UBND TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ THỦ ĐỨC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

THIẾT KẾ, CHẾ TẠO Ổ DAO
ĐIỀU CHỈNH TÂM TRÊN MÁY TIỆN

Người thực hiện: Thái Văn Giáp

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2016

i


MỤC LỤC
Trang
Chương 1: TỔNG QUAN ................................................................................. 1
1. THỰC TRẠNG ............................................................................................... 1
2. GIẢI PHÁP ..................................................................................................... 3
3. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................ 4
Chương 2: THIẾT KẾ, CHẾ TẠO Ổ DAO ĐIỀU CHỈNH TÂM TRÊN MÁY
TIỆN ................................................................................................................... 5
1. THIẾT KẾ MƠ HÌNH .................................................................................. 5
1.1. Thiết kế mơ hình .......................................................................................... 5
1.2. Ngun lý hoạt động .................................................................................... 5
2. THIẾT KẾ CHI TIẾT ................................................................................... 6
2.1. Thân ............................................................................................................. 6
2.2. Ổ dao ............................................................................................................ 6
2.3. Chốt 2 và vít xiết chốt 2 ................................................................................ 6
2.4. Bạc 2 ............................................................................................................. 6

2.5. Bạc 1 ............................................................................................................ 6
2.6. Viết điều chỉnh tâm và đai ốc điều chỉnh ....................................................... 6
2.7. Ty xiết .......................................................................................................... 6
2.8. Bản vẽ lắp .................................................................................................... 6
3. GIA CÔNG CHẾ TẠO ................................................................................. 6
4. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ............................................................................. 8
4.1. Hướng dẫn sử dụng ...................................................................................... 8
4.2. Hướng dẫn bảo quản ..................................................................................... 9
Chương 3: Kết luận ........................................................................................... 10
Phụ lục:
Bản vẽ số 01
Bản vẽ số 02
Bản vẽ số 03
Bản vẽ số 04
Bản vẽ số 05
Bản vẽ số 06
Bản vẽ số 07
Bản vẽ số 08
ii


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
1. THỰC TRẠNG
Hiện nay, theo chương trình đào tạo của Bậc cao đẳng và Trung cấp chuyên
nghiệp. Học phần thực tập có sử dụng máy tiện gồm: Thực tập Cơ khí 1, 2, 3, 4
(Cao đẳng); Thực tập Tiện 1, 2, 3 (Trung cấp chuyên nghiệp).
Thực tế, tại xưởng tập tiện 1 và Thực tập Tiện 2 có các chủng loại máy tiện
như sau:
- Máy tiện Hàn Quốc (Xưởng tiện 1);
-


Máy tiện Đài Loan (Xưởng tiện 1, 2);

-

Máy tiện Trung Quốc (Xưởng tiện 2);

-

Máy tiện Nhật Bản (Xưởng tiện 1)

Với mỗi chủng loại máy tiện, cơ bản được trang bị sẵn cán dao (cán dao vai,
dao phá và dao cắt).

Hình 1.1: Cán dao tại xưởng Tiện 1, 2
Tuy nhiên, thực tế một số cán bị hư hỏng, sinh viên phải sử dụng miếng chêm
để gá dao.
Trong quá trình sử dụng dụng cụ cắt, việc mài dao; gia công bị hỏng mũi dao
và mài lại lặp đo lặp lại rất nhiều lần.

iii


Hình 1.2: Sử dụng miếng chêm để gá dao

Hình 1.3: Gá dao không ngang tâm
Với những nguyên nhân trên, dẫn tới việc gá dao không ngang tâm. Khi gá
dao không ngang tâm, sẽ làm cho góc độ của dụng cụ cắt bị thay đổi, ảnh hưởng
đến chất lượng sản phẩm học tập.
2. GIẢI PHÁP


iv


Với thực trạng hiện nay, kinh qua việc giảng dạy tại xưởng và sự chia sẻ của
người học. Tác giả nhận thấy cần phải chế tạo một loại ổ dao có thể điều chỉnh
tâm của dao so với tâm của máy tiện. Không những rút ngắn thời gian điều chỉnh
tâm mà cịn tạo được sự linh động trong q trình gá dao.
Tác giả đề xuất những phương án sau:
Phương án 1: Chỉ sử dụng cho 2 vị trí gá dao. Dùng vít M12 để xiết chặt rãnh
mang cá

Hình 1.4: Phương án 1
Phương án 2:

Hình 1.5: Phương án 2
Dùng cho 4 vị trí gá dao như ổ dao hiện tại của máy tiện. Chi tiết rãnh mang
cá chứa gán dao được giữ chặt nhờ chốt và vít hãm.
Với hai phương án nêu trên, tác giả đề xuất lựa chọn phương án 2, bởi các lý do:
- Sử dụng cho vị trí gá dao;
-

Ổ dao có độ cứng vững cao hơn.

3. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI

v


Với nhiều chủng loại máy khác nhau, tác giả dựa vào máy Hàn Quốc để thiết

kế thông số của ổ dao.
CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ, CHẾ TẠO
Ổ DAO ĐIỀU CHỈNH TÂM TRÊN MÁY TIỆN

1. THIẾT KẾ MƠ HÌNH
1.1.

Thiết kế mơ hình

Thơng qua ý tưởng, chế tạo và gia cơng thí nghiệm tại xưởng, tác giả đề xuất mơ
hình như sau:

Hình 2.1: Mơ hình ổ dao điều chỉnh tâm
1) Thân

2)Ổ dao

3) Chốt 1

7) Tay xiết 8) Bạc 1
1.2.

