Phòng kỹ thuật - Chi cục Bảo vệ thực vật Lào Cai
BỆNH KHÔ VẰN HẠI LÚA
Tên thường gọi: Bệnh khô vằn, bệnh đốm vằn
Tên khoa học: Rhizoctonia solani Kuhn
1. Tác nhân gây bệnh: Bệnh khô vằn do nấm Rhizoctonia solani gây ra.
2. Triệu chứng gây hại:
- Bệnh khô vằn là loại
bệnh hại toàn thân, các bẹ lá sát
mặt nước thường là nơi phát
sinh bệnh đầu tiên.
- Khi mới nhiễm bệnh,
vết bệnh có màu lục tối hơi ướt,
hình bầu dục, sau đó lan rộng ra
và liên kết lại thành mảng lớn
có màu sắc khác nhau, vằn vện
như da hổ hoặc như những vân
mây. Bên ngoài rìa vết bệnh
thường có màu nâu, bên trong
có màu xám xanh hoặc xám
vàng. Khi bệnh nặng, cả bẹ lá
và lá phía trên bị chết lụi.
- Tác hại: Bệnh khô vằn là loại bệnh thường xuyên gây hại trên đồng
ruộng. Bệnh nhẹ làm cây sinh trưởng và phân hóa đòng kém. Bệnh nặng (đặc
CÂY LÚA BỊ BỆNH
THÂN, LÁ BỊ BỆNH
Phòng kỹ thuật - Chi cục Bảo vệ thực vật Lào Cai
biệt là ở giai đoạn lúa trỗ bông - chín sữa) sẽ làm cây lúa trỗ nghẹn đòng, hạt bị
lép lửng, giảm năng suất.
3. Đặc điểm lây lan và phát triển:
Nấm bệnh sinh trưởng
thích hợp ở nhiệt độ
28-32
0
C. Ở nhiệt độ
dưới 10
0
C và trên 38
0
C
nấm ngừng sinh
trưởng. Hạch và sợi
nấm rất dễ hình thành
trên các vết bệnh, nhất
là khi ẩm độ cao, nhiệt
độ cao 30-32
0
C Lúc
đầu hạch có màu trắng,
sau chuyển sang màu
nâu hoặc nâu đỏ,
đường kính tới 5mm.
- Bệnh phát sinh mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao và ẩm độ cao. Bệnh
thường xuất hiện ban đầu ở bẹ lá sát mặt nước hoặc ở dưới gốc sau đó lan dần
lên lên lá và bẹ lá đòng.
- Tốc độ lây lan lên các lá phía trên phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết (mưa
nhiều, mực nước trên ruộng quá cao, vùng cấy dày, bón nhiều đạm ). Giai đoạn
đòng- trỗ đến chín sáp là thời điểm nhiễm bệnh nặng nhất.
- Nấm tồn tại bằng dạng hạch, sợi nấm trong đất và tàn dư cây trồng.
Hạch nấm có thể sống một thời gian dài sau khi thu hoạch lúa thậm chí trong
điều kiện ngập nước vẫn có tới 30% số hạch giữa được sức sống và gây hại cho
vụ sau. Trong thời kỳ làm đất, hạch nấm theo nước bám vào cây khỏe hoặc sang
ruộng khác.
Nấm gây bệnh khô vằn có phổ ký sinh rộng, bao gồm: lúa, đại mạch, đậu
tương, ngô, mía, đậu đỗ
- Tại Lào Cai: Bệnh gây hại ở cả vụ xuân và vụ mùa. Bệnh thường phát
sinh gây hại mạnh khi cây lúa ở giai đoạn đứng cái - làm đòng - chín sữa, nhất là
khi thời tiết nắng nóng, ẩm độ cao, ruộng cấy dày, bón nhiều đạm, bón đạm
muộn.
4. Biện pháp phòng trừ: Nên áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp:
- Biện pháp canh tác: Gieo trồng giống chống chịu với bệnh; Vệ sinh
đồng ruộng sau khi thu hoạch; cày lật đất phơi ải hoặc ngâm dầm; Cấy với mật
độ vừa phải để hạn chế bệnh phát triển; Bón phân đầy đủ, cân đối giữa tỷ lệ
N:P:K. Tăng cường bón phân hữu cơ, kali giúp hạn chế bệnh; Luân canh với cây
Phòng kỹ thuật - Chi cục Bảo vệ thực vật Lào Cai
trồng khác không phải là cây ký chủ của bệnh khô vằn. Thường xuyên vệ sinh
đồng ruộng và quản lý nước hợp lý
- Thường xuyên thăm đồng, chú ý nơi ruộng lúa xanh tốt, ruộng cấy dầy
là nơi bệnh dễ xảy ra, cần vạch lúa và quan sát phần gốc xem có vết bệnh hay
không. Nếu có phải lập tức ngưng bón đạm, ngưng phun phân bón lá đồng thời
phun thuốc trừ bệnh ngay.
- Có thể tham khảo và sử dụng một trong các loại thuốc đặc trị sau:
+ Validacin 3SL: Pha 25ml/bình 8 lít, phun 2 bình 8 lít cho 1 sào.
+ Carbenzim 80 WP, 500 FL: Pha 10 ml(g)/ bình 10-12 lít, phun 2
bình/sào.
+ Anvil 5SC: Pha 10 ml/ bình 10-12 lít, phun 2 bình/sào.
Lưu ý: Phun tập trung vào phần gốc, lá bị bệnh. Nếu bệnh nặng tiến hành
phun lại sau 4-5 ngày. Không phun khi trời mưa, có sương.
Địa chỉ liên hệ:
Phòng kỹ thuật – Chi cục BVTV Lào Cai
Điện thoại: 0203 820 440
Email: