TRÌNH BÀY NHỮNG
HiỂU BiẾT VỀ MỘT SỐ
ĐẶC ĐiỂM CỦA VĂN
HỌC NHO GIÁO
BÀI THẢO LUẬN
NHÓM 9
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN :NGUYẾN KiẾN THỌ
CÁC THÀNH VIÊN TRONG NHÓM :
1. HÀ THỊ KIM ANH.
2. NÔNG VĂN CHUNG .
3. LÊ THỊ MAI GIANG .
4. NGÔ NHẬT LINH.
5. NGUYỄN THỊ LÝ.
6. PHẠM THỊ LAN LY.
7. HÀ THỊ LUYẾN.
8. VI HỒNG LIÊN.
9. LƯỜNG THỊ NiỀM.
10.CHU VĂN SÁU.
11.HOÀNG THỊ TÂM.
12.BẾ HẠNH THẮM.
13.DƯƠNG THI HỒNG VÂN.
14.HÀ THỊ YẾN.
NỘI DUNG THẢO LUẬN :
QUAN NIÊM
CHỦ ĐỀ
CÁCH BỘC LỘ CẢM XÚC
MỤC ĐÍCH
LÝ TƯỞNG THẨM MĨ
KẾT LUÂN
Khái quát chung .
Gần 10 thế kỉ phát triển trong lòng xã hội phong

kiến,sự phát triển của văn học trung đại gắn liền với nền
tảng mĩ học phong kiến.đó là những sáng tác nằm trong
hệ thống thẩm mĩ riêng do quan niệm mĩ học phong
kiến quy định.văn học trung đại việt nam đã đen lại
những thành tưu cho văn học trung đại nước nhà.

Khổng Tử (551- 479 TCN) , người sáng lập học phái Nho Gia (Nho
Giáo) vào những năm cuối thời Xuân Thu ( Trung Quốc)
Vấn đề trung tâm của Nho Giáo là con ngừời , tư tuởng về con
người . Con nguời thiện hay ác , Nho Học quan niệm tính Thiện của
con ngừời gồm 5 đức: Nhân , Nghĩa , Lễ, Trí, Tín hay còn gọi là Ngũ
thường.

1. QUAN NIÊM VỀ VĂN HỌC NHO GIÁO .
Văn học có nguồn gốc linh thiêng và có một chức năng xã hội cao
cả.Nho giáo hi vọng dùng văn chương để giáo hóa,động viên,tổ chức hoàn
thiện con người,hoàn thiện xã hội.Những xã hội chịu ảnh hưởng của nho
giáo để cao văn hóa ,đề cao văn hiến,trọng kẻ có học,kẻ làm văn chương
tạo ra tâm lí hiếu học,tôn sư trọng đạo cho đến mức sùng bái văn tự,sùng
kính cả giấy có chữ viết.Nho giáo khích lệ sự phát triển của văn học.
Nho giáo ảnh hưởng đến sáng tác của các tác giả trung đại

ảnh hưởng của tư tưởng nhân nghĩa và thân dân.Ví dụ trong bài Bình ngô
đại cáo
“Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo “

ảnh hưởng của thuyết thiên mệnh
“Mới biết danh hư đà có số
Ai mà cãi được đạo trời”

(Tự thán-bài 5).


Ảnh hưởng của tam cương ngũ thường.
Ví dụ:”Tài đức thì cho lại có nhân
Tài thì kém đức một hai phân
Thờ cha lấy thảo làm phép
Gặp chúa hàng ngày mấy cần.”
(Bảo kính cảnh giới-bài 57
2 MỤC ĐÍCH.
Mỗi một thời đại có một nền văn học riêng.thời đại nào thì văn học ấy.
Nho giáo rất chú trọng đạo làm người,hướng vào rèn luyện đạo
đức con người,đề cao giáo dục,giáo dục làm con người ác thành
thiện.song tuy vậy ,đạo làm người theo quan niệm nho học là đạo làm
người trong xã hội phong kiến
Mục đích sáng tác là phải hướng tới việc giáo huấn đạo đước.sáng
tác có lúc để tiêu thiển,thù tạc nhưng mục đích chung của các vị thánh
hiền là giáo hóa cuộc đời.
Văn dĩ tải đạo ,thi dĩ ngôn trí,văn thơ sáng
tác là để giáo huấn đạo đức,văn dùng để tải
đạo,thơ dùng để bộc lộ ý trí,bầy tỏ lòng
mình.ngôn ngữ sáng tác gồm chữ Hán và chữ
Nôm,nhưng chữ Hán được xem là chính thống
Các tác giả chủ yếu là những nhà nho đi
học,đi thi để rồi thi đỗ ra làm quan,gia nhập vào
đội ngũ quan lại và trở thành thượng lưu quý
tộc.họ thực hiện lý tưởng tu kỉ trị nhân ,tu tề trị
bình ,thực hiện lý tưởng đạo đức chính trị
3. CHỦ ĐỀ
Khái niệm :là vấn đề cơ bản,vần đề trung tâm được tác giả

