HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
------

------

NGUYỄN THỊ HƯỜNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
“HIỆN TRẠNG PHÁT THẢI VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
NƯỚC THẢI TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA GIA LÂM,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI”

Hà Nội - 2021


HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
------

------

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
“HIỆN TRẠNG PHÁT THẢI VÀ CƠNG TÁC QUẢN LÝ
NƯỚC THẢI TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA GIA LÂM,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI”

Người thực hiện : Nguyễn Thị Hường
Khóa

: 62

Ngành

: Khoa học môi trường

Người hướng dẫn : ThS. Lê Thị Mai Linh

Hà Nội - 2021


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ẢN GIẢI TR NH

A H A LUẬN V N

-Ban Chủ nhiệm khoa Tài nguyên và Môi trường

:

- Bộ mơn: Hóa
ên tơi à Nguyễn Thị Hường
Sinh viên n àn

Mã SV: 621880


ọc mơi trường

Lớp: K62KHMTA

Khóa: K62

vệ khóa luận tốt nghiệp tại Tiểu ban 01 n à 22 t n 07 năm 2021
ên

tài “Hiện trạng phát th i và công tác qu n ý nước th i tại bệnh viện

khoa Gia Lâm, thành phố Hà Nội”.
ười ướn

n ThS. Lê Thị Mai Linh

Tiểu ban c m luận tốt nghiệp ê c
luận tốt nghiệp c c nội
STT

tơi c n

trước

i nộ khóa

Nội dung giải trình (*)

Tại


n

Nội dung yêu cầu chỉnh
sửa

1

Biể

trang

ồ thể hiện giá trị Thay biểu dồ dạng line thành biểu 64,65,66

các thông số ô nhiễm

ồ dạng cột.

trước và sau x lý
2

Bổ sung thời gian l y Thời gian l y m u: vào lúc 9h30 60
m u, mô t

i u kiện thời sáng và 15h30 chi u, l y vào 3

tiết l y m u

ngày 25-27/05/2021.
Thời tiết: trong mọi thời gian quan
trắc, thời tiết ổn ịnh, khơng có

mâ ,

3

ơn mư .

Cập nhật thơng tin trong Bổ sung thêm nguồn trích d n vào 25
ph n tổng quan

b ng 1.4 và 1.5.

i


Ghi chú: Sinh viên cần nêu rõ các nội dung bảo lưu v c c ội dung chỉnh sửa
trong cột tích dấu (*)
ơi

c nh s a và hồn thiện khóa luận tốt nghiệ t e

của Tiểu ban. Vậy tơi kính mong th /cô ướng d n xác nhận c
cơ ở nộp khóa luận tốt nghiệ t e q

ún

tơi ể tơi có

ịnh của Học viện.

Tơi xin trân trọng c m ơn!

NGƯỜI HƯỚNG

N

SINH VIÊN

ThS. Lê Thị Mai Linh

ii

ê c u


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, thực tập tốt nghiệp là nhiệm vụ r t quan trọng với
mỗi sinh viên.Q

ó iú

ỡ in viên có ủ i u kiện củng cố lại kiến thức

học tr n n à trường và ứng dụng trong thực tế, nân c
năn

ực cơng tác tốt

trìn

ộ chuyên môn,


i r trường.

Tôi xin chân thành c m ơn các th , cô i

i ng dạy tôi trong suốt

quá trình học tập tại Học viện Nơng nghiệp Việt Nam.
giáoThS. Lê Thị Mai Linh, n ười

trực tiế

ặc biệt là cô

ướng d n ể tơi hồn thành

khóa luận này.
Tơixin g i lời c m ơn chị Nguyễn

P ươn -

rưởng khoa kiểm

soát nhiễm khuẩn cùng các các anh, các chị tại Bệnh viện đa khoa Gia Lâm
tạo mọi i u kiện iú

ỡ tơi hồn thành nhiệm vụ trong thời gian thực

tập.Tơi xin c m ơn tới n ười t ân và i
suốt quá trình học tập và thực hiện
Mặc dù


ìn

ộng viên, iú

ỡ tôi trong

tài.

nỗ lực cố gắn , n ưn do ước

i àm t ực tế còn nhi u

bỡ ngỡ và hạn chế, b n thân lại c ư có n i u kinh nghiệm, nên khơng tránh
khỏi những thiếu sót. Vì thế tôi r t mong nhận ược những ý kiến ón

ó của

q th y cơ cùng tồn thể các bạn ọc.
Tôi xin chân thành c m ơn!
Hà Nội, ngày 23 tháng 7
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Hường

iii

21



MỤC LỤC
LỜI CẢM Ơ ..................................................................................................... i
MỤC LỤC ........................................................................................................ iv
DA H MỤC BẢ G ......................................................................................... vi
DA H MỤC HÌ H ......................................................................................... vii
ÓM Ắ

HÓA LUẬ .................................................................................. x

PHẦ MỞ ẦU ................................................................................................ x
CHƯƠ G 1

Ổ G QUA CÁC VẤ

Ề GHIÊ CỨU ............................ 3

ổn q n v nước t i tế ................................................................... 3

1.1.
1.1.1.

i niệm nước t i ............................................................................... 3

1.1.2.

i niệm nước t i tế......................................................................... 3

1.1.3.

ặc iểm củ nước t i tế ................................................................... 3


1.2.

ồn và tín c t nước t i ặc trưn củ từn

1.2.1.

ồn và tín c t nước t i ặc trưn củ c c cơ ở
c ữ

ại ìn cơ ở tế ..... 6

ện ............................................................................................... 6
ồn và tín c t nước t i ặc trưn củ c c cơ ở

1.2.2.
n

m ện ,

iên cứ

à tạ

ồn và tín

1.2.3.

- ược và c c cơ ở


c t nước t i

nx tt

tế ự

òn ,

ốc ........................ 7

ặc trưn củ c c trạm

tế x ,

ườn , t ị tr n ...................................................................................... 8
1.3.

Lượn nước t i tế

1.4.

