TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ THỦ ĐỨC TP.HCM
KHOA CƠ KHÍ

ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC : 2014-2015

TÊN ĐỀ TÀI:

THIẾT KẾ VÀ THI CƠNG MƠ HÌNH CẤU TẠO, HOẠT
ĐỘNG MÁY KHỞI ĐỘNG TOYOTA

GV THỰC HIỆN : BÙI NGỌC TRIỀU

THỦ ĐỨC , Tháng 05 / 2015

1


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Ngày nay máy khởi động được trang bị hầu hết ơ tơ với mục đích khởi
động động cơ tạo hành trình làm việc ban đầu. Vì vậy tìm hiểu cấu tạo và
hoạt động của máy khởi động là rất quan trọng .
 Nhằm ứng dụng ngay những kiến thức mới học vào trong thực hành, giúp
trực quan các chi tiết. vì vậy sẽ giúp người học nhớ sâu và cặn kẽ hơn do
tiếp xúc với vật thật.
 Trong quá trình thực tập tránh được các hư hỏng, mất mát vật tư, giúp cho
việc tháo, lắp máy khởi động của người học dể dàng và nhanh chóng, chính
xác.
 Thơng qua những buổi thực hành trực tiếp trên mơ hình, đo đạc về các bộ
phận của máy khởi động để tìm ra những phương hướng làm giảm hư hỏng
máy khởi động.

 Xác định được tất cả các chi tiết của máy khởi động một cách rõ ràng và
chính xác hơn.
 Tạo điều kiện để có được cái nhìn thực tế khi tiến hành kiểm tra trực tiếp
trên xe.
 Trong xưởng điện ơ tơ chưa có mơ hinh cấu tạo và hoạt động máy khởi
động nào nên gây khó khăn cho người học.
 Mơ hình vật tư khơng tốn kém nhiều, giá thành thực tế khoảng 3 triệu
VNĐ.

Tác giả

Bùi Ngọc Triều

2


B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN MÁY KHỞI ĐỘNG
1.1. Cơng dụng:

- Vì động cơ đốt trong khơng thể tự khởi động nên cần phải có một ngoại lực để khởi
động nó . Để khởi động động cơ, máy khởi động làm quay trục khuỷu thông qua vành
răng. Máy khởi động cần phải tạo ra mô men lớn từ nguồn điện của ắc qui, đồng thời
máy khởi động phải gọn nhẹ.
1.2. Phân loại
 Motor khởi động truyền động trực tiếp (loại thông thường).

3



-

Bánh răng dẫn động chủ động được đặt trên cùng một trục với lõi mô tơ (phần

ứng), và quay cùng tốc độ với lõi.
-

Cần dẫn động được nối với thanh đẩy của công tắc từ đẩy bánh răng chủ động và

làm cho nó ăn khớp với vành răng bánh đà.
- Đó là kiểu của bộ khởi động đã được sử dụng hầu hết ở năm 1975và trên những
xe Toyota đời cũ.
 Motor khởi động có bánh răng giảm tốc

\
 Loại bánh răng hành tinh.

4


1.3. Sơ đồ mạch điện máy khởi động.

CHƯƠNG II: THI CƠNG MƠ HÌNH CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG MÁY
KHỞI ĐỘNG
2.1. Thiết kế chế tạo mơ hình.
- Nhiệm vụ chủ yếu của phần này là thiết kế bộ khung của mô hình, cách lắp đặt các
chi tiết máy khởi động, cơng tắc, relay, các giắc cắm.
- Chọn vật liệu chế tạo bộ khung mơ hình là sắt được bắt vít với ván ép, dán decan
màu trắng, mơ hình gọn nhẹ, nhưng vẫn đảm bảo được độ cứng vững của mơ hình

trên bốn bánh xe.
- Khung được ghép với nhau bằng phương pháp khoan lỗ bắn vít, Bộ khung hình hộp
chữ nhật.
 Có chiều dài: 1100mm.
 Có chiều cao: 900mm.
- Khung mơ hình là nơi dùng để lắp đặt các chi tiết máy khởi động, Relay, Công tắt,
giắc nối, mạch điện máy khởi động…Khung mơ hình đảm bảo khơng gian đủ để bố
trí tất cả các chi tiết của hệ thống, đồng thời có tính thẩm mỹ cao.
- Khung được dẫn động trên các bánh xe nên tăng khả năng cơ động, linh hoạt của mơ
hình.