nêu lên,đặt ra qua nội dung cụ thể của tác phẩm văn học.
Hai chủ đề quan trọng của văn chương Nho giáo là liên quan
đến việc tu thân và liên quan đến quốc tế dân sinh.
Bởi vậy với nhà nho,chức năng chủ yếu là để tải đạo,thơ là
để tỏ chí , tỏ lòng,thơ của nho gia là phương tiện di dưỡng tính
tình,đưa cảm xúc suy tư vào con đường chính đạo,là phương tiện
bày tỏ tư tưởng,đạo đức chính trị.Điểm nhìn xã hội của các tác giả
nhà nho là học thuyết chính trị,đạo đức lấy dân làm gốc,nhưng
đứng từ bên trên nhìn xuống,điểm nhìn bản thân của nhà nho là
đạo tuthân thánh hiền,điểm nhìn con người là thánh nhân quân tử
tự giác kiểm soát con người bản năng.

Ví dụ :Lẽ ghét thương – Nguyễn Đình Chiểu
Và trong 10 câu thơ nói về lẽ ghét thì có tới bốn câu thơ nói
về cung bậc, mức độ khác nhau trong nỗi khổ mà dân lành
phải gánh chịu:
- Để dân đến nỗi sa hầm sẩy hoang.
- Khiến dân luống chịu lầm than muôn phần.
- Chuộng bề dối trá làm dân nhọc nhằn.
- Sớm đầu tối đánh lằng nhằng dối dân
Nội dung nhằm đề cao tinh thần nhân nghĩa thể hiện khát
vọng lý tuởng của tác giả và nhân dân đuơng thời về 1 xã
hội tốt đẹp ở đó mọi mối quan hệ giữa con ngừời với con
ngừời đều thấm đuợm tình cảm yêu thuơng nhân ái.
Vấn đề quốc kế dân sinh chủ yêu đề cập đến
tưởng :” tu thân, tề gia, trị quốc bình thiên hạ”
Đó là tư tuởng tu thân của người thánh nhân ,
quân tử gắn liền với tư tưởng nho gia phát biểu lý
tuởng thân dân nhân nghĩa
Biết tập hợp, đoàn kết toàn dân:

“Nhân dân bốn cõi một nhà dựng cần trúc
ngọn cờ phất phới
Tướng sĩ một lòng phụ tử hòa nước sông chén
rượu ngọt ngào”
Trích “ Đại cáo bình ngô”
Lý tưởng thẩm mỹ.
Trong quá trình vận động của lịch sử văn học trung đại Việt
Nam chúng ta phải chứng kiến sự suy thoái của tư tuởng
phong kiến đó là đạo đức nhà nho đồng thời cũng là sự đột
phá, sự vận động của văn học trung đại từ con ngừơi thánh
nhân quân tử đến con người đời thường , con người trần
thế , chính các tác gia nhà nho cũng từ hướng thượng lại
chuyển sang hướng hạ.Cũng vì tầng lớp trên được đảm bảo
nhu cầu vật chất hơn người bình dân nên các nhà nho trong
văn học trung đại ít quan tâm đến cơm áo hàng ngày thậm
chí còn coi thường vật chất danh lợi, họ còn cho rằng mọi
nghề khác đều hèn kém chỉ riêng có đọc sách là cao quý.
Vì quan niệm như vậy nên họ thường ngợi ca những
cảnh nghèo khó thanh bạch , sử dụng phương tiện bộc
lộ bản chất thanh cao. Chính vì thế mà không gian thành
thị nơi tập chung của những cám dỗ , của danh lợi
thuờng bị các nhà nho tái hiện với thái độ phê phán .
“ Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao”
( Nhàn _ Nguyễn Bỉnh Khiêm)
Nho gia chủ trương văn học mang chức năng giáo huấn
nên coi chức năng thẩm mỹ thuộc hàng thứ yếu. Nho
gia coi cái đẹp là thuộc phạm trù đạo đức , chỉ có đối
tượng nào phù hợp với đối tượng đạo đức chính trị mới
được xem là cái đẹp.

