BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM
KHOA CÔNG NGHỆ CƠ KHÍ
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
NGHIÊN CỨU, THIẾT KẾ CHẾ TẠO VÀ THỬ
NGHIỆM MÁY TUỐT LẠC NĂNG SUẤT
100KG/GIỜ
Giảng viên hướng dẫn: TS. NGƠ TIẾN HỒNG
Sinh viên thực hiện:
Thứ tự
1
2
3
Họ và tên
Nguyễn Duy Nam
Phùng Đức Tài
Lê Minh Hiền
MSSV
19483901
19442021
19525941
Thành phồ Hồ Chí Minh, năm 2023
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
GVHD
Ký và ghi rõ họ tên
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
GVPB
Ký và ghi rõ họ tên
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................... 1
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ 2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ SẢN PHẨM ......................................................... 3
1.1 Tổng quan về thực trạng sản xuất nông nghiệp ở nước ta hiện nay. ................... 3
1.1.1 Tính cấp thiết của đề tài. ............................................................................ 3
1.1.2 Đặc điểm về canh tác và cây trồng lạc. ..................................................... 4
1.2 Tổng quan về cây lạc. .......................................................................................... 5
1.2.1 Nguồn gốc lịch sử: ..................................................................................... 5
1.2.2 Đặc điểm của cây lạc: ................................................................................ 5
1.2.3 Công dụng của cây lạc trong cuộc sống. ................................................... 9
1.3 Yêu cầu nông học đối với cơ giới hóa nơng nghiệp. ......................................... 10
1.4 Một số loại máy tuốt lạc trên thị trường. ......................................................... 11
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT TÍNH TỐN VÀ BIỆN PHÁP CƠNG NGHỆ
14
2.1 Chọn phương án thiết kế: ................................................................................... 14
2.1.1 Đối với máy tuốt chạy điện: ..................................................................... 14
2.1.2 Đối với máy tuốt chạy bằng động cơ xăng: ............................................. 16
2.2 Chọn cơ cấu truyền động ................................................................................... 18
2.2.1. Bộ truyền đai. .......................................................................................... 18
2.2.2. Chọn loại đai ........................................................................................... 24
2.3 Chọn vật liệu chế tạo kết cấu ............................................................................. 24
CHƯƠNG 3: TÍNH TỐN ĐỘNG LỰC HỌC CỦA MÁY .................................. 28
3.1 Cấu tạo của máy tuốt lạc. ................................................................................... 28
3.2 Cơ sở lý thuyết tính tốn các chi tiết máy và phần thực nghiệm. ...................... 28
3.2.1 Tính tốn động lực học lực tuốt cho máy................................................. 28
3.2.2. Tính tốn động cơ điện : ......................................................................... 30
3.2.3. Xác định tỷ số truyền của hệ thống ......................................................... 33
3.2.4 Bảng kết quả tính ..................................................................................... 34
3.3 Tính toán thiết kế bộ truyền động đai. ............................................................... 34
3.3.1. Xác định đường kính bánh đai. ............................................................... 35
3.3.2. Xác định khoảng cách trục và chiều dài đai: ......................................... 36
3.3.3 Kiểm nghiệm góc ơm của bánh đai nhỏ α1: ............................................. 38
3.3.4 Xác định số đai cần thiết Z: ..................................................................... 38
3.3.5 Xác định kích thước bánh đai. ................................................................. 39
3.3.6 Xác định lực căng ban đầu và lực tác dụng lên trục. .............................. 40
3.4. Tính tốn thiết kế bộ truyền bánh răng trụ răng thẳng. .................................... 42
3.4.1. chọn vật liệu chế tạo bánh răng. ............................................................. 42
3.4.2. Xác định ứng suất cho phép. ................................................................... 43
3.4.3. Xác định khoảng cách trục aw: ............................................................... 47
3.4.4. Xác định các thông số cơ bản của bộ truyền. ......................................... 47
3.4.5. Kiểm nghiệm răng về độ bền tiếp xúc: .................................................... 48
3.4.6 Kiểm nghiệm răng về độ bền uốn: ........................................................... 50
