TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC
ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CÁ NHÂN
2014 – 2015
XÂY DỰNG TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN
CƠNG TÁC TRƯNG BÀY HÀNG
HĨA TẠI SIÊU THỊ
TÁC GIẢ: LÊ THỊ HẠNH XUÂN
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
1
LỜI MỞ ĐẦU
Siêu thị là một hình thức bán hàng ngày càng trở nên phổ biến đối với người
dân. Ở nhiều nơi, siêu thị đã thay thế một phần hoặc hoàn toàn hệ thống chợ truyền
thống. Người ta thường đến siêu thị mua sắm hàng hóa, thực phẩm thay vì phải đi
chợ như trước đây vì cảm thấy tiện lợi.
Tuy nhiên mỗi siêu thị có cánh thức trưng bày riêng giúp cho khách hàng tìm kiếm
hàng hóa mà họ cần mua một cách dễ dàng và thuận tiện. Vì khách hàng khơng phải ai
cũng có đủ thời gian và có hứng thú để đi hết cả siêu thị khi mua hàng. Mà đa phần là
họ đến khu vực có sản phẩm mà họ cần mua trước rồi sau đó mới đi các nơi khác. Do
đó, nếu ta trưng bày một cách khoa học và có hệ thống thì nó sẽ giúp cho khách hàng
tìm kiếm khu vực chứa sản phẩm của mình một cách dễ dàng và nhanh chóng. Đồng
thời cách trưng bày hàng hóa phẩm khu vực có chứa sản phẩm đó sẽ giúp cho họ tìm
kiếm sản phẩm của mình nhanh hơn.
Thật ra, trưng bày là một trong những nội dung quan trọng trong lĩnh vực quản lý
siêu thị. Ngành Quản lý siêu thị là một ngành mới mà Trường Cao đẳng Công Nghệ
Thủ Đức mới tiếp cận, trong khi đó việc trưng bày hàng hóa ở Việt Nam chưa có nhiều
tài liệu hướng dẫn.
Vì vậy, đề tài này sẽ giúp làm phong phú thêm tài liệu giảng dạy cho trường, đồng
thời giúp cho sinh viên có khả năng tìm hiểu và tiếp cận đầy đủ các năng lực để ra
trường có thể thực hành tốt.
2
PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ TRƯNG BÀY HÀNG HÓA
1.1. Khái niệm về trưng bày hàng hóa
Trưng bày hàng hóa là toàn bộ các phương pháp và kỹ thuật sắp xếp và bày biện
các kệ hàng và sản phẩm tại đơn vị thương mại để làm gia tăng lượng bán hàng hoặc khả
năng sinh lời của sản phẩm.
1.2. Mục tiêu của trưng bày hàng hóa
Trưng bày hàng hóa liên quan tới hai nhân tố : nhà sản xuất tìm cách phát triển sản
phẩm của mình và điểm bán hàng tìm cách tối ưu hóa danh mục sản phẩm của mình.
Trưng bày hàng hóa là để hướng tới khách hàng, để che đi sự thiếu vắng nhân viên
bán hàng để hướng dẫn khách hàng trong việc lựa chọn hàng hóa. Cọc tiêu, biển báo,
quảng cáo tại nơi bán hàng là các công cụ để trưng bày hàng hóa.
1.3. Các lĩnh vực trưng bày hàng hóa
+ Trưng bày hàng hóa theo từng khu vực
- Chuyển nơi bán hàng thành từng khu vực với định nghĩa về kệ hàng
- Tổ chức các nhóm hàng hóa theo khu vực
- Thiết kế khu vực (vật liệu trưng bày, cọc tiêu)
+ Trưng bày hàng hóa tổ chức
- Tối ưu hóa việc sắp xếp các kệ hàng và giới thiệu các nguồn cung (sản phẩm) (hệ thống
cọc tiêu, trình bày kệ hàng...)
- Phát triển các kiểu mua sắm “vui thích” thơng qua việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc
khám phá nguồn cung phong phú, đa dạng.
- Cải thiện hình ảnh nói chung của điểm bán hàng
+ Trưng bày hàng hóa quyến rũ
- Phát triển các kiểu mua sắm “ ngẫu hứng” thông qua việc nâng cao giá trị quầy bằng các
đồ giá kệ phù hợp, hệ thống cọc tiêu đặc thù.
- Điều chỉnh các luồng khách hàng để hướng tới không gian bán hàng
+ Trưng bày hàng hóa quản lý
- Tối ưu hóa bán hàng thơng qua việc khuyến nghị danh mục sản phẩm và kích cỡ line
trưng bày sản phẩm.
- So sánh và điều chỉnh tình hình hiện tại theo các nhu cầu đặc thù của điểm bán hàng (so
với chuỗi cửa hàng, diện tích bán hàng, số liệu địa phương)
+ Trưng bày hàng hóa tối ưu
3
- Xây dựng nguồn cung “ tối ưu” về doanh thu, khối lượng, quay vòng...
- Điều chỉnh nguồn cung cho phù hợp với tập tính mua sắm của khách hàng.
+ Địa lý trưng bày hàng hóa
- Điều chỉnh danh mục sản phẩm của điểm bán hàng theo hệ thống
- Xác định các chiến lược tạo sự khác biệt về nguồn cung so với các đối thủ cạnh tranh địa
phương.
1.4. Qui hoạch trưng bày
Quy hoạch trưng bày xác định phần line dành cho từng sản phẩm, từng nhà sản xuất
(cho từng thương hiệu, từng nhãn hàng). Việc sắp xếp có thể do nhà sản xuất khuyến nghị
hoặc áp đặt để đảm bảo tính nhất quán phù hợp với chính sách thương mại và nguyên tắc
trưng bày (cung cấp các tủ kệ trưng bày, facing…).
Điểm bán hàng có thể yêu cầu thêm các tiêu chí khác khi sắp xếp:
- Quy hoạch và quản lý các luồng sản phẩm
- Cách sắp xếp hoặc trưng bày từng sản phẩm;
- Vật liệu dùng để trưng bày (giá, ngăn, kệ, pa-lét dưới sàn…).
