UBND TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ THỦ ĐỨC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

CHẾ TẠO ĐỒ GÁ GIA CÔNG KHOAN TỰ ĐỊNH TÂM
CHO CHI TIẾT DẠNG TRÒN XOAY

Người thực hiện: Huỳnh Chí Hỷ

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2016

i


MỤC LỤC
Trang
Chương 1: Tổng quan ....................................................................................... 1
1. Tổng quan ....................................................................................................... 1
2. Giải pháp ......................................................................................................... 3
3. Giới hạn của đề tài sáng kiến kinh nghiệm ....................................................... 3
Chương 2: Chế tạo đồ gá gia công khoan tự định tâm cho chi tiết dạng trịn
xoay ................................................................................................... 4
1. Mơ hình đồ gá ................................................................................................ 4
1.2. Ngun lý hoạt động .................................................................................. 4
2. Mơ hình chi tiêt của hệ thống đồ gá............................................................... 4
2.1. Thân đồ gá ................................................................................................. 4
2.2. Bạc trượt .................................................................................................... 4
2.3. Đế kẹp ....................................................................................................... 4
2.4. Trục trượt .................................................................................................. 4
2.5. Ty dẫn hướng ............................................................................................ 4

2.6. bản vẽ lắp ................................................................................................... 4
3. Gia công chế tạo hệ thống đồ gá ................................................................... 4
4. Hướng dẫn sử dụng hệ thống đồ gá .............................................................. 8
4.1. Hướng dẫn tháo, lắp ................................................................................... 8
4.2. Hướng dẫn vận hành .................................................................................. 9
4.3. Hướng dẫn bảo quản .................................................................................. 9
Chương 3: Kết luận ........................................................................................... 10
Phụ lục bản vẽ
Bản vẽ 01
Bản vẽ 02
Bản vẽ 03
Bản vẽ 04
Bản vẽ 05
Bản vẽ 06
Bản vẽ 07

ii


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
1. Tổng quan
Ngày nay khoa học kỹ thuật phát triển rất nhanh và được ứng dụng một cách
triệt để vào nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội, trong đó có khoa học về giáo
dục.Và để đào tạo ra những con người kỹ thuật theo hướng toàn diện có năng lực
chun mơn sâu, có ý thức và khả năng sáng tạo để đáp ứng những nhu cầu trên,
thì việc dạy học lấy giáo viên làm trung tâm như trước đây đã trở nên lỗi thời và
bộc lộ nhiều khuyết điểm, đặc biệt là trong các ngành kỹ thuật.
Điều đó địi hỏi việc chất lượng đào tạo của các trường Đại học- Cao đẳng và
dạy nghề thông qua sự kết hợp linh hoạt giữa các phương pháp dạy học và các
phương tiện dạy học hiện đại, đặt biệt là sự ứng dụng các phương pháp dạy học

mới, ứng dụng Multimedia vào dạy học và sự xuất hiện Internet nhằm thúc đẩy
tính tích cực tự giác học tập của người học.Thế giới đang bước sang giai đoạn
nền kinh tế tri thức, đòi hỏi nhiều hơn những con người tri thức năng động dễ
thích nghi với mọi hồn cảnh xã hội.
Trong khi đó đất nước ta đang trong thời kỳ mở cửa, nền kinh tế vận hành
theo cơ chế thị trường, việc thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
càng địi hỏi người học phải có khả năng thường xun cập nhật kiến thức, tự
mình xử lí thơng tin, có trình độ chun mơn và khả năng tự tìm việc làm để thích
ứng với thị trường lao động đầy biến động và cạnh tranh gay gắt. Chính từ mục
tiêu ấy địi hỏi phải có những bước cải tiến mới vế phương pháp dạy học, cũng
như cách thức giáo dục tiến bộ và khoa học mới mong đào tạo ra những con
người năng động, tự chủ và sáng tạo, có năng lực tự học, tự nghiên cứu, học tập
suốt đời.
Đối với ngành cơ khí chế tạo, mơn học Cơng Nghệ Chế Tạo Máy1, 2 và môn
Đồ án Công nghệ chế tạo máy là mơn học cốt lõi, nó trả lời cho năng lực làm việc
và khả năng sáng tạo của người kỹ sư cơ khí, nên làm thế nào để tích cực hố
mơn này đối với người học đang là nhu cầu cấp thiết và là câu hỏi đặt ra cho giáo
viên giảng dạy ngành kỹ thuật.
Khoa cơ khí với lợi thế là một trong những khoa lớn của trường, với đội ngũ
giáo viên có trình độ chun mơn và năng lực sư phạm rất cao, cơ sở vật chất tốt
và đã đào tạo ra rất nhiều cử nhân có tay nghề cho xã hội. Để đáp ứng những u
cấu đó địi hỏi người giáo viên giảng dạy ln ln học hỏi và khơng ngừng nâng
cao trình độ chun mơn mà cịn phải tiếp cận các phương pháp dạy học mới,
đồng thời cịn tích cực xây dựng mơ hình dạy học nhằm mang lại sự trực quan
sinh động, tạo sự hứng thú cho người học giúp cho người học tiếp thu tốt hơn.
Đặc biệt trong môn Công Nghệ Chế Tạo Máy1, 2 và môn Đồ án Công nghệ chế
tạo máy ở phần thiết kế đồ gá với nhiều mô hình và thiết bị gá đặt khác nhau nên
cần có những mơ hình đồ gá cụ thể để người học dễ tiếp thu hơn từ đó có cở sở
để tự thiết kế những mơ hình đồ gá gia cơng các loại chi tiết khác nhau.
Trong xu thế phát triển của tư tưởng cơng nghệ giáo dục. Phương pháp hệ

