GIẢI PHÁP CHO CÁC LỚP
DẠY TIẾNG ANH ĐÔNG SINH VIÊN HIỆU QUẢ
A.

MỞ ĐẦU

Chúng ta khơng thể phủ nhận vai trị và tầm quan trọng của tiếng Anh bởi vì
tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế thống trị trên nhiều lĩnh vực: giao tiếp, khoa học,
hàng khơng, du lịch, giải trí, ngoại giao, truyền thơng…Hãy nhìn vào bối cảnh dạy
và học ngoại ngữ ở Việt Nam hiện nay, sẽ thấy rằng nhu cầu học tiếng Anh là rất
lớn vì mọi người nhận ra rằng ngoại ngữ này là phương tiện sử dụng trên tồn cầu
giúp họ có nhiều cơ hội hơn trong cơng việc và thăng tiến. Tiếng Anh cịn có vai
trị và vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục đào tạo và trong sự nghiệp phát
triển của đất nước. Biết tiếng Anh sẽ giúp cho những người làm khoa học mở rộng
kiến thức và là một năng lực cần thiết đối với người Việt Nam hiện đại. Vì thế
tiếng Anh là một trong những môn học bắt buộc ở trường. Việc dạy và học tiếng
Anh một cách hiệu quả trong nhà trường hiện nay là một trong những nhiệm vụ
khó khăn và quan trọng đối với giảng viên đang giảng dạy bộ môn này.
Ngày 30 tháng 09 năm 2008, Thủ tướng chính phủ đã phê duyệt đề án về
“Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”.
Viê ̣c ban hành đề án thể hiện sự quan tâm cũng như quyết tâm của chính phủ trong
viê ̣c nâng cao trình độ ngoại ngữ của thanh niên Viê ̣t Nam ở tấ t cả cấ p ho ̣c, với yêu
cầ u cu ̣ thể : “Đế n năm 2020 đa số thanh niên Viê ̣t Nam tố t nghiê ̣p trung cấ p , cao
đẳ ng và đa ̣i ho ̣c có đủ năng lực ngoa ̣i ngữ sử du ̣ng đô ̣c lâ ̣p , tự tin trong giao tiế p ,
học tập, làm việc trong môi trường hội n hâ ̣p, đa ngôn ngữ , đa văn hóa ; biến ngoại
ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hoá đất nước.”.
Để đạt hiệu quả cao trong việc giảng dạy, đòi hỏi người giảng viên phải có
nhiều các hoạt động giao tiếp với sinh viên. Phải hướng dẫn, điều khiển và quán
xuyến các hoạt động giao tiếp của sinh viên diễn ra giữa các hoạt động nhóm hay
các cặp sinh viên. Để làm tốt các hoạt động, một điều mà hầu hết các giảng viên

khơng khỏi băn khoăn đó là sĩ số lớp học quá đông – một vấn đề nan giải và phổ
biến hiện nay. Dạy lớp đông sinh viên đang là một hiện tượng rất phổ biến trong
việc giảng dạy ở các bậc đại học, cao đẳng, cũng như trung cấp chuyên nghiệp và ở
các trường dạy nghề. Có thể nói lớp học với lượng đông sinh viên trong các lớp
dạy tiếng Anh đang là vấn đề của không những các trường đại học, cao đẳng mà
còn là vấn đề lớn cho hệ thống giáo dục. Sự tăng lên nhanh chóng số người trúng
Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

1


tuyển vào các cơ sở đào tạo đại học trong điều kiện các nguồn lực bị hạn chế dẫn
đến số người trong các lớp học tăng lên. Hiện tượng lớp học đơng người nhanh
chóng trở thành vấn đề cần tranh cãi của hầu hết các cơ sở đào tạo trong khu vực.
Viễn cảnh cho tương lai là gì? Có rất nhiều các lớp học đông người. Tất nhiên là
lớp học đơng người cũng có thể tìm thấy ở nhiều cơ sở đào tạo trên thế giới. Vì
khơng thể xố bỏ được các lớp học đông người, nên chúng ta phải tìm ra các giải
pháp khắc phục để cung cấp một nền giáo dục có chất lượng tốt cho các cơ sở đào
tạo nói trên.
Vấn đề đặt ra hiện nay đó là, làm sao để nâng cao hiệu quả giảng dạy khi
thực trạng lớp học tiếng Anh rất đông sinh viên. Qua quá trình giảng dạy cùng với
việc nghiên cứu, trao đổi với các giảng viên có kinh nghiệm lâu năm, tác giả muốn
giới thiệu một số giải pháp được coi là kinh nghiệm góp phần nâng cao chất lượng
dạy học lớp tiếng Anh đông sinh viên nhằm giúp cho các giảng viên, những người
đang giảng dạy cho các lớp học đơng người giảm bớt những khó khăn mà họ đang
gặp phải.