4
PHẦN 2. NGUYÊN TẮC CƠ BẢN VỀ TRƯNG BÀY HÀNG HĨA
2.1. Vị trí:
+ Sản phẩm CĨ THỂ trưng bày:
- Trên kệ: từ thắt lưng đến ngang tầm mắt, nằm trong tầm với của người mua và chủ cửa
hàng, ở hai đầu kệ
- Ngoài kệ: Các tiểu đảo (gondola), khu trưng bày
-Trưng bày cần ở nơi đông người qua lại.
- Độ tiếp cận, nơi giao các lối đi
- Gần quầy tình tiền
- Hướng đi của người mua hàng
- Các vị trí “nóng” và “lạnh”
- Đối với các sản phẩm cho trẻ em trưng bày ở dưới thấp
+ Sản phẩm KHÔNG NÊN bày:
- Trực tiếp dưới ánh nắng hay tăm tối
- Nơi nhiệt độ cao
- Nơi độ ẩm cao
Ngoài ra:
- Vùng trọng điểm: Dành cho hàng thường ngày:
- Vùng dễ thấy: Các sản phẩm không thông dụng
- Vùng khá dễ thấy: Sản phẩm ít mua hơn
-Vùng khó thấy: Các sản phẩm thiết yếu: Trứng, sữa…
2.2. Kích cỡ
- Trưng bày lớn tạo sự chú ý.
- Càng nhiều mặt, càng dễ nhìn
- Trữ hàng đủ lượng đảm bảo luôn đủ hàng
- Tránh bị hết hàng
2.3. Thành khối
- Thực hiện theo tiêu chuẩn
- Nhóm theo độ tuổi, kích cỡ
- Trưng bày chung hàng của chúng ta với các sản phẩm cùng chủng loại
5
2.4. Ấn tượng
- Trưng bày sáng tạo hay hoành tráng làm sản phẩm chúng ta nổi bật và tạo sự chú ý của
người mua hàng
- Trưng bày liên kết với khuyến mãi cho người tiêu dùng tăng sự kích thích và gia tăng
lượng người đến cửa hàng mua sắm.
2.5. Tuân theo logic của khách hàng
Tạo sự gắn kết của khách hàng
Thông qua quản lý các luồng di chuyển và bố trí các quầy kệ trong khơng gian bán hàng
2.6. Hướng dẫn khách hàng
Tạo thuận lợi cho việc nhìn thấy nguồn cung
Thông qua biển báo rõ ràng, sáng sủa
2.7. Đề xuất với khách lộ trình đầy đủ nhất có thể
Tạo thuận lợi cho việc mua sắm ngẫu hứng
Thông qua việc bố trí các quầy kệ theo tập tính của khách hàng
2.8. Tạo thuận lợi cho việc trưng bày đa dạng
Kích thích việc mua sắm ngẫu hứng
Thông qua việc tạo ra không gian, hay bố trí tại các line riêng cho từng nhóm hàng hóa.
6
PHẦN 3. PHƯƠNG PHÁP VÀ CÁC KIỂU TRƯNG BÀY HÀNG HĨA
3.1. Phương pháp trưng bày hàng hóa.
+ Phương pháp nghệ thuật: căn cứ vào đặc tính của hàng hóa như đẹp về dáng, đẹp về
màu sắc hoặc đẹp về cảm tính để dùng những thư pháp nghệ thuật khác nhau thể hiện
những nét độc đáo đó. Có những phương pháp như: trưng bày theo kiểu đường thẳng,
đường cong, đường xuyên, hình tháp, hình treo đối xứng cân bằng tập thể, họa tiết... chúng
ta có thể căn cứ hàng hóa kinh doanh để chọn thủ pháp kinh doanh.
+ Phương pháp liên kết: sắp xếp mặt hàng có cùng hình thể ở cùng một chỗ để tạo cảm
giác đẹp. Để đảm bảo tính liên kết của hàng hóa có thể áp dụng các phương pháp phân loại
hàng hóa trước rồi trưng bày theo mẫu mã, cung cách chất lượng, phân loại chất liệu hàng
hóa trước rồi trưng bày theo màu sắc, mục đích sử dụng.
+ Phương pháp so sánh: nếu muốn nhấn mạnh sự mềm mại của mặt hàng có thể sắp xếp
chúng cạnh hàng cứng, có thể so sánh về màu sắc, về hình thể.
3.2. Cách bố trí thiết kế
3.2.1. Sắp xếp tổng thể không gian.
Nhà quản lý siêu thị phải thỏa mãn nhiều yếu tố trong cùng một không gian trưng
bày: phải giới thiệu được tối đa hàng hóa tại tất cả các khu vực của cửa hàng, lại phải đảm
bảo tầm nhìn từ lối đi chính đến các bức tường xung quanh. Có rất nhiều cách biến tấu cửa
hàng, nhưng tựu chung có ba cách sắp xếp khơng gian siêu thị cơ bản nhất. Các siêu thị có
thể lựa chọn từng kiểu riêng biệt hoặc kết hợp chúng tùy theo mục đích.
3.2.2. Bố trí kệ hàng theo các khối (Grid layout).
Các quầy hàng được sắp xếp thành các đường song song. Cách thức này giống như
dựng lên hàng rào ngăn cản sự di chuyển tự do với mục đích là tăng tối đa không gian bán
hàng và đơn giản hóa an ninh. Do đó, kiểu bố cục này mang lại hiệu quả cho siêu thị chứ
không phải sự thuận tiện cho khách hàng.
Cách bố cục này sẽ buộc khách hàng xi theo lối đi chính của siêu thị, buộc khách
hàng phải đi qua hết các dãy kệ mới được nơi cần mua, từ đó gia tăng được thời gian mua
sắm của khách hàng tại siêu thị.
7
3.2.3. Bố trí luồng di chuyển tự do (Free flow).
Kiểu bố cục buộc này buộc cửa hàng sẽ phải bỏ bớt đi kho hoặc không gian trưng
bày để tạo ra nhiều lối đi giữa các khu trưng bày, các vật cố định và lối đi được sắp xếp
một cách không cân xứng và các kệ hàng được đặt theo kiểu mở. Tầm nhìn bao qt có thể
có được từ mọi điểm trong cửa hàng do các kệ hàng được sử dụng tương đối thấp. Khách
hàng được khuyến khích di chuyển tự do và lựa chọn sản phẩm. Mục đích của kiểu bố cục
này là mang tới cho khách hàng một khơng gian mua sắm rộng rãi, thoải mái, do đó việc
mua sắm trở nên dễ dàng và vui vẻ hơn. Cách bố cục này phải được thiết kế một cách cẩn
thận và sẽ tốn chi phí, tuy nhiên chi phí tăng lên có thể được bù đắp bằng cách tăng doanh
thu và lợi nhuận. Cách bố cục này thường được sử dụng tại các cửa hàng đặc biệt, các cửa
hàng nhỏ bán quần áo hoặc các mặt hàng mới ra.
