BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG
ĐẶNG NGỌC MINH
H
P
THỰC TRẠNG NGHIỆN GAME ONLINE Ở TRẺ
VỊ THÀNH NIÊN CHƠI GAME TẠI CÁC TIỆM
INTERNET QUẬN ĐỐNG ĐA, HÀ NỘI NĂM 2015
VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN
U
H
LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 60.72.03.01
Hà Nội, 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG
ĐẶNG NGỌC MINH
H
P
THỰC TRẠNG NGHIỆN GAME ONLINE Ở TRẺ
VỊ THÀNH NIÊN CHƠI GAME TẠI CÁC TIỆM
INTERNET QUẬN ĐỐNG ĐA, HÀ NỘI NĂM 2015
VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN
U
H
LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 60.72.03.01
TS. Nguyễn Mạnh Cường
Hà Nội, 2015
i
LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Mạnh Cường đã tận tình
hướng dẫn cho tơi trong thời gian thực hiện luận văn.
Tiếp theo, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các thầy cô đang giảng dạy
tại Trường Đại học Y tế công cộng, những người đã truyền đạt cho tôi những kiến
thức hữu ích về lĩnh vực Y tế cơng cộng.
Tơi cũng xin cảm ơn Trung tâm Y tế quận Đống Đa đã giúp đỡ tơi trong q
trình nghiên cứu số liệu và tìm hiểu thơng tin.
Sau cùng tơi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã ln tạo điều kiện tốt
H
P
nhất cho tơi trong suốt q trình học cũng như thực hiện luận văn.
Do thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên
luận văn cịn nhiều thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến góp ý của thầy cơ và các
anh chị học viên.
U
Trân trọng,
H
Học viên,
Đặng Ngọc Minh
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan:
(i) Luận văn này là sản phẩm nghiên cứu của tôi
(ii) Số liệu trong luận văn được điều tra trung thực
(iii) Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình
Học viên,
H
P
Đặng Ngọc Minh
H
U
iii
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU VÀ BIỂU ĐỒ ....................................................vi
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU...................................................................................viii
ĐẶT VẤN ĐỀ.........................................................................................................1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ....................................................................................3
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................................4
1.1. Nghiện game online là gì? ................................................................................4
1.1.1. Game online ..................................................................................................4
H
P
1.1.2. Nghiện game online .......................................................................................4
1.1.3. Dấu hiệu nhận biết nghiện game online .........................................................5
1.1.4. Bộ câu hỏi đánh giá nghiện game online ........................................................6
1.1.5. Nguyên nhân nghiện game online ..................................................................7
1.1.6. Hậu quả của nghiện game online ...................................................................8
U
1.2. Thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên .........................................11
1.2.1. Khái niệm vị thành niên ...............................................................................11
1.2.2. Thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên.......................................12
H
1.3. Một số yếu tố liên quan đến nghiện game online ở trẻ vị thành niên ...............16
1.4. Khung lý thuyết ..............................................................................................20
1.5. Thông tin chung về Quận Đống Đa.................................................................22
1.5.1. Giới thiệu về Quận Đống Đa........................................................................22
1.5.2. Tình hình sức khỏe tâm thần trên địa bàn Quận ...........................................22
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................24
2.1. Đối tượng nghiên cứu .....................................................................................24
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn.....................................................................................24
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ.......................................................................................24
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ...................................................................24
2.3. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................................24
2.4. Cỡ mẫu ...........................................................................................................24
iv
2.4.1. Cỡ mẫu cho nghiên cứu định lượng .............................................................24
2.4.2. Cỡ mẫu cho nghiên cứu định tính ................................................................24
2.5. Phương pháp chọn mẫu ..................................................................................25
2.5.1. Chọn mẫu cho nghiên cứu định lượng..........................................................25
2.5.2. Chọn mẫu cho nghiên cứu định tính.............................................................25
2.6. Phương pháp thu thập số liệu..........................................................................26
2.7. Biến số nghiên cứu .........................................................................................26
2.8. Xử lý và phân tích số liệu ...............................................................................31