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

2



B.
I.

NỘI DUNG

Lớp học đơng người là gì?

“Lớp học đơng người là gì?”, câu hỏi này cũng đã được nêu ra cho các nhà
nghiên cứu cấp cao khi tham gia vào hội nghị khu vực của UNESCO về Việc Dạy
và Học trong Giáo dục Đại học, Đại học Moi, Eldoret, Kenya.
Dưới đây là một số trích dẫn các quan điểm đã được nêu ra.
- “Chẳng có gì giống với một lớp học đơng người. Nó chỉ có trong tư duy của
nhà giáo được mọi người chấp nhận”
- “Lớp học đông người là một lớp học có số sinh viên nhiều hơn cơ sở vật
chất sẵn có mà nó có thể cung cấp”
- “Các lớp học đơng người có hơn 100 sinh viên vào học”
- “Khơng có một con số cố định. Lớp học đông người phụ thuộc vào môn học
– các môn học về công nghệ, khoa học và y học có số người học ít hơn các
mơn học về nghệ thuật, nhân văn, và khoa học xã hội”
Các quan điểm khác về lớp học đơng người là gì? Khơng có định nghĩa
thống nhất về lớp học đông người ở trong các tài liệu chính thức, và cũng không
cần thiết phải có định nghĩa về lớp học đơng người. Lớp học đông người của một
người này lại là lớp học “chính qui”, “nhỏ”, hoặc “bình thường” của một số người
khác. Một số giảng viên định nghĩa một cách giản đơn “đông người” là “quá nhiều
sinh viên theo học ghi tên ở cuối học kỳ hay một khóa học”. Có chăng một vài
điểm nào đó đúng cho một lớp học đơng người đó là vấn đề nguồn lực dùng cho
việc dạy học và những kỹ năng được giảng viên sử dụng. Ví dụ một giảng viên
khoa học xã hội giảng dạy một lớp học 40-50 sinh viên và chấm điểm tiểu luận

môn học và chấm bài thi dưới dạng tiểu luận trường hợp này cho ta thấy đây là một
lớp học đông người. Tuy nhiên, một giảng viên ngôn ngữ học lại không coi một
lớp học 50 sinh viên lại là một lớp học đơng người. Vì vậy, ta có thể nói rằng lớp
học đông người là một lớp học ta cảm thấy đông, là dấu hiệu thường xuyên và số
lượng người của lớp học này không cho phép bạn làm việc theo cách mình ưa
thích. PGS.TS. Lê Đức Ngọc (Khoa Hóa học, Đại học Khoa học tự nhiên, Trường
Đại học quốc gia Hà Nội) cho rằng lớp đông sinh viên là lớp có biên chế từ 30 sinh
viên trở lên đối với giờ học ngoại ngữ, giờ thực tập môn học, giờ chữa bài tập hoặc
xêmina, từ 80 sinh viên trở lên đối với giờ học lý thuyết. Theo các nhà nghiên cứu

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

3


của trường Đại học tổng hợp Leeds (Vương Quốc Anh) về việc dạy và học ngoại
ngữ thì lớp học 40 người trở lên thì được gọi là lớp học đơng người.
Với mục đích đó, chúng ta cho rằng lớp học đông người là một lớp học mà
ta cảm thấy đông. Những dấu hiệu của lớp học „đơng người‟ có thể là:
- Lớp học đông người hơn một cách đáng kể so với các lớp học bình thường.
- Những nguồn lực khơng cịn thích ứng được với số lượng sinh viên nếu ta
muốn quan tâm riêng rẽ cho từng sinh viên.
Một điều chắc chắn dù cho chúng ta có định nghĩa hay khơng thì hiện tượng
lớp học đơng người vẫn đang tồn tại. Vì chúng ta đã nhận ra một số đặc điểm của
lớp học đông người, và giờ đây chúng ta phải làm thế nào để thích ứng với nó.
II.

Những khó khăn khi dạy các lớp tiếng Anh đơng sinh viên.