3.2.4. Bố trí theo mơ hình đường đua (racetrack).
Một vấn đề của cách bố cục theo kiểu Grid là khách hàng khơng bị thu hút một cách
tự nhiên về phía cửa hàng. Điều này không là vấn đề trong những cửa hàng tạp phẩm, nơi
mà khách hàng đã định trước hàng hóa cần mua trước khi vào cửa hàng. Nhưng những
8
trung tâm thương mại, cửa hàng lớn làm cách nào để thu hút khách hàng. Cách bố cục theo
kiểu Race track sẽ giúp lôi kéo khách hàng đi qua những trung tâm thương mại nhiều tầng,
khuyến khích hành vi mua bốc đồng của khách hàng. Cách này được thiết kế có một lối đi
chính qua các khu vực, các nhánh này sẽ đi qua những khu vực độc lập được thiết kế gần
như có sự tương đồng nhau. Khi khách hàng đi vòng quanh cửa hàng, con mắt sẽ bị tác
động bởi nhiều góc nhìn khác nhau, hơn nữa cịn nhìn xuống cuối lối đi như cách bố cục
kiểu Grid.
Như vậy, thật ra các kiểu bố cục này khác biệt nhau ở hai điểm: lối đi và cách bố trí
kệ, tủ và bố trí lối đi trong cửa hàng.
3.3. Các kiểu trưng bày
3.3.1. Trưng bày theo cách thức đối sánh.
Trưng bày theo cách thức đối sánh, tức là đạt được hiệu quả trưng bày có chính có
phụ, tơn thêm cho nhau về màu sắc, đặc trưng và kiểu dáng của sản phẩm. Kiểu trưng bày
này có tác dụng tăng cường hơn nữa sức biểu đạt và sức truyền cảm của sản phẩm.
Trưng bày kiểu đối sánh, khi vận dụng vào thiết kế, cấu tạo đèn điện, trang trí, đạo
cụ, tủ bày hàng, quầy trưng bày, sẽ tạo độ tương phản giữa các vật thể được trưng bày. Từ
đó, thực hiện mục đích làm nổi bật các sản phẩm chủ yếu như sản phẩm mới, sản phẩm
độc đáo, những sản phẩm xúc tiến và các sản phẩm độc quyền sáng chế.
3.3.2. Trưng bày theo phương thức lặp lại.
Trưng bày xếp theo phương thức lặp lại, tức là sử dụng các sản phẩm, vật trang trí,
các tiêu chí, quảng cáo…cùng loại, giống nhau, thơng qua các biện pháp mang tính ám thị
9
và nhấn mạnh nhiều lần, để làm tăng cảm nhận thị giác của các khách hàng đối với các sản
phẩm hoặc nhãn hiệu. Việc trưng bày lặp lại làm cho khách hàng cảm thấy sự kích thích
nhiều lần về mặt thị giác. Phương pháp này vừa có thể làm cho người xem có ấn tượng sâu
sắc, đã xem qua thì không quên, lại vừa làm cho tất cả các mặt trưng bày hài hòa thống
nhất.
3.3.3. Trưng bày kiểu liên hệ.
Trưng bày kiểu liên hệ (hoặc kiểu bổ sung cho nhau) là chỉ cách trưng bày những
sản phẩm có liên quan chặt chẽ với nhau đặt cùng nhau, hoặc gần nhau. Trưng bày bày liên
hệ kích thích có hiệu quả sự liên tưởng của khách hàng, khơi gợi cho khách mua hàng
đồng bộ, thuận tiện cho khách hàng so sánh và lựa chọn sản phẩm. Từ đó tạo ra cách nghĩ
mua hàng theo trọn bộ. Khi thực hiện trưng bày theo kiểu liên hệ, phải chú ý các mặt như
kiểu dáng, màu sắc phong cách, chất lượng, giá cả…của sản phẩm phải được hài hịa, có
thứ tự. Như vậy mới có thể tiến hành tổ chức, phối hợp một cách thuận tiện và cịn thể hiện
được mức độ chính và phụ của sản phẩm. Đồng thời cịn chú ý đến tính tổng thể, tính hài
hịa của sản phẩm.
3.3.4. Trưng bày theo kệ đặc thù.
Đây là hình thức trưng bày với các nhãn hiệu mạnh hay mới tung vào thị trường.
Yêu cầu của phương pháp này địi hỏi điểm bán phải có diện tích rộng. Phương pháp này
sử dụng các kệ được thiết kế đặc thù để trưng bày sản phẩm. Tại siêu thị, khi hàng hóa
muốn được trưng bày theo cách thức riêng thì thường là các nhãn hiệu mạnh, họ phải đấu
giá và trả giá cao cho vị trí và cách thức trưng bày như thế này.
Trong thực tế, không phải lúc nào cũng có thể trưng bày sản phẩm theo đúng các
phương thức trên mà tùy tình hình cụ thể để có thể chọn phương pháp trưng bày phù hợp,
hoặc trưng bày hỗn hợp các phương pháp để đảm bảo sản phẩm càng dễ đập vào mắt
khách hàng và khách hàng càng dễ tiếp xúc với sản phẩm thì càng tốt.
3.4. Một số mẹo khi trưng bày hàng hóa
Để đạt được hiệu quả trong trưng bày hàng hóa. Chúng ta cần chú ý một số mẹo cơ bản
sau để có chất lượng sau:
- Đơn giản.
- Giới hạn số lượng mặt hàng triển lãm.
- Chia danh mục hàng hóa thành các quầy trưng bày riêng.
- Đặt các mặt hàng chính tách riêng với các mặt hàng khác.
10
- Cho thấy lợi thế của sản phẩm.
- Sử dụng các đoạn chữ viết hoặc hình ảnh giải thích.
- Đảm bảo đủ diện tích để trưng bày sản phẩm.
