i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu khoa hc đc lp
ca tôi. Các s liu, t liu đc nêu và trích dn trong lun án đu có
ngun gc rõ ràng và trung thc. Nu sai, tôi xin chu mi trách
nhim.
TÁC GI LUN ÁN
ii
MC LC
LI CAM OAN i
DANH MC BNG, BIU, HP, S iii
DANH MC T VIT TT vi
LI M U viii
CHNG 1. MÔI TRNG U T VI HOT NG THU HÚT U T
TRC TIP NC NGOÀI 1
1.1. KHÁI NIM, C IM VÀ PHÂN LOI MÔI TRNG U T 1
1.2. CÁC YU T CA MÔI TRNG U T 18
1.3. CH S V MÔI TRNG U T 23
1.4. MT S LÝ THUYT V NH HNG CA MÔI TRNG U T N
FDI 28
1.5. TÁC NG CA MÔI TRNG U T N THU HÚT VN U T 33
1.6. NHÂN T NH HNG N QUÁ TRÌNH CI THIN MÔI TRNG U
T 38
1.7. VN DNG PHNG PHÁP PARETO VÀO NGHIÊN CU LUN ÁN 41
CHNG 2. MÔI TRNG U T VI HOT NG THU HÚT U T
TRC TIP NC NGOÀI VÀO VIT NAM 44
2.1. QUÁ TRÌNH HOÀN THIN MÔI TRNG U T TI VIT NAM T KHI
THC HIN CHÍNH SÁCH I MI, M CA 44
2.2. ÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH CI THIN MÔI TRNG U T TI VIT NAM 88
2.3. TÁC NG CA QUÁ TRÌNH CI THIN MÔI TRNG U T N THU
HÚT VN U T NC NGOÀI VÀO VIT NAM 94
2.4. MT S TN TI CA MÔI TRNG U T VIT NAM 123
CHNG 3. MT S GII PHÁP NHM TIP TC CI THIN MÔI TRNG
U T THU HÚT CÓ HIU QU NGUN VN FDI VÀO VIT NAM 141
3.1. QUAN IM CI THIN MÔI TRNG U T 141
3.2. NH HNG THU HÚT HIU QU NGUN VN FDI CA VIT NAM 146
3.3. MT S GII PHÁP NHM TIP TC CI THIN MÔI TRNG U T
THU HÚT CÓ HIU QU NGUN VN FDI VÀO VIT NAM 148
KT LUN 178
TÀI LIU THAM KHO 181
PH LC 187
iii
DANH MC BNG, BIU, HP, S
1. Các bng
Bng 1.1. Mu điu tra các doanh nghip FDI xiv
Bng 1.1. Hành vi, chính sách chính ph và quyt đnh đu t 13
Bng 1.2. Môi trng đu t nc ngoài 17
Bng 1.3. Ch s xp hng ri ro quc gia 26
Bng 1.4. Các nhóm ch s xp hng kinh doanh 28
Bng 2.1. Tng hp các vn bn pháp lut liên quan đn TNN 59
Bng 2.2. Tc đ tng trng GDP Vit nam giai đon 1990- 2009 67
Bng 2.3. Giao thông đng b 70
Bng 2.4. Hin trng cu Vit Nam 70
Bng 2.5. Chi phí vn ti đng bin t các thành ph Châu Á 75
Bng 2.6. T l dân s s dng Internet (%) 80
Bng 2.7. So sánh cc đin thoi quc t (n v tính: USD/phút) 81
Bng 2.8. Lao đng làm vic ti thi đi
m 1/7 hàng nm theo ngành kinh t 83
Bng 2.9. Chi phí lao đng ca Vit Nam 84
Bng 2.10. Chi phí lao đng ca mt s nc châu Á 85
Bng 2.11. Ch s phát trin con ngi ca Vit Nam. 86
Bng 2.12. Nng lc cnh tranh ca Vit Nam 89
Bng 2.13. Xp hng ri ro ca Vit Nam và mt s nc trong khu vc 90
Bng 2.14. Ch s nhn thc tham nhng 91
Bng 2.15. X
p hng kinh doanh ca Vit Nam 92
Bng 2.16. S ci cách kinh doanh 94
Bng 2.17. u t trc tip nc ngoài giai đon 1988-2009 95
Bng 2.18. u t trc tip nc ngoài ti Vit Nam phân theo vùng 107
Bng 2.19. u t trc tip nc ngoài Vit Nam phân theo hình thc đu t 112
iv
Bng 2.20. Vn FDI thc hin phân theo đa phng nm 2006 118
Bng 2.21. Xp hng kinh doanh ca mt s nc trong khu vc nm 2009 132
Bng 2.22. Nng lc cnh tranh ca mt s nc khu vc 136
Bng 3.1. H s ICOR ca Vit Nam thi k 2000-2009 146
Bng 3.2. D tính nhu cu vn FDI thu hút và thc hin giai đon 2010-2020 147
Bng 3.3. u t trc ti
p nc ngoài ti Vit Nam phân theo ngành 209
Bng 3.4. Khi lng hành khách vn chuyn 210
Bng 3.5. Khi lng hàng hoá đc vn chuyn 210
2. Các biu
Biu 2.1. ánh giá các yu t ca môi trng đu t 45
Biu 2.2. ánh giá các yu t ca môi trng pháp lut 60
Biu 2.3. Tng trng đin thoi. 79
Biu 2.4. Mc đ tr ngi ca c s h tng 82
Biu 2.5. ánh giá mc đ ci thin môi trng đu t ca Vit Nam 88
Biu 2.6. T
ng trng kinh t và FDI 96
Biu 2.7. u t trc tip nc ngoài ti Vit Nam phân theo ngành 105
Biu 2.8. u t trc tip nc ngoài ti Vit Nam phân theo vùng 106
Biu 2.9. Môi trng đu t và FDI đng ký ti mt s đa phng 110
Biu 2.10. Vai trò ca chính quyn đa phng 111
Biu 2.11. C cu FDI theo ngành 117
Biu 2.12. C cu FDI thc hin theo hình thc đu t 122
Biu 2.13. Yu t gây tr ngi đn hot đng đu t ca DN FDI 123
Biu 2.14. ánh giá c s h tng ca Vit Nam 139
Biu 3.1. Yu t ca môi trng đu t làm nh hng ln đn chi phí 207
Biu 3.2. Yu t ca môi trng đu t làm nh hng đn ri ro 207
Biu 3.3. Yu t ca môi tr
ng đu t làm nh hng đn rào cn cnh tranh 208
v
3. Các s đ
S đ 1.1. Môi trng đu t quc t 2
S đ 1.2. Mi quan h gia chính ph, môi trng đu t và nhà đu t 9
S đ 1.3. Môi trng đu t nc ngoài 15
S đ 1.4. Quy trình đu t trc tip nc ngoài 33
S đ 1.5. Quy trình đánh giá môi trng đu t bng phng pháp Pareto 42
S đ 1.6. Quy trình đánh giá môi trng đu t
bng phng pháp Pareto, vn
dng cho các phn ca lun án 43
vi
DANH MC T VIT TT
AFTA Khu vc Mu dch T do ASEAN (ASEAN Free Trade Area)
APEC Din đàn hp tác kinh t châu Á - Thái Bình Dng (Asia - Pacific
Economic Cooperation)
ASEAN Hip hi các quc gia ông Nam Á (Association of Southeast Asian
Nations)
BKH&
T
B K hoch và u t
BOT Xây dng vn hành chuyn giao (Build-Operate-Transfer)
BT Xây dng chuyn giao (Build-Transfer)
BTA Hip đnh Thng mi Vit-M (U.S Vietnam Bilateral Trade
Agreement)
