Đề: Cảm nhận của em về khổ 3 bài Đoàn thuyền đánh cá và khổ 4 bài Mùa xuân nho nhỏ
Bài làm:
Huy Cận (1919-2005) tên khai sinh là Cù Huy Cận, quê ở Hà Tĩnh, ông là một cây
bút xuất sắc trong phong trào Thơ Mới, đóng góp nhiều tác phẩm cho nền văn học
Việt Nam. Đoàn thuyền đánh cá là một trong những bài thơ tiêu biểu của ông, bài thơ
cho ta cảm nhận được vẻ đẹp của biển đảo quê hương và trên hết là nhịp thơ, nhịp
điệu làm việc hăng say của những con người trong xã hội mới. Ngoài ra, nhà thơ
Thanh Hải (1930-1980) cũng là một nhà thơ lớn của Việt Nam, là một nhà thơ đi ra từ
trong bom đạn chiến tranh nên trong các tác phẩm của ơng ln chứa chan một tình
u nước nồng nàn, tha thiết. Mùa xuân nho nhỏ là tác phẩm cuối cùng ông để lại
trên cõi đời này. Bài thơ là tiếng lòng của nhà thơ muốn được cống hiến cho thiên
nhiên, cho đất nước, đồng thời truyền đi lí tưởng sống có ích, sống đẹp. Hai bài thơ
khác nhau của hai tác giả khác nhau nhưng lại cùng có chung một ý nghĩa đó là thể
hiện một tình yêu nước nồng nàn cũng như thể hiện rõ trách nhiệm, việc làm của công
dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đoàn thuyền đánh cá viết theo thể thơ 7 chữ,được sáng tác năm 1958, trong
một chuyến đi thực tế ở tỉnh vùng mỏ Hòn Gai, Quảng Ninh, được in trong tập “Trời
mỗi ngày một sáng”. Bài thơ lấy chất liệu từ những rung cảm chân thật nhất của nhà
thơ khi chứng kiến cuộc mưu sinh đầy sơi nổi, đầy khí thể của những ngư dân làng
chài ven biển. Đến bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, đây là một tác phẩm viết theo thể thơ 5
chữ, được sáng tác vào tháng 11 năm 1980, lúc này tác giả đang nằm trên giường bệnh.
Thanh Hải vẫn chưa được cảm nhận một mùa xuân thực sự, mà đó chỉ là một mùa
xuân trong tâm tưởng của ông, để rồi một đã viết nên bao dòng thơ để lại cho người
đọc nhiều suy ngẫm sâu sắc về sống là cống hiến, sống là cho đi, cũng như lan tỏa ý
nghĩa sống tốt đẹp đó cho mọi người. Khổ 3 của bài Đoàn thuyền đánh cá và khổ 4
của bài Mùa xuân nho nhỏ đã thể hiện chủ đề chính của mỗi bài thơ:
Nếu khổ 1 và 2 của bài Đoàn thuyền đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt
đẹp của cảnh hồng hơn ở trên biển qua các hình ảnh của mặt trời, sóng vỗ và đồn
cá mang bao luồng sáng tô điểm cho mặt biển xanh thẳm, lúc này cũng chính là lúc
người dân làng chài bắt đầu cơng việc mưu sinh của mình. Thì khổ 3, bức tranh thiên
nhiên ấy lại được vẽ thêm những đường nét rắn rỏi, khỏe khoắn của những ngư dân:

Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng.
Giữa một khoảng trời lồng lộng, mênh mông biển cả, công việc đánh cá được
hiện lên đầy thú vị, mạnh mẽ. Bằng trí tưởng tượng phong phú, tác giả đã sử dụng
động từ “lái” kết hợp với những hình ảnh thiên nhiên “gió” và “buồm trăng” đã biến một
cơng việc tưởng chừng có vơ vàn khó khăn lại trở nên thật thoải mái, tràn ngập chất
thơ. Không những thế, với cách nói phóng đại, động từ “lướt” mang cho ta cảm giác
chiếc thuyền như đang bay trên mặt nước, lướt nhẹ nhàng trên những con sóng, đám
mây. Trong khơng gian bao la, rộng lớn, những người ngư dân nhỏ bé lúc này như đã
có một nguồn sức mạnh khổng lồ, có thể điều khiển được thiên nhiên, thoải mái,
khống đạt, tự do làm chủ được bản thân mình. Có chăng, đây chính là ẩn ý chỉnh
Huy Cận, thể hiện niềm tin của ông vào một đất nước Việt Nam sẽ phá bỏ mọi xiềng
xích, khơng ai có thể kìm hãm được bước chân của dân tộc ta trên đà xây dựng và
bảo vệ Tổ Quốc.
Tầm vóc của họ vụt cao lên, sánh ngang với biển trời, vũ trụ, thực hiện cơng
việc của mình bằng tất cả trí tuệ và năng lực:
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng
Bên cạnh tư thế ung dung, say sưa của họ ta vẫn có thể hiểu được cơng việc
của họ vô cùng vất vả. Công việc thật sự là một trận đánh được diễn tả bằng rất
nhiều động từ mạnh, thể hiện tư thế làm chủ thiên nhiên, tư thế sẵn sàng lao động hết


