MỤC LỤC
I. Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Tổng quan nghiên cứu
II. Nội dung
1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
1.1 Mục đích nghiên cứu
1.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
2. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu
2.1 Đối tượng nghiên cứu
2,2 Khách thể nghiên cứu
2.3 Phạm vi nghiên cứu
3. Giả thuyết nghiên cứu
4. Biến số, khung phân tích
5. Lý thuyết áp dụng
5.1 Lý thuyết hành động xã hội của Max Weber
5.2 Lý thuyết nhu cầu của Maslow
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1 Mẫu nghiên cứu
6.2 Phương pháp thu thập thông tin
TÀI LIỆU THAM KHẢO


I. Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Đại dịch COVID-2019 là một đại dịch bệnh truyền nhiễm do chủng
corona virus mới được phát hiện đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu. Tác động
của đại dịch COVID19 toàn cầu thể hiện rõ ở sự lây lan bệnh nhanh chóng
của nó. Virus đã đến gần như mọi quốc gia trên toàn thế giới trong vịng chưa
đầy 6 tháng. Tính đến thời điểm hiện tại theo thống kê từ Bộ Y tế
(09/06/2021), tổng số ca nhiễm trên toàn thế giới đã vượt trên 174,7 triệu ca,

trong có trong đó có hơn 158,1 triệu ca đã khỏi bệnh, cịn khồng 12,8 triệu
ca đang nhiễm và hơn 3,7 triệu ca tử vong, những con số này vẫn đang tiếp
tục tăng lên mỗi ngày trên toàn thế giới cho thấy đại dịch vẫn đang phát triển
nhanh chóng khơng ngừng. Tại Việt Nam theo thống kê của Bộ y tế có 9222
ca nhiễm, có 3547 ca đã bình phục, và có 55 ca tử vong. Khơng chỉ ảnh
hưởng tới sức khỏe và gây thiệt hại về sinh mạng con người với tỷ lệ rất cao
so với dân số thế giới, đại dịch COVID-19 còn trực tiếp gây ra những sự bất
ổn nghiêm trọng về kinh tế chính trị đối với những quốc gia có dịch bệnh
bùng phát và gián tiếp ảnh hưởng tới cả những quốc gia khác, đồng thời ảnh
hưởng gián tiếp tới nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống của tất cả mọi người.
Ảnh hưởng của Covid-19 đã trực tiếp tác động xấu đến nhiều lĩnh vực của
đất nước như kinh tế, lao động, y tế, xã hội, giao thông… và đặc biệt là giáo
dục. Khi hậu quả của nó mang lại là việc học sinh sinh viên phải chuyển từ
hình thức học trên lớp sang hình thức học online. Với phương thức học tập
truyền thống, sự tương tác và truyền đạt thông tin trực tiếp từ giáo viên tới
sinh viên, việc học tập được thực hiện trong một phạm vi hẹp có các thành
viên của lớp tham gia đã tạo môi trường cạnh tranh giữa các sinh viên, sự tiếp
nhận kiến thức trở nên ấn tượng hơn, tính kỷ luật và mức độ tập trung của
sinh viên cũng cao hơn. Các kỹ năng, thái độ, tình cảm, giá trị, chuẩn mực
đạo đức,…cúa sinh viên sẽ được hình thành thơng qua q trình tương tác
giữa sinh viên và giảng viên. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19,
1


từ đầu năm 2020, sinh viên của nhiều trường đại học trên cả nước, đặc biệt là
sinh viên của tất cả các trường đại học trên địa bàn hành phố Hà Nội đã phải
chuyển từ phương thức học tập trực tiếp truyền thống sang phương thức học
tập trực tuyến. Mặc dù có nhiều ưu việt hơn so với phương pháp học tập
truyền thống như tiết kiệm thời gian, chi phí học tập, sinh viên có thể chủ
động tổ chức việc học của mình phù hợp nhất với những điều kiện cụ thể và

có thể theo dõi lại bài giảng thơng qua các video bài giảng được cung cấp.
Tuy nhiên, để có được những kết quả học tập cao nhất cho sinh viên, phương
thức học tập này cũng đòi hỏi cần phải có những thay đổi về phương pháp học
tâp, giảng dạy, cơ sở vật chất…..
Việc tiếp thu kiến thức online nhiều khi sẽ không thể đạt được hiệu quả
tốt như trên lớp kèm theo đó là kết quả học tập giảm sút sẽ ảnh hưởng trực
tiếp đến sức khỏe tinh thần của sinh viên. Vấn đề lo lắng khi chưa được đến
trường cùng với mối lo về sự phơi nhiễm nếu trở lại học trên lớp đã ảnh
hưởng nhiều đến tâm lý của sinh viên. Vì vậy tơi chọn đề tài: “Ảnh hưởng
của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh thần trong học tập của sinh viên
Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay”, để chỉ ra rằng đại dịch Covid19 có ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe tinh thần trong học tập của sinh
viên.
2 Tổng quan nghiên cứu
Những nghiên cứu về ảnh hưởng Covid-19 đến sức khỏe tinh thần là một
hướng nghiên cứu quan trọng, được xem như một chỉ số đánh giá được thực
trạng sức khỏe tinh thần của người dân hiện nay. Và đặc biệt là đối tượng sinh
viên, chủ đề tuy rằng còn mới nhưng đã nhận được sự quan tâm rất lớn từ các
nhà nghiên cứu. Việc chỉ ra được ảnh hưởng Covid-19 lên mặt đời sống tinh
thần của sinh viên có thể giúp sinh viên giảm áp lực trong học tập.
* Thực trạng ảnh hưởng của Covid-19 đến các mặt đời sống xã hội
Nghiên cứu về: “Tác động của đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế Việt
Nam” của tác giả Phạm Hồng Chương được viết năm 2020 đã chỉ ra rằng:
2


Ảnh hưởng của Covid-19 đã tác động trực tiếp đến nền kinh tế Việt Nam qua
cung và cầu một cách mạnh mẽ. Về phía cung: Biện pháp chống dịch được
các quốc gia sử dụng phổ biến là cách ly và giãn cách xã hội khiến nguồn
cung lao động giảm mạnh, đặc biệt trong những khu vực đòi hỏi sự tham trực
tiếp của lao động vào quá trình sản xuất. Những vùng tâm dịch, việc đóng cửa

những hoạt động khơng thiết yếu, thực thi những quy tắc hạn chế đi lại, nhiều
hoạt động sản xuất bị đình trệ. Với việc hoạt động sản xuất được thiết kế dựa
trên chuỗi cung ứng toàn cầu, sự đứt gãy trong sản xuất đầu vào tại một quốc
gia sẽ dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực tới quá trình sản xuất tiếp theo tại quốc gia
khác. Về phía cầu: Tác động trực tiếp: khi người dân được khuyến cáo hạn
chế ra ngoài, lượng người mua hàng tại các cửa hàng và trung tâm thương mại
giảm đột ngột, cầu có thể biến mất khỏi thị trường. Mặc dù hoạt động thương
mại điện tử có thể phần nào khắc phục hiện tượng trên, nhưng ảnh hưởng của
hạn chế đi lại tới cầu là rất lớn. Việc hoạt động sản xuất đình trệ, các doanh
nghiệp có thể tạm thời ngừng hoạt động, người lao động có thể bị ngừng việc
hay thất nghiệp.
Không chỉ ảnh hưởng tới nền kinh tế Việt Nam mà đại dịch Covid còn
ảnh hưởng đến lao động việc làm qua nghiên cứu: “Tác động của dịch bệnh
Covid -19 đến lao động di cư (Nghiên cứu trường hợp xã Hoàn Sơn, huyện
Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh)” của nhóm tác giả Đồng Thanh Mai, Nguyễn Mậu
Dũng, Tơ Thế Nguyên, Vũ Tiến Vượng được viết năm 2021. Nghiên cứu đã
chỉ ra rằng: Tính trung bình tỷ lệ lao động bị giảm thời gian làm việc chiếm
69,30%, trong khi đó tỉ lệ lao động bị mất việc chiếm khoảng 10% và tỷ lệ lao
động tăng thời gian làm việc chỉ chiếm 3,51%. Lao động nữ làm trong các
khu công nghiệp là đối tượng mà các doanh nghiệp nhắm tới trong chính sách
cắt giảm chi phí của mình, họ làm các công việc phụ như lao công, đầu bếp,
trợ lý… với tỉ lệ cắt giảm thời gian làm việc là 72,31%. Lao động tự do là đối
tượng bị mất việc làm nhiều nhất với tỉ lệ 29,17% do xuất phát từ chủ trương
giãn cách xã hội hoặc cấm tụ tập đông người để tránh lây lan dịch bệnh của
3


chính phủ nên các cơng việc như bán hàng nước, quán ăn vỉa hè, xe ôm… đều
bị hạn chế. Xét về độ tuổi thì lao động lớn tuổi là nhóm người bị mất việc làm
nhiều hơn lao động trẻ tuổi với tỵ lệ 33,33% ở độ tuổi 45-60 so với 5,08% ở

độ tuổi 18-24.
Nghiên cứu: “ Tác động của đại dịch Sars-CoV-2 đối với hoạt động giáo
dục tại trường đại học Trà Vinh” của tác giả Nguyễn Văn Nguyễn năm 2020
đã chỉ ra: Hầu hết các vấn đề phổ biến trong lớp học trực tuyến là việc kết nối
âm thanh/video và kết nối internet kém. Gần một nửa số người được hỏi đã
nêu các vấn đề với việc đăng nhập vào cổng thông tin và một số khác đề cập
về các tính năng tương tác. Hầu hết sinh viên đều gặp khó khăn trong việc
nộp các bài tập tập trực tuyến và trực tiếp đều đủ giá trị để học trong suốt thời
gian bị đình chỉ.
* Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh thần của sinh
viên hiện nay
Nghiên cứu năm 2021 “Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe
tinh thần” đã chỉ ra rằng: Người dân sinh sống trong những nơi có dịch, khu
bị phong tỏa, cách ly là những đối tượng dễ bị tác động tâm lý. Bệnh nhân
mắc COVID-19 và những người phải nhập viện rơi vào tâm trạng lo sợ,
hoang mang, luôn nghĩ đến cái chết. Người cao tuổi, phụ nữ, trẻ em, lao động
bị mất việc, thất nghiệp là những đối tượng dễ bị sang chấn tâm lý, dễ mắc
các rối loạn tinh thần. Đối với những người làm việc trong tâm dịch, các nhân
viên y tế trực tiếp đối mặt với bệnh tật, lây nhiễm, sự đau đớn hoặc từ cái chết
thì tâm trạng hẫng hụt, lo âu, căng thẳng cịn nặng nề hơn. Một số người còn
phải đối mặt với thực tế nghiệt ngã bị kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến
tình trạng nhiễm COVID-19. Cả cha mẹ và con cái đều trải qua tình trạng sức
khỏe tinh thần tồi tệ kể từ khi đại dịch bắt đầu, cả giai đoạn trước và trong khi
xảy ra đại dịch, tỷ lệ lo âu, căng thẳng và trầm cảm của phụ nữ đều cao hơn so
với nam giới. Kết quả nghiên cứu còn chỉ ra rằng những phụ nữ có con dưới
18 tuổi cho biết các triệu chứng rối loạn tinh thần cao hơn so với nam giới có
4


con cùng hoàn cảnh (49% so với 40%). Sức khỏe tinh thần cịn liên quan đến

tình trạng thu nhập và việc làm trong đại dịch. Nhóm có thu nhập thấp chịu
tác động nhiều hơn về sức khỏe tinh thần, thành viên trong các hộ gia đình bị
mất việc có tỷ lệ rối loạn tinh thần cao hơn so với những hộ gia đình khác
(53% so với 32%). Các cộng đồng da màu đã phải đối mặt nhiều hơn với
những khó khăn, thách thức về sức khỏe nói chung và sức khỏe tinh thần nói
riêng. Hạn chế giao tiếp xã hội cũng có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của
cá nhân. Các yếu tố gây căng thẳng khác bao gồm cả việc thay đổi cách tổ
chức các sự kiện như đám tang, làm việc từ xa, đóng cửa quán ăn, phong tỏa
nơi cư trú... Học sinh nữ phổ thông trung học có nguy cơ cao hơn học sinh
nam, và càng lên lớp trên, tỷ lệ học sinh bị trầm cảm, lo âu càng tăng. Không
chỉ người dân mà những nhân viên ngành y tham gia chống dịch cũng bị tác
động tâm lý do chứng kiến nhiều bệnh nhân COVID-19 ra đi từ từ, đau đớn
trong cơ đơn, việc chăm sóc, chứng kiến các đồng nghiệp bị lây nhiễm, làm
việc quá sức trong đại dịch làm tăng thêm sự lo lắng, trầm cảm của các nhân
viên y tế, khiến họ bị tổn thương tâm lý.
Nghiên cứu: “Thực trạng sức khỏe tâm thần và một số yếu tố liên quan
ở sinh viên trong làn sóng đại dịch Covid-19 thứ nhất tại một số trường
ĐHKH sức khỏe ở Việt Nam 2020” được đăng trên Tạp chí Y học dự phịng,
tập 31 số 6/2021 đã chỉ ra rằng: Tỷ lệ sinh viên và học viên có dấu hiệu trầm
cảm trong giai đoạn Covid-19 là 12,7%. Hình thức học tập thay đổi sang
online nên ảnh hưởng đến tâm lý sinh viên lo lắng chưa được đến trường học
trực tiếp và lo lắng nguy cơ phơi nhiễm với môi trường học tập khi được tập
trung trở lại. Sức khỏe tinh thần bị tác động bởi nhiều yếu tố tác động như xã
hội, kinh tế, môi trường bên ngoài từng giai đoạn khác nhau. Đặc biệt là việc
sinh viên khi tìm kiếm các thơng tin liên quan đến Covid-19 có hướng tiêu
cực sẽ càng lo lắng về tình trạng dịch bệnh diễn ra từ đó ảnh hưởng đến tâm
lý của sinh viên.

5



Một nghiên cứu về: “Nỗi sợ Covid-19 và mối liên hệ với stress trong học
tập của sinh viên Đại học Đồng Nai” của nhóm tác giả Nguyễn Thị Bích
Tuyền, Nguyễn Thanh Trúc năm 2021 đã chỉ ra rằng: Sinh viên ĐH Đồng Nai
có nỗi sợ Covid-19 ở mức trung bình. Mặc dù không ở mức độ báo động tuy
nhiên, mức độ nỗi sợ Covid-19 ở sinh viên có thể tăng hoặc giảm tùy theo
mức độ dịch bệnh tại địa phương & mẫu nghiên cứu mở rộng. Sinh viên nữ có
mức độ nỗi sợ với dịch bệnh cao hơn sinh viên nam, nhất là khi theo dõi tin
tức về Covid-19 trên phương tiện truyền thơng. Sinh viên ở th trọ có mức
độ nỗi sợ cao hơn sinh viên sống chung với gia đình và ở kí túc xá. Nghiên
cứu cịn chỉ ra nỗi sợ với Covid-19 có mối tương quan thuận với stress trong
học tập của sinh viên, nhất là với áp lực về việc học và lo lắng về điểm số,
nhưng các tương quan này khác yếu. Cần xây dựng chương trình học và thi
phù hợp với tình trạng dịch bệnh, phối hợp các đơn vị liên quan để hỗ trợ sức
khỏe tinh thần cho sinh viên.
Nghiên cứu: “Sự tác động của covid-19 đến sức khỏe tâm thần của sinh
viên ĐHQG-HCM” của tác giả Nguyễn Phương Thảo năm 2021 đã chỉ ra:
Vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến của sinh viên trong giai đoạn Covid-19
gồm: Rối loạn giấc ngủ (56,2%); Tính tình thay đổi hay cáu gắt, buồn rầu, lo
lắng khơng rõ lý do (35,7%); Mất nhận thức thống qua, có những hành vi vơ
thức, và hay qn (36,5%). Áp lực học trực tuyến xuất hiện nhiều từ năm đầu
đến năm 3 và giảm dần ở những năm về sau, trong khi vấn đề ngại tiếp xúc
với người khác gia tăng đều theo năm học của sinh viên từ năm 1 tới năm 6.
Có tỉ lệ cao các sinh viên, đặc biệt là sinh viên nữ tham gia vào các hoạt động
tích cực, giảm nhẹ những tổn thương tâm thần do đại dịch gây ra như rèn
luyện sức khỏe/tập thể dục tại nhà (80%), tham gia các hoạt động giữ liên lạc
và trò chuyện với người thân (84,5%), tham gia các hoạt động thiện nguyện
(32,9%), học thêm các kỹ năng và kiến thức mới (74,5%) và giải trí tại nhà
(89,3%).


6


Qua các tổng quan ta có thể thấy rõ về thực trạng sức khỏe tinh thần của
sinh viên trong đại dịch Covid-19 hiện nay. Các mối lo, áp lực học tập cùng
với mơi trường kinh tế xã hội vơ hình chung đã tạo nên một áp lực tâm lý cho
sinh viên. Tuy nhiên các nghiên cứu còn lẻ tẻ, chưa đi sâu vào nghiên cứu
một mục đích cụ thể là sức khỏe tinh thần của sinh viên về mặt nào đó như
học tập hoặc nhu cầu giải trí. Các số liệu đã chỉ ra được rằng đa phần sinh
viên bị áp lực tinh thần trong thời buổi covid nhưng áp lực về khía cạnh nào
và làm sao để khắc phục thì các đề tài vẫn chưa nêu rõ.
3 Ý nghĩa đề tài
3.1 Ý nghĩa lý luận
Đề tài sẽ góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận về thực trạng ảnh hưởng của
đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh thần của sinh viên hiện nay. Từ đó chỉ ra
được những yếu tố tác động đến sức khỏe tinh thần của sinh viên và đề xuất
những khuyến nghị giải pháp giúp sinh viên học tập tốt hơn trong đại dịch
Covid-19
3.2 Ý nghĩa thực tiễn
Nghiên cứu sẽ góp phần đưa ra một bức tranh rõ nét hơn về thực trạng sức
khỏe tinh thần của sinh viên hiện nay do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Từ
các kết quả nghiên cứu ta có thể thấy rõ được thực trạng sức khỏe tinh thần
của sinh viên trong mùa dịch Covid-19, những ảnh hưởng về tinh thần mà
Covid mang lại, sự khó khăn trong học tập, những mối lo lắng khi phải đến
trường đi học lại của sinh viên và những yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh
thần của sinh viên. Đề tài sẽ góp một phần nhỏ vào cơng trình nghiên cứu về
ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến các lĩnh vực đời sống và đặc biệt là đến
giáo dục, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần thể chất của học sinh sinh viên
hiện nay. Từ đó đưa ra các khuyến nghị giải pháp giúp cho sinh viên vượt qua
khủng hoảng tâm lý học tập trong thời gian đại dịch Covid-19 vẫn còn rất

căng thẳng hiện nay.
II. Nội dung nghiên cứu
7


1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
1.1 Mục đích nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến sức
khỏe tinh thần của sinh viên, chỉ ra thực trạng sức khỏe tinh thần và những
yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của sinh viên trong học tập. Từ đó
đề xuất một số khuyến nghị giải pháp để giảm áp lực tinh thần trong học tập
của sinh viên trong đại dịch Covid-19.
1.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xây dựng cơ sở lý luận và hệ thống hóa cơ sở lý luận để làm rõ ảnh
hưởng đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh thần trong học tập của sinh viên
Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- Khảo sát thực trạng sức khỏe tinh thần của sinh viên trong học tập cùng
các mối lo về học tập của sinh viên.
- Phân tích các yếu tố tác động đến sức khỏe tinh thần của sinh viên trong
học tập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
- Đề xuất các giải pháp cho phía nhà trường và sinh viên để công việc học
tập được kết quả tốt nhất.
2. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu
2.1 Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến sức
khỏe tinh thần trong học tập của sinh viên hiện nay.
2.2 Khách thể nghiên cứu
Sinh viên chính quy Học viện Báo chí và Tuyên truyền K38, K39, K40,
K41.
2.3 Phạm vi nghiên cứu

- Không gian nghiên cứu: Nghiên cứu tại Học viện Báo chí và Tuyên
truyền.
- Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện bắt đầu vào đầu tháng
12/2021 đến hết tháng 1/2022.
8


3. Giả thuyết nghiên cứu
- Đa phần sinh viên xa nhà hiện nay đều về quê học trực tuyến, chỉ có một
số ít sinh viên vẫn ở trên Hà Nội để đi làm.
- Hầu hết sinh viên đều cho rằng học trực tuyến không hiệu quả bằng học
trên lớp, khiến cho việc tiếp thu kiến thức giảm xuống kèm theo kết quả học
tập kém đi.
- Những yếu tố chính ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh
thần của sinh viên trong học tập là: khó khắn về điều kiện kinh tế, yếu tố xã
hội và môi trường học tập.
- Những lo lắng của sinh viên trong học tập nhiều nhất là mối lo về kết
quả học tập, lo lắng nguy cơ phơi nhiễm với môi trường nhà trường khi được
đi học tập trung.
4. Biến số và khung phân tích
Biến độc lập
- Đăc điểm nhân khẩu học:
+ Năm học
+ Điều kiện kinh tế gia đình
+ Nơi ở trước khi lên Đại học
+ Sức khỏe hiện nay
- Hành vi tìm kiếm thông tin về Covid-19
Biến phụ thuộc
- Thực trạng sức khỏe tinh thần của sinh viên hiện nay sau một khoảng
thời gian dài học trực tuyến tại nhà.

- Nhận thức của sinh viên về Covid-19: Mức độ lây nhiễm, hình thức lây
nhiễm, cách phòng ngừa…
- Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của sinh viên: kinh tế, xã
hội, môi trường học tập…
Biến trung gian
- Yếu tố môi trường – kinh tế - xã hội.
9


học: Năm học, Điều
kiện kinh tế, Nơi ở,
Sức khỏe hiện nay….
- Hành
vi họcsách,
tập phương pháp giáo dục của nhà trường.
- Chính
hiện nay trong thời

* Khung lý thuyết

gian dịch bệnh+ Điều
Quan điểm cảu Đảng, chính sách của Nhà nước

kiện kinh tế gia đình
+ Nơi ở trước khi
lên Đại học
+ Sức khỏe hiện nay
- Hành vi tìm kiếm
thơng tin về Covid19
học:


Ảnh hưởng
của đại dịch
Covid-19 đến
sức khỏe tinh
thần của sinh
viên Học viện
Báo chí và
Tuyên truyền
hiện nay

+ Năm học

- Thực trạng sức khỏe
tinh thần của sinh viên
hiện nay.
- Nhận thức của sinh
viên về Covid-19.
- Các yếu tố ảnh hưởng
đến sức khỏe tinh thần
của sinh viên.
- Hành vi học tập trực
tuyến của sinh viên.