2.9. Đạo đức của nghiên cứu..................................................................................31
2.10. Hạn chế nghiên cứu và sai số ........................................................................31
H
P
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................33
3.1. Thông tin về đối tượng nghiên cứu .................................................................33
3.2. Thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên .........................................36
3.3. Phân tích một số yếu tố liên quan đến nghiện game online ở trẻ vị thành niên 40
3.4. Kết quả nghiên cứu định tính ..........................................................................49
U
Chương 4: BÀN LUẬN.........................................................................................50
4.1. Thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên .........................................50
4.2. Lý do vị thành niên chơi game online .............................................................52
H
4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nghiện game online ở trẻ vị thành niên ..................55
KẾT LUẬN...........................................................................................................64
KHUYẾN NGHỊ ...................................................................................................66
TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................68
PHỤ LỤC..............................................................................................................73
PHỤ LỤC 1: BẢNG HỎI ĐỊNH LƯỢNG ............................................................73
PHỤ LỤC 2: BỘ CÂU HỎI PHỎNG VẤN SÂU CHỦ TIỆM INTERNET ..........77
PHỤ LỤC 3: BỘ CÂU HỎI PHỎNG VẤN SÂU NGƯỜI DÂN SỐNG GẦN TIỆM
INTERNET ...........................................................................................................78
PHỤ LỤC 4: BẢNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG .................................................79
PHỤ LỤC 5: KINH PHÍ NGHIÊN CỨU...............................................................80
v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CĐ
Cao đẳng
ĐH
Đại học
KHXH&NV
Khoa học xã hội và nhân văn
GO
Game online
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thơng
TP
Thành phố
TP.HCM
Thành phố Hồ Chí Minh
TTYT
Trung tâm Y tế
VTN
Vị thành niên
WHO
Tổ chức Y tế thế giới
H
U
H
P
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU VÀ BIỂU ĐỒ
Số hiệu bảng
Tên bảng
Trang
3.1
Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu
33
3.2
Bảng đánh giá câu trả lời về nghiện game online của các
36
đối tượng nghiên cứu
3.3
Bảng kết quả nghiện game online
37
3.4
Bảng thể hiện mối liên quan giữa nhóm tuổi và nghiện
40
game online
3.5
Bảng thể hiện mối liên quan giữa giới tính và nghiện game
H
P
online
3.6
Bảng thể hiện mối liên quan giữa trình độ học vấn và
nghiện game online
3.7
Bảng thể hiện mối liên quan giữa nghề nghiệp bố và
nghiện game online
3.8
U
Bảng thể hiện mối liên quan giữa nghề nghiệp mẹ và
nghiện game online
3.9
Bảng thể hiện mối liên quan giữa tình trạng hơn nhân của
H
41
41
42
43
44
bố mẹ và nghiện game online
3.10
Bảng thể hiện mối liên quan giữa điều kiện kinh tế gia
45
đình và nghiện game online
3.11
Bảng thể hiện mối liên quan giữa việc thầy cô trong trường
46
phổ biến tác hại của game online với nghiện game online
3.12
Bảng thể hiện mối liên quan giữa việc tổ chức các hoạt
46
động ngoại khóa và nghiện game online
3.13
Bảng thể hiện mối liên quan giữa tần suất các tiệm internet
47
trên địa bàn và nghiện game online
3.14
Bảng thể hiện mối liên quan giữa sự quan tâm của cha mẹ
và nghiện game online
48
vii
Số hiệu biểu đồ
3.1
Tên biểu đồ
Biểu đồ thể hiện nghề nghiệp bố của đối tượng
Trang
33
nghiên cứu
3.2
Biểu đồ thể hiện nghề nghiệp mẹ của đối tượng
34
nghiên cứu
3.3
Biểu đồ thể hiện tình trạng hôn nhân của bố mẹ đối
35
tượng nghiên cứu
3.4
Biểu đồ thể hiện điều kiện kinh tế gia đình của đối
H
P
tượng nghiên cứu
3.5
Biểu đồ so sánh câu trả lời phỏng vấn ở nhóm
35
38
nghiện game online và khơng nghiện game online
3.6
Biểu đồ so sánh lý do chơi game online của đối
tượng nghiên cứu
H
U
39
viii
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
Nghiện game online là một trong các nguyên nhân rối loạn tâm thần. Thực
trạng nghiện game online đang lan rộng ra các nước châu Á: Trung Quốc, Hàn
Quốc, Đài Loan, Việt Nam. Nghiện game online sẽ ảnh hưởng đến học tập, suy
giảm sức khỏe, thậm chí trầm cảm, loạn thần.
Nghiên cứu tiến hành từ tháng 10 năm 2014 đến tháng 07 năm 2015. Thu
thập số liệu bằng phỏng vấn trực tiếp vị thành niên dựa trên bộ câu hỏi bộ câu hỏi
thiết kế sẵn với mục tiêu đánh giá thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên
chơi game tại các điểm internet tại quận Đống Đa, Hà Nội năm 2015 và một số yếu
tố liên quan.
H
P
Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích. Kết hợp cả
nghiên cứu định lượng và định tính. Sử dụng phương pháp chọn mẫu nhiều giai
đoạn.
Qua khảo sát 35 tiệm internet với 175 phiếu phỏng vấn thấy rằng thực trạng
nghiện game online tại các tiệm internet hiện nay đang ở mức cao (54.3%), tập
U
trung chủ yếu ở đối tượng học sinh cấp 2 và cấp 3, nam giới dễ nghiện game hơn
3,7 lần so với nữ giới. Lý do chơi game online của đối tượng phần lớn là do áp lực
học tập, giải tỏa nỗi buồn, hoặc một số đối tượng chơi game là để tạo dựng hình
H
ảnh, thể hiện bản thân, tìm kiếm bạn bè và khám phá điều mới lạ. Ngồi ra, cịn do
bạn bè rủ rê, và một số chơi game với mục đích kiếm tiền từ game online.
Thêm nữa là mơi trường xung quanh, sự quan tâm của gia đình và nhà
trường cũng ảnh hưởng không nhỏ đến nghiện game online ở vị thành niên. Ở
những nơi tập trung càng nhiều tiệm internet thì tỷ lệ nghiện game online càng cao.
