Lời ảm ơ

T0 quá ì 0à à luậ ă à, em đà ậ đãợ s i
đ ậ ì à quý áu ủa á ầ, ô iá0 0 K0a ô ữ
ọ ãờ Đại ọ K0a ọ Ã ội à â ă, á á ộ 0
K0a 0ại ữ à ộ mô ơ sở ô ữ ọ à iệ ọ ãờ
Đại ọ á K0a à ội à đặ iệ là ầ iá0 ã dẫ
S.TS. Tầ Tí Dõi.
Em i â à à ỏ lời ảm ơ â à i ữ s i
đ ậ ì đó.
Lu
Lu n
n vn
lu ỏn vn th
n v lu ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

ọ iê uễ Tị âu

1


Mụ lụ
Lời ảm ơ......................................................................................................... 1
Mụ lụ .............................................................................................................. 2
ả qu đị ữ iế ắ ........................................................................... 4
ầ mở đầu ................................................................................................................... 5

1. Lý d0 ọ đ ài à iệm ụ ủa luậ ă ........................................... 5
1.1. Lý d0 ọ đ ài ........................................................................................ 5
1.2. iệm ụ................................................................................................... 5
2. Tì ì iê ứu............................................................................... 6
3. Đối ãợ à ạm i iê ứu ủa luậ ă .............................................. 7
4. ãơ á iê ứu à ấ đ ã liệu ............................................. 8
5. ố ụ ủa luậ ă ................................................................................... 10
Lu
Lu n
n vn
lu án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h
12 vn c
3d vn
oc u
z

ãơ I. Tổ qua a da0 ụ ữ ói ki iệm

sả uấ ............... 12

1. Quaп пiƯm ѵὸ ເa da0, ƚơເ пǥ÷ ................................................................... 12
1.1. Quaп пiƯm ѵὸ ƚơເ пǥ÷ .............................................................................. 12
1.2.Quaп пiƯm ѵὸ ເa da0 ................................................................................. 19
2. Пéi duпǥ ເđa ເa da0, ƚơເ пǥ÷ пãi ѵὸ k̟iпҺ пǥҺiƯm s¶п хƚ .................. 22
2.1. Ѵὸ ƚҺêi iế ............................................................................................... 23
2.2. Tồ ọ ................................................................................................. 25
2.3. ă uôi .................................................................................................. 29

2.4. S ấ ả .................................................................................................. 32
3. ị í ủa a da0, ụ ữ ói ki iệm la0 độ sả uấ
0 k0 à ụ ữ a da0 ãời iệ ................................................... 33
4. Tiu kế ................................................................................................................ 35
ãơ II. Đặ đim ữ ©m ເđa ເa da0 ƚơເ пǥ÷ пãi ѵὸ k̟iпҺ пǥҺiƯm sả uấ

....... 36

1. Đặ đim ữ âm ủa a da0 ói ki iệm sả uấ ................... 36
1.1. Qu ắ u ủa ơ lụ á ............................................................ 36

2


1.1.1. Tơ lụ á ............................................................................................. 36
1.1.2. ầ 0 ơ lụ á ............................................................................ 36
1.1.3. ầ 0 a da0 lụ á ói ki iệm sả uấ......................... 37
1.2. ữ ài a da0 iế e0 á ơ ká ........................................... 40
1.3. ị điệu.............................................................................................................. 43
2. Đặ đim ữ âm ủa ụ ữ ói ki iệm sả uấ ................. 53
2.1.ì ứ ủa ụ ữ ói ki iệm sả uấ ............................... 53
2.1.1.ữ âu ó độ dài dãi mãời âm iế ................................................ 54
2.1.2.ữ âu ó độ dài ê mãời âm iế ................................................ 55
2.2. ............................................................................................................ị í ie0
ầ à á iệ ầ 0 á âu ụ ữ ói ki iệm sả uấ ............. 59
2.2.1. L0ại âu kô ie0 ầ....................................................................... 59
2.2.2. L0ại âu ó ie0 ầ ............................................................................. 60
2.2.2.1. ầ lã à ầ li .......................................................................... 61
Lu
Lu n

n văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h
12 vn c
3d vn
oc u
z

2.2.2.2. ầ lã à ầ á ........................................................................ 61
2.2.2.3. ầ 0 ụ ữ đãợ iế e0 lụ á ..................................... 62
2.3. ị ........................................................................................................ 63
2.3.1. Đặ ấ đ ..................................................................................................... 63
2.3.2. ữ đơ ị ụ ữ ó kiế só đôi ........................................ 64
2.3.3. ữ đơ ị ụ ữ ká.................................................................. 68
3. Tiu kế ................................................................................................................ 69
ãơ III.Đặ đim ừ ѵὺпǥ ເđa ເa da0 ƚơເ пǥ÷ пãi ѵὸ k̟iпҺ пǥҺiƯm sả uấ

......... 72

1. Đặ đim ứ ấ: ụ ữ a da0 ói ki iệm la0 độ sả
uấ sử dụ ấ í ừ á iệ à ừ địa ãơ ..................................... 72
1.1. Từ á iệ .............................................................................................. 72
1.2. Từ địa ãơ ......................................................................................... 78
2. Đặ đim ứ ai: ụ ữ a da0 ói ki iệm la0 độ sả uấ
sử dụ iu ừ uê dù 0 la0 độ sả uấ ô iệ .......... 80
2.1. ữ ừ uê dù 0 ồ ọ ......................................... 80

3



2.2. ữ ừ uê dù 0 ă uôi ia sόເ, ǥia ເÇm .............. 84
3. Tiόu k̟Õƚ ................................................................................................................ 88
ΡҺÇп k̟Õƚ luậ ........................................................................................................... 90
Tài liệu am kả0 ........................................................................................................... 94
ụ lụ 1: Tơເ пǥ÷ ................................................................................................. 98

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

ΡҺô lôເ 2: ເa da0..................................................................................................

4


ả qu ã iế ắ

:

âu

2.


:

âu é

3.

A:

âu A

4.

:

âu

5.

Đ:

Đ

6.

T:

Tuế

7.


ĐA:

Đ A

8.

TA:

Tuế A

9.

Đ:

Đ Ь

10.

TЬ:

TҺuɣÕƚ Ь

11.

®2:

®ὸ 2

12.


ƚ2:

ƚҺuɣÕƚ 2

13.

®A:

®ὸ A

14.

ƚA:

ƚҺuɣÕƚ A

15.

®Ь:

®ὸ Ь

16.

ƚ Ь:

ƚҺuɣÕƚ Ь

Lu

Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

1.

5


ầ mở đầu

1. Lý d0 ọ đ àI à iệm ụ ủa luậ ă
1.1. Lý d0 ọ đ ài

a da0, ụ ữ là mộ ộ ậ iếm ị í ká qua ọ

C

0 ô ữ à ă óa iệ am. a da0, ụ ữ â đÃ

ma 0 mì ữ é ấ đặ ã ủa ô ữ à ă 0á

iệ am. Tu đà ó ká iu đ ài iê ứu a da0, ụ ữ ã
dãờ ã ẫ ãa ỉ đãợ ế ữ đặ đim ô ữ ã

ă óa ủa , đặ iệ là ở ộ ậ a da0, ụ ữ пãi ѵὸ k̟iпҺ
s¶п хuÊƚ.

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn c
3d vn
oc u
z

iệm
i ã á là ãời iê ứu ô ữ iả dạ á mô uộ
ă 0á, ô ữ à iế iệ ại K0a 0ại ữ Tãờ Đại ọ
á K0a à ội, ô qua đ ài iê ứu à, ôi muố
ìm iu ữ é đặ ã ơ ả ữ âm, ừ , ữ á
ù ữ kiế ứ liê qua đế kía ạ ă óa ủa ữ âu
a da0, ụ ữ ói ki iệm sả uấ ô iệ, ụ ụ 0
ô iệ uê mô ủa mì.
1.2. iệm ụ

Tô qua ả ã liệu ố kê ữ âu ụ ữ à a da0
ói ki iệm sả uấ, luậ ă ó iệm ụ:
- Tậ ợ a da0 ụ ữ đãợ sá á e0 đ ài la0 độ sả uấ
ô iệ mộ á ó ệ ố. Đó ủ ếu là ữ ài a
da0, ữ âu ụ ữ ói ki iệm 0 la0 độ sả
uấ ô iệ.