+ Điều kiện kinh tế
gia đình
+ Nơi ở trướcMơi
khi trường kinh tế - văn hóa – xã hội
lên Đại học
+ Sức khỏe hiện nay

5. Lý thuyết áp dụng
- Hành vi tìm kiếm
5.1 Lý thuyết hành động xã hội của Max Weber
thông tin về CovidHành động xã hội được M Webber định nghĩa một cách tổng quát là hành
19
động được chủ thể gán cho một ý nghĩa chủ quan nào đó, là hành động có tính
ád

đến hành vi của người khác và vì vậy được định hướng cho người khác, trong
đường lối, quá trình của nó. Ơng nhấn mạnh đến động cơ thúc đẩy trong kí ức
của chủ thể là “nguyên nhân” của hành động. Hành động xã hội là một bộ
phận cấu thành trong hoạt động sống của cá nhân. Hành động xã hội bị quy
định bởi hàng loạt các yếu tố như: lợi ích, nhu cầu, định hướng giá trị của chủ
thể hành động . Hành động xã hội gồm 4 loại:
- Hành động duy lý công cụ: là hành động được thực hiện với sự cân nhắc
tính tốn lựa chọn cơng cụ, phương tiện, mục đích sao cho có hiệu quả nhất.

10


- Hành động duy lý giá trị: là hành động được thực hiện vì bản thân hành
động (mục đích tự thân). Thực chất loại hành động này có thể nằm ở những
mục đích phi lý nhưng lại được thực hiện bằng những hành động duy lý.
- Hành động cảm tính: là hành động do các trạng thái xúc cảm hoặc tình
cảm bột phát gây ra mà khơng có sự cân nhắc xem xét phân tích mối quan hệ
giữa cơng cụ và phương tiện và mục đích hành động.
- Hành động theo truyền thông: là loại hành động tuân thủ theo những thói
quen, nghỉ lễ, phong tục, tập quán truyền từ đời này sang đời khác.
Vì vậy vận dụng lý thuyết hành động xã hội vào nghiên cứu để chỉ ra
được rằng mặc dù có sự khác nhau giữa các sinh viên trong thời gian dịch

bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nhưng mục đích là để vượt qua được thời
gian khó khăn đó. Giải thích lý do rằng vì sao trong thời gian dịch bệnh họ lại
có các hành động như vậy trong việc học? Và ảnh hưởng của Covid-19 đến
việc học của sinh viên như thế nào để sinh viện đưa ra những quyết định trong
hoạt động học tập như vậy? Ảnh hưởng Covid-19 đến hoạt động học tập của
sinh viên đã gây nên các áp lực về mặt tinh thần cho sinh viên, đặc biệt các
yếu tố về môi trường, kinh tế. Trong thời gian bị dịch bệnh không thể tới
trường và chuyển hẳn sang học trực tuyến thì sinh viên đã làm cách nào để
vẫn đảm bảo được việc học và không bị xao nhãng. Khi gặp sự cố về máy
móc thì lựa chọn của sinh viên là bỏ buổi học đó hay xin phép giảng viên để
nghe lại bài giảng. Những trầm cảm trong tinh thần ảnh hưởng đến học tập
của sinh viên ra sao.
5.2 Thuyết nhu cầu của Maslow
Nhu cầu là cái “bên trong”, động lực của sự sinh tồn và phát triển , chi
phối và quy định các hành vi, hoạt động bên ngoài của con người. Trong các
nghiên cứu về nhu cầu, đáng chú ý nhất là mơ hình Tháp nhu cầu 5 tầng từ
thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp của nhà tâm lý học người Mỹ
Abraham Maslow (1908-1970). Theo đó, các nhu cầu cơ bản, thiết yếu phía
dưới, chẳng hạn ăn uống ngủ nghỉ , được an toàn , được giao lưu chia sẻ... là
11


