma khdng co su gin bo mau thit vdi
Nha nude. Ngudi cdng chuc khdng cd mdt vinh du nao. Nha nude cd thd
thai hdi ho bit cu luc nao khi khdng edn cho cdng vide nua. Ro rang ndn

cdng vu nay khdng cd tinh dn dinh; nhung nd lai cd uu didm la ri't ning
ddng. Ndn cdng vu nay khi cd su bidn ddng vd chinh tri thi dong thdi cung

didn ra su bidn ddng vd hanh chinh; cac nha chinh tri thudng thay ddi bd

may cdng chuc phu hop vdi nhung ydu cdu cua ho, do do ddi ngu cdng chuc
khdng cd tinh lidn tuc. Tuy nhidn su khdng dn dinh va khdng thit lidn tuc la

xet trong mdi quan hd giua hanh chinh vdi chinh tri chu khdng cd nghia la su
dao ldn bed vi trong didu kidn Nha nude phap quydn thi moi cdng vide ddu
dupe thuc thi theo luit.

Cdng vu hdn hcfp : la mdt ndn cdng vu kd't hop tinh truydn thdng, va
tinh hidn dai. Mdt sd nude trdn thd' gidi hidn nay da hinh thanh ndn cdng vu

hdn hop nay. Ndn cdng vu nay chiu anh huemg cua 4 ydu td sau diy :
Anh huemg cua ndn cdng vu phong kidn.
Anh huemg cua ndn cdng vu chuc nghidp, truydn thdng.
Anh huemg cua ndn cdng vu lam cdng, an luong.
%

Anh huemg cua sic thai die thu din tdc.


Ndn cdng vu nay, mdt mat dd cao vai tro cua cdng chuc hanh chinh

Nha nude , co uy quydn vi thd' luc; mat khac tuy chua dinh hinh ro rdt nhung
chiu anh huemg, chi phd'i cua nhung ndn hanh chinh phat tridn; co xu huemg

mud'n xiy dung mdt chd dd cdng vu nang ddng va hidn dai.

• Ndn cdng vu cua cac nude Xa hdi chu nghia (trudc khi Lidn Xd sup
dd).

Su ra ddi cua Nha nude XHCN, cung tit ydu hinh thanh mdt ndn cdng
vu thich ung vdi nd. Md hinh cua ndn cdng vu do bit nguon tu thuc td khach

Quan la : dang lanh dao nhin din gianh chinh quydn, td chuc ra Nha nude .


K

X

Dang dd" ra dudng ldi chien luqc.^ Nha nude

la ngudi td chuc thuc hien

dudng ldi cua Dang, Dang co bd may rieng, Nha nude co bd- may cua Nha
nude, nhung tat ca d£u dat dudi su lanh dao cua Dang. Ranh gidi giua su
lanh dao cua Dang va su quan ly cua Nha nude khdng that rd rdt do do trong

dieu hanh cu the co tinh trang Dang lam thay edng vide cua Nha nude ...
Ndn edng vu cua cac Nha nude XHCN trudc day ndi Idn mdt sd net


chinh sau day :

Ddi ngu can bd Dang, Nha nude , doan the, cung nhu cac dan vi kinh
te, deu do Dang bd tri, sap xe'p quan ly, va deu hieu chung theo mdt quan
t
nidm la can bd.
Cac can bd quan ly lanh dao cung nhu can bd chuydn mdn deu co

the’ dieu ddng theo nhu cdu edng vide tir nganh nay sang nganh khac, tir
trung uong deh di a phuemg va nguqc lai...

Can bd chu yeu duqc quan tarn dao tao trinh dd chinh tri.

Khdng chu trong xay dung mdt nen hanh chinh qudc vung manh va
do do it quan tarn deh vide dao tao can bd quan ly hanh chinh ...

Dd chinh la nhung khuydt tat trong td chuc ndn edng vu d cac nude

XHCN nd bat ngudn tir quan nidm lech lac trong van dd edng vu va edng
chuc, tat ydu dan deh su ach tie, tri trd, can phai cd su cai each, va ddi mdi...
Su sup dd cua Lien Xd va cac nude Ddng Au nd la mdt tieng chudng
canh tinh cac nude XHCN con lai nhanh chong ddi mdi co che quan ly, tim
ra cho minh mdt md hinh, mdt con dudng di phu hop vdi quy luat khach

quan dd’ tidp tuc su nghidp xay dung thanh edng chu nghia xa hdi, ma mdt
ndi dung cd tinh cap bach va khach quan dd la van de xac dinh dung dan
thich hqp quan nidm v£ che dd edng vu, edng chuc. Tir dd tao ra duqc mdt

he thdng hanh chinh qudc gia chinh quy hien dai thuc day cac hoat ddng cua

hd may Nha nude cd hieu luc va hieu qua cao ...