- Tránh tình trạng sản phẩm bị trưng bày lộn xộn.
- Trưng bày sản phẩm ở các mức độ khác nhau
3.5. Các bước trưng bày hàng hóa
+ Bước 1: Tìm kiếm các cơ hội
- Tình trạng SPLASH (Stock, Price, Light, Assortment, Shelfs and Hygiene) : Hàng tồn,
giá cả, ánh sáng, chủng loại, sử dụng quầy kệ, vệ sinh
- Tìm các vị trí SHIP (Storage, High visibility, Impulse, Planned goods) Cất trữ, dễ thấy,
mua nhiều, hàng thơng dụng
- Tìm sự bất hợp lý trong sử dụng diện tích trưng bày
- Tìm các cơ hội củng cố trưng bày hàng chúng ta (vị trí, diện tích, độ cao, thành khối…).
- Tìm kiếm cơ hội đặt các kệ trưng bày
+ Bước 2: Trình bày, thống nhất với chủ cửa hàng
+ Bước 3: Thực hiện kế hoạch
- Chiếm chỗ gần quầy tính tiền
- Tránh các kệ cao
- Tìm thêm vị trí gần các sản phẩm kết hợp
- Đừng sợ khi phải dời hàng đối thủ
- Tạo thành khối
- Nhiều mặt trưng bày hơn
- Giữ cho hàng đầy đủ, ngăn nắp
- Trưng bày đủ loại
+ Bước 4: Hỏi xem chủ cửa hàng có hài lịng khơng và đề nghị duy trì
11
PHẦN 4. KINH NGHIỆM TRƯNG BÀY HÀNG HÓA CỦA CÁC SIÊU
THỊ
4.1. Thực trạng trưng bày hàng hóa tại Big C Trường Chinh
Với tổng số gần 10.000 mặt hàng các loại, đây không phải là con số quá lớn, nhưng
cũng không phải là quá nhỏ. Vấn đề đặt ra là với một diện tích và số lượng hàng hóa như
vậy phải phân loại, bố trí làm sao cho hợp lý, khoa học để thuận tiện cho khách hàng đi tìm
và mua hàng, đồng thời giúp cho họ dễ dàng quản lý hàng hóa của mình. Sau khi phân
tích, đánh giá, tham khảo và thảo luận ban quản lý đã quyết định phân chia sản phẩm ra
làm 4 nhóm chính (quầy chính) và được bố trí trên 4 tầng khác nhau của siêu thị
Tầng 1: Quầy thực phẩm
Tầng 2: Quầy bách hóa
Tầng 3 : Quầy thời trang
Tầng 4: Quầy giày, dép đồ da
Đây là cách phân loại hàng hóa bố trí thứ tự các quầy hàng tương đối khoa học. Việc
này đã giúp rất nhiều cho khách hàng trong việc xác định khu vực (quầy ) mà có hàng hóa
họ cần mua, từ đó giúp cho khách hàng giảm bớt được thời gian đi lại và tìm hàng...
4.1.1. Quầy thực phẩm
Với khoảng gần 3.000 mặt hàng về các loại thực phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng của
khách hàng, nhìn chung quầy hàng được chiếu sáng bởi ánh sáng trắng và nền nhạc khá
đầm ấm, trữ tình…
12
Sơ đồ bố trí hàng hóa tại quầy
13
Cách trưng bày hàng hóa trên các giá hàng
Nếu đi vào từ tầng 1sẽ gặp một giá hàng khô, với chiều cao khoảng 1,8m bao gồm
các sản phẩm như: các loại gạo, măng khô,... Các sản phẩm được sắp xếp một cách khá
hợp lý và đẹp mắt, khách hàng có thể dễ dàng xem và lấy sản phẩm từ giá hàng đó
Tủ cá đơng lạnh với chiều cao khoảng 1m - 2m bao gồm các loại cá đông lạnh như :
cá thu, cá cá hồi, cá nục, cá ba sa, cá tra, ...Được bảo quản ở nhiệt độ lạnh hợp lý, ánh sáng
ở nơi này rất sáng, sáng hơn các nơi khác trong quầy với mục đích làm nổi bật quầy hàng
này
Giá trưng bày rượu có chiều cao từ 1,6m - 1,8m, bao gồm các loại rượu nội và rượu
ngoại như: champagne, các loại vang, vodka, whisky,... của các hãng và ở các nước khác
nhau. Tất cả được bố trí, trưng bày khá hợp lý trên giá, ánh sáng ở nơi này tối hơn các nơi
khác một chút tạo ra cảm giác sang trọng với khách hàng.
Phía bên trong là giá trưng bày các loại bia lon (Tiger, Heniken, Saigon...) các loại
nước ngọt (nước cam, Fan ta, Cocacola, Pepsi, Number 1,... ), các loại nước khoáng
(Lavie, Aquafina, Vĩnh Hảo, ....). Tất cả được trưng bày một cách khá hợp lý ở trên các giá
hàng thuận tiện cho khách hàng xem và lấy hàng.
Bên cạnh tủ cá đông lạnh là giá hàng cao chừng 1,6m - 1,8m, trưng bày các loại:
dầu ăn, nước mắm, tương ớt,... Tất cả được xếp thành từng khu khác nhau ở trên giá hàng,
các sản phẩm cùng loại thường được xếp gần nhau nhằm thuận tiện cho khách hàng lựa
chọn sản phẩm cho mình.
Phía bên kia của giá hàng trưng bày nước mắm là các loại đồ hộp như: thịt hộp, thịt
pate hộp,... Tất cả được trưng bày hợp lý và khoa học trên giá hàng nhìn rất đẹp mắt và
thuận tiện khi mua hàng
Kế tiếp giá hàng đó là giá hàng có chiều cao từ 1,6m - 1,8m trưng bày các sản phẩm
phục vụ cho nhu cầu ăn nhanh như: mì tơm Hảo Hảo, Miniket, Phở gà, bò, Cháo thịt,...
Đồng thời trên các giá hàng đó cịn trưng bày một số sản phẩm khác như: Bột canh, ngũ vị
hương, bột nghệ, bột ngọt, hạt tiêu, .... Tất cả đều được trưng bày hợp lý như các sản phẩm
cùng loại thì thường được đặt gần nhau để khách hàng có thể so sánh và lựa chọn sản
phẩm mà họ cảm thấy cần và phù hợp.
