XỬ TRÍ TÍCH CỰC
GIAI ĐOẠN III
CHUYỂN DẠ
BS CK1 HỒ MINH HÒA
MỤC TIÊU
Hiểu được vai trò XTTC GĐIII CD
Nắm được các bước thực hiện
Thực hành bảng kiểm quy trình
TỔNG QUAN
• Băng huyết sau đẻ:
• 10% số trường hợp đẻ.
• 1% là các trường hợp nguy kịch.
• 25% số trường hợp tử vong mẹ.
• Xử trí tích cực giai đoạn 3 chuyển dạ cho phép dự phòng được trên 60% số trường hợp băng huyết
sau đẻ (RR: 0,38; 95% CI: 0,32 - 0,46).
➢ Xử trí tích cực giai đoạn 3 chuyển dạ phải được thực hiện thường quy trên mọi trường hợp đẻ có
cán bộ y tế hỗ trợ.
➢ Bước quan trọng nhất (WHO): Oxytocin là thuốc có nhiều ưu điểm và được lựa chọn bởi có tác
dụng nhanh trong khoảng 2 - 3 phút sau khi tiêm, ít có tác dụng khơng mong muốn, có thể sử dụng
cho tất cả mọi sản phụ.
QUY TRÌNH
Thì 1: Sử dụng ngay Oxytocin
Thì 2: Kéo dây rốn có kiểm sốt
Thì 3: Xoa đáy tử cung
BẢNG KIỂM XỬ TRÍ TÍCH CỰC GIAI ĐOẠN 3 CỦA CHUYỂN DẠ
TT
Các bước
Ý nghĩa
Yêu cầu cần đạt
CHUẨN BỊ
1
2
3
NVYT trang phục đầy đủ, rửa tay;
Cần thêm một người phụ để tiêm.
Dụng cụ:
Các dụng cụ của cuộc đỡ đẻ thường và kiểm
tra rau: khay đỡ rau, găng tay; bơm kim tiêm
đã nạp 10 đơn vị oxytocin.
Giải thích cho bà mẹ và người nhà về việc
sắp làm, động viên và hướng dẫn để họ hợp
tác.
Đảm bảo vô khuẩn cho
bà mẹ.
Trang phục gọn gàng sạch sẽ.
Dụng cụ sẵn sàng khi
làm thủ thuật.
Dụng cụ đầy đủ, đúng quy
cách, sắp xếp tiện sử dụng;
Oxytoxin sẵn sàng.
Giúp bà mẹ và người
nhà an tâm, hợp tác.
Giải thích cụ thể, rõ ràng.
TT
Các bước
Ý nghĩa
Yêu cầu cần đạt
THỰC HIỆN XỬ TRÍ TÍCH CỰC GIAI ĐOẠN III CHUYỂN DẠ
4
Nắn TC ngoài thành bụng ngay sau khi thai
sổ.
Đảm bảo khơng cịn thai
thứ 2 trong TC.
Sờ được đáy TC và kiểm tra
được khơng cịn thai khác.
5
Tiêm bắp 1/3 dưới mặt trước ngoài đùi 10
đơn vị oxytocin.
Giúp rau bong, hạn chế
chảy máu sau đẻ.
Đúng quy trình tiêm bắp (bảng
kiểm riêng).
6
7
8
9
Kéo dây rốn có kiểm sốt:
Dùng tay thuận giữ kẹp dây rốn, chờ cơn co;
Đặt tay kia trên mu, lòng bàn tay hướng về
Giúp bong và sổ rau,
rốn, ấn nhẹ hướng lên trên về phía mũi ức;
Tay thuận kéo chắc dây rốn theo hướng
tránh lộn TC.
xuống dưới, duy trì lực kéo, tránh giật mạnh;
Nếu rau khơng xuống, ngừng kéo, chờ 1 - 2
phút và làm lại khi có cơn co khác.
Khi nhìn thấy bánh rau ở âm hộ, dùng hai tay
đỡ bánh rau xuống thấp, nhẹ nhàng quay
Tránh sót màng rau.
bánh rau đến khi màng rau xoắn lại và từ từ
để cho rau sổ hoàn toàn.
Để kiểm tra rau và
Đặt bánh rau vào một khay đã chuẩn bị sẵn.
màng.
Xoa đáy TC qua thành bụng đảm bảo TC co
hồi tốt.
Đề phòng chảy máu sau
đẻ.
Kéo nhẹ nhàng trong cơn co
TC, phối hợp 2 tay: tay trên đẩy
TC về phía mũi ức, tay dưới
kéo dây rốn.
Để bánh rau sổ nhờ trọng
lượng bánh rau (không kéo
bánh rau).
Xoa đáy TC một lần và hướng
dẫn sản phụ xoa những lần tiếp
theo.
BẢNG KIỂM XỬ TRÍ TÍCH CỰC GIAI ĐOẠN 3 CỦA CHUYỂN DẠ
TT
Các bước
Ý nghĩa
Yêu cầu cần đạt
KIỂM TRA ĐƯỜNG ĐẺ
10
Yêu cầu người phụ chiếu đèn vào vùng đáy
chậu.
Đủ ánh sáng để quan sát
Đèn rọi tập trung vào đáy chậu.
chính xác.
11
Nhẹ nhàng tách môi âm hộ và quan sát âm
đạo xem có tổn thương khơng.
Quan sát tổn thương.
Quan sát hết được âm hộ,
thành âm đạo, cùng đồ.
12
Kiểm tra vùng đáy chậu xem có tổn thương
khơng và xử trí phù hợp.
An tồn cho sản phụ.
Phát hiện toàn bộ các tổn
thương và xử trí đúng kỹ thuật
với từng loại tổn thương.
13
Rửa âm hộ bằng nước chín, ấm và lau khơ
bằng khăn sạch mềm.
Vệ sinh và tạo thoải mái
cho bà mẹ.
Nhẹ nhàng, sạch sẽ.
14
Đặt băng vệ sinh hay vải mềm vào đáy chậu
cho bà mẹ thoải mái.
Tạo thoải mái cho bà
mẹ.
Sạch sẽ.
15
Dặn dò bà mẹ và người nhà những điều cần
thiết và ghi hồ sơ
Chăm sóc tinh thần, đề
phịng những bất
thường.
Theo đúng quy định.
Thank you
• Sử dụng Oxytocin: quan trọng nhất.
• Kéo dây rốn có kiểm sốt (CCT):
• Sinh thường:
• Khuyến khích khi có NVYT có kinh nghiệm, giảm
lượng máu mất, giảm thời gian sổ nhau.
• Khơng khuyến khích khi NVYT thiếu kinh nghiệm.
• Sinh mổ: khuyến khích
• Xoa bóp tử cung liên tục KHƠNG được khuyến cáo.
• Đánh giá âm đạo tử cung sau sinh.
Thuốc co hồi tử cung được khuyến khích cho tất cả các ca sinh
Oxytocin (10 IU, IV / IM) là thuốc co hồi tử cung được khuyến cáo
Khơng có oxytocin: Methylergometrine/Misoprostol
Kẹp dây rốn muộn (trên 1 phút) được khuyến khích
Kéo dây rốn có kiểm sốt (CCT) được khuyến cáo
Xoa bóp tử cung liên tục không được khuyến cáo/ đã tiêm oxytocin.