BTO Xây dng chuyn giao vn hành (Build-Transfer-Operate)
CPI Ch s nhn thc v tham nhng (Corruption Perceptions Index)
CCHC Ci cách nn hành chính
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip Nhà nc
TNN u t nc ngoài
EU Liên minh châu Âu (European Union)
EVN Tp đoàn đin lc Vit Nam (Vietnam Electricity)
FIAS B phn dch v t vn đu t nc ngoài, t chc dch v liên kt gia
tp đoàn tài chính quc t và Ngân hàng th gii (Foreign Investment
Advisory Service)
FDI u t trc tip nc ngoài (Foreign Direct Investment)
GATT Hip đnh chung v thu quan và thng mi (General Agreement on
Tariffs and Trade)
GCNT Giy chng nhn đu t
GDP Tng sn phm trong nc (Gross Domestic Product)
GTB Giao thông đng b
HDI Ch s phát trin con ngi (Human Development Index)
vii
ICRG Ch s xp hng ri ro quc gia (International Country Risk Guide)
IMF Qu tin t Quc t (International Monetary Fund)
JETRO T chc Xúc tin Ngoi thng Nht Bn (Japan External Trade
Organization)
M&A Hình thc mua li và sáp nhp (Merger and Acquisitions)
OECD T chc hp tác và phát trin (Organization for Economic Cooperation
and Development)
OLI S hu - Ni đa hoá - Quc t hoá (Ownership - Localization -
Internationalization)
PCI Ch s nng lc cnh tranh cp tnh (Provincial Competitiveness Index)
PNTR Quan h thng mi bình thng vnh vin (Permanent Normal Trade
Relations)
R&D Nghiên cu và Trin khai (Research and Development)
TI T chc Minh bch quc t (Transparency International)
TNCs Các công ty xuyên quc gia (Trans-National Companies)
VCCI Phòng Thng mi và Công nghip Vit Nam (Vietnam Chamber of
Commerce and Industry)
VHTT Vn hóa Thông tin
UNCTAD Hi ngh ca Liên Hip Quc v Thng mi và Phát trin (United
Nations Conference on Trade and Development)
WB Ngân hàng Th gii (World Bank)
WEF Din đàn Kinh t Th gii (World Economic Forum)
WIR Báo cáo u t Th gii (World Investment Report)
WTO T chc thng mi Th gii (World Trade Organization)
XNK Xut nhp khu
XTT Xúc tin đu t
viii
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài lun án
Sau hn 20 nm k t khi ban hành Lut u t nc ngoài đu tiên, ngun
vn đu t trc tip nc ngoài đã góp phn thc hin mc tiêu tng trng và phát
trin kinh t xã hi ca Vit Nam. Theo s liu ca Cc u t nc ngoài, B K
hoch và u t
, tính đn ngày 15/12/2009, Vit Nam có 10960 d án còn hiu lc
vi tng vn đu t đng ký là 177,113 t USD, vn điu l là 57,159 t USD. FDI
là ngun vn b sung quan trng cho nn kinh t; thúc đy tng trng kinh t đt
nc; tác đng đn quá trình chuyn dch c cu kinh t theo hng công nghip
hóa, hin đi hóa; FDI to vic làm, nâng cao trình đ tay ngh và thu nhp cho
ngi lao đng; FDI góp phn tng cng kh nng khoa hc công ngh ca nc
ch nhà; thúc đy hot đng xut khu, tip cp th trng th gii và hi nhp kinh
t quc t; to ra môi trng cnh tranh mnh m, gia các công ty có vn FDI vi
nhau, gia các DN trong nc và DN FDI, gia các DN trong nc vi DN trong
nc Thành tu ca hot đng đu t trc tip nc ngoài không th ph nhn
nhng c gng ci thin môi trng đu t ca chính ph.
Trong bi cnh hu khng hong, chin lc ca nhà TNN (trong đó có
TNCs) đã có nhiu thay đi. Vi kh nng tài chính khó khn, th trng thu hp và
ri ro cao hn do nn kinh t th gii vn còn du hiu bt n, dòng vn FDI toàn
th gii có xu hng gim đi so vi giai đon trc khng hong. Trong khi đó,
cuc cnh tranh thu hút đu t trc tip nc ngoài gia các quc gia ngày càng gay
gt. Trong cuc cnh tranh này, môi trng đu t ca quc gia là điu kin tiên
quyt đi vi quá trình thu hút và gii ngân vn FDI. Mt quc gia ch có th thu
hút đc ngun vn FDI khi quc gia đó có môi trng đu t hp dn.
Ti Vit Nam, k t khi bt đu thc hin ci cách và m ca nn kinh t,
vic hoàn thin môi trng đu t là vn đ cp thit cn xem xét đ thu hút tt mi
ngun vn đu t cho vic thc hin mc tiêu tng trng và phát trin kinh t.
Chính ph Vit Nam đã n lc ci thin môi trng đu t ngày càng thông thoáng
hn, minh bch hn và cnh tranh hn. Vic Vit Nam tr thành thành viên ca
ix
WTO, ri ro v xut khu hàng hóa và ri ro cnh tranh quc t đc gim thiu,
to tâm lý an toàn cho các nhà đu t, nh hng tích cc ti thu hút vn FDI.
thu hút đc ngun vn FDI có cht lng khi Vit nam đã là thành viên
ca WTO, trong bi cnh cnh tranh thu hút FDI ngày càng khc lit và sau khng
hong đòi hi Vit Nam phi tích cc ci thin môi trng đu t, to môi trng
đ
u t thun li cho hot đng FDI. Tuy nhiên, Vit Nam hin vn còn mt s rào
cn nh hng tiêu cc đi vi vic thu hút và s dng ngun vn FDI nh yu kém
v c s h tng kinh t, khan him lao đng có trình đ, th tc hành chính còn
nhiu phc tp Do đó, cn có nghiên cu đ h thng li quá trình ci thin môi
trng đu t, nhng nh hng ca môi trng đu t đn FDI, và đa ra gii pháp
đ tip tc hoàn thin môi trng đu t đ thu hút và s dng hiu qu ngun vn
FDI nhm mc tiêu tng trng và phát trin bn vng. góp phn thc hin mc
tiêu trên, tác gi chn đ tài: “Môi trng đu t vi hot đng thu hút vn đu t
trc tip nc ngoài vào Vit Nam” đ nghiên cu.
