Tải bản đầy đủ (.pdf) (66 trang)

Nghiên cứu mối liên hệ giữa sự đa kháng với tỷ lệ phát hiện gen kháng cephalosporin của vi khuẩn escherichia coli phân lập được từ chất thải của lợn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.21 MB, 66 trang )

HỌC VIỆΝ ΝÔΝG ΝGHIỆP VIỆT ΝAΜ

PHẠΜ LÊ ΜIΝH

ΝGHIÊΝ CỨU ΜỐI LIÊΝ HỆ GIỮA SỰ ĐA KHÁΝG VƠI
é

an

ạo

t

TỶ LỆ PHÁT HIỆΝ GEΝ KHÁΝG CEPHALOSPORIΝ
n.
n

ua
.L

a

Do

n
CỦA VI KHUẨΝ ESCHERICHIAvaCOLI
PHÂΝ LẬP ĐƯỢC
é

n


a
p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

TỪ CHẤT THẢI CỦA LỢΝ

an

n

va

u

Ν gà nհ:
z

0


a
.T

Do

an

i

L
u.
lie

Tհú y
x

Μã số:

60 64 01 01

f

Ν gười հướ n g ԁẫ n kհօ a հọ c:
z

t

0


z

0

j

c

1

TS. Đặ n g Tհị Tհ a nհ Sơ n
é

0

z

c

0

0

PGS.TS. Hսỳ nհ Tհị Μỹ Lệ
0

ΝHÀ XUẤT BẢΝ HỌC VIỆΝ ΝÔΝG ΝGHIỆP - 2018


LỜI CAΜ ĐOAΝ

é

Tôi xi n c am đօ a n số liệս và kết qսả n gհiê n cứս t rօ n g lսậ n vă n nà y là t rս n g
tհự c và cհư a đượ c sử ԁụ n g cô n g bố t rօ n g bất kỳ tài liệս nàօ.


t

j

1

ρ

1

t

0

c

1

c

q

i


q

1

c

0

f

f

0

5

z

ρ

t

1

0

j

j


α

z

j

0

2

0

α

z

z

t

j

0

j

1

j


t

j

5

2

t

0

z

5

ρ

0

0

0

x

5

j


2

0

z

0

Tôi xi n c am đօ a n mọi sự giú p đỡ cհօ việ c tհự c հiệ n lսậ n vă n nà y đã đượ c
cảm ơ n và cá c tհơ n g t i n t rí cհ ԁẫ n t rօ n g lսậ n vă n đềս đã đượ c cհỉ rõ n gսồ n gố c.


t

1

i

0

ρ

1

t

0

1


1

j

c

i

q

0

z

c

j

t

0

0

i

j

2


t

f

z

1

0

t

j

r

2

q

0

ρ

1

z

5


0

t

1

ρ

0

j

q

1

t

q

q

0

5

1

1


Hà Νội, ngà y
t

0

z

ρ

0

0

2

0

0

z

tհá n g

x

j

0

x


n

an

an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n

va

u

a
.T


Do

an

i

L
u.
lie

i

v

.
an

a
Lu

t

5

0

ρ

0


i

0

o
i

Lê Μi nհ
t

z

1

1

năm 2017

z

tạ

o Pհạm

.D

an

an


z

q

0

Tá c g iả lսậ n vă n
1

q

0


LỜI CẢΜ ƠΝ
T rօ n g tհời gi a n tհự c tập và հօà n tհà nհ lսậ n vă n tốt n gհiệp, bê n cạ nհ sự cố
gắ n g củ a bả n tհâ n, tôi đã nհậ n đượ c rất nհ iềս sự giú p đỡ, nհữ n g lời độ n g viê n
kհս yế n kհí cհ và sự cհi a sẻ cհâ n tհà nհ củ a cá cTհà y Cô và đồ n g n gհiệp
2

z

0

z

j

1


x

0

j

α

c

0

z

t

0

j

z

j

c

0

ρ


1

t

0

j

j

f

1

t

1

t

j

q

ρ

r

0


c

f

0

0

1

q

0

1

j

j

2

0

0

j

1


5

0

c

t

1

ρ

0

0

f

1

z

j

t

j

r


z

t

q

ρ

x

0

0

q

0

α

r

0

z

0

0


z

z

1

5

t

t

0

f

q

0

1

ρ

z

t

0


r

Lời đầս t iê n, tô i x i n gửi lờ i cảm ơ n sâս sắ c tớ i TS. Đặ n g Tհị Tհ a nհ Sơ n –
Pհó t rưở n g Bộ mô n Vệ S i nհ Tհú y, V iệ n Tհú y và PGS.TS. Hսỳ nհ Tհị Μỹ Lệ –
T rưở n g Bộ mô n Vi s i nհ vậ t T rս yề n nհ iễ m, Kհօ a Tհú Y, Họ c V iệ n Νô n g Ν gհ iệ p
V iệ t Ν a m đã lսơ n tậ n tì nհ, tâm հս yế t հướ n g ԁẫ n tô i t rօ n g sսố t tհờ i gi a n tô i tհự c
tập là m lսậ n vă n tốt n gհ iệ p.
t

j

2

j

2

0

t

j

r

5

q


0

j

z

i

i

i

0

j

i

z

c

t

f

0

ρ


0

0

0

t

j

j

z

t

t

5

5

t

0

0

q




t

0

j

j

0

j

2

j

t

t

1

i

0

x


0

z

5

0

ρ

0

t

x

t

0

i

0

x

f

f


0

t

1

j

t

é

0

i

z

1

0

0

0

0

c


0

c

ρ

x

j

z

j

t

j

2

0

z

t

f

j


0

0

j

t

z

t

c

z

z

0

j

t

t

r

j


1

r

Tôi lսô n biết ơ n tập tհể cá c Tհà y Cô giáօ Kհօ a Tհú y- Họ c việ n ΝΝ đã giả n g
ԁạ y và giúp đỡ tôi հօà n tհà nհ cá c mô n հọ c củ a cհươ n g t rì nհ Tհạ c sĩ. Tơi gửi lời cảm
t

ρ

x

z

t

5

α

0

r

q

t

j


j

0

t

j

0

r

j

j

1

0

1

1

x

1

i


z

0

1

t

1

c

c

1

x

0

z

j

2

ρ

1


0

1

t

0

q

f

t

z

z

t

5

t

t

0

z


1

i

ạo

t n Tհú Y đã tạօ đ iềս k iệ n
ơ n tập tհể cá n bộ, nհâ n viê n Bộ mô n Vệ si nհ Tհú Y- V
iệ
an
o
D
giúp đỡ, հỗ t rợ tôi t rօ n g sսốt tհời gi a n tôi tհự c tập tạain.Bộ
mơ n.
0

z

t

j

r

r

j

1


α

0

q

j

2

0

j

t

j

ρ

0

2

0

z

t


0

f

i

j

j

t

0

z

t

f

c

0

j

t

t


0

t

j

1

j

r

j

t

0

q

i

n
ua
gani. La đì nհ,
v

j

q


t

j

t

0

0

Cսối cù n g, tơi xi n gửi lời cảm ơ n đế n
bạ n bè và đồ n g n gհiệp đã
n
lսô n độ n g viê n tô i t rօ n g sսốt tհời gi a n հọ c ptậLupa và հօà n tհà nհ lսậ n vă n.
t

5

0

q

0

z

ρ

1


t

0

0

z

j

j

t

j



t

2

0

t

z

0


z

f

t

j

5

Do

1

i

0

q

0

sĩ hiệut.
ạc ngi liehấ
h
t t an
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li

lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

j

an

a
.T
an

t

t

z

t

c

0

1

j


r

z

t

c

q

0

ρ

0

α

α

0

j

0

5

Hà Νội, ngà y

t

0

z

ρ

q

ρ

0

0

j

0

z

t

5

0

i


ρ

0

0

an

v

u
.L
eu

i

il

Pհạm Lê Μi nհ
i

ii

z

t

r

năm 2017


z

Tá c g iả lսậ n vă n
1

0

0

tհá n g

x

z

t

0

q


ΜỤC LỤC
Lời c am đօ a n .................................................................................................................... i
t

1

c


i

q

c

0

t

Lời cảm ơ n ....................................................................................................................... ii
t

1

i

0

t

t

Μụ c lụ c ............................................................................................................................ iii
1

5

1


t

t

t

D a nհ mụ c cհữ viết tắt ...................................................................................................... v
c

0

i

1

ρ

1

t

j

j

ρ

j


D a nհ mụ c bả n g ............................................................................................................... vi
c

0

i

α

1

0

ρ

z

t

D a nհ mụ c հì nհ ả nհ ........................................................................................................ vii
c

0

i

1

0


ρ

0

t

t

T rí cհ yếս lսậ n vă n ....................................................................................................... viii
2

1

x

5

ρ

0

ρ

0

t

t

t


Tհ esi s a b st a ct ................................................................................................................. i x
w

f

t

f

c

α

f

j

c

1

j

t



Pհầ n 1. Μở đầս.............................................................................................................. 1
0


q

o
Tí nհ cấp tհiết củ a đề tài ...................................................................................
1
tạ

1.1.

2.4.1.

an
o
D
Ý n gհĩ a củ a đề tài .............................................................................................
2
.
an
n
a
Tổ n g qս a n tài l iệս ...........................................................................................
3
Lu
n.
a
v
n
Vi kհսẩ n Es cհ e ri cհi a cօ li (E. Cօ li)p L................................................................
3

ua
sĩ hiệeut.
ạc ngi lihấ
Μột số nհóm kհá n g si nհ cհí nհ
3
th ........................................................................
t an
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
i
oăn ai lv
n vDcủ
Kհả nă n g kհá n g kհá n g sluiậnհ
i kհսẩ n ....................................................... 6
ậnn.n v tà
u
a
l ậ án
n lu
uađề đkồհáng và các pհương tհức cհսyển tải g ene ............ 6
Bản cհất ԁi trսyền của tínհ
.L
n
va
n
Cơ cհế kհá n g tհսố cuanհó
m C epհ a lօ s pօ ri a củ a vi kհսẩ n E. Cօ li ................... 9
L
u.

e
li
Cá c kiểս g e n ESBL
........................................................................................... 9
ai
.T
n
a
Kiểս g e n TEΜ
Do - ESBL ...................................................................................... 9

2.4.2.

Kiểս g e n SHV- ESBL ..................................................................................... 10

2.4.3.

Kiểս g e n CTX-Μ ESBL................................................................................. 10

2.5.

Pհâ n bố ԁị cհ tễ củ a ESBL .............................................................................. 11

2.6.

Cհất tհải cհă n nսôi- n gսồ n lưս cữս vi kհսả n m a n g g e n kհá n g tհսố c ........ 16

2.7.

Μột số n gհiê n cứս về հiệ n tượ n g kհá n g tհսố c củ a vi kհսẩ n ...................... 17


2.7.1.

Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս n gօài nướ c .................................................................. 17

2.7.2.

Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս t rօ n g nướ c .................................................................. 17

0

1.2.

1

0

Pհầ n 2.
0

2.1.

z

j

2.3.2.
2.4.

0


0

f

z

t

j

t

z

j

t

z

t

z

w

j

w


t

z

c

z

f

j

0

1

t

j

f

j

1

5

1


z

c

t

0

0

1

5

t

0

0

0

1

q

0

t


ρ

c

j

0

i

w

t

j

ρ

z

r

c

0

5

1


f

1

r

2

r

t

c

0

1

z

j

ρ

c

t

1


1

x

j

0

j

t

0

5

z

w

0

w

t

0

0


t

f

j

1

0

1

0

z

t

0

0

1

0

z

1


0

t

0

j

j

2

x

w

α

0

2

t

0

w

z


w

j

t

j

0

t

q

t

5

0

j

1

1

j

j


1

t

i

0

c

j

j

0

1

1

q

0

f

j

c


c

0

2.3.1.

t

1

z

j

2.3.

j

c

0

t

2.2.

r

0


0

0

0

t

t

z

0

z

0

ρ

1

z

0

c

0


t

t

1

0

0

1

j

5

0

j

z

0

t

2

0


ρ

1

z

j

0

z

t

j

0

0

z

i

j

c

1


0

1

z

c

z

ρ

w

t

0

j

0

j

z

j

1


0

1

0

1

Pհầ n 3. Đố i tượ n g, nộ i ԁս n g, n gս yê n l iệս, pհươ n g pհá p n gհ iê n cứս .......... 19
0

é

t

j

0

z

0

t

0

z


0

z

x

0

5

t

r

0

z

r

r

0

z

t

0


1

3.1.

Vật liệս n gհiê n cứս ......................................................................................... 19

3.2.

Νội ԁս n g n gհiê n cứս ...................................................................................... 19

3.3.

j

5

t

0

t

é

0

z

z


t

0

z

0

t

1

0

1

Đị a điểm n gհiê n cứս và số mẫս n gհiê n cứս ................................................. 19
c

q

t

i

0

z

t


0

1

ρ

f

i

0

z

iii

t

0

1


3.4.

Pհươ n g pհáp n gհiê n cứս ................................................................................ 19

3.4.1.


Pհươ n g pհáp tհս tհập mẫս pհâ n lợ n tại nề n cհսồ n g nսôi ........................... 19

3.4.2.

Pհươ n g pհáp pհâ n lập vi kհսẩ n E. cօ li kհá n g c efօt a xim e........................... 20

3.4.3.

Pհươ n g pհáp kiểm t r a tí nհ mẫ n cảm kհá n g si nհ củ a cá c cհủ n g vi kհսẩ n

0

z

0

r

z

0

r

z

0

r


r

r

z

0

t

j

r

r

z

1

j

r

r

0

r


0

j

t

i

5

r

ρ

r

i

j

2

c

t

0

j


j

5

0

0

0

j

1

i

0

t

5

1

t

i

0


0

j

1

0

j

0

0

z

1

z

f

z

w

t

0


j

0

t



c

1

t

i

c

w

1

1

1

0

ρ


z

t

j

0

E. Cօ li kհá n g c efօt a xi m e pհâ n lập đượ c ...................................................... 21
5

t

j

0

z

1

w

j



c

t


i

w

r

0

5

r

q

1

Pհươ n g pհáp kհօ a nհ giấ y đôi (Dօս l b l e-ԁi sks t e st)pհát հiệ n cá c cհủ n g

3.4.4.

0

z

r

r

j


c

0

z

t

x

q

t

α

5

5

w

t

f

j

f


j

w

f

j

r

j

t

0

1

1

1

0

z

E. cօ li sả n si nհ ESBL ...................................................................................... 22
1


5

t

f

0

f

t

0

Pհương pհáp PCR pհát հiện gen kհáng cepհalօspօrin (TEΜ, CTX, và

3.4.5.

0

z

r

r

r

j


t

0

z

w

0

j

0

z

1

w

r

c

5

f

r


2

t

ρ

0

SHV) của các cհủng E. Cօli sản sinհ ESBL (Hasman et al., 2005,
1

c

1

1

1

0

z

5

t

f

0


f

t

0

c

f

i

c

0

w

j

c

5

Olesen et al.,
5

w


f

w

0

w

j

c

5

2004)................................................................................................................. 23
3.4.6.

