QUY TRÌNH CHĂM SĨC, PHỤC HỒI CÂY SẦU RIÊNG SAU THU HOẠCH
I. Kỹ thuật chăm sóc, phục hồi cây sầu riêng sau thu hoạch:
1. Tỉa cành và tạo tán:

- Ngay sau thu hoạch, tiến hành tỉa các cành mọc vượt, cành mọc yếu, cành bị sâu
bệnh gây hại nặng, cành mọc xen, mọc dày trong tán, cành đan giữa hai cây. Định
kỳ hai tháng một lần, tỉa các cành hay cụm cành mọc từ thân, cành chính, cành mọc
vượt, cành mọc bên trong tán.
- Cây có độ tuổi > 5 năm, nên cắt ngọn để cố định chiều cao cây. Cắt ngọn chừa lại
độ cao cây phù hợp (chiều cao cây bằng khoảng cách trồng), đảm bảo còn lại tối
thiểu 18 cành cấp 1 trên 1 cây (cành cấp 1 có đường kính > 4 cm).
2. Xử lý sâu bệnh hại sầu riêng:
Sau khi cắt tỉa cành xong tiến hành thu gom tàn dư thực vật đem tiêu hủy để
tránh lây lan nguồn bệnh.


a. Xử lý sâu, bệnh trên cây:
- Xử lý nấm bệnh: Dùng các thuốc có hoạt chất từ đồng như: Cuprous oxi,Copper
oxychloride + Kasugamysin, Bordeaux mixture,Copper Citrate (Titan Cup Hoàng
Minh),…xử lý từ 1 - 2 lần, cách nhau 7 - 10 ngày, phun ướt đẫm toàn cây.
- Xử lý sâu hại (các loại rầy, rêp,…):Bằng các thuốc sinh học như: Abamectin,
Amemectin Benzoate, Petroleum spray oil (Dầu khoáng DS).Hoặc bằng các thuốc
hóa học có thành phần hoạt chất như: Cypermethrin, Permethrin, Lambda Cyhalothrin,…xử lý từ 1 - 2 lần, lần cách lần 7 - 10 ngày, phun ướt đẫm toàn cây.
b. Xử lý sâu bệnh dưới gốc:
- Sâu hại: Sử dụng các thuốc có hoạt chất như: Abamectin, Lambda cyhalothrin,để
tiêu diệt các đối tượng như: tuyến trùng, sâu đất,…xử lý hai lần, lần cách lần 20
ngày.
- Bệnh hại: Sử dụng thuốc có hoạt chất từ gốc đồng như: Copper oxychloride +
Kasugamysin, Bordeaux mixtur…xử lý 1 - 2 lần, để phòng trừ nấm bệnh gây thối
rễ.
3. Bón phân cho cây sầu riêng:

- Dùng vơi: Bón 2 - 4 kg vơi/cây/năm để điều chỉnh pH của đất và xử lý nấm bệnh
(vì vơi có tính khử trùng mạnh có tác dụng diệt được nấm, vi khuẩn gây bệnh cho
cây sầu riêng).
-Phân hữu cơ: Có tác dụng cải tạo cấu trúc và độ thống của đất, tăng cường hoạt
động của hệ vi sinh vật trong đất, giúp cải tạo độ phì nhiêu, tăng khả năng phân giải
chất hữu cơ, tăng khả năng giữ độ ẩm cho đất.
+ Sử dụng phân chuồng hoai mục từ 25 - 30 kg/cây/năm. Hoặc phân hữu cơ
12 - 20 kg/cây/năm (theo quy trình thâm canh sầu riêng của viện cây ăn quả miền
Nam).
+ Cách bón: Phân chuồng hoai mục được bón tồn bộ ngay sau thu hoạch.