Một ố q

1.4.1. Một ố q

t in ............................................................... 8

ịn v q n ý nước t i tế tại Việt
ịn v t


m, x

1.4.2. Q

ịn v x t i, c

1.4.3.

ên tắc ố trí cơn trìn x

1.5.

Ản

m ......................... 9

ý nước t i tế ................................... 9

é x t i, q n trắc môi trườn ................ 10
ý và iểm x nước t i....................... 11

ưởn củ nước t i tế ............................................................... 12

1.5.1. Ản

ưởn

ối với c n n ười và vi in vật ......................................... 12

1.5.2. Ản


ưởn

ối với môi trườn ............................................................. 13

1.6.

C c

1.6.1. P ươn

ươn

, côn n
x

ệx

ý nước t i tế ................................ 14

ý cơ ọc .................................................................... 15
iv


1.6.2. P ươn

x

ý ó ý ..................................................................... 17


1.6.3. P ươn

ó

ọc ........................................................................... 21

1.6.4. P ươn

in

ọc .......................................................................... 22

1.6.5. C c côn n
CHƯƠ G 2

ệx

ý nước t i ện viện iện n

ỐI ƯỢ G,

............................... 26

ỘI DU G VÀ PHƯƠ G PHÁP

GHIÊN

CỨU ..................................................................................................... 29
2.1.
2.2.


ối tượn n iên cứ ........................................................................... 29
P ạm vi n

iên cứ .............................................................................. 29

2.3.

ội

n n

iên cứ ............................................................................ 29

2.4.

P ươn

n

iên cứ ...................................................................... 29

2.4.1. P ươn

t

t ậ tài iệ t ứ c ................................................... 29

2.4.2. P ươn


t

t ậ tài iệ

t t ực ị ,

2.4.3.
2.4.4. P ươn

x

.................................................... 29

ạc và iện trườn ................................. 29

ân tíc tr n

2.4.5. P ươn

ịn t í n

iệm.................................... 31

ý ố iệ .................................................................... 31

2.4.6. P ươn

n ............................................................................ 32

CHƯƠ G 3

3.1.

m

ơc

Ế QUẢ GHIÊ CỨU VÀ HẢO LUẬ ........................... 33

ổn q n v

ện viện

Gi Lâm ........................................... 33

3.1.1. Vị trí ị ý ........................................................................................... 33
3.1.2. Lịc

ìn t àn và

t triển............................................................ 34

3.1.3. C ức năn n iệm vụ củ

ện viện ...................................................... 34

3.1.4. Cơ ở ạ t n ........................................................................................ 37
3.1.5. Q

mô


3.1.6. Cơ c
3.2.

ạt ộn củ

tổ c ức, tìn

Hiện trạn phát

ện viện.......................................................... 38
ìn n ân ự......................................................... 39

i và nước t i y tế tại ện viện

khoa Gia

Lâm ...................................................................................................... 43
3.2.1.

ồn ốc phát sinh nước t i củ

ện viện ....................................... 43

3.2.2. Lượn nước t i phát sinh .................................................................... 43
3.3.

Hiện trạn q n ý và x

ý nước t i tại ện viện .............................. 45
v



3.3.1. Hiện trạn côn t c q n ý nước t i tại ện viện ............................. 45
3.3.2.

ực trạn côn t c x

ý nước t i tại ện viện ................................ 46

3.3.2.1 Hệ thốn t

m nước th i tại bệnh viện ............................................ 34

3.3.2.2. C c t iết ị x

ý nước t i tại ện viện............................................. 50

3.3.3.

n

i côn t c q n ý và x

ý nước t i củ

ện viện

Gia Lâm ............................................................................................... 59
x t i i


3.4.

n ằm nân c

iệ q

q n ý và x

ý nước

t i tại ện viện

Gi Lâm...................................................... 62

IV. Ế LUẬ VÀ Ế

GHỊ ..................................................................... 64

1.

ết

ận ................................................................................................ 64

2.

iến n

ị .............................................................................................. 65


DA H MỤC ÀI LIỆU HAM HẢO .......................................................... 66

vi


DANH MỤC BẢNG
B n 1.1 Ước tín

ượn

B n 1.2 Ước tín

ượn nước t i ện viện ................................................... 9

B n 1.3

t in nước t i tế.............................................. 8

n c c tối t iể củ cơn trìn x

ối với

ân cư x n q n ............................................................. 11

B n 1.4 C c

ươn

B n 1.5 C c


ươn

cơ ọc x

ý nước t i. ........................................ 16

ó ý tr n x

B n 1.6 C c côn n

ệx

ệ

n

ược

ụn ................... 27

ý nước t i và c c n óm cơn

ụn .................................................................................... 28

B n 2.1 C c c
B n 3.1 Q

ý nước t i ................................. 17

ý nước t i iện


B n 1.7 Số ện viện có ệ t ốn x
n

ý nước t i ện viện

tiê và

mô iườn

B n 3.2 D n mục t n

ươn
ện

ân tíc tươn ứn ............................ 31
iện tại củ

ện viện ...................................... 38

t ố ện n ân ến

m, c ữ

ện q

c c

năm 2019, 2020 .................................................................................... 42
B n 3.3:


ốn kê ượn nước

ụn hàng ngày củ

ện viện

khoa Gia Lâm ....................................................................................... 44
B ng 3.4: Các thiết bị x
B n 3.5

ết q

ân tíc nước t i trước

viện

ix

Gi Lâm....... ..... 31
ý tậ tr n tại ện

Gi Lâm .......................................................................... 53

