CHƯƠNG III
KINH TẾ CHÍNH TRỊ
CỦA THƯƠNG MẠI
QUỐC TẾ
NHĨM KBC
Nội dung
Lời mở đầu
Biện pháp thực thi chính sách thương mại
Tình huống về sự can thiệp của Chính phủ
Quan điểm xét lại về thương mại tự do
Sự phát triển của hệ thống thương mại thế giới
Đất hiếm được gọi là "vitamin của nền công nghiệp hiện đại" vì là thành phần
khơng thể thiếu trong sản xuất các loại thiết bị và linh kiện trong công nghệ
thơng tin, y khoa, giao thơng, hóa lọc dầu, luyện kim, quân sự và nhiều lĩnh
vực khác
Tại sao Trung Quốc áp đặt hạn
ngạch xuất khẩu đất hiếm?
Tại sao Trung Quốc áp đặt hạn ngạch
xuất khẩu đất hiếm?
+ Do nhiều công ty khai thác trong nước không đáp ứng được các tiêu chuẩn về mơi trường
và vì vậy phải đóng cửa.
+ Giá đất hiếm ngồi Trung Quốc tăng cao, khiến các nhà sản xuất nước ngoài bất lợi về chi
phí.
=> Việc áp đặt hạn ngạch xuất khẩu là một nỗ lực của chính phủ Trung Quốc
nhằm đem lại lợi thế về chi phi cho các nhà sản xuất trong nước và khuyến khích
các nhà sản xuất nước ngoài chuyển thêm các hoạt động sản xuất vào Trung
Quốc, để từ đó họ có thể tiếp cận được các nguồn cung về đất hiếm giá rẻ.
II. BIỆN PHÁP
THỰC THI
CHÍNH SÁCH
THƯƠNG MẠI
1. Khái niệm
Chính sách thương mại hay cịn được biết đến là chính sách thương mại quốc tế là
tập hợp các hiệp định, quy định và thông lệ của một chính phủ có ảnh hưởng đến
thương mại với nước ngồi. Mỗi quốc gia xác định các tiêu chuẩn riêng cho thương
mại, bao gồm thuế quan, trợ cấp và các quy định của quốc gia đó.
HẠN CHẾ XUẤT KHẨU TỰ
NGUYỆN
THUẾ
YÊU CẦU VỀ HÀM LƯỢNG
NỘI ĐỊA HOÁ
TÀI TRỢ
HẠN NGẠCH NHẬP KHẨU
CÁC BIỆN PHÁP HÀNH
CHÍNH
THUẾ CHỐNG BÁN PHÁ GIÁ
THUẾ LÀ GÌ ?
Thuế là cơng cụ thực thi chính sách
thương mại lâu đời nhất và đơn giản nhất
Thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu (hay
xuất khẩu)
Có 2 loại thuế
Thuế tuyệt đối
Thuế theo giá trị
Thuế tuyệt đối được áp
dưới dạng một mức phí
cố định trên mỗi đơn vị
hàng hóa nhập khẩu. ví
dụ: 3$ trên mỗi thùng
dầu
Thuế theo giá trị sẽ được
áp dưới dạng tỉ lệ phần
trăm trên giá trị của
hàng hóa nhập khẩu. Vd
10% VAT
Ai chịu thuế và ai
hưởng lợi?
Thuế theo giá trị sẽ được áp dưới dạng tỉ lệ phần trăm
trên giá trị của hàng hóa nhập khẩu.
Ví dụ: máy điều hịa khơng khí có cơng suất dưới 90.000
BTU/h làm lạnh hoặc sưởi có mức thuế áp dụng là 10%.
Giá bắp cải trong nước hiện tại 20.000-25.000 đồng/kg,
trong khi đó bắp cải xanh của Úc có giá lên tới 180.000200.000 đồng/kg
Thuế nhập khẩu
Thuế hỗ trợ cho nhà sản
xuất và chống lại người
tiêu dùng. Trong khi chúng
bảo vệ các nhà sản xuất
khỏi đối thủ cạnh tranh
nước ngoài, biện pháp hạn
chế nguồn cung này lại
làm tăng giá hàng hóa
trong nước
Thuế nhập khẩu hạn chế hiệu
quả chung của nền kinh tế thế
giới. Chúng làm giảm hiệu quả
vì thuế bảo hộ khuyến khích
các doanh nghiệp nội địa sản
xuất các sản phẩm trong
nước, mà theo lý thuyết, có
thê’ được sản xuất hiệu quả
hơn ở nước ngoài.
Thuế xuất khẩu
Tăng thu cho chính
phủ
Giảm xuất khẩu từ
một khu vực, thường
là do những nguyên
nhân chính trị
TÀI TRỢ
Tài trợ là một khoản chi tiêu của
chính phủ dành cho các nhà sản
xuất hàng hóa và dịch vụ nhằm
mục đích giảm bớt chi phí sản xuất
của họ
l) Cạnh tranh với hàng ngoại nhập
2) Giành lợi thế trên các thị trường
xuất khẩu
Hạn ngạch nhập khẩu
Hạn ngạch nhập
khẩu và hạn chế
xuất khẩu tự
nguyện
Hạn ngạch nhập khẩu là biện
pháp hạn chế trực tiếp về số
lượng một loại hàng hóa có thể
nhập khẩu vào một nước
Biên pháp hạn chế này thường được
thực thi bằng cách cấp phép nhập
khẩu cho một nhóm các cá nhân hay
doanh nghiệp. Ví dụ: Việt Nam có
chính sách hạn chế nhập một số mặt
hàng như các loại hàng xa xỉ, thuốc
lá, rượu.