Ở trường, các lớp có sĩ số trung bình của mỗi lớp từ 35 đến 45 sinh viên

được coi là hiện tượng bình thường, do đó có một số khó khăn cho giảng viên
trong quá trình giảng dạy như:
1. Một trong những trở ngại trong quá trình quản lý lớp học đó là giảng viên
khó đến hết các vị trí trong lớp học mà điều này lại rất cần thiết trong lớp
học tiếng Anh và vì thế dẫn đến rất ít cơ hội cho giảng viên kiểm tra được
việc thực hiện của sinh viên trong quá trình luyện tập.
2. Lớp quá đông dễ gây mất trật tự khi yêu cầu sinh viên làm các hoạt động
nhóm, vì thế giảng viên thường chọn giải pháp thuyết giảng. Điều đó sẽ tạo
nên khơng khí tẻ nhạt, nặng nề làm giảm đi sự hào hứng, sự quan tâm và
động cơ để tham gia vào bài học một cách tích cực của sinh viên, họ cảm
thấy chán những giờ học khô khan, thiếu đi sự hứng thú khi tiếp nhận một
ngoại ngữ mới.
3. Giọng nói của giảng viên thường khơng đủ lớn trong những lớp đơng nên họ
thường phải sử dụng mi crơ. Đó cũng là một khó khăn trong việc tương tác
giữa giảng viên với sinh viên. Giảng viên khơng có nhiều cơ hội tiếp xúc với
từng sinh viên, mà chỉ có thể tiếp xúc với tập thể và sinh viên cũng gặp khó
khăn khi muốn trao đổi với giảng viên của họ và tất cả các bạn cùng lớp.
Điều này sẽ gây trở ngại cho giảng viên khi khơi dậy tính tích cực cho người
học, nhất là tâm lý ỷ lại, thiếu tập trung, thụ động thường có trong những lớp
đơng.

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

4


4. Việc phân chia cặp, nhóm để luyện tập, thảo luận cũng là một thử thách.
Nếu chia nhóm nhỏ quá thì khơng đủ thời gian cho các nhóm trình bày kết
quả làm việc, nhóm quá đơng thì sinh viên khơng tham gia tích cực. Điều
này gây khơng ít khó khăn cho giảng viên trong vai trò điều khiển, quan sát,

giải thích và cung cấp một số thơng tin cần thiết như: từ mới, cấu trúc câu
hay khơi gợi những ý tưởng…
5. Sắp xếp chỗ ngồi phù hợp với từng hoạt động cho việc dạy và học tiếng Anh
hiệu quả là một vấn đề đáng quan tâm. Hiện nay sắp xếp bàn ghế trong hầu
hết các lớp đông người là cố định đã làm giảm đi việc đa dạng hóa phương
thức tương tác cũng như hiệu quả trong các hoạt động nhóm luyện tập và
thảo luận.
6. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của người giảng viên sau mỗi tiết dạy
là phải đánh giá được khả năng tiếp thu, kết quả học tập của sinh viên mình
cũng như việc phản hồi kịp thời giúp người học biết được khả năng để tiếp
tục phát huy và những hạn chế để cố gắng khắc phục. Để thực hiện hiệu quả
được điều này thì không hề dễ dàng trong các lớp đông sinh viên. Nhiều
giảng viên hiểu được sự cần thiết của sự phản hồi của mình đối với các kỹ
năng trong việc dạy tiếng Anh nhưng họ phải thừa nhận rằng rất khó thực
hiện bởi vì tốn rất nhiều thời gian.
III.

Một số giải pháp cho các lớp dạy tiếng Anh đông sinh viên hiệu quả.

Với thực trạng chung của nền giáo dục nước ta hiện nay, thì việc xóa bỏ
được các lớp học đông người trong các lớp dạy tiếng Anh là điều rất khó thực hiện
vì một số lý do: nhu cầu học tập của sinh viên ngày càng nhiều, kinh phí đào tạo,
cơ sở vật chất, nguồn giảng viên có chuyên mơn, có kinh nghiệm…Vì thế chúng ta
cần có những giải pháp để việc giảng dạy lớp đơng có hiệu quả. Từ những khó
khăn đã được nêu trên, chúng ta có thể áp dụng các giải pháp sau:
1. Giải pháp cho tình huống 1, 2, 3 và 4:
Trong những lớp đơng sinh viên thì việc sử dụng hoạt động cặp và hoạt
động nhóm sẽ phát huy tối đa sự tham gia của sinh viên và khiến sinh viên
trong cùng cặp hoặc nhóm có thể giúp đỡ nhau trong suốt q trình học tập.
Phương pháp dạy học nhóm hàm chứa q trình hoạt động để người học tích

cực, tự giác chiếm lĩnh nội dung khoa học. Bằng quá trình động não và thảo
luận tập thể, sinh viên có cơ hội rèn luyện các kĩ năng cơ bản như kĩ năng
nghe, kĩ năng nói, khả năng và bảo vệ ý tưởng bằng tiếng Anh. Sinh viên có
Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