B n 3.6

ết q

B n 3.7


ết q

B n 3.8

ý nước th i tại bệnh viện

ân tíc nước t i
i

x t i i

tr c n ộ c

x

ý............................................... 55

ên tr c v môi trườn ......................... 59

q n ý và x

vii

ý nước t i ện viện ................... 63


DANH MỤC HÌNH
Hìn 1.1 Sơ ồ

ạt ộn củ


ệ t ốn

Hìn 3.1 Vị trí ện viện

er ten............................................... 25

Gi Lâm .................................................... 33

Hìn 3.2 Sơ ồ chức năn , n iệm vụ của bệnh viện
Hìn 3.3 Hìn
Hìn 3.4

n cổn và

ện viện

ơi ón tiế ện n ân ến

Gi Lâm ........... 21

Gi Lâm ............................... 37
m và i

trị tại Bện viện

khoa Gia Lâm ....................................................................................... 39
Hìn 3.5 Sơ ồ cơ c

tổ c ức n ân ự ện viện


Hình 3.6: Sơ ồ ệ t ốn c

nước tại ện viện

Hìn 3.7 Sơ ồ ệ t ốn t
n

khoa Gia Lâm ................. 44

m nước t i ện viện

Hìn 3.8 Sơ ồ ệ t ốn x
Hìn 3.9 Hìn

Gi Lâm............... 40
Gi Lâm ....... 46

ý nước t i ện viện

ệ t ốn x

Gi Lâm ............ 48

ý nước t i tại ện viện

Gi

Lâm ..................................................................................................... 52
Hìn 3.10 Diễn iến i trị COD, BOD5 q

ện viện

x

ý nước t i

Gi Lâm ................................................................. 56

Hìn 3.11 Diễn iến i trị
ện viện

ệ t ốn

O3-, PO43- q

ệ t ốn

x

ý nước t i

Gi Lâm ................................................................. 57

Hìn 3.12 Diễn iến i trị SSq

ệ t ốn

x

ý nước t i ện viện


hoa Gia Lâm ................................................................................. 57
Hìn 3.13 Diễn iến i trị C if rm q
viện

ệ t ốn

x

ý nước t i ện

Gi Lâm .......................................................................... 58

viii


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ATVSMT An t àn vệ in môi trườn
BTNMT

Bộ ài n

BYT

Bộ y tế

HXD
IESE

ại ọc Xâ

Viện

ựn
ọc và

côn n

KCN

ôn

KPH
KTMT

ên Môi trườn

ỹt

iệ

t iện

ĩt

ật môi trườn
ị ịn

QCVN

Q


c

ẩn Việt

m

Q - CP

Q ết ịn c ín

ủ

TCVN

iê c

ẩn Việt

m

TNHH

r c n iệm ữ

ạn

ơn tư

TT

UB

Ủ

n

UBND

Ủ

n n ân ân

WHO
XLNT

ổ c ức Y tế
X

ý nước t i

ix

ế iới

ật môi trườn


TĨM TẮT KHĨA LUẬN
tài ược lựa chọn thực hiện nhằmtìm hiểu hiện trạng phát th i nước th i
bệnh viện phát sinh từ hoạt ộng y tế và

từ ó

i cơn t c q n lý ch t th i này,

xu t các gi i pháp nhằm gi m thiểu các áp lực từ nước th i lên môi

trường xung quanh. S dụn

ươn

n

c , ơ c p, kh o sát thực ịa, l y m
cứu cho th y bệnh viện
ộn t e

n

ún q

ạc và hiện trường. Kết qu nghiên

có ệ thống thu gom và x

ịnh. Hệ thống x

với công su t 150 m3/n à ,

iên cứu thu thập thông tin thứ


ứn

ý nước th i ược hoạt

ý nước th i tại bệnh viện ược

tư

ược yêu c u x lý, ạt hiệu qu x lý cao.

r n nước th i bệnh viện xu t hiện ượng lớn vi khuẩn gây bệnh Coliform,
àm ượng BOD5, COD, N, P,

SS vượt quá tiêu chuẩn cho phép (TCVN:

28/2010/BTNMT ở cột B), không phát hiện vi khuẩn Salmonella. Sau x lý hàm
ượng BOD5, COD,

, P, SS, ạt tiêu chuẩn x th i r mơi trường, tuy nhiên

cịn ch tiêu v Coliform v n c ư
Các gi i
và v v n

ạt tiêu chuẩn

u vào hệ thống x lý cao.

ư r v thu gom, vệ sinh, v hện thống xứ ý nước th i tập trung
nhận thức tại bệnh viện nhằm giúp gi i quyết triệt ể những tồn tại,


n ược iểm trong công tác qu n lý và x lý tại bệnh viện.

x


PHẦN MỞ ĐẦU
L

o chọn đ t i
Q trình cơng nghiệp hóa, hiện ại hóa bên cạnh mặt tích cực à t úc ẩy

ngành kinh tế thì cịn gây ra những hệ lụy v môi trường. Ch t ượn môi trường
t, nước, khơng khí bị n

ưởng nghiêm trọng, là ngun nhân d n ến xu t

hiện nhi u loại bệnh tật, dịch bện c

c n n ười.

Sự gia tăng dân số liên tục của Việt Nam (ước tính mỗi năm tỷ lệ tăng dân
số bình quân à 1,14%, năm 2019 tăn t êm 10,4 triệ n ười so với năm 2009)
cũn tạo khơng ít áp lực cho hệ thống y tế. Mặc dù nhi u bệnh viện mới ược
xây dựn , n ưn

u trong tình trạng quá t i v số ượng bệnh nhân.

n lớn


ước th i bệnh viện i tăn v c số lượng và thành ph n.
Ph n lớn các bệnh viện, cơ ở y tế ược ặt ở nhữn nơi có mật ộ dân số
ơn

cao nên nế

ược kiểm sốt, x lý sẽ gây n

ưởn mơi trường, hệ sinh

t i và ặc biệt là sức khỏe n ười dân.
Hiện n , tr n 13.511 cơ ở y tế của c nước, có kho n 60% cơ ở y tế
có hệ thống x

ý nước th i

m b o tiêu chuẩn, quy chuẩn, chủ yếu là bệnh

viện tuyến tr n ươn , t ến t nh, còn lại 40% c ư
ph i

tư ệ thống x

trang bị hệ thống x
nhi

ý nước th i y tế), (Nguyễn Thanh Long, 2017). Bệnh

Gi Lâm,


viện
ó

ạt (cịn 400 bệnh viện c n

ện Gia Lâm, thành phố Hà Nội,

ược

tư,

ý nước th i. Tuy nhiên công tác vận hành, b o trì cịn gặp

ăn làm n

ưởn

ến ch t ượng x lý.