Su ra ddi va phat trie’n cua che dd edng chuc Nha nude d cac nude
tu san.


Che dd edng chuc cua Nha nude da ra ddi va phat tridn do nhung

nguydn nhin chinh tri, kinh te, xa hdi, tir ben trong xa hdi tu san.
Nha nude tu san trong giai doan diu - giai doan chu nghia tu ban tu
do canh tranh - vdi ban chit la "Uy ban quan ly edng viec chung cua giai cip

tu san" [3-tr.599 ] la edng cu chuyen chinh cua toan bd giai c£p tu san. Nha
nude tu san trong giai doan niy dong vai tro la "ten linh gac" ten sen dam

cua che dd tu huu tu san. No dudng nhu dung ngoai ddi sdng kinh te cua xa

hdi tu ban, chua can thid'p vio cac hoat ddng kinh te. Trong thdi ky niy, cac
quy luat ndi tai trong long xa hdi tu san nhu quy luat gia tri, quy luat tu do
canh tranh phat huy tac dung va didu chinh cac qua trinh kinh te'. Bd may

Nha nude tu san luc do chu ye'u la bd may bao luc cudng buc.
Sau khi lit dd Nha nude phong kidn, giai cap tu san ke thua bd may

Nha nude cu va hoan thien no cho phu hop vdi didu kien mdi. Ngay ca d
nude Phap, noi each mang tu san duqc coi la tridt dd nhi't, bd may Nha nude
tu san cung ke thua bd may Nha nude phong kien trudc dd. Dung nhu V.I.

Lenin da chi ro : "ti't ca cac cudc each mang trudc kia (trudc Cach mang vd


san) da lam cho bd may Nha nude them hoan bi ..." [7-tr.36].
Vdi cac die trung ndi tren, trong thdi ky diu cua Nhi nude tu san,
che' dd edng chuc duqc quy dinh chu ye'u bdi ddi quin trong cac co quan

thuc hien chuc ning dan ap cudng che'. trong dd chu ye'u la ddi quin canh
sat: nhung ngudi tach khdi din cu, chuydn lam ngh£ cai tri.
Giai doan tie'p theo cua Nha nude tu san, giai doan chu nghia tu ban
ddc quy£n nha nude , die bidt tir cud'i the' ky thu XIX cho de'n nay, che' dd

edng chuc cua Nha nude tu san cd budc phat tridn va thay ddi. Su thay ddi
va phat trie’n che dd edng chuc cd nguydn nhin v£ kinh te, chinh tri, xa hdi
trong cung xa hdi tu san er giai doan nay quyd't dinh. Sau diy se phin tich

mdt sd nguydn nhin :
Truerc het dd la nguvdn nhin v£ kinh te' xa hdi. Vao cud'i the' ky 19,

cac nude phuong tiy vdi su thanh edng cua cudc each mang edng nghiep,

kinh te cd budc phat tridn nhanh din tdi nhung anh hudng ddi vdi ddi


13

sdng chinh tri cua dit nude. Nha nude trong giai doan nay khdng don thudn

chi dam duong chuc ning cai tri, mi da tham gia vio cac qua trinh kinh td'.
Di£u do ddi hoi phai ma rdng ddi ngu cdng chuc , vidn chuc v£ sd luqng.
Dong thdi ddi ngu cdng chuc vidn chuc khdng chi xuit thin tu giai cap tu

san ma con mcr rdng sang cac giai cip va ting ldp xa hdi khac nhau.

Su phat trid'n kinh td cua cac nude tu san tit ydu dan ddh ma rdng thi

trudng tidu thu hang hoa ra bdn ngoii va ting cudng cudp boc tai nguydn,
lao ddng o ngoai nude. Chinh vi viy, mi bd may quan lidu trong giai doan
trudc khdng con thich hop vdi nhung ddi hdi mdi. Vi viy, bd may nhi nude

duqc cai each vd cor ciu vi phuong phap quan ly. Didu dd din ddn vide thay
ddi chd dd cdng chuc trong do cd co chd tuydh dung cdng chuc, die bidt li
tuvdn dung ngudi tai li phd bidn d cac nha nude tu san trong giai doan nay.

Cudc each mang cdng nghidp lam cho n£n san xuit duqc xa hdi hoa
cao. Didu dd ddi hdi phai md rdng ndi dung quan ly nha nude sang cac hoat

ddng xa hdi. Quan ly nha nude khdng chi didn ra trong cac lmh vuc mang

tinh truydn thdng nhu trit tu an toan xa hdi, an ninh, tai chinh thud khoa ma
con md rdng ra ca cac linh vuc khac nhu kinh td, vin hoa, mdi trudng, lao
ddng ... la nhung vin di lidn quan ddh toan xa hdi. Do dd chd dd cdng chuc

cung duqc thay ddi.