2. Tng quan tình hình nghiên cu
Ti Vit Nam và trên th gii, có nhiu công trình nghiên cu v đu t trc
tip nc ngoài và môi trng đu t. Các công trình chú trng vào tình hình thu
hút ngun vn FDI ti mt quc gia, vùng, khu vc, tình hình thc hin ngun vn
FDI, vai trò ca ngun vn FDI đn nc ch đu t và nc nhn đu t, nh
hng ca mt s khía cnh ca môi trng đu t đn thu hút FDI, và xúc tin
TNN. Mt s công trình liên quan ti đ tài lun án mà tác gi đc bit, gm:
• Tài liu “Tng kt 17 nm thi hành Lut đu t nc ngoài ti Vit nam” ca
Ban Biên tp Lut đu t chung đ cp ti tình hình thu hút và s dng vn FDI
k t khi ban hành Lut đ
u t nc ngoài đu tiên vào cui nm 1987 cho đn
ht nm 2004, đng thi đa ra nhng kt qu đt đc và tn ti ca tình hình
thu hút và s dng ngun vn TNN đ làm tài liu tham kho cho vic ban
hành Lut đu t chung. Tài liu không chú trng ti các yu t ca môi trng
đu t, và nh hng ca môi trng đu t đn FDI.
x
• FIAS (B phn dch v t vn đu t nc ngoài, t chc dch v liên kt gia
tp đoàn tài chính quc t và Ngân hàng th gii), Tài liu tho lun chính sách
v Vic áp dng các u đãi đu t đ thu hút đu t trc tip nc ngoài, 2004.
Tài liu này đ cp đn các u đãi đu t và tác dng ca u đãi đu t đn thu
hút đâu t trc tip nc ngoài. Tài liu không đ cp đn các yu t khác ca
môi trng đu t có nh hng đn c thu hút và thc hin vn FDI.
• Lun án tin s kinh t "Mt s bin pháp thúc đy vic trin khai thc hin các
d án đu t trc tip nc ngoài ti Vit Nam" c
a tác gi Bùi Huy Nhng
bo v nm 2006 ti Trng i hc Kinh t quc dân Hà Ni. Ngoài lý thuyt
và thc trng v thu hút FDI, lun án đã tp trung trình bày v tình hình trin
khai thc hin các d án FDI và đa ra gii pháp nhm thúc đy trin khai thc
hin các d án FDI. Lý thuyt và thc trng v môi trng đu t cng nh nh
hng ca môi trng đu t ti thu hút FDI không thuc phm vi lun án nên
tác gi không tp trung trình bày.
• Nghiên cu “Impact of government policies and Investment agreements on FDI
inflows” ca tác gi Rashmi Banga do U ban ca n nghiên cu các quan
h kinh t quc t xut bn nm 2003 đ cp ti đu t trc tip nc ngoài ca
15 nc ông, Nam, và ông Nam Á và lng hoá tác đng ca các yu t nh
hng ti dòng chy vn đu t trc tip nc ngoài vào các nc ti nm 2001.
Các yu t có nh hng đn thu hút FDI là mt khía cnh ca môi trng đu
t (chính sách đu t) và môi trng đu t quc t. Nghiên cu này không chú
trng ti các yu t khác ca môi trng đu t ca nc nhn đu t.
• tài cp b “Tác đng ca minh bch hoá hot đng kinh t đn đu t tr
c
tip nc ngoài vào Vit Nam” do Tin s Phm Vn Hùng ch nhim, bo v
nm 2008 đ cp đn lý thuyt và thc trng v minh bch hoá hot đng kinh t
cng nh tác đng ca minh bch hoá hot đng kinh t đn thu hút vn FDI ca
Vit Nam. T đó, đ tài đa ra gii pháp tng cng minh bch hoá hot đng
kinh t nhm thu hút có hiu qu ngun vn FDI.
xi
• Cun sách “Thc hin đu t trc tip nc ngoài sau khi Vit Nam gia nhp
WTO. Kt qu điu tra 140 DN có vn TNN” do Tin s inh Vn Ân và Tin
s Nguyn Th Tu Anh đng ch biên. Ni dung ca cun sách bc đu nhn
dng các các yu t có nh hng đn trin khai thc hin và hot đng ca d
án sau khi Vit Nam gia nhp WTO. Cun sách tp trung vào nhn dng hai
nhóm yu t nh hng đn trin khai thc hin d án và hot đng sn xut
kinh doanh ca DN có vn TNN gm (1) nhóm yu t đn t thc hin cam
kt WTO và (2) mt s yu t ni ti ca nn kinh t. Các yu t ni ti ca nn
kinh t nh hng đn thc hin d án đu t đc đánh giá thông qua kt qu
điu tra 140 DN có vn TNN. Các yu t ni ti ca nn kinh t đc tách bit
thành yu t có nh hng đn giai đon trin khai thc hin d án và yu t nh
hng đn giai đon sn xut kinh doanh đc phân tích thông qua kt qu điu
tra nhm nhn dng mt s yu t gây tr ngi đn thc hin d án FDI.
• Báo cáo “ánh giá hiu qu điu chnh chính sách đu t trc tip nc ngoài
Vit Nam” ca Tin s Nguyn Th Tu Anh, vit cho tài “Hiu qu điu
chnh chính sách FDI Vit Nam” do i hc Kinh t, i hc quc gia Hà
Ni ch trì th
c hin. Báo cáo đánh giá hiu qu điu chnh chính sách theo hai
phng din: th nht, vic điu chnh chính sách nh hng đn vn FDI (gm
vn đng ký và vn thc hin). S thay đi ca vn FDI đc coi là hiu qu
trung gian ca vic điu chnh chính sách. Th hai, báo cáo đánh giá đóng góp
ca khu vc có vn FDI vào kt qu phát trin kinh t xã hi Vit Nam, đây
đc coi là hiu qu cui cùng ca vit điu chnh chính sách.