3.4.7 Kiệm nghiệm răng về quá tải ................................................................... 52
3.4.8. Tính lực tác dụng lên bánh răng ............................................................. 52
3.4.9 Các thơng số hình học của bộ truyền. ...................................................... 53
3.5. Thiết kế trục. ..................................................................................................... 53
3.5.1. Chọn vật liệu. .......................................................................................... 53
3.5.2. Các thông số đã biết: .............................................................................. 53
3.5.3. Xác định sơ bộ trục. ................................................................................ 54
3.5.4. Tính tốn thiết kế trục. ............................................................................ 56
3.6. Thiết kế gối đỡ trục: Dùng ổ lăn. ...................................................................... 71
3.6.1. Chọn loại ổ lăn: ...................................................................................... 71
3.6.2 Xác định khả năng tải động của ổ............................................................ 73
3.6.3 Xét khả năng tải tĩnh của ổ ...................................................................... 74
3.6.4. Tính lại tuổi thọ thật của ổ ...................................................................... 74
3.6.5. Chọn phương pháp bôi trơn ổ. ................................................................ 74
3.7. Tính chọn then và kiểm nghiệm bền cho then. ................................................. 75
CHƯƠNG 4: QUY TRÌNH LẮP RÁP .................................................................... 79
CHƯƠNG 5: THỬ NGHIỆM VÀ ĐÁNH GIÁ ...................................................... 84
5.1 Thử nghiệm ........................................................................................................ 84
5.2 Đánh giá ............................................................................................................. 85
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN ....................................................................................... 86
6.1 Vận hành thử. ..................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 88
LỜI NĨI ĐẦU
Việt Nam trong tiến trình thực hiện chủ trương Cơng nghiệp hóa – Hiện đai hóa đã đạt
được những thành tựu vô cùng to lớn trong nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa,
xã hội. Mặc dù nước ta đang trên con đường hội nhập và trên đà tiến tới một nước có
nền cơng nghiệp hiện đại nhưng nông nghiệp vẫn là một trong những ngành chủ lực mà
chúng ta cần đầu tư và phát triển. Với việc áp dụng ngày càng cao tiến bộ khoa học kỹ
thuật vào sản xuất. Nông nghiệp đã làm cho năng suất và sản lượng ngày càng tăng lên.
Không những đủ để phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà cịn xuất khẩu ra thị
trường ngồi nước. Lạc hay gọi là đậu phộng là một thực phẩm được trồng rất nhiều tại
Việt Nam và các nước khác, nhưng đối với nước ta việc thu hoạch lạc còn hạn chế tại
các vùng nông thôn. Để giải quyết vấn đề này chúng ta không thể thu hoạch lạc bằng
phương pháp lạc hậu được mà địi hỏi phải sử dụng máy móc để tăng năng suất lao động
và để giảm bớt gánh nặng cho người lao động. Chính vì đó mà “MÁY TUỐT LẠC” là
một công cụ cần thiết để giải quyết nhu cầu đó. “MÁY TUỐT LẠC” là một ứng dụng
cơ bản của ngành cơ khí chế tạo máy trong q trình nông nghiệp, loại máy này giúp
cho việc lấy hạt lạc ra khỏi cây một cách hiệu quả và nhanh chóng, đem lại hiệu quả
kinh tế hơn. Với mong muốn tìm hiểu và ngiên cứu nguyên lý của máy tuốt lạc. Sau hơn
4 tháng nghiên cứu, tìm hiểu, chế tạo cộng với sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của
Thầy Ngơ Tiến Hồng và sự giúp đỡ của các thầy cơ trong khoa Cơ Khí. Nhóm của tụi
em đã hồn thành đồ án tổng hợp Thiết Kế và Chế tạo Mô Hình Máy Tuốt Lạc. Nhưng
do năng lực và sự hiểu biết còn hạn chế, nên nội dung của đề tài khơng thể tránh khỏi sự
thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý và chỉ bảo chân thành của các thầy cô giáo,
các bạn sinh viên để cho đề tài càng hoàn thiện hơn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô.
1
LỜI CẢM ƠN
Trong khoảng thời gian làm đồ án tốt nghiệp, nhóm chúng em được sự chỉ bảo, đóng
góp ý kiến từ các thầy, cơ Khoa Cơ Khí Trường Đại học Cơng Nghiệp TP.HCM . Nhóm
chúng em xin gửi lời cảm ơn đến thầy TS. Ngơ Tiến Hồng, là người đã hướng dẫn, tận
tình chỉ dẫn cho chúng em từ những ngày đầu làm khóa luận tốt nghiệp. Nếu khơng có
thầy, nhóm đã thất bại từ những bước đầu khi gặp nhiều vấn đề khó khăn trong khảo sát.