6


- Tìm iu ữ đặ ã ữ âm, ừ à ữ á ủa a
da0 ụ ữ ói ki iệm la0 độ sả uấ ói iê à a

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

da0 ƚôເ пǥ÷ пãi ເҺuпǥ.

7


- Qua ữ đặ ã ô ữ 0 điu kiệ 0 é, ìm
iu ữ đặ ã ă óa ẩ mì 0 ữ ài a da0,
ữ âu ụ ữ ói ki iệm la0 độ sả uấ.
2. Tì ì iê ứu

a da0, ụ ữ iệ am là mộ mả đ ài ká 0 à
ấ dẫ đối i á à iê ứu ă óa, ă ọ à ô ữ
ô á

sãu ậ, iê s0ạ a da0, ụ ữ ã dâ a đà ắ đầu ừ
k0ả á a ai ế kỷ à ô ì sãu ậ a da0 sm ấ
mà a
đãợ iế à iệ ó là am 0 iải à0 (TгÇп LiƠu Am, ເi ƚҺÕ
Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 vn c
3d vn
oc u
z

kỷ III đầu ế kỷ I). ó a da0, ụ ữ đà đãợ sãu ầm ừ
sm ơ ã dù sa0 ì ôi kô iế đãợ ữ ô
ì ó ã am 0 iải à0. Sau ®ã, k̟ό ƚõ suèƚ ƚҺÕ k̟û ХIХ ®Õп
®Çu ƚҺÕ k̟û , á à 0 đà iê s0ạ ká iu ô ì
a da0, ụ ữ ã am 0 ạ ữ i (ô Đì Tái, ế
kỷ I), Đại am quố uý (ô iá Đậu, ế kỷ I), iệ am
0 sử ủa uễ ă MạiĐó là ữ ô ì ằ ữ
ôm, ò ữ ô ì ằ ữ quố ữ (k ả ữ ô ì
mi ỉ đă ê á0 í) ì a ừ ã á mạ á Tám đÃ
uấ iệ ká 0 , 0 đó kô kô k đế Tụ ữ,

ổ ữ, ia ô (u Tị ủa, 1897), A am ụ ữ ( ã
Lam à uễ Đa ia, 1933), 0 da0, a da0, ãơ ô à
ụ ữ (uễ ă iu, 1936), ạ ữ 0 da0 (uễ a
Mộ, 1941)à đặ iệ là Tụ ữ 0 da0 (uễ ă ọ,

uấ ả lầ ứ ấ ăm 1928) đãợ 0i là ô ì sãu ậ ụ
8


ữ ô u ấ, ó ội du 0 ấ 0 ời k đó.
Sau á mạ á Tám, uộ l0ại ô ì sãu ậ, iê s0ạ
a da0, ụ ữ ó qu mô ó k đế ã iê là ộ sá Tụ ữ à dâ

a iệ am ủa ọ a (uấ ả lầ ứ ấ à0 ăm 1956),

Lu
Lu n
ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h
12 vn c
3d vn
oc u
z

ợ u ă ọ iệ am ậ I ầ ă ọ dâ ia (1972)…

9


T0 ữ ăm ầ đâ, ó mộ số à iê ứu sãu ầm ụ
ữ, a da0 đãợ ii iê ứu ã ô iế đế ã
óm á iả uố Tụ ữ iệ am u uâ Diê; uễ uâ
Kí, a ồ Sơ i uố Tụ ữ iệ am; uễ Lâ i

Từ đi à ữ ụ ữ iệ am; óm Du i Từ đi
à ữ à ụ ữ iệ am; uễ uâ Kí i K0 à a
da0 ãời iệ, Ti á a da0; Đi ia Ká i a da0 iệ am
Tê đâ là ữ é sơ lãợ ô á sãu ầm iê s0ạ a
da0, ụ ữ iệ am ừ ã đế a. Tu iê, ã a đÃ
iế, a da0 ụ ữ kô ỉ dừ lại ở mứ độ là đối ãợ đ iê
s0ạ, sãu ầm mà a da0, ụ ữ đà ở à đối ãợ iê ứu
ủa iu à k0a ọ ká au ã ă ọ, ô пǥ÷ Һäເ, х·
Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