mình của những con người mới. Hằng đêm, khi mọi người đều đang nghỉ ngơi thì lúc
này, những người ngư dân chăm chỉ vẫn phải vượt hàng dặm xa để tìm được những
chỗ có nhiều cá. Từ “ dị” thể hiện được kinh nghiệm lão luyện của người ngư dân,
bằng trực giác cùng những kiến thức sâu rộng và sự quen thuộc của mình với biển cả,
người ngư dân có thế đánh giá, tìm được chỗ thích hợp để đánh bắt. Sau đó, “cuộc
chiến” của người dân bắt đầu, hình ảnh “dàn đan thế trận” mang lại một khí thế hùng
tráng, mạnh mẽ, nhịp điệu dồn dập như họ lúc này đang chuẩn bị cho một cuộc đánh

lớn. Qua đó, thể hiện tinh thần hăng say lao động của những con người trong thời kì
xây dựng Xã hội Chủ nghĩa và khát khao chinh phục những tầm cao mới.
Những hình ảnh bay bổng, giọng điệu sôi nổi và kết hợp với nhiều biện pháp
nghệ thuật, hình tượng những con người trong bài Đoàn thuyền đánh cá hiện lê với
một vẻ đẹp trong lao động, giữa không gian bao la rộng lớn của trời và trăng sao. Ở
họ, ta luôn cảm nhận được một niềm vui trong lao động, là tinh thần phơi phới, sự
khỏe khoắn của con người lao động khi làm chủ được cơng việc của mình, khao khát
hịa hợp, chinh phục được thiên nhiên.
Nếu ở bài thơ Đoàn thuyền đánh cá cho ta cảm nhận được một hơi thở mạnh
mẽ, rắn rỏi của những ngư qua các chi tiết về cơng việc của họ thì đến Mùa xn nho
nhỏ, vẫn là một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, thơ mộng, cùng những con người
hăng say lao động trong khơng khí mùa xn đang tràn về khắp mn nơi được tái
hiện trong khổ 1, 2 và và 3 của bài thơ, nhưng đến khổ 4 lại ẩn chứa những suy nghĩ
trầm lắng, sâu sắc, khát vọng mãnh liệt của một nhà thơ khi biết mình đã gần đất xa
trời. Có chăng, lúc này, trong khung cảnh mùa xuân tươi mới ấy, nhà thơ bỗng có chút
tiếc nuối, luyến lưu, muốn hòa vào cuộc đời, đem tất cả bản thân dâng hiến cho mùa
xuân chung của thiên nhiên, của đất nước:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Ở khổ thơ đầu tiên, Thanh Hải đã sử dụng đại từ “tôi” như muốn nhấn mạnh sự
say mê, đắm chìm của bản thân, nêu lên những suy nghĩ chủ quan của mình trước
cảnh vật mùa xuân. Thế nhưng, đến khổ thơ thứ 4, cái “tơi” riêng ấy lại hóa thành cái
“ta” chung của dân tộc. Có lẽ, khơng chỉ nhà thơ có ước nguyện hóa thân mà là cả dân
tộc ta nai cũng đồng lịng tiến bước, góp sức cho mùa xn chung của dân tộc. Với
điệp ngữ “ta làm” đứng đầu mỗi câu thơ, tạo nên một nhịp điệu dồn dập, như muốn
một lời tâm tình nhẹ nhàng, mà vơ cùng tha thiết của nhà thơ được hòa vào mùa xuân
thiên nhiên, đất nước. Đồng thời, ba hình ảnh hóa thân giản dị, chân thành “con chim
hót”, “một cành hịa”, “một nốt trầm xao xuyến”, Thanh Hải như trở thành một nhà thơ