Nguyen nhan ve chinh tri - xa hoi. Cudi thd ky 19 cung vdi vide

thuc hidn rdng rai chd dd biu cu, d mdt sd nude tu san da ldn luqt hinh thinh
cac dang chinh tri va chd dd "chia phin quan chuc". Mdi lin thay ddi chinh

dang edm quydn la mdt lin din ddh su bidn ddng vd nhin su. Su thay ddi ddi
ngu cdng chuc cho phu hqp vdi chinh tri ludn ludn thay ddi gay tro ngai cho

su phat tridh kinh td xa hdi. din ddh ndn hanh phap khdng dn dinh. Diy li

nguydn nhin quan trong din ddn vide ra ddi cua chd" dd cdng chuc.
Mdi chd dd cdng chuc d mdt sd nude trdn thd gidi cho thiy cac dinh
chd cu thd cua tung nude co su khac nhau, tuy thudc vio td chuc Nha nude,
hoan canh die didhi cua tung nude. Song Luit Hanh chinh cua nhidu nude

trdn thd gidi ddu cd mdt quan nidm chung ring : Cdng chuc la nhung ngudi


14

lam vice trong cac edng so dd thuc thi edng quydn va tien hanh cac hoat
ddng edng vu, phuc vu nhung hoat ddng cua Nha nude , thuc hien cac quydn

va nghia vu cua edng dan theo luat dinh. Khi ndi vd edng chuc ngudi ta
thudng dung cac dau hieu sau day dd xac dinh :

• Cdng chuc la ngudi duqc Nha nude tuydn bd thdng qua che dd thi

tuydn chu khdng phai. nhung ngudi duqc bdu cu ra.
• Tinh thudng xuydn dn dinh trong edng vide cua edng chuc, daii

hieu nay da chi ro edng chuc la ngudi giu mdt chuc trach nhat dinh
trong edng vide thudng xuydn cua mdt edng sd va nd cung phan bidt giua

edng chuc vdi nhung ngudi duqc bdu cu va nhung ngudi lam cac edng vide

hqp dong khdng mang tinh thudng xuydn dn dinh.
• Duqc xdp vAo ngach nhat dinh trong he thdng ngach bac cua edng

chuc.


Khi ha nude chinh thuc tuydn dung ngudi edng chuc duqc xdp vao
mdt ngach nhat dinh va chi khi dd ho mdi thuc thu la mdt edng chuc, duqc

hudng nhung quydn Iqi cua edng chuc va phai thi hanh nghia vu theo quy
chd edng chuc. Khi duqc bd vao ngach nhu vay ngudi edng chuc duqc Nha
nude dam bao vd quydn Iqi vat chat va tinh than khdng nhung chi khi con

phuc vu ma ca sau khi da vd nghi huu theo luat dinh.
Quan nidm vd edng vu va edng chuc cua cac nude trdn the gidi trong
lich su va hien nay dang thuc su la nhung van dd vd thuc tien va ly luan het

sue phong phu, nhat la o nhung nude cd mdt lich su phat tridn Nha nude cd

nd ndp. Vi vay nhung van dd neu tren chi la khai luqc mdt sd ndt vd mat
quan nidm edng vu, edng chuc gdn vdi luan an nay nham minh chung cho
cac ndi dung trinh bay d nhung phdn tidp theo.
Quan niem ve edng chuc nha nude d Viet Nam tu nam 1945 den

nay.
Su nghiep ddi mdi ma Dang ta da dd xudng la con dudng duy nhat
dung dan dua dat nude ta thoat khoi canh ngheo nan lac hau thoat khoi nguy

co tut hau, thoat khoi khung hoang vd kinh td xa hdi va lam cho dan gidu,


L3 ’

nude. manh, xa hdicdng bangvan minh> Song do.cung la-mdtcon dudng day -


gian nan thu thach ma chung ta phai vuot qua dd di tdi thanh edng. Mdt

trong nhung van de co ban dat ra la con ngudi thuc hien. Ndi mdt each cu

the do chinh la ddi ngu nhung ngudi can bd vien chuc nha nude - ngudi td
chuc va thuc hien. [34-tr.8]
Mdi can bd, edng chuc la mdt edng dan giu mdt nhiem vu trong bd

may nha nude . Hoat ddng cua bd may nha nude cd hieu qua trudc het do

can bd - edng chuc hoan thanh tdt edng vu, cac quy dinh ve bdn phdn va
trach nhiem. Mat khac, co chu bd may nha nude phai duoc td chuc khoa

hoc. hop ly va phu hop vdi yeu chu cua co che mdi.