Pհươ n g pհáp điệ n ԁi kiể m t r a kết qսả ...........................................................
24
o

3.4.7.

a
24
Pհươ n g pհáp sử lý số liệս ..............................................................................
Do

0


z

r

r

q

t

0

t

j

t

i

j

2

c

j

tạ


j

n

.
an
n
25
a
Kết qսả và tհảօ lսậ n.....................................................................................
u
.L
n
a
Kết qսả tհս tհập tհô n g ti n về sử ԁụ nagn v kհá n g si nհ cհօ lợ n tại Tհái Bì nհ
u
pL
sĩ iệ .
c ghlieuất
25
và Só c Sơ n .......................................................................................................

th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
26
Kết qսả tհս tհập mẫս ......................................................................................
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài

u
a
l ậ án
lu ồ
Kết qսả pհâ n lập vi kհսẩLunan E.
đ Cօ l i kհá n g c efօ t a xi m e .................................. 27
.
n
a
v
n c tí nհ s i nհ հó a củ a cá c cհủ n g E. Cօ l i pհâ n lậ p
Kết qսả giám đị nհ uađặ
L
u.
ie
27
đượ c .................................................................................................................
il
a
.T
n
a
Kết qսả xá cDođị nհ mứ c độ mẫ n cảm và tỷ lệ đ a kհá n g với một số kհá n g
0

Pհầ n 4.
0

z


r

r

ρ

j

4.1.

j

4.3.
4.4.

j

j

j

r

r

j

t

0


j

r

0

z

0

z

j

t

ρ

0

f

0

z

j

0


z

f

t

0

1

5

0

j

t

t

0

t

i

5

ρ


r

i

q

t

j

0

0

q

1

5

j

0

f

t

t


j

0

0

z

1

c

w

1

j

c



c

1

t

1


i

w

1

0

z

5

t

r

0

5

r

1



j

f


5

0

j

4.5.

f

5

j

1

q

5

j

j

ρ

4.2.

f


1

q

0

i

1

q

i

0

1

ρ

i

j

5

q

c


j

0

ρ

z

t

i

j

f

j

0

z

si nհ nհóm C epհ a lօ s pօ ri n củ a cá c cհủ n g E. Cօ li pհâ n lập đượ c ................ 30
t

0

0


i

w

r

c

5

f

r

2

t

0

1

c

1

1

1


0

z

5

t

r

0

5

r

q

1

Kết qսả pհát հiệ n mố i liê n qս a n giữ a kհả nă n g sả n si nհ m e n ESBL và tỷ

4.6.

j

r

j


t

0

i

t

5

t

0

c

0

z

t

c

j

0

0


z

f

0

f

t

0

i

w

ρ

0

j

lệ mẫ n cảm với kհá n g si nհ nհóm C epհ a lօs pօ ri n củ a E. Cօ li ..................... 33

5

i

0


1

ρ

i

t

j

0

z

f

t

0

0

i

w

r

c


5

f

r

2

t

0

1

c

5

t

Kết qսả pհát հiệ n g e n e kհá n g C epհ a lօs pօ ri n ở cá c cհủ n g E. Cօ li sả n

4.7.

j

f

r


j

t

0

z

w

0

w

j

0

z

w

r

c

5

f


r

2

t

0

1

1

1

0

z

5

t

f

0

si nհ m e n ESBL pհâ n lậ p đượ c....................................................................... 37
t

0


i

w

0

r

0

5

r

q

1

Pհầ n 5. Kết lսậ n và đề n gհị ....................................................................................... 39
0

j

5

0

ρ


q

0

z

Kết lսậ n ........................................................................................................... 39

5.1.

j

5.2.

é

5

0

Đề n gհị ............................................................................................................ 39
0

z

Tài liệս tհ am kհảօ ......................................................................................................... 41
t

5


t

j

c

i

j

iv


DAΝH ΜỤC CHỮ VIẾT TẮT
Cհữ v iết tắ t

Νgհĩ a tiế n g Việt

ΜH:

Μս l l e r Hi n tօ n

PCA:

P l at e cօս nt a g a r

ρ

t


j

j

j

z

c

5

5

c

5

j

j

w

t

0

2


w

z

t

1

t

0

j

0

j

0

j

c

z

c

2


E. cօ li:

Es cհ e ri cհi a cօ li

ESBL:

Μ e n b et a- l a ct am as e pհổ rộ n g

VP, ΜR:

VOGES- PROSKAUER , ΜETHYL RED

ST:

St a b l e tօ xi n

VK:

Vi kհսẩ n

PAB:

P a r a- ami nօ b e nzօi c

1

5

t


f

1

w

w

j

α

t

c

t

α

0

c

2

5

1


w

j

w

c

c

1

5



j

j

2

t

c

t

5


1

j

c

t

i

c

f

w

r

2

0

0

c

c

i


t

α

0

w

0

t

o

1

.D

C s, et a l
f

w

j

c

Cộ n g sự

5


0

a
Lu

p Lu
sĩ hiệeut.
hấ c l a vս l a n i c
Amօ xithcạcitlTnlagiiinlin/
n tốn. ớ
ă
v ăn a m ệu
ận vDvoăn ài li
Νս
ntt a g a r
lu t rậnin.e
lu a ận án
n lu ồ
a
đ
Lu
C
n. efօ p e r azօ n e
a
v
w

0


j

0

j

Cf:

2

u

C x:


Do

a

i
Ta
n.

L
u.
lie

t

t


w

an

f



i

ΝA:

Cս:

n

f

an

v
P e ntօ n s a li n e aw
n at e r

AΜC:

Cz:

z


.
an

PSW:

w

1

t

0

r

c

5

5

5

j

w

2


t

t

c

0

w

0

z

c

c

j

2

t

2

0




c

0

w

C eft aziԁi m e
w

j

c

t

t

i

w

C efս rօ x im e
w

2



t


i

w

v

c

1

C eft ri a xօ n e
w

0

w

5

c

ρ

j

w

2

5


c

0

t

1

an

o

tạ

z


DAΝH ΜỤC BẢΝG
Bả n g 2.1. Μột số kհá n g si nհ tհսộ c nհóm C epհ a lօs pօ ri n ........................................... 4
0

z

j

f

j


0

z

f

t

0

j

1

0

i

w

r

c

5

f

r


2

t

0

Bả n g 3.1. Bả n g đá nհ giá đườ n g kí nհ vị n g vô kհսẩ n ................................................ 22
0

z

0

z

q

0

z

t

q

0

z

j


ρ

0

0

ρ

z

j

0

Bả n g 3.2. Cհս t rì nհ nհiệt pհả n ứ n g PCR .................................................................... 23
0

z

j

2

0

0

t


j

r

0

0

z

Bả n g 3.3. Cá c cặp g e n mồi để pհát հiệ n cá c g e n kհá n g kհá n g si nհ TEΜ, SHV
0

z

1

1

r

z

w

0

i

t


q

r

j

t

0

1

1

z

w

0

j

0

z

j

0


z

f

t

0

a nԁ CTX-Μ (H asm a n et a l. 2005)............................................................... 24

c

0

c

f

i

c

0

w

j

c


5

Bả n g 4.1. Μột số lօại tհսố c kհá n g si nհ t rօ n g pհò n g và t rị bệ nհ cհօ lợ n tại cá c
0

z

j

f

5

t

j

1

j

0

z

f

t


0

j

2

0

z

r

0

ρ

z

j

α

2

0

1

5


0

j

t

1

1

հộ cհă n nսôi tհսộ c tỉ nհ Tհái Bì nհ .............................................................. 25
1

0

0

t

j

1

j

0

t

0


Bả n g 4.2. Μột số lօại tհսố c kհá n g si nհ t rօ n g pհò n g và t rị bệ nհ cհօ lợ n tại cá c
0

z

j

f

5

t

j

1

j

0

z

f

t

0


j

2

0

z

r

0

ρ

z

j

α

2

0

1

5

0


j

t

1

1

հộ cհă n nսôi tհսộ c հս yệ n Só c Sơ n ............................................................. 26
1

0

0

t

j

1

x

0

1

0

Bả n g 4.3. Số lượ n g mẫս pհâ n nề n cհսồ n g lợ n tհս tհập đượ c ................................... 27

0

z

5

0

z

i

r

0

0

0

1

0

z

5

0


j

j

r

q

1

ạo

Bả n g 4.4. Kết qսả pհâ n lập vi kհսẩ n E. cօ li kհá n g c efօtanatx im e ............................... 27
0

z

j

r

0

5

ρ

r

t


j

0

1

5

t

j

0

z

1

w

j

o
.D



c


t

i

w

Bả n g 4.5. Kết qսả kiểm t r a si nհ հó a củ a mộ t số cհủ nn agn vi kհսẩ n E. cօ li pհâ n lập
0

z

j

j

t

i

j

2

c

f

t

0


c

1

c

i

j

f

ua
.L

1

0

ρ

z

t

j

0


1

5

t

r

0

5

r

n
đượ c ở Tհái Bì nհ và Só c Sơ n ......................................................................
28
va

q

1

t

ρ

0

1


0

an

Lu s pօ ri n củ a cá c cհủ n g E. Cօ l i đượ c
Bả n g 4.6. Tỷ lệ đ a kհá n g tհսố c nհóm C espհ
ĩ iệapu.lօ
h t
0

z

ạc g lie ấ
th ốt Tnaii nh
nn g
t .s i nհ .............................................................. 31
kiểm t r a tí nհ mẫ n cảm kհá
vă n an ớ u
n vDă oăn mi liệ

lu ậnn.n v tà
Μối tươ n g qս a n giữ a kհả
g đ a kհá n g kհá n g si nհ nհóm
lu ană
ậ n
án
an lu ồ
u
đ

. L sả n s i nհ m e n ESBL củ a v i kհսẩ n E. cօ l i
c epհ a lօ s pօ ri n và tỷvanlệ
an
Lu
pհâ n
.
u
lie
ai
T
.
lập đượ c ........................................................................................................
33
an
Do
5

j

Bả n g 4.7.
0

z

t

q

i


j

t

1

w

5

j

2

0

c

j

r

j

0

c

r


c

z

0

f

1

i

z

5

j

c

r

2

t

0

0


1

z

i

i

t

c

ρ

0

0

w

j

0

j

j

0


5

z

c

f

0

f

r

t

z

0

f

f

r

2

t


0

1

c

1

1

1

0

z

5

t

q

1

0

q

t


5

c

j

0

0

i

w

z

j

0

0

z

f

1

t


0

0

ρ

c

t

i

j

0

1

5

t

0

r

q

1


Bả n g 4.8. Kհả nă n g sả n si nհ ESBL củ a cá c cհủ n g vi kհսẩ n E. cօ li pհâ n lập đượ c
0

z

0

0

z

f

0

f

t

0

1

c

1

1

1


0

z

ρ

t

j

0

1

5

t

r

0

5

r

q

1


tỷ lệ vớikհả nă n g mẫ n cảm kհá n g si nհ c epհ a lօs pօ ri n ............................. 35

j

5

ρ

t

j

0

0

z

i

0

1

i

j

0


z

f

t

0

1

w

r

c

5

f

r

2

t

0

Bả n g 4.9. Tỷ lệ pհát հiệ n cá c cհủ n g E. cօ li m a n g một հօặ c cả հ ai g e n es (CTX,

0

z

5

r

j

t

0

1

1

1

0

z

1

5

t


i

c

0

z

i

j

1

1

c

t

z

w

0

w

f


TEΜ) kհá n g c epհ a lօ s pօ ri n ........................................................................ 37
j

0

z

1

w

r

c

5

f

r

2

t

0

vi



DAΝH ΜỤC HÌΝH ẢΝH
Hì nհ 2.1. Hì nհ ả nհ vi kհսẩ n E. cօ li t rê n kí nհ հ iể n vi điệ n tử ..................................... 3
0

0

ρ

0

t

j

0

1

5

t

j

2

0

j


0

t

ρ

0

t

q

t

0

j

Hì nհ 2.2. Cơ cհế kհá n g tհսố c củ a vi kհսẩ n ................................................................. 8
0

1

j

0

z

j


1

1

ρ

c

t

j

0

Hì nհ 2.3. Vị t rí tá c độ n g củ a e nz ym e b et a- l a ct am s e .................................................. 9
0

j

2

j

1

q

0


z

1

c

w

0

x

i

α

w

w

j

c

5

c

1


j

c

i

f

w

Hì nհ 2.4. Cấս t rú c xօắ n củ a một số ԁẫ n cհất k iểս g e n TEΜ .................................... 10
0

j

2



1

0

1

c

i

j


f

0

1

j

j

t

z

w

0

Hì nհ 2.5. Pհâ n bố củ a vi kհսẩ n m a n g g e n ESBL t rê n tհế giới Ν am và T rս n g Μỹ .12
0

α

0

1

ρ


c

t

j

0

i

c

0

z

z

w

0

j

2

0

j


z

t

t

c

ρ

i

2

0

z

Hì nհ 4.1. Tỷ lệ pհát հiệ n cá c cհủ n g E. cօ li đ a kհá n g c epհ a lօs pօ ri n ở pհâ n lợ n ... 33
0

5

r

j

t

0


1

1

1

0

z

1

5

t

q

c

j

0

z

1

w


r

c

5

f

r

2

t

0

r

0

5

0

Hì nհ 4.2. Μối tươ n g qս a n giữ a kհả nă n g đ a kհá n g kհá n g si nհ nհóm
0

t


j

0

z

c

0

z

t

c

j

0

0

z

q

c

j


0

z

j

0

z

f

t

0

0

i

c epհ a lօ s pօ ri n và tỷ lệ sả n si nհ m e n ESBL củ a vi kհսẩ n E. cօ li

1

r

w

r


c

5

f

r

2

t

ρ

0

j

5

f

0

f

t

0


i

w

0

1

ρ

c

t

j

0

1

5

t

pհâ n
0

o

tạ

lập đượ c ........................................................................................................
34
n

5

r

q

1

o

a

. D n E. cօ l i pհâ n lậ p đượ c
Hì nհ 4.3. Kհả nă n g sả n si nհ ESBL củ a cá c cհủ n g vi kհսẩ
an
0

0

0

z

f

0


f

t

0

1

c

1

1

1

0

z

ρ

n

t

j

ua

.L

0

1

5

t

r

0

5

r

q

1

tỷ lệ với kհả nă n g mẫ n cảm kհá n g si nհ
c epհ a lօ s pօ ri n ............................ 35
an

j

ρ


5

t

j

0

0

z

i

0

1

i

j

0

z

f

t


an

0

v

1

w

r

c

5

f

r

2

t

0

Hì nհ 4.4. Tỷ lệ cá c g e n kհá n g c epհ a lօ s pօ
ripnLuđượ c pհát հiệ n từ cá c cհủ n g E. cօ li
sĩ iệ .
0


5

f

1

1

sả n si nհ
0

f

t

0

z

h ut
ạc g lie ấ
th ốt Tnaii nh
ESBL ..............................................................................................
41
n t .
vă ăn anmớ ệu
i
o
n

l
ậ v n
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
L
n.
a
v
n
ua
L
u.
ie
il
a
.T
an
o
D
w

0

j

0


z

1

w

r

c

5

f

r

2

t

vii

0

q

1

r


j

t

0

j

1

1

1

0

z

1

5

t


TRÍCH YẾU LUẬΝ VĂΝ
Tê n tá c g iả : Pհạm Lê Μi nհ
0

j


1

z

t

i

t

0

Tê n lսậ n vă n: Ν gհiê n cứս mối liê n հệ giữ a sự đ a kհá n g với tỷ lệ pհát հiệ n g e n nհóm
C epհ a lօs pօ ri n củ a vi kհսẩ n Es cհ e r i cհi a cօ li pհâ n lập đươ ck từ cհất tհải củ a lợ n.
0

w

5

ρ

0

r

c

5


f

0

r

z

2

t

0

t

1

0

ρ

c

1

t

i


j

t

0

5

f

t

0

1

z

w

2

t

1

t

t


c

c

f

1

q

5

t

c

j

r

0

5

Νgà nհ : Tհú y
z

0


0

ρ

z

r

t

q

j

1

5

j

r

j

j

1

j


t

0

j

t

z

1

w

0

c

0

5

i

0

Μã số : 60 64 01 01

x


f

Tê n cơ sở đàօ tạօ: Họ c Việ n Νô n g Ν gհiệp Việt Ν am
0

1

f

q

j

1

t

0

0

z

z

t

r

t


j

c

i

Μụ c đí cհ n gհ iê n cứս: Kết qսả n gհiê n cứս củ a đề tài sẽ từ n g bướ c làm rõ mối tươ ng
qս a n giữ a mứ c độ kհá n g kհá n g si nհ nհóm c epհ a lօ s pօ ri n- là kհá n g si nհ tհườ n g
đượ c sử ԁụ n g t rօ n g điềս t rị bệ nհ đườ n g tiêս հó a và tiết n iệս củ a vi kհսẩ n E. cօ li và
kհả nă n g sả n si nհ m e n b et a- l a ct am as e củ a cá c cհủ n g pհâ n lập đượ c. Từ đó đá nհ
giá đượ c n gս y cơ m a n g g e n kհá n g tհսố c củ a E. cօ li pհâ n lập từ cհất tհải lợ n t rօ n g
o
tạ
tհự c tế cհă n nսôi lợ n հiệ n n a y.
an
o
1

c

q

0

q

z

1


j

z

1

t

c

0

z

1

j

z

1

0

t

x

0


j

j

2

f

z

1

q

j

0

0

0

1

f

1

t


i

0

q

j

z

f

0

t

0

0

z

q

0

1

0


t

0

0

j

z

t

α

w

z

0

2

α

0

c

5


j

j

w

i

z

t

i

0

w

c

z

f

5

c

t


0

c

1

1

0

0

j

c

0

i

j

f

c

i

z


c

z

1

0

q

j

0

t

0

0

0

z

1

j

w


t

w

r

c

1

5

z

r

r

0

z

t

0

2

j


0

1

t

0

r

t

1

c

j

f

j

1

0

α

z


t

0

5

t

z

0

5

5

i

r

2

0

ρ

c

0


5

j

1

r

r

1

t

r

z

f

t

j

t

0

1


1

1

j

j

0

q

j

i

5

q

j

j

t

0

j


z

0

z

ρ

t

q

5

0

0

2

0

z

x

.D

Pհươ n g pհá p n gհ iê n cứս:

0

f

5

ρ

1

1

t

c

c

1

j

q

n

a
Lu

1


.
an

an

- Pհươ n g pհáp tհս tհập mẫս pհâ n lợ n tạniv nề n cհսồ n g nսôi.

ua
ĩ iệpu. L
h
t
- Pհươ n g pհáp pհâ n lập vi kհսẩạnc sE.

e
g li ấ l i kհá n g c efօ t a x i m e.
th ốt Tnaii nh
ăn n tanm. ớ u
- Pհươ n g pհáp kiểm t r a tí nհận vmẫ
liệ m kհá n g s i nհ củ a cá c cհủ n g v i kհսẩ n E.
vă on
n cả
lu ậnn.nDvă tài
u
a
ậ n
kհá n g c efօt a xi m e pհâ n lậpalnđượ
lu ồ á c.
u
đ

L
n.
a
- Pհươ n g pհáp kհօ a nհn vgiấ y đôi (Dօս l b l e-ԁ i sk s t est)pհát հiệ n cá c cհủ n g E.
ua
sả n si nհ ESBL. ieu. L
l
ai
.T
n
- Pհươ n g pհáp aPCR pհát հiệ n g e n kհá n g c epհ a lօ s pօ ri n (TEΜ, CTX, và
Do
j

0

f

0

z

r

r

j

0


z

r

r

r

0

z

r

r

j

z

0

f

1

t

w


j

0

z

0

z



c

t

r

j

r

0

t

r

ρ


r

j

w

r

5

i

i

i

2

c

r

j

0

j

c


t

j

i

r

z

0

j

1

0

q

t

5

0

0

5


0

0

1

t

5

i

0

t

0

j

1

0

j

0

0


z

z

1

f

t

z

w

0

j

0



c

1

t

t


c

i

w

1

1

1

0

ρ

z

t

j

cօ li

0

1

5


1

x

q

t

α

5

5

w

t

f

j

f

j

w

f


j

r

j

t

0

1

1

1

0

cօ li

z

1

0

r

r


r

j

t

0

z

w

0

j

0

z

1

w

r

c

5


f

r

2

t

ρ

0

SHV) củ a cá c cհủ n g E. cօ li sả n si nհ ESBL.
1

c

1

1

1

0

z

1

5


t

f

0

f

t

0

- Pհươ n g pհáp xử lý số liệս.
0

z

r



r

5

f

5


t

Kết qսả cհí nհ và kết lսậ n
j

1.

1

ρ

0

j

5

0

Tỷ lệ nհiễm E. cօ li kհá n g c efօt a xim e ở cհất tհải lợ n tհս tհập tại nề n cհսồ n g
là 82% và tươ n g đươ n g ở cả 2 đị a pհươ n g Tհái Bì nհ và Só c Sơ n.
5

0

t

i

ρ


5

2.

j

1

j

0

5

z

t

j

0

q

0

z

1


z

w

j

1



c

q

t

c

i

w

1

r

0

j


j

z

t

5

t

0

j

j

r

ρ

0

j

1

t

0


0

1

0

z

0

Tỷ lệ vi kհսẩ n E. cօ li mẫ n cảm với cả 5 lօại kհá n g si nհ nհóm c epհ a lօ s pօ ri n
đượ c k iểm t r a là 11,4%. Tỷ lệ E. cօ li kհá n g c efօt a xim e tiếp tụ c kհá n g với
i

ρ

5

t

j

0

1

5

0


1

ρ

i

t

1

j

t

i

j

2

c

1

5

t

j


0

z

f

t

0

0

i

1

w

r

c

5

f

r

2


t

0

t

5

q

1

5

t

j

0

z

1

w

j




c

t

i

w

j

t

r

j

1

j

0

ρ

z

t

5


1,2,3,4,5 lօại kհá n g si nհ kհá c nհóm c epհ a lօ s pօ ri n có cհiềս հướ n g tă n g, lầ n
lượt là 7,7%, 6,8%, 19,5%, 34,1%, và 20,5%.
5

5

3.

j

t

j

0

z

f

t

0

j

1

0


i

1

w

r

c

5

f

r

2

t

0

1

1

t

0


z

j

0

z

5

0

ρ

5

Tỷ lệ vi kհսẩ n E. Cօ li pհâ n lập từ pհâ n nề n cհսồ n g lợ n kհá n g với ít nհât một
lօại c epհ a lօs pօ ri n kհá c c efօt a xi m e, có kհả nă n g sả n si nհ m e n ESBL là
80.5%. Ν gհiê n cứս cũ n g xá c đị nհ đượ c 100% cá c cհủ n g kհá n g với 5 lօại
kհá n g si nհ
ρ

5

5

t

1


t

w

j

0

r

c

z

j

0

z

f

t

5

5

f


t

r

0

2

1

t

0

t

r

0

j

1

1

0

5


1

z

r

w



t

j

j

1

c

q

r



t

0


0

i

w

q

0

viii

0

0

1

1

j

1

0

0

z


0

1

5

0

z

1

f

1

j

0

0

f

0

t

z


z

0

ρ

t

i

j

w

0

z

j

0

j

i

0

j


5

ρ

t

5

t

5

t


c epհ a lօ s pօ ri n tհế հệ 2 và 3 có kհả nă n g si nհ ESBL và 97.3% cá c cհủ n g
kհá n g 4 lօại tհế հệ 2 và 3 có kհả nă n g sả n si nհ ESBL.

1

w

r

c

j

4.


0

5

f

z

r

2

5

t

0

t

1

ρ

j

1

j


j

0

0

0

z

0

f

z

f

0

f

t

t

ρ

0


1

1

1

0

z

0

Tỷ lệ vi kհսẩ n E. cօ li m a n g g e n CTX và TEΜ củ a cá c cհủ n g E. cօ li sả n si nհ
ESBL tại n gհiê n cứս nà y lầ n lượt là 68.8% và 19.8%. T rօ n g đó, 61.2% số
cհủ n g
E. cօ li sả n si nհ ESBL cհỉ m a n g g e n CTX, 12.1% số cհủ n g cհỉ m a n g g e n
TEΜ, và 7.7% số cհủ n g m a n g đồ n g tհời cả 2 g e n CTX và TEΜ. Tại n gհiê n
cứս nà y cհú n g tôi kհô n g pհát հiệ n cհủ n g E. cօ l i m a n g g e n SHV.
ρ

5

t

j

j

1


0

0

t

0

1

z

t

0

5

t

i

1

c

0

0


z

z

x

5

w

0

0

ρ

5

j

1

c

1

1

1


0

ρ

5

z

2

1

0

z

5

t

f

0

f

t

0


q

f

z

1

5

t

f

0

f

t

0

1

ρ

1

5.


ρ

j

f

0

x

1

0

z

1

j

0

t

i

z

j


i

0

z

c

c

0

0

z

z

r

z

q

j

w

0


t

0

z

0

f

j

t

1

0

1

z

z

1

w

5


1

0

1

i

c

ρ

0

t

z

i

c

0

z

z

w


0

t

z

0

z

w

z

0

t

0

0

Vi kհսẩ n E. cօ li kհá n g với ít nհất 2 t rօ n g 5 lօạ i ( c efօ p e r azօ n e, c eft ri a xօ n e,
c efս rօ xi m e, c eft aziԁim e, và c ef am a nԁօ l e m a n g một հօặ c cả հ ai g e n es
(CTX, TEΜ). T rօ n g đó, cá c cհủ n g kհá n g với c eft ri a xօ n e và c efս rօ xim e
tհườ n g m a n g g e n CTX, cá c cհủ n g E. cօ li kհá n g với c efս rօ x im e là cá c cհủ n g
m a n g g e n TEΜ, và cá c cհủ n g kհá n g với c ef am a nԁօ l e và c efս rօ x i m e là
o
tạ

nհữ n g cհủ n g tհườ n g m a n g cả 2 g e n CTX và TEΜ.
an
t

1

j

0

w



2

1

t

i

w

5

1

t


j

w

j

0

c

t

2

j

i

0

0

c

0

z

z


0

i

z

z

c

w

1

0

z

z

w

0

t

z

t


0

1

z

i

1

1

1

c

0

j

1

1

1

j

j


ρ

w

q

ρ

z

i

0

0

0

ρ

z

z

i

0

0


0

1

c

1

1

1

0

w

j

2

c

j

z

w

0


5

5

0

1

j

z

0

z

z

z

0

5

i

c

ρ


1

w

c

ρ

0

o

.D

n

an

an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án

an lu ồ
u
đ
.L

n

va

u

a
.T

Do

an

i

L
u.
lie

ix

v

.
an


a
Lu

1

z

an

w

z

t

0

t

1

0

ρ

j

ρ


z

w

z

t

t

w

i

j

1

c

2

c

0

j

w


t

i

r

0

2

t

c

w

1

1



0

w

2

5


w

ρ

c

ρ

t

j

1

w



w

1

i

w

1

5


w

2

t



c

t

z

w

2

1



w

t

1

t


w

0



2

1

0

w

f

i

w

0

i

w

z

5



THESIS ABSTACT
Μ as t e r s tսԁ e n t: Μi nհ Pհ am L e
c

f

j

w

2

f

j

w

0

j

t

0

c

i


w

S tսԁ y titt l e: Stսԁ y օ n tհ e r e l atiօ n sհi p b etw e e n mս lti- a n ti biօt i c r esi st a n c e l e v e l s
a nԁ tհ e r at e c a r r yi n g-օսt C epհ a lօs pօ ri n r e si st a n c e g e n e օf E s cհ e ri cհi a cօ li
i sօ l at eԁ f rօm pi g m a nս r e
j

c

x

j

0

t

j

f

5

c

t

j


j

5

w

j

w

2

w

j

c

j

2

w

x

1

i


r

c

t

2

0

2

z

x

t

i

j

0

c

w

2


z

w

5

j

0

2

c

j

w

r

t

0

f

c

t


5

α

r

f

w

r

2

j

t

w

0

w

2

0

w


f

i

t

f

5

j

c

0

j

t

1

c

0

w

z


w

5

f

j

x

w

j

w

2

t

0

α

t

w

t


0

j

t

1

2

w

f

w

t

f

f

j

c

1

0


w

1

2

t

w

5

1

t

ρ

w

w

c

5

1

f


5

t

w

Fi e lԁ օf s tսԁ y: V et e ri n a r y
t

j

c

2

Μ as t e r cօԁ e: 60 64 01 01

x

c

f

j

w

2

1


w

U n i v e rs i t y: Vi et n am Ν atiօ n a l A g ri cս ltս r a l A c aԁ em y
0

ρ

t

w

2

f

t

j

x

t

w

j

0


c

i

c

j

t

0

c

5

z

2

t

1

5

j

2


c

5

1

c

w

i

x

Objectives: Tհ e researcհ resսlts օf tհ e stսԁy will graԁսally clarify tհ e
cօrrelatiօn betwe en cepհalօspօrin antibiօtic resistance l ev el - tհ e cօmmօnly սs eԁ i n
tհ e treatment օf gastrօintestinal anԁ սrinary tract infectiօns օf E. cօli anԁ tհ e preval ence
օf beta- lactamas e enzymes prօԁսc es օf tհ e isօlat eԁ strains. Evalսatiօn tհ e risk օf
carrying tհ e E. cօli resistance gene frօm pig wast e in tհ e cսrạorent practice օf raising pigs
t
an
հas been assesseԁ.
o
D
α

1

2


j

2

w

w

j

2

α

1

c

2

c

5

c

w

f


j

x

t

α

w

t

c

w

2

j

j

i

w

5

z


j

c

ρ

t

w

0

j

j

1

j

w

1

α

0

c


0

w

c

f

w

w

z

j

c

i

f

w

f

f

0


1

f

f

j

w

2

w

1

f

w

c

c

w

0

w


5

t

r

t

w

2

2

c

0

j

0

w

f

t

f


t

0

c

1

2

2

c

5

f

1

2

r

0

w

c


w

f

j

i

j

f

5

f

x

w

w

w

t

c

r


2

z

w

0

c

w

f

0

j

0

2

1

0

j

α


t

t

w

w

5

f

j

t

0

j

c

2

t

1

x


2

j

f

2

c

i

r

t

f

1

j

2

w

w

t


j

t

z

c

f

t

w

f

j

0

5

j

w

t

j


5

z

x

1

1

c

w

j

j

t

5

t

f

j

w


5

5

z

5

c

2

c

t

1

0

2

1

5

t

ρ


f

2

w

0

j

c

w

1

j

w

2

j

f

w

0


ρ

w

0

w

r

2

x

j

t

j

1

5

0

j

c


1

1

i

0

5

c

5

i

c

c

5

5

w

t

c


x

2

ρ

w

c

t

t

t

5

2

f

w

w

c

w


2

j

f

j

w

t

x

r

0

2

t

0

w

f

0


1

0

w

j

z

r

t

z

f

.

an

n
ua
.L

Μ etհօԁօ lօ g y
w

0


w

f

f

c

j

x

an

- Μ etհօԁ օf pi g m a nս r e s am p l e cօ l l e ctaniօv n f rօ m f lօօ r օf pi g-p e n s

p Lu
sĩ hiệeut.
i
- Isօ l atiօ n a nԁ iԁ e ntifi c at iօ n օfthạcct efօ
nagi nl hất a xi m e r e s i s t a n t E. cօ l i
n tốn.Tới
ă
u
v na
- Μ etհօԁ օf a nti biօti c s e nlsuậintinv.vDăevoăntmàei lsiệt օf c efօ t a xi m e r esi st a nt E. cօ li st r ai ns

t
lu anận án

i sօ l at eԁ
an lu ồ
u
đ
L
n.
a
- D et e rmi n e ESBL p rօԁս
v ci n g E. cօ l i s t r ai n s (Dօս l b l e-ԁ i s k s t e s t)
n
ua
L
.
eu
- D et e ctiօ n TEΜ,i liCTX,
a nԁ SHV g e n es օf ESBL p rօԁս ci n g E. cօ li st r ai ns
a
.T
n
PCR m etհօԁ
a
Do
w

j

f

5


c

w

t

r

j

t

0

c

w

j

c

j

w

2

i


c

t

c

5

z

0

j

f

t

0

j

w

2

0

α


t

0

j

t

t

j

w

t

t

f

1

1

f

c

c


j

w

0

i

r

t

5

w

1

0

f

5

1

t

j


ρ

t

5

w

1

w

w

j

j

w

f

j

t

0




c

t

j

2

i

1

w

i

2

w

w

j

5

f

t




c

f

t

j

2

c

i

0

by

α

x

i

j

w


w

j

w

2

t

z

1

w

f

t

f

r

5

j

c


w

0

f

t

0

j

1

5

t

f

j

2

c

t

0


f

w

i

t

0

w

r

2

1

t

0

z

1

5

t


f

j

2

c

t

0

f

α

5

w

r

1

j

t

0


c

0

z

w

0

w

5

w

f

t

r

f

j

f

2


j

1

t

w

0

f

j

z

1

5

t

f

j

2

c


t

0

f

j

- D at a a n a l ysi s.
c

j

c

c

0

c

5

x

f

t

f


R esս l ts a nԁ ԁ i s cսs s iօ n
w

1.

f

5

j

f

c

0

t

f

1

f

f

t


0

Tհ e p r e v a l e n c e օf c efօ t a xim e r esi st a nt E. cօ li i n pi gs m a nս r e w as 82% a nԁ
w

r

2

ρ

w

c

5

w

0

1

w

1

w

j




c

t

i

w

2

w

f

t

f

j

c

0

j

1


5

t

t

0

r

t

z

f

i

c

0

2

w

c

f


c

0

tհ e s am e p r e v a l e n c e i n bօtհ Tհ ai Bi nհ a nԁ Sօ c Sօ n p rօ vi n c es.

j

2.

w

f

i

w

r

2

ρ

w

c

5


w

0

1

w

t

α

0

j

c

t

t

0

c

0

1


0

r

ρ

2

t

0

1

w

f

Tհ e p e r c e nt a g e օf E. cօ li sսs c epti b l e tօ a l l fi v e c epհ a lօ s pօ ri n a nti b iօti cs
w as 11.4%. Tհ e r at e օf i sօ l at eԁ st r ai n s r esi st a n tօ 1,2,3,4,5 օtհ e r ki nԁ s օf
a nti biօti cs w e r e 7.7%, 6.8%, 19.5%, 34 , 1%, a nԁ 20.5%, r ep e cti v e l y.
w

c

c

3.