Khi nho giáo dần suy yếu thì quan niệm thẩm mỹ này cũng dần mất đi và
thay thế vào đó là quan niệm thẩm mỹ coi cái đẹp là cuộc sống.
Vd: Những bài thơ của Hồ Xuân Hương đặc biệt về nguời phụ nữ, trong thơ
khai thác những ngừơi phụ nữ ở nhiều khía cạnh khác nhau, trong những vần
thơ của Hồ Xuân Huơng đã phát hiện vẻ đẹp của người phụ nữ và hết lời ngợi
ca nó về hình thức và tâm hồn.
“ Mùa hè hây hẩy gió nồm đông
Thiếu nữ nằm chơi quá giấc nồng”
( Thiếu nữ ngủ ngày _HXH)
Hay : Nỗi nhớ chồng của ngừời chinh phụ
“ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
( Trích: Chinh phụ ngâm- Của Đoàn Thị Điểm?)
Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX nhiều tác giả truyền thống
trung đại có những biến động mạnh. Nhà nho Trần Tế Xương
không sống quan nhưng cũng không sống ẩn dật mà sống
giữa phố phường trong không gian đô thị kiểu mới và có
những phản ứng cảm xúc tái hiện thực cũng rất không truyền
thống: trào phúng tự trào và trào tiếu xã hội giao thời không
phải để giáo huấn, nói chí mà bộc lộ những cảm xúc thực
trước hình thái xã hội đang thay đổi chưa từng thấy.
VD: Bài thơ” Đất vị hoàng “ của Tú Xương
“ Có đất nào như đất ấy không
Phố phường tiếp giáp với bờ sông
Nhà kia lỗi phép con khinh bố
Mụ nọ chanh chua vợ chửi chồng”.
5 .CÁCH BỘC LỘ CẢM XÚC CỦA TÁC GiẢ
TRONG VĂN HỌC NHO GIÁO

Các tác giả nho giao sáng tác thơ văn không phải
mục đích kiếm sống cho nên thơ văn của họ không
phải là thứ “văn chương bàn phố phường”trich trong
câu thơ của Tản Đà “. họ sáng tác văn chương văn
cương với mục đích dường như cao cả hơn .đó là mục
đích mang tính tưởng,tính triết học ,tính đạo lí riêng
của thời trung đại để truyền bá những học
thuyết,những lí tưởng mà họ theo đuổi.các thiền sư
thực ra họ không làm thơ mà họ chỉ viết nhữnh bài kệ
như là một phương tiện để chuyền tải phật giáo.nhờ
tài năng của họ mà một số bài kệ cò giá trị văn học.
Nho giáo là đạo của người quân tử tức là loại nhân
vật văn hóa theo đuổi lý tưởng: “ Tu kỷ trị nhân, tu
tề trị bình” cho nên còn gọi là đạo” Nội thánh ngoại
vuơng “
Thơ của nho gia là phương tiện di dưỡngtính tình
đưa cảm xúc và suy tư vào con đường chính đạo (tư
vô tà) trong con người không tồn tại ý nghĩ xấu đen
tối . Là phương tiện bày tỏ tư tưởng chính trị đạo
đức.
Mỗi một thời đại có một nền văn học riêng phản ánh thời
kỳ lịch sử .Thời đại nào văn học ấy.
Xuyên suốt từ thế kỷ X đến hết thế kỷ XIX đây là giai đoạn
đặt nền móng cho văn học Việt Nam .Thời điểm lịch sử là
giai đoạn mà dân tộc ta vừa thoát khỏi một nghìn năm
thống trị của phong kiến phương Bắc. Cùng một lúc dân
tộc ta vừa phải dẹp yên các xu hướng cát cứ trong nước .
Vừa phải tiến hành các cuộc kháng chiến bảo vệ đất nước
chống giặc.
KẾT LUÂN CHUNG.

•
Từ thế kỷ X đến thế kỷ XV văn học nho giáo đã
phát triển đến mức cực thịnh. Dặt những viên
gạch đầu tiên cho văn học những giai đoạn
sau phát triển
1. TRẦN ĐÌNH HƯỢU(1999).Nho giáo và văn học
trung cận-đại,Nxb Giáo dục.
2. NGUYỄN KiẾN THỌ.giáo trình tổng quan văn học
trung đại.
3. LÊ BÁ HÁN-TRẦN ĐÌNH SỬ-NGUYỄN KHẮC PHI,từ
điển thuật ngữ văn học.
4. NGUYỄN ĐĂNG NA-LÃ NHÂM THÌN-ĐINH THỊ
KHANG -văn học trung đại Việt Nam.
5. Trang mạng google.com
TÀI LiỆU THAM KHẢO
ĐÁNH GIÁ :các thành viên trong nhóm đều có ý thức
làm bài tập nhóm.
TÊN CÁC THÀNH VIÊN CÔNG ViỆC
1. LÊ THỊ MAI GIANG Làm powerpoint
2 .HÀ THỊ YẾN Làm powerpoint
3 .CHU VĂN SÁU Làm powerpoint
4.DƯƠNG THỊ HỒNG VÂN Làm powerpoint
5.PHẠM THI LAN LY Tìm tài liệu
6.BẾ HẠNH THẮM Tìm tài liệu
7.VI HỒNG LIÊN Tìm tài liệu
8.NÔNG VĂN CHUNG Tìm tài liệu
9.HÀ THỊ KIM ANH Tìm tài liệu
10.NGUYỄN THI LÝ Tìm tài liệu
11.LƯỜNG THỊ NiỀM Tìm tài liệu
12.HOÀNG THỊ TÂM Tìm tài liệu

13.NGÔ NHẬT LINH Tìm tài liệu
14.HÀ THỊ LUYẾN Tìm tài liệu
CẢM ƠN thầy giáo
VÀ Các bạn
đã chú ý
lắng nghe