CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập-Tự do-Hạnh phúc
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Tên sáng kiến:
Tên sáng kiến: “Một số biện pháp rèn kỹ năng tô màu cho trẻ mẫu giáo
4-5 tuổi ”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Chuyên môn mầm non.
3. Mơ tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:
Trẻ ở trường mầm non được học rất nhiều hoạt động khác nhau, trong đó
không thể không kể đến đó là hoạt động dạy trẻ tô màu. Tô màu, chúng ta nghĩ
đó là một hoạt động đơn giản nhưng trên thực tế cho thấy hoạt động này không
hề dễ dàng đối với trẻ. Để một đứa trẻ có thể hồn thành sản phẩm tơ màu của
mình phải cần rất nhiều kỹ năng: kỹ năng của sự tập trung, kỹ năng dùng sức
mạnh của cơ các ngón tay, sự phối hợp khéo léo giữa tay và mắt, hơn hết là sự
hứng thú để trẻ thực hiện. Qua khảo sát chúng tôi nhận thấy kỹ năng tô màu của
trẻ ở lớp còn quá yếu, hơn 50% số trẻ ở lớp không biết tô màu hoặc biết tô màu
nhưng cịn nguệch ngoạc, chưa kín màu hoặc vạch cho hết hình chưa biết giới
hạn của đường viền,….. Đa số phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến việc dạy tô
màu cho trẻ, phần đông phụ huynh nghĩ tô màu là hoạt động không quan trọng,
chỉ quan tâm nhiều đến việc dạy chữ, dạy số, ít có trẻ tự giác ngồi vào bàn học
vẽ, tô màu và phụ huynh cũng chưa đặc biệt quan tâm nhắc nhở trẻ học môn học
này. Và cũng vì chưa hiểu được tầm quan trọng của mơn học nên hầu hết phụ
huynh chưa đầu tư nhiều cho việc rèn kỹ năng tô màu cho trẻ. Bên cạnh đó một
số trẻ thiếu sự tập trung hoặc dễ chán nản nên sản phẩm của trẻ đa phần là chưa
hoàn thành.
Chính vì vậy chúng tơi đã chọn đề tài “Một số biện pháp rèn kỹ năng tô
màu cho trẻ 4-5 tuổi”.
Khi bước vào thực hiện đề tài này bản thân cũng có những thuận lợi và gặp
một số khó khăn sau:
* Thuận lợi:
Được sự quan tâm hướng dẫn sâu xác của bộ phận chuyên môn nhà
trường, tổ chuyên môn, bạn bè đồng nghiệp trong việc tạo môi trường học tập và
ủng hộ về mọi mặt khi thực hiện đề tài này.
1
Lớp học sạch sẽ thoáng mát có đầy đủ đồ dùng nguyên vật liệu, thiết bị cho
trẻ hoạt động.
Được sự quan tâm, tín nhiệm và nhiệt tình hỗ trợ lớp học của phụ huynh
để cô và trẻ thực hiện tốt hoạt động.
* Khó khăn:
Hầu hết trẻ mới đi học, chưa tiếp xúc với việc cầm bút tô màu nên để trẻ
ngồi vào bàn tơ màu hồn thành sản phẩm cũng là một việc làm cần tính kiên
nhẫn của giáo viên trong thời gian dài.
Một số trẻ hiếu động không những khơng chú ý vào hoạt động mà cịn
phá rối bạn xung quanh, tơ màu bẩn sản phẩm của mình, của bạn.
Một số trẻ có cá tính thích hoạt động một mình, khơng thích tơ màu,
khơng hợp tác với cơ giáo.
Đa số phụ huynh đi làm xa gởi trẻ cho ông bà, người thân nên việc phối
hợp với giáo viên trong việc rèn kỹ năng tơ màu cho trẻ cịn gặp nhiều khó khăn.
Từ thực trạng và những hạn chế nêu trên đã thơi thúc chúng tơi tìm ra
“Một số biện pháp rèn kỹ năng tô màu cho trẻ 4-5 tuổi” mang hiệu quả cho trẻ
lớp chúng tôi đang phụ trách.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
a. Mục đích của giải pháp:
Dạy trẻ tơ màu giúp trẻ lĩnh hội cũng như phát huy được những kỹ năng
bổ ích phục vụ cho q trình học tập của trẻ sau này đặc biệt là kỹ năng cầm bút.