5


thể học được các kĩ thuật làm bài, phát triển ý tưởng mới từ thành viên khác
trong nhóm. Do đó họ sẽ khơng cịn cảm thấy nhàm chán khi suốt cả giờ cứ
phải nghe giảng viên độc diễn. Với các hoạt động nhóm, thì sự giải thích
đơn giản, rõ ràng, súc tích và dễ hiểu là điều quan trọng vì người học phải
biết mình phải làm gì, đạt được điều gì trong những hoạt động nhóm của
mình.
Khi phân nhóm, giảng viên cần lưu ý khi chọn nhóm trưởng để phân chia
trong từng nhóm cho hợp lý. Chỉ định các sinh viên có năng lực và nhanh
hơn làm nhóm trưởng để các em này có thể hỗ trợ các sinh viên chậm hơn.
Nhóm trưởng ngồi việc học tiếng Anh khá giỏi của lớp, các em còn phải
nhanh nhẹn giúp giảng viên quản lý các sinh viên trong nhóm, chịu trách
nhiệm về các hoạt động của sinh viên và giúp các sinh viên yếu hơn bắt kịp
với tốc độ của hoạt động hay nhiệm vụ học tập mà giảng viên đã giao.
Giảng viên có thể tuyển chọn một nhóm sinh viên khá hoặc giỏi trở thành
một đội nòng cốt cho từng lớp. Các em có nhiệm vụ đến từng nhóm để giúp
các bạn yếu, kém trong học tập. Sự giúp đỡ của các em sẽ tiết kiệm được
thời gian đáng kể cho giảng viên trong giờ học. Giảng viên cần phải nhận
thấy rằng lớp học của họ gồm những sinh viên có tính cách khác nhau và
người giảng viên cần phải cố gắng lôi cuốn sự tham gia của tất cả sinh viên.
Điều đó có nghĩa là phải nhận diện các nhóm sinh viên và lôi cuốn họ vào
hoạt động của lớp trong việc hỏi và trả lời các câu hỏi, trong hoạt động
nhóm và dẫn dắt các cuộc thảo luận.

Cung cấp cho sinh viên cách hướng dẫn hoạt động nhóm. Hướng dẫn cần
phải bao gồm cả việc hỏi từng thành viên trong nhóm để đóng góp ý tưởng
của họ vào cơng việc của nhóm và việc quyết định trong nhóm. Thơng báo
cho họ biết rằng đây là tình huống “chết chìm hoặc cùng bơi với nhau” và
cho họ biết công lao là của cả nhóm chứ khơng phải của riêng một thành
viên nào trong nhóm. Điểm 5 hay điểm 10 cho nhóm cũng sẽ là điểm 5 hay
điểm 10 cho từng thành viên.
Trong khi sinh viên thảo luận, làm việc nhóm cùng nhau, giảng viên cần
phải đi xung quanh lớp, quan sát sinh viên mình làm việc thế nào và có gặp
khó khăn gì hay khơng. Qua đó giáo viên có thể chỉ dẫn, đưa ra những lời
khuyên, nhắc nhở hay khuyến khích họ một cách kịp thời giúp tạo được
niềm tin, động lực cho sinh viên học tốt.

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

6


Để hoạt động nhóm có hiệu quả, giảng viên nên gọi ngẫu nhiên một thành
viên trong nhóm lên trình bày sau khi các nhóm đã thảo luận xong. Như thế
tất cả các thành viên trong nhóm đều phải nỗ lực tìm hiểu, đầu tư cho bài
thảo luận của nhóm, tránh tình trạng ỷ lại, lười biếng, thụ động, thích tạo
nhóm với các em khá giỏi và tạo sự công bằng giữa các thành viên.
Ngoài ra giảng viên cũng cần tạo giờ học thú vị hơn để thu hút sinh viên
trong từng tiết giảng qua các bài giảng sinh động bằng việc biết vận dụng tốt
sự truyền đạt của mình, các yếu tố về cấu trúc bài giảng hợp lí và rõ ràng, sử
dụng các ví dụ trực quan, trình bày chi tiết, cụ thể các mục tiêu chính của bài
giảng.
2. Giải pháp cho tình huống 5:
Hiện nay các lớp thường được trang bị với những bàn học cố định vì thế