Những vị thành niên có bố mẹ làm cơng việc lao động chân tay nghiện game online
cao hơn gấp 3 lần, kinh tế gia đình nghèo và trung bình nghiện game online cao hơn
gấp 2,2 lần. Những gia đình càng quản lý chặt, càng cấm đốn, khơng tạo điều kiện
để vị thành niên tiếp xúc internet thì vị thành niên càng dễ nghiện.
ix
Để giảm bớt tình trạng này các bậc phụ huynh và nhà trường nên dành nhiều
thời gian hơn cho vị thành niên, định hướng và tạo ra nhiều sân chơi để các em
tránh xa game online. Quan trọng nhất là tự bản thân cá nhân phải tự ý thức được
việc mình làm và có ứng xử phù hợp, tránh để ảnh hưởng đến bản thân cá nhân, gia
đình và xã hội.
H
P
H
U
1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong đời sống xã hội hiện nay, internet đang ngày càng phát triển và trở
thành phương tiện hữu ích trong đời sống con người. Bên cạnh những mặt tích cực,
việc sử dụng internet cịn có nhiều tác động tiêu cực ảnh hưởng tới trẻ vị thành niên,
nổi bật trong số đó là tình trạng nghiện game online (Trị chơi trực tuyến trên
internet). Theo Bác sỹ La Đức Cương (Tổng thư ký Hội tâm thần học Việt Nam,
Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương): Nghiện game online là một trong các
nguyên nhân gây rối loạn tâm thần và đang có xu hướng gia tăng ở nhóm người trẻ.
Theo các nghiên cứu tại châu Âu thì có từ 5 - 13% thanh thiếu niên nghiện
game online [2], [5], [18]. Ở châu Á có từ 6 - 38% có dấu hiệu của chơi game quá
H
P
mức [2], [3], [5], [18]. Còn tại Việt Nam theo các báo cáo khoa học về tình hình
nghiện internet ở thanh thiếu niên cho thấy hàng năm có khoảng 5 - 7% thanh thiếu
niên rơi vào tình trạng nghiện internet quá mức, chủ yếu là nghiện game online
[16], [18]. Đặc biệt đáng lưu ý là nghiên cứu của Lê Minh Công trên học sinh
THCS tại Thành phố Biên Hòa, Đồng Nai năm 2011 cho thấy tỷ lệ 12,3% học sinh
U
THCS nghiện internet - game online ở các cấp độ [4].
Nghiện game online đang là vấn đề đáng báo động của toàn xã hội. Game
online đặc biệt nguy hiểm với những người thiếu bản lĩnh, nghị lực kém và nhân
H
cách chưa định hình, đặc biệt là lứa tuổi vị thành niên. Lứa tuổi này về mặt tâm lý
chưa hoàn thiện, nhận thức chưa đầy đủ và rất dễ nghiện game online.
Nghiện game online sẽ ảnh hưởng đến học tập, học hành sa sút, bị đuổi học,
làm cho sức khỏe giảm sút, thậm chí trầm cảm, loạn thần…nhiều trường hợp trộm
cắp, cướp giật, thậm chí giết người vì nghiện game online cũng đã xảy ra và được
báo chí đăng tải trong thời gian qua.
Theo báo cáo hoạt động năm 2014 của Trung tâm y tế Quận Đống Đa và
Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia về sức khỏe tâm thần: 27% vị thành niên bị trầm
cảm, rối loạn tâm thần liên quan đến game online trên internet, chủ yếu rơi vào
nhóm từ 10 đến 15 tuổi và nam giới chiếm tỷ lệ lớn [21].
2
Từ những lý do trên cho thấy vấn đề nghiện game online đang dần trở nên
cấp thiết. Một thực trạng nữa là cùng với sự phát triển của internet thì các tiệm
internet ngày càng nhiều. Điều này đặt ra câu hỏi là: Tình hình nghiện game online
tại các tiệm internet trên địa bàn quận Đống Đa hiện nay như thế nào? Yếu tố nào
ảnh hưởng đến nghiện game online ở trẻ vị thành niên chơi game tại các tiệm
internet trên địa bàn Quận? Vì vậy tơi quyết định chọn đề tài: “Thực trạng nghiện
game online ở trẻ vị thành niên chơi game tại các tiệm internet Quận Đống Đa,
Hà Nội năm 2015 và một số yếu tố liên quan”
H
P
H
U
3
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Đánh giá thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên chơi game tại các
tiệm internet trên địa bàn quận Đống Đa, Hà Nội năm 2015
2. Xác định một số yếu tố liên quan đến tình trạng nghiện game online ở trẻ vị thành
niên chơi game tại các tiệm internet trên địa bàn quận Đống Đa, Hà Nội năm 2015
H
P
H
U
4
Chương 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Nghiện game online là gì?
1.1.1. Game online
Game online (GO - Trò chơi trực tuyến trên internet) là thuật ngữ để gọi tên
một trong các ứng dụng giải trí của internet. Trị chơi trực tuyến thực chất là trò
chơi điện tử nhưng cho phép người chơi tham gia cùng lúc với nhiều người chơi
khác.
Game online là một hình thức giải trí trên mơi trường mạng internet hiện
đang được phần lớn vị thành niên rất yêu thích. Các trò chơi này rất phong phú và
H
P
đa dạng về hình thức, thể loại. Bên cạnh nhiều trị chơi lành mạnh cũng có khơng ít,
thậm chí là rất nhiều trị chơi bạo lực vẫn tồn tại và không ngừng gia tăng về số
lượng người chơi, gây ảnh hưởng không nhỏ đến nhận thức và suy nghĩ của giới trẻ.