5


2.2. Tổng quan mơ hình sau khi hồn thành.

Hình 1.2. Mơ hình sau khi hồn thành

6


2.3. Vị trí các bộ phận trên mơ hình.

TÊN MƠ HÌNH THI CƠNG

MÁY KHỞI ĐỘNG

ĐAI ỐC, Ổ ĐỠ, GIÁ ĐỠ CHỔI
THAN, NẮP MÁY KĐ
VÕ MKĐ, PHẦN CẢM,


GIẮC NỐI

CÔNG
TẮC
MÁY

BÁNH RĂNG, TRỤC XOẮN,
PHẦN ỨNG, BÁNH RĂNG

RELAY

Ổ BI, LY
HỢP

2.4. Mơ hình sau khi hồn thành.
2.4.1. Lắp máy khởi động trên mơ hình.

7

GV THỰC
HIỆN


2.4.2.Thi công công tắc, giắc nối, re lay lên mô hình.

2.4.3. Thi cơng ổ đỡ, giá đỡ chổi than, nắp máy khởi động

2.4.4.Thi công vỏ máy khởi động.


8


2.4.5. Thi công nắp chụp và phần cảm

2.4.6.Thi công phần ứng và bánh răng giãm tốc.

2.4.7. Thi công ổ bi và ly hợp máy khởi động.

2.4.8.Thi công trục xoắn

9


CHƯƠNG III. BÀI TẬP THỰC HÀNH TRÊN MƠ HÌNH

BÀI 1 : NHẬN DẠNG CÁC BỘ PHẬN MÁY KHỞI ĐỘNG
I. Mục tiêu
 Nhận dạng các chi tiết thật trên mơ hình máy khởi động.
 Khảo sát và kiểm tra các chi tiết trên mơ hình.
II . u cầu
 Biết qui trình kiểm tra một số chi tiết liên quan đến hệ máy khởi động
 Biết cách kiểm tra và sửa chữa các chi tiết trong hệ thống khởi động
III. Vật liệu – Thiết bị – Dụng cụ
 Mơ hình hệ thống máy khởi động
 Viết dùng để đánh dấu.
 Đồng hồ VOM
 Khay đựng dụng cụ, giẻ lau.
 Thùng đồ nghề
IV. Nội dung thực hành :

Xác định các chi tiết ở hình dưới sau đó ghi tên gọi, chức năng

STT
1

TÊN GỌI

CHỨC NĂNG

10

HÌNH MINH HỌA


2

3

4

5

BÀI 2: KIỂM TRA CÁC CHI TIẾT CỦA MÁY KHỞI ĐỘNG
I. Mục tiêu
 Kiểm tra các chi tiết thật trên mơ hình.
 Kiểm tra thơng mạch của phần ứng, phần cảm
II . Yêu cầu
 Biết qui trình kiểm tra một số chi tiết liên quan đến máy khởi động.
 Biết cách kiểm tra và sửa chữa máy khởi động .
 Vật liệu – Thiết bị – Dụng cụ

 Mơ hình cấu tạo và đấu dây máy khởi động
 Đồng hồ VOM
 Khay đựng dụng cụ, giẻ lau.

11


 Thùng đồ nghề
III.

Nội dung thực hành :

1. Kiểm tra phần cảm

2. Kiểm tra thông mạch phần ứng.

12


3.Kiểm tra giá đỡ chổi than.

BÀI 3: KIỂM TRA MẠCH ĐIỆN MÁY KHỞI ĐỘNG
I. Mục tiêu
 Năm vững mạch điện máy khởi động.


Kiểm tra mạch điện máy khởi động.

II . Yêu cầu
 Biết cách kiểm tra và sửa chữa máy khởi động

 Biết cách kiểm tra và sửa chữa mạch điện máy khởi động
 Vật liệu – Thiết bị – Dụng cụ
 Mơ hình máy khởi động
 Đồ nghề ơ tơ thích hợp.
 Khay đựng dụng cụ, giẻ lau.
III.