Phía bên kia của giá hàng là giá hàng có chiều cao từ 1,6m -1,8m, trưng bày các sản
phẩm bánh kẹo của các hãng như: bánh kẹo Kinh Đô, Bibica, ... với nhiều màu sắc rất ấn
tượng với khách hàng. Bao gồm các sản phẩm như : kẹo dừa, kẹo sữa, kẹo cà phê, kẹo
nho, kẹo đậu phọng, bánh xốp, bánh quy, bánh ACB, bánh ngọt, thạch dừa, hạt điều, hạt
dưa, hạt bí,... Tất cả các sản phẩm được trưng bày một cách khoa học, các sản phẩm cùng
14
loại đã được đặt gần nhau rất thuận tiện cho khách hàng trong việc lựa chọn hàng hóa cho
mình.
Tiếp theo là giá hàng cũng có chiều cao từ 1,6m -1.8m và cũng trưng bày các sản
phẩm bánh kẹo của các hãng khác nhau.
Quầy phía trong cũng có chiều cao như vậy và được trưng bày các sản phẩm trà và
cà phê của các hãng khác nhau như: cà phê hòa tan, cà phê không tan, trà xanh, trà chanh,
trà gừng, trà Lipton,.... Tất cả đều tạo ra sự chú ý của khách hàng và nằm trong tầm nhìn,
tầm với của khách hàng để khách hàng dễ dàng quan sát và lấy hàng mà họ cần.
Bên cạnh (giáp tường) là quầy cao khoảng 1,8m -2m là nơi trưng bày các loại sữa
như: vinamilk, cô gái Hà Lan, ... giành cho cả trẻ em và người lớn, những sản phẩm giành
cho trẻ em được xếp ở dưới thuận tiện cho trẻ em lựa chọn nếu được đến siêu thị cùng
người lớn hoặc gia đình. Sữa ở đây có rất nhiều loại giành cho các lứa tuổi khác nhau.
Phía bên ngồi của giá hàng này là một giá hàng nhỏ cao khoảng 1,5m, là nơi bày
bán các loại thuốc lá như: Vinataba, 555,... do đây là mặt hàng nhà nước khơng khuyến
khích nên siêu thị cũng chỉ bán với số lượng rất hạn chế.
Phía ngồi cùng là nơi bán các loại hàng khơ như: gạo (tấm thơm, nếp, ...), măng
khô,... và các loại phụ da khác được bày bán trên giá có chiều cao từ 1,3m - 1,5m để thuận
tiện cho khách hàng xem và lựa chọn sản phẩm.
4.1.2. Quầy bách hóa
Bao gồm nhiều loại hàng hóa khác nhau, được đặt tại tầng 2, là nơi thu hút nhiều
khách hàng nhất của siêu thị, đồng thời đây cũng là quầy có nhiều mặt hàng nhất, với
khoảng hơn 3.000 sản phẩm khác nhau, chủ yếu là hàng nội địa.
15
Sơ đồ cách bố trí hàng hóa tại quầy
16
Cách trưng bày hàng hóa trên các giá hàng
Với ánh sáng trắng và nhạc trẻ sôi nổi tạo cho khách hàng cảm giác hưng phấn khi
mua hàng. Hàng hóa được trưng bày trên các giá hàng dài và cao thuận tiện cho đi lại và
mua hàng.
Khi đi vào từ phía cửa chính tầng 2, phía bên tay phải là khu trưng bày các sản
phẩm thủy tinh được sản xuất trong và ngồi nước như: Tách, ly, lọ hoa, bình,...Được
trưng bày trên các giá cao khoảng 1,8m -2m. Tuy nhiên khách hàng vẫn có thể quan sát
một cách kỹ lưỡng các sản phẩm này bởi những sản phẩm tương tự đã được trưng bày ở
phía bên dưới.
Tiếp đến là nơi trưng bày các sản phẩm sứ mỹ nghệ như: ấm, chén, tô,.... Được
trưng bày trên các giá cao chừng 1,2m- 1,5m đó là nơi trưng bày các sản phẩm (ấm, chén
...) khách hàng có thể quan sát và thậm chí cịn có thể chạm được vào các sản phẩm đó nếu
họ muốn, giá hàng dài với chiều cao khoảng 1,6m-2m là nơi trưng bày các sản phẩm còn
lại giúp khách hàng có thể dễ dàng đi lại và tìm sản phẩm mà họ cần
Phía bên trong hai giá hàng này là nơi trưng bày các sản phẩm gia đình và nội trợ
như: soong, chảo, dao, thớt, muỗng, dĩa, ... và các dụng cụ gia đình khác. Được đặt trên giá
có chiều cao từ 1,6m - 2m, một số sản phẩm được treo trên giá (chảo, dao, thớt...) rất thuận
tiện cho khách hàng quan sát và lấy hàng .
Phía bên kia của giá hàng này là nơi trưng bày các sản phẩm nhựa (cốc, bình, ca,...),
nồi cơm điện,... Trong đó nồi cơm điện được đặt ở bên dưới để tránh rơi, vỡ đồng thời
thuận tiện cho khách hàng xem và kiểm tra chất lượng sản phẩm, các sản phẩm nhựa khác
được trưng bày ở trên cao hơn do tính chất của nó nhẹ.
Giá hàng bên cạnh được trưng bày các sản phẩm giành riêng cho phụ nữ như: các
loại băng vệ sinh, đồ lót cho phụ nữ ... của nhiều hãng khác nhau, phía bên trong giá hàng
này là các sản phẩm nhựa khác... Đây là nơi được chị em phụ nữ khá quan tâm, màu sắc
sặc sỡ bởi tính chất của sản phẩm này.
Phía bên kia của giá hàng này được trưng bày các sản phẩm bột giặt (Omo, Tide,
Viso, Vì dân,... các loại nước rửa chén, rửa bồn vệ sinh, nước xả quần áo (Hảo hảo,
Sunlight, Vim, Comfor, Downy,... Các sản phẩm cùng loại được đặt cạnh nhau và đặt trên
các giá cao khoảng 1,6m - 1,8m giúp khách hàng lựa chọn các sản phẩm mà họ thích một
cách dễ dàng.