Nhu vay bd may nha

nude ndi chung bao ham hai mat: mat td chuc va mat can bd. Chinh vi vay,

Hdi nghi lhn thu 8 Ban Chap hanh trung ucmg Dang khoa VII da quyet dinh
cac chu truong, bien phap ldn nham cai each nen hanh chinh qudc gia ma
khau trong tarn la cai each bd may nha nude trong khudn khd cua dudng ldi

ddi mdi.
Mdt trong nhung ndi dung quan trong nhat cua nhiem vu cai each ndn
hanh chinh qudc gia la cai each che dd edng vu, edng chuc nha nude , nham

dam bao mdt he thdng hanh chinh va mdt ddi ngu edng chuc trong sach, gon

nhe. co nang luc va hoat ddng hieu qua de dap ung vdi nhung ydu chu cua

edng cudc ddi mdi. De lam dieu do trudc het phai co quan niem dung dan v&

edng chirc nha nude . 0 nude ta quan niem vd edng chirc co su khac nhau
trong cac giai doan each mang.

Lich su cac quan niem khac nhau vh edng chirc a Viet Nam tir nam
1945 deh nay cd the thay rd trong 3 giai doan sau :
Giai doan thu nhat: tir nam 1945 - 1975.

Giai doan thu 2 : tir nam 1975 - 1986.
Giai doan thir 3 : tir nam 1986 den nay.

Giai doan thu nhat: tit 1945 den 1975 :

Bat dau tir khi thanh lap Nha nude Viet Nam dan chu edng hoa bang
sac lenh sd 188/SL ngay 29 thang 5 nam 1945 va she lenh sd 76/SL ngay 22


16

thang 5 nam 1950- nha nude da dat ra-quy chd cdng chuc-trdn" nguydn tac td
chuc va quan ly cdng chuc theo tinh than cua ndn dan chu mdi, nham xly
dung mdt ddi ngu cdng chuc duqc thi tuydn, co tav nghd cao dem gian hoa

cac ngach, bac cai thidn ddi sdng cdng chuc, thuc hidn cac cdng vu nhim

muc dich phuc vu nha nude dan chu nhan dan "thuc hidn chinh quycn manh

me, sang sudt cua nhan dan" [18]. Cdng chuc cd nghia vu phai phuc vu
nhan dan, trung thanh vdi Chinh phu, tdn trong ky luat va cd trach nhidm


trudc nhan dan. Theo sac ldnh 76/SL cua Chu tich Ho Chi Minh ky ban hanh
thi cdng chuc la "nhung cdng dan Viet Nam duqc chinh quydn nhan dan
tuydn dd giu mdt chuc vu thudng xuydn trong cac co quan Chinh phu, d

trong hay ngoai nude ddu la cdng chuc theo quy chd nay, true nhung trudng

hop ridng bidt do Chinh phu dinh" [30] . Nhu vay theo sac lenh nay cdng
chuc cd cac dac didm edn chu y sau :
• Cdng chuc trudc hdi la cdng dan Viet Nam duqc tuyd’n dung bang

thi tuydn cdng khai va bd nhidm giu mdt chuc vu thudng xuydn trong co

quan cua Chinh phu duqc xdp vao mdt ngach va hudng luong do ngan sach
Nha nude cap.

• Cdng chuc la nhung ngudi lam vide chuydn mdn cd tinh chat lau
dai, dn dinh trong bd may hanh chinh Nha nude . Cdng chuc lam vide cd tu

each phap ly, dd thuc hidn nhidm vu duqc phan cdng dam nhidm.
• Cdng chuc khdng phai la nhung ngudi do dan bau cu ra ma la

nhung nguoi duqc chinh quy£n nhan dan tuydn qua thi tuydn cdng khai.

C’idm dang luu y trong quan nidm vd cdng chuc d giai doan nay la : cdng
chuc chi bao gdm nhung ngudi lam vide trong cac co quan chinh phu tuc la

lam vide trong cac co quan hanh chinh nha nude nhu cac bd, cac Uy ban
hanh chinh cac cap ... Nhung ngudi lam vide trong cac co quan toa an, hay
cac co quan dan cu khdng coi la cdng chuc. Tuy nhidn do hoan canh chidn

tranh, ndn sac ldnh 76/SL chua thuc hidn duqc bao nhidu trong thuc td. Tidp

la thdi ky xay dung chu nghia xa hdi d midn bdc va da'u tranh thdng
nhal Nha nude . Quan nidm vd cdng chuc trong thdi gian nav duqc hid’u rat


chung chung vdi thuit ngu phd bteh la can bd, edng nhin, vidn chuc. Do la

thuit ngir duqc dung 'dd khai quat tit ca nhung ngudi hoat ddng trong bd
may Nha nude , trong td chuc dang va cac td chuc xa hdi khac. Thuc td tinh