Giáo viên tìm ra được nhiều biện pháp giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt
động và tô màu tốt hơn. Giáo viên tự tin phấn khởi hơn trong việc rèn kỹ năng tô
màu cho trẻ.
Phối kết hợp chặc chẽ với phụ huynh học sinh để giáo dục trẻ biết tham
gia hoạt động tô màu một cách tự giác nhằm giúp trẻ tiến bộ hơn trong học tập.
b. Nội dung giải pháp:
Qua thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp rèn kỹ
năng tô màu cho trẻ 4-5 tuổi” để giúp trẻ có kỹ năng tô màu tốt hơn. Tuy nhiên
qua việc rèn kỹ năng tô màu cho trẻ tơi đã nhận thấy những điểm khác biệt,
tính mới như sau:
b.1. Tính mới của giải pháp:
Giáo viên có nhiều sáng tạo, rèn luyện tính kiên trì và chủ động hơn trong
việc tạo hứng thú cho trẻ tô màu; Có kiến thức, linh hoạt, nhạy bén trong việc
lựa chọn nội dung lồng ghép kích thích cho trẻ tơ màu; Có đầu tư trong việc lựa
chọn hình ảnh trang thiết bị đồ dùng cho trẻ học. Phụ huynh quan tâm ủng hộ
đóng góp mua sắm đồ dùng phục vụ cho hoạt động tạo hình. Trẻ sẽ được thoải
mái khám phá thế giới màu sắc thơng qua sản phẩm tạo hình của mình.
b.2. Điểm khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ:
2
Biện pháp cũ
Biện pháp mới
Giờ hoạt động tạo hình nặng nề đối Giờ học trở nên nhẹ nhàng, khơng khí
với cơ và trẻ.
vui vẻ thích thú cho cơ và trẻ hoạt
động.
Rèn kỹ năng tơ màu cho trẻ chỉ thơng Tích hợp lồng ghép nội dung rèn kỹ
năng tô màu cho trẻ thông qua hầu hết
qua một vài tiết học.
các hoạt động trong ngày của trẻ
Phối hợp với phụ huynh trong việc Phụ huynh nhiệt tình phối hợp nên
rèn kỹ năng tô màu cho trẻ đạt hiệu việc rèn kỹ năng tô màu cho trẻ đạt
quả chưa cao.
hiệu quả cao.
Trẻ chưa có nhận thức sâu sắc về hoạt Trẻ thể hiện được tính tích cực khi
động tơ màu.
tham gia hoạt động tô màu và cảm
nhận được thế giới đầy màu sắc xung
quanh mình.
b.3. Cách thực hiện sáng kiến:
- Xác định việc cần thiết về đề tài sáng kiến, xem tìm kiếm tài liệu
- Lập đề cương cho đề tài
- Tiến hành thực hiện
- Viết sáng kiến, in theo mẫu qui định.
b.4. Các bước thực hiện của giải pháp:
Để thực hiện tốt các mục tiêu đã đề ra tôi sử dụng một số giải pháp như
sau:
Giải pháp 1: Sử dụng các thủ thuật nhằm kích thích trẻ thích thú với
hoạt động tơ màu.
Đối với trẻ nhỏ, lời khen của cô luôn luôn là bài thuốc quí, món ăn tinh
thần tốt đối với trẻ nên trong việc rèn kỹ năng này cô giáo cần nhiều thủ thuật
nhằm kích thích trẻ thích thú tơ màu và mang lại hiệu quả tốt nhất
- Chuẩn bị cho hoạt động học hấp dẫn, phong phú, thu hút trẻ. Với trẻ
mẫu giáo dù ở lứa tuổi nào cũng thích được cơ thưởng dù là một viên kẹo nên để
trẻ thích thú tham gia hoạt động một cách tự nguyện thì cơ giáo phải có phần
thưởng cho thành quả của trẻ.
VD: Cô cho trẻ tô màu các loại quả (quả cam, quả nho, quả mận, quả
xồi) thì cơ phải có các quả thật để thưởng cho trẻ. Cô đưa ra u cầu: trẻ tơ
màu được quả gì thì trẻ sẽ được ăn quả đó. Vì thế để được ăn quả thì trẻ sẽ tranh
nhau tơ màu thật nhanh và tơ được nhiều qủa.