Nếu sử dụng phân hữu cơ bón 60% (chia 3 lần bón: ngay sau thu hoạch, cơi đọt 1
lụa, cơi đọt 2 lụa).
-Phân vô cơ:
* Dưới gốc:
- Sử dụng phân vô cơ để bổ sung dinh dưỡng cho cây sầu riêng, giúp cho cây trồng
phục hồi nhanh.
+ Cây có độ tuổi từ 6 - 10 năm. Lượng phân bón cho 1 cây sầu riêng/năm là: 1.400
- 1.600 g N + 1.200 – 1.400 g P2O5 + 1.700 – 2.000 g K2O (theo quy trình thâm
canh sầu riêng của viện cây ăn quả miền Nam), lượng phân có thể tăng, giảm 20 30% tùy theo năng suất thu hoạch của vụ trước và tình hình sinh trưởng của cây.
+ Có thể sử dụng phân đơn hoặc phân phức hợp NPK.
Lượng bón như sau: 36% N + 24% P2O5 +15% K2O chia làm 3 đợt bón: sau thu
hoạch, cơi đọt 1 già, cơi đọt 2 già.
*Trên lá:
- Bổ sung thêm các phân bón lá dạng hữu cơ như: poly 22% HC; Delfan 37,1%
HC;Green Mix, NPK: 20:30:10; NPK 20 - 20 – 20 theo từng cơi đọt của cây và sử
dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Kết hợp thêm các thuốc BVTV để phịng
trừ sâu bệnh gây hại trên lá.
Cách bón:

- Phân được rải trên mặt líp xung quanh gốc theo hình chiếu tán cây.
- Cung cấp lượng nước đủ ẩm sau mỗi lần bón phân để cây hấp thu tốt dinh dưỡng.
- Bổ sung thêm các dạng phân bón hữu cơ như đạm cá, hữu cơ rong biển, cách chế
phẩm kích thích rễ,…tùy theo tình trạng sinh trưởng của cây trồng.
4. Quản lý nước
– Để cây sầu riêng hoàn toàn có thể phục hồi nhanh gọn sau thu hoạch, bà con phải
bảo vệ việc tưới đủ nước trong mùa khô nhưng cũng tạo điều kiện kèm theo cho


vườn thoát nước tốt trong mùa mưa để tránh ngập úng khiến những loại nấm bệnh
trong đất tăng trưởng tiến công bộ rễ làm rễ dễ bị thối .
– Lượng nước khá đầy đủ, hài hịa và hợp lý khơng chỉ giúp cây xanh tươi mà còn
tăng năng lực luân chuyển và hấp thụ chất dinh dưỡng, từ đó cây sẽ nhanh gọn phục
sinh hơn, việc chăm sóc sầu riêng sau thu hoạch cũng thuận tiện hơn .
II. Phòng trừ sâu bệnh cho cây sầu riêng:
Sau thu hoạch cây sầu riêng thường dễ mắc một số đối tượng sâu bệnh như sau:
1. Bệnh cháy bìa lá:
Nguyên nhân và triệu chứng:


-Do nấm Rhizoctonia Solani gây ra.
-Trên lá xuất hiện những mảng vết bệnh khơ có màu nâu sáng, bên ngồi viền có
màu nâu tối. Cây bị bệnh nặng sẽ rụng hết lá khiến cành trơ trụi, cây không quang
hợp được sẽ làm cho đọt bị thối đen.
Biện pháp phòng trừ:
-Giữ vườn ln thơng thống.
-Khi phát hiện vườn bị nhiễm bệnh có thể sử dụng các loại thuốc hóa học có hoạt
chất như: 𝗣𝗿𝗼𝗽𝗶𝗰𝗼𝗻𝗮𝘇𝗼𝗹𝗲 + 𝗗𝗶𝗳𝗲𝗻𝗼𝗰𝗼𝗻𝗮𝘇𝗼𝗹𝗲 , 𝗔𝘇𝗼𝘅𝘆𝘀𝘁𝗿𝗼𝗯𝗶𝗻 + 𝗗𝗶𝗳𝗲𝗻𝗼𝗰𝗼𝗻𝗮𝘇𝗼𝗹𝗲 , 𝗳𝗼𝘀𝗲𝘁𝘆𝗹𝗮𝗹𝘂𝗺𝗶𝗻𝗶𝘂𝗺. … phun ướt đẫm cây, phun 2 lần, lần cách lần 7 - 10 ngày.

- Thường xuyên kiểm tra cây trồng. Nếu phát hiện bệnh, hãy cắt lá bệnh nhặt những

mảnh vụn,lá rụng .
2. Bệnh xì mủ thân:
Nguyên nhân và triệu chứng:
-Do nấm Phytophthora sp gây ra.
-Triệu chứng ở trên thân: Thân cây bị
chảy nhựa trên bề mặt vỏ thân, vết bệnh
ướt và nhựa có màu nâu. Vỏ thân và gỗ
bên dưới bị chuyển sang màu hồng
nhạt, có bớt tím, viền gợn sóng, bệnh
lan dần vào bó mạch. Khi cạo lớp vỏ bị
bệnh ra lấy phần gỗ có màu nâu sẫm
dọc theo thân, cành.
- Cây bị bệnh nặng không phát triển.