Nhóm chúng em cũng xin cảm ơn đến các thầy, cô trong trường Đại học Cơng Nghiệp
TP.HCM nói chung và các thầy, cơ Khoa Cơ Khí nói riêng đã dạy cho nhóm em những
kiến thức chun ngành đến các mơn thuyết trình, trình bày ý kiến cá nhân, và phương
pháp nghiên cứu khoa học. Để nhóm chúng có nền tảng vững vàng, giúp đỡ chúng em
hồn thiện khóa luận tốt nghiệp. Cuối cùng, nhóm chúng em xin cảm ơn chân thành đến
các bạn, các anh, chị, thầy, cô và thầy TS. Trần Ngọc Đăng Khoa đã hướng dẫn và đóng
góp ý kiến cho khóa luận tốt nghiệp của chúng em hồn thiện và hồn thành đúng dự
kiến.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2023
SINH VIÊN THỰC HIỆN
2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ SẢN PHẨM
1.1 Tổng quan về thực trạng sản xuất nông nghiệp ở nước ta hiện nay.
Hình 1. 1. Máy tuốt lạc cơng suất lớn của Cơng ty CPĐT Tuấn Tú
1.1.1 Tính cấp thiết của đề tài.
Cơng nghiệp hóa là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của q trình
phát triển vì nó đưa cả nền sản xuất vật chất và đời sống văn hóa – xã hội của đất nước
lên trình độ mới. Đối với Việt Nam, khi chính thức bước vào thời kỳ quá độ lên xã hội
chủ nghĩa, Đảng chủ trương tiến hành cơng nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa, và từ cuối thế
kỷ XX đến nay, quá trình này được xác nhận đầy đủ là cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Đó là một q trình kinh tế, kỹ thuật - cơng nghệ và kinh tế - xã hội tồn diện, sâu rộng
nhằm chuyển đổi nền sản xuất và xã hội Việt Nam từ trình độ nơng nghiệp lạc hậu lên
trình độ công nghệ ngày càng tiến bộ, hiện đại, văn minh.
Đảng ta ln coi “Cơng nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn là một
nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của q trình cơng nghiệp hóa hiện đại háo đất nước”
như Nghị quyết Hội nghị trung ương 7, khóa X của Đảng về nông nghiệp, nông dân,
nông thôn đã khẳng định. Bắt nhịp vào thời đại với những tiến bộ vượt trội của lĩnh vực
khoa học kỹ thuật công nghệ đó là lợi thế lớn cho những việc phát triển ngành nông
nghiệp. Máy tuốt lạc ra đời là một tiến bộ vượt trội của khoa học kỹ thuật, giúp bà con
tận hưởng những thành quả tuyệt vời và tiết kiệm nhân lực thời gian tối đa nhất, giúp
người nông dân nhẹ nhàng, thoải mái hơn trong quá trình sản xuất. Máy tuốt lạc là cánh
tay hỗ trợ đắc lực cho người nông dân trong thời đại công nghệ mới, giúp người nông
dân vừa tiết kiệm thời gian, nhân công, đồng thời nâng cao năng suất.
3
Máy tuốt lạc là một trong những loại máy công nghiệp phổ biến hiện nay được ứng
dụng trong sản xuất lạc, loại cây trồng chủ lực của rất nhiều vùng chuyên canh nông
nghiệp nước ta. Những chiếc máy tuốc lạc không ngừng được cải tiến về mẫu mã, công
suất, chủng loại. Với những đặc tính vượt trội như dễ sử dụng, làm việc nhanh không
làm bể củ lạc, hiệu quả công việc cao, tiết kiệm nhiều thời gian, nhân công, chi phí đầu
tư thấp những chiếc máy này đã làm giảm một khoản chi phí khá lớn cho người trồng
lạc th nhân cơng để sản xuất. Từ đó ta có thể thấy tầm quan trong cũng như hiệu quả
thiết thực của những chiếc máy hiện đại này.
1.1.2 Đặc điểm về canh tác và cây trồng lạc.