- Động viên, khích lệ trẻ: ln động viên, khích lệ những trẻ cịn chậm, tơ
màu chưa đều, công nhận sự cố gắng của trẻ dù nhỏ. Lúc này cô giáo có thể tô
phụ trẻ, cho trẻ cảm giác không bị bỏ rơi, không chán nản khi sản phẩm khơng
hồn thành. Hoặc có thể cho hai bạn tơ cùng bức tranh để hồn thành nhanh
hơn, có người tô màu chung trẻ thấy vui hơn và cũng học hỏi được lẫn nhau.
3
VD: cho trẻ tô màu đồ chơi trong lớp. Lúc đầu trẻ tô chỉ được một vài chi
tiết, cô có thể tô cùng trẻ, rũ trẻ thi đua xem ai tơ được nhiều hơn. Động viên trẻ
cố gắng tơ hồn thành thì đồ chơi đó mới đẹp.
- Tuyên dương: tuyên dương trẻ trong giờ học tạo hình, hoặc tuyên dương
trong ngày nếu trẻ hồn thành sản phẩm, hồn thành cơng việc được giao.
VD: cô đưa ra qui định trẻ nào tơ kín màu, hồn thành sản phẩm cơ cho
cấm 2 cây cờ. Với hình thức này trẻ sẽ tơ màu cẩn thận hơn và tơ nhanh hơn để
hồn thành sản phẩm để được tuyên dương nhận được 2 cờ.
- Khuyến khích sự sáng tạo: Cơ cho trẻ xem trước một số tranh hoặc gợi
hỏi trẻ các hình ảnh quen thuộc xung quanh. Trẻ càng nêu được nhiều màu sắc
của sự vật hiện tượng sinh động bao nhiêu thì mẫu tơ màu của trẻ càng phong
phú đa dạng bấy nhiêu. Mẫu của trẻ có thể không phù hợp với thực tế nhưng đó
chính là cảm xúc của trẻ là những ấn tượng mà trẻ bộc lộ một cách hứng thú cô
giáo phải cơng nhận và khuyến khích trẻ hơn.
Giáo viên cần tổ chức hướng dẫn thực hiện sao cho phù hợp hấp dẫn để
duy trì hứng thú cho trẻ để trẻ vừa được thể hiện cảm xúc thẩm mỹ vừa phát
triển khả năng sáng tạo và các năng lực của bản thân.
Giải pháp 2: Tích hợp lồng ghép qua các hoạt động khác.
Như với bất kỳ kỹ năng nào, tập tô màu phải được thực hiện lặp đi lặp lại
và với nhiều hình thức khác nhau trẻ mới khơng nhàm chán và việc rèn luyện kỹ
năng tô màu cho trẻ mới mang lại hiệu quả tốt nhất.
- Giờ đón trẻ: thay vì trẻ sẽ cấm cờ bé đến lớp, cơ sẽ sử dụng hình thức tơ
màu vào hình vng. Hình vng chia làm bốn ở giữa vẽ thêm hình trịn là 5
ngày bé đến lớp trong tuần. Cuối tuần bé sẽ biết được bé đến lớp được bao nhiêu
ngày điều này cũng kích thích trẻ đi học hơn để được cờ bé ngoan.
- Giờ chơi ngồi trời: cơ cho trẻ chơi vẽ tự do và dùng phấn tơ màu hình
vẽ dưới sân.
- Qua các hoạt động học: qua hoạt động làm quen với tốn, trẻ sẽ tơ màu
số, hình tương ứng, tơ màu vịng trịn phía dưới hình theo u cầu,….; hoạt động
khám phá môi trường xung quanh tô màu bạn trai, bạn gái phù hợp với từng bạn
hoặc tô màu vịng trịn phía dưới hình theo u cầu….
- Qua hoạt động góc: trẻ được rèn tô màu số, tô màu hạt ở góc học tâp.
Góc nghệ thuật trẻ sẽ tô màu hình để cắt làm sách tranh, tơ hình trong chủ đề,…
- Giờ hoạt động ăn, ngủ: trẻ nào ăn hết suất trong thời gian qui định được
tô màu đỏ một bông hoa, ngủ đủ giấc sẽ tô màu thêm một bông hoa màu đỏ.
Cuối ngày trẻ nào trẻ nào được tô màu hai bông hoa màu đỏ sẽ được cấm thêm
một cây cờ.