ể góp ph n gi i quyết một ph n nội dung trên tôi lựa chọn

tài “Hiện

trạng phát thải và công tác quản l nước thải tại bệnh viện Đa khoa Gia
Lâm, thành phố Hà Nội”

tài ược lựa chọn thực hiện nhằm tìm hiểu hiện

trạng phát th i nước th i bệnh viện phát sinh từ hoạt ộng y tế và
tác qu n lý ch t th i này, từ ó


n

i cơn

xu t các gi i pháp nhằm gi m thiểu các áp lực

từ nước th i ên môi trường xung quanh.

1


 Mục tiêu nghiên cứu của đ t i
Mục tiêu chung:
n

i

iện trạng phát th i và công tác qu n ý nước th i y tế bệnh viện

Gi Lâm, t ành phố Hà Nội. Từ ó
ộn

xu t gi i pháp gi m thiểu tác

ến môi trường.
Mục tiêu cụ thể:
- Nắm rõ ược c c t ôn tin cơ

n của bệnh viện


Gi Lâm, t àn

phố Hà Nội
-

n

i

iện trạn môi trườn nước th i của bệnh viện và những nh

ưởng tiêu cực của nó tới mơi trường.
-

n

i cơn t c q n ý nước th i y tế của bệnh viện.

xu t một số gi i pháp nhằm nâng cao hiệu qu qu n lý, giúp gi m

thiểu các n

ưởng củ nước th i ến mơi trường của vùng lân cận nói

riêngvà thành phố Hà Nội nói chung.

2



HƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.Tổng quan v nước thải y tế
1.1.1. Khái niệm nước thải
ước th i à nước ược th i ra sau khi s dụng hoặc tạo ra trong một q
trình cơng nghệ và khơng cịn giá trị trực tiế

ối với q

trìn

ó.

1.1.2. Khái niệm nước thải y tế
ước th i y tế à nước th i phát sinh từ c c cơ ở y tế, bao gồm cơ ở
khám bệnh, chữa bện ; cơ ở y tế dự

òn ; cơ ở nghiên cứ , à tạ

, ược;

cơ ở s n xu t thuốc. r n nước th i y tế, ngoài những yếu tố ô nhiễm thông
t ườn n ư c t hữ cơ,

u mỡ ộng, thực vật, cịn có những ch t bẩn khác và

ch t hữ cơ ặc thù, các vi khuẩn gây bệnh, chế phẩm, thuốc, ch t kh trùng,
các dung mơi hóa học, ư ượng thuốc kháng sinh và có thể có c c ồng vị
phóng xạ ược s dụng trong quá trình chẩn
th i y tế c n ược thu gom và x


n và i u trị bện . D

ó nước

ý t e c c q i ịnh hiện hành.

1.1.3. Đặc điểm của nước thải y tế
 Th nh phần, thơng số ơ nhiễm chính trong nước thải y tế
C c c ấ rắ

ro

ước

ải

ế (TS, TSS, TDS)

ước th i y tế bao gồm các thành ph n vật ý cơ
(TS),tổng ch t rắn hòa tan (TDS), tổng ch t rắn ơ
có íc t ước hạt 10-8 - 10-6 mm, không lắn
t ước hạt từ 10-3 - 1mm và lắn

n: tổng ch t rắn

ng (TSS). Ch t rắn hòa tan

ược. Ch t rắn ơ

ng có kích


ược. Ngồi ra, tr n nước th i cịn có hạt keo,

íc t ước hạt từ 10-5 - 10-4mm) khó lắng.
Theo báo cáo nghiên cứu khoa học của Bộ Xây dựn ,
TCVN: Trạm x

tài “Xâ

ựng

ý nước th i bệnh viện - Các yêu c u kỹ thuật ể thiết kế và

qu n lý vận àn ”, Hà Nội, năm 2008, tại c c cơ ở y tế khác nhau, àm ượng
cặn ơ

ng

ộng từ 75m /L ến 250m /L. Hàm ượng của các ch t ơ

ng

tr n nước th i phụ thuộc vào xự hoạt ộng của các bể tự hoại tr n cơ ở y tế.

3


Các chất hữu cơ của ước thải y tế (COD, BOD5)
Các ch tiêu hữ cơ củ nước th i y tế bao gồm: nhu c u oxy sinh hóa
(BOD5) và nhu c u oxy hóa học (COD).

BOD5 gián tiếp ch ra mức ộ ơ nhiễm do các ch t có kh năn
sinh học, mà ặc biệt là các ch t hữ cơ. BOD5 t ườn
ươn

ị oxy hoá

ược x c ịnh bằng

ân ủy sinh học trong thời gian 5 ngày nên cịn ược gọi là ch

số BOD5. Có thể phân loại mức ộ ô nhiễm củ nước th i thông qua ch số
BOD5 n ư

BOD5< 350 mg/l (mức ộ ô nhiễm th p), BOD5 nằm trong

kho ng giá trị từ 350 mg/l ến 750 mg/lít (mức ộ ơ nhiễm cao), BOD5 >750
mg/lit (mức ộ ô nhiễm r t cao).
Theo báo cáo kh o sát của Viện sức khỏe ngh nghiệ và môi trườn ,
tài: “

iên cứ

xu t gi i pháp x lý ch t th i bệnh viện ạt tiêu chuẩn môi

trườn ”, Hà ội, năm 2004, tr n nước th i tại c c cơ tế Việt Nam, hàm ượng
ộng từ 120m /

BOD5

COD là ch tiê


ể

ến 200 mg/l.
n

i mức ộ ô nhiễm nước th i, kể c ch t hữ cơ

dễ phân huỷ và khó phân huỷ sinh học. Có thể phân loại mức ộ ô nhiễm ch t
hữ cơ thông qua ch số COD n ư
th ), COD

COD < 400 mg/lít (mức ộ ơ nhiễm

ộng từ 400 mg/l - 700 mg/l (mức ộ ơ nhiễm trung bình), từ

700 mg/l – 1500mg/l (mức ộ ô nhiễm cao), COD > 1500mg/l (mức ộ ô nhiễm
r t cao). Hàm ượn COD tr n nước th i tại bệnh viện Việt
trị

ộng từ 150mg/
Các chấ di

dưỡ

m t ường có giá

ến 250mg/lít.
ro


ước thải y tế ( i ơ, phospho)

r n nước th i y tế cũn c ứa các nguyên tố in

ưỡn n ư nitơ và

phospho, c n thiết cho sự phát triển của thực vật và vi sinh vật.

