Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

I.

PHẦN MỞ ĐẦU:

I .1 LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Hiện nay học sinh có xu hướng xem nhẹ học những mơn xã hội nói chung mơn ngữ văn
nói riêng . Cũng chính vì thế mà chất lượng học văn có chiều hứng giảm sút . Học sinh
khơng say mê u thích mơn học . Mà say mê vào những môn mang xu hướng thời cuộc
như :
tiếng anh, điện tử , tin học ... có vẻ như khơng cịn hứng thú với những vần thơ lục bát
truyền thống , những vâu tục ngữ ca dao dễ thuộc dễ hiểu đi sâu vào lịng người.Chính vì
thế lại càng đòi hỏi người giáo viên đặc biệt là giáo viên ngữ văn phải tạo được giờ học thu
hút học sinh,làm cho học sinh mong chờ đến giờ học, điều này không phải dễ nhất là trong
thời kỳ hiện nay nền kinh tế thị trường đã chi phối khá nhiều đến đời sống của người giáo
viên . Đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề nghiệp. Tìm ra được những
thuận lợi –khó khăn trong giờ học để kịp thời uốn nắn và sửa sai cho học sinh .Bằng khả
năng của mình để đẩy cao chất lượng bài làm văn cho học sinh. Cũng chính vì những thực
trạng hiện nay của học sinh lớp 8 trường THCS Mạo Khê 2, nên tôi mạnh dạn đưa ra một
số giải pháp của bản thân nhằm nâng cao chất lượng cho bài văn.
I.2 MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
* Thuận lợi:
- Trong năm học này tôi đang trực tiếp giảng dạy ngữ văn của lớp 8C6 + 8C7 tôi thấy học
sinh của 2 lớp có khả năng tiếp thu bài khơng đồng đều. Các lớp khác nhau có khả năng
lĩnh hội tri thức tương đương nhau, số học sinh chiếm tỉ lệ khá ở các mơn chiếm tỉ lệ
cao, học lực trung bình khá trở lên nhiều. Các em có tinh thần học tập ham học hỏi, hăng
say phát biểu ý kiến xây dựng bài, chuẩn bị bài tương đối đầy đủ khi lên lớp.
- Bản thân tôi nhận được sự giúp đỡ tận tình của đồng nghiệp. khi nghỉ các đồng chí đã
dạy thay cho tôi không để học sinh nghỉ tiết.
- Hiện nay tài liệu tham khảo nhiều giúp ích rất nhiều trong công tác giảng dạy của giáo

viên. các lớp học nâng cao trình độ tạo điều kiện để giáo tham gia hcọmtập để nâng cao
trình độ nghiệp vụ theo kịp với xu thế đổi mới hiện nay.
Trương Thị Tâm – Trường THCS1Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

* Khó khăn:
- Học sinh lớp 8C6 có khả năng lĩnh hội tri thức tốt so với lớp 8C 7 khác.Khi tổ chức lớp
học thì học sinh nam thường không chú ý hay làm ồn gay ức chế cho giáo viên. lớp 8C 6
tỉ lệ học sinh chuẩn bị bài cũ, học bài khi đến lớp đầy đủ ảnh hưởng tốt đến giờ học.
- Môn ngữ văn các trang thiết bị như tranh ảnh, một số tác phẩm có đoạn trích được học
thư viện khơng có, do đó giáo viên học sinh muốn tham khảo khơng có nên rất khó khăn
học sinh khó hình dung được đoạn trích tác phẩm.
- Học sinh hiện nay có xu thế xem nhẹ các mơn xã hội trong đó có môn ngữ văn dẫn đến
chất lượng học tập không cao.
I.3 Thời gian địa điểm
-Trong kỳ thi khảo sát chất lượng đầu năm ở 2 lớp tỉ lệ học sinh yếu kém mơn ngữ văn
cịn đáng kể.
- Học sinh đạt kết quả:

khá:

25 em -> 33.1%

Trung bình:


34 em -> 45.6%

Yếu-

16 em -> 21.3%

Sau khi có kết quả khảo sát mơn Văn dầu năm học, với kết quả này tôi thấy cần phải
nâng cao chất lượng bộ môn.
Tôi đẫ thự hiện phương pháp này ở 2 lớp 8C6 và 8C7
I. 4. Đóng góp về mặt lý luận và về mặt thực tiễn
II . PHẦN NỘI DUNG:
II.1. CHƯƠNG I
THỰC TIỄN GIẢNG DẠY
Qua thực tế giảng dạy và học tập, nghiên cứu, tôi nhận thức dạy học văn địi hỏi chúng ta
phải nghiên cứu tìm hiểu, tiếp thu nó bằng cả trí óc lẫn tâm hồn. có khi cảm thụ được
nhưng lại trình bày sự hiểu biết của mình khơng đạt u cầu. một bài tập làm văn đòi hỏi

Trương Thị Tâm – Trường THCS2Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

kết quả của sự tổng hợp các kiến thức về lí thuyết làm văn, kiến thức văn hoá, kiến thức xã
hội, kĩ năng diễn đạt. Để biến những kiến thức đó của mình thì học sinh đó phải có một
thời gian miệt mài rèn luyện, đặc biệt phải ham thích học văn. Thế nhưng kết quả hiện nay

cho thấy chất lượng bài làm văn của học sinh