1.1.2. Nghiện game online
Không phải tất cả những người chơi game online đều là nghiện game, tương
U
tự không phải tất cả những người chuyên tâm làm việc đều có cuộc sống cân bằng,
lành mạnh. Nhiều vị thành niên chơi game nhiều giờ mỗi tuần vẫn có thể giữ được
cân bằng trong các sinh hoạt học tập cũng như trong các mối quan hệ với người
H
thân trong gia đình và với xã hội xung quanh. Vậy ta hiểu thế nào là nghiện game
online?
Nghiện game online được phát triển dựa trên khái niệm nghiện internet: Vấn
đề nghiện internet - game online đã được nghiên cứu từ những năm 1990. Người
nghiên cứu và đưa ra thuật ngữ “nghiện internet” đầu tiên là Kimberly S. Young
(Giám đốc Trung tâm phục hồi nghiện internet), năm 1996 ở Mỹ.
Nghiện game online là một “rối loạn kiểm soát xung động” (Impulse Control
Disorder) không liên quan đến chất gây nghiện [42].
5
Nghiện game online cịn có thể được xem là tình trạng chơi game trên
internet đạt đến một thời lượng nhất định và mức độ nào đó khiến cho người chơi
gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong các sinh hoạt học tập, làm việc, giao tiếp và quan
hệ xã hội…đồng thời việc chơi game diễn ra vượt quá khả năng kiểm soát của bản
thân hoặc được thực hiện như một nhu cầu thơi thúc khó cưỡng lại được.
1.1.3. Dấu hiệu nhận biết nghiện game online
Nghiện game online có các dấu hiệu nhận biết như sau:
- Thèm chơi game: Người nghiện game tỏ ra quan tâm quá mức tới game
online khi phải xa máy tính. Họ ln thèm muốn được chơi game, ln nói về
game, mất tập trung, hay cáu gắt hoặc mất các hứng thú khác.
H
P
- Dành nhiều thời gian để chơi game: Họ tiêu tốn rất nhiều thời gian ngồi
trước màn hình máy tính để chơi game. Họ có thể bào chữa về việc vào mạng là để
làm việc, tìm thơng tin, đọc thư điện tử, có thể nói dối để được chơi game.
- Khơng kiểm sốt được việc chơi game: Người nghiện game có nguy cơ
khơng kiểm sốt được thời gian chơi game trên máy tính. Họ dự định chơi game
U
online trong 15 - 20 phút, nhưng họ không thể ngừng lại như dự kiến mà chơi game
liên tục trong nhiều giờ.
- Bỏ bê các công việc khác: Do tốn quá nhiều thời gian đến chơi game, họ
H
không quan tâm đến học tập hay các công việc khác. Họ bỏ mặc các mối quan hệ
bạn bè và gia đình, những người rất thân thiết với họ. Người nghiện game thường
xuyên không học bài, không làm bài tập. Các trường hợp nặng, họ sẽ bỏ qua cả việc
vệ sinh cá nhân và không chịu tắm rửa.
- Che giấu các cảm giác và tình huống khó chịu: Người nghiện game tự dùng
thuốc để điều trị cho mình chứ khơng báo cho gia đình biết và khơng chịu đi chữa
bệnh (sợ ảnh hưởng đến thời gian chơi game). Khi có các cảm giác và tình huống
khó chịu, họ lại chơi game để che giấu các cảm giác và tình huống khó chịu này.
Người nghiện game dùng thế giới ảo để chạy trốn các vấn đề nảy sinh trong cuộc
sống thực.
6
- Nói dối về thời gian chơi game: Khi bị hỏi về thời gian chơi game, họ sẽ
che giấu sự thật bằng cách nói dối. Các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè thân
dễ dàng nhận thấy người nghiện game nói dối.
- Sử dụng sai về tiền bạc: Người nghiện game online thường tiêu tốn nhiều
tiền để chơi game.
- Cảm xúc không ổn định: Tương tự như nghiện ma túy, người nghiện game
online có trạng thái phấn khích khi chơi game.
1.1.4. Bộ câu hỏi đánh giá nghiện game online
Dựa trên bảng tiêu chuẩn bệnh lý của Young, 1996 bao gồm 8 câu hỏi:
(1) Bạn có cảm thấy bận tâm với game online không (thường xuyên nghĩ về
H
P
game online ngay cả khi khơng chơi)?
(2) Bạn có cảm thấy nhu cầu cần phải tăng lượng thời gian chơi game để
được thoả mãn không?
(3) Bạn đã từng giảm thời gian hoặc ngừng chơi game online nhưng khơng
thành cơng khơng?
U
(4) Bạn có cảm thấy bồn chồn, ủ rũ, chán nản hoặc dễ cáu kỉnh khi giảm
hoặc ngừng chơi game online khơng?
(5) Bạn có thường xuyên chơi game online với thời gian lâu hơn dự định ban
đầu khơng?
H
(6) Game online có ảnh hưởng đến học tập hay mối quan hệ của bạn với mọi
người trong cuộc sống khơng?
(7) Bạn có nói dối những người trong gia đình hoặc những người khác để che
dấu mức độ bị cuốn hút vào game online của bạn không?