thầm lặng, đem đến niềm vui cho cuộc đời một cách khiêm tốn, lặng lẽ như vơ cùng ý
nghĩa. Ơng luôn quan niệm rằng, “sống là cho đi, đâu chỉ nhận riêng mình”. Và nhà thơ
Tố Hữu cũng có chung quan điểm ấy
Nếu là con chim, chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.
Với cấu trúc lặp vịng, tác giả như muốn nhấn mạnh ước nguyện của mình
được hóa thân thành “con chim” để được tự do bay lượn, cất cao tiếng hát, hòa vào
bản hòa ca chung của đất nước, mang lại niềm vui cho cuộc đời, làm say mê làm
người. Và nếu hóa thân thành “cành hoa” thì cành hoa ấy cũng phải đem hết tồn bộ
hương sắc và vẻ đẹp của mình tơ điểm thêm cho mùa xn thêm sắc thắm. Ngồi ra,
Thanh Hải cịn mong muốn nhập thêm một “nốt trầm” tuy khiêm tốn, giản dị nhưng
mong có thể làm xao xuyến lịng người, để lại cho đời chút luyến lưu, tạo một dấu ấn
nhỏ trong bản nhạc rộn ràng của đất nước. Vậy tại sao Thanh Hải lại chỉ mong ước
hóa thân thành những điều nhỏ bé như vậy? Có lẽ, do Thanh Hải luôn cho rằng, một
vật sinh ra trên cuộc đời, dù ít dù nhiều, chúng đều mang những giá trị riêng của
mình. Đồng thời, là một nhà thơ đi ra từ chiến tranh, ông hiểu rõ hơn ai hết, trong thời
kỳ loạn lạc ấy, những thứ cao sang, xa vời cũng chẳng còn ý nghĩa, chỉ còn lại thứ giản


dị, gần gũi ấy mới đem lại giá trị thật sự. Có thế thấy, đây là những hình ảnh hết sức
nhỏ bé, giản dị mà ẩn chứa bao ý nghĩa của một nhà thơ trải qua bao thăng trầm của
lịch sử. Sống là cống hiến cho đời, cho đất nước. Một tâm nguyện khiêm nhường và
đáng trân quý biết bao.
Với những hình ảnh gần gũi, giản đơn nhưng chứa đựng hàm ý sâu sắc, giàu
biểu tượng cùng giọng điệu sâu lắng đã góp phần khắc họa nên hình ảnh con người
hiện lên trong từng lời suy ngẫm, ước nguyện của nhà thơ muốn được hịa mình vào
mùa xn thiên nhiên, đất trời. Ở họ luôn mang theo một khát vọng muốn được cống
hiến những điều tốt đẹp của mình tuy nhỏ bé nhưng mang lại những giá trị nhất định
cho cuộc đời.
Qua cả 2 đoạn thơ trên, ta đều có thể hình thấy được hình ảnh con người Việt

Nam chân chất, bình dì với khát vọng cao đẹp, đầy tính nhân văn. Song, ở bài thơ
Đoàn thuyền đánh cá khắc họa một tập thể những người lao động, dùng sức lực và sự
nhiệt huyết của mình để chinh phục thiên nhiên được làm nổi bật thêm nhờ hệ thống
những hình ảnh kì vĩ, tráng lệ mang tầm vóc vũ trụ. Còn đến với bài thơ Mùa xuân nho
nhỏ, đây là một ước nguyện chân thành của cá nhân nhà thơ với khát vọng cống hiến
cho cuộc đời mộc mạc, tự nhiên, chân thành, gần gũi và hàm súc, có cấu trúc lặp
vịng tạo sự hơ ứng với khổ đầu.
Khơng có gì cao thượng bằng tình u tổ quốc. khơng có lý tưởng nào cao quý
hơn lý tưởng sống vì tổ quốc. Không tổ quốc, cuộc đời người cũng vô nghĩa. Tổ quốc
là mẹ vĩ đại, là ngôi nhà chung, là nơi cuối cùng ta trở về nương tựa khi sự sống chấm
dứt. Hai bài thơ đã thức dậy tình yêu quê hương đất nước, yêu mùa xuân, yêu con
người, đất nước Việt Nam trong mỗi con người và xác định cho mình một lẽ sống đẹp.
Sống là cống hiến cho quê hương, Tổ quốc; sống với lẽ sống "Mình vì mọi người".