BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------

BÀI TẬP TỰ LUẬN

KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN
Đề số 2: Phân tích 2 phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Ý nghĩa của việc
nghiên cứu 2 phương pháp này đối với quá trình phát triển kinh
tế ở nước ta hiện nay?

1

Họ và tên :

Nguyễn Hồn Nam Dương

GVHD

PGS.TS.Tơ Đức Hạnh

:

TPHCM – tháng 2 năm 2022


MỤC LỤC

MỤC LỤC.................................................................................................................................2

PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................................3
1.

Sản xuất giá trị thặng dư.................................................................................................4

2. Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa 5
2.1 Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối.......................................................................5
2.2. Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối.....................................................................6

3. Ý nghĩa cúa việc nghiên cứu các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư............................9
KẾT LUẬN...........................................................................................................................11
Tài liệu tham khảo................................................................................................................12

2


PHẦN MỞ ĐẦU
Từ một đất nước có nền kinh tế lạc hậu, công cụ sản xuất thô sơ, kém phát triển,
Việt Nam đã và đang dần dần thay đổi diện mạo của mình theo chiều hướng mới,
đó chính là xây dựng nền kinh tế thị trường nhiều thành phần theo định hướng xã
hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, sản xuất hàng hóa thì ở đâu cũng đều sở hữu những đặc
tính phổ biến, trong đó phải kể đến “giá trị thặng dư” và “các phương pháp sản
xuất giá trị thặng dư”. Vì vậy, việc nghiên cứu và sử dụng các phương pháp dựa
trên nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa vẫn có ý nghĩa thực tiễn và đặc biệt
quan trọng đối với nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta hiện hay.
Thông qua bài tập tự luận này, em xin trình bày lại những gì mà em đã tìm hiểu
về hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư trong kinh tế chính trị Mác-Lênin để
gửi đến quý thầy. Kiến thức là vô hạn mà sự tiếp nhận kiến thức của bản thân em
thì lại hữu hạn. Do đó, trong q trình hồn thành bài tập tự luận trên, chắc chắn
không tránh khỏi những thiếu sót. Bản thân em rất mong nhận được những góp ý

đến từ cô để bài tiểu luận của em được hồn thiện hơn.
Cảm ơn thầy đã hướng dẫn em mơn học bổ ích này, kính chúc thầy nhiều sức
khoẻ, hạnh phúc và thành công hơn nữa trong con đường giảng dạy!

3


1. Sản xuất giá trị thặng dư
Đã có nhiều người đưa ra các phạm trù giá trị thặng dư, nhưng họ không chỉ ra
được sự đúng đắn của phạm trù này, C.Mác là người đầu tiên xây dựng hoàn chỉnh
học thuyết giá trị thăng dư.Và theo C.Mác thì “giá trị thặng dư là giá trị do sức lao
động của công nhân tạo ra ngoài giá trị sức lao động và bị nhà tư bản chiếm đoạt”,
nó là kết quả lao động không công của người công nhân làm thuê. Khi nói đến tư
bản người ta thường liên tưởng đến tiền, đến tư liệu sản xuất, nhưng không phải
như vậy, mà tư bản là quan hệ sản xuất hàng hoá, là mối quan hệ sản xuất giữa
giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân làm thuê, tư bản là giá trị mang lại giá trị
thặng dư bằng cách bóc lột lao động không công của công nhân làm thuê. Bởi vậy,
cũng dễ hiểu khi mục đích của giai cấp tư sản là giá trị thặng dư. Nhưng để sản
xuất giá trị thặng dư, trước hết nhà tư bản phải sản xuất ra hàng hố có giá trị sử
dụng, vì giá trị sử dụng là nội dung vật chất của hàng hoá, là vật mang giá trị và giá
trị thặng dư. Đây cũng là quá trình nhà tư bản tiêu dùng hàng hoá sức lao động và
tư liệu sản xuất để sản xuất giá trị thặng dư. Bởi thế mỗi sản phẩm được làm ra đều
được kiểm soát bởi nhà tư bản và thuộc sở hữu của nhà tư bản. Trong quá trình sản
xuất tư bản chủ nghĩa, bằng lao động cụ thể của mình cơng nhân lao động làm thuê
sử dụng tư liệu sản xuất và chuyên giá trị của chúng vào hàng hố, bằng lao động
trừu tượng cơng nhân tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị sức lao động, phần lớn hơn
đó là giá trị thặng dư.
C.Mác đã viết “Bí quyết của sự tăng thêm giá trị của tư bản quy lại là ở chỗ tư
bản chi phối được một số lượng lao động không công nhất định của người khác”.
Nhà tư bản làm được điều đó vì họ có trong tay tư liệu sản xuất, cịn người lao

động khơng có tư liệu sản xuất chí có sức khoẻ, điều duy nhất người cơng nhân có
thể làm là bán sức lao động của mình để lấy tiền li sống bản thân và gia đình của
họ. Khi đó sức lao động trở thành hàng hố, giá trị sức lao động là điều kiện quan
trọng để sản xuất ra giá trị thặng dư.
Khi thu được giá trị thặng dư nhà tư bản sẽ chia nó làm nhiều phần, sử dụng
vào những mục đích khác nhau, trong đó một phần rất lớn dùng mua tư liệu sản
xuất, để tái mở rộng sản xuất nhằm đem lại nhiều giá trị thặng dư hơn.
Đã có nhiều phương pháp được dùng để tạo ra giá trị thặng dư, nhưng hai
phương pháp được sử dụng chủ yếu là phương pháp giá trị thặng dư tuyệt đối và
4


phương pháp giá trị thặng dư tương đối. Mỗi phương pháp đại diện cho một trình
độ khác nhau của giai cấp tư sản, cũng như những giai đoạn lịch sử khác nhau của
xã hội.

2. Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị
trường tư bản chủ nghĩa
2.1 Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối
Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối được áp dụng ở giai đoạn đầu của
chủ nghĩa tư bản, thời kì này nền kinh tế sản xuất chủ yếu là sử dụng lao động thủ
công, hoặc lao động với những máy móc giản đơn ở các cơng trường thủ cơng. Đó là
sự gia tăng về mặt lượng của quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư. Bởi phương pháp
giá trị thặng dư tuyệt đối là giá trị thặng dư thu được do kéo dài ngày lao động vượt
quá thời gian lao động tắt yếu, trong khi năng suất lao động, giá trị sức lao động và
thời gian lao động tất yếu là khơng thay đơi. Có nghĩa là khi nhà tư bản muốn tăng
giá trị thặng dư, thì nhà tư bản sẽ mua thêm máy móc mua, thêm tư liệu sản xuât,
thuê thêm công nhân để sản xuất ra hàng hóa; nhưng móc, chỉ mua thêm ngun liệu
sản xuất, và bắt cơng nhân hiện có phải cung cấp thêm một lượng lao động, đồng thời
tận dụng triệt để cơng suất của máy móc hiện có. Cái lợi ở đây là nhà tư bản không

cần ứng thêm tư bản, th thêm cơng nhân, mua thêm máy móc thiết bị, đồng thời
máy móc sẽ được khấu hao nhanh hơn, hao mịn và chỉ phí bảo quản giảm đi rất
nhiều, thời gian thu lợi nhuận sẽ dài hơn.
VD: Một ngày người cơng nhân lao động 8 giờ, trong đó thời gian lao động tất
yếu là 4 giờ, thời gian lao động thặng dư là 4 giờ, mỗi giờ công nhân tạo ra một giá
trị mới là 10.000 đơn vị tiền tệ, thì trong một ngày người cơng nhân tạo ra một lượng
giá trị mới là 80.000, bao gồm 40.000 là chi phí sản phẩm và 40.000 là giá trị thặng
dư tuyệt đối, tỷ suất giá trị thặng dư là 100%. Nhưng khi kéo dài thời gian lao động ra
thêm 2 giờ với điều kiện các yếu tố khác không đồi thì giá trị thặng dư tuyệt đối tăng
lên là 60.000, nhà tư bản được lợi thêm 20.000 đơn vị so với trước đó, tỷ suất thặng
dư là 150%.(Tỷ suất giá trị thăng dư biểu hiện của trình độ bóc lột giá trị thặng dư).
Nhà tư bản nào cũng muốn kéo dài ngày công lao động của người công nhân làm
th, nhưng thực tế thì khơng cho phép họ làm như vậy trong một thời gian quá dài.
Vì những việc làm đó là vượt q giới hạn sinh lí của người cơng nhân, một người có
thể duy trì mãi một cường độ lao động với năng suất cao trong một thời gian dài là
điều khơng thể có được, họ cần phải có thời gian ăn ngủ, nghỉ ngơi giải trí nhằm hồi
5


phục sức khoẻ. Thật dễ hiểu khi giai cấp tư bản gặp phải sự kháng cự của giai cấp
công nhân. Giai cấp tư sản muốn kéo dài thời gian lao động trong ngày, cịn giai cấp
cơng nhân muốn rút ngắn thời gian lao động, do đó độ dài ngày lao động có thể co
giãn và việc xác định độ dài ngắn ấy phụ thuộc vào so sánh lực lượng trong cuộc đấu
tranh giữa hai giai cấp đó. Điểm dừng của độ dài ngày lao động là điểm mà ở đó lợi
ích kinh tế của nhà tư bản và lợi ích kinh tế của người lao động được thực hiện theo
một thoả hiệp tạm thời.
Khi độ dài ngày lao động đã được xác định, nhà tư bản sẽ tìm mọi cách để tăng
cường độ lao động của người công nhân. Tăng cường độ lao động có nghĩa là chi phí
nhiều sức lao động trong một khoảng thời gian nhất định, nên về thực chất cũng
giống như kéo dài thời gian lao động trong ngày. Nhà tư bản có thê tăng thêm tư liệu

lao động, yêu cầu hay thoả thuận người lao động lao động với cường độ cao mức
bình thường, yêu cầu khi người lao động là họ phải tập trung làm việc hơn, các thao
tác làm việc phải nhanh hơn... những việc đó sẽ tốn nhiều sức lao động hơn so với
bình thường, và cũng tạo ra nhiều sản phẩm hơn. Nhưng việc tăng cường độ lao động
khó hơn việc tăng thời gian lao động của người cơng nhân. vì việc này muốn thực
hiện được thì
nhà tư bản phải thay đổi máy móc.
Việc áp dụng phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối ngồi việc gặp
khó khăn như ở trên đã đề cập, theo D.Ricardo “với sự tăng thêm của một nhân tố sản
xuất nào đó, trong điều kiện các nhân tố sản xuất khác là không thay đổi, năng suất
của của nhân tố tăng thêm sẽ giảm đi”. Bởi vậy, việc gia tăng các nguyên liệu sản
xuất trong khi các điều kiện sản xuất khác không đổi, là việc làm không hiệu quả khi
mà nhà tư bản muốn tăng thu thêm giá trị thặng dư.

2.2. Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối
Để khắc phục những vấn đề mà phương pháp giá trị thặng dư tuyệt đối gặp
phải thì nhà tư bản đã áp dụng phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối vào
sản xuất. Phương pháp này có tiến bộ vượt bậc so với phương pháp giá trị thặng dư
tuyệt đối, thể hiện trình độ sản xuất cũng như trình độ xã hội đã được nâng lên một
tầm cao hơn. Phương pháp giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư thu được do
rút ngắn thời gian lao động tất yếu bằng cách hạ thấp giá trị sức lao động, nhờ đó tăng
thời gian lao động thặng dư lên ngay trong điều kiện độ dài ngày lao động vẫn như
cũ. Vì giá trị sức lao động được quyết định bởi các tư liệu tiêu đùng và địch vụ để sản
xuất, tái sản xuất sức lao động, nên muốn hạ thấp giá trị sức lao động thì phải giảm
giá trị các tư liệu sinh hoạt và dịch vụ cần thiết cho người lao động. Điều đó chỉ được
6


thực hiện bằng cách tăng năng suất lao động xã hội cho các ngành sản xuất tư liệu
tiêu dùng và các ngành sản xuất tư liệu sản xuất để sản xuất ra các tư liệu sinh hoạt và

dịch vụ.
VD: Giả sử ngày lao động là 8 giờ, nó được chia ra 4 giờ
là thời gian lao động tất yếu, 4 giờ là thời gian lao động thặng dư, khi này tỷ suất
thăng dư là 100%. Nhưng khi máy móc được thay đổi, ngày lao động không thay đổi,
thời gian lao động tất yếu của người cơng nhân chỉ cịn lại là 3 giờ, thời gian lao động
thặng dư đã tăng lên là 5 giờ, vì vậy tỷ suất thặng dư đã tăng lên là 166%. (Đồng
nghĩa với trình độ bóc lột tăng lên).
Sự ra đời và phát triển và sử dụng rộng rãi máy móc đã làm cho năng suất lao
động tăng lên nhanh chóng. Máy móc có ưu thế tuyệt đối so với các cơng cụ thủ
cơng, vì cơng cụ thủ công là công cụ lao động do con người trực tiếp sử dụng bằng
sức lao động nên bị hạn chế bởi khả năng sinh lý của con người, nhưng khi lao động
bằng máy móc sẽ khơng gặp phải những hạn chế đó. Vì thế, việc sử dụng máy móc
làm năng suất lao động tăng lên rất cao, làm giảm giá trị tư liệu sinh hoạt, làm hạ thấp
giá trị hàng hoá sức lao động, rút ngắn thời gian lao động tất yêu kéo dài thời gian lao
động thặng dư, giúp nhà tư bản thu được nhiều giá trị thặng dư hơn. Phương pháp giá
trị thặng dư tương đối ngày càng được nâng cao do các cuộc cách mạng khoa học,
đặc biệt cuộc cách mạng khoa học công nghệ phát triển với tốc độ vũ bão, đem lại sự
phát triền chưa từng có trong lịch sử lồi người, nó khác với cuộc cách mạng khoa
học là dẫn đến sự hình thành các ngun lý cơng nghệ sản xuất mới, chứ không đơn
thuần về công cụ sản xuất như cách mạng khoa học, do đó dẫn đến sự tăng trưởng
cao, đưa xã hội loài người bước sang một nền văn minh mới – nền văn minh trí tuệ.
Phương pháp giá trị thặng dư tương đối là phương pháp sản xuất theo chiều sâu,
lao động phức tạp tăng lên và thay thế cho lao động giản đơn. Để có lợi cho mình có
lợi cho mình các nhà tư bản buộc phải chú trọng đến nhân cách sáng tạo của lao động
làm th. Điều đó đã chứng minh rằng lao động trí óc, lao động có trình độ kĩ thuật
cao ngày càng có vai trị quyết định tới việc sản xuất giá trị thặng dư và tầng lớp cơng
nhân này có mức sống tương đối cao. Chính những điều đó đã làm cho một số người
lao động nhằm tưởng rằng họ không bị bóc lột sức lao động, sức lao động của họ
được trả một cách thoả đáng, họ an tâm làm việc mà không không biết răng một khối
lượng lớn giá trị mới do sức lao động của mình tạo ra đã bị nhà tư bản chiếm đoạt.

Hơn nữa, với tốc độ phát triên chóng mặt của máy móc cơng nghệ, tác hại của sóng
điện từ phát ra từ những thiết bị tin học hiện đại làm cho người lao động bị hao phí
rất nhiều sức lực, phát sinh nhiều bệnh nghề nghiệp, các bệnh này có thể phát sinh
ngay trong q trình cịn đang lao động của người cơng nhân nhưng cũng có thể để
lại di chứng sau một thời gian dài mới biều hiện bệnh.
7


Một dạng của giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư siêu ngạch, đây là cái
đích hướng tới của các nhà tư bản. Giá trị thặng dư siêu ngạch là giá trị thặng dư thu
được do áp dụng công nghệ mới làm cho giá trị cá biệt của hàng hố thấp hơn giá trị
xã hội của nó. Xét trong từng trường hợp giá trị thặng dư siêu ngạch là hiện tượng
tạm thời, nó sẽ bị mất đi khi cơng nghệ đó đã được phơ biến rrộng dãi, nhưng xét
theo phạm vi tồn xã hội thì đây một hiện tượng thường xuyên. Theo đuổi giá trị
thặng dư siêu ngạch là kì vọng của nhà tư bản và là động lực mạnh nhất thúc đây các
nhà tư bản cải tiến kĩ thuật, hợp lý hoá sản xuất, tăng năng suất lao động, làm cho
năng suất xã hội tăng lên nhanh chóng. Bởi vậy C.Mác gọi giá trị thặng dư siêu ngạch
là biến tướng của giá trị thặng dư tương đối.
Thực ra, hai phương pháp giá trị thặng dư đó không hè bị tách dời nhau, mà chỉ
trong mỗi thời kì khác nhau sự vận dụng hai phương pháp là nhiều hay ít mà thơi,
trong thời kì đầu của chủ nghĩa tư bản thì phương pháp giá trị thặng dư tuyệt đối
được sử dụng nhiều hơn so với phương pháp giá trị thặng dư tương đối, cịn trong
thời kì sau của chủ nghĩa tư bản thì ngược lại. Trong xã hội hiện đại ngày nay, việc
nhà tư bản kết hợp tốt hai phương pháp sản xuất giá trị thăng dư đã tạo ra ngày càng
nhiều giá trị thặng dư cho nhà tư bản, bằng cách tăng cường các phương tiện kỹ thuật
và quản lý để bóc lột ngày càng nhiều sức lao động làm thuê. Máy móc hiện đại được
áp dụng, các lao động chân tay bị cắt giảm nhưng điều đó khơng đi đơi với giảm nhẹ
cường độ lao động của người công nhân, mà trái lại do việc áp dụng máy móc khơng
đồng bộ nên khi máy móc chạy với tốc độ cao, có thể chạy với tốc độ liên tục buộc
người công nhân phải chạy theo tốc độ vận hành máy làm cho cường độ lao động

tăng lên, năng suất lao động tăng, ngoài ra nền sản xuất hiện đại áp dụng tự động hoá
cao cường độ lao động người cơng nhân tăng lên với hình thức mới đó là cường độ
lao động thần kinh thay thế cho cường độ lao động cơ bắp, tạo ra sản phâm chứa
nhiều chất xám có giá trị lớn. Nên sản xuất tư bản chủ nghĩa trong diều kiện hiện đại
là sự kết hợp tinh vi của hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối và tương
đối.

8


3. Ý nghĩa cúa việc nghiên cứu các phương pháp sản xuất giá trị
thặng dư
Việc nghiên cứu các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư nói trên có ý nghĩa và
vai trị vơ cùng quan trọng trong con đường đi lên xã hội chủ nghĩa của nước ta.
Trước đổi mới, các doanh nghiệp Việt Nam đều là doanh nghiệp nhà nước được nhà
nước bao cấp hoàn toàn. Sản phẩm làm ra theo định lượng của nhà nước, thậm chí là
cịn khơng cần biết việc sản phẩm đó tạo ra có đúng nhu cầu của thị trường hay
khơng, vì thế mà nền kinh tế trì trệ. Sau đổi mới năm 1986, các doanh nghiệp nhà
nước khơng cịn hồn tồn được nhà nước bao cấp nữa mà bắt đầu phải tự chủ, bước
vào nền kinh tế thị trường, đồng thời, các doanh nghiệp tư nhân đầu tiên cũng ra đời.
Tiếp đến, sự tràn vào các hàng hóa các nước khác, đặc biệt là hàng Trung Quốc giá rẻ
đã tạo nên một áp lực lớn đối với các doanh nghiệp trong nước. Áp lực này buộc họ
phải đổi mới công nghệ nhằm tăng sức cạnh tranh để có thể tồn tại và đứng vững
trong nền kinh tế thị trường. Để tạo ra nhiều giá trị thặng dư, các doanh nghiệp tập
trung chuyên mơn hóa sản xuất sản phẩm, đầu tư vào máy móc, cơng nghệ và phương
thức sản xuất mới. Ban đầu họ mua cơng nghệ và máy móc lỗi thời với giá rẻ rồi dần
chuyển sang công nghệ hiện đại hơn. Ngoài ra, các chuyên gia nước ngoài được mời
về để chuyển giao công nghệ. Sau khi gia nhập WTO, các doanh nghiệp Việt Nam
xuất hiện nhiều đối thủ mới, phải cạnh tranh quyết liệt trong điều kiện mới. Vì thế,
việc đổi mới cơng nghệ và nâng cao trình độ nguồn nhân lực trở thành nhu cầu cấp

bách hơn.
Việc nghiên cứu 2 phương pháp nói trên, khi gạt bỏ mục đích và tính chất của chủ
nghĩa tư bản thì các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư, nhất là phương pháp sản
xuất giá trị thặng dư tương đối và giá trị thặng dư siêu ngạch có thể vận dụng trong
các doanh nghệp ở nước ta nhằm kích thích sản xuất, tăng năng suất lao động xã hội,
sử dụng kỹ thuật mới, cải tiến tổ chức quản lý, tiết kiệm chỉ phí sản xuất.
Bên cạnh đó nghiên cứu sản xuất giá trị thặng dư gợi mở cho các nhà hoạch định
chính sách phương thức làm tăng của cải, thúc đầy tăng trưởng kinh tế. Trong điều
kiện điểm xuất phát của nước ta còn thấp, đề thúc đây tăng trưởng kinh tế, cần tận
dụng triệt để các nguôn lực, nhất là lao động và sản xuất kinh doanh. Về cơ bản lâu
đài, cần phải coi trọng việc tăng năng suất lao động xã hội, coi đầy mạnh cơng nghiệp
hố, hiện đại hố nền kinh tế quốc dân là là giải pháp cơ bản đề tăng năng suất lao
động xã hội, thúc đây tăng trưởng kinh tế.

9


Trong khoảng đầu năm 2022 khi tình hình dịch Covid-19 vẫn có những tác động
mạnh mẽ đối với nền kinh tế, các cuộc thử nghiệm giảm giờ làm từ 5-6/ngày một
tuần thành làm việc chỉ 4 ngày nhầm giảm áp lực cho người lao động, tăng năng suất
lao động cho xã hội đang diễn ra mạnh mẽ trên thế giới trong đó có một số cơng ty ở
Việt Nam hầu hết nhận được kết quả tích cực. Cùng với sự phát triển của cách mạng
công nghiệp 4.0, năng suất lao động xã hội sẽ tiến tới rút ngắn thời gian lao động
trong ngày và trong tuần cho người lao động, tạo điều kiện để con người phát triển
toàn diện, thực hiện mục đích của mơ hình kinh tế thị trường định hướng xã hội ở
Việt Nam là “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Về mặc lý luận, giá trị thặng dư và các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư có
vai trị vơ cùng quan trọng, cho thấy cơ sở và nguồn gốc mâu thuẫn giữa giai cấp tư
sản đối với giai cấp công nhân. Đây là một loại vũ khí sắc bén của giai cấp công nhân
trong cuộc đấu tranh với giai cấp tư sản, giúp giai cấp công nhân và các tầng lớp nhân

nhân lao động hiểu rõ bản chất, cũng cố quan điểm nhầm chống lại luận điệu xuyên
tạc của các thể thực thù địch. Đồng thời cũng cố và nâng cao vai trị lãnh của Đảng và
Nhà nước trong q trình xây dựng và phát triển đất nước lên xã hội chủ nghĩa.
Tuy nhiên, hiện nay ở nước ta phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối vẫn
đang được sử dụng khá phổ biến. Người công nhân phải làm tăng ca, thêm giờ, cường
độ lao động cao,… trong khi tiền lương thấp là ngun nhân chính dẫn đến nhiều
cuộc đình cơng. Thực tế này địi hỏi Nhà nước phải tăng cười công tác thanh tra,
kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động, nâng cao vai trị của cơng đồn để bảo vệ
quyền lợi chính đáng của người lao động.
Các doanh nghiệp trong nước cần cố gắng hơn nữa trong việc thay đổi công nghệ.
Cần nâng cấp các trang thiết bị hiện đại để tăng năng suất lao động; đào tạo nguồn
nhân lực chất lượng cao để tạo ra nhiều giá trị thặng dư; tiến hành hợp tác với các
doanh nghiệp nước ngoài tạo ra điều kiện giúp doanh nghiệp Việt Nam có được
những cơng nghệ tiên tiến để phát triển sản xuất; kết hợp giờ làm việc hợp lí với các
hoạt động giải trí và chương trình bảo hiểm lao động cho công nhân; nâng cao chất
lượng dạy và học, giảm dần khoảng cách giữa lí thuyết và thực tế, học phải đi đôi với
hành.

10


KẾT LUẬN
Trong gần ba năm qua, đại dịch Covid-19 đã khiến cả thế giới lâm vào
khủng hoảng trầm trọng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quyết liệt của
Chính phủ Việt Nam, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, nhân dân Việt
Nam đã đồng lòng cùng Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành đã thực hiện những
biện pháp mạnh mẽ, toàn diện chiến đấu chống dịch, phục hồi kinh tế do ảnh
hưởng của đại dịch gây ra. Thành quả trong những năm qua đã cho thấy nỗ lực và
cống hiến của tồn Đảng tồn dân trong cơng cuộc phát triển kinh tế là vô cùng to
lớn.

Quy luật giá trị thặng dư đã phát huy vai trò to lớn của nó đem lại những tiến
bộ vượt bậc và thành tựu kinh tế cho Chủ Nghĩa Tư Bản. Nước ta nói riêng và các
Xã Hội Chủ Nghĩa nói chung cần nỗ lực khơng ngừng trên con đường của mình để
xây dựng Xã Hội Chủ Nghĩa trên thế giới. Riêng nước ta, đang trong giai đoạn quá
độ lên Chủ Nghĩa Xã Hội từ chế độ Phong Kiến bỏ qua giai đoạn Tư Bản Chủ
Nghĩa với xuất phát điểm là một nền kinh tế lạc hậu chủ yếu là dựa vào nông
nghiệp. Yêu cầu đặt ra là phải từng bước xây dựng cơ sở vật chất cho Chủ Nghĩa
Xã Hội. Vì vậy, chúng ta phải học tập những thành tựu mà Chủ Nghĩa Tư Bản đã
đạt được trong đó quan tâm đặc biệt đến quy luật kinh tế cơ bản của nó là giá trị
thặng dư, sửa chữa quan niệm sai lầm trước kia trong xây dựng kinh tế.

11


Tài liệu tham khảo
1. Bài giảng text môn Kinh tế chính trị Mác-Lênin, Đại học Kinh Tế Quốc
Dân
2. Bộ Giáo dục và đào tạo (2019), Giáo trình Kinh tế chính trị Mác-Lênin,
(Dành cho bậc Đại học không chuyên lý luận chính trị), NXB chính trị
quốc gia Sự thật
3. Học thuyết giá trị thặng dư vẫn còn nguyên giá trị trong bối cảnh mới,
Tạp chí cộng sản
/>content/hoc-thuyet-gia-tri-thang-du-van-con-nguyen-gia-tri-trong-boicanh-moi
4. Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư, Viện pháp luật ứng dụng
/>
12