Các nghiên cu đã đ cp đn mt s yu t ca môi trng đu t và nh
hng ca yu t này đn dòng FDI vào mt nc, mt khu vc. Tuy nhiên, trong
các tài liu tác gi tham kho, cha có nghiên cu nào h thng hoá nhng vn đ lý
lun v môi trng đu t ca nc nhn đu t và nh hng ca môi trng đu
t ti dòng chy vn đu t trc tip nc ngoài vào mt quc gia, nht là quá trình
ci thin MTT Vit nam, nh hng ca MTT đn dòng FDI vào Vit Nam. Do
vy, vi đ tài “Môi trng đu t vi hot đng thu hút đu t trc tip nc
xii
ngoài vào Vit Nam”, tác gi mong mun h thng hóa lý lun v môi trng đu
t, v nh hng ca môi trng đu t đn FDI, quá trình ci thin môi trng đu
t Vit Nam, nh hng ca s thay đi các yu t ca môi trng đu t đn FDI
và rút ra tn ti gây tr ngi ti FDI nhm đa ra gii pháp nhm tip tc c
i thin
các yu t rào cn ca môi trng đu t đn quá trình thu hút và gii ngân ngun
vn này.
3. Mc đích và nhim v nghiên cu ca lun án
Mc đích nghiên cu ca lun án là đánh giá quá trình ci thin môi trng
đu t, phân tích nh hng ca môi trng đu t ti quá trình thu hút và trin khai
thc hin các d án FDI ti Vit Nam, t đó rút ra các tn ti c bn ca môi trng
đu t nhm đ xut mt s gii pháp khc phc nhng tn ti trng yu ca môi
trng đu t nhm thu hút có hiu qu ngun vn FDI.
Vi mc đích đó, lun án có mt s nhim v sau:
• H thng hóa, và hoàn thin c s lý lun v môi trng đu t.
• Làm rõ c
s lý lun v tác đng ca môi trng đu t đn FDI.
• Phân tích quá trình ci thin môi trng đu t t nm 1986 cho đn ht nm
2009 theo tng yu t ca môi trng đu t.
• Cn c vào vào mt s ch s và kt qu điu tra đ đánh giá tng quát quá trình
ci thin môi trng đu t ca Vi
t Nam.
• Trên c s s thay đi ca các yu t môi trng đu t và quá trình thu hút vn
FDI, đ tài s phân tích nh hng ca môi trng đu t đn vic tình hình thu
hút và thc hin vn FDI giai đon 1988-2009.
• S dng phng pháp thích hp đ rút ra nhng tr ngi quan trng ca môi
trng đu t đn thu hút và s dng vn FDI.
• xu
t mt s gii pháp u tiên khc phc nhng tn ti chính ca môi trng
đu t đ thu hút hiu qu ngun vn FDI.
xiii
4. i tng và phm vi nghiên cu ca lun án
tài nghiên cu môi trng đu t vi vic thu hút vn đu t trc tip
nc ngoài. Môi trng đu t có tác đng đn FDI bao gm: môi trng đu t
nc nhn đu t (còn gi là môi trng đu t nc ngoài), môi trng đu t
nc đu t và môi trng quc t
. Trong ba môi trng đu t thành phn, ch có
môi trng TNN là môi trng mà nc nhn đu t có th ch đng kim soát
khi mun thu hút vn FDI. Lun án ch tp trung nghiên cu môi trng đu t ca
Vit Nam. Trong các yu t ca môi trng đu t Vit Nam, có nhng yu t coi
nh n đnh hoc hu nh không thay đi nh điu môi trng t nhiên, môi trng
chính tr. Do đó, lun án ch tp trung vào trình bày các yu t ca môi trng đu
t mà chính ph có nh hng mnh, gm: Môi trng chính sách, pháp lut; Th
tc hành chính; Môi trng kinh t; C s h tng và Ngun nhân lc.
V phm vi thi gian, đ tài nghiên cu môi trng đu t, nh hng ca
môi trng đu t ti ngun vn đu t trc tip nc ngoài t khi Vit nam thc
hin chính sách đi mi đn nm 2009. Cui cùng, đ tài đa ra các gii pháp ci
thin môi trng đu t cho thi gian ti.
5. Phng pháp nghiên cu
đt đc mc tiêu và thc hin nhim v nghiên cu, trong quá trình
nghiên cu, đ tài s dng tng hp nhiu phng pháp nghiên cu: phng pháp
thng kê, phng pháp kho nghim tng kt thc tin, phng pháp tng hp, so
sánh, đi chiu, phng pháp lch s c th, phng pháp điu tra và phng pháp
Pareto. tài còn s dng mt s bng, biu, s đ đ minh ho.
V d liu, lun án đã thu thp c d liu th cp và s cp. Vi d liu th
cp, lun án s dng s liu thng kê Niên giám thng kê các nm ca Tng cc
Thng kê, s liu FDI ca Cc u t nc ngoài, các s liu v các yu t ca môi
trng đu t ca B K hoch đu t, B Thông tin và Truyn thông, B Giao
thông vn ti và các b khác. Ngoài ra, lun án cng trích dn ý kin đánh giá ca
xiv
mt s chuyên gia, các s liu đánh giá ch s môi trng đu t ca t chc trong
nc và quc t.