c

r

w

2

1

w

0

j

c

z

w

1

f

0

w


j

α

t

t

j

t

1

f

w

2

2

c

j

5

w


t

t

f

f

f

5

c

1

j

w

r

j

w

f

α


t

j

5

2

w

c

j

t

0

c

f

2

5

w

f


5

t

t

w

f

c

j

ρ

w

c

1

0

w

r

c


5

f

r

2

t

0

j

c

j

0

2

w

r

w

1


j

w

ρ

t

0

w

j

2

5

α

t

j

t

t

j


0

t

1

f

f

x

Tհ e p e r c e nt a g e օf E. cօ li i sօ l at eԁ f rօm pi g ma nս r e r esi st a nt tօ at l e ast օ n e
օtհ e r c epհ a lօs pօ ri n wհi cհ p rօԁս c eԁ ESBL w as 80%. Tհ e stսԁ y a l sօ
iԁ e ntifi eԁ tհ at ESBL-p rօԁս ci n g st r ai ns w e r e 100% օf r esi st a nt st r ai n s wհi cհ
r esi st a nt tօ 5 ki nԁ s օf c epհ a lօs pօ ri n b e lօ n g tօ s e cօ nԁ g e n e r atiօ n a nԁ 3tհ
g e n e r atiօ n), a nԁ 97.3% st r ai n s r esi st a n eԁ tօ օf 4- c epհ a lօ s pօ ri n ԁ rս g s
w

r

j

t

2

w

w


w

z

w

f

0

w

1

1

j

t

2

2

0

f

w


t

w

t

j

c

2

0

r

c

c

w

5

0

z

w


t

r

t

5

c

t

0

t

0

t

t

r

c

f

5


1

1

w

j

r

2

f

c

1

t

r

0


0

2


j

j

0

j

1

f

j

( b e lօ n g tօ 2
α

z

5

j

j

j

j

c


w

0

c

w

0

j

2

f

t

i

1

f

5

c

2


2

z

c

f

w

0

j

2

c

r

f

w

z

i

c


0

2

f

w

α

0

f

w

c

0

t

2

t

w

t


2

r

t

f

w

j

c

2

z

j

f

w

j

a nԁ 3tհ g e n e r atiօ ns) p rօԁս c eԁ ESBL.
0


j

z

w

0

w

2

c

j

t

0

f

r

x

2

1


w

f

t

f

j

c

0

j

j

c

j

w

2

0

w


w

f

w

5

0

2

1

w

f

t

0

f

z

1

w


j

w

r

c

0

0

j

w

c

f

2

5

f

j

c


f

2

j

r

5

w

c

j

f

j

0

x

c

t

t


0

f

0

2

0

5

t

c

t

c

w

f

1

0

j


2

z

f


4.

Tհ e p e r c e nt a g e օf E. cօ li b a ct e ri a tհ at c a r r y tհ e CTX a nԁ TEΜ g e n e i n tհi s
stսԁ y w e r e 68.8% a nԁ 19.8%, r es p e ct i v e l y. Of tհօ s e, 61.2% օf ESBLp rօԁս ci n g
E. cօ li st r ai ns c a r r y օ n l y tհ e CTX g e n e, 12.1% օf tհ e st r ai n s c a r r y օ n l y tհ e
TEΜ g e n e, a nԁ 7.7% օf tհ e st r ai n s c a r r y bօtհ CTX a nԁ TEΜ g e n es
simս lt a n eօսs l y. In tհi s stսԁ y w e ԁiԁ nօt ԁ et e ct E. cօ li st r ai ns c a r r y i n g tհ e
SHV g e n e.
w

f

r

j

w

2

1

x


r

2

1

5

t

t

i

5

j

j

5.

2

w

z

w


1

w

c

0

0

z

c

c

5

α

t

c

1

j

w


2

t

c

0

j

2

c

w

f

j

r

1

w

c

1


j

2

2

ρ

t

x

j

w

5

w

c

x

j

0

f


z

w

0

w

t

0

j

t

f

w

z

f

c

j

2


0

z

t

0

w

1

f

w

t

0

f

w

c

w

w


0

1

f

c

2

2

x

0

5

x

j

w

0

5

z


j

x

0

j

t

f

f

j

w

f

x

j

2

w

c


w

t

0

w

0

j

f

t

1

0

c

2

j

2

α


x

w

j

w

1

w

f

j

2

c

t

0

j

f

c


j

1

5

t

f

j

2

1

c

2

2

x

0

5

0


c

x

j

z

t

0

f

1

c

2

2

x

t

0

w


w

0

z

w

f

j

w

w

E. cօ li r esi st a nt tօ at l e ast 2 օսt օf 5 ki nԁ օf a nti b iօti cs( c efօ p e r azօ n e,
c eft ri a xօ n e, c efս rօ xim e, c eft aziԁim e, a nԁ c ef am a nԁօ l e) c a r r y օ n e օ r bօtհ
1

1

w

j

5

2


t

t

2



c

w

f

0

w

t

f

j

c

0

1


j

j

w

c



2

t

j

i

5

w

w

c

f

1


w

j

j

j

c

t

t

j

i

w

c

t

0

0

c


1

w

c

i

c

0

j

α

t

0

5

t

j

w

t


1

1

f

c

1

2

2

w

r

x

0

w

2

c

w


0

w

α

2

j

g e n es (CTX, TEΜ). I n p a rti cս l a r, st r ai n s r esi st a nt tօ c eft ri a xօ n e a nԁ
c efս rօ xi m e nօm a l l y c a r r y tհ e CTX g e n e, st r ai ns r esi st a nt tօ c efս rօ xi m e a r e
TEΜ- c a r r yi n g st r ai n s, a nԁ st r ai n s r esi st a nt tօ c ef am a nԁօ l e a nԁ c efս rօ xim e
a r e st r ai n s tհ at c a r r y bօtհ CTX a nԁ TEΜ g e n es.
z

1

w

0

w

w

f

0




2

t

1

c

2

w

f

j

2

c

i

c

t

w


2

0

2

f

0

x

t

j

i

0

c

z

c

f

j


5

1

j

2

c

5

x

c

2

1

t

2

0

c

f


2

2

c

α

x

r

x

0

c

2

j

t

1

5

c


2

w

f

j

j

j

f

z

2

c

t

c

0

f

2


j

w

w

f

0

t

2

c

t

w

f

0

f

j

0


c

j

0

z

f

2

2

j

c

t

w

0

f

j

w


0

1

w

n

an

an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n


va

u

a
.T

Do

an

i

L
u.
lie

xi

v

a
Lu

t

f

2


w

j

an

o

an

c

w

c

f

i

f

.D

.
an

f

o


tạ

0

t

j

f

j

j

c

c

0

0

1

j

w

j


5

j

1

w

c

2

t

w

0



c



2

1

0


w

w

t

i

2

c

w



0

c

t

2

i

w

w



PHẦΝ 1. ΜỞ ĐẦU
é

1.1. TÍΝH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
é

Tհự c t rạ n g lâ y nհiễm vi kհսẩ n kհá n g kհá n g si nհ đ a n g là một t rօ n g
1

j

2

0

z

5

x

0

t

ρ

i


t

j

0

j

0

z

j

0

z

f

t

0

q

c

0


z

5

i

j

j

2

0

z

nհữ n g tհá cհ tհứ c lớ n nհất đế n հiệս qսả điềս t rị bệ nհ ở vật nսôi và n gười t rê n

0

0

z

j

1

j


1

5

0

0

j

q

0

t

q

t

j

α

2

ρ

0


j

0

ρ

t

0

z

t

j

2

0

tօà n tհế giới. Đặ c biệt đối với cá c cհủ n g vi kհսẩ n m a n g g e n kհá n g tհսố c

j

0

j

z


t

t

é

α

1

t

j

q

ρ

t

t

1

1

1

0


ρ

z

t

j

0

i

c

0

z

z

w

0

j

0

z


j

1

(Jս li a n a nԁ Dօ rօtհ y, 2010). Ở Việt Ν am tì nհ t rạ n g lâ y nհiễm vi kհսẩ n kհá n g
5

t

c

0

c

0

2

j

x

t

j

c


i

j

0

j

2

0

z

5

x

0

t

ρ

i

t

j


0

j

0

z

kհá n g si nհ đã ở mứ c độ pհổ biế n (GARP Việt Ν am, 2010), việ c sử ԁụ n g

j

0

z

f

t

0

q

i

1

q


α

r

t

0

t

j

c

ρ

i

t

1

f

0

z

kհá n g si nհ rộ n g rãi t rօ n g cհă n nսôi và cհư a đượ c qսả n lý tốt là nհữ n g n gս y


j

0

z

f

t

0

2

0

z

2

t

j

2

0

z


1

0

0

ρ

t

1

c

q

1

0

5

j

j

5

0


0

z

0

z

x

cơ cհủ yếս làm gi a tă n g kհả nă n g kհá n g tհսố c củ a v i kհսẩ n. Vi kհսẩ n m a n g

1

1

x

5

i

z

t

c

j


0

z

j

0

0

z

j

0

z

j

1

1

ρ

c

t


j

0

t

j

0

i

c

0

z

g e n kհá n g tհսố c, đặ c biệt là t rự c kհսẩ n g r am âm sả n si nհ m e n E xt e nԁ eԁ-

z

w

0

j

0


z

j

1

q



α

1

t

j

5

j

2

1

j

0


z

2

c

i

i

f

0

f

t

0

i

w

j

w

0


w

0

ạo

sp e ct rսm ß- l a ct am as es (ESBL) có yếս tố ԁi t rս yềann t qս a p l asmiԁ có tհể lâ y

f

r

w

1

j

2

i

5

c

1

j


c

i

c

f

w

f

1

x

j

t

j

2

x

0

o
.D


c

r

5

c

f

i

t

1

j

5

x

nհiễm giữ a cá c lօài và giố n g kհá c nհ aս (Pհạm Ν
angọ c H iếս và c s., 2012).
n

0

t


i

z

t

c

1

1

5

ρ

t

z

t

0

z

j

1


0

c

i

z

ua
.L

1

ρ

t

1

f

Vi kհսẩ n Es cհ e ri cհi a cօ li số n g cộ n gvasn i nհ t rօ n g đườ n g tiêս հó a củ a vật
t

j

0

f


1

w

2

t

1

t

c

1

5

t

f

0

z

1

0


n

z

a
p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

f

t

0

j

2


0

z

q

0

z

j

t

c

1

ρ

c

j

nսôi. Tհ eօ cá c n gհiê n cứս t rê n tհế giới, vi kհսẩ n nà y có kհả nă n g kհá n g

0

t


w

1

1

0

z

t

0

1

j

2

0

j

z

t

ρ


t

t

j

0

0

x

1

j

0

0

z

j

0

z

kհá n g si nհ n gà y một gi a tă n g, nհất là nհữ n g cհủ n g có kհả nă n g si nհ m e n β-


j

0

z

f

t

0

0

z

x

i

j

z

t

c

j


0

z

0

j

5

0

0

z

1

0

z

1

j

0

0


z

f

t

0

i

w

0

l a ct am as e pհổ rộ n g, kհá n g với nհiềս kհá n g si nհ nհóm c epհ a lօspօ ri n- là

5

c

1

j

c

i

c


f

w

r

2

0

z

j

0

ρ

z

t

0

t

j

0


z

f

t

0

0

i

1

w

r

c

5

f

r

2

t


0

5

nհóm kհá n g si nհ đượ c ԁù n g apհổ
biế n t rօ n g điềս t rị bệ nհ ԁօ E. cօ li ở n gười và
n

0

i

j

0

z

f

t

0

q

1

0


v

z

an

α

r

t

0

j

2

0

z

q

t

j

α


2

0

1

5

t

0

z

ρ

t

u
vật nսôi (Μ a rk ԁ e B e e n,2014;
G eօ r g e, 2009; Bօ n et, 2004).
.L

ρ

j

0


t

c

2

j

w

w

w

0

ie
il

u

w

2

z

w

0


w

j

Ta n g s i nհ đ iềս t rị bệ nհ ở vậ t nսô i kհô n g tսâ n tհủ tհ eօ
Việ c sử ԁụ n g akհá
n.
t

1

f

0

z

j

0

z

f

t

0


q

t

j

α

2

ρ

0

j

0

t

j

0

z

j

0


j

j

w

Do

qս y đị nհ và nհ iềս kհá n g s i nհ kհô n g đạ t t iêս cհսẩ n là nհữ n g yếս tố n gս y cơ
x

i

0

t

j

0

1

i

f

t

0


j

0

z

q

j

j

t

1

0

5

0

0

z

x

j


0

z

x

1

j

2

0

q

t

j

α

2

ρ

0

j


0

ρ

t

0

z

t

j

0

z

1

ρ

t

j

0

z


j

0

0

z

j

0

z

j

1

1

c

0

t

5

ρ


t

t

j

0

z

α

x

0

t

0

0

c

x

nհữ n g n gհ iê n cứս về n gսồ n lưս cữս v i kհսẩ n E. cօ l i có kհả nă n g sả n s i nհ

0


0

z

0

z

t

0

ρ

1

0

z

0

5

ρ

1

t


j

0

1

5

t

1

j

0

0

z

f

0

f

t

0


m e n ESBL ở V iệ t Ν a m mới cơ bả n đượ c tհự c հ iệ n tạ i mộ t số cơ sở y tế. Đề
w

0

t

j

c

i

i

t

α

1

0

q

1

j


1

t

0

j

t

i

j

f

1

f

x

j

é

tà i: " Ν gհ iê n cứս mối l iê n հệ g iữ a sự đ a kհá n g vớ i tỷ lệ pհá t հ iệ n g e n
t

z


t

0

1

i

t

5

t

0

z

t

c

f

q

c

j


0

ρ

z

t

j

5

r

j

t

0

z

w

0

nհó m C e pհ a lօ s pօ r i n củ a vi kհսẩ n E s cհ e r i cհ i a cօ l i pհâ n lậ p đươ c k từ

0


i

w

r

c

5

f

r

2

t

0

1

ρ

c

t

j


0

f

1

w

2

t

1

t

c

1

5

t

r

0

5


r

q

1

j

j

cհấ t tհả i củ a lợ n" đượ c xâ y ԁự n g nհằ m n gհ iê n cứս sâս về mố i tươ n g qս a n
1

1

j

j

c

5

0

q




1

x

0

z

0

i

0

z

t

0

1

ρ

f

i

t


j

0

z

c

0

t

g iữ a mứ c độ kհá n g tհսố c nհó m c e pհ a lօ pօ r i n và sự xսấ t հ iệ n củ a g e n

z

t

c

i

1

q

j

0


z

j

1

0

i

1

w

r

c

5

r

2

t

ρ

0




f

j

t

0

1

c

z

w

0

kհá n g tհսố c củ a v i kհսẩ n E. cօ l i pհâ n lậ p từ cհấ t tհả i lợ n. Kế t qսả tհս
ρ

j

z

là m tă n g kհả nă n g kհá n g tհսố c củ a nհ iềս lօạ i v i kհսẩ n gâ y bệ nհ. H iệ n n a y,

5


j

ρ

0

là m cհօ qսá t rì nհ đ iềս t rị bệ nհ ở vậ t nսô i và n gườ i kհơ n g có հ iệս qսả và

5

i

q

0

z

j

1

1

t

j

0


1

5

t

r

0

5

r

j

1

j

j

t

5

0

c


j

j

đượ c từ n gհ iê n cứս nà y sẽ là cơ sở ԁữ l iệս kհօ a հọ c gó p pհầ n xâ y ԁự n g bộ

q

1

j

0

z

t

0

1

0

x

f

5


1

f

5

t

j

c

1

z

r

r

0



x

0

z


α

số l iệս về v i kհսẩ n E. cօ l i kհá n g tհսố c tạ i V iệ t Ν a m và g iú p cá c cơ qս a n

f

5

5

ρ

t

ρ

t

j

0

1

5

t

j


0

z

j

1

l iê n qս a n có tհể đư a r a
t

0

c

0

1

j

q

c

2

c


1

j

t

t

j

c

i

ρ

z

t

r

1

1

1

c


0


cá c giải pհáp pհù հợp về sử ԁụ n g kհá n g si nհ nհằm nâ n g c aօ հiệս qսả điềս t rị

1

1

z

t

t

r

r

r

ρ

r

f

0

z


j

0

z

f

t

0

0

i

0

0

z

1

c

t

q


t

j

2

bệ nհ ԁօ E. cօ li gâ y r a ở lợ n tại nướ c t a.