Nội dung thực hành :

13


1.Sơ đồ đấu dây

2.. Kiểm tra hoạt động của rơle chính:
-Dùng Ôm kế kiểm tra sự thông mạch của rơle chính
-Kiểm tra nếu có sự thông mạch và có giá trị điện trở thì đó là chân 1 và 2 của
rơle.
-Kiểm tra nếu không có sự thông mạch thì đó là chân 3 và 5 của rơle.
-Cấp điện áp Accu cho cực 1 và 2.
-Dùng ôm kế kiểm tra sự thông mạch giữa cực 3 và 5.

14


3. Kiểm tra công tắc máy:
- Cơng tắc máy 3 chân.

+B


IG
ST

+B : Nối công tắc máy.
IG: Nối tải điện hoặc cuộn dây relay.
St: Nối relay hệ thống khởi động.
Vị trí OFF : Tắt công tắc máy các chân không nối nhau.

+B

IG
ST

Mở công tắc máy (ON) chân +B nối IG.

+B

IG
ST

Khởi động động cơ (ST): +B nối IG và St. Sau khởi động thả tay lị xo trả cơng
tắc máy về vị trí ON.

15


CHƯƠNG IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHI.
4.1.Kết luận
- Mơ hình sau khi hoàn thành đã được ứng dụng vào bài giảng lý thiết và thực hành
máy khởi động, người học tiếp cận nhanh chóng kiến thức và thực hành tháo lắp

chính xác hạn chế hư hỏng trong q trình tháo lắp.
- Việc kiểm tra mạch điện máy khởi động cũng dễ dàng, dễ hiểu hơn.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho người học tiếp cận máy khởi động trên xe thực tế trong
việc kiểm tra, chẩn đoán máy khởi động.
4.2.Kiến nghị.
- Mơ hình này cần tiếp tục hồn thiện hơn nữa như thi cơng chẩn đốn máy khởi
đơng.
- Cần thi công phối hợp với hệ thống điện khác như : máy phát điện.
- Nhà trường cần tạo điều kiện, phát động phong trào làm mơ hình dạy học trong đội
ngũ giảng viên.

16


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình hệ thống điện-điện tử trên ô tô- PGS-TS Đỗ Văn Dũng- Trường Đại
Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM.
2. Giáo trình thực tập động cơ I - Nguyễn Tấn Lộc - Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ
Thuật TP.HCM. Tháng 3/2007
3. Toyota 3S-FE, 3S-GE
4. Toyota 2Y, 3Y, 4Y
5. Toyota 1FZ-FE
6. Fundamentals of servicing Step 1 vol 2 Toyota
7. Automotive Repair Manual – Haynes

17


Mục Lục
CHƯƠNG I : TỔNG QUAN MÁY KHỞI ĐỘNG

1.1. Công dụng. ............................................................................................................. 2
1.2 phân loại.................................................................................................................2
CHƯƠNG II :THI CƠNG MƠ HÌNH CẤUTẠO, HOẠT ĐỘNG MÁY KHỞI
ĐỘNG.
2.1. Thiết kế chế tạo mô hình. ................................................................................... 4
2.2. Tổng quan mơ hình sau khi hồn thành…………………………………………..5
2.3. Vị trí các bộ phận trên mơ hình đánh ....................................................................6
2.4. Mơ hình sau khi hồn thành..................................................................................6
CHƯƠNG III: BÀI THỰC HÀNH ỨNG DỤNG TỪ MƠ HÌNH.........................7
.
BÀI 1: NHẬN DẠNG CÁC BỘ PHẬN MÁY KHỞI ĐỘNG……………….………9
BÀI 2: KIỂM TRA CÁC CHI TIẾT MÁY KHỞI ĐỘNG……………………….…10
BÀI 3: KIỂM TRA MẠCH ĐIỆN MÁY KHỞI ĐỘNG……………………………12

CHƯƠNG IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHI……………………………………………15
4.1.Kết luận……………………………………………………………………………….…15
4.2.Kiến nghị………………………………………………..………………………………15

TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………………………………………..….........16

18