Lạc được trồng thích hợp với đất nhẹ tơi xốp và không cần nhiều dinh dưỡng, lạc
được trồng phổ biến ở các vùng Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam
Trung Bộ và Tây Nguyên, trong đó tập trung nhiều nhất ở vùng Bắc Trung Bộ (chiếm
31% diện tích lạc cả nước). Bắc Trung Bộ cũng là vùng đóng góp lớn nhất cho tổng sản
lượng lạc của cả nước (28,6%). Vùng có năng suất trồng lạc cao nhất lại là Đồng bằng
sông Hồng, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó cao nhất là vùng
Đồng bằng sơng Hồng với năng suất 3 tấn/ha (so với mức trung bình 1,9 tấn/ha của cả
nước). Tuy được trồng khá phổ biến ở khu vực Tây Nguyên với tổng diện tích lên tới
hơn 22 nghìn ha (chiếm 9,7% tổng diện tích lạc cả nước), nhưng đây lại là vùng có năng
suất lạc thấp nhất cả nước (0,7 tấn/ha).
Lạc cũng là một trong những loại cây trồng có khả năng cải tạo đất khá tốt được
nhiều địa phương lựa chọn trong thời gian gần đây. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19
giá vật tư tăng cao, nên việc canh tác diễn ra liên tục, đất không có thời gian nghỉ, nơng
dân thiếu đầu tư làm cho một phần diện tích đất bị thối hóa, bạc màu. Vì thế, tăng cường
trồng các cây họ đậu để cung cấp lượng đạm cho đất tơi xốp được các ngành chun
mơn ưu tiên lựa chọn và khuyến khích trồng.
Với ưu điểm cải tạo đất nên sau thu hoạch đậu phộng để lại cho đất lượng đạm khá
lớn, góp phần cải tạo đất, giảm chi phí bón phân đạm cho vụ sau, thân cây đậu còn được
sử dụng làm thức ăn cho gia súc. Hơn nữa, mặt hàng nông sản đậu phộng vừa có thể
xuất khẩu, vừa là nguồn nguyên liệu trong công nghiệp ép dầu, chế biến bánh kẹo và
thực phẩm. Đậu phộng là một trong những cây trồng ngắn ngày quan trọng trong sản
xuất nông nghiệp khoảng 03 tháng cho thu hoạch. Những năm gần đây, nông dân không
4
chỉ tập trung phát triển mạnh cây đậu phộng trong mùa khơ (vụ đơng - xn), cịn nghiên
cứu trồng đậu phộng trong mùa mưa để lấy giống trồng vào mùa khơ nhằm giảm chi phí
đầu tư giống ban đầu, tăng lợi nhuận.
1.2 Tổng quan về cây lạc.
1.2.1 Nguồn gốc lịch sử:
Cây lạc có nguồn gốc lịch sử ở Nam Mỹ. Vào thời kỳ phát hiện Châu Mỹ, cùng vói sự
thâm nhập của Châu Âu vào lục địa mới, người ta mới biết cây lạc. Nguồn gốc cây lạc
ở Nam Mỹ được khẳng định khi SKiê (E.G.1877) tìm thấy lạc trong ngôi mộ cổ An Côn
ở bờ biển gần LiMa, thủ đô PêRu. Người ta đã phát hiện ở đây nhiều ngơi mộ có chứa
những xác ướp đặt ngồi, xung quanh là những vại bằng đất nung đựng nhiều loại thực
phẩm khác nhau, cịn được bảo vệ tốt. Trong đó có nhiều vại dựng quả lạc. Những mẫu
vật về lạc phát hiện ở AnCơn có liên quan với văn hố trước AnCôn được xác định vào
khoảng 750-500 năm trước công nguyên. Theo tài liệu của Engen thì lạc tìm thấy ở (Las
Haldas) thuộc thời kỳ trước đồ gốm cách đây khoảng 3800 năm.
Cây lạc hay còn gọi là Lạc (phương ngữ Miền Bắc) hay Lạc, (phương ngữ miền nam),
đậu phụng (phương ngữ Miền Trung). Đây là một loài cây thực phẩm thuộc họ đậu
(Fabacaea), chi A Rachis; có tên khoa học là Arachis Hypogaea
Cây lạc là một loài cây thực phẩm thuộc họ Đậu. Châu á đứng hàng đầu về diện tích
trồng cây lạc (lạc), Việt Nam có diện tích xếp thứ 5 trong tổng 25 nước châu á trồng lạc.