chit hoat ddng chuc nang nhidm vu cua ho rit khac nhau, nhung ddu co mdt

muc tidu chung la phuc vu nhin din. phuc vu xa hdi. Vi vav sic ldnh 76/SL
vd edng chuc tuy khdng co van ban nao bai bo nhung da khdng duqc tidp tuc

ap dung. Chi dd quan ly edng chuc trudc diy duqc thay thi boi chd dd quan

ly can bd, edng nhin vidn chuc Nha nude, Dang, doan thd, cac hdi quan

chung. Su ra ddi nghi dinh 24/CP ngay 13/3/1963 ban hanh didu Id tuydn
dung va cho thdi vide ddi vdi edng nhin vidn chuc nha nude la thd hien tip

trung nhit quan nidm ndi trdn, no phu hqp vdi ndn kinh td xa hdi trong thdi
ky xiy dung chu nghia xa hdi 6 midn Bic.

Giai doan thic 2 tic 1975 den 1986.
Sau qua trinh khang chidn chdng My cuu nude gianh thing Iqi dit
nude thdng nhit, ca nude di ten chu nghia xa hdi, nhidu nghi dinh, quydt
dinh, chi thi ... ban hanh bd sung, sua ddi nhim hoan thien chd dd quan ly


can bd, edng nhan vten chuc nhung vin theo tinh thin nghi dinh 24/CP dua
trdn ndn tang cua ndn kinh td tip trung bao cip. Tit ca nhung ngudi lam vide

trong cac ccr quan td chuc dua trdn sd huu nha nude ddu goi chung la can bd
edng nhin vten chuc. Do la nhung nhin vten trong cac don vi su nghtep, xi

nghtep qudc doanh, td chuc dang, doan thd xa hdi, nhin vten chi huy trong
cac luc luqng vu trang. Tit ca ddu duqc xem la trong bten chd nha nude .

Trong giai doan nay da ddng nhit edng chuc vdi edng nhin vten chuc nha

nude , nhung ngudi lam vide trong cac khu vuc sd huu nha nude .
Giai doan thic 3 tic nam 1986 den nay : Quan nidm vd edng chuc da
^uqc hinh thanh trd lai. Sau trdn 30 nam vdi quan nidm chung la can bd edng

nh&n vten chuc, gom tit ca nhung ngudi lam vide trong bd may nha nude,
cac co quan Dang, doan thd', doanh nghidp nha nude, lire lucmg vu trang da

ra khdng phu hqp vdi didu kien ddi mdi... Khai nidm do da khdng phan
anh duqc die trung nghd nghidp. chuc nang cua mdi loai hinh edng tac, tir
lAPTS-191
CH IT VIEN

1

rDAI HOC LUAT TP.HCM

'THU' VBEN



do dan ddn rat nhidu kho khan, tro ngai trong qua trinh bd tri su dung, boi

dudng dao tao, danh gia, nhan xet can bd. Mat khac cung vi thd ma hoat
ddng cua bd may kem hidu luc; ddi ngu can bd edng nhan vidn chuc ngay

cang phinh to ra. Dai hdi dang Idn thu VI da khoi xudng edng cudc ddi mdi.
Nhung thidu sot vd edng tac can bd duqc coi la nguydn nhan cua moi nguvdn

nhan. Tu do da tidn hanh nghidn cuu ddi mdi edng tac can bd. Dai hdi Dang
lan thu VII trong chidn luqc phat tridn va dn dinh kinh td xa hdi ddn nam
2000 da chi rd : ddi mdi can ban edng tac can bd phu hop vdi co chd mdi.
Phan dinh rd can bd dan cu hoat ddng theo nhidm ky vdi edng chuc, vidn

chuc chuydn nghidp va can bd, edng nhan, nhan vidn cac don vi san xuat
kinh doanh. Ddi vdi can bd quan ly nha nude do dan cu, tidu chuan bdu cu

bao gom ca pham chat, kidn thuc va nang luc can thidt dd? dam duong duqc

trach nhidm khi duqc bau, nham hinh thanh ddi ngu can bd chuydn mOn cd
pham chat, cd kidn thuc, thanh thao nghd nghidp, nam vung phap luat. Tir
nhung ddi hoi dd, ngay 25 thang 5 nam 1991, Hdi dong Bd trudng nay la