Giá hàng tiếp theo có chiều cao tương tự như vậy được trưng bày các sản phẩm kem
đánh răng (Colgate, P/s, Close-up,...) bàn chải đánh răng (Colgate, Oral-B, P/s,...) khăn
mặt, khăn tắm, giấy vệ sinh, bông tâm, các sản phẩm dùng cho cá nhân khác. Tất cả được
17
bố trí rất khoa học. Trên hàng giấy (giấy vệ sinh được đặt ở bên dưới, bông tâm, khăn tắm
đặt ở trên...).
Phía bên kia của giá hàng đó là các loại sữa tắm ( Pond, Enchanter, Dove,...) các
loại xà phòng tắm (Ca may, Dove, Enchanter,...) được bố trí một cách khoa học rất thuận
tiện cho khách hàng quan sát và chọn hàng.
Giá hàng tiếp theo là các sản phẩm dầu gội đầu, dầu xả (Sunsilk, Enchanter,
Clear,...)
Phía bên kia của giá hàng này là nơi trưng bày là các sản phẩm mỹ phẩm (kem
dưỡng da, kem chống nắng, sữa rửa mặt, keo xịt tóc,...) của các hãng như: Enchanter,
Dove, Pond,...với những màu sắc rất đẹp và trẻ trung giành cho giới trẻ là chủ yếu.
Giá tiếp theo là giá có chiều cao từ 1,2m -1,5m nơi trưng bày các sản phẩm giành
cho trẻ em như: quần áo sơ mi, quần áo lót, các sản phẩm khác cho trẻ em (tã lót, khăn...)
các em nhỏ cũng có thể xem hàng nhờ giá hàng rất thấp
Phía bên trong giá hàng này là nơi trưng bày các sản phẩm đồ chơi cho trẻ em bằng
nhựa (ô tô, robot, xe máy,...) được bày trên giá cao từ 1,4m -1.6m để trẻ em có thể quan sát
và lựa chọn đồ chơi.
Quầy bên cạnh (giáp tường) là nơi trưng bày các sản phẩm đồ chơi, quà tặng cho trẻ
em (gấu bông, búp bê,....) những sản phẩm giành cho trẻ nhỏ ln được đặt ở phía bên
dưới giúp trẻ nhỏ cũng có thể quan sát được
Phía trong cùng sát tường với chiều cao 1,6m - 2m là giá hàng trưng bày các sản
phẩm nhựa (chậu, xô, mắc áo, cốc nhựa,...) kế bên đó là các sản phẩm cho cá nhân (tăm
tre, giấy ăn,...) tiếp đó là nơi trưng bày các sản phẩm khác như: lau nhà , thảm lau
chân,...tất cả đều được trưng bày hợp lý và khoa học rất thuận tiện cho khách hàng.
4.1.3. Quầy thời trang
Bao gồm khoảng hơn 1.000 sản phẩm khác nhau được trưng bày tại tầng 3 của siêu
thị là điểm đến của những người muốn mua các sản phẩm cá nhân như: quần áo, mỹ
phẩm,...
18
Sơ đồ bố trí hàng hóa tại quầy
19
Cách trưng bày hàng hóa trên các giá hàng
Khi vào sẽ cảm nhận thấy thoải mái nhờ ánh sáng vừa phải và âm thanh du dương
trữ tình ...
Giá hàng đầu tiên là nơi có ánh sáng đỏ, có chiều cao từ 1,2m -1,4m, trưng bày các
sản phẩm về mỹ phẩm (nước hoa, son môi, kẻ lông mày,...) chủ yếu là các sản phẩm giành
cho phái nữ được đặt trong tủ kính.
Phía bên trong quầy này là nơi trưng bày các loại đồ trang sức như: đồng hồ, vòng,
dây chuyền, nhẫn,... ngồi ra ở trên tường cịn có các sản phẩm khác như đồng hồ treo
tường. Tất cả được trưng bày rất hợp lý và khoa học, thuận tiện cho khách hàng xem hàng
và mua hàng
Tiếp theo là các thùng hàng và móc treo quần áo có chiều cao từ 1m -1,4m, trưng
bày các sản phẩm quần áo (áo sơ mi, len,...) vớ, găng tay,... cho trẻ em. Giá hàng này đã
được thiết kế phù hợp với khách hàng nhỏ tuổi rất thuận tiện cho xem và mua hàng
Tiếp đó là khu bao gồm các móc treo quần áo hình trịn và dài với chiều cao khoảng
1,5m trưng bày quần áo giành cho người lớn. Ở phía bên trong là các loại quần áo sơ mi
của các hãng (may 10, may Thăng Long ,...), cà vạt,...giành cho cả nam và nữ. Phía bên
ngồi là các loại quần áo Jean giành cho cả nam và nữ
Giá trên tường với chiều cao 3m là nơi trưng bày các sản phẩm quần áo: phía ngồi
là quần áo Jean, phía trong là trưng bày các loại áo sơ mi, quần tây, áo vét,... loại hàng cao
cấp cho cả nam và nữ
Phía trong cùng (giáp tường) là giá hàng trưng bày các sản phẩm: chăn, drag, gối,
nệm,...
Phía ngồi cùng (mặt tiền của siêu thị ) là nơi đặt các người mẫu bằng nhựa của siêu
thị với các bộ trang phục được thay đổi theo mùa và theo sản phẩm được bày bán tại quầy.
4.1.4. Quầy giầy, dép đồ da.
Bao gồm khoảng 2.000 sản phẩm khác nhau được trưng bày theo một trật tự nhất
định tại tầng 4 của siêu thị
20
Sơ đồ bố trí hàng hóa tại quầy
21
Cách trưng bày hàng hóa trên các giá hàng
Khi bước đến quầy sẽ cảm nhận ngay thấy ánh sáng trắng và âm thanh sôi nổi trẻ
trung và sống động của quầy. Đây là nơi thu hút nhiều khách hàng trẻ tuổi.
Giá hàng đầu tiên là nơi trưng bày các sản phẩm quà tặng (búp bê, nhà làm bằng
gỗ,...). Bên cạnh đó là giá hàng có chiều cao khoảng 3m là nơi trưng bày đồng hồ treo
tường các loại.
Giá hàng bằng tủ kính ở phía trước với chiều cao khoảng 1,5m là nơi trưng bày các
dụng cụ học tập (bút, thước kẻ, phấn,...)