ội ọậm í đà ó ká iu ô ì iê ứu a da0
ụ ữ đãợ đá iá a0. ô iệ ủa ôi là ó êm mộ ái
ì ô ữ ọ k0 à ă óa 0 à ủa dâ ộ.
3. Đối ãợ à ạm i iê ứu ủa luậ ă

a da0, ụ ữ là ài sả i ầ u, là iu iệ ki
iệm số 0 ủa â dâ la0 độ iệ am à đồ
ời ó ả
á âm ồ dâ ộ. D0 đó, k0 à a da0, ụ ữ ãời iệ đ ậ
đế ấ iu ội du ã ì êu quê ãơ đấ ã, ì êu iê
iê, ì ảm am ữ, ki iệm số, ki iệm sả uấ

Tu iê, 0 kuô kổ luậ ă à, ôi kô ó am
ọ đ ậ đế ấ ả ữ mả ội du k ê mà:
- ôi ỉ ọ ữ âu a da0, ụ ữ ó ội du ói
ki iệm sả uấ ô iệ làm đối ãợ iê ເøu ເña luËп
10


ă.
- 0ài a, iệ am là quố ia ồm ó 56 dâ ộ a em ù
si số 0 dải là ổ ì ữ S. ì u, mỗi dâ ộ đu
ó ữ âu a da0, ụ ữ ả á ki iệm ã âm ã
ủa iê mì. D0 ậ, ôi ເὸпǥ ເҺØ ǥiίi Һ¹п ь»пǥ ѵiƯເ ເҺäп

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

пҺ÷пǥ

11


âu a da0, ụ ữ ói ki iệm sả uấ ủa ãời Ki (ãời

iệ) i ã á là ộ ãời iếm đa số ại iệ am.
4. ãơ á iê ứu à ấ đ ã liệu

Đ iệ iệm ụ 0 luậ ă, ôi sử dụ ãơ
á ố kê, mô ả à s0 sá ã liệu. ôi đà sử dụ ká iu
sá sãu ầm a da0, ụ ữ đ làm ã liệu kả0 sá, 0 đó á uố
K0 à a da0 ãời iệ (4 ậ) ủa uễ uâ Kí, Tụ ữ iệ
am ủa uễ uâ Kí, a ồ Sơ, Tụ ữ, a da0, dâ a
iệ am ủa ọ a là uồ ài liệu kả0 sá í. Mỗi uố
sá ã ậ ồm à ăm, à ì, ậm í à ụ ì
ài (ã K0 à a da0 ãời iệ) à đó í là số lãợ
Lu
Lu n
n vn
lu án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h
12 vn c
3d vn
oc u
z

ữ âu ụ ữ, a da0 mà ôi đà kả0 sá.
Tổ ộ số lãợ ài1 a da0 ói ki iệm la0 độ sả
uấ ô iệ ôi đà sãu ầm đãợ là 150 à ổ số âu ụ ữ
ói ki iệm la0 độ sả uấ là 438. ãa kế luậ đâ ó
ải là 0 số đầ đủ a kô ã e0 ôi đâ là ữ
0 số ãơ đối
đá i ậ. Sở dĩ ôi ó ý kiế à là ờ à0 quá ì kả0
sá uồ ã liệu 0 a da0 ụ ữ đà ó iệ a.

Đ ó đãợ ເ0п sè 150 ьµi ເa da0 пãi ѵὸ k̟iпҺ пǥҺiƯm la0 độ sả
uấ, ôi đà iế à kả0 sá ữ uố sá sau đâ:
1. uễ ĩa Dâ a da0 iệ am (1945 1975) à uấ
ả ă ọ à ội 1997.
2. Đi ia Ká a da0 iệ am à uấ ả ă ọ,
à ội 1983.
3. Đi ia Ká (ủ iê) a da0 iệ am – ПХЬ Tỉпǥ Һỵρ
12


Đồ Tá, 1992.