ước th i bệnh

viện t ườn có àm ượn nitơ (NH4+) phụ thuộc vào quy mơ cơ ở y tế. Nước
th i phát sinh từ các phòng khám và các trung tâm y tế c p quận/huyện có hàm
ượng nitơ tổng số kho ng từ 50 – 90mg/l. Các giá trị này ch có tính ch t tham
kh o, c n ph i

n

i c ín x c nồn

ộ các ch t ô nhiễm tr n nước th i ở

các thời iểm khác nhau khi thiết kế hệ thống x lý. itơ tr n nước tồn tại ưới
4


dạn nitơ ữ cơ, nitơ moni, nitơ nitrit và nitơ nitr t, gây ra hiện tượng phú
ưỡn

và


ộc hại

ối với nguồn nước s

dụn

ăn

ống.

r n

nước,

phosphothường tồn tại ưới dạng orthophosphat (PO43-, HPO42-, H2PO4-, H3PO4)
hay polyphosphat [Na3(PO3)6] và phosphat hữ cơ. P ospho là nguyên nhân
chính gây ra hiện tượn

ú ưỡng mặt nước, nước có màu, mùi khó chịu.

Tại c c cơ ở y tế, nước th i và rác th i khi x r mơi trường khơng qua
x lýcó n

cơ àm àm ượn nitơ và

pho trong các sông, hồ tăn . Sự tồn

tại của NH4+ hoặc NH3tr n nước chứng tỏ sông, hồ bị nhiễm bẩn bởi các ch t
th i. r n


i u kiện có ơx , nitơ m ni tr n nước sẽ bị các loại vi khuẩn n ư

Nitrosomonas và Nitrobacter chuyển hoá thành nirit và nir t. Hàm ượng nirit và
nirat cao sẽ c n trở kh năn

dụn nước cho mục íc

in

ạt, ăn ống.

Chất khử trùng và một số chấ độc hại khác
Tại các bệnh viện, c c cơ ở y tế,
kh trùn

ược s dụng khá nhi u, chủ yếu là các hợp ch t của clo (cloramin B,

clorua vơi,..), i và n
trình x
nặn

ặc thù hoạt ộn , ượng hóa ch t

ồn nước th i và làm gi m hiệu qu x lý của các công

ý nước th i bằng

ươn

in


ọc. Ngoài ra, một số kim loại

n ư Hg (thủy ngân), Cd (Cadimi), Pb (chì) hay các hợp ch t AOX

(halogen hữ cơ) phát sinh trong việc chụp X- quang, r a phim nh, các phòng
xét nghiệm của bệnh viện trong q trình thu gom, phân loại
khơng triệt ể sẽ i và

ệ thống nước th i có n

ơn

ún c c ,

cơ â r ô n iễm nguồn

nước tiếp nhận.
Các vi sinh vật gây bệ

ro

ước th i y tế có thể chứ
Samonella typhi gây bện t ươn

ước thải y tế
ượng lớn các vi sinh vật gây bện n ư
àn, Shigella sp. gây bệnh lỵ, Vibrio cholerae

gây bệnh t ,Samonella paratyphi gây bệnh t ươn


àn...

th i y tế còn chứa các vi sinh vật gây nhiễm bẩn nguồn nước từ

ài r tr n nước
ân n ư

Coliform và Fecal coliform: là các vi khuẩn hình que, gram âm, sinh ra ở
nhiệt ộ 35 ± 0.5oC có kh năn
n

ên men lactose. Coliform có kh năn thích

i tr n mơi trường khí hậ nón , ặc biệt có thể sốn n ài ường ruột của
5


ộng vật (nhóm vi khuẩn coliformchủ yếu bao gồm c c

ài n ư Citrobacter,

Enterobacter, Escherichia, Klebsiella và c Fecal coliform (trong ó E.coli là vi
sinh vật t ườn

ùn

ể ch

ịnh nguồn nước bị ơ nhiễm bởi phân).


Fecal streptococci: là nhóm các vi khuẩn sống chủ yếu tr n

ường ruột

ộng vật n ư Streptococcus bovis và S.equinus. Một số lồi có phân bố rộng

củ
ơn

iện diện c trong

ường ruột củ n ười và

ộng vật n ư S.faecalis,

S.faecium và Biotype. Các loại Biotype có kh năn x t hiện c tr n nước ô
nhiễm và không ô nhiễm. Ch tiê

n

i số ượng Fecal streptococci trong

nước th i ược tiến àn t ường xuyên, tuy nhiên, nó có các ặc iểm, hình thái
khuẩn lạc có thể dễ nh m l n với các loại biotype sống tự nhiên. Vi khuẩn Fecal
streptococci r t nhạy c m ối với sự t

ổi nhiệt ộ.

Clostridium perfringens: là loại vi khuẩn ch thị, tạo bào t trong môi

trường yếm khí duy nh t. D
chu kỳ hoặc các ơ nhiễm

ó, nó ược s dụn
x

ể ch thị các ơ nhiễm theo

r trước thời iểm kh o sát do kh năn

ống
ể

sót lâu của các bào t . Vi khuẩn Clostridium perfringenslà ch tiêu quan trọn
n

i mức ộ ô nhiễm do các bào t của nó có kh năn

ốn

ót tươn

ươn với một số loại virus và trứng ký sinh trùng ối với c c cơ ở t i

ụn

nước t i.
1.2.Nguồn v tính chất nước thải đặc trưng của từng loại hình cơ sở y tế
1.2.1. Nguồn v tính chất nước thải đặc trưng của các cơ sở khám bệnh,
chữa bệnh

C c cơ ở khám bệnh, chữa bệnh phát sinh nước th i chủ yếu từcác khoa xét
nghiệm, thủ thuật, các khoa cận lâm sàng; khoa kiểm sốt nhiễm khuẩn, các
phịng ban, nhàbế ,… Tuy nhiên, mức ộ phát th i tại các khu vực này là khác
nhau. Lượn nước th i phát sinh lớn nh t tại các khu vực i u trị nội trú.
th i từ khu vực n
s dụng hỗn hợp thủ n ân

t in
ôn

àm ượng thủy ngân (Hg) cao
ược tách bằng thiết bị t c

ước

i àn răn

ặt ưới bồn r a.