Bng 1.1. Mu điu tra các doanh nghip FDI
Tnh/thành ph S phiu T trng Vùng Vùng kinh t trng đim
Bc Ninh 2 2% ng bng Sông Hng Bc B
Hà Ni 43 47% ng bng Sông Hng Bc B
Hi Dng 1 1% ng bng Sông Hng Bc B
Hi Phòng 1 1% ng bng Sông Hng Bc B
Hng Yên 10 11% ng bng Sông Hng Bc B
Qung Ninh 2 2% ng bng Sông Hng Bc B
Vnh Phúc 3 3% ng bng Sông Hng Bc B
Bình Dng 1 1% ông Nam B Phía Nam
Bình Phc 1 1% ông Nam B Phía Nam
H Chí Minh 15 16% ông Nam B Phía Nam
Vng Tàu 1 1% ông Nam B Phía Nam
à nng 2 2% Duyên hi Min Trung Min Trung
Ngh An 1 1% Duyên hi Min Trung
Qung Nam 4 4% Duyên hi Min Trung Min Trung
Thanh Hóa 1 1% Duyên hi Min Trung
Kon Tum 1 1% Tây Nguyên
Lng Sn 1 1% Vùng núi phía Bc
Lào Cai 1 1% Vùng núi phía Bc
Yên Bái 1 1% Vùng núi phía Bc
Tng 92 100%
Vi d liu s cp, lun án cng s dng phng pháp điu tra đ thu thp s
liu đánh giá thc trng môi trng đu t Vit Nam và nh hng ca môi
trng đu t đn thu hút vn FDI. Trong tháng 1, 2 nm 2010, phiu điu tra đc
gi ti 200 DN có vn FDI và nhn đc 92 phiu tr li, đt 46%. Mu phiu điu
tra và kt qu điu tra đc trình bày ph lc 1, 2. Mu phiu điu tra cng đc
dch ra ting Anh nhm to điu kin thun li cho vic điu tra. Trong s 92 phiu
điu tra tr li, s phiu điu tra đc DN FDI tr li nhiu nht 3 đa phng (Hà
Ni 47%, H Chí Minh 16%, Hng Yên 11%). S phiu điu tra tr li 19 tnh
thành ph, tp trung c 3 vùng kinh t trng đim và nhiu vùng trong c nc
ông Nam B, ng bng Sông Hng, Duyên hi Min Trung, Vùng núi phía Bc,
xv
Tây Nguyên. Tuy s phiu tr li ch là 92 phiu, cha đc nhiu và mang tính
cht tham kho, nhng kt qu điu tra cung cp thông tin tham kho có ích v ý
kin ca các DN FDI, phn ánh nhng rào cn nh hng ti hot đng đu t ca
h, b tr cho nhng đánh giá v môi trng đu t thu đc t các thông tin th
cp.
6. Nhng đóng góp m
i ca lun án
ng trc nhu cu vn đu t cho tng trng và phát trin kinh t còn
cha đc đáp ng, Vit Nam cn thng xuyên xem xét tác đng ca môi trng
đu t đn thu hút và gii ngân FDI, phát hin nhng rào cn đi vi quá trình thu
hút vn FDI. Rào cn ca môi trng đu t không ch c đnh mt s yu t nht
đnh vì môi trng đu t bao gm tng hòa ca nhiu yu t luôn vn đng, thay
đi theo thi gian to ra các trng thái khác nhau. Nhng yu t này có th là rào
cn đi vi thu hút vn FDI ngày hôm qua có th đã đc d b thì ngày hôm nay
li xut hin thêm rào cn mi có th nh hng mnh m hn đn hot đng thu
hút FDI. Vic đnh k đánh giá li môi trng đu t là mt nhim v và còn là đòi
hi khách quan, giúp Vit nam tng cng thu hút vn FDI mt cách hiu qu đ
phát trin kinh t bn vng. Vi ý ngha đó, lun án mong mun góp phn nh vào
vic tìm hiu yu t trng yu gây tr ngi cho thu hút vn FDI và đ xut gii pháp
ci thin yu t trng yu này trong giai đon hin nay nhm thu hút có hiu qu
ngun vn FDI. C th, lun án đã có mt s đóng góp mi sau:
• Lun án đã đa ra bc tranh tng th lý lun v môi trng đu t gm khái
nim, đc đim, phân loi, các yu t ca môi trng đu t các ch s môi
trng đu t. Các nghiên cu khác ch đ cp phn nào và cha h thng đy
đ vn
đ lý lun v môi trng đu t.
• Cn c vào phm vi và mc đích nghiên cu ca lun án, tác gi rút ra khái nim
môi trng đu t và làm rõ hn khái nim môi trng đu t: môi trng đu
t gm nhiu yu t, ch đ cp đn môi trng đu t ca nc nhn đu t, có
nh hng đn chu k d án đu t và mang li li ích kinh t cho mi ngi
không ch ch đu t nhm tng trng và phát trin kinh t bn vng.
xvi
• Cn c vào khái nim môi trng đu t, lun án đã mnh dn rút ra và phân
tích 5 đc đim ca môi trng đu t, bao gm: tính tng hp, tính hai chiu,
tính đng, tính m và tính h thng ca môi trng đu t.
• Trong ni dung lý thuyt v môi trng đu t, lun án đã tng hp, h thng
hóa và làm rõ các yu t ca môi trng đu t, các tiêu chí phân loi môi
trng đu t và các ch s phn ánh hin trng môi trng đu t.
• Lun án h thng hóa các lý thuyt to ra dòng chy FDI, phân tích các yu t
ca môi trng đu t nc nhn đu t đ cp trong các lý thuyt có nh hng
ti dòng chy FDI. ng thi, lun án cng phân tích c ch tác đng ca môi
trng đu t
đn thu hút vn FDI qua 3 khía cnh: chi phí đu t, ri ro đu t
và rào cn cnh tranh.
• Môi trng nc nhn đu t thay đi các do s tác đng ca nhân t ch quan
và khách quan. Theo tác gi, quá trình ci thin môi trng đu t chu tác đng
ca: Nhu cu phát trin kinh t xã hi ca bn thân các quc gia, Xu hng t do
hóa, toàn cu hóa, Xu hng phát trin khoa hc và công ngh trên th gii, Các
công ty xuyên quc gia, Chính sách và kh nng ca nhà TNN. Lun án đã ch
rõ vì sao tng nhân t có nh hng đn quá trình ci thin môi trng đu t.
• thu thp s liu s cp làm c s cho vic đánh giá quá trình ci thin môi
trng đu t, tác đng ca các yu t thuc môi trng đu t đn thu hút vn
FDI, lun án đã tin hành đi
u tra các DN FDI, kt qu thu đc 92 phiu tr li.
• Trong lun án, tác gi đã vn dng phng pháp Pareto vào quá trình nghiên cu
lun án nhm tìm ra yu t quan trng gây tr ngi đn hot đng FDI. Lun án
đã đ xut quy trình đánh giá, ci thin môi trng đu t theo phng pháp
Pareto (S đ 1.6. ).
• Lun án đã phân tích quá trình ci thin môi trng đu t ca Vit Nam theo
môi tr
ng thành phn nh môi trng t nhiên, môi trng chính tr, môi
trng chính sách, pháp lut, th tc hành chính, môi trng kinh t, c s h
tng, ngun nhân lc. Các môi trng đu t thành phn đc tác gi c gng
xvii
thu thp s liu phân tích theo tin trình thi gian. Bên cnh đó, lun án s dng
kt qu điu tra đ đánh giá tng môi trng đu t thành phn.
• Cn c vào kt qu điu tra và các ch s đc các t chc công b theo thi
gian đ đánh giá quá trình ci thin môi trng. ây là các ch s đc các t
chc công b g
n đây nht.
• Lun án đã phân tích nh hng ca s thay đi các môi trng đn FDI t nm
1988-2009 theo tng giai đon đn vn FDI thu hút và thc hin theo tng giai
đon. ng thi, lun án cng cho thy nh hng bi các yu t thuc môi
trng đu t đn c cu FDI thu hút và thc hin theo ngành, vùng, hình thc
đu t.