(8) Có phải bạn chơi game online như một cách thức để thốt khỏi những
vấn đề, hoặc giải phóng trạng thái rối loạn cảm xúc của bạn khơng? (Thí dụ những
cảm nhận về sự thất vọng, tội lỗi, lo âu, trầm cảm).
Theo Young, khi người trả lời "có" 5 hoặc hơn trong 8 câu trên thì có thể coi
là một trường hợp nghiện game online.
7
1.1.5. Nguyên nhân nghiện game online
Những nguyên nhân dẫn đến nghiện game online có thể phụ thuộc vào nhiều
yếu tố. Dưới đây là một số ngun nhân chính có thể dẫn đến nghiện game của giới
trẻ hiện nay [2]:
- Sự hấp dẫn của game online: Các nhà cung cấp game hiện nay có thể nói là
rất “tâm lý” khi thiết kế các game, nó đánh trúng vào tâm lý của giới trẻ cũng như
đáp ứng nhu cầu của họ. Vì vậy cũng khơng q khó hiểu khi giới trẻ bị cuốn hút
vào game online, những trò chơi này quá hấp dẫn, hơn hẳn cuộc sống thực tế của
chúng ta.
- Nghiện do tập nhiễm: Trẻ em sống trong thời đại công nghệ thông tin phát
H
P
triển, nếu ngay từ nhỏ trẻ đã thấy bố mẹ hay những người lớn trong gia đình chơi
game, dần dần chúng sẽ xem chơi game như một việc tốt và trẻ bị nghiện game từ
rất nhỏ là khó tránh khỏi.
- Xung đột tâm lý: Khi đến tuổi dậy thì, cơ thể các bạn trẻ sẽ có những thay
đổi về tâm sinh lý, các bạn muốn trở thành người lớn, muốn khẳng định mình,
U
muốn được người lớn tơn trọng. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng của đời sống hiện
đại, nếu như bố mẹ không quan tâm đến điều đó, hay như bố mẹ vì những áp lực
trong cuộc sống, giáo dục con cái không đúng cách, giáo dục bằng roi vọt, hoặc thể
H
hiện sự yêu thương bằng sự áp đặt. Những điều đó đều khiến các bạn trẻ cảm thấy
cơ đơn, bất mãn hay thậm chí cảm thấy mình thật vơ dụng. Các bạn tìm đến game
online với mong muốn giải tỏa căng thẳng, áp lực trong cuộc sống.
- Thiếu địa điểm vui chơi cho trẻ em: Các địa điểm vui chơi dành cho vị
thành niên ngay cả ở các thành phố lớn vẫn cịn rất ít. Các địa điểm thật sự bổ ích và
phù hợp lại càng ít. Do vậy, các bạn trẻ có xu hướng tìm kiếm các hình thức giải trí
trên internet và dần sa vào game online.
8
- Sự yếu kém của cá nhân trong cuộc sống thực tế: Một bộ phận giới trẻ tìm
đến game online do những bất lực của họ trong thực tế. Có một bộ phận không
được coi trọng trong thực tế, do đó họ chơi game như một cách để khẳng định mình.
Cũng có một bộ phận vì những biến cố lớn trong cuộc sống, không thể tự cân bằng,
họ lại lao vào game như một cách để giải tỏa. Dần dần, họ lệ thuộc dần vào game và
nghiện lúc nào không hay biết.
- Do môi trường xung quanh: Môi trường xung quanh cũng có ảnh hưởng rất
lớn tới nhận thức của giới trẻ. Nếu trong mơi trường của họ có những yếu tố độc hại
mà bản thân họ lại không tự làm chủ được chính mình, thì họ cũng có thể bị lôi kéo
vào rất nhiều tệ nạn, chứ không riêng gì game online. Ví dụ một cậu học sinh chưa
H
P
bao giờ biết đến game, nhưng khi đi học, bạn bè của cậu lại chơi game rất nhiều,
cậu cũng tò mò xem game có gì mà bạn bè mình lại say mê đến thế, và rồi cậu tò
mò chơi thử, và cũng thành nghiện.
- Chơi game có thưởng: Trị chơi trực tuyến là trị chơi đóng vai và có thể trị
chuyện, biểu đạt hành động của cá nhân một cách tương tác với người khác. Chính
U
vì chức năng ứng dụng với sự tương tác cao đó làm cho những người tham gia cảm
thấy hứng thú, có thể chia sẻ thơng tin, tình cảm và được tơn trọng. Bên cạnh đó
những phần thưởng trong trò chơi cũng tạo ra sự hứng thú kì lạ, người chơi được
H
thưởng các phần thưởng ảo làm họ thấy say mê và thậm chí được tơn vinh và người
khác tôn trọng, nhất là đối với các bạn nam mới lớn, rất thích chinh phục.