1.2.2 Đặc điểm của cây lạc:
Lạc (cây lạc) là cây thân thảo đứng, sống hằng niên.
Hình 1. 1. Cây lạc
5
+ Thân cây lạc: Thân phân nhánh từ gốc, có các cành toả ra, cao 30-100 cm tùy theo
giống v điều kiện trồng trọt.
Hình 1. 2. Thân cây lạc
+ Rễ cây lạc: Rễ cọc, có nhiều rể phụ, rể cộng sinh với vi khuẩn tạo thành nốt sần
.
Hình 1.4: Rễ cây lạc
Hình 1. 3. Rễ cây lạc
6
+ Lá cây lạc: Lá kép mọc đối, kép hình lơng chim với bốn lá chét, kích thước lá chét dài
4-7 cm và rộng 1-3 cm. Lá kèm 2, làm thành bẹ bao quanh thân, hình dải nhọn.
Hình 1. 4. Lá cây lạc
+ Hoa cây lạc: Cụm hoa chùm ở nách, gồm 2-4 hoa nhỏ, màu vàng. Dạng hoa đậu điển
hình màu vàng có điểm gân đỏ, cuống hoa dài 2-4 cm.
Hình 1. 5. Hoa cây lạc
7
+ Quả (củ) lạc: Sau khi thụ phấn, cuống hoa dài ra, làm cho nó uốn cong cho đến khi
quả chạm mặt đất, phát triển thành một dạng quả đậu (củ) trong đất dài 3-7 cm, mỗi quả
chứa 1-4 hạt và thường có 2 hạt. Quả hình trụ thn, khơng chia đơi, thon lại giữa các
hạt, có vân mạng.
Hình 1. 6. Quả lạc
+ Hạt lạc: Quả chứa từ 1 đến 4 hạt, thường là 2 hạt, hạt hình trứng, có rãnh dọc. Hạt lạc
có chứa dầu.
Hình 1. 7. Hạt lạc
8
1.2.3 Công dụng của cây lạc trong cuộc sống.
+ Giá trị thực phẩm: Lạc là một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Lạc là
nguồn thức ăn giầu về dầu lipit và prơtêin, thành phần sinh hố của lạc có thể thay đổi
phụ thuộc vào giống, vào sự biến động các điều kiện khí hậu giữa các năm, vào vị trí
của hạt ở quả, các yếu tố khơng bình thường như: Sâu bệnh hại, và phương pháp phân
tích khác nhau cũng ảnh hưởng đến thành phần sinh hoá của hạt lạc. Do có giá trị dinh
dưỡng cao lạc từ lâu loài người đã sử dụng như một nguồn thực phẩm quan trọng. Sử
dụng trực tiếp (quả non luộc, quả già, rang, nấu...) ép dầu để làm dầu ăn và khô dầu để
chế biến nước chấm và thực phẩm khác. Gần đây nhờ có cơng nghiệp thực phẩm phát
triển, người ta chế biến thành rất nhiều mặt hàng thực phẩm có giá trị từ lạc, như rút
dầu, bơ lạc, pho mát lạc, sữa lạc, kẹo lạc...
+ Giá trị chăn nuôi: Giá trị làm thức ăn gia súc của lạc được đánh giá trên các mặt:
Khô dầu lạc, thân lá lạc làm thức ăn xanh và tận dụng các phụ phẩm của dầu lạc. Khơ
dầu lạc có thành phần dinh dưỡng tương đối với các loại khô dầu khác. Trong khẩu phần
thức ăn gia súc, khơ dầu lạc có thể chiếm tới 25-30%. Vậy khô dầu lạc là nguồn thức ăn
giầu prôtêin dùng trong chăn nuôi. Hiện nay khô dầu lạc trên thế giới đứng hàng thứ 3
trong các loại khô dầu thực vật dùng trong chăn nuôi (sau khô dầu và bơng) và đóng vai
trị quan trọng đối vơí việc phát triển ngành chăn nuôi. Thân lá của lạc với năng suất 510 tấn/ha chất xanh (sau thu hoạch quả) có thể dùng chăn ni đại gia súc. Vỏ quả lạc
chiếm 25-30% trọng lượng quả. Trong chế biến thực phẩm, người ta thường tách hạt
khỏi vỏ quả, vỏ quả trở thành sản phẩm phụ, dùng để nghiền thành cám dùng cho chăn
ni. Cám vỏ quả lạc có thành phần dinh dưỡng tương dương với cám gạo dùng để nuôi
lợn, gà vịt công nghiệp rất tốt. Như vậy, từ lạc người ta có thể sử dụng khơ dầu, thân lá
xanh và cả cám vỏ quả lạc để làm thức ăn cho gia súc, góp phần quan trọng trong việc
phất triển chăn nuôi.