ở đâ, ôi sử dụ ố ấ kái iệm ài a da0 a ì kái iệm âu ì
ô ãờ mộ ài a da0 ồm ấ iu âu ơ ợ à à sẽ ó ữ ài a da0
ôi ỉ í dẫ sử dụ mộ số âu ấ ®ÞпҺ.

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

1

13



4. uễ uâ Kí à a Đă ậ (ủ iê) K0 à a
da0 ãời iệ (ậ 1) à uấ ả ă 0á ô i, à ội
1995.
5. uễ uâ Kí à a Đă ậ (ủ iê) K0 à a
da0 ãời iệ (ậ 2) à uấ ả ă 0á ô i, à ội
1995.
6. uễ uâ Kí à a Đă ậ (ủ iê) K0 à a
da0 ãời iệ (ậ 3) à uấ ả ă 0á ô i, à ội
1995.
7. uễ uâ Kí à a Đă ậ (ủ iê) K0 à a
da0 ãời iệ (ậ 4) à uấ ả ă 0á ô i, à ội
1995.

1974.

Lu
Lu n
ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

8. TгÇп Quaпǥ ậ a da0 la0 độ à uấ ả ổ ô
9. uễ ă ọ Tụ ữ 0 da0, Һµ Пéi 1928.

10. Ѵὸ Пǥäເ ΡҺaп – Ѵὸ Пǥäເ ΡҺaп á ẩm (Tậ 3) à uấ
ả ội à ă, à ội 2000.
11. ọ a Tụ ữ, a da0, dâ a iệ am (ả i lầ ứ
11) à uấ ả K, à ội 1998.
12. ọ a Tụ ữ à dâ a iệ am (i lầ ứ 4)
à uấ ả Sử ọ, à ội 1967.
13. ọ a, Tạ 0 âu, ạm ọ ă ọ dâ
ia iệ am à uấ ả ă ọ, à ội 1972.
14. ọ a, Tạ 0 âu, ạm ọ ợ u ơ
ă iệ am - ă ọ dâ ia iệ am (Tậ 1) à uấ
ả ă ọ, à ội 1977.
15. a da0 ụ ữ - à uấ ả ă ệ T. M, 1995.
14


à đ ó đãợ 0 số 438 âu ụ ữ ói ki iệm la0 độ
sả uấ, ôi đà iế à kả0 sá ữ uố sá sau đâ:
1. u uâ Diê, Lãơ ă Đa, ãơ Ti Tụ ữ iệ am
à uấ ả K, à ội 1975.
2. uễ uâ Kí, a ồ Sơ Tụ ữ iệ am - ПҺµ

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u

z

uấ ả ă 0á ô i, à ội 1995.

15


3. Ѵὸ Пǥäເ ΡҺaп – Ѵὸ Пǥäເ ΡҺaп ƚ¸ເ ρҺÈm (Tậ 3) à uấ
ả ội à ă, à ội 2000.
4. ọ a Tụ ữ, a da0, dâ a iệ am (ả i lầ ứ 11)
à uấ ả K, à ội 1998.
5. ọ a Tụ ữ à dâ a iệ am (i lầ ứ 4)
à uấ ả Sử ọ, à ội 1967.
6. ọ a, Tạ 0 âu, ạm ọ ă ọ dâ ia
iệ am à uấ ả ă ọ, à ội 1972.
7. ọ a, Tạ 0 âu, ạm ọ ợ u ơ
ă iệ am - ă ọ dâ ia iệ am (Tậ 1) à uấ
ả ă ọ, à ội 1977.
8. a da0 ụ ữ - à uấ ả ă ệ T. M, 1995.
Lu
Lu n
n vn
lu ỏn văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z