Thuế theo hạn ngạch
Một mức thuế được áp dụng cho hàng
nhập khẩu nằm trong hạn ngạch sẽ
thấp hơn mức thuế cho hàng hóa nhập
khẩu vượt hạn ngạch.
Ví dụ:
Một mức thuế theo giá trị là 10% được
đánh lên gạo nhập khẩu vào Hàn Quốc
trong hạn mức 1 triệu tấn, còn lượng
gạo vượt ra khỏi hạn mức 1 triệu tấn đó
sẽ chịu mức thuế suất cao hơn hẳn là
80%. Như vậy, nếu Hàn Quốc nhập
khẩu 2 triệu tấn gạo thì 1 triệu tấn sẽ
chịu thuế suất 10% còn 1 triệu tấn còn
lại chịu thuế suất 80%.
Hạn chế xuất khẩu tự nguyện
Biện pháp hạn chế xuất khẩu tự nguyện (VER) là hạn ngạch về thương mại
được đặt ra bởi nước xuất khấu, thường là theo yêu cầu của chính phủ nước nhập
khấu.
Ví dụ: nổi tiếng nhất lịch sử là biện pháp hạn chế xuất khẩu ô tô đến Mỹ được thực
thi bởi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản vào năm 1981. Biện pháp hạn chế này đã
giới hạn lượng nhập khẩu từ Nhật Bản xuống còn không quá 1,68 triệu chiếc mỗi
năm. Thỏa thuận đã được sửa đổi lại năm 1984, cho phép nhập khẩu 1,85 triệu
chiếc từ Nhật mỗi năm. Thỏa thuận đã được phía Mỹ đồng ý xóa bỏ năm 1985,
nhưng vào thời điểm đó chính phủ Nhật Bản lại tỏ ý muốn tiếp tục hạn chế xuất
khẩu sang Mỹ ở mức 1,85 triệu chiếc mỗi năm
Yêu cầu về hàm lượng nội địa hóa
Yêu cầu về hàm lượng nội địa hóa là yêu cầu vế một tỷ lệ nhất
định hàng hóa phải được sản xuất trong nước.
Yêu cẩu này có thể được diễn đạt dưới dạng các điểu kiện vật
lý (ví dụ, 75% các thành phần của sản phẩm này phải được
sản xuất trong nước)
Dưới dạng điểu kiện vế giá trị (ví dụ, 75% giá trị sản phẩm này
phải được sản xuất trong nước).
Chính sách chống bán
phá giá
Hoạt động bán hàng tại thị trường nước
ngoài ở mức giá thấp hơn chi phí sản
xuất.
Hoạt động bán hàng tại thị trường nước
ngoài dưới mức giá trị thị trường “hợp lý”
Các biện pháp hành
chính
Các biện pháp hành chính là các quy
định hành chính được dựng nên nhằm
gây khó khăn cho hoạt động nhập
khấu vào một quốc gia
Tình huống về sự
can thiệp của
chính phủ
Các lập luận cho sự can thiệp của
chính phủ đi theo 2 hướng: chính trị
và kinh tế
Các lập luận chính trị biện hộ cho sự can thiệp
của nhà nước vào thương mại quốc tế
Bảo vệ việc làm và các
ngành công nghiệp
An ninh quốc gia
Biện pháp trả đũa
Bảo vệ người tiêu dùng
Công cụ mặc cả nhằm giúp mở cửa
các thị trường nước ngoài và buộc các
đối tác thương mại phải “tuân theo
các quy tắc của trò chơi”.
Nhiều chính phủ từ lâu đã có các quy định để bảo
vệ người tiêu dùng khỏi những sản phẩm không
an toàn với những quy chuẩn khắt khe về các mặt
hàng, sản phẩm nhập khẩu
Các ngành công nghiệp liên quan tới quốc phòng
thường được chú ý theo cách này (ví dụ, hàng không
vũ trụ, công nghệ điện tử tiên tiến, vật liệu bán
dẫn...).
Các lập luận chính trị biện hộ cho sự can thiệp
của nhà nước vào thương mại quốc tế
Thúc đẩy các mục tiêu chính
sách đối ngoại
" Một chính phủ có thê’trao các điểu kiện
thương mại ưu đãi cho một quốc gia, mà họ
muốn xây dựng quan hệ chặt chẽ. Chính
sách thương mại đã được sử dụng nhiều
lẩn để gây áp lực hoặc trừng phạt “các
quốc gia hiếu chiến”, không tuân thủ luật
pháp hay thông lệ quốc tế
Bảo vệ nhân quyền
Các chính phủ đôi khi sử dụng chính sách
thương mại để cố gắng cải thiện chính sách vể
nhân quyển ở các nước là đối tác thương mại.
Ví dụ, từ lâu chính quyển Mỹ đã áp đặt lệnh cấm
vận thương mại chống lại Myanmar, phẩn lớn vì
thực trạng nhân quyển ở nước này
Các lập luận kinh tế biện hộ
cho sự can thiệp của chính phủ
Lập luận về
nền công
nghiệp non trẻ
Biện minh cho sự can thiệp của chính phủ cho rằng để ngành
sản xuất có thể tự đứng trên đôi chân của mình, chính phủ
nên tạm thời hỗ trợ các ngành công nghiệp mới. Tuy nhiên,
trên thực tế các chính phủ thường kết thúc bằng việc bảo hộ
cho sự kém hiệu quả