+ Giá trị trồng trọt: Lạc là cây trồng có ý nghĩa đối với nhiều nước trên thế giới, đặc
biệt với các nước nghèo vùng nhiệt đới. Ngoài giá trị kinh tế của lạc, đối với ép dầu,
trong công nghiệp thực phẩm, trong chăn ni, lạc cịn có ý nghĩa to lớn trong việc cải
tạo đất do khả năng cố định đạm (N) của nó. Cũng như các loại họ cây đậu khác, rễ lạc
có thể tạo ra các nốt sần do vi sinh vật cộng sinh cố định đạm hình thành đó là vi khuẩn
9
Rhizobium vigna. Rhizơbium vigna có thể tạo nốt sần ở rễ một số cây họ đậu. Nhưng
với lạc thì tạo được nốt sần lớn và khả năng cố định đạm cao hơn cả lượng đạm cố định
của lạc có thể đặt 70-110kgN/ha/vụ. Chính nhờ có khả năng này mà hàm lượng của
prôtêin ở hạt và các bộ phận khác của cây cao hơn nhiều loại cây trồng khác. Cũng nhờ
khả năng cố định đạm, sau khi thu hoạch thành phần hóa tính của đất trồng được cải
thiện rõ rệt, lượng đạm trong đất tăng và khu hệ vi sinh vật hảo khí trong đất được tăng
cường có lợi đối với cây trồng sau.
1.3 Yêu cầu nông học đối với cơ giới hóa nơng nghiệp.
Trong những năm qua, cùng với việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng cơ giới
hóa trong sản xuất nông nghiệp đã được ngành chú trọng thực hiện. Cơ giới hóa nơng
nghiệp khơng chỉ góp phần giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và sản lượng, mà
còn hướng đến nâng caoo chất lượng và giá trị nông sản.
Thu hoạch là giai đoạn cuối cùng của quá trình trồng trọt. Trong thu hoạch lạc giai
đoạn này ngày càng được rút ngắn thời gian nhờ cơ giới hóa để đáp ứng nhu cầu của
người dân về việc rút ngắn quy trình, tiết kiệm thời gian và quan trọng là rút ngắn thời
gian thu hoạch sẽ giúp nông sản được bảo lâu hơn đạt chất lượng tốt hơn. Máy tuốt lạc
ngày càng được cải tiến về mặt năng suất, giá thành ngày càng rẻ. Các hộ chăn ni từ
nhỏ đến lớn, hay các nhà máy xí nghiệp đều có thể dễ dàng sỡ hữu một chiếc máy tuốt
lạc. Việc này không chỉ giúp cho ngành nông nghiệp của đất nước được phát triển mà
còn kéo theo các ngành sản xuất chế phẩm từ lạc được phát triển, ví dụ như bơ lạc, kẹo
lạc....
Những chiếc máy tuốt củ lạc không ngừng được cải tiến về mẫu mã, công suất chủng
loại. Nhưng chúng ta mua về một chiếc máy tuốc lạc thì cần quan tâm đến những yêu
cầu sau:
- Máy tuốt nhanh, sạch củ lạc ra khỏi thân cây và củ lạc sau khi tuốt không bị vỡ. Tỉ
lệ sạch 98%.
- Thiết kế máy gọn nhẹ, dễ dàng di chuyển.
- Máy phải cho năng suất cao 200-300kg/h.
- Dễ dàng tháo lắp.
10
- Phụ kiện thay thế dễ dàng.
- Các bộ phận truyền lực phải được đặt kín để đảm bảo an toàn.
1.4 Một số loại máy tuốt lạc trên thị trường.
1.4.1 Máy tuốt lạc sử dụng động cơ điện.
Hình 1. 8. Máy tuốt lạc MTL-01
⚫ Trọng lượng: 67kg.