- Giờ hoạt động chiều: chúng tôi thường lựa chọn hoạt động rèn kỹ năng
tô màu cho trẻ. Ở giờ hoạt động này chúng tôi trang bị hình ảnh tơ màu phù hợp
với khả năng của từng trẻ: đặt biệt đối với những trẻ tơ màu cịn yếu các bức
tranh cho trẻ tơ màu phải có hình ảnh vừa đường viền đậm nét vì hình ảnh to tô
màu lâu trẻ dễ chán và bỏ lỡ. Điều này giúp trẻ dễ xác định và ít tơ màu ra ngồi
đường viền. Có thể tăng dần độ khó với hình ảnh nhỏ hơn, nhiều hình hơn và
đường viền nhỏ hơn với những trẻ tô màu đã thuần thục hơn.
4
- Qua hình thức hoạt động nhóm: VD: Cùng một bức tranh trường mầm
non các nhóm sẽ thi đua tô màu, bức tranh của nhóm nào tô đẹp, không lem ra
ngồi và nhiều màu sắc, sáng tạo thì nhóm đó được thưởng một món quà. Với
hình thức này các trẻ có thể học hỏi lẫn nhau, những trẻ chậm nhìn theo bạn tô
màu tốt để bắt chước và cố gắng tơ bức tranh được hồn thành nhanh hơn để cả
nhóm được cơ thưởng q.
Với lịng nhiệt huyết và khả năng sáng tạo của bản thân chúng tôi nhằm
đạt mục tiêu rèn kỹ năng tơ màu cho trẻ thì ở tất cả các hoạt động trong ngày
chúng tôi đều có thể lồng ghép cho trẻ tô màu một cách nhẹ nhàng mà cũng
không kém phần hứng thú giúp trẻ tiến bộ hơn mỗi ngày.
Giải pháp 3: Xây dựng môi trường bên trong và ngoài lớp học nhằm
tạo cảm xúc về cái đẹp cho trẻ:
Trẻ mẫu giáo rất thích nhiều màu sắc vì thế mơi trường giáo dục đẹp là ấn
tượng đầu tiên tác động vào trẻ. Trẻ ln hào hứng, thích thú với những đồ
dùng, đồ chơi có màu sắc sặc sỡ. Bởi thế một môi trường giáo dục phong phú,
đa dạng các loại đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh nhiều màu sắc mà trẻ được tiếp xúc
hàng ngày sẽ tạo cho trẻ có cảm xúc về cái đẹp.
Ngay từ đầu năm học, nhận thức được mục đích cần đạt của đề tài chúng
tôi luôn chú trọng tạo cho trẻ một môi trường nghệ thuật đa dạng, phong phú
phù hợp đặc điểm trẻ mầm non.
- Với môi trường học tập trong lớp: ngoài việc sắp xếp các góc chơi cho
trẻ hợp lý, tạo không gian cho trẻ hoạt động tôi luôn sưu tầm thia6t1 kế các hình
ảnh đáng yêu, ngộ nghĩnh để trang trí các mảng chủ đề, các tiêu đề của góc và
thay đổi nội dung tranh hàng tuần theo chủ đề nhánh.
Ví dụ: ở chủ đề gia đình, chúng tôi tự vẽ và tô màu các thành viên và đồ
dùng trong gia đình. Nổi bật nhất là cách phối nhiều màu của trang phục, màu
sắc của các đồ dùng, các họa tiết xung quanh hình ảnh cũng nổi nhờ máu sắc rực
rỡ, phong phú phù hợp với màu thực trong tự nhiên. Khi giới thiệu với trẻ về
tranh chủ đề chúng tôi cung cấp cho trẻ biết các bức tranh đẹp từ cách tơ màu
kín hình, di màu đều, phối hợp nhiều màu và khơng chịm màu ra ngồi hình vẽ.
Từ đó trẻ hiểu cái đẹp được tạo nên từ sự phối hợp nhiều màu sắc, kích thích
hứng thú muốn được tự tô màu để tạo ra bức tranh nhiều màu đẹp như thế.
- Với môi trường học tập ngồi lớp: ở các khu chơi chúng tơi cũng trang
trí bằng những hình ảnh chỉ dẫn cho từng khu vực. Trẻ thích hoạt động ở khu
vực nào sẽ biết lựa chọn hình ảnh tương ứng với các hoạt động ở khu vực đó.