thống hố kiến thức trong thiết kế giáo trình dạy học của giáo viên và học sinh lại
iii


được đăt ra đòi hỏi phải đáp ứng các yêu cầu về khả năng lĩnh hội tri thức để tạo
ra các sản phẩm chất lượng cho quy trình. Những cái cần lại không được giảng
dạy đã làm cho mâu thuẫn giữa nội dung và phương pháp học tập bộ môn mạnh
mẽ hơn, bởi hướng tiếp cận với tiềm năng, cung cấp các thao tác toàn diện bị
phần nào hạn chế.
Tuy nhiên, việc lập quy trình cơng nghệ gia cơng chi tiết một cách chính xác
và hợp lý thì rất khó khăn, tùy thuộc vào: Sự am hiểu về Công nghệ, sự tư duy
trực quan…
Do đó việc chế tạo mơ hình đồ gá cũng nhằm mục đích giúp người học hiểu
rõ và có cái nhìn tổng qt hơn trong việc chế tạo, gá đặt và định vị chi tiết để gia
công lỗ đặc thù khi thực hành trên máy khoan, phay, đồng thời nhằm giúp người
học nhận dạng được:
 Mơ hình đồ gá hồn chỉnh
 Các chi tiết gia cơng đặc thù
 Các chi tiết trên đồ gá như:
 Thân đồ gá;
 Bạc trượt
 Đế kẹp
 Trục trượt
 Ty dẫn hướng
 Xác định được số bậc tự do bị khống chế khi định vị ở mỗi vị trí
2. Giải pháp
Để tạo điều kiện cho sinh viên học tập học phần Công nghệ Chế tạo máy 1, 2
và học phần Đồ án Công nghệ Chế tạo máy đạt kết quả cao. Tác giả nhận thấy,
cần phải trang bị cho sinh viên hệ thống những mơ hình đồ gá gia cơng các chi
tiết/nhóm chi tiết mang tính đặc thù và cụ thể. Qua đó, giúp cho người học có cái

nhìn trực quan về hệ thống đồ gá, từ đó có thể sáng tạo phát triển các loại đồ gá
mang tính hiệu quả và chuyên dùng cao.
Từ đó, tác giả đề xuất đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình: Chế tạo đồ gá
gia cơng khoan tự định tâm cho chi tiết dạng trịn xoay.
3. Giới hạn của đề tài sáng kiến kinh nghiệm
iv


Đề tài chỉ dừng lại ở việc chế tạo một hệ thống đồ gá chuyên dùng cho máy
khoan khi gia cơng hàng loạt những chi tiết trịn xoay, cần khoan lỗ đường kính
dưới 15mm khơng q sâu, chi tiết thép mềm

v


CHƯƠNG 2: CHẾ TẠO ĐỒ GÁ GIA CÔNG KHOAN TỰ
ĐỊNH TÂM CHO CHI TIẾT DẠNG TRỊN XOAY

1. Mơ hình đồ gá
1.1. Chế tạo mơ hình đồ gá: Tác giả lựa chọn mơ hình hệ thống đồ gá như
sau: (xem bản vẽ 01)
1.2. Nguyên lý hoạt động:
Sau khi định vị và kẹp chặt chi tiết thân đồ gá vào nòng của đầu khoan. Đưa
chi tiết vào vị trí khoan. Khi đó, xoay cần gạt của đầu khoan để mũi khoan và cả
hệ thống đồ gá tịnh tiến xuống theo phương thẳng đứng. Lúc đó, đế kẹp sẽ tự
định vị và kẹp chặt chi tiết gia công nhờ lực ép của đầu khoan. Cũng thời điểm
đó, mũi khoan tịnh tiến theo bạc dẫn hướng vào đúng vị trí cần khoan của chi tiết
gia cơng.
2. Mơ hình chi tiết của hệ thống đồ gá
2.1. Thân đồ gá (xem bản vẽ 02)