⚫ Kích thước: 62 x 85 x 86 cm.
⚫ Thương hiệu: Bình Quân.
⚫ Nguồn điện: 220V (1 pha).
⚫ Công suất động cơ: 2.2 kW.
⚫ Năng suất: 2-3 tạ/giờ.
⚫ Tốc độ động cơ: 1450 vòng/phút.
11
1.4.2 Máy tuốt lạc sử dụng động cơ xăng.
Hình 1. 9. Máy tuốt lạc sử dụng động cơ xăng
⚫ Thương hiệu: Hồng Long.
⚫ Cơng suất động cơ: Honda GX160 5.5HP.
⚫ Năng suất: 2-3 tạ/giờ.
⚫ Tốc độ động cơ: 600-700 vòng/phút.
1.4.3 Máy tuốt lạc sử dụng động cơ diesel xăng điện linh hoạt.
Hình 1. 10. Máy tuốt lạc sử dụng động cơ diesel xăng điện linh hoạt
Hình 2 1. Hình mơ tả máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điệnHình 1.
11. Máy tuốt lạc sử dụng động cơ diesel xăng điện linh hoạt
⚫ Hãng sản xuất CÔNG TY ĐIỆN MÁY LÊ NGỌC PHÁT
⚫Mã sản phẩm: LNP2020
12
⚫Năng suất (kg/h):3 -4 tạ/h
⚫Công suất động cơ xăng - Diesel: 5.5hp
⚫Công suất motow điện: 2.2-3kw
13
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT TÍNH TOÁN VÀ BIỆN PHÁP
CÔNG NGHỆ
2.1 Chọn phương án thiết kế:
Như chúng ta đã biết đối với khu vực nơng thơn nơi có trình độ thâm canh chưa cao
đồng ruộng chưa được cải thiện nhiều nên những cánh đồng ở đây chủ yếu là ruộng nhỏ,
nhiều bờ vùng, bờ thửa, diện tích thửa ruộng là tương đối nhỏ.
Khó khăn thứ hai ở đây là do giao thông chưa thuận tiện, đường xá gồ gề, chật hẹp gây
khó khăn cho việc di chuyển máy.
Ở các vùng nơng thơn việt nam nói chung hiện nay thường sử dụng phần lớn máy tuốt
chạy điện để tách và làm sạch hạt.
2.1.1 Đối với máy tuốt chạy điện:
•
Sơ đồ nguyên lý của máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điện:
Trong đó: 1. Ổ lăn
2. Bánh răng chủ động
3. Bánh Đai bị động
4. Dây đai
14
5. Động cơ điện
6. Bánh đai chủ động
7. Bánh răng bị động
Khi đóng điện động cơ quay truyền chuyển động tới trục thông qua hệ thống bộ truyền
dây đai và các buli, các gông tuốt lắp trên trục được truyền chuyển động sẽ quay với tốc
độ thích hợp. Hai trục được lắp vào ổ bi một đầu được lắp với buli và bánh răng nhận
chuyển động từ động cơ, khi vật liệu được đưa vào bàn máy ta tiến hành tuốt.
Dựa vào nguyên lý đó em đã chế tạo thành công máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điện.
Máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điện đem lại năng suất cao giảm bớt được thời
gian rất nhiều cho người thợ khi gia công vật liệu, đồng thời tiết kiệm sức lao động và
đạt được hiệu quả kinh tế cao.
Chính vì tính cấp thiết như trên em thực hiện đề tài đã chế tạo thành công máy
máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điện dưới đây.
Hình 2 2. Hình mơ tả máy tuốt lạc chạy
bằng động cơ điện
Hình 2 3. Hình mô tả máy tuốt lạc chạy
bằng động cơ điện
15
Ưu điểm:
+ Khơng phải địi hỏi diện tích nơi làm việc phải lớn nên có thể sử dụng ngay tại nhà.
+ Máy có kích thước rất gọn nhẹ dễ di chuyển trong điều kiện giao thông nông thôn.
+ Cấu tạo đơn giản, giá thành rẻ phù hợp với kinh tế của từng hộ gia đình.
+ Máy có cấu tạo đơn giản, sử dụng dễ dàng, rất an toàn khi làm việc mà vẫn đáp ứng
năng suất cao.