Ví dụ: ở khu vực chơi chăm sóc cây xanh có các hình ảnh: bé tưới cây, lau
lá, nhổ cỏ. Ở khu vực trãi nghiệm, trò chơi dân gian có các hình ảnh: bé chơi với
cát với nước, hình ảnh bé đi cà khoe, nhảy bao… Trong khi lựa chọn khu vực
chơi trẻ được quan sát và trò chuyện cùng nhau về các hình ảnh chỉ dẫn đó: cây,
hoa, quần áo của các bạn trong tranh… có màu gì? Từ đó trẻ so sánh với màu
sắc trong thực tế dần dần sẽ hình thành ở trẻ cảm xúc về màu sắc tự nhiên trong
các bức tranh.
Giải pháp 4: Phối hợp với phụ huynh trong việc hỗ trợ rèn tô màu
cho trẻ ở nhà:
5
Một biện pháp mang lại hiệu quả không kém đó là phối hợp với phụ
huynh trong việc rèn kỹ năng tơ màu cho trẻ
- Sau mỗi tiết học tạo hình cô giáo trưng bày sản phẩm của trẻ cho phụ
huynh xem để biết được khả năng của trẻ ở mức độ nào qua đó mỗi phụ huynh
sẽ tự ý thức được việc cần rèn thêm để trẻ tô vẽ đẹp như bạn. Gửi clip hướng
dẫn kỹ năng tô màu vào zalo nhóm lớp cho phụ huynh xem để biết cách hướng
dẫn cho trẻ…
- Hướng dẫn phụ huynh tự trang bị sách, hình ảnh phù hợp với độ tuổi
của trẻ để hướng dẫn trẻ tô màu thêm ở nhà. Gợi ý cho phụ huynh mua sách tô
màu theo mẫu với những trẻ tơ màu cịn yếu. Với những trẻ đã biết cách tơ màu
thì khuyến khích trẻ tơ sáng tạo theo ý thích từ đó so sánh với mãu xem hình ảnh
nào bé thích hơn.
- Tuyên truyền với phụ huynh tầm quan trọng của mơn học: Ngồi việc
giúp trẻ có kỹ năng vẽ và tơ màu tốt cịn rèn luyện cho trẻ có kỹ năng chú ý,
quan sát và tập trung cao mà trong tất cả các môn học khác đều cần kỹ năng này.
Đồng thời phát hiện trẻ có tài năng để bồi dưỡng tham gia vào các cuộc thi vẽ.
- Động viên phụ huynh quan tâm nhiều hơn cho trẻ tập tô màu ở nhà để
cơ tay của trẻ được vận động thường xuyên và quen dần với hoạt động giúp cho
việc tô màu của trẻ ngày càng tiến bộ hơn.
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp:
Với sáng kiến này đã áp dụng đạt kết quả tốt tại nhóm/lớp của chúng tơi
và các lớp khác trong tồn trường, ngồi ra cịn có khả năng vận dụng cho các
trường mầm non, mẫu giáo trên địa bàn huyện và nhân rộng ra trong, ngồi tỉnh.
3.4. Hiệu quả lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng giải pháp:
Qua quá trình nghiên cứu và thực tế ở lớp, tơi đã rút ra cho mình những
bài học bổ ích và có thêm kinh nghiệm trong việc giảng dạy đó là:
* Về bản thân
- Các buổi học trở nên nhẹ nhàng, thoải mái, sinh động vì trẻ đã có kỹ
năng tơ màu tốt nên tích cực hoạt động hơn.
- Công tác phối hợp với phụ huynh trong việc rèn kỹ năng tô màu cho trẻ
ngày càng đạt hiệu quả cao.
* Về phụ huynh
Biết được khả năng của trẻ để bồi dưỡng thêm, nắm được cách tô màu,
hiểu nhiều hơn về tầm quan trọng của môn học để có hướng cùng phối hợp với
giáo viên trong rèn kỹ năng tô màu cho trẻ tốt hơn.
* Về trẻ
+Trẻ thích thú với hoạt động tô màu
+ Có kỹ năng cầm bút sử dụng màu tốt.
+ Phát triển tốt khả năng quan sát, chú ý và tập trung cao.
+ Kiên trì hồn thành sản phẩm tạo hình
6
Mọi sự cố gắng đều có sự đền bù xứng đáng, khơng có gì là uổng phí khi
phải bỏ cơng sức vì đàn em thân yêu của mình. Mong rằng với mỗi phương pháp
mới sẽ giúp cho chúng tôi ngày càng có nhiều kinh nghiệm trong công tác chăm
sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
3.5. Tài liệu kèm theo gồm (nếu có)
Chợ Lách, ngày tháng năm 2023
7