hoạt động nhóm đối mặt là rất hiệu quả. Các em khơng cần phải di chuyển
nhiều do đó sẽ tiết kiệm thời gian và bớt gây ồn ào trong lớp học. Giảng viên
cũng cần biết được trình độ và cá tính từng em để chia cặp phù hợp giúp các
em cùng nhau thực hành, luyện tập hiệu quả.
3. Giải pháp cho tình huống 6:
Bên cạnh kiến thức chun mơn, giảng viên nên tạo được bầu khơng khí
thoải mái, gần gũi giúp cho sinh viên thích thú, vui vẻ khi tương tác với
nhau cũng như tự tin khi tương tác với giảng viên. Tạo động lực để sinh viên
tham gia tích cực vào nội dung bài học và các hoạt động nhóm. Để tạo điều
kiện thuận lợi cho việc thảo luận, phản hồi, và học tập tích cực những người
thầy của các lớp học đơng người có thể tạo ra các nhóm cùng cá tính và
quan hệ của cá nhân để có thể thu nhỏ hơn lớp học cho hiệu quả và thú vị.
Để khuyến khích sinh viên tham gia một cách năng động, tích cực vào các
hoạt động nhóm và tự tin diễn đạt ý kiến của minh trước lớp, giảng viên nên
thiết kế những hoạt động khác nhau sao cho phù hợp với nhu cầu, trình độ
và sự quan tâm của người học. Cuối giờ giảng viên nhận xét theo nhóm về
các hoạt động, tinh thần, thái độ một cách cụ thể, cơng bằng và chính xác.
Những đề xuất về kỹ thuật đánh giá bao gồm:
- Đánh giá trước lớp học sẽ giúp cho tất cả sinh viên thấy được thành
tích của họ.

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

7


- Tự đánh giá, là cách tốt nhất khi tham chiếu đến các tiêu chí đã biết và
giúp sinh viên xác định lĩnh vực cần chú ý.
- Sinh viên có thể tự đánh giá với nhau. Đánh giá trong những bài trình
bày của sinh viên với những nhận xét của các sinh viên khác Đây có

thể là cách rất tốt để giúp sinh viên biết nhận xét, quan sát và nêu
chứng kiến của mình.
Đánh giá nên tập trung vào những điểm để cải thiện những nội dung có thể
được áp dụng cho các phần tiếp theo của công việc, trừ trường hợp phải sửa
chữa những sai sót khơng thể bỏ qua. Việc ghi nhận xét cho tất các các phần
nội dung giảng viên rất nên làm song dường như sinh viên chỉ muốn có hai
điều, một là những lời khuyên để có thể nhận được điểm cao hơn vào lần sau
và hai là khơng có quá nhiều nhận xét chi tiết. Do đó giáo viên cần cân nhắc
những lời đánh giá sao cho hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu của sinh viên.

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

8


C.

KẾT LUẬN

Giảng dạy tiếng Anh trong các lớp học đông sinh viên là một cơng việc khó
khăn, do đó giảng viên cần có một sự đầu tư kỹ lưỡng vào bài học, sử dụng những
phương pháp hợp lý cho từng tiết giảng, chuẩn bị công việc một cách hợp lý, hiệu
quả, phát huy sức mạnh của nhóm trong hoạt động học tập sẽ đem lại hiệu quả
trong giảng dạy. Một điều mà giảng viên cần phải ghi nhớ đó là thu hút sinh viên
vào việc học tập tích cực, làm cho tất cả sinh viên đều phải tham gia trong suốt quá
trình học một cách nhiệt tình với tinh thần hợp tác, giúp sinh viên phải có trách
nhiệm với việc học của mình và khơng nên phụ thuộc q nhiều vào giảng viên.
Chắc chắn sẽ khơng có một phương pháp nào là tốt nhất để có thể sử dụng trong tất
cả mọi trường hợp, vì thế giảng viên cần phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy,
cách quản lý sao cho phù hợp với từng đối tượng và từng hoàn cảnh cụ thể để việc

dạy tiếng Anh trong các lớp đông sinh viên đạt hiệu quả như mong muốn.

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

9


Tài liệu tham khảo
CAO Xia. (Foreign Languages Department, Harbin Engineering University,
Harbin, Heilongjiang 150001, China). How to Manage a Large English
Class. A case study. Retried Dec. 2006, Volume 3, No.12 (Serial No.36)
Sino-US English Teaching, ISSN1539-8072, USA
Http://www.pup.edu.vn/tap-chi-khoa-hoc-giao-duc-canh-sat-nhan-dan/tap-chi-so7/nang-cao-chat-luong-day-va-hoc-ngoai-ngu-doi-voi-lop-dong-sinhvien

Hà Mỹ Linh – Khoa Tiếng Anh

10