Hình ảnh cây bị xì mủ thân

-Triệu chứng trên lá: vết bệnh xuất hiện trên mặt lá là những đốm nhỏ màu đen nâu.
Chúng lây lan tới tốc độ rất nhanh, sau đó lá dần chuyển sang màu vàng rồi đến
màu nâu, lá có hiện tượng bị nhũn rồi khơ dần lại và rụng.
*Biện pháp phịng trừ:


- Sử dụng các sản phẩm hữu cơ, phân vi sinh, phân chuồng, rơm khô, cỏ khô, phân
hữu cơ đã hoai mục kết hợp vi sinh vật đối kháng như: Trichoderma - Tot,
Streptomyces nhằm diệt mầm bệnh Phytophthora và tăng sức đề kháng cho cây.
- Rải vôi xung quanh tán cây và quét lên gốc cây trong phạm vi 0,5 - 1,2 m từ mặt
đất (sử dụng vôi đậm đặc quét lên thân chính) vào cuối mùa nắng hay đầu mùa
mưa.
- Khi thấy vết chảy nhựa xuất hiện, dùng dao cạo bỏ hết phần vỏ và gỗ bị thối nâu,
dùng các thuốc có hoạt chất như: Fosetyl – aluminium(Agofast 80WP), Mancozeb

+ Metalaxyl,… pha với liều lượng 50 g/lít nước dùng cọ bôi lên vết bệnh 2 - 3 lần,
lần cách lần 7 - 10 ngày.
-Phun tán cây: có thể dùng các thuốc có hoạt chất như: Fosetyl -aluminium(Agofast
80WP), Phosphorous acid, Dimethomorph (Libero 800WP),… phun định kỳ 3
tháng/lần. Nên phun vào sáng sớm hay chiều mát với liều lượng theo khuyến cáo
trên bao bì.
- Tưới gốc: có thể dùng các thuốc có hoạt chất như: Phosphorous acid,
Mancozeb + Metalaxyl,… tưới ướt tồn bộ vùng rễ. Tùy đường kính tán mà lượng
dung dịch thuốc tưới cho phù hợp, liều lượng sử dụng theo khuyến cáo của nhà sản
xuất.


3. Bệnh đốm rong (tảo đỏ):
Nguyên nhân và Triệu chứng gây hại:
-Do tảo Cephaleuros gây ra.
-Tảo đỏ bám trên thân, cành gây hiện
tượng nứt vỏ tạo điều kiện cho côn trùng
đẻ trứng. Khi tảo xuất hiện trên lá chúng
làm giảm khả năng quang hợp, chúng lan
rộng thành những mảng lớn tạo thành
những đốm nhung có màu như gỉ sắt hoặc
màu vàng cam. Sau một thời gian các đốm
này sẽ chuyển sang màu xám.

Hình ảnh bệnh đốm rong trên lá

Biện pháp phòng trừ:
- Sau khi thu hoạch xong phun rửa vườn bằng thuốc có hoạt chất: Cuprous oxi;
Copper Citrate (Titan Cup Hoàng Minh ),…Phun 1 - 2 lần, lần cách lần 7 - 10
ngày.

4. Sâu đục thân cành:
Đặc điểm, tập tính gây hại: -Trên sầu riêng
-Con trưởng thành có cánh cứng, râu dài hơn
phần thân đẻ trứng trên các vết nứt của vỏ cây,
ấu trùng non sau khi nở dùng miệng đục vào
thân, cành gây xì mủ, tổn thương hệ thống mạch
dẫn.
-Cây bị sâu đục thân đục cành phá hoại thường
dễ gẫy đổ, khô héo phần thân trên, làm ảnh
hưởng đến năng suất và sinh trưởng.
Hình ảnh sầu riêng bị sâu đục thân
Biện pháp phòng trừ:

chủ yếu l


-Cắt tỉa cành, tạo thơng thống trong vườn.
-Thường xun thăm vườn, quan sát phần thân cành, nếu thấy có lỗ trịn nhỏ, xì
mủ, bên ngồi có bã màu nâu thì cây đang bị ấu trùng tấn công, cần tiến hành dùng
móc sắt, kim
nhọn tiêu diệt ấu trùng.
-Dùng các loại thuốc trừ sâu có tính lưu dẫn, xơng hơi có hoạt chất: Alpha
Cypermethrin, Permethrin, Abamectin, Buprofezin,Quinalphos (Super Kill)…tẩm
vào tăm bông hoặc vải thun, quấn quanh vết bệnh hoặc phun định kỳ 1 tháng 1 lần
lên phần vỏ để tiêu diệt ấu trùng mới nở, trứng vào giai đoạn đầu mùa mưa, khi bọ
vừa trưởng thành bắt đầu quá trình đẻ trứng.
5. Bệnh vàng lá, thối rễ:
Nguyên nhân và triệu chứng:
- Do nấm Fusarium, Phytophthra sp, Pythium kết hợp với tuyến trùng gây ra.
- Bệnh gây thối rễ cám, võ rễ tuột, rễ lớn thâm đen hoặc thối ngang cổ rễ.

bệnh nhẹ thì cây bị vàng lá, sinh trưởng kém, giảm năng suất và chất lượng trái.
Bệnh nặng làm thối cả bộ rễ, chết ngun cây.
Biện pháp phịng trừ:
-Rải vơi xung quanh tán cây.
-Bổ xung phân chuồng đã ủ hoai kết hợp với nấm Trychoderma để tăng cường đề
kháng cho cây và phòng bệnh.
-Cây bị nhiễm bệnh nhẹ và các cây liền kề:
+ Trừ tuyến trùng bằng thuốc chứa hoạt chất Chitosan,
Ethoprophos,Clinoptilolite,..; trừ nấm gây bệnh bằng thuốc có hoạt chất Fosetyl aluminium, Dimethomorph, Chlorothalonil + Mandipropamid, Copper Hydroxide,
Cuprous oxide + Dimethomorph,…(Titan cup,Libero 800WP,Agofast 80WP)
luân phiên nhau tưới 2 - 3 lần, lần cách lần 7 - 10 ngày.


+ Sau xử lý thuốc BVTV 7 ngày xử lý kích thích ra rễ bằng một trong các loại
thuốc kích thích sinh trưởng, phân bón có khả năng kích thích ra rễ hoặc phân hữu
cơ sinh học.
-Cây bị bệnh nặng:
Đào bỏ, thu dọn cả thân lá, bộ rễ đem ra khỏi vườn để tiêu hủy, sau đó rắc vơi vào
hố khoảng 0,5kg vôi cho mỗi gốc hoặc xử lý thuốc gốc đồng vào hố để diệt mầm
bệnh.
6. Rầy xanh, rầy nhảy:
Đặc điểm và tập tính gây hại:
-Rầy xanh trưởng thành thường trú ẩn
ở những cây ký chủ phụ xung quanh
vườn sầu riêng, khi sầu riêng ra đọt
non thì rầy xanh mới tìm đến đẻ trứng
vào bên trong 2 phiến lá chưa mở, sau
đó trứng nở thành rầy non và gây hại
bên trong phiến lá, nếu mật số cao thì
lá non sẽ rụng trước khi lá mở.

-Cả rầy trưởng thành và rầy non đều
Rầy nhảy trên lá sầu riêng
gây hại cho cây sầu riêng bằng cách chích hút nhựa của lá non, vì thế chúng thường
có mật số rất cao trong các đợt cây ra đọt non lá non.
Biện pháp phòng trừ:
-Điều khiển cây ra đọt tập trung, dễ quản lý.
-Sử dụng vòi phun nước áp lực cao phun lên tán cây, hạn chế mật số rầy xanh và
rầy nhảy, rệp.
-Khi phát hiện xuất hiện rầy trong vườn, hay các giai đoạn khi sầu riêng ra cơi đọt
mới, sử dụng các thuốc có nguồn gốc sinh học như: Abamectin, Emamectin


Benzoat, dầu khoáng như SK Enpray 99EC, DS 98.8EC,… hoặc sử dụng các
thuốc hóa học như: Spirotetramat, Azadirachtin, Clothianidin, Abamectin + BT,
Cyantraniliprole,…như Alexander 777,… phun 1 - 2 lần, lần cách lần 7 - 10 ngày,
để phòng và trừ rầy.