• Lun án
đã s dng ch s v môi trng đu t ca nm 2009 kt hp vi biu
din bng biu đ Pareto nhng yu t gây tr ngi ln nht cho hot đng
TNN theo đánh giá ca các DN điu tra đ ch ra mt s tn ti trng yu ca
môi trng đu t có nh hng nhiu nht đn FDI. Nhng tr ngi ln nht
nh hng đn thu hút FDI thuc v các yu t: môi trng kinh t v mô, quy
hoch phát trin kinh t, xã hi ca vùng, ngành, h thng lut pháp liên quan
đn đu t và kinh doanh, th tc hành chính, tham nhng, c s h tng và
ngun nhân lc.
• quá trình ci thin môi trng đu t đt hiu qu cao, tác gi đã đ xut
nhng quan đim cn quán trit trong quá trình ci thin môi trng đu t, bao
gm: ci thin môi trng đu t phi đi trc mt bc; ci thin môi trng
đu t h thng, đng b, hp lý; kt hp ci thin tng bc vi nhng bc
đt phá; đm bo nguyên tc tp trung, dân ch trong quá trình ci thin môi
trng đu t; ci thin môi trng đu t thng xuyên và đnh k; ci thin
môi trng đu t cn quan tâm ti li ích ca nhiu bên: nhà đu t, xã hi; ci
thin môi trng đu t phi phù hp vi điu kin đa phng và bi cnh môi
trng đu t quc t; xã hi hóa quá trình ci thin môi trng đu t; gn kt
cht ch quá trình ci thin môi trng đu t vi hot đng xúc tin đu t.
xviii
• Lun án đã u tiên các yu t tr ngi trng yu ca môi trng đu t đ đ
xut các gii pháp có tính h thng nhm gii quyt các tr ngi này ca môi
trng đu t trong thi gian ti nhm thu hút có hiu qu ngun vn FDI.
7. Kt cu ca lun án
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài đc chia làm 3 chng nh sau:
Chng 1: Môi trng đu t vi hot đng thu hút vn đu t trc tip nc ngoài
Chng 2: Môi trng đu t vi hot đng thu hút vn đu t trc tip nc ngoài
vào Vit Nam
Chng 3: Mt s gii pháp nhm tip tc ci thin môi trng đu t Vit nam đ
thu hút có hiu qu ngun vn FDI vào Vit Nam
1
CHNG 1. MÔI TRNG U T VI HOT NG THU HÚT U
T TRC TIP NC NGOÀI
1.1. KHÁI NIM, C IM VÀ PHÂN LOI MÔI TRNG U T
1.1.1. Khái nim
Môi trng đc hiu là mt không gian hu hn bao quanh nhng s vt
hin tng, yu t hay mt quá trình hot đng nào đó nh môi trng nc, môi
trng vn hoá, môi trng sng, môi trng kinh doanh… Môi tr
ng đu t là
mt thut ng đã đc nghiên cu và s dng trong lnh vc kinh t và qun tr kinh
doanh nhiu nc trên th gii. Cho đn hin nay, khái nim môi trng đu t
đc nhiu tác gi đ cp đn nhng vn còn cha thng nht. Khái nim môi
trng đu t đc nghiên cu và xem xét theo nhiu khía cnh khác nhau tu theo
mc đích, phm vi, đi tng nghiên cu.
• Khái nim 1: “Môi trng đu t quc t là tng hoà các yu t có nh hng
đn các hot đng kinh doanh ca nhà đu t trên phm vi toàn cu.”[25]
Khái nim này đ cp đn các yu t ca môi trng đu t quc t nh
hng đn dòng chy vn đu t trc tip nc ngoài. Trong đó, môi trng đu t
quc t bao gm các yu t ca nc nhn đu t (nh tình hình chính tr, chính
sách-pháp lut, v trí đa lý-điu kin t nhiên, trình đ phát trin kinh t, các đc
đim vn hoá xã hi), các yu t nc đu t (nh thay đi chính sách kinh t v
mô, các hot đng thúc đy đu t ra nc ngoài ca chính ph, tim lc kinh t,
khoa hc công ngh) và các yu t thuc môi trng quc t (nh xu hng đi
thoi chính tr khu vc và th gii, liên kt khu vc, tng trng ca TNCs và tc đ
toàn cu hoá). Vy, môi trng đu t quc t gm 3 môi trng b phn, đó là:
môi trng đu t nc nhn đu t (còn gi là môi trng TNN), môi trng
đu t nc đi đu t và môi trng quc t. Mi quan h gia 3 môi trng đc
th hin S đ 1.1. Nu tng yu t ca tng môi trng b phn thay đi s tác
đng đn quyt đnh đu t ra nc ngoài ca ch đu t, và t đó nh hng đn
dòng chy vn đu t quc t.
2
Dòng vn đu t ra nc ngoài
Dòng li nhun đu t chuyn v nc
Ngun: Phùng Xuân Nh [25].
S đ 1.1. Môi trng đu t quc t
Tuy nhiên, khác vi khái nim môi trng đu t quc t, các tác gi khác
ch chú ý ti môi trng TNN.
• Khái nim 2: “môi trng đu t là tng th các yu t, điu kin và chính sách
c
a nc tip nhn đu t chi phi đn hot đng đu t nc ngoài.” [38]
Khái nim 2 cng quan tâm ti nh hng ca môi trng đu t ti hot
đng FDI nhng ch chú ý ti các yu t ca môi trng đu t ca nc tip nhn
đu t. Khái nim này không đ cp ti các yu t ca môi trng bên ngoài (môi
trng quc t, môi trng nc đi đu t) có nh hng đn hot đng FDI.
• Khái nim 3, “môi trng đu t phn ánh nhng nhân t đc trng ca đa
đim, t đó to thành các c hi và đng lc cho DN đu t hiu qu, to vic
làm và phát trin”. [65]
Khái nim 3 đc đa ra trong Báo cáo phát trin th gii nm 2005, khái
ni
m này ch xem xét ti môi trng đu t ca mt đa đim (mt quc gia, mt
vùng, mt đa phng), môi trng đu t là tp hp các nhân t đc trng đa đim
nh hng ti quyt đnh đu t. Chính nhng nhân t đc thù đa đim có nh
hng ti chi phí, ri ro, rào cn cnh tranh ca DN, t đó nh hng ti li nhun
k vng. Các nhà đu t s xem xét tác đng ca các yu t này ti li nhun ca
mình đ ra quyt đnh đu t. Trong nhng nhân t ca môi trng đu t, có nhng
nhân t chính ph có tác đng đáng k nh vn bn pháp lut, thu, c s h tng,
Môi trng quc t
(
dun
g
môi
)
Môi trng đu t
nc đi đu
t
Môi trng đu
t
ncn
g
oài
3
tham nhng ; và có nhng nhân t chính ph ít có nh hng nh điu kin t
nhiên, quy mô th trng. Vic ci thin môi trng đu t đc thc hin thông
qua nhng nhân t mà chính ph có th tác đng. Do đó, báo cáo phát trin th gii
nm 2005 ch chú trng ti các yu t này, đó chính là các chính sách và hành vi ca
chính ph. Báo cáo này đã đ cp ti môi trng đu t ti nc nhn đu t, đây là
mt phn quan trng ch đu t xem xét khi ra quyt đnh đu t bên cnh nng lc
và chin lc đu t ca mình.