Chinh phu da ban hanh nghi dinh sd 169-HDBT quy dinh vd edng chuc nha
nude , ddi tuong va pham vi edng chirc Nha nude . Theo Nghi dinh nay
edng chirc duqc dinh nghia nhu sau : "edng dan Vidt Nam duqc tuydn dung

va bd nhidm giu mdt edng vu thudng xuydn trong mdt edng so cua nha nude,

o trung uong hay dia phuong, o trong nude hay nude ngoai da duqc xdp vao


mdt ngach, hudng luong do ngan sach nha nude cap goi la edng chirc nha
nude

Trong dinh nghia nay da lam rd quan nidm vd edng chirc, khac bidt

vdi khai nidm can bd edng nhan vidn chirc trudc day, edng chirc theo Nghi

dinh 169-HDBT duqc hidu theo cac daii hidu sau :
a) La cong ddn Viet Nam lam vide trong bd may nha nude bao gdm
hr cac cap chinh quydn trung uong tdi dia phuong, quan huydn va tuong
duong. do la nhung ngudi phuc vu trong bd may hanh chinh nha nude. Hay
noi each khac do la ngudi lam vide 6 mdt edng so nha nude 6 trung uong

hay dia phuong, o trong nude hay ngoai nude.


19

■b) Ducfc tuyendung vd~bdnhiem giicmdt cucrng vi thudng xuyen trong
mot cdng sd nha nude .

c) Duo'c xep vdo mot ngach cdng chuc nha nude do chinh la tinh dn
dinh cua cdng chuc. cdng chuc la ngudi lam mdt cdng vide nh£t dinh mang
tinh nghd nghidp trong bd may hanh chinh nha nude .

d) Dupe hudng luang do ngein sdeh nha nude cap theo mot ngach, bac
luang nhdt dinh. Didu nay phdn bidt rd giua cdng chuc nha nude vdi nhung

ngudi phuc vu trong cac llnh vuc khac.

Tuy nhidn do ddc didm trong qua trinh thuc hidn nhidm vu each mang

cua nude ta, cac dinh nghia trdn chua duqc ap dung vao chd dd cdng chuc

mdt each ddy du. Cho ddh nay vdn con co y kidn khac nhau, chua dua ra
duqc mdt dinh nghia chinh thdng vd cdng chuc nha nude; vi thd trdn thuc td

cac van ban phap ludt didu chinh trdn llnh vuc cdng chuc, theo quan nidm
chung "la can bd, cdng nhdn vidn chuc nha nude". Nhung trong cac van ban
phap lubt cua nha nude nhung nam gdn day thudng dung cac thudt ngu :

"Can bd", "cdng chuc", "vidn chuc "cdng nhan vidn" trong cac co quan nha
nude va don vi san xudt kinh doanh, mb chua co co so phap ly, dd xac dinh
cac khai nidm cua no mdt each ro rang.

Trong pham vi luan an nay chung tdi xin dd cap ddh hai khai nidm co

quan hd vdi nhau dd la : "cdng chuc" va "vidn chuc", lidn quan ddh hai khai
nidm nay la khai nidm : "cdng so",."tru so" lam vide.

Tir lich su hinh thanh khai nidm cdng chuc o nude ta, so sanh vdi

nhung quan nidm vd cdng chuc cua cac nude trdn thd* gidi va khu vuc (da

phbn tich cac phdn trdn) can cu vao khoa hoc hanh chinh va nhung tai lidu _
4a duqc cac nha khoa hoc nghidn cuu v£ llnh vuc hanh chinh [17], cung vdi
4ac did?m cdng chuc cua nude ta trong thdi ky qua dd tidn Idn chu nghia xa

cho phep bd sung va hoan thidn thdm khai nidm cdng chuc nha nude


trong mdt ndn hanh chinh qudc gia chinh quy, hidn dai.
Dd hinh thanh khai nidm cdng chuc, trudc hdi phai ndm vung cac dac

trung vd cdng chuc, ludn an cho rdng dac trung cdng chuc la :


•-Tinh chat edng quyen : Cdng chirc la ngudi dupe nha nude uy thac,

dai didn nha nude thuc hidn cac edng vu nhim quan ly nha nude quan ly xa
hdi. 0 tung chuc vu hanh chinh. hoat ddng thi hanh edng vu trdn cuong vi
ay cua edng chuc it nhidu mang tinh quydn luc nha nude, quydn luc edng.
• Tinh chat dn dinh va nghd nghiep : Ngudi edng chuc hoat ddng

trong bd may hanh chinh dupe dam bao, dn dinh lau dai, hoat dong cd tinh
"cai tri” la hoat ddng phai duoc xem la mdt nghd nghidp, didu do lam cho

edng chuc ydn tarn, tan tuy phuc vu nha nude, phuc vu nhdn dan, tu tieh luy,
trau ddi kinh nghidm, nang luc quan ly, va ky nang hanh chinh, tao tidn dd
cho mdt ndn hanh chinh qudc gia dn dinh va phat tridn.