1.1.6. Hậu quả của nghiện game online
Số người sử dụng internet ở Việt Nam tăng rất nhanh và liên tục qua các
năm. Internet mới xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1997, đến năm 2000 (sau 3 năm) đã
có 85.000 người sử dụng, và đến năm 2012 (sau 15 năm) Việt Nam đã có 30,8 triệu
người dùng, tỷ lệ dân số sử dụng internet là 34% [8]. Internet được xem là một phát
minh vĩ đại của con người, đem đến sự thay đổi tích cực cho con người trong cuộc
sống, nhưng đồng thời, bên cạnh mặt tích cực của internet cịn có mặt tiêu cực đó là
tình trạng nghiện game online. Vấn đề này đã được các nước chú trọng nghiên cứu:
9
1.1.6.1. Góc độ cá nhân
Ở góc độ cá nhân, khi rơi vào trạng thái nghiện game online sẽ bị ảnh hưởng
đến sức khỏe thể chất và tinh thần (tâm lý ảo tưởng, hay quên, bồn chồn, cáu gắt,
hay nóng giận), làm cho cá nhân tách biệt với xã hội.
Theo nghiên cứu của Morgan (1999): Người nghiện game online thường
dành quá nhiều thời gian giao lưu với bạn bè trong game mà quên tầm quan trọng
của những người bạn thực sự, gia đình. Người nghiện có xu hướng thay thế thực tế
với game online [51].
Theo nghiên cứu của Hirao về sự khác biệt giữa sinh viên Nhật Bản nghiện
game online và không nghiện. Qua đánh giá thống kê so sánh 165 đối tượng ở 2
H
P
nhóm kết quả cho thấy trong nhóm sinh viên nghiện game online có 15% có dấu
hiệu trầm cảm [34].
Cũng theo 1 nghiên cứu về mối liên quan giữa nghiện game online và lo âu,
trầm cảm ở học sinh trung học Iran, kết quả cho thấy tình trạng lo âu, trầm cảm ở
những người nghiện game online. Tình trạng này xuất hiện ở cả nữ giới và nam giới
U
nghiện game online [35].
Theo nghiên cứu của Senormanc và cộng sự về mối quan hệ giữa nghiện
game online và các triệu chứng tâm thần trên 40 bệnh nhân ngoại trú đã cho thấy có
H
mối liên quan giữa việc nghiện game online với các triệu chứng như trầm cảm, tức
giận, cáu gắt khi không được chơi game [57].
Nghiện game online đã được chứng minh là có mối tương quan với trầm cảm
trong nghiên cứu của Ju Young Lee và cộng sự về những yếu tố nguy cơ tâm lý gắn
liền với nghiện game online tại Hàn Quốc. Qua nghiên cứu 1618 học sinh tuổi từ 13
đến 18 có 6,4% có nguy cơ cao với bệnh lý nghiện game online, nhóm có nguy cơ
cao có khả năng mắc trầm cảm cao gấp 2,5 lần so với nhóm chứng [37].
Theo nghiên cứu về rối loạn tâm thần trong trường học của sinh viên Hy Lạp
của Floros và cộng sự. Kết quả cho thấy ở những sinh viên nghiện game online có
có các triệu chứng tâm thần như tính cách bốc đồng, rối loạn thần kinh, lo âu…[29].
10
Theo nghiên cứu về mối liên quan giữa nghiện game online và sự thiếu tập
trung ở học sinh trung học của Yilmaz và cộng sự. Nghiên cứu này tiến hành trên
640 học sinh (331 nữ và 309 nam), kết quả cho thấy ở cả 2 giới, những người
nghiện game online có mức độ tập trung kém hơn những người khơng nghiện game
online gấp 2 lần [58].
Theo nghiên cứu của Lin và cộng sự về mối liên quan giữa ý định tự tử và
nghiện game online thì những người nghiện game online có ý định tự tử cao hơn
nhóm khơng nghiện gấp 3 lần [49].
Các nghiên cứu tại Việt Nam cũng cho thấy các kết quả tương tự. Nghiên
cứu của Lê Minh Công (Bệnh viện tâm thần trung ương 2) cho rằng nghiện game
H
P
online có thể dẫn đến rối loạn tâm thần và rối loạn hành vi. Những người nghiện
thường có triệu chứng hung hăng, mất cảm xúc, mất ngủ, hay mệt mỏi, căng thẳng,
sống thu mình, ít tiếp xúc với người xung quanh và có những khó khăn trong học
tập [3].
Theo nghiên cứu khác về nghiện internet - game online ở người trẻ tuổi và
U
Thực trạng nghiện internet của học sinh THCS quận Hải Châu và quận Liên Chiểu,
Đà Nẵng năm 2009 đã cho thấy rằng nghiện game online ảnh hưởng tiêu cực đến
tâm trí sinh viên và tình trạng học tập, làm họ mất tập trung trong các công việc
H
khác trừ khi chơi game, làm cá nhân có xu hướng quên đi những khía cạnh khác của
cuộc sống [13], [53].
1.1.6.2. Góc độ cộng đồng xã hội
Ở góc độ cộng đồng xã hội, nghiện game online tác động đến sự thay đổi về
suy nghĩ của cá nhân. Hơn nữa, việc các cá nhân nghiện game online gây ảnh hưởng
đến cộng đồng bằng các hành động bạo lực từ game online, các tệ nạn xã hội, gây
hoang mang, tổn hại đến sức khỏe, tính mạng của người dân [8].