Báo cáo cng phân loi các yu t ca môi trng đu t theo chc nng
qun lý ca chính ph và nh hng ca môi trng đu t ti quyt đnh đu t
thông qua tác đng chi phí, ri ro, rào cn cnh tranh ca nhà đu t. Vi tiêu đ ca
Báo cáo là Môi trng đu t tt hn cho mi ngi, môi trng đu t là dành cho
mi ch th kinh t, DN ln, DN nh, hot đng đu t trong nc và hot đng đu
t có vn nc ngoài. Hn na, môi trng đu t không ch mang li li nhun cho
bn thân DN đu t mà còn mang li li ích cho xã hi, li ích cho các ch th khác
ca nn kinh t.
Ngoài ra, còn có các khái nim môi trng đu t khác:
• “Môi trng đu t là h thng các yu t đc thù ca quc gia đang đnh hình
ra nhng c hi đ các doanh nghip đu t có hiu qu.”[27]
• Môi trng đu t là tng hp các yu t (điu kin v pháp lut, kinh t
, chính
tr-xã hi, các yu t v c s h tng, nng lc th trng và c các li th ca
mt quc gia) có nh hng trc tip đn hot đng đu t ca các nhà đu t
ti mt quc gia.
• Môi trng đu t là mt tp hp các yu t tác đng ti các c hi, các
u đãi,
các li ích ca các DN khi đu t mi, m rng sn xut kinh doanh, có tác
đng chi phi ti hot đng đu t thông qua chi phí, ri ro và cnh tranh.
các khái nim sau, môi trng đu t bao gm nhiu yu t nh điu kin
t nhiên, kinh t, chính tr, xã hi, s sn sàng và đng thun ca chính ph, chính
quyn mt quc gia hay khu vc lãnh th trong quc gia. Tt c các yu t riêng có
4
ca mt quc gia s to ra nhng c hi đu t, có nh hng đn quyt đnh đu t
ca DN, ca nhà đu t. Môi trng đu t có nh hng ti li ích ca DN, có tác
đng ti hot đng đu t ti quc gia đó nhng không đ cp ti li ích ca các
ch th khác và toàn b nn kinh t
. Rõ ràng, hot đng đu t là ca ch đu t và
do ch đu t quyt đnh nhng nó có tng tác vi các ch th khác ca nn kinh
t, t đó có tác đng ti tng trng và phát trin kinh t.
Các khái nim trên đu bao gm hai phn: phn mt đ cp ti các yu t ca
môi trng đu t, phn hai là nh hng ca các yu t ti hot đng đu t ca ai.
Tùy thuc vào mc đích nghiên cu, mi khái nim đu gii hn phm vi ca tng
phn hoc mt trong hai phn đó. Chng hn, vi khái nim 1, môi trng đu t
bao gm 3 môi trng b phn còn các khái nim khác thì môi trng đu t ch đ
cp trong phm vi môi trng đu t ca nc nhn đu t. Vi phn hai, khái nim
1 và 2 ch gii hn ti hot đng đu t ca nhà TNN, các khái nim khác đ cp
ti hot đng đu t trong phm vi mt quc gia, c trong nc và nc ngoài.
Trong tt c khái nim, ch duy nht khái nim môi trng đu t ca Ngân hàng
Th gii đ cp tác đng ca môi trng đu t ti c các ch th khác ca nn kinh
t nh ngi lao đng cng nh ti tng trng và phát trin kinh t.
Ti Vit Nam, trong khi kh nng tích ly vn cha đáp ng nhu cu vn đu
t cho phát trin thì vic tích cc thu hút ngun vn FDI là cn thit. Có nhiu yu
t ca môi trng đu t nh hng ti dòng chy vn FDI, bao gm: môi trng
đu t nc nhn đu t (còn gi là môi trng TNN), môi trng đu t
nc đi đu t và môi trng quc t. Trong ba môi trng đu t thành phn, môi
trng đu t ca nc đi đu t và môi trng đu t quc t là chu s kim soát
ca nhà TNN, ch có môi trng TNN là môi trng mà nc nhn đu t có th
ch đng kim soát, và ci thin khi mun thu hút vn FDI. Lun án ch tp trung
nghiên cu môi trng đu t ca nc tip nhn đu t và nh hng ca nó ti
thu hút vn FDI. Vi phm vi nghiên cu ca lun án, tác gi xin đa ra khái nim
môi trng đu t nh sau:
5
Môi trng đu t là tng hoà các yu t ca nc nhn đu t có nh
hng ti hot đng đu t trc tip nc ngoài, và phát trin kinh t.
Trc ht, môi trng đu t là tng hòa ca các yu t ca nc nhn đu
t. Các yu t này có th thuc v các nhóm và các môi trng b phn nu phân
loi theo các tiêu chí khác nhau. Các y
u t ca môi trng đu t gm các yu t
thuc các môi trng t nhiên, môi trng chính tr, pháp lut, môi trng kinh t,
môi trng vn hóa xã hi. Th hai, môi trng đu t khái nim này ch đ cp
đn môi trng đu t ca nc tip nhn đu t, mà không đ cp đn các môi
trng bên ngoài quc gia mc dù các yu t ca môi trng bên ngoài có nh
hng ti s thay đi ca các yu t ca môi trng đu t ca nc nhn đu t.