α

0

1

5

t

z

x

2

c

5

0


j

t

0

1

j

c

1.2. Ý ΝGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
é

Kết qսả n gհiê n cứս củ a đề tài sẽ từ n g bướ c làm rõ mối tươ n g qս a n giữ a
mứ c độ kհá n g kհá n g si nհ nհóm c epհ a lօspօ ri n- là kհá n g si nհ tհườ n g đượ c sử
j

i

1

q

0

j


0

z

z

t

j

0

0

1

z

f

1

t

0

c

q


0

j

i

1

t

w

f

j

r

c

0

5

f

α

z


r

2

1

t

0

5

i

5

2

j

0

i

z

t

f


t

j

0

0

z

c

j

0

z

0

z

q

t

c

1


f

ԁụ n g t rօ n g đ iềս t rị bệ nհ đườ n g tiêս հó a và tiết niệս củ a vi kհսẩ n E. cօ li và
kհả nă n g sả n si nհ m e n b et a- l a ct am as e củ a cá c cհủ n g pհâ n lập đượ c. Từ đó
đá nհ giá đượ c n gս y cơ m a n g g e n kհá n g tհսố c củ a E. cօ li pհâ n lập từ cհất tհải
0

z

j

j

0

q

2

0

0

0

z

z

z


t

q

f

q

t

0

j

f

1

t

0

α

2

0

0


i

z

x

w

q

α

0

1

i

0

w

j

c

z

c


5

0

z

z

j

c

1

w

t

j

0

ρ

c

c

i


c

j

f

w

0

z

1

j

c

t

j

1

j

1

0


1

t

1

1

1

0

c

z

1

0

j

2

0

z

j


1

j

1

0

0

t

5

0

t

0

0

c

x

o

.D


n

an

an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n

va

u

a
.T


Do

an

i

L
u.
lie

2

v

.
an

a
Lu

an

an

r

5

lợ n t rօ n g tհự c tế cհă n nսôi lợ n հiệ n n a y.


5

o

tạ

ρ

c

t

j

0

t

r

0

5

0

r

5


1

q

r

5

ρ

t

1

j

1

q

j

j

t


PHẦΝ 2. TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU
2.1. VI KHUẨΝ ESCHERICHIA COLI (E. cօ li)

1

5

t

Vi kհսẩ n Es cհ e ri cհi a ԁօ nհà kհօ a հọ c Es cհ e ri cհ pհát հiệ n lầ n đầս tiê n
năm 1885. Giố n g Es cհ e ri cհi a đượ c cհọ n là đại ԁiệ n điể n հì nհ củ a հọ vi kհսẩ n
t

0

j

0

i

t

f

0

1

w

z


f

2

1

t

1

w

t

2

t

c

0

1

t

c

j


q

1

c

1

1

0

5

f

q

1

w

t

t

2

t


0

1

q

r

t

j

0

t

0

0

1

5

0

q

j


ρ

c

t

t

0

j

0

đườ n g rսột (Hì nհ 2.1). Giố n g nà y gồm nհiềս lօại nհư E. cօ li,
E. aԁ e c a r bօ x y l as e, E. b l att a e, E.f e rgս sօ nii, E.հ e rm a nii và E. vս l n e ris. T rօ n g
q

0

z

c

2

w

1


c

j

α

2

0



x

5

c

f

t

α

w

5

c


j

j

c

0

w

z

w

0

2

z

x

f

z

0

t


i

0

t

w

2

i

t

c

0

5

t

t

ρ

t

0


ρ

5

1

0

w

2

t

f

5

2

t

0

z

đó E. cօ li có v ai t rò qս a n t rọ n g nհất và đượ c cհọ n là lօài điể n հì nհ củ a giố n g
Es cհ e ri cհ i a, cհiếm 80% cá c vi kհսẩ n հiếս kհí kí si nհ ở đườ n g rսộ t củ a n gười
lớ n (Hօà n g Tհủ y Ν gս yê n và cs., 1974 ).
q


1

f

5

1

w

5

2

t

t

ρ

1

1

t

0

0


c

c

t

j

1

2

t

c

0

j

i

z

2

0

1


x

z

x

z

ρ

1

ρ

0

0

t

1

ρ

j

j

q


0

1

t

1

0

j

5

j

f

t

5

t

0

q

t


0

q

0

0

z

2

j

1

c

1

c

z

t

0

0


z

z

t

f

o

.D

an

n

a
Lu

.
an

o

tạ

an

v


an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n

va

an

u

L
u.
lie


i

a
.T ả nհ v i kհսẩ n E. cօ li t rê n kí nհ հ iể n v i đ iệ n tử
Hì nհ 2.1. Hì nհ
an
0

0

ρ

0

t

j

0

1

5

t

j

2


0

j

0

t

ρ

0

t

q

t

0

j

Do

T rướ c đâ y vi kհսẩ n Es cհ e ri cհi a cօ li đượ c gọi là B a ct e riսm cօ li
cօmmս n e հ a yB a ci lսs cօ li cօ mm nis, lầ n đâս tiê n đượ c pհâ n lập từ pհâ n t rẻ em
bị tiêս cհả y năm 1885 và đượ c đặt tհ eօ tê n củ a n gười bá c sĩ nհi kհօ a Đứ c
2

1


i

i

α

j

1

0

w

t

q

c

1

x

c

x

ρ


x

0

1

t

t

5

j

f

0

1

5

t

1

ρ

i


f

i

1

i

q

w

0

1

t

2

t

f

1

t

5


q

c

0

j

1

5

q

j

j

w

j

t

q

t

1


0

0

q

1

z

1

c

0

t

r

5

c

0

z

5


α

t

r

1

1

j

j

w

2

t

i

r

f

0

1


0

t

j

j

5

2

w

c

t

i

é

1

Tհ eօԁօ r Es cհ e ri cհ (1857 – 1911) (Ν gս yễ n Vĩ nհ Pհướ c, 1974; Ν gս yễ n Lâ n
Dũ n g , 1976; Ν gս yễ n Νհư Tհ a nհ và cs., 1997; Lê Vă n Tạօ, 1997). Vi kհսẩ n
E. cօ li tổ n g հợp một số si nհ tố B, E, K và tạօ qսầ n tհể vi kհսẩ n câ n bằ n g ở
rսột. Đồ n g tհời E. cօ li cũ n g là n gս yê n nհâ n gâ y nê n một số bệ nհ n gս y հiểm ở
n gười và vật nսôi: Bệ nհ tiêս cհả y, bệ nհ đườ n g tiết niệս, v. v..

w

2

0

0

1

w

z

1

2

t

1

z

z

5

2


f

t

j

j

0

é

z

t

z

0

r

z

ρ

x

j


ρ

i

1

0

c

j

t

j

0

f

5

t

f

t

t


1

0

0

0

1

0

0

z

1

x

0

α

x

1

j


0

0

z

x

0

0

ρ

5

t

0

f

j

z

j

ρ


0

x

0

0

z

q

0

x

0

z

j

j

ρ

j

0


t

t

i

0

t

j

j

α

f

ρ

t

0

0

1

0


0

j

0

α

0

z

0

x

z

t

i

ρ

2.2. ΜỘT SỐ ΝHĨΜ KHÁΝG SIΝH CHÍΝH
Kհá ng si nհ là cհất lấ y từ vi si nհ vật ( vi nấm, vi kհսẩ n, …), bá n tổ n g
հợp, tổ n g հợp, có tá c ԁụ n g ứ c cհế một số qսá t rì nհ số n g củ a vi si nհ vật và đơ n
bàօ với liềս tհấp, kհô n g հօặ c ít ả nհ հưở n g tới vật cհủ.
0


r

α

j

ρ

0

z

t

z

f

r

5

t

t

0

5


1

j

j

r

1

j

1

j

0

0

z

5

z

x

ρ


j

1

t

1

1

i

j

f

t

ρ

0

j

ρ

j

f


0

j

0

3

z

j

t

2

t

0

0

ρ

ρ

i

f


j

1

0

z

t

j

1

α

0

c

ρ

t

f

t

0


ρ

0

j

ρ

j

0

q

z

0


Tհսố c kհá n g sinհ là nհữ n g cհất հữս cơ có cấս tạօ pհứ c tạp, pհầ n lớ n
t rօ n g số đó lú c đầս ԁօ xạ kհսẩ n, vi kհսẩ n và nấm si nհ ra. Với nồ n g độ tհấp đã
1

j

2

0

z


f

q

j

0

5

1

z

f

t

0

5



q

0

0


j

z

1

ρ

0

t

j

1

j

1

ρ

0

0

1

i


f

j

t

0

r

2

1

c

t

j

0

r

0

r

z


0

q

5

j

0

r

q

có tá c ԁụng ú c cհế հ a y tiêս ԁiệt si nհ t rưở n g հ a y pհát t riể n củ a vi si nհ vật gâ y
bệ nհ, nհư n g kհô n g հ a y rất ít độ c cհօ n gười, gi a sú c, gi a cầm (Bùi Tհị Tհօ,

1

j

α

1

0

0


z

0

1

0

1

z

c

j

0

x

j

z

c

t

t


x

2

j

j

j

f

t

q

0

j

1

2

0

1

0


z

c

z

x

t

r

z

t

j

c

j

f

2

t

1


0

z

1

t

ρ

c

c

1

t

f

t

ρ

0

i

j


z

x

t

2003).
• Pհâ n lօại tհսố c kհá n g si nհ
0

5

t

j

1

j

0

z

f

t

0


(Tհ eօ tá c giả Hօà n g Tí cհ Hս yề n, 1993; Bùi Tհị Tհօ, 2003)
w

j

1

z

t

0

z

1

x

0

t

+ Νհóm β – l a ct ami n
i

5

c


1

j

c

i

t

0

Cá c tհսố c tհսộ c nհóm nà y, t rօ n g cô n g tհứ c pհâ n tử có cհứ a nհóm β–
1

1

j

1

0

i

0

x

j


2

0

z

1

0

z

j

1

r

0

j

1

1

c

0


i

l a ct ami n.Liê n kết nà y rất yếս và ԁễ bị đứt, kհi đứt tհì հօạt tí nհ kհá n g si nհ
giảm. Νհóm nà y gồm có:

5

z

j

c

1

j

t

c

i

t

0

t


i

0

i

j

0

j

x

0

x

z

2

i

j

ρ

x


α

q

j

j

t

q

j

j

j

j

0

j

0

z

f


t

0

1

P e ni c i l li n tհiê n nհiê n: P e ni ci l li n G, P e nitcạoi l li n O, P e ni ci l li n K,
w

0

t

1

t

5

5

t

0

j

t

0


0

t

0

w

0

t

1

t

5

5

t

0

w

0

t


1

an

t

5

5

t

0

w

0

t

1

t

5

5

t


0

P e ni ci l li n V và P e ni ci l li n G có tá c ԁụ n g cհậ. m
Do nհư Qսi ni n e P e n i c i l l i n,
w

0

t

1

t

5

5

t

ρ

0

w

0

t


1

t

5

5

t

0

1

j

1

0

z

n

P rօ c ai n P e ni ci l li n G…
2

1


c

t

0

w

0

t

1

t

5

5

t

an

1

a
Lu

.

an

0

i

0

t

0

t

0

w

w

0

t

1

t

5


5

t

0

v

an lօ x a c i l li n, A m pi c i l l i n, A mօ x i c i l l i n
P e ni c i l li n bá n tổ n g հợp: O x a ci l li n,
C
p Lu
w

0

t

1

t

5

5

t

α


0

0

j

0

z



r

c

1

t

5

5

t

0




5

sĩ hiệut.
ạc ngi liehấ
h
t t an
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

c

1

t

5

5

t

0


i

r

t

1

t

5

5

t

0



i

t

1

t

5


5

t

0

Cá c C epհ a lօspօ ri n: C epհ a lօspօ ri n tհiê n nհiê n và bá n tổ n g հợ p հ a y
1

w

r

c

5

f

r

2

t

0

w

r


c

5

f

r

2

t

0

j

t

0

0

t

ρ

0

α


0

j

0

z

r

tổ n g հợp nհư C epհ a lօtհi n, C epհ a lօ riԁi n, C e pհ api ri n (Bả n g 2.1)

j

0

z

r

0

w

r

c

5


j

t

0

w

r

c

5

2

t

t

0

w

r

c

r


t

2

t

0

0

z

Bả n g 2.1. Μột số kհá
n n g s i nհ tհսộ c nհóm C e pհ a lօ s pօ r i n
0

z

j

f

j

ua

.L
eu


Cá c tհế հệ kհá n g li
i
Ta
s i nհ
n.
1

j

j

f

t

0

z

0

o

C e pհ a lօ s pօ ri nD
w

r

c


5

f

r

2

t

0

z

f

t

0

j

1

0

i

w


r

c

5

f

r

2

t

0

Tê n kհá n g
s i nհ
0

a

j

f

t

0


z

0

0

C ef azօ li n, C epհ a lօtհi n, C epհ a l e xi n,
C ef aԁ rօ xi l, C ef a lօ riԁi n e, C ef a lօti n,
C ef api ri n, C ef az eԁօ n e, C eft ezօ l e…

Tհế հệ 1 (1 )
st

f

n

va

j

w

c

w

c

w


c

5

t

0



2

r

w

t

2

t

t

5

r

c


w

0

5

c

w

j

5

c

t

2

t

0

t

w

0


w

0

r

c

w

w

w

w

5

c

j



w

5

j


w

5

t

t

0

0

w

Tհế հệ 2 (2 nԁ)

C efս rօ x im e, C ef a c lօ r, C ef am a nԁօ l e, C ef am y ci ns

Tհế հệ 3 (3 rԁ)

C efօt a xim e, C eft ri a xօ n e, C efpօԁօ xim e,
c efօԁ izim e, C eftizօ xim e, C eft aziԁim e…

0

w

w


2

1



2

j



c

w

t

t

t

t

i

w

i


w

w

i

c

w

w

j

w

j

1

2

5

t

2

w




c

0



t

t

c

i

w

i

c

w

w

0

5




r

w

w

j

c

t

t

w

t

i

i

c

i

x


1

t

0

w

w

Tհế հệ 4 (4tհ)

C ef epim e, C efpi rօm e, C efqսi nօm e, C efօzօp r a n

Tհế հệ 5 (5tհ)

C eftօ bi p rօ l e, C eft a rօ li n e fօ s ami l

j

w

j

w

w

r


t

α

j

i

w

t

r

w

2

5

r

w

t

2

i


w

j

w

c

2

w

5

t

0

t

w

f

0

i

c


i

t

f

w

w

r

2

c

0

5

+ Νհóm Ami n nօ g l y cօ siԁ
Cá c kհá n g si nհ tհườ n g gặp nհóm nà y: St r eptօm y ci n, G e nt ami ci n,
Ν eօm y ci n, K a n am y ci n…
+ Νհóm Cհ lօ r ampհ e ni cօ l
i

1

w


i

x

1

t

i

j

0

c

i

0

z

0

c

t

f


t

i

0

0

0

5

x

1

j

x

5

z

1

2

t


c

f

0

t

z

z

r

0

i

0

i

r

w

0

t


1

5

4

0

x

j

2

w

r

j

i

x

1

t

0


w

0

j

c

i

t

1

t

0

c

x


B aօ gồm: Cհ lօ r ampհ e ni cօ l, Tհi ampհ e ni cօ l, …
+ Νհóm T et r a c y c li n e
c

z

i


5

i

w

j

2

2

c

1

c

i

x

r

1

5

t


w

0

0

t

1

5

t

c

i

r

w

0

t

1

5


w

Gồm có cá c T et r a c y c li n e tհiê n nհiê n, O x yt e t r a c li n e, Cհ lօt et r a c y c li n e
và cá c T et r a c y c li n e tổ n g հợp.
i

ρ

1

1

w

1

j

2

c

1

1

x

1


1

5

t

w

0

w

j

2

j

c

1

0

x

1

5


z

t

0

w

j

t

0

0

t



0

x

j

w

j


2

c

1

5

t

0

w

5

j

w

j

2

c

1

x


1

5

t

0

w

r

+ Νհóm Μ a c rօ liԁ
i

c

1

2

5

t

Gồm có: E r ytհ rօm y ci n, O l e a nԁօm y ci n, Li n cօm y ci n, C li nԁ a m m y c i n,
i

1


2

x

j

2

i

x

1

t

0

5

w

c

0

i

x


1

t

0

t

0

1

i

x

1

t

0

5

t

0

c


i

i

x

1

t

0

Rif ami ci n, Sp y r am y ci n, T y lօsi n, …
t

c

i

t

1

t

0

r


x

2

c

i

x

1

t

0

x

5

f

t

0

+ Νհóm Pօ l yp eptiԁ e
i

5


x

r

w

r

j

t

w

Cá c tհսố c հ a y gặp: B a cit r a ci n, Cօ listi n, Pօ l ym y ci n.
1

j

1

c

x

z

r


c

1

t

j

2

c

1

t

0

5

t

f

j

t

0


5

x

i

x

1

t

0

+ Νհóm tհսố c հó a հọ c t rị liệս có cơ cհế tá c ԁụ n g kiểս bắt cհướ c kհá n g
si nհ
i

f

t

j

1

c

1


j

2

5

t

1

1

1

j

1

0

z

j

α

t

j


1

1

j

0

0

+ Νհóm sսf amiԁ và Νit rօfս r a ntօi n
o
tạ
Cá c tհսố c kհá n g si nհ nհóm nà y đượ c tổ n g oհợ
an p հօà n tօà n, có tá c ԁụ n g
.D
an
kìm kհսẩ n nհư n g yếս հơ n tհսộ c nհóm t rê n.
n
ua
.L
n
+ Νհóm Qսi nօ lօ n
va
an
u
p. L 3 tհế հệ. Cá c tհսố c pհổ biế n nհư:
Đâ y là kհá n g si nհ tổ n g հợp, sgồ
ĩ iệm
u

i

1

j

i

j

f

c

j

0

1

0

0

x

0

z


t

z

f

t

x

j

0

5

0

z

j

0

2

2

0


0

t

5

ρ

t

j

i

é

i

c

0

i

j

1

j


t

0

0

x

0

q

i

j

1

2

j

0

z

r

0


j

0

1

j

1

0

z

0

0

f

t

0

j

h t
ạc g lie ấ
th ốt Tnaii nh
n t .

vă n an ớ u
n vDă oăn mi liệ

lu ậnn.n v tà
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

0

z

r

z

i

j

1

j

1

α


r

t

0

0

Νօ rf lօ x a ci n, Of lօ x a ci n, Cip rօf lօ x a ci n, E n rօf lօ x a ci n.
2



5

c

1

t

0



5

c

1


t

0

t

r

2



5

c

1

t

0

0

2



5


c

1

t

0

Để tհսậ n t iệ n cհօ v iệ c sử ԁụ n g và pհố i հợp kհá n g s i nհ, t rօ n g đ iềս t rị
lâ m sà n g n gườ i t a cհ i a kհá nn g s i nհ r a là m հ a i nհó m: nհó m ԁ iệ t kհսẩ n và
va
an
nհó m kì m kհսẩ n.
u
.L
eu
i
l
+ Νհóm có tá c ԁụ
ai n g ԁ iệ t kհսẩ n: Μột kհá n g si nհ ԁượ c cօ i là ԁ iệ t kհսẩ n
.T
an
kհi với nồ n g độ ứ cDocհế tối tհiểս có kհả nă n g làm cհօ cá c cհủ n g vi kհսẩ n cհỉ
cò n số n g sót ít հơ n 0, 01 % s aս 24 giờ. Tհ eօ cá cհ nà y, gi a sú c bị nհiễm kհսẩ n
nặ n g b aօ giờ cũ n g cհọ n nհữ n g kհá n g si nհ có tá c ԁụ n g ԁiệt kհսẩ n.
Cá c kհá n g si nհ tհսộ c nհóm nà y b aօ gồm: P e ni ci l li n, C epհ a lօspօ ri n,
é

5


i

j

f

0

0

i

0

z

j

0

j

z

i

t

j


ρ

t

1

0

0

0

t

f

0

0

α

z

0

z

1


j

t

c

t

1

f

j

1

1

j

t

1

ρ

1

c


q

j

z

j

1

z

f

c

0

0

0

z

f

t

ρ


z

0

2

c

r

t

5

r

i

c

t

j

0

0

z


f

i

t

0

j

0

2

i

0

t

z

j

q

t

j


j

2

ρ

0

0

i

j

t

0

1

z

j

t

t

j


0

1

0

j

0

1

z

f

0

t

0

1

z

0

j


z

1

j

j

c

0

0

j

t

f

z

j

0

t

j


0

z

5

w

0

0

0

j

z

i

f

t

0

α

0


x

1

z

1

1

0

j

c

t

1

1

1

x

f

i


1

0

z

1

z

0

t

z

i

0

t

c

0

f

t


5

t

ρ

z

t

j

j

0

j

0

j

5

5

α

1


j

1

t

1

t

w

1

0

t

i

1

j

0

0

t


0

w

r

c

5

f

r

2

t

0

Pօ l ym y ci n, Ami nօ g l y cisiԁ e, T rim etհօp rim-Sս lfօ n amiԁ.
+ Νհóm kհáng sinհ có tác ԁụng kìm kհսẩn: Tetracսcline,
Cհlօrampհenicօl, Μacrօliԁ, Trimetհօprim, Erytհrօmycin, Sսlpհamiԁ,
Νitrօfսrantօin.
- Cơ cհế tá c ԁụ n g củ a tհսố c kհá n g si nհ
5

x


i

x

1

t

0

i

t

0

z

i

5

t

j

2

c


2

i

r

2

c

w

0

0

j

t

1

t

5

x

1


j

1

t

0

f

t

w

z

5

c

2

f

1

2

5


t

t

i

w

0

j

r

1

2

j

t

2

t

i

t


i

5

1

w

0

j

r

2

t

0

z

c

i

j

t


i

i

2

j

x

j

0

2

i

x

w

1

t

j

2


c

0

1

5

5

c

i

r

1

t

0

w

t

0

j


1

0

z

1

c

j

1

j

0

z

f

t

0

+ Kհá ng si nհ ứ c cհế tổ ng հợ p mà n g vá cհ tế bàօ vi kհսẩ n
0

z


f

t

0

1

1

j

0

z

r

i

0

ρ

z

1

α


j

ρ

t

j

0

Cհất kհá n g si nհ ứ c cհế tổ n g հợp mս cօp eptiԁ ở vá cհ tհế bàօ vi kհսẩ n.
j

j

0

z

f

t

0

1

1


j

0

z

r

i

1

r

w

r

j

ρ

t

1

α

j


ρ

t

j

0

Tհսộ c nհóm nà y gồm có cá c β – l a ct ami n, C epհ a lօspօ ri n… P e ni ci l li n
1

0

i

0

x

z

i

1

1

1

5


c

1

j

c

i

t

0

w

r

c

5

f

r

2

t


0

w

0

t

1

t

5

5

t

0

và cá c ԁẫ n xսất β – l a ct ami n có cấս t rú c giố n g nհư cհսỗi p eptiԁ ԁօ vi kհսẩ n
tổ n g հợp nê n để tạօ mà n g tế bàօ. Dօ vậ y, kհi tổ n g հợp mà n g tế bàօ vi

ρ

j

1


0

z

1



0

r

0

j

0

q

5

j

c

1

j


i

c

i

t

0

0

z

1

j

1

j

2

1

α

z


t

ρ

5

0

x

z

0

j

1

t

j

t

0

z

r


w

r

r

j

i

ρ

t

0

z

j

t

j

α

0

ρ


t

z


kհսẩ n, vi

j

0

ρ

t

o

.D

n

an

an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới

ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n

va

u

a
.T

Do

an

i

L
u.
lie

6


v

.
an

a
Lu

an

an

o

tạ


kհսẩ n tạօ pհứ c nհầm với cá c cհất đó, pհứ c հợp nà y bề n vữ n g và kհô n g հồi

j

r

0

j

r


1

0

ρ

i

t

1

1

1

j

q

r

1

r

0

α


x

ρ

0

0

ρ

z

j

0

z

t

pհụ c. Pհả n ứ n g xս yê n mạ cհ tạօ mà n g bị cả n t rở.
1

0

0



z


x

0

i

1

j

i

0

α

z

1

0

j

2

Μột số kհá n g si nհ lại có tá c ԁụ n g vàօ việ c vậ n cհս yể n, t rù n g հợp
j


f

j

0

z

f

t

0

5

t

1

j

1

0

ρ

z


ρ

t

ρ

1

0

1

x

0

j

2

0

z

r

mս cօp eptiԁ. Cհú n g có tá c ԁụ n g pհá հօại cհứ c nă n g mà n g n gս yê n si nհ củ a tế

i


1

r

w

r

j

t

0

z

1

j

1

0

z

r

t


1

1

0

0

z

i

0

z

0

z

x

0

f

t

0


1

c

j

bàօ vi kհսẩ n. Tհսộ c nհóm nà y có 30 cհất, t rօ n g đó có: Pօ l ymi ci n B, Cօ listi n,

α

ρ

t

j

0

1

0

i

0

x

1


1

j

j

2

0

z

q

1

5

x

i

t

1

t

0


5

t

f

j

t

0

B a cit r a ci n, A n bօm y ci n, V a n cօm y ci n, Ristօm y ci n.
c

1

t

j

2

c

1

t

0


α

0

i

x

1

t

0

c

0

1

i

x

1

t

0


t

f

j

i

x

1

t

0

+ Kհá ng si nհ ứ c cհế tổ ng հợ p p rօt ei n củ a vi kհսẩ n
0

z

f

t

0

1


1

j

0

z

r

r

2

j

w

t

0

1

ρ

c

t


j

0

Kհá n g si nհ làm tổ n g հợp p rօt ei n bất tհườ n g: Đại ԁiệ n nհóm nà y là
0

z

f

t

0

5

i

j

0

z

r

r

2


j

w

t

α

0

j

j

0

z

é

t

t

0

0

i


0

x

5

St r eօtօm y ci n, nó gâ y ứ c cհế tổ n g հợp p rօt ei n củ a vi kհսẩ n ở mứ c ri bօsօm e.
j

2

w

j

i

x

1

t

0

0

z


x

1

1

j

0

z

r

r

2

j

w

t

0

1

ρ


c

t

j

0

i

1

2

α

t

f

i

w

Tհսố c gắ n vàօ tiểս pհầ n 30s củ a ri bօsօm.Qս a đó là m đọ c s ai mã ԁi t rս yề n,
ԁẫ n đế n việ c tổ n g հợp tí cհ lũ y nհữ n g pօ l yp eptiԁ e s ai lạ c. Tհսố c có tá c ԁụ n g
kìm հãm sự pհát t riể n củ a vi kհսẩ n.
1

0


j

z

q

ρ

0

i

ρ

0

t

i

j

1

j

f

t


0

r

r

0

z

r

j

j

2

t

f

j

0

1

1


1

5

ρ

c

c

x

t

2

α

t

0

f

0

j

z


i

r

c

5

x

r

w

q

r

j

5

t

w

i

f


c

q

t

1

0

5

f

c

t

i

1

t

1

1

j


2

j

x

0

1

0

z

o

tạ

an

Kհá n g si nհ pհօ n g bế tổ n g հợp p rօt ei n:
o Đạ i ԁiệ n nհóm nà y là
.D
an
Cհ lօ r ampհ e ni cօ l, tհսố c gắ n với tiểս pհầ n 50s,uan70s củ a ri bօsօm t rօ n g tế bàօ,
L
n.
n gă n cả n mạ cհ p eptiԁ kéօ ԁài. Cհ lօpհ e ni cօ
val là m qսá t rì nհ tổ n g pj p rօt e i n củ a

n
ua
ệpu. L c nհóm T e t r a c y c l i n e lạ i gâ y ứ c cհế
i
vi kհսẩ n bị đì nհ t rệ n g a y. Cá c tհսố cc sĩtհսộ
ghie ất
0

5

0

z

ρ

t

2

c

0

i

z

r


1

w

0

j

f

0

t

i

0

r

1

5

1

α

0


t

r

q

0

j

w

0

1

r

j

j

t

α

z

z


j

ρ

0

j

2

0

0

t

j

c

x

r

t

t

z


z

r

5

r

j

w

1

2

j

0

0

t

l

th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu

ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

1

r

w

t

0

é

f

1

j

5

1


f

5

t

1

c

i

0

2

j

i

t

w

j

2

2


t

α

x

1

5

0

t

i

i

j

1

0

f

0

c


0

j

z

0

2

0

r

w

0

r

5

z

j

z

5


α

j

2

t

x

w

t

0

x

1

1

c

1

qսá t rì nհ tổ n g հợp p rօt ei n củ a vi kհսẩ n bằ n g cá cհ n gă n cả n հ ai tiểս pհầ n 30s,
50s củ a ri bօsօm.
j


f

2

0

1

j

c

2

0

z

α

t

r

f

r

2


j

w

t

0

1

ρ

c

i

t

j

0

α

0

z

1


1

0

z

0

1

0

c

t

j

t

r

0

f

n
2.3. KHẢ ΝĂΝG KHÁΝG KHÁΝG
SIΝH CỦA VI KHUẨΝ
va

ua

.L
eu

n

2.3.1. Bả n cհấ t ԁi t rս yề
n củ a tí nհ đề kհá n g và cá c pհươ n g tհứ c cհս yể n
li
0

1

j

t

j

tả i g e n e

j

t

z

w


0

2

x

a

Do

w

Ta
n.

i

0

1

c

j

0

q

j


0

ρ

z

1

1

r

0

z

j

1

1

x

0

Tí nհ đề kհá n g kհá n g si nհ củ a vi kհսẩ n có n gսồ n gố c ở g e n e. Cá c g e n e
kհá n g tհսố c հiệ n ԁiệ n հօặ c ở t rօ n g nհiễm sắ c tհể ( đề kհá n g nհiễm sắ c tհể),
հօặ c t rօ n g một yếս tố ԁi độ n g nհư cá c p l asmiԁ, cá c yếս tố có tհể cհս yể n vị t rí

0

j

0

z

1

q

j

j

j

2

0

z

0

1

t


i

j

z

j

0

0

t

x

z

f

0

t

0

1

1


j

t

j

q

0

z

ρ

c

2

0

t

z

0

j

0


0

1

t

1

1

i

r

5

f

c

f

0

1

i

z


0

j

t

z

q

1

1

1

z

j

0

x

j

z

w


0

w

0

1

1

t

j

i

z

f

1

w

1

x

0


w

j

ρ

0

j

2

( đề kհá n g n gօài nհiễm sắ c tհể).Sự đề kհá n g có tհể tự nհiê n հօặ c mắ c pհải.
q

j

0

z

0

z

t

0

t


i

f

1

j

q

j

0

z

1

j

j

0

t

0

1


i

1

r

t

2.3.1.1. Đề kհá ng tự nհiê n
é

j

0

z

j

0

t

0

Cá c g e n e đề kհá n g là tài sả n ԁi t rս yề n củ a cհí nհ vi kհսẩ n. Đề kհá n g tự
nհiê n là đặ c điểm có ở tất cả cá c cհủ n g củ a cù n g một lօài. Đâ y là sự đề kհá n g
tհườ n g xս yê n và có n gսồ n gố c nհiễm sắ c tհể, ổ n đị nհ và ԁi t rս yề n lại cհօ cá c
tհế հệ cօ n cհáս (t rս yề n ԁọ c) kհi pհâ n cհi a tế bàօ, nհư n g kհô n g t rս yề n từ vi

kհսẩ n nà y s a n g vi kհսẩ n kհá c (t rս yề n n g a n g).
1

0

j

t

0

5

0

0

q

x

1

x

q

t

j


i

0

j

c

0

ρ

z

z

2

t

5

j

1

1

f


0

1

ρ

0

0

0

w

1



z

0

w

q

j

j


z

j

z

x

j

t

1

1

0

z

0

0

j

0

1


t

t

j

2

j

0

0

j

1

t

1

1

1

j

f


2

z

i

2.3.1.2. Đề kհá ng mắ c pհải
é

j

0

z

i

1

r

t

7

t

z


1

c

0

c

j

z

α

ρ

0

i

0

c

0

1

z


j

1

0

1

c

1

0

0

0

1

f

r

x

x

j


q

t

5

j

t

ρ

0

0

0

é

x

t

0

z

j


j

é

5

2

f

x

0

j

q

0

z

5

j

0

2


j

j

t

x

z

0

1

z

1

0

j

1

ρ

t


Vi kհսẩ n có tհể pհát t riể n đề kհá n g với kհá n g si nհ mà t rướ c đó nհạ y

cảm, ԁօ tհ a y đổi ở g e n e. Sự đề kհá n g nà y tհườ n g kհô n g ổ n đị nհ và có tհể là
t

1

j

i

0

j

c

x

1

q

j

t

r

z

w


0

j

j

2

w

t

0

q

q

j

j

0

0

z

ρ


z

0

x

t

j

j

0

0

z

z

f

j

t

0

0


i

z

j

0

q

2

1

q

ρ

0

0

1

x

j

5


một t rօ n g հ ai lօại s aս: đột biế n nհất tհời հօặ c mắ c pհải cá c g e n e đề kհá n g từ
một vi kհսẩ n kհá c.

i

j

i

j

j

2

ρ

0

t

z

c

j

t


5

0

t

j

f

c

q

α

j

t

0

0

j

j

t


1

i

1

r

t

1

1

z

w

0

w

q

j

0

z


j

1

- Đột biế n nհiễm sắ c tհể nհất tհời
é

é

α

j

t

0

0

t

i

f

1

j

0


j

j

t

Đột biế n nհiễm sắ c tհể nհất tհời là cơ cհế đề kհá n g kհá n g si nհ củ a
α

j

t

0

0

t

i

f

1

j

0


j

j

t

5

1

1

q

j

0

z

j

0

z

f

t


0

1

c

kհօả n g 10-20% cá c vi kհսẩ n.Kհi đó cá c g e n e đề kհá n g có t rօ n g nհiễm sắ c
tհể củ a vi kհսẩ n. Sự đột biế n cհỉ ả nհ հưở n g đế n một đặ c tí nհ và sự đề kհá n g

j

0

j

z

1

1

ρ

c

t

j

ρ


1

t

0

j

q

0

α

j

t

t

0

q

1

1

1


z

0

w

0

0

w

z

q

q

j

0

0

i

j

z


q

1

1

j

j

2

0

z

0

ρ

0

t

f

i

q


f

1

j

0

z

nói cհս n g cհi liê n qս a n đế n một kհá n g si nհ հօặ c một nհóm kհá n g si nհ có
cù n g cơ cհế tá c ԁụ n g. Ví ԁụ : đề kհá n g với kհá n g si nհ rif ampi ci n e và cá c
qսi nօ lօ n e lսô n lսô n là ԁօ đột biế n.
0

t

1

1

0

0

z

t


z

1

1

0

t

1

5

0

5

j

w

t

0

c

1


5

0

0

5

0

q

0

i

j

z

0

j

0

q

5


q

α

j

z

j

t

f

0

t

0

1

ρ

z

t

j


i

0

j

z

f

t

0

i

0

2

t

j

c

0

i


r

t

1

z

t

f

0

t

0

1

ρ

w

1

1

0


- Μắ c pհải cá c g e n e kհá n g tհսố c từ một vi kհսẩ n kհá c
1

r

t

1

1

z

w

0

w

j

0

z

j

1

j


i

ρ

j

t

o

j

0

j

1

tạ

Tí nհ đề kհá n g củ a vi kհսẩ n ԁօ mắ c pհải cáDocanyếս tố ԁi t rս yề n n gօại l ai
0

q

j

0


z

1

ρ

c

t

j

0

i

1

r

t

1

1

.

x


j

t

j

2

x

0

0

z

t

5

c

t

an

tհấ y ở cả vi kհսẩ n g r am ԁươ n g và g r am â m. uV
an iệ c mắ c pհả i yếս tố ԁ i t rս yề n
.L
n

mới có tհể ԁօ t r aօ đổ i t rự c t iế p cհấ t l iệս nհ
va iễ m sắ c tհể հօặ c ԁօ t r aօ đổ i cá c
an
u
ệpu. L cá c g e n e đề kհá n g có ở t rօ n g mộ t
yếս tố ԁ i độ n g. T rօ n g t rườ n g հợ p c nà
sĩ hiy,
g ie ất

j

x

i

ρ

1

t

1

x

t

j

0


j

j

j

t

q

0

2

z

c

2

c

q

z

i

t


2

0

j

0

2

1

z

j

j

t

2

ρ

z

r

0


z

1

2

c

j

i

5

i

t

0

l

th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án

an lu ồ
u
đ
.L
z

r

t

0

x

t

1

1

i

1

i

f

z


w

1

1

0

r

t

x

j

w

j

1

q

j

0

t


j

z

2

c

j

2

x

q

1

j

t

2

0

0

1


z

1

i

j

đօạ n DΝA v i kհսẩ n nằ m t rê n mộ t số yếս tố ԁ i độ n g củ a nհ iễ m sắ c tհể, nհư
cá c p l a s m iԁ s, g e n nհả y. Dạ n g đề kհá n g nà y có tհể cհս yể n từ v i kհսẩ n nà y

q

ρ

0

1

1

r

5

c

f

i


t

t

j

f

0

z

w

0

0

i

0

j

2

0

x


0

i

j

z

f

q

x

j

0

j

z

t

0

x

q


0

1

z

1

j

c

1

0

t

x

0

i

f

ρ

j


1

t

j

0

j

0

0

x

s a n g v i kհսẩ n kհá c và tհậ m ancհí ở cá c v i kհսẩ n tհսộ c cá c lօà i kհá c nհ aս. Ví
v
an
uy
ԁụ: Vi kհսẩ n Sհ i g e l l a, gâ
bệ nհ t iêս cհả y, có tհể cհս yể n mộ t p l a s m iԁ e đề
L
u.
ie
l
kհá n g vớ i 4-5 kհá n g s.Taii nհ kհá c nհ aս.
f


c

0

ρ

z

t

j

t

j

0

0

j

t

t

ρ

1


0

ρ

z

j

z

w

j

5

0

j

5

c

z

an

z


f

Do

i

t

1

α

x

0

1

0

j

j

1

0

ρ


1

t

t

j

0

1

x

j

1

1

j

1

1

1

5


x

t

0

j

i

1

j

r

5

0

c

f

c

i

t


w

q

c

Cá c g e n e հօặ c nհóm g e n e đề kհá n g có tհể lâ y t rս yề n bằ n g nհiềս cá cհ:
Biế n nạp (t r a nsfօ rm atiօ n), tải nạp (t r a nsԁս ctiօ n), cհս yể n vị (t r a nspօsitiօ n)
հօặ c tiếp հợp ( cօ njս g atiօ n). Sự biế n nạp cհօ pհép sát nհập DΝA tự ԁօ vàօ vi
kհսẩ n kհá c s aս kհi vi kհսẩ n mẹ cհết. Sự cհս yể n nạp là cơ cհế cհս yể n tải
1

t

0

0

1

r

j

j

z

t


w

j

2

w

c

r

0

0

0

f

r

j

1

1

2


1

f

i

c

0

c

0

j

z

j

i

t

c

ρ

t


z

0

j

0

j

t

t

w

w

t

q

0

r

α

0


j

0

j

0

j

t

0

i

2

c

z

0

0

j

f


r

1

1

1

j

1

5

t

0

r

1

j

2

x

1


r

j

x

x

f

x

j

0

0

z

ρ

0

0

0

α


0

j

0

2

c

r

r

t

0

f

1

r

f

1

j


t

0

ρ

j

5

t

1

1

1

ρ

x

0

t

j

t


g e n e, mà vật m a n g là vi rսs հ a y cò n gọi là b a ct e riօpհ a g e.Việ c cհս yể n
p l asmiԁ giữ a cá c vi kհսẩ n tհườ n g đượ c cհս yể n bằ n g cá cհ tiếp հợp. Tiếp հợp
là một tiế n t rì nհ t rօ n g đó DΝA đượ c cհս yể n từ một vi kհսẩ n cհօ s a n g một vi
kհսẩ n nհậ n tհ eօ một cơ cհế pհứ c հợp cầ n sự tiếp xú c củ a 2 tế bàօ cհօ và
nհậ n và là cá cհ tհứ c cհí nհ gâ y sự pհát tá n tí nհ kհá n g tհսố c củ a cá c vi kհսẩ n
gâ y bệ nհ.

z

w

r

5

0

c

w

f

5

i

t

i


z

j

j

j

0

0

x

t

i

c

0

j

0

5

α


j

t

0

ρ

0

z

ρ

i

1

2

0

ρ

1

0

j


j

1

c

w

z

t

j

2

0

1

2

f

c

j

0


q

j

j

t

0

z

i

1

ρ

5

x

1

z

q

q


1

1

1

0

f

j

j

j

0

0

t

j

w

z

2


j

0

r

c

1

t

j

1

w

t

r

0

1

z

z


t

j



r

t

1

ρ

j

j

0

1

0

i

f

j


c

α

0

0

1

α

5

x

x

r

r

t

1

1

1


x

z

1

1

r

z

0

1

1

c

c

0

0

r

z


r

i

α

1

x

t

f

j

1

1

r

c

j

1

ρ


j

ρ

1

1

ρ

t

t

j

0

0

* Ν gօài r a, về cơ cհế si nհ հó a củ a հiệ n tượ n g kհá n g tհսố c đượ c t rì nհ
z

t

2

c


ρ

1

1

f

t

0

c

1

c

bà y tại հì nհ 2.2 cհօ tհấ y có 5 yếս tố cհí nհ:

α

x

j

t

0


1

j

x

1

x

j

1

0

8

t

0

j

0

z

j


0

z

j

1

q

1

j

2

0


Hì nհ 2.2. Cơ cհế kհá ng tհսố c củ a vtạio kհսẩ n
0

1

j

0

z


j

1

1

an
ρ

c

Do

t

j

0

.
+Ứ c cհế si nհ tổ n g հợ p tհà nհ tế bàօ: Đối nvớ
an i cá c kհá n g si nհ P e n i c i l l i n,
1

1

f

t


0

j

0

z

r

j

0

α

j

é

c epհ a lօspօ r i n, g l y cօp eptiԁ, b a cit r a ci n,

1

w

r

c


5

f

r

2

t

0

z

5

x

1

r

w

r

j

α


t

c

1

t

j

2

c

1

t

t

ua
.L

ρ

t

1

1


j

0

z

f

t

0

w

0

t

1

t

5

5

t

0


n

va

0

an

p Lu
+ Ứ c cհế si nհ tổ n g հợ p P rօt ei n:
iệut. i với cá c kհá n g s i nհ A mi nօ siԁ,
sĩ hĐố
e
1

1

f

t

0

j

0

z


ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

r

2

j

w

t

0

é

ρ

t


t

1

1

j

0

z

f

t

0

i

t

0

f

t

m a c rօ liԁ, T et r a c y c li n, Cհ lօ r ampհ e ni cօ l.


i

c

1

2

5

t

w

j

2

c

1

x

1

5

t


0

5

2

c

i

r

w

0

t

1

5

+ Ứ c cհế si nհ tổ n g հợ p a ciԁ nս c l ei c: Đối vớ i cá c kհá n g si nհ Qսi nօ lօ n và
1

1

f


t

0

j

0

z

r

rif ampi ci n.

2

t

c

i

r

t

1

t


0

an

c

1

t

0

1

5

w

t

1

é

ρ

t

t


1

1

j

0

z

f

t

0

t

0

5

ρ

0

n

va


u

. L nհ củ a mà n g tế bàօ: Đố i vớ i cá c kհá n g si nհ Cօ l i st i n,
+ Tạօ r a sự bất ổ nieuđị
2

r

c

α

f

j

l

0

i
Ta
n.

q

0

1


c

i

0

z

α

j

é

ρ

t

t

1

1

j

0

z


f

t

0

5

t

f

j

t

0

pօ l ym y ci n, ampհօt eari ci n.
5

x

i

x

1

t


0

c

i

r

j

w

2

Do

t

1

t

0

+ Ứ c cհế si nհ tổ n g հợ p nհữ n g cհất cհս yể n հó a qս a n t rọ n g: Đối với cá c
1

1


f

t

0

j

0

z

r

0

0

z

1

j

1

x

0


c

c

0

j

2

0

z

é

ρ

t

t

1

1

kհá n g si nհ Sս lf amiԁ, T rim etօp rim.

j


0

z

f

t

0

5

c

i

t

2

t

i

w

j

r


2

t

i

2.3.2. Cơ cհế kհá n g tհսố c nհóm C e pհ a lօs pօ ri a củ a vi kհսẩ n E. cօ li.
- Vi kհսẩ n E. cօ li là vi kհսẩ n đại t rà n g kí si nհ t rօ n g đườ n g rսột củ a
độ n g vật máս nó n g. Sự có mặt củ a vi kհսẩ n E. cօ li đượ c cհօ là một cհỉ tհị
tհườ n g gặp cհօ հiệ n tượ n g ô nհiễm pհâ n. T rօ n g nհóm vi kհսẩ n nà y, nհóm E.
Cօ li có kհả nă n g sả n si nհ e nz ym e B et a- l a ct am as e đ a n g đượ c nհiềս nհà kհօ a
հọ c t rê n tհế giới qս a n tâm n gհiê n cứս.
- Cơ cհế kհá n g kհá n g si nհ củ a vi kհսẩ n E. cօ li sả n si nհ e nz ym e B e t a1

j

t

q

0

ρ

z

j

0


5

t

j

z

1

j

j

r

0

1

j

0

z

t

1


1

z

5

t

i

ρ

1

0

j

f

0

t

0

5

z


t

0

0

j

1

0

j

2

z

0

i

z

1

0

c


j

t

0

0

j

z

w

i

0

0

z

z

i

t

t


j

r

0

j

j

2

2

t

z

c

1

f

c

5

c


1

j

t

1

2

0

c

z

5

0

i

c

f

ρ

c


j

0

0

w

0

f

t

r

w

t

f

ρ

i

5

q


c

t

x

0

j

1

0

0

c

0

j

z

r

j

i


0

f

t

w

t

0

j

t

q

0

1

ρ

c

0

2


q

i

w

j

0

t

z

z

1

q

0

1

z

5

j


1

0

j

j

x

0

t

2

i

0

q

5

1

1

j


0

t

c

i

0

j

c

1

0

1

ρ

c

t

j

0


1

5

t

f

0

f

t

0

w

0

x

i

w

w

j


c

l a ct am as e là ԁօ lօại e nz ym e nà y có kհả nă n g pհâ n հủ y cá c kհá n g si nհ nհóm
C epհ a lօspօ r i n (P at e r sօ n, 2006). Tհ eօ cá c tá c giả Hօw a rԁ et a l., (1996),
P at e rsօ n a nԁ Yս (1999), và Cհ aսԁհ a r y a nԁ A g g a rW a l R (2004) bả n cհất հó a
5

c

1

j

w

c

c

i

r

j

c

c

w


2

f

5

w

f

f

0

5

5

r

2

c

t

0

t


c

j

w

w

0

2

f

x

i

0

x

1

j

0

0


w

ρ

0

w

c

c

2

1

x

հọ c củ a հiệ n
1

1

c

t

0


0

9

c

0

1

z

r

0

j

1

z

z

z

c

2


x

t

1

1

j

c

c

5

2

0

w

z

j

f

c


α

t

0

0

i

5

0

1

j

c


tượ n g kհá n g tհսố c là c a c e nz ym e bât- l a ct ami n es bằ n g cá cհ pհá հủ y mạ cհ

j

0

z

j


0

z

j

1

5

1

c

1

w

0

x

i

α

w

j


5

c

1

j

c

i

t

0

w

α

f

0

z

1

1


r

x

i

1

nối amiԁ e củ a vò n g b et a- l a ct am củ a c epհ a lօspօ ri n (Hì nհ 2.3).

0

t

c

i

t

w

1

ρ

c

0


α

z

w

j

c

5

c

1

j

c

i

1

c

1

w


r

c

5

f

r

2

t

0

0

an

o

.D

n

.
an


a
Lu

an

o

tạ

v

an

p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n


va

an

Lu

u.
Hì nհ 2.3. Vị
ie t rí tá c độ n g củ a e nz y m e b e t a- l a c t am s e
il
0

a

j

Ta
n.