Qua nghiên cứu về sự kết hợp giữa nghiện game online với bệnh tâm thần
của Roger.C.Ho và cộng sự đã thu được kết quả quan trọng và tích cực: Những
người nghiện game online sử dụng rượu cao gấp 3,05 lần so với những người không
nghiện game; thiếu tập trung và hiếu động thái quá cao gấp 2,85 lần; trầm cảm cao
gấp 2,77 lần; lo lắng cao gấp 2,7 lần [55].
11
Theo Ban chỉ đạo Đề án “Đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em
và tội phạm trong lứa tuổi chưa thành niên”, từ năm 2007 đến hết 2013, toàn quốc
phát hiện gần 63.600 vụ, gồm hơn 94.300 em vi phạm pháp luật hình sự. Số vụ
phạm pháp tăng gần 4.300 vụ. So với tổng số vụ phạm pháp hình sự trong tồn quốc
thì số vụ án do người chưa thành niên gây ra chiếm gần 20%. Số vụ phạm pháp do
vị thành niên nghiện game online chiếm 35% trong số đó. Đây là con số đáng báo
động về tình hình trẻ hóa tội phạm vị thành niên. Nghiêm trọng hơn nữa, trẻ vị
thành niên nghiện game online phạm tội ngày càng gia tăng [18].
1.2. Thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên
1.2.1. Khái niệm vị thành niên
H
P
Theo quy định của Tổ chức Y tế Thế giới: Vị thành niên là những em đang ở
giai đoạn chuyển tiếp từ ấu thơ sang trưởng thành trong độ tuổi từ 10 – 19 tuổi. Đây
là giai đoạn phát triển đặc biệt mạnh mẽ và phức tạp nhất của cuộc đời mỗi con
người. Biểu hiện của nó là xảy ra đồng thời một loạt những thay đổi bao gồm: Sự
phát triển mạnh mẽ về thể chất, sự biến đổi điều chỉnh tâm lý và các quan hệ xã hội,
U
bước đầu hình thành nhân cách.
Tuổi vị thành niên được chia ra ba nhóm:
- Nhóm VTN sớm (10 - 13 tuổi)
H
- Nhóm VTN giữa (14 - 16 tuổi)
- Nhóm VTN muộn (17 - 19 tuổi)
Tuy nhiên, cũng có cách chia nhóm theo Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt
Nam, chia nhóm vị thành niên làm 2 giai đoạn:
- Giai đoạn đầu từ 10 – 14 tuổi
- Giai đoạn sau từ 15 – 19 tuổi
Sự phân chia các nhóm như vậy là dựa trên sự phát triển thể chất, tâm lý xã
hôi của từng thời kỳ, sự phân chia này cũng chỉ có tính chất tương đối. Vì trong
thực tế, yếu tố tâm sinh lý, phát triển thể lực của mỗi em có những đặc điểm riêng
biệt khơng hồn tồn theo đúng như sự phân định.
12
Tuổi vị thành niên là thời kỳ có những thay đổi lớn lao trong cơ thể. Vị thành
niên đang đứng trước ngã ba đường đời, họ có thể và phải bắt đầu tự làm việc cho
mình. Những việc làm này khơng những thay đổi tùy theo giới tính và sự trưởng
thành về thể lực, trí tuệ và những quan hệ xã hội của các cá nhân VTN mà còn tùy
thuộc vào mơi trường xã hội, văn hóa, chính trị, vật chất, kinh tế nơi họ sống.
1.2.2. Thực trạng nghiện game online ở trẻ vị thành niên
Từ khi được đưa vào sử dụng rộng rãi trên thế giới, mạng internet ngày càng
trở nên một môi trường liên kết quan trọng giữa người với người. Song song với sự
phát triển của internet thì dịch vụ game online cũng ra đời, phát triển và đã trở thành
một trong những hình thức giải trí được giới trẻ yêu thích nhất. Bên cạnh những tác
H
P
động tích cực, tình trạng nghiện game online đang trở thành vấn đề bức xúc của nhà
trường, gia đình và xã hội.
Với ưu thế là một loại hình giải trí hiện đại, dễ chơi, nhất là đối với lứa tuổi
vị thành niên. Đối với nhiều vị thành niên khi đã không chỉ đơn thuần xem game
online như là phương tiện giải trí, họ đam mê, thích thú chơi game đến mức độ bỏ
U
bê ăn uống, học hành, khơng tn thủ thói quen sinh hoạt hàng ngày…
Nghiện game online sẽ ảnh hưởng đến học tập, học hành sa sút, bị đuổi học,
làm cho sức khỏe giảm sút, thậm chí trầm cảm, loạn thần…nhiều trường hợp trộm
H
cắp, cướp giật, thậm chí giết người vì nghiện game online cũng đã xảy ra và được
báo chí đăng tải trong thời gian qua.
Vấn đề nghiện internet - game online đã được các nước châu Âu nghiên cứu
từ rất sớm. Ở Hoa kỳ, theo thống kê của website của Trung tâm nghiện internet
(2006), có khoảng 40% dân số sử dụng internet bị mắc chứng nghiện game online
[18].
Theo Maressa Orzack, giám đốc trung tâm nghiên cứu nghiện máy tính tại
Bệnh viện McLean thuộc Đại học Harvard, khoảng 40% người nghiện máy tính là
nghiện game online [2].
Nghiên cứu tại Đại học Taxas (Mỹ) bởi Scherer (1997) cho thấy 13% trên
tổng số 531 sinh viên biểu lộ dấu hiệu của nghiện game online [5].