2.2. Bạc trượt (xem bản vẽ 03)

2.3. Đế kẹp (xem bản vẽ 04)

2.4. Trục trượt (xem bản vẽ 05)
2.5. Ty dẫn hướng (xem bản vẽ 06)
2.6. Bản vẽ lắp (xem bản vẽ 07)

3. Gia công chê tạo hệ thống đồ gá
Các chi tiết của hệ thống sản phẩm đồ gá được thưc hiện tại xưởng sản xuất
được trang bị các máy móc hiện đại, chính xác.
vi


Dưới đây là hình ảnh các sản phẩm của hệ thống sau khi hồn thiện:

Hình 2.1: Thân

vii


Hình 2.2: Thân và bạc trượt

Hình 2.3 Đế kẹp

viii


ix



Hình 2.4: Trục trượt và Đế kẹp

Hình 2.5: Ty dẫn hướng và lò xo

x


4. Hướng dẫn sử dụng hệ thống đồ gá
4.1. Hướng dẫn tháo, lắp
Việc tháo, lắp hệ thống đồ gá không gây khó khăn cho người sử dụng.

Hình 2.6: Hướng dẫn tháo, lắp
Bước 1: Gắn ty dẫn hướng (3) vào thân đồ gá (1);

xi


Bươc 2: Gắn lò xo (4), miếng đệm (10) và đai ốc (9) vào ty dẫn hướng (3)
Bước 3: Gắn đế kẹp (2) vào ty dẫn hướng (3);
Bước 4: Gắn thân đồ gá (1) vào nòng của máy khoan
4.2. Hướng dẫn vận hành
Sau khi định vị và kẹp chặt chi tiết thân đồ gá vào nòng của đầu khoan. Đưa chi
tiết vào vị trí khoan. Khi đó, xoay cần gạt của đầu khoan để mũi khoan và cả hệ
thống đồ gá tịnh tiến xuống theo phương thẳng đứng. Lúc đó, đế kẹp sẽ tự định vị và
kẹp chặt chi tiết gia công nhờ lực ép của đầu khoan. Cũng thời điểm đó, mũi khoan
tịnh tiến theo bạc dẫn hướng vào đúng vị trí cần khoan của chi tiết gia cơng.

4.3. Hướng dẫn bảo quản

Hệ thống đồ gá gia công khoan tự định tâm cho chi tiết dạng tròn xoay được thiết
kế dạng chuyen dung, cho gia công sản xuất hang loạt. Khi không sử dụng chúng ta
nên tháo rời, làm sạch các chi tiết, nhúng dầu và lưu vào kho.
Tuy vậy, nếu q trình gia cơng diễn ra trong một thời gian dài thì chúng ta nên
gá sẵn trên máy.

xii


CHƯƠNG 3: KẾT LUẬN
1. Kết luận
- Mơ hình đồ gá sẽ hổ trợ khi giảng dạy lý thuyết môn công nghệ chế tạo máy 1,2
và môn đồ án công nghệ chết tạo máy một cách trực quan hơn và sẽ giúp người
học nhận dạng rõ nét hơn các kết cấu cụ thể của một đồ gá
- Giáo viên sẽ phân tích và giải thích sâu hơn trong từng chi tiết của đồ gá
- Giáo viên có thể triển khai và hướng dẫn làm nhiều bộ đồ gá mới
- Mơ hình đồ gá đã giúp người học:
 Phân biệt các dạng chi tiết khác nhau một cách trực quan
 Nhận biết được cơ cấu định vị và kẹp chặt của đồ gá
 Cách gá đặt và định vị chi tiết trên đồ gá
 Cách thiết kế và chế tạo một đồ gá hoàn chỉnh
 Cách định vị và khống chế bậc tự do
 Ứng dụng đồ gá trong học phần thực hành khoan, phay
- Tạo sự hứng thú cho người học thơng qua mơ hình thực tế
Hệ thống đồ gá gia cơng khoan tự định tâm cho chi tiết dạng trịn xoay đáp ứng
yêu cầu về thời gian, độ chính xác, độ cứng vững. Giúp cho người học có cái nhìn
trực quan về một hệ thống đồ gá hoàn chỉnh. Qua đó, cũng giúp cho người học vận
hành dễ dàng, nhanh chóng và hiệu quả. Sản phẩm được thử nghiệm và đạt kết quả
khả quan khi gia công các tại xưởng.
2. Kiến nghị

Do hạn chế về mặt thời gian và điều kiện gia công, hệ thống cơ bản đáp ứng được
mục tiêu đề ra ban đầu. Thời gian tiếp theo, tác giả sẽ tiến hành chế tạo thêm chi tiết
dẫn hướng quay nhằm tăng độ chính xác và cứng vững cho hệ thống đồ gá.

xiii