4) Chốt 2

5) Vít xiết chốt 2

6) Bạc 2

9)Vít điều chỉnh tâm 10) Đại ốc điều chỉnh


Ngun lý hoạt động:

Sau khi lắp ráp mơ hình, lắp dao vào hệ thống đồ gá, tiến hành canh tâm tao dao
so với tâm máy hoàn thành.
Chúng ta tiến hành xoay Tay xiết (7), lúc đó làm cho Bạc 1 (8) xoay, cơ cấu bạc 1
là trục lệch tâm, nhờ sự xoay của bạc 1, sẽ đẩy chốt 1 (3) tịnh tiến đi ra, ép căng Ổ
dao (2).

vi


Xiết vít (5) để ép chốt 2 (4), lúc đó chốt 2(4) sẽ ép căng ổ dao (2).
Như vậy, định vị và kẹp chặt ở 3 phương nhờ 3 thành phần:
-

Chốt 1 (3)

-

Chốt 2 (4)

-

Vít điều chỉnh tâm (9) và đai ốc điều chỉnh (10)

2. THIẾT KẾ CHI TIẾT
2.1. Thân: Xem bản vẽ 01
2.2. Ổ dao: Xem bản vẽ 02
2.3. Chốt 2 và vít xiết chốt 2: Xem bản vẽ 03
2.4. Bạc 2: Xem bản vẽ 04

2.5. Bạc 1: Xem bản vẽ 05
2.6. Viết điều chỉnh tâm và đai ốc điều chỉnh: Xem bản vẽ 06
2.7. Tay xiết: Xem bản vẽ 07
2.8. Bản vẽ lắp: Xem bản vẽ 08
3. GIA CƠNG CHẾ TẠO
Sản phẩm được gia cơng chế tạo trên máy tiện vạn năng Hàn Quốc, máy phay
Đài Loan, máy mài mặt phẳng Đài Loan; thuộc khoa Cơ khí.
Dưới đây là hình ảnh các sản phẩm sau khi hồn thiện:

Hình 2.2: Thân

vii


Hình 2.3: Ổ dao, vít điều chỉnh tâm và đai ốc điều chỉnh

Hình 2.4: Bạc 1

Hình 2.5: Chốt 1, chốt 2 và bạc 2

viii


Hình 2.6: Lắp ráp và gá đặt trên máy tiện

Hình 2.7: Gia cơng thí nghiệm
4. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG
4.1. Hướng dẫn sử dụng
Việc sử dụng ổ dao điều chỉnh tâm rất dễ dàng và tiết kiệm được thời gian gia
công.


ix


Hình 2.8: Mơ hình ổ dao điều chỉnh tâm

Hướng dẫn lắp ghép ổ dao

Hướng dẫn sử dụng

Bước 1: Gá thân (1) lên bàn xe dao

Bước 1: Gắn dao vào ổ dao (2)

Bước 2: Xiết tay vặn (7) vào bạc 1 (8)

Bước 2: Mở tay xiết, xoay thân

Bước 3: Gắn bạc 1 (8) và thân (1)

(1) cho mũi dao sát với mũi

Bước 4: Lắp bạc 2 (6) vào thân (1)

chống tâm

Bước 5: Gắn chốt 1 (3) vào thân (1)

Bước 3: Khóa tay xiết ổ dao


Bước 6: Gắn vít điều chỉnh tâm (9) vào đai ốc điều

Bước 4: Điều chỉnh vít (9) và

chỉnh (10)

đai ốc (10) để canh tâm;

Bước 7: Gắn ổ dao (2) vào thân (1) đồng thời lắp

Bước 5: Mở tay xiết, xoay thân

vít (9), đai ốc (10) và ổ dao (2)

(1) về đúng vị trí

Bước 8: Gắn chốt 2(4) vào ổ dao (2)

Bước 6: Khóa tay xiết ổ dao

Bước 9: Lắp vít xiết chốt 2(5) vào ổ dao (2)

Bước 7: Khóa tay vặn (7)

Bước 10: Khóa tay xiết ổ dao

Bước 8: Vít xiết chốt 2 (5);

Bảng 2.1: Bảng hướng dẫn lắp ghép và sử dụng ổ dao
4.2. Hướng dẫn bảo quản:

x


Ổ dao thiết kế dạng tháo lắp, nếu không sử dụng chúng ta có thể tháo rời, làm
sạch và lưu vào kho. Tuy nhiên, trên thực tế việc sử dụng mang tính thường xuyên
nên gá sẵn trên máy.

CHƯƠNG 3: KẾT LUẬN

1. KẾT LUẬN
Sản phẩm ổ dao điều chỉnh tâm trên máy tiện đáp ứng yêu cầu về thời gian, độ
chính xác, độ cứng vững. Giúp cho người học vận hành dễ dàng, nhanh chóng và
hiệu quả. Sản phẩm được thử nghiệm và đạt kết quả khả quan khi gia công các chi
tiết thông thường với lượng chiều sâu cắt t lớn.

2. HƯỚNG PHÁT TRIỂN
Do hạn chế về mặt thời gian và dụng cụ, sản phẩm chỉ chế tạo cho một vị trí gá
dao. Thời gian tới, tác giả sẽ hồn thiện 3 vị trí gá dao cịn lại, sơn nhuộm các chi
tiết, tôi chi tiết ổ dao.

xi