9. Tuɣόп ƚËρ ƚơເ пǥ÷ ເa da0 iệ am à uấ ả ă ọ 2/2003
0ài ữ ài liệu í à, ôi ò am kả0 mộ
số

uố sá sãu ầm a da0, ụ ữ, sá lý luậ à ữ ài á0 liê
qua ki iế à luậ ă (i em êm ở Tã mụ ài liệu am
kả0 ở uối luậ ă à).
Tê ơ sở uồ ã liệu 0 ã ậ, ôi iế
à ọ lọ à ố kê ấ ả ữ âu, ữ ài ó ủ đ
ki iệm sả uấ ô iệ đ ụ ụ 0 luậ ă. Sau ki đÃ
dù ãơ á ố kê đ ọ lọ à d à mộ ả ã
liệu ãơ
đối đầ đủ, ôi iế à mô ả, â í đ ỉ a ữ đặ
đim ữ âm, ừ à ữ á ủa a da0, ụ ữ ói ki
iệm sả uấ à qua đó á ọa ê ữ é ă óa lãu iữ
0 đó.
16


5. ố ụ ủa luậ ă

Luậ ă ủa ôi ồm 3 ầ í:
- ầ mở đầu,
- ầ ội du

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s

ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

- ΡҺÇп k̟Õƚ luËп.

17


T0 đó, ầ ội du ồm ó a ãơ:
ãơ 1: Tỉпǥ quaп ѵὸ ເa da0, ƚơເ пǥ÷ пãi ѵὸ k̟iпҺ iệm sả uấ
ãơ 2: Đặ đim ữ âm ủa a da0, ụ ữ ói ki
iệm sả uấ
ãơ 3: Đặ đim ừ 0 a da0, ụ ữ ói ki
iệm sả uấ
0ài a, luậ ă ò ồm ó ả qu ã ữ iế ắ, mộ mụ

Lu
Lu n
n văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z


lơເ, méƚ ƚҺ• mơເ ài liệu am kả0 à ai ụ lụ.

18


ãơ i
ổ qua a da0, ụ ữ
ói ki iệm sả uấ

1. Qua iệm a da0, ụ ữ ụ ữ
1.1. Qua iệm ụ ữ

T

ụ ữ là á ói đ kế ữ ki iệm, ữ i ứ

0 uộ số, đãợ ì à 0 lời ói ãờ ậ ủa ãời
iệ am. Dãờ ã ầ l ãời iệ đu sử dụ lối ói ụ

ữ 0 ia0 iế à à ã mộ ô ụ ã du à diễ đạ sắ
é. Tu iê, đ ả lời 0 âu ỏi Tế à0 là ụ ữ? ì đó
Lu
Lu n
n vn
lu ỏn vn th
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn c
3d vn
oc u

z

kô ải là iệ đơ iả. ởi lẽ 0 k0 à ă ọ dâ ia
ủa a kô ỉ ó ụ ữ mà ò ó ả à ữ. ai kái
iệm à ãờ ị lẫ i au. ì ậ, ấ đ đặ a 0 á à
iê ứu là ải á
đị 0 đãợ a ii iữa ai kái iệm ụ ữ à à ữ. T
ế 0 ấ, uấ á ừ iu ó độ ká au à da à0 á iêu
í ká au, á à iê ứu đà đãa a ấ iu ý kiế u
qua ấ
đ à. ấ iu à iê ứu ă ọ dâ ia, iu à ô
ữ ọ đà đãa a qua đim iải í, iệ luậ ằm ó đãợ mộ
đị ĩa kả dĩ ấ, ổ quá ấ dà 0 ụ ữ. Sau đâ là
qua đim ủa mộ số à iê ứu ă ọ dâ ia à ô ữ
ọ.
1.1.1. Đị ĩa ủa iá0 sã Dãơ Quả àm

ó ói, ãời đầu iê đãa a đị ĩa ụ ữ là iá0 sã
19


D-ơ Quả àm. T0 uố iệ am ă ọ sử ếu (qu
I),
ô 0 ằ: Tụ ữ (ụ: ói que đà ó ừ lâu đời; ữ: lời ói) là
ữ âu ói ọ ẽ à ó ý ĩa lãu à đời ãa, ồi d0

ửa miệ ãời đời u đi. Tụ ữ ò ọi là ạ ữ ì ữ ạ

Lu
Lu n

n văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h
12 vn c
3d vn
oc u
z

ữ là lời ói ເđa пǥ-êi х-a ƚгuɣὸп l¹i–[11,6].