cơ sở, điều kiện tiến đến các nhu cầu cao hơn như được kính trọng, được phát
triển, khẳng định bản thân minh. Các nhu cầu bậc cao này sinh và mong muốn
được đáp ứng khi và chỉ khi tất cả các nhu cầu cơ bản phía dưới đã được thỏa
mãn.
Áp dụng lý thuyết vào đề tài để nghiên cứu về nhu cầu để ổn định sức
khỏe tinh thần của sinh viên. Sinh viên khi trước đại dịch Covid-19 có rất
nhiều nhu cầu cho bản thân mình như bao người khác để phát triển như nhu
cầu được giao tiếp, được đi chơi, được tham gia các hoạt động ngoại khóa,

được thoải mái đến trường đến lớp.. Nhưng trong thời gian dịch bệnh thì liệu
những nhu cầu như thế của sinh viên khơng thể được đáp ứng bởi chính bản
thân họ. Dẫn đến việc sinh viên cảm thấy bí bách, khơng thoải mái với việc
học trực tuyến tại nhà như vậy. Điều đó đã ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần
của sinh viên, nếu khơng có các biện pháp thì tỷ lệ sinh viên mắc trầm cảm
trong thời gian Covid-19 là rất cao.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1 Mẫu nghiên cứu
Đề tài thực hiện nghiên cứu với 200 sinh viên trải đều từ K41 đến K38
của Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu
nhiên có chọn lọc với 100 bạn sinh viên cho mỗi khối ngành lý luận và nghiệp
vụ. Trong đó, mỗi khối lý luận và nghiệp vụ chọn ra 4 lớp trải từ K41 đến
K38 để thực hiện phát bảng hỏi.
6.2 Phương pháp thu thập thơng tin
6.2.1 Phương pháp phân tích tài liệu
Thu thập thơng tin dựa trên các tài liệu đã nghiên cứu từ trước như các đề
tài, luận văn, báo chí, báo cáo để làm nguồn tư liệu tham khảo.
Sử dụng phương pháp phân tích tài liệu vào đề tài để khái quát những vấn
đề liên quan trực tiếp đến nội dung nghiên cứu. Làm rõ được ảnh hưởng của
đại dịch Covid-19 tác động đến sức khỏe tinh thần của sinh viên dưới góc độ

12


xã hội học. Qua đó có thể đối chiếu so sánh số liệu thu thập được với số liệu
đã tổng quan.
6.2.2 Phương pháp điều tra bảng hỏi
Đề tài sử dụng phương pháp điều tra bảng hỏi Anket để thu thập dữ liệu
phục vụ cho nghiên cứu ảnh hưởng đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh thần
của sinh viên. Ap dụng phương pháp vào đề tài sẽ giúp đề tài có bộ cơng cụ

nghiên cứu để dễ dàng phân tích thực trạng sức khỏe tinh thần sinh viên hiện
nay.

13


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tác động của đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế Việt Nam – 2020
2. Tác động của dịch bệnh Covid -19 đến lao động di cư (Nghiên cứu
trường hợp xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) – 2021
3. Tác động của đại dịch Sars-CoV-2 đối với hoạt động giáo dục tại
trường đại học Trà Vinh – 2020
4. Sự tác động của covid-19 đến sức khỏe tâm thần của sinh viên ĐHQGHCM – 2021
5. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe tinh thần – 2021
6. Thực trạng sức khỏe tâm thần và một số yếu tố liên quan ở sinh viên
trong làn sóng đại dịch Covid-19 thứ nhất tại một số trường ĐHKH sức khỏe
ở Việt Nam 2020, Tạp chí Y học dự phòng, tập 31 số 6/2021.
7. Nỗi sợ Covid-19 và mối liên hệ với stress trong học tập của sinh viên
Đại học Đồng Nai – 2021

14