Nhược điểm:
+ Do tính chất của máy chạy bằng động cơ điện nên chủ yếu được sủ dụng tại chổ,
khơng có tính cơ động cao.
2.1.2 Đối với máy tuốt chạy bằng động cơ xăng:
• Sơ đồ nguyên lý của máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điện:
Trong đó: 1. Ổ lăn
2. Bánh răng chủ động
3. Bánh Đai bị động
4. Dây đai
16
5. Động cơ xăng
6. Bánh đai chủ động
7. Bánh răng bị động
Ưu điểm:
Ngoài những đặc điểm giống với máy tuốt sử dụng động cơ điện thì máy tuốt chạy bằng
động cơ xăng cịn có ưu điểm nữa là có thể di chuyển máy ra tận ruộng để sử dụng.Chỉ
cần thay động cơ điện bằng động cơ xăng.
Nhược điểm:
+ Chi phí sản xuất cao do nhiên liệu chủ yếu là xăng, khi hoạt động để lại nhiều tiếng
ồn.
Hình 2 4. Hình mô tả máy tuốt lạc chạy bằng động cơ xăng
17
►Từ những đặc điểm phân tích ở trên và ưu nhược điểm của từng phương pháp thu
hoạch lạc. Em thấy phương pháp thu hoạch lúa nhiều giai đoạn là thích hợp nhất cho
các vụ mùa thu hoạch lạc của các khu vực nông thôn nên em quyết định chọn phuơng
án thu hoạch nhiều gian đoạn để thiết kế máy tuốt lạc chạy bằng động cơ điện.
2.2 Chọn cơ cấu truyền động
Trong nhiều trường hợp, nhiệm vụ thiết kế chỉ yêu cầu thiết kế bộ truyền để
truyền động giữa hai trục, mà không yêu cầu loại bộ truyền cụ thể.Người thiết kế phải
phân tích để lựa chọn loại bộ truyền thích hợp nhất cho từng bài toán thiết kế.
Dưới đây là bộ truyền đai.
2.2.1. Bộ truyền đai.
2.2.1.1. Giới thiệu bộ truyền đai.
- Bộ truyền đai thường dùng để truyền chuyển động giữa hai trục song song và quay
cùng chiều (Hình 2.2), trong một số trường hợp có thể truyền chuyển động giữa các trục
song song quay ngược chiều - truyền động đai chéo, hoặc truyền giữa hai trục chéo nhau
truyền động đai nửa chéo (Hình 2.3).
Hình 2 5. Bộ truyền đai thơng thường
Hình 2 6. Bộ truyền đai chéo và nửa chéo
- Bộ truyền đai thông thường gồm 4 bộ phận chính:
18
+ Bánh đai dẫn số 1, có đường kính d1, được lắp trên trục dẫn I, quay với số vòng
quay n1, công suất truyền động P1, mô men xoắn trên trục M1.
+ Bánh đai bị dẫn số 2, có đường kính d2, được lắp trên trục bị dẫn II, quay với
số vịng quay n2, cơng suất truyền động P2, mơ men xoắn trên trục M2.
+ Dây đai 1, mắc vòng qua hai bánh đai.
- Nguyên lý làm việc của bộ truyền đai: dây đai mắc căng trên hai bánh đai, trên
bề mặt tiếp xúc của dây đai và bánh đai có áp suất, có lực ma sát Fms
Fms = f.N
Lực ma sát cản trở chuyển động trượt tương đối giữa dây đai và bánh đai. Do đó
khi bánh dẫn quay sẽ kéo dây đai chuyển động và dây đai lại kéo bánh bị dẫn quay. Như
vậy chuyển động đã được truyền từ bánh dẫn sang bánh bị dẫn nhờ lực ma sát giữa dây
đai và các bánh đai.
2.2.1.2. Phân loại bộ truyền đai.
Tùy theo hình dạng của dây đai, bộ truyền đai được chia thành các loại:
- Đai dẹt (hay cịn gọi là đai phẳng): Tiết diện đai là hình chữ nhật hẹp, bánh đai hình
trụ trịn, đường sinh thẳng hoặc hình tang trống, bề mặt làm việc là mặt rộng của đai.
Hình 2 7. Đai dẹt [2]
19