• Tinh tu nguydn : Hoat ddng trong ndn hanh chinh qudc gia cd

nhung ddi hdi khat khe, theo nhung dac didm ridng cua no dd tao ra cai ”uv”,

su nghidm minh, su edng bang cua phap luat, ngudi edng chuc cd nhung
didu cam khdng duoc lam khac vdi nhung loai lao ddng khac trong xa hdi,
do la mdt loai lao ddng vua mang tinh khoa hoc vua nang tinh quydn luc,
didu dd ddi hdi ngudi edng chuc phai tu nguydn hoat ddng trong ndn hanh

chinh qudc gia va phai tudn thu nhung quy dinh cua phap luat.


• Khi edng chuc duoc bdu cu vao co quan chinh quydn d trung uong
tu cap bd trudng, d dia phuong tir cap tinh trudng trd ldn, hoat ddng cua ho
theo nhiem ky, cd tinh chat va ndi dung hoat ddng khac trudc. Vi vay khdng

• Cdng chuc duoc didu chinh bang luat edng chuc : Can cu vao dac
didm, chuc nang, nhidm vu va phuong thurc hoat ddng cua bd may nha nude,

phai co dao luat ridng dd didu chinh cac quan hd xa hdi thudc linh vuc edng

edng chuc, gay ra tham nhung, hdi Id. ire hidp nhan dan trong qua trinh thi
hanh edng vu cua ho.
• Dupe hudng luong tu ngan sach nha nude cap.


Quan niem v£ vidn chuc nha nude : Theo chung tdi co nhung dac
trung sau :
• Nhung hoat ddng cua vidn chuc khdng mang tinh quyen luc nha

nude, hoat ddng cua ho nhim phuc vu chung cho cac hoat ddng cua xa hdi.

mang tinh su nghiep, cac dich vu edng. Xuht phat tir ydu ciu ngav cang cao
cua ddi sdng xa hdi, ddi hdi ky thuat chuydn mdn trdn tung linh vuc cua vidn
chuc khdng ngimg nang cao dd phuc vu nhan dan ngay mdt tdt hon theo kip

vdi trinh dd phat tridn khoa hoc - edng nghe cua thdi dai.

• La mdt bd phan trong he thdng chinh tri, hoat ddng cua vidn chuc

tuv khdng mang tinh quydn luc nha nude, nhung mang dam net ban chai cua

mdt che dd xa hdi.
• Ngoai he thdng phap luat chung la bd luat lao ddng, didu le bao

hid?m xa hdi, con co cac van ban phap luat va cac di£u le cua cac td chuc xa
hdi didu chinh.

• Huong lucmg true tidp, hoac gian tidp tu ngan sach nha nude.
Nhung vidn chuc hoat ddng trong cac co quan su nghiep td chuc

chinh tri va doan thd’ xa hdi... la mdt bd phan trong he thdng chinh tri xa hdi,
do la luc luong da tung gin bd vdi Dang, vdi dan trong cac su nghiep each
mang giai phong dan tdc, va ngav nay dang tiep tuc cung vdi toan Dang toan

dan. phan dau cho mdt xa hdi tdt dep - xa hdi xa hdi chu nghia. Muc tieu ly
tucmg cua Dang, cung la muc tidu ly tuong cua toan bd he thdng vidn chuc,

va cua toan thd’ nhan dan. He thdng edng chuc va vidn chuc ludn gin bo vdi

nhau thdng nhal thanh mdt khdi trong he thdng chinh tri thdng nhat vd mat
ban chat giai chp cua nha nude do la ban chai cua giai cap edng nhan va

nhan dan lao ddng. Vi thd. edng chuc va vidn chuc ddu phai phuc vu dac luc

nhan dan. Day la dac did’m cua he thdng chinh tri nude ta - mdt nha nude
phap quydn xa hdi chu nghia. Cac van kidn cua Dang, va Nha nude ta ddu

n£u ro ring : "Nha nude edng hoa xa hdi chu nghia Viet Nam la nha nude
CUa nhan dan. do nhan dan va vi nhan dan. do Dang Cdng san lanh dao. nha
nude do mang ban chat giai cap edng nhan, co tinh nhan dan va linh dan tdc



siu sic'r [23-tr.65J. Song cdn phai phin bi£t ro chuc ning va tinh chit nhiem
vu cua mdi he thdng, de td chuc, xiy dung, quan ly, su dung, dao tao ho,

phu hop vdi nhung die diem, tinh chit, chuc nang cua mdi he thdng. mdi tao
ra duqc mdt ndn hanh chinh qudc gia manh. nha nude manh dam bao thuc

hien thing lqi chu truong dudng ldi cua Dang trong cdng cudc ddi mdi, hoan
thanh su nghiep cdng. nghiep hoa va hien dai hoa dit nude.
De hinh thanh khai niem mdi ve cdng chuc, vien chuc luin an dua ra

khai niem vd cdng sd va tru sd lam viec nhu sau :
Cdng sd trudc het la nori lam viec cdng, mat khac no la noi lam viec
cua cac cor quan co tinh chat cdng quyen, nhu vay khai niem cdng sd ludn

gdn vdi khai niem cdng chuc, cdng chuc lam viec tai cac cdng sd cua nha
nude. Nha nude lap ra cdng sd theo quy dinh cua phap luat.
Tru sd khdng phai Id nori lam viec cua cor quan co tinh chat cdng
quyen. Nd la noi lam viec cua cac cor quan su nghiep, td chuc xa hoi...