20


Ô là ãời đầu iê đãa a ý kiế â iệ ai kái iệm
ụ ữ à à ữ. Te0 ô ì ụ ữ là ữ lời ói d0 iu
iế é lại đà lậ à sẵ, a ó mãợ đ diễ đạ mộ ý ãở

ủa a ki ói uệ a iế ă. T0 ữ âu ãời a ọi là
ụ ữ, ó ấ iu âu ỉ là à ữ ứ kô ải là ụ ữ
ậ. Tí dụ: Dố đặ á mai, Ti ừ ạ . S ká au ủa
ụ ữ à à ữ là ở ỗ à: mộ âu ụ ữ ó ải ó mộ ý
ĩa đầ
đủ, 0ặ kuê ă 0ặ ỉ ả0 điu ì; ò à ữ ỉ là ữ
lời ói ó sẵ đ a iệ dù mà diễ mộ ý ì 0ặ ả mộ ạ ái ì

0 ເã mµu mÏ– [11,9].
Lu
Lu ận
đồ ận văn

luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn c
3d vn
oc u
z

ã ậ, qua đim ủa iá0 sã Dãơ Quả àm ấ õ à:
ụ ữ là ữ lời ói d0 iu iế é lại, dù đ diễ đạ mộ
ý ãở, à ó ải ó mộ ý ĩa đầ đủ, 0ặ kuê ă 0ặ ỉ
ả0

điu ì. -ợ lại, à ữ là ó sẵ đ iệ dù mà ôi. Tu iê,
đị ĩa ê ủa iá0 sã Dãơ Quả àm ẫ ãa đãa a
đãợ ữ iêu í đ â đị mộ á mi á ai kái iệm ụ
ữ à à ữ.
1.1.2. Qua đim ủa iá0 sã ọ a

Mặ dù á à ý kiế ủa iá0 sã Dãơ Quả àm
- iá0 s- ọ a lại 0 ằ đị ĩa - ậ là
kô
đãợ õ, ì ếu ế, á dụ ủa à ữ kô ká ì á
dụ ủa ụ ữ [32,38]. Ô 0 ằ ầ ải ă ứ à0 ội du
mi ó â iệ đãợ âu à0 là ụ ữ, âu à0 là à ữ.
Qua đim ủa ọ a ấ õ à: Tụ ữ là mộ âu пã
21


diễ đạ ọ ẹ mộ ý, mộ ậ é, mộ ki iệm, mộ luâ lý,

mộ ô lý, ó ki là mộ s ê á. ò à ữ là mộ ầ âu

ó sẵ, ó là mộ ộ ậ ủa âu mà iu ãời đà que dù,
ã iê ó kô diễ đạ đãợ mộ ý ọ ẹ. ì ứ
ữ á, mỗi à ữ ỉ là mộ óm ừ ãa ải mộ âu 0à

ỉ; ò ụ ữ dù ắ đế

Lu
Lu n
ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h
12 vn c
3d vn
oc u
z

đâu đà là mộ âu 0à ỉ [32,39]. i qua iệm ã ѵËɣ,

22


ô đà 0i ụ ữ là mộ l0ại sá á a à i á l0ại

a da0, dâ a [32,39]. ó ậ ấ, ọ a đà â iệ
ấ õ ai kái iệm ụ ữ à à ữ:
- Tụ ữ là mộ âu 0à ỉ, là mộ l0ại sá á a
à a da0 dâ a.

- Tà ữ ỉ là mộ ầ ủa âu.
Tậm í ô ò ỉ a ằ 0 ụ ữ ó ả à ữ.
Tí dụ: ồ êu ỏ mi lỗ â ì ỏ mi lỗ â là à
ữ [32,40]. õ à e0 qua đim ủa ô, iêu í đ â iệ
ai kái iệm ụ ữ à à ữ là ai iêu í ội du à kế
ấu ữ á ủa ụ ữ à à ữ.
1.1.3.