13
Nghiên cứu của Cooper (2002) tại Phần Lan trên thanh thiếu niên từ 12 - 18
tuổi, cho thấy có khoảng 4,7% nữ và 4,6% nam hội tụ đủ tiêu chuẩn của nghiện
game online [5].
Tại Hy Lạp, một nghiên cứu bởi Konstantinos E. Siomos và cộng sự có cỡ
mẫu là 2200 học sinh từ 12 - 18 tuổi ở Thessaly, Hy Lạp (chiếm khoảng 10% học
sinh tại Thessaly). Kết quả cho thấy rằng có khoảng 70,8% thanh thiếu niên có truy
cập internet, trong số đó sử dụng để chơi game online (50,9%), tìm kiếm thơng tin
(46,8%). Nghiên cứu cũng cho thấy có khoảng 8,2% thanh thiếu niên ở đơ thị Hy
Lạp được đánh giá là nghiện game online, nam là chủ yếu [19].
Cho đến nay, tình hình nghiện game online ngày càng phát triển ở một số
H
P
nước ở châu Á, đặc biệt phải kể đến 1 số nước có tỷ lệ cao về nghiện game online ở
giới trẻ: Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Ấn Độ, Việt Nam.
Số liệu tại Trung tâm mạng lưới thơng tin internet Trung Quốc (CNNIC), chỉ
tính đến 6/2006 có khoảng 123 triệu người Trung Quốc sử dụng internet, trong đó
14,9% là thanh niên dưới 18 tuổi, 48% trong số đó là chơi game online [5].
U
Theo Tao Ran, Khoa tâm lý thiếu niên của bệnh viện đa khoa quân đội Trung
ương Bắc Kinh đã nhận định từ 3 - 4 triệu ca nghiện game online trên 162 triệu
người nghiện internet. Một thẩm phán ở Bắc Kinh, Shan Xiuyun có khoảng 85%
H
người phạm tội vị thành niên tại thành phố là liên quan đến game online. Đoàn
thanh niên cộng sản Trung Quốc báo cáo trong năm 2007 trên 17% thanh thiếu niên
độ tuổi 13 - 17 ở thành phố nghiện game online. Theo Block (2008) cho thấy có
khoảng 13,7% thanh thiếu niên Trung Quốc (xấp xỉ khoảng 10 triệu người) được
chẩn đoán với triệu chứng nghiện game online [2], [3], [19].
Theo số liệu năm 2008, chính phủ Hàn Quốc ước lượng rằng có khoảng
2,3% của trẻ từ 9 - 19 tuổi (168.000 trẻ) bị nghiện game online và đòi hỏi phải điều
trị [18].
14
Tại Ấn Độ, báo cáo của Hiệp hội Internet và điện thoại Ấn Độ (2006) cho
rằng có khoảng 38% người sử dụng internet có dấu hiệu của sử dụng Internet quá
mức, chủ yếu là chơi game online. Nghiên cứu của Kanwal Nalwa (2003), Đại học
Punjabi, Ấn Độ về vấn đề nghiện game online của học sinh từ 16 - 18 tuổi cho thấy
nhóm phụ thuộc game online thường trì hỗn các công việc khác để chơi game, mất
ngủ bởi thức khuya chơi game, và họ cảm thấy cuộc sống đời thường buồn chán.
Nghiên cứu cũng cho thấy rằng nhóm phụ thuộc game online trải qua nhiều thời
gian trên mạng và thường cơ đơn hơn nhóm khơng nghiện game online [19].
Ở nước ta đã có 1 số báo cáo khoa học về sử dụng của internet ở thanh thiếu
niên. Theo báo cáo về “Thị trường game online Việt Nam” tháng 11/2008 của
H
P
Trung tâm nghiên cứu về internet và công nghệ Pearl Research (Trụ sở tại San
Francisco, Mỹ) dự báo đến năm 2011, số lượng người chơi game online Việt Nam
sẽ vượt qua con số 10 triệu. Dự báo cho thấy thực trạng và thị trường game online ở
nước ta đang ngày càng nóng lên. Và hiện nay, trong số 20,2 triệu người sử dụng
internet có đến 53% là chat và chơi game online. Con số của Dịch vụ thông tin và tư
U
vấn trực tuyến (O.I.C) của Công ty Vinagame cũng cho thấy nước ta có khoảng 4
triệu người thường xuyên chơi game online [18].
Nghiên cứu tại Hà Nội, trong 21.960 thanh thiếu niên đã phát hiện 3,7% các
H
em có rối loạn hành vi thoả mãn các tiêu chuẩn nghiện game online [11]. Tình trạng
nghiện game online, nhất là ở trẻ vị thành niên đang ngày càng trở thành vấn đề cực
kỳ bức xúc, ngày càng tăng và gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho đời sống xã hội.
Qua so sánh kết quả điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt
Nam năm 2003 và năm 2008 cho thấy, tỷ lệ thanh thiếu niên trải qua cảm giác buồn
chán đã tăng lên. Đặc biệt, tỷ lệ nghĩ đến chuyện tự tử tăng lên gấp 7 lần. Điều này
đã được chứng minh là có liên quan đến nghiện game online [15].