tham chi no ciing la nori lam viec cua cac to chuc tu nhan, cd tu each phap
nhan.

De lam rd nhung die trung vira trinh bay tren, cin cu vao tinh chit,

chuc nang cua tung loai td chuc co the" phin theo cac loai sau :

. 1- Cac ccr quan mang tinh quyen luc nha nude, - quyen luc cdng : do

la cac co quan trong bd may hanh phap, lip phap, tu phap thuc hien nhidm


vu td chuc va dieu hanh hoat ddng cua nha nude ndi chung va bd may hinh

chinh ndi rieng. Trong he thdng hanh phap tu Chinh phu deh cac bd, co quan

tucmg duong va chinh quyen dia phuong la nhung co quan nhin danh nha

nude de thuc hien cac cdng viec theo luit dinh. Dd la cac co quan cd thim

quy£n (cd tinh chit quyen luc) thudc bd may quan ly, bd may "cai tri" cua
nha nude.

Trong he thdng lip phap, va tu phap tru nhung dai bie?u din cu ra con

co mdt bd may hoat ddng thudng xuyen de7 thuc hien cac cdng viec mang

tinh chit hanh chinh cd tinh chit dn dinh va lien tuc duqc duy tri de? thuc

tiien nhung nhiem vu khdng the thieu duqc trong xa hdi.


2= Ccic ca quan sunghiep, click vu cong.
Cac ccr quan su nghidp, dich vu edng ddu la nhung tri chuc cua nha
nude, nhung nhung hoat ddng cua no mang tinh chat phuc vu cho nhung
hoat ddng chung cua xa hdi, nhu van hoa, y td, giao due, khoa hoc edng

nghd, dich vu edng, khdng cd chuc nang quan ly nha nude, khdng duqc giao
thin quydn quan ly nha nude. Ndi each khac nhung co quan nay khdng thd
nhan danh nha nude ra cac van ban dudi luat bat budc nhan dan phai thuc


hien nhu trudng hoc, bdnh vidn, vidn nghidn cuu. dich vu edng. Nd lam
nhidm vu phuc vu nhan dan theo chu truang, chinh sach cua Dang va Nha

nude. Hoat ddng cua cac loai td chuc nay hidn tai do ngan sach nha nude dai

tho.
Trong qua trinh phat trid?n, theo hudng xa hdi hoa va nang cao hidu

qua, cac co quan nay cd thd chuydn dan sang cac hoat ddng tu, hoac hdn hqp

giua nha nude va tu nhan, thdng qua nguydn tie canh tranh xa hdi chu nghia
(lanh manh), trong trudng hqp tang cudng chat luqng va hidu qua dap ung

ngay cang tdt han ddi hoi cua nhan dan. cua xa hdi va giam bdt ganh nang
cho ngan sach.

3- Cac ccf quan Ddng (bo phan hoat dong phuc vu cho viec hoach
dinh cac chu truang, ducmg ldi cua Ddng), doan the, cac td chuc xa hoi... La

nhung td chuc trong hd thdng chinh tri thdng nhat, vua cd nhiem vu phuc vu
cho su lanh dao cua Dang, vua phdi hqp vdi cac co quan trong bd may nha
nude dd quan ly xa hdi theo dudng ldi cua Dang : Song nhung co quan nay
co nhung dac didm ridng, hoat ddng cua no khdng true tid'p tbi hanh phap

Hat, khdng true tidp quan ly xa hdi. Ngoai vide tuan thu phap luat nha nude
noi chung, cac td chuc nay con co nhiem vu hoat ddng theo di£u Id ridng cua

uiinh. Cac didu Id cua moi td chuc ddu phai phu hqp vdi ducmg ldi, chinh
sach cua Dang va phap luat cua nha nude. Mat khac ddi ngu can bd, vidn
chirc cua cac td chirc nay khdng mang tinh chat lidn tuc va dn dinh, ma no


thay ddi tuy thudc vao didu Id, td chirc va hoat ddng cua cac td chirc do.
Ngudn kinh phi do ngan sach nha nude cap hoac hd trq.