Qua đim ủa á iả uễ ĩa Dâ à Lý ữu Tấ
Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

ПҺãm ƚ¸ເ iả uễ ĩa Dâ à Lý ữu Tấ ó ý kiế
0 ằ muố ó đãợ mộ đị ĩa 0à ỉ ụ ữ ì điu
ầ ếu là ải â iệ ụ ữ kô ỉ i à ữ mà ả i
ạ ữ à ãơ ô. ai ô đà đ ậ đế đị ĩa ủa
iá0 sã Dãơ Quả àm à ỉ a ạ ế ủa đị ĩa đó là ãa
đãa a ữ iêu uẩ đ â iệ ụ ữ à à ữ.
uễ ĩa Dâ à Lý ữu Tấ đà đãa a ữ â í, ậ
đị ụ ữ da ê á mặ ì ứ, ữ á à ội du.
- ì ứ kô ă ứ à0 số iế iu a í mà đị
đâu là ụ ữ, đâu là à ữ. é ữ á ì õ ơ[30,274].

ởi ì ả ấ ữ á, ói u à ữ ãa ải là mệ
đ 0à ỉ mà muố à âu ì ải êm à0 à ữ
ữ à ầ ká. Tái lại, ụ ữ ì ắ ắ là mộ a
iu mệ đ 0à ỉ.
- ội du, à ữ đãợ êm à0 lời ói ເҺ0 ьãпǥ ьÈɣ ƚҺªm,
23


đó là lối ói í 0 ủa â dâ ãờ dù i í ấ u là
ắ ọ, ô đọ à í ắ. Tụ ữ là âu ói 0à ỉ méƚ

Lu
Lu ận
đồ ận văn
luậ án văn thạ
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn ọc
3d vn
oc u
z

ѵÊп ®ὸ,

24


mộ ý iệm đà đãợ iệm à ô ậ là mộ â lý i ội
du ấ s í [30,275].
Từ ữ â í ê, ai ô đà đãa a kế luậ:

Tụ ữ là âu ói ãờ ắ ọ ó ầ 0ặ kô ó ầ,
ó ị điệu 0ặ kô ó ị điệu đ kế ki iệm sả uấ
0ặ đấu a à ội, a mộ â lý ổ iế, i lại mộ ậ
é âm lý, 0 ụ ậ quá ủa â dâ. Tụ ữ d0 â sá
á à đãợ 0à Ã ội ô ậ [30,275].
1.1.4. Qua đim ủa iá0 sã u uâ Diê

ù qua đim i iá0 sã ọ a, 0 uố Lị sử
ă ọ iệ am ă ọ dâ ia (ậ 2), iá0 sã u uâ
Diê đà iế: S ká au iữa ụ ữ à à ữ -ờ là s
Lu
Lu n
n vn
lu ỏn vn th
n v luậ ca c s
ăn n o h ĩ
12 văn c
3d vn
oc u
z

ká au ả ội du, ả ấu ạ0 ữ á ủa ai l0ại ì đó.
Mỗi à ữ là mộ ổ ợ ừ ằm 0 mộ ế âu 0à ỉ, là
mộ ộ ậ ấu à ủa âu. ả â mỗi à ữ ãờ
kô đãa a mộ k ế luậ ì, ó ỉ ó ội du 0 kuô kổ ủa

âu mà ó là mộ ộ ậ ấu à, 0 ki ả â mỗi âu ụ
ữ đà ó mộ ội du ọ ẹ
đãợ kuô đ lại 0 mộ mệ đ u ắ ã 0à ỉ
[17,13]

Ô ù óm á iả uố Tụ ữ iệ am 0 ằ:
ầ ải é à ữ à ụ ữ kô ải ỉ - ai iệ
-ợ ô ữ ká au, mà ủ ếu ã là mộ iệ ãợ ô
ữ à mộ iệ ãợ ý ứ Ã ội. 0 ê, iêu í ố mà
ôi ấ ầ ải da à0 đ ìm a s â iệ iữa à ữ à ụ
ữ là iêu í ậ ứ luậ. i iêu í đó, ôi em хÐƚ ƚôເ
25