Ch t kh trùng phát sinh từ khoa kiểm soát nhiễm khuẩn là nhi u nh t,

ó

ến các hoạt ộng y tế từ các khoa (xét nghiệm, ph u thuật…). C t kh trùng
6


dạng aldehyde ược s dụng r t phổ biến, àm i tăn nước ộ ô nhiễm trong
nước th i. Các khu vực i u trị, phịng xét nghiệm, thí nghiệm là nguồn phát
in nước th i chứa ch t kh trùng (glutaraldehyde), ch t kháng sinh, phóng xạ,

dung mơi hữu cơ, f rm

e

e, tế bào (nhuộm gram). Ch t th i hữ cơ,

mỡ ộng thực vật, ch t tẩy r a từ quá trình chế biến thức ăn tr n

u

căn tin,

nhà bếp tại bệnh viện…
Các hóa ch t (ch t hiện hình và ch t ổn ịnh) r t ộc hại, có nguồn gốc từ
phịng chiếu chụp X- quang. Tuy nhiên, hiện nay kh năn

ó c t phát sinh tại

ụng cơng nghệ kỹ thuật số trong

phịng này r t hạn chế do các bệnh viện

việc chụp X-quang hoặc việc x lý ch t th i phóng xạ ược kiểm tra và giám sát
chặt chẽ.
1.2.2. Nguồn và tính chất nước thải đặc trưng của các cơ sở y tế dự phòng,
nghiên cứu đ o tạo y - ược v các cơ sở sản xuất thuốc
Ngồi những thơng số ơ nhiễm ặc t ù tr n nước th i n ư COD, BOD5,
H2S, TSS, NO3-, NH4+, vi sinh vật…, nước th i từ c c cơ ở y tế ặc thù này cịn
chứa nhi u hóa ch t, ượn


ưt

ốc kháng sinh trong s n xu t thuốc.Các ch t ô

nhiễm nà t ườn t e c n ường tráng r a dụng cụ và i và nước th i, tạo
nên tính ch t ô nhiễm ặc trưn c

nước th i của loại ìn cơ ở y tế này.

ước th i t ường có giá trị pH th p, th p nh t à c c cơ ở s n xu t thuốc,
nế cơ ở s dụng các hoạt ch t có tính kháng sinh trong s n xu t, ượn
n

in t ường làm cho giá trị pH gi m xuống. Tiế

ưc t

ến à c c cơ ở nghiên

cứu y – ược và cuối cùng là các trung tâm y tế dự phòng. V các thông số ô
nhiễm n ư COD, BOD5, nitơ,

,

SS,…, khơng có sự khác biệt rõ rệt

trong ba loại ìn cơ ở y tế này (s n xu t thuốc; y tế dự phòng; nghiên cứ

à


tạo y - ược)
Riên

ối với cơ ở à tạo y - ược có bệnh viện hoặc cơ ở thực hành

có iường bện t ì nước th i có tính ch t, ặc iểm ơ nhiễm tươn tự n ư cơ ở
khám bệnh, chữa bệnh và c n ược x

ý n ư nước th i bệnh viện.

7


1.2.3. Nguồn và tính chất nước thải

đặc trưng của các trạm y tế xã,

phường, thị trấn
Trạm y tế x ,

ường, thị tr n và c c

òn

m tư n ân t ường khơng có

bện n ân i u trị nội trú. Lượn n ười ến các trạm y tế xã không nhi u trừ
ối với các loại hình y tế này, phát sinh một ượng nhỏ

thời gian tiêm chủng.


chủ yế nước th i sinh hoạt trong quá trình sinh hoạt của cán bộ y tế và một số
thủ thuật

ơn

i n. Lượn

2m3/n à êm. C c c

nước th i phát sinh trung bình kho ng từ 1-

số ơ nhiễm n ư BOD5, COD tươn

NH4+ và một số vi sinh vật gây bện .
thốn t

ối th p, chủ yếu là

ước th i không qua x lý, th i vào hệ

t nước chung.

1.3.Lượng nước thải y tế phát sinh
Dự và

ượn nước c p củ c c cơ ở y tế trong một n à

ể tính tốn


ượn nước th i phát sinh, từ ó tính toán thiết kế hệ thống thu gom, x
th i. Theo kinh nghiệm thực tế, n ười t ước tín

ý nước

ượn nước th i bằng 80% của

ượn nước c p.

n iên, ượn nước th i phát sinh c n ược x lý tại các

bệnh viện t ườn

ược tính tốn dựa trên số ượng bệnh nhân hoặc số giường

bện ( ượn nước th i tính trên bệnh nhân trong ngày).
Một cách g n ún , Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)

ư r

ượng phát

in nước th i y tế trong b n 1.1 n ư
Bảng 1.1: Ước tính lượng phát sinh nước thải y tế
STT

Quy mơ

Lượng phát sinh (lít/người/ngày)


1

Nhỏ, trung bình

200 -500

2

Lớn

400 - 700

3

Cơ ở y tế tại trường

500 - 900

học
Nguồn: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO),

2006

n iên, ượn nước th i thực tế thu gom phụ thuộc r t nhi u vào ch t
ượng của hệ thốn t

m tr n c c cơ ở y tế. Trên thực tế với hệ thống thu

8



gom không hiệu qu , ượn nước th i thực tế t

ược t ường th

ơn

n

ể

so với các giá trị ược ch ra trong b ng 1.2:
Bảng 1.2: Ước tính lượng nước thải bệnh viện
TT

Quy mô bệnh viện

Tiêu chuẩn nước cấp

Lượng nước

(số giường bệnh)

(lít/giường.ngày)

thải ước tính
(m3/ngày)

1


<1000

700

70

2

100-300

700

100-200

3

300-500

600

200-300

4

500-700

600

300-400


5

>700

600

>400

6

Bệnh viện kết hợp nghiên

1000

>500

cứ và à tạo > 700
Nguồ : Tru

â KTMT đô

ị và KCN –Trườ

ĐHXD, H

ội, 2002

ối với c c cơ ở y tế dự phòng hoặc các trạm y tế xã, tiêu chuẩn c p
nước t ường th


ơn c c i trị nêu ở b n trên. Lư

ộng từ 10 m3/n à
1m3/ngày - 3m3/n à

ến 70 m3/n à

ượn nước c

t ường

ối với c c cơ ở y tế dự phòng và từ

ối với các trạm y tế x /

ường.

1.4. Một số quy định v quản l nước thải y tế tại Việt Nam
1.4.1. Một số quy định v thu gom, xử l nước thải y tế
Quy chế qu n lý ch t th i y tế ban hành kèm theo Quyết

ịnh số

43/2007/Q -BY n à 30 t n 11 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Y tế q

ịnh:

(1) Mỗi bệnh viện ph i có hệ thống thu gom và x
Có hệ thốn t
Hệ thống cốn t

thống x

m riên nước mư

mặt và nước th i từ các khoa, phòng.

m nước th i ph i là hệ thống ng m hoặc có nắ

ậy. Hệ

ý nước th i ph i có bể thu gom bùn.

(2) Các bệnh viện khơng có hệ thống x
thống x

ý nước th i ồng bộ.

ý nước th i hoàn ch nh.
9

ý nước th i ph i bổ sung hệ


có ệ thống x

ý nước th i từ trước n ưn

ị hỏng

không hoạt ộng hoặc hoạt ộng không hiệu qu , ph i tu bổ và nâng c


ể vận

(3) Các bệnh viện
àn

ạt quy chuẩn môi trường hiện hành.
ý nước

(4) Các bệnh viện xây dựng mới, bắt buộc ph i có hệ thống x
th i trong hạng mục xây dựn và ược cơ q n có t ẩm quy n phê duyệt.
(5) Công nghệ x

ý nước th i bệnh viện ph i

ứng với các tiêu chuẩn,

quy chuẩn môi trườn , ồng thời ph i phù hợp với c c i u kiện ịa hình, kinh
í

tư, c i
(6)

í vận hành và b o trì.

ịnh kỳ kiểm tra ch t ượng x

ý nước th i. Có sổ qu n lý vận hành

và kết qu kiểm tra ch t ượng liên quan.

 Các yêu c u của hệ thống x

ý nước th i bệnh viện:

(1) Có quy trình cơng nghệ phù hợp, x
thuật quốc gia v môi trườn

ý nước th i ạt quy chuẩn kỹ

ối với nước th i y tế.

(2) Công su t phù hợp với ượn nước th i phát sinh của bệnh viện.
(3) C a x nước th i ph i thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát, l y m u.
(4) Bùn th i từ hệ thống x

ý nước th i ph i ược qu n ý n ư c t th i

rắn y tế.
1.4.2. Quy định v xả thải, cấp phép xả thải, quan trắc môi trường
C c cơ ở khám chữa bện , c c cơ ở y tế thuộc hệ thống dự

òn , à

tạo, nghiên cứu có phát sinh ch t th ilây nhiễm, nước th i trước khi th i ra môi
trường, ph i

ứng các yêu c u giới hạn cho phép v các thông số ô nhiễm

theo QCVN 28:2010/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia v nước th i y tế.
C c cơ ở s n xu t thuốc, nước th i trước khi th i r môi trường ph i

các yêu c u giới hạn cho phép v

ứng

các thông số ô nhiễm theo QCVN

40:2011/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia v nước th i công nghiệp.
rước khi th i nước th i r môi trườn , c c cơ ở y tế ph i làm thủ tục xin
c p phép x th i theo q
của Chính phủ q

ịnh tại Nghị ịnh số 201/2013/

ịnh chi tiết một số i u của Luật ài n

10

-CP ngày 27/11/2013
ên nước.


Quy trình, thủ tục quan trắc t c ộn mơi trường tại c c cơ ở khám bệnh,
chữa bệnh tuân thủ t e q
15/10/2013 của Bộ Y tế.
chữa bện , q
n

ịnh tại

ôn


tư ố 31/2013/TT-BYT ngày

ối với c c cơ ở y tế không thuộc khối khám bệnh,

ịnh quan trắc môi trường theo quyết ịnh phê duyệt báo cáo

i t c ộn môi trườn ( TM) hoặc xác nhận cam kết b o vệ môi trường

hoặc quyết ịnh phê duyệt

án b o vệ mơi trường.

1.4.3. Ngun tắc bố trí cơng trình xử l v điểm xả nước thải
Hệ thống XLNT ph i ược bố trí phù hợp với quy hoạch phát triển của
c c cơ ở y tế và ph i

m b o kho ng cách tối thiểu củ cơn trìn

ối với khu

ân cư x n q n . Kho ng cách tối thiểu phụ thuộc vào công su t x lý và
ược trình bày trong b ng 1.3:
Bảng 1.3: Khoảng cách tối thiểu của cơng trình xử l nước thải bệnh viện
đối với khu ân cư xung quanh

STT

Loại cơng trình


1
2
3
4

Trạm ơm nước th i
Trạm x ý nước th i
X ý cơ ọc, có ân ơi ùn
X lý sinh học nhân tạo, có
ân ơi ùn
X lý sinh học khơng có sân
ơi ùn, có m
àm
ơ
bùn, có thiết bị x lý mùi hơi,
xây dựng kín
Bãi lọc ng m trồng cây
t tưới cây xanh, nơng
nghiệp
Hồ sinh học
Mươn x ó

5

6
7
8
9

11


Khoảng cách ATVSMT tối thiểu (m)
ứng với công suất (m3/ngày)
200-25000
<200 (m3/ngày)
(m3/ngày)
15
20
100
100

200
150

10

15

100
50

150
200

50
200
50
150
Nguồn: QCVN 01:2008/BXD



Trong kho ng cách an tồn vệ in mơi trường ph i trồng cây xanh với
chi u rộn ≥10m.

ối với loại trạm ơm nước th i s dụn m

ơm t

chìm

ặt trong giếng khoan kín thì khơng c n kho ng cách an tồn vệ sinh mơi
trườn , n ưn
ủ diện tíc

i có ốn t ơn
ể

ơi x mùi hơi (x ở c

ộ ≥3m).

i

ôn

m b o kho ng cách tối thiểu trên thì ph i có các gi i pháp
ặt hợp khối các cơng trình và thiết bị x

cơng nghệ phù hợp hoặc xây dựng, lắ


ý nước th i và ph i ược cơ q n q n ý môi trườn

ịa p ươn c p thuận.

ước th i củ cơ ở y tế d n ra bên ngồi bằng cống kín, vật liệu khơng th m
nước.

ể i u kiện pha lỗng với nguồn tiếp nhận ược tốt, nước th i ph i x

ngập và có áp lực.
1.5.Ảnh hưởng của nước thải y tế
1.5.1. Ảnh hưởng đối với con người v vi sinh vật
ước th i từ c c cơ ở y tế r t nguy hiểm, bị ô nhiễm nặng bởi các ch t
hữ cơ, vi sinh vật, vi trùng gây bệnh, ch t ộc hóa học, ặc biệt các loại thuốc
i u trị n t ư
nghiêm trọn

ặc các s n phẩm chuyển hóa của chúng làm n

ến sức khỏe cộn

ưởng

ồng.

ăm 2014, i m ốc kế hoạc môi trường UlfNielsen củ côn t tư v n
môi trườn DHI

n Mạch ch ra rằn nước th i y tế có thể nguy hiểm ến sức


khỏe c n n ười, ặc biệt à n ười
cho rằng, mặc dù ở nồn

ộng tại các nhà máy x

ý nước th i. Ông

ộ r t th , nước th i bệnh viện cũn có t ể n

ưởng

ến ời sống của ộng vật, ví dụ: ch t Estrong có thể â c ưỡng tính, một số
ch t ộc hại, ược phẩm, ch t phóng xạ… có t ể gây n

ưởn

ến cá, gây ngộ

ộc cho cá hồi và m t hành vi của chim. rường hợp nà cũn

ược ghi nhận

trong một nghiên cứu tại Hoa Kì, năm 2015, tại các dịng suối ở hạ ư của nhà
máy x

ý nước th i, c

ực hiển thị ặc tính của con cái, có thể mang trứng.

Hơn nữ , nước th i bệnh viện không qua x lý nếu th i trực tiếp ra môi

trường khơng ch mang theo các dịng bệnh hịa vào dịng ch , mươn , m n ,
ơn n ịi q
nước ng m,

c c

ân cư mà còn t ẩm th u làm n

i ó n

ưởn

ườn

ến c mạnh

ến nhữn n ười s dụn nước ng m. Theo báo
12


cáo của sở TNMT Thanh Hó năm 2020, g n 60

t s n xu t nông nghiệp
nước th i y tế từ bệnh

của xã Qu ng Thịnh, thành phố Thanh Hóa bị ơ nhiễm
viện th i r .
m n tín

ười dân sinh sống quanh khu vực này mắc nhi u bệnh c p và


iên q n ến ô nhiễm nguồn nước n ư viêm màng tiết liệu, tiêu ch y,

n t ư…Nghiên cứu khoa học của Batool Behalma và cộng sự, năm 2016,
ánh giá mối quy hại do ô nhiễm nguồn nước th i y tếcũn c
nước nhiễm asen phục vụ cho mục íc
bện

n t ư,

ổ biến là n t ư

nhiễm ộc hệ tu n hoàn.

in

t y khi s dụng

ạt c n n ười t ường mắc các

. Hàm ượng asen lớn ơn 0,1 m /

ười nhiễm c ì â n à có n

â

cơ mắc các bệnh v

th n kinh, thận… mắc bệnh xanh da, thiếu máu do nhiễm m ni, nitr t…Ch t
tẩy trắn xen n er xi e,


i m erc r n te â viêm ường hô h p, oxalate

kết hợp với calcium tạ r c ci m x

te â

t ận, sỏi mật. Vi khuẩn, ký

sinh trùng các loại là nguyên nhân gây các bện

ường tiêu hóa, nhiễm giun,

sán. Kim loại nặng các loại: Ti, Fe, Pb, Cd, As, Hg, Zn â

t n kinh, thận,

hệ bài tiết, viêm xươn , t iếu máu.
1.5.2. Ảnh hưởng đối với môi trường
Ả

ưở

đế

ôi rườ

ước

Môi trườn nước à nơi n


iểm nh t, à nơi

t in c c ệnh tật nếu

nước th i bệnh viện ược x thẳng ra nguồn nước tiếp nhận.
bệnh viện chư q

x lý x r môi trườn

n

ước th i từ các

à một v n

gây bức xúc

trong nhân dân các khu vực lân cận vì nó gây ơ nhiễm nghiêm trọng nguồn nước
mặt. Thậm chí, nhi

nơi ứ ọng, thẩm th u còn n

ng m. Các ch t rắn ơ
tạo sự lắn

ưởn

n tr n nước th i bệnh viện â r


ến c mạc nước
ộ ục củ nước,

ọng cặn làm tắc nghẽn cốn và ường ống, máng d n.

Theo nghiên cứu của Robert A. và công sự, năm 2013,

n

i rủi ro môi

trường do tồn ư nước th i y tế tại sông Madrede Dios nước Mỹ. Hàm ượng
ch t hữ cơ, ch t in

ưỡn tr n nước sông khá cao gây ra hiện trượng phú

ưỡng mặt nước, xu t hiện hiện tượng thủy tri

13

ỏ (bùng phát t o) làm gi m