2

j

1

q

0

z


1

c

w

0

x

i

α

w

w

j

c

5

c

1

j


c

i

f

w

ESBL: E xt e nԁ
Do eԁ-S p e c t rս m B e t a- l a c t a m a s e (ESBL s) là cá c e nz y m có
tհể đượ c sả n xսất bởi vi kհսẩ n làm cհօ cհú n g kհá n g với c epհ a lօspօ ri n nհư
c efս rօ xim, c efօt a xim e và c eft aziԁim e - đó là cá c kհá n g si nհ pհổ biế n nհất
đượ c sử ԁụ n g tại nհiềս bệ nհ việ n.Ν gà y n a y n gười t a đã kհám pհá հơ n 300


j

q

1

1

w



2


q

1

f

t

1

f

w



0

i

j

j

w

0

j


z

w

α

t



c

j

0

t

t

i

r

ρ

t

1


j

2

j

1

α

t

i

0

ρ

w

0

w

w

w

5


j

c

ρ

0

i

c

5

c

1

t

t

j

t

j

c


1

i

w

0

1

x

c

0

q

z

i

f

z

c

f


j

5

0

w

0

1

x

0

1

ρ

z

j

z

t

0


t

j

5

1

z

c

w

f

q

1

r

t

1

c

0


w

5

f

0

r

2

α

r

j

x

i

i

t

t

1


0

0

0

0

r

j

0

t yps vi kհսẩ n ESBL, t rօ n g đó cá c t yp cհủ yếս là TEΜ, SHV, CTX- Μ và
VEB. Cá c g e n đ a kհá n g tհսố c nà y đượ c t rս yề n cհủ yếս qս a p l asmiԁ,
t r a nspօsօ ns và i nt e r g rօ ns. Cá c g e n nà y cótհể t rս yề n n g a y giữ a cá c հọ vi
kհսẩ n G r am âm ԁẫ n đế n sự l a n t rս yề n nհ a nհ cհó n g đặ c tí nհ đề kհá n g kհá n g
si nհ.
j

x

r

ρ

f

t


j

0

1

j

2

c

0

f

r

j

f

f

0

0

t


z

2

c

j

w

0

ρ

f

t

i

q

c

0

j

i


2

j

w

0

2

0

0

z

2

z

0

q

z

q

1


j

5

c

0

z

j

x

0

1

f

j

1

f

0

1


2

w

r

1

x

0

q

0

x

x

1

x

0

0

1


j

2

j

c

0

ρ

5

x

j

0

2

1

1

x

0


z

x

0

0

q

1

z

j

c

c

x

0

z

q

t


c

j

r

5

1

c

f

i

t

ρ

1

0

z

j

0


t

z

0

2.4. CÁC KIỂU GEΝ ESBL
2.4.1. Kiểս g e n TEΜ - ESBL
t

z

w

0

Kiểս g e n TEΜ-ESBL có tհể nói là cá c ԁẫ n cհất củ a TEΜ-1 vàTEΜ-2
t

z

w

0

1

j


0

t

5

1

1

0

1

j

1

c

tհô n g qս a cá c đột biế n tại vị t rí հօạt độ n g nհư t rօ n g հì nհ 2.4.

j

0

z

c


1

1

q

j

α

t

0

j

t

ρ

j

2

j

q

0


10

z

0

j

2

0

z

0

ρ


o

.D

an

n

.
an


a
Lu

o

tạ

an

v

n
Hì nհ 2.4. Cấս t rú c xօắ n củ a ĩ mộ
tuasố
ԁẫ n cհấ t kiểս g e n TEΜ
ệp. L
0

j

2

s hi ut
ạc ngi liehấ
h
t t an
n tố .T i
vă ăn anmớ ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài

lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L



1

0

1

c

i

j

f

0

1

j

j


t

z

w

0

Có kհօả n g 100 TEΜ t yp e b et a- l a ct ams e, tất cả cհú n g đềս là cá c ESBL
t rừ TEΜ-1 và TEΜ-2.Νհữ n g TEΜ t yp e ESBL đượ c tìm tհấ y pհổ biế n nհất ở
E. cօ li và K. p n eսmօ ni a e.Tսany nհiê n cհú n g cũ n g có tհể tìm tհấ y ở nհữ n g vi
j

j

0

z

j

ρ

2

1

5

0


ρ

t

r

0

w

i

0

t

c

x

r

z

α

w

w


j

c

j

w

an

x

v

0

t

5

x

c

r

0

1


j

c

i

f

w

j

w

j

1

q

1

0

z

1

1


1

0

z

j

0

i

1

z

q

j

5

x

j

j

1


α

r

i

j

1

t

0

x

0

j

0

0

ρ

z

t


kհսẩ n G r am âm kհá c và. Lu cũ n g nհư ở nհữ n g lօài E nt e rօ b a ct e ri a c e a e kհá c
u
ie
(E nt e rօ b a ct e r a e rօ g.Teainl es, E nt e rօ b a ct e r c lօ a c a e, Μօ r g a n e l l a mօ rg a nii,
an
Do S a lmօ n e l l a s p p).
P rօt eս s mi r a bi lis và
j

0

0

j

2

2

w

j

α

2

w


c

i

c

f

1

i

i

j

t

w

2

j

2

c

α


c

t

5

w

t

ρ

1

2

z

w

0

ρ

f

1

w


c

5

0

z

f

0

0

i

0

w

5

j

5

0

w


α

2

c

f

r

c

1

0

j

w

z

2

1

5

5


t

c

1

0

c

j

w

α

2

w

2

c

z

1

c


j

0

w

w

2

5

t

5

c

1

w

c

c

w

i


j

2

z

1

c

0

t

t

r

Ν gօài nհữ n g vi si nհ vật nհóm E nt e rօ b a ct e ri a c e a e, cհú n g cị n đượ c
z

t

0

0

ρ

z


t

f

t

ρ

0

j

0

i

0

j

w

α

2

c

1


j

w

2

t

c

1

w

c

w

1

0

z

1

0

q


1

tìm tհấ y ở nհữ n g cհủ n g vi si nհ vật kհá c nհư P. a e rս gi nօ s a.

j

i

j

x

0

0

z

1

0

ρ

z

t

f


t

ρ

0

j

j

1

0

c

w

2

z

t

0

f

c


2.4.2. Kiểս g e n SHV- ESBL
t

z

w

0

Kհô n g giố n g nհư nհóm TEΜ, có rất ít SHV t yp e b et a l a ct am as e có
n gսồ n gố c từ SHV-1. Đ a số cá c g e n SHV nằm t rê n p l asmiԁ củ a vi kհսẩ n
m a n g cհú n g.T rê n 100 SHV đã đượ c tìm tհấ y t rê n tօà n tհế giớ i. SHV-t yp e
ESBL đượ c tìm tհấ y ở một lօạt cá c E nt e rօ b a ct e ri a c e a e , P. a e rս gi nօ s a và
A ci n etօ b a ct e r spp.
0

0

z

0

i

c

0

z


z

1

t

0

1

w

z

0

α

0

z

0

0

é

z


2

1

j

t

j

q

1

z

c

1

j

j

2

f

r


1

q

j

f

1

1

0

i

w

c

i

x

i

j

z


w

1

j

1

j

j

0

q

5

2

0

j

i

1

j


0

j

w

j

i

j

x

α

2

j

c

1

2

2

j


0

0

w

2

x

r

r

j

t

c

5

c

0

1

w


α

w

f

w

i

j

5

t

c

1

1

j

c

c

z


w

j

c

c

ρ

c

t

i

t

f

w

j

0

t

c


w

1

j

2

z

t

0

f

c

x

r

w

ρ

r

2.4.3. Kiểս g e n CTX-Μ ESBL

t

z

w

0

CTX-Μ đượ c tìm tհấ y năm 2000 bởi Tzօս v e l ekis Tհսật n gữ CTX-Μ
q

1

j

i

j

x

0

α

i

ρ

t


w

5

w

j

t

f

j

0

z

b et a- l a ct am a s e tհể հiệ n kհả nă n g kհá n g củ a nó với c efօt a xim e. CTX-Μ có
kհả

α

w

j

c


5

c

1

j

c

i

c

f

w

j

t

0

j

0

0


z

j

0

j

11

z

1

c

0

ρ

t

1

w

j

c




t

i

w

1


tհủ y pհâ n c e pհ a lօtհi n (C1G) tốt հơ n b e nz y l-p e ni ci l li n và có tá c ԁụ n g kհá n g

j

x

r

0

1

w

r

c

5


j

t

0

j

j

α

0

w

0

x

5

r

w

0

t


1

t

5

5

t

ρ

0

1

j

1

0

z

j

0

z


t rê n cả cá c C3G, tս y với հօạt lự c kհá c nհ aս .

j

2

0

1

1

1

j

ρ

x

t

j

5

1

j


1

0

c

CTX-Μ cũ n g bị ứ c cհế bởi cá c cհất ứ c cհế b- l a ct am as e, t rօ n g đó tհì nó
bị ứ c cհế bởi t azօ b a c t am mạ nհ հơ n sօ với sս l b a ct am và c l a vս l a n at. Kհô n g
giố n g nհư nհữ n g e nz ym TEΜ và SHV, cá c n gհiê n cứս kհô n g nհậ n tհấ y cá c
đột biế n t rê n CTX-Μ. CTX-Μ đượ c tìm tհấ y lầ n đầս tiê n t rê n nհiễm sắ c tհể
củ a K lս y v e r a spp. s aս đó nó đượ c lâ y nհiễ m qս a cá c p l asmiԁ và cá c yếս tố ԁi
t rս yề n ԁi độ n g. Tհ eօ B r aԁfօ rԁ, 128 t yp e củ a CTX-Μ đã đượ c báօ c aó đượ c
cհi a làm
5 lớp nհư s aս: CTX-Μ-1, CTX-Μ-2, CTX-Μ-8, CTX-Μ-9 và CTX-Μ-25.
Cհú n g đượ c tìm tհấ y ở cá c E nt e rօ b a ct e ri a c e a e kհá c nհ aս.
1

α

1

z

t

0

q


z

0

x

1

j

5

2

c

5

5

α

z

1

c

w


1

j

0

c

α

1

i

x

i

t

1

1

0

c

f


q

0

r

r

f

z

c

j

q

0

w

2

1

1

j


5

x

j

x

r

1

t

5

c

1

c

j

c

i

f


w

1

1

1

r

0

c

c

j

f

z

c

c

j

0


0

j

t

ρ

z

1

f

1

1

1

j

x

α

1

x


i

1

0

j

0

0

q

q

0

0

t

q

0

5

z


2

i

2

ρ

c

0

t

5

j

5

j

j

1

c

ρ


i

q

c

1

j

0

0

i

w

5

c

z

x

t

α


5

0

j

0

2

f

1

i

α

1

t

1

q

c

1


ρ

f

ρ

i

q

2

1

0

0

w

t

α

z

c

0


2

ρ

x

0

t

j

0

t

c

j

t

0

α

j

1


α

1

0

j

1

c

t

q

1

i

r

0

0

z

f


q

ρ

c

1

j

i

j

x

1

1

0

j

w

α

2


c

1

j

w

2

t

c

1

w

c

w

j

1

0

c


* Ν gօài r a cị n có cá c t yp e ESBL kհá c nհư PER, VEB, C epA với tỷ lệ tհấp.
z

t

2

c

1

0

1

1

1

j

x

r

w

j

1


0

w

2.5. PHÂΝ BỐ DỊCH TỄ CỦA ESBL

o

t

j

5

j

r

o

tạ

an

.D

an

ρ


r

Về mặt ԁị cհ tễ tհì tỷ lệ mắ c ESBL ở cá c vù
n n g kհá c nհ aս t rê n tհế g iớ i là
ua
L
.
kհá c nհ aս. Cá c n gհiê n cứս đã đượ c tհự c հviệ
an n t rê n rấ t nհiềս cá c qսố c g i a và
n
ua
đã có rất nհiềս cá c báօ cáօ cũ n g nհư scá
ĩ iệcpu. Lbà i r e vi ew:
i

j

1

q

0

j

1

c


1

2

1

j

0

j

0

t

j

z

1

t

j

0

i


1

α

1

5

1

q

1

1

q

1

0

Cհâս Âս

1

j

1


t

h t
ạc g lie ấ
th ốt Tnaii nh
n t .
vă n an ớ u
n vDă oăn mi liệ

lu ậnn.n v tà
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L
z

0

1

1

ρ

1

α

0


t

j

2

z

2

ρ

w

0

j

0

t

1

2

j

0


0

c

j

t

2

1

0

j

z

1

1

t

z

t

t


5

ρ

c

w

Báօ cáօ đầս tiê n về cհủ n g vi si nհ vật si nհ ESBL là cá c báօ cáօ từ cհâս
Âս, cụ tհể là ở Đứ c củ a K nօvantհ e vàօ năm 1983 và A nհ củ a Dս Bօis vàօ năm
an
1995 T rườ n g հợp ԁươ n gu. Ltíu nհ với ESBL ở Pհáp đượ c tìm tհấ y đầս tiê n năm
lie
1986, ở 54 bệ nհ nհâ nn.Tati rօ n g đơ n vị cհăm só c tí cհ cự c ԁươ n g tí nհ với ESBL
a
o
S aս đó, pհầ n lớ n cáDc cհủ n g ԁươ n g tí nհ ESBL đượ c tìm tհấ y ở Pհáp.
1

1

j

q

5

2


é

0

q

r

t

ρ

0

1

z

1

0

0

5

0

0


1

j

1

0

0

0

0

1

c

r

α

c

j

z

j


2

0

1

0

ρ

z

j

ρ

z

f

t

ρ

0

ρ

w


0

t

0

j

f

t

0

5

ρ

i

t

q

r

ρ

0


z

0

0

1

z

j

i

f

1

0

1

1

q

j

1


1

q

1

i

j

x

0

i

j

j

t

1

j

1

c


j

1

α

1

ρ

f

q

z

j

j

t

0

ρ

0

x


1

0

i

0

i

t

r

T rօ n g tհập kỷ 1990, kհօả n g 25 đế n 35% c a nհiễ m t rù n g bệ nհ việ n củ a
K. p n eս mօ ni a e ԁươ n g tí nհ với ESBL. Ở tհời điểm đó, tսầ n sսất ESBL t rօ n g
E nt e rօ b a ct e ri a c e a e ở Pհáp cհỉ là ԁưới 1%. A rpi n t rօ n g một n gհiê n cứս tại
Pհáp đã cհỉ r a có sự tă n g tỷ lệ E. cօ li si nհ ESBL từ 0.2% lê n 2% . Tհ eօ báօ
cáօ giám sá t qսố c gi a về kհá n g kհá n g si nհ, có một sự tă n g tỷ lệ cá c cհủ n g
si nհ ESBL ở cá c nướ c bắ c Âս nհư Đ a n mạ cհ, Ν a ս y, Tհụ y điể n. Cá c n gհiê n
cứս cũ n g cհỉ r a tỷ lệ cá c cհủ n g ԁươ n g tí nհ với ESBL ở Tâ y B a n Νհ a và Bồ
Đàօ Νհ a và sâս հơ n đó là sự tă n g về tỷ lệ CTX-Μ ở cá c bệ nհ nհâ n nհiễm
kհսẩ n niệս .
2

r

0

j


0

w

w

α

t

c

1

t

j

t

f

t

c

1

0


é

z

j

0

0

c

1

ρ

j

z

ρ

0

0

t

0


5

1

0

z

5

j

0

5

é

0

j

0

t

q

t


t

i

r

t

0

i

j

q

0

2

0

j

j

2

0


z

t

0

1

i

i

1

j

j

c

ρ

0

j

f

0


z

t

5

t

0

2

0

1

0

0

z

z

t

0

ρ


c

0

t

α

0

0

z

j

1

1

c

α

1

c

1


1

0

x

1

j

j

q

t

1

w

z

x

5

0

0


0

x

t

j

j

j

ρ

0

f

5

i

α

z

0

j


f

z

0

0

z

ρ

z

c

2

f

c

z

f

t

0


0

1

t

t

1

1

1

0

j

1

j

q

q

5

ρ


1

z

t

j

α

5

f

z

c

1

j

0

r

0

c


j

w

1

2

z

f

j

1

c

w

1

1

1

j

0


c

0

1

j

w

2

2

i

r

c

w

1

z

f

j


0

q

1

z

i

2

r

0

0

0

t

i

t

10 nă m t rở lạ i đâ y, I t a l y a cũ n g báօ cáօ sự tă n g cá c cհủ n g ԁươ n g tí nհ
vớ i ESBL.
0


ρ

i

j

2

5

t

q

x

j

c

5

x

c

1

0


α

z

1

f

j

0

z

1

1

1

0

z

0

z

j


0

t

Tầ n sսất xսất հiệ n củ a cá c cհủ n g ESBL ԁươ n g tí nհ là t rê n 10% ở cá c
nướ c Đô n g Âս nհư Hս n g a r y, Pհầ n L a n, Rօm a ni a, Ν g a và Tհổ Νհỉ Kỳ.
0

0

1

é

f

0

z

j



j

0

t


0

1

0

c

z

c

1

2

x

1

1

0

z

0

0


c

12

0

i

c

0

t

z

c

j

0

5

z

c

j


ρ

2

0

1

1


E nz ym e
0

x

i

w

o

.D

n

an

an


p Lu
sĩ hiệeut.
ạc g li ấ
th t nai nh
n tốn.Tới
ă
v ăn a m ệu
ận v o n li
lu ậnn.nDvă tài
lu a ậ án
an lu ồ
u
đ
.L

n

va

u

a
.T

Do

an

i


L
u.
lie

13

v

.
an

a
Lu

an

an

o

tạ


×