Th ba, các yu t ca môi trng đu t có tác đng ti c chu k d án TNN, k
t khi nhà TNN bt đu tìm hiu v môi trng đu t, nm bt c hi đu t đ
bt đu giai đon chun b đu t, lp d án đ đa ra quyt đnh đu t, thc hin
đu t đ có th đa các kt qu ca quá trình thc hin đu t vào vn hành, tin
hành hot đng sn xut kinh doanh và chm dt d án. Hay, môi trng đu t là
tng hoà các yu t ca nc nhn đu t có tác đng ti chu k d án FDI. Mt
môi trng đu t tt là môi trng đu t không ch c gng thu hút vn TNN
mà còn to môi trng hot đng tt cho c quá trình sn xut kinh doanh cho đn
khi nhà đu t chm dt hot đng đu t. Th t, tác gi cng mun nhn mnh
đn khái nim môi trng đu t tt. Môi trng đu t tt không ch mang li hiu
qu cho ch đu t mà còn cho nc nhn đu t. Li nhun đc coi là mc tiêu
cui cùng ca các nhà đu t, tuy nhiên nu môi trng đu t thun li thì hot
đng đu t có hiu qu, ngc li, nu môi trng đu t có nhiu yu t không
thun li thì có th to ra các rào cn cho hot đng đu t, và hiu qu hot đng
đu t không cao và nhà đu t s chuyn hng đu t nc khác. Tuy nhiên, cn
cân bng li ích kinh t xã hi vi li ích mà nhà đu t thu đc. V mt nguyên
tc, môi trng đu t to điu kin cho DN đu t hiu qu nhm góp phn thc
hin các mc tiêu xã hi. Nu d án có li ích kinh t xã hi thu đc nh hn chi
phí xã hi b ra cho d án đó thì d án TNN đó không đc chp nhn đu t.
6
Môi trng đu t tt không ch mang li li ích cho bn thân nhà đu t, mà còn
mang li li ích cho c nn kinh t. Do đó, quá trình ci thin môi trng đu t cn
gn bó cht ch vi đnh hng phát trin kinh t xã hi, cn khng đnh rõ ràng là
ci thin môi trng đu t nhm thu hút vn TNN cho phát trin kinh t xã hi.
Thu hút vn FDI nu ch chú trng ti lng vn không thì cha đ mà cn chú ý
ti cht lng FDI, ti đnh hng thu hút FDI. Vn FDI cn thu hút có chn lc đ
góp phn tng trng và phát trin kinh t bn vng.
Bên cnh khái nim môi trng đu t, khái nim môi trng kinh doanh hay
môi trng đu t kinh doanh cng đc s dng rt ph bin. Có quan đim đng
nht hai khái nim môi trng đu t và môi trng kinh doanh, trong khi đó có
quan đim cho rng hai khái nim này có s khác bit. Ngay bn thân khái nim
môi trng kinh doanh cng có nhiu đnh ngha khác nhau. “Môi trng kinh
doanh đc hiu là tng th các yu t, các nhân t bên ngoài và bên trong vn đng
tng tác ln nhau, tác đng trc tip và gián tip đn hot đng sn xut kinh
doanh ca DN" [15, tr.65], [71]. Theo khái nim này, môi trng kinh doanh bao
gm môi trng bên trong và môi trng bên ngoài. Nhng yu t bên trong phn
ánh đim mnh và đim yu ca DN so vi đi th cnh tranh, nhng yu t bên
ngoài to ra các c hi kinh doanh hoc nguy c đn hot đng kinh doanh ca DN.
Theo cách hiu hp hn thì môi trng kinh doanh ch bao gm các yu t bên
ngoài DN. Môi trng kinh doanh là tp hp các yu t chính tr, kinh t, xã hi và
công ngh (PEST), các yu t này nm ngoài tm kim soát và nh hng ln đn
hot đng kinh doanh, có th nh hng c tích cc và tiêu cc ti hot đng kinh
doanh ca DN [61], [66]. Các yu t bên ngoài DN trong khái nim môi trng kinh
doanh cng đc mt s tác gi m rng hn gm yu t xã hi, công ngh, kinh t,
môi trng, chính tr (STEEP) hay yu t vn hóa-xã hi, chính tr-lut pháp, kinh
t, t nhiên, công ngh (SPENT) [50], [53].
Tóm li, khái nim môi trng đu t và môi trng kinh doanh có nhng
đim tng đng, đu bao gm các yu t có nh hng đn hot đng đu t hoc
hot đng kinh doanh. Nh tác gi đã đ cp, khái nim môi trng đu t gm các
7
yu t có tác đng ti c chu k d án đu t, bt đu giai đon chun b đu t,
thc hin đu t, vn hành kt qu đu t (hay tin hành hot đng sn xut kinh
doanh) và chm dt d án. Trong khi đó, theo ngha hp thì môi trng kinh doanh
là các yu t bên ngoài DN có nh hng ti hot đng kinh doanh ca DN, hay ch
là giai đon th ba ca chu k d án đu t.
1.1.2. c đim ca môi trng đu t
1.1.2.1. Môi trng đu t có tính tng hp
Môi trng đu t là tng hòa ca các yu t, các yu t không ch tác đng
ti mt nhà đu t mà tt c các nhà đu t ti mt đa phng nht đnh, tác đng
ti các đi tng khác (ngi lao đng, khách hàng, nhà cung cp ) và ti toàn b
nn kinh t. ó chính là tính tng hp ca môi trng đu t, tng hp ca các yu
t cu thành, tác đng nên tt c đi tng. Nhà đu t đánh giá môi trng đu t
là mt “gói” tng th [65]. Bt k s thay đi nào ca môi trng đu t có nh
hng ti hot đng đu t, to ra tr ngi hay c hi cho nhà đu t. Tng yu t
thay đi theo hng tích cc nhng vn có th cha gii quyt đc nhng rào cn
mà nhà đu t gp phi bi gia các yu t ca môi trng đu t có mi quan h
tng tác vi nhau. Chng hn, kh nng tip cn tín dng s vn là tr ngi đi vi
nhà đu t nu quyn tài sn không đm bo, hoc lut phá sn yu kém.
Do đó, khi đánh giá môi trng đu t cn xem xét tng hp các yu t và
mi quan h gia các yu t ch không ch xem xét đc lp tng yu t. Chính ph
qun lý tách bch tng lnh vc, phân công trách nhim gia các b, ngành nên khi
đánh giá và ci thin môi trng đu t cn phi hp gia các b, ngành, các cp.
Khi ci thin môi trng đu t cn xem xét nh hng ca quá trình ci thin này
ti các đi tng khác nhau và c nn kinh t. Các yu t ca môi trng đu t
khác nhau gia các vùng, các quc gia. Bn thân trong mt vùng, quc gia, các yu
t cng khác nhau gia các thi k. S khác nhau v môi trng đu t theo vùng,
quc gia và thi gian ph thuc vào quá trình phát trin kinh t xã hi ca quc gia,
trình đ phát trin kinh t xã hi ca tng quc gia, s tác đng ca quá trình toàn
cu hóa và hi nhp kinh t quc t và mt s yu t khách quan khác nh điu kin