Tiếp đến là giá hàng trưng bày các sản phẩm phục vụ cho học tập như: vở học sinh,
cặp sách ... với chiều cao khoảng 1,6m
Tiếp theo bên cạnh là giá hàng bằng kính với chiều cao là 1,7m là nơi trưng bày
các sản phẩm đồ chơi, quà tặng cho trẻ em như: hoa nhựa, tượng nhỏ bằng nhựa, đất, các
vật bằng nhựa khác...
Phía bên trong là nơi trưng bày băng đĩa nhạc với chiều cao là 1,8m, bao gồm các
loại băng đĩa như: nhạc trẻ, nhạc vàng, dân ca, nhạc nước ngồi, ... Nói chung đây là khu
dành cho giới trẻ là chủ yếu
Tiếp theo bên cạnh khu đó là giá hàng với chiều cao1,8m, nơi trưng bày các sản
phẩm giầy, dép đồ da giành cho thanh niên và người lớn là chủ yếu
Tiếp đó là các giá hàng trưng bày các sản phẩm giầy, dép thể thao như: Adidas, Bitis,
Bitas,...Được xếp một cách khoa học và hợp lý trên giá hàng với chiều cao 1,6m-1,8m.
Phía ngồi (mặt tiền của siêu thị) là giá hàng trưng bày các sản phẩm: các loại ba lô,
túi xách bằng da, vải,...tất cả được treo trên giá hàng, ngoài ra các sản phẩm khác như: va
li, ... thì được đặt ở bên dưới, rất thuận tiện cho khách hàng xem và mua hàng
Phía bên trong nơi có các móc treo hình trịn có chiều cao là 1,5m là nơi trưng bày
các sản phẩm như: dây lưng, ca vát,...
Tiếp đó là các thùng và móc treo quần áo, cao 1m-1,2m, nơi trưng bầy các sản
phẩm cho trẻ em như: quần áo (áo sơ mi, ...), vớ, găng tay, mũ, ..
Bên cạnh đó là các thùng đựng, giá trưng bày các sản phẩm mũ cho cả người lớn và
trẻ em, với chiều cao là 1,2m -1,8m.
Trên giá sát tường cao 1,8m là nơi trưng bày các sản phẩm quần áo phụ nữ (áo sơ
mi,...) và các sản phẩm đồ lót của phụ nữ, nơi này được thiết kế rất đẹp phù hợp với thẩm
mỹ của chị em phụ nữ .
Phía bên trong cùng là giá hàng có chiều cao từ 1,5m-1,8m, nơi trưng bày các sản
phẩm vải (lụa tơ tằm, gấm,...) của các hãng như : Thái Tuấn, May 10,...
22
Như vậy nhìn từ góc độ người quan sát, hàng hóa trong siêu thị được thiết kế bố trí
tương đối gọn gàng, khoa học, hợp lý... rất thuận tiện cho khách hàng trong việc lựa chọn,
tìm kiếm hàng hóa. Đồng thời nó đã tác động khơng nhỏ đến tâm lý khách hàng trong việc
mua hàng. Ngoài ra cách sắp xếp này cịn giúp cho người quản lý kiểm sốt được hàng hóa
một cách nhanh chóng và hiệu quả
4.1.5. Nhận xét
Nói chung là siêu thị đã làm rất tốt về trưng bày hàng hóa trong siêu thị, mặc dù bên
cạnh đó siêu thị vẫn không ngừng bổ sung thêm những hàng hóa phục vụ nhu cầu khách
hàng và tăng doanh thu cho siêu thị, được khách hàng đánh giá rất cao.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được siêu thị vẫn còn một số hạn chế nhất định về
cách trưng bày hàng hóa tại các giá hàng.
+ Mật độ hàng hóa có khu vực cịn khơng hợp lý như: q nhiều.
+ Lối đi ở một số nơi cịn nhỏ hẹp, khơng thuận tiện.
+ Hàng hóa đặt trên giá hàng có có chỗ chưa hợp lý
Siêu thị điều tra tìm hiểu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng để từ đó mà doanh nghiệp
kịp thời điều chỉnh các giá hàng và các sản phẩm trên giá hàng một cách phù hợp cho
khách hàng
Siêu thị không nên quá tập trung vào doanh thu mà lại trưng bày quá nhiều hàng hóa
khiến cho khách hàng cảm thấy khó chịu mỗi khi vào siêu thị
Ngồi việc chú ý đến đáp ứng nhu cầu khách hàng thì siêu thị cũng cần chú ý đến sự
tiện lợi trong quản lý của siêu thị.
4. 2. Thực trạng về trưng bày hàng hóa tại Coopmart
Với chiến lược kinh doanh của hệ thống, Co.opmart định vị mình là “ Bạn của mọi
nhà” dựa trên các ưu thế là địa điểm thuận tiện, thái độ phục vụ ân cần, hàng hóa chất
lượng, giá cả phải chăng. Với định vị này thị trường khách hàng mục tiêu chủ yếu của
Co.opmart là những người có thu nhập trung bình, thích mua sắm gần nhà, đánh giá cao sự
thân thiện chu đáo, độ tuổi 35 trở lên.
Lợi thế của Co.opmart là địa điểm. Hiện tại số lượng siêu thị trong hệ thống
Co.opmart lên hơn 40 siêu thị tại TP.HCM, miền Nam và Nam Trung Bộ. Riêng tại
TP.HCM số lượng siêu thị Co.opmart là hơn 30. Với số lượng siêu thị trải rộng như vậy
Co.op mart đã chọn cho mình cách trưng bày hàng hóa như thế nào để tận dụng lợi thế của
mình?
23
4.2.1. Sự sắp xếp tổng thể không gian
Co.opmart đã lựa chọn cách bố cục theo các khối (grid layout). Việc bố trí, sắp xếp
các line (quầy, kệ) hàng như sau: chiều cao các line bình thường khoảng 1,6m, chiều cao
line sát tường là 1,8m, line khuyến mãi là 1,2m, một line có 5 tầng, chiều dài 1 line khoảng
6m, khoảng cách giữa các line từ 0,9 – 1,2m. Lối đi này khá hẹp chỉ đủ cho hai khách hàng
đi qua, vào giờ cao điểm rất khó để di chuyển. Hơn nữa, siêu thị khơng kiểm sốt được
luồng di chuyển của khách hàng nên càng tạo ra sự lộn xộn.
Do nhược điểm của cách bố cục này khiến khách hàng bỏ qua sản phẩm ở hai bên
tường nên Co.opmart thường lựa chọn đặt khu may mặc hoặc thực phẩm tươi sống dọc
theo tường. Đây là những sản phẩm khách hàng thường có dự định mua từ trước nên sẽ tìm
tới.
4.2.2. Phân bố vị trí trưng bày
Theo ơng Võ Thanh Việt – giám đốc bán hàng của Co.opmart, không gian trưng bày
tại Co.opmart được chia làm hai phần. Vị trí cơ bản chiếm 80% không gian, đây là khu
vực trưng bày theo quyết định của siêu thị. Vị trí cho thuê chiếm 20% không gian được
chủ thương hiệu quyết định cách thức trưng bày.
Do có sự khác nhau về diện tích nên cách trưng bày của Co.opmart đa dạng, linh hoạt
thay đồi theo từng địa điểm nhưng vẫn theo một định hướng nhất định để hướng tới định vị
“tiện lợi” và phù hợp với phân khúc. Dựa trên thuộc tính sử dụng của các nhóm hàng, chia
các sản phẩm hiện tại của Co.op vào 8 khu vực sau:
+ Khu trưng bày sản phẩm khuyến mãi: Khu vực này luôn được đặt ở lối đi chính, ngay
cửa vào. Phần lớn các sản phẩm được trưng bày tại đây là hóa mỹ phẩm.
+ Khu thực phẩm tươi sống: Thịt, hải sản, rau củ, thực phẩm đông lạnh, sữa tươi, bơ, pho
mát... Quầy bán đồ ăn sẵn cũng được đặt trong khu vực này. Trong tất cả hệ thống siêu thị,
khu thực phẩm tươi sống ln được bố trí ở cuối siêu thị do 2 lý do sau. Thứ nhất, đây là
khu cần sự trưng bày đặc biệt: nhiệt độ lạnh, dùng ánh sáng vàng, cần hút mùi. Thứ hai, đây
là loại hàng khách hàng có xu hướng mua nhiều nhất. Nếu để ở góc cuối khách hàng sẽ phải
dành thời gian đi tới cuối siêu thị sẽ kích thích được khách hàng mua thêm trong qng thời
gian đó.
+ Đồ dùng trong phịng tắm: Mỹ phẩm, giấy, chất tẩy rửa, một số hóa chất khác. Các sản
phẩm trong khu vực này thường có sự gợi nhớ khá nhiều về nhau, có quy luật chung trong
cách sắp xếp các ngành hàng giữa các siêu thị. Ví dụ như xét trong ngành hàng hóa mỹ
phẩm: các sản phẩm chăm sóc tóc (dầu gội, dầu xả...) ln được để cạnh bộ sản phẩm chăm
sóc cơ thể (sữa tắm, sữa dưỡng thể, sữa rửa mặt...); bột giặt và nước xả vải; kem đánh răng,
24
nước súc miệng, bàn chải luôn được để cạnh nhau.
+ Nhóm hàng nằm trong gói quà tặng: Sữa hộp, bánh kẹo, rượu, nước, đồ hộp, đồ
khơ...Nhóm hàng này thường có không gian trưng bày nhiều nhất trong siêu thị.
+ Đồ dùng dành cho trẻ con: Sữa tắm, dầu gội quần áo, khăn, đồ trang trí, đồ chơi.
+ Đồ dùng trong bếp: Chén, dĩa, nồi... Khu vực này tại hai siêu thị Co.opmart Thủ Đức và
Nguyễn Đình Chiểu được đặt ở gần khu thực phẩm tươi sống tạo ra sự gợi nhớ khéo léo
giữa hai ngành hàng.
+ Dụng cụ lau rửa: Chổi, thảm...
=> Ba khu vực: đồ dùng trẻ con, đồ bếp, dụng cụ lau rửa thường được đặt ở cuối siêu thị và
ở cạnh nhau do hầu hết những món hàng này thường là được dự định mua từ trước, khả
năng thúc đẩy mua không cao.
+ Hàng may mặc: khu vực này thường có diện tích khá lớn trong siêu thị vì cần có nhiều
khơng gian trưng bày, lợi nhuận nhóm hàng này cao.
Cách phân chia trên chỉ mang tính chất tương đối vì có một số mặt hàng chưa phù
hợp với khu vực. Tùy theo không gian ở mỗi địa điểm, các khu vực này được đặt ở vị trí
khác nhau. Tuy nhiên, các siêu thị vẫn cố gắng bố cục theo sự liên quan giữa các nhóm
ngành.
4.2.3. Cách trưng bày một số ngành hàng
Hình thức trưng bày tại tất cả các siêu thị trong hệ thống Co.opmart là tự phục vụ (số
lượng nhân viên khá ít, chủ yếu do nhà cung cấp gửi tới để giới thiệu cho sản phẩm), sản
phẩm được tập trung theo nhóm ngành, cách trưng bày mở để khách hàng tự lựa chọn. Cụ
thể cách trưng bày một số nhóm ngành hàng tại Coopmart như sau:
+ Khu vực hàng khuyến mãi: Nhìn tổng quan đây là khu vực được trưng bày đặc biệt nhất
trong siêu thị ngay khi bước chân vào khu vực này là tấm biển lớn “ Khu vực khuyến mãi”,
các tờ quảng cáo, biển khuyến mãi được treo san sát giúp khách hàng nhận diện được ra
ngay đây là khu vực khuyến mãi. Hệ thống truyền thanh cũng được sử dụng hỗ trợ thông
báo cho khách hàng về khu vực này.
Tuy nhiên cách trưng bày trong khu vực này tại mỗi siêu thị có sự khác nhau khá
lớn. Tại Co.opmart Nguyễn Đình Chiểu và Đinh Tiên Hồng, siêu thị q tham lam không
gian, trưng bày quá nhiều loại sản phẩm, lộn xộn nên không tạo ra điểm nhấn.
Nhưng tại Co.opmart Thủ Đức, các sản phẩm được trưng bày khá chuyên nghiệp, có
mỹ quan. Tại mỗi kệ chỉ trưng bày khơng q năm loại sản phẩm, cách sắp xếp tạo sự gọn
gàng, thoải mái.
25