Chủ đề quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (115.22 KB, 2 trang )
Chương V. QUAN HỆ QUỐC TẾ TRONG VÀ SAU THỜI KỲ
“CHIẾN TRANH LẠNH”
I. Mâu thuẫn Đông- Tây và sự khởi đầu của “chiến tranh lạnh” :
- Từ liên minh chống phát xít, sau chiến tranh, Xơ - Mỹ nhanh chóng chuyển sang
thế đối đầu và tình trạng “chiến tranh lạnh”. Đó là sự đối đầu về mục tiêu và chiến lược
của 2 cường quốc. Mĩ hết sức lo ngại trước sự thắng lợi của cách mạng dân chủ nhân dân
ở Đông Âu và sự thành công của cách mạng Trung Quốc.
- “Chiến tranh lạnh” là chính sách thù địch, căng thẳng trong quan hệ giữa Mỹ và
các nước Phương Tây với Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa
- Những sự kiện từng bước đưa tới tình trạng “chiến tranh lạnh” là :
+ Mỹ : * 03/1947, Mỹ đề ra “Học thuyết Tru-man”,
* 6/1947 « Kế hoạch Mac-san »,
* Năm 1949, thành lập tổ chức quân sự NATO.
+ Liên Xô : * 1/1949, thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV),
* 5/955, thành lập Tổ chức Varsava.
-Sự đối lập về kinh tế, chính trị, quân sự giữa 2 phe TBCN và XHCN, dẫn tới sự xác
lập cục diện hai cực, hai phe do 2 siêu cường Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi phe
“Chiến tranh lạnh” đã bao trùm toàn thế giới. Chiến tranh lạnh” đã bao trùm tồn thế giới.
II. Xu thế hịa hỗn Đơng- Tây và “chiến tranh lạnh” chấm dứt :
1. Nhữ
ng biểu hiện của xu thế hịa hồn Đơng - Tây :
- Đầu những năm 70, xu hướng hịa hỗn Đơng - Tây xuất hiện với những cuộc thương
lượng Xô - Mỹ.
- Biểu hiện :
+ Ngày 9/11/1972, hai nước Đức ký Hiệp định tại Bon về những cơ sở quan hệ
giữa Đông Đức và Tây Đức làm tình hình châu Âu bớt căng thẳng.
+ 1972, Xô - Mỹ thỏa thuận hạn chế vũ khí chiến lược, ký Hiệp ước ABM, SALT1, đánh dấu sự hình thành thế cân bằng về quân sự và vũ khí hạt nhân
chiến lược giữa hai cường quốc.
+ Tháng 8/1975, 33 nước châu Âu và Mỹ, Canađa ký Định ước Hen-xin-ki, khẳng
định quan hệ giữa các quốc gia và sự hợp tác giữa các nước, tạo nên một
cơ chế giải quyết các vấn đề liên quan đến hịa bình, an ninh ở châu Âu.
2. “Chiến tranh lạnh” đã bao trùm toàn thế giới. Chiến tranh lạnh” kết thúc
- Tháng 12/1989, tại Malta, Xô - Mỹ tuyên bố chấm dứt “chiến tranh lạnh” để ổn
định và củng cố vị thế của mình.
- “Chiến tranh lạnh” chấm dứt mở ra những điều kiện để giải quyết các vụ tranh
chấp, xung đột ở nhiều khu vực trên thế giới.
- Nguyên nhân khiến Xô - Mỹ kết thúc “Chiến tranh lạnh” đã bao trùm toàn thế giới. chiến tranh lạnh”:
+Cả hai nước đều quá tốn kém và suy giảm “thế mạnh” nhiều mặt.
+ Đức, Nhật Bản, Tây Âu vươn lên mạnh, trở thành đối thủ cạnh tranh gay gắt
với Mỹ.
+ Liên Xơ lâm vào tình trạng trì trệ, khủng hoảng
IV. Thế giới sau “chiến tranh lạnh”
- Từ 1989 - 1991, chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu tan rã. Năm 1991, khối
SEV và tổ chức Vacsava chấm dứt hoạt động. Năm 1991, thế “hai cực” Ianta sụp
đổ, phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô ở châu Âu và châu Á mất đi, ảnh hưởng của
Mỹ cũng bị thu hẹp.
- Sau năm 1991, tình hình thế giới có nhiều thay đổi to lớn và phát triển theo xu thế
chính :
1. Trật tự thế giới hai cực đã tan rã, một trật tự thế giới đang dần dần hình thành
và ngày càng theo xu thế đa cực với sự vươn lên của Mĩ, Liên minh châu Âu,
Nhật Bản, Nga, Trung Quốc.
2. Các quốc gia hầu như đều điều chỉnh chiến lược phát triển, tập trung vào phát
triển kinh tế.
3. Lợi dụng thế tạm thời do Liên xô tan rã, Mĩ ra sức thiết lập thế giới “đơn cực”
để làm bá chủ thế giới. Nhưng trong so sánh lực lượng giữa các cường quốc
thì Mỹ khơng thể dễ dàng thực hiện được tham vọng đó.
4. Sau “Chiến tranh lạnh”, tuy hịa bình thế giới được củng cố , nhưng xung đột,
tranh chấp và nội chiến còn xảy ra ở nhiều khu vực như bán đảo Bancăng, châu
Phi và Trung Á. Sang thế kỷ XXI, vụ khủng bố 11/09/2001 ở nước Mỹ đã đặt các
quốc gia, dân tộc đứng trước những thách thức của chủ nghĩa khủng bố với
những nguy cơ khó lường, gây ra những tác động to lớn, phức tạp với tình hình
chính trị thế giới và trong quan hệ quốc tế.
=> Xu thế chung của thế giới là "hịa bình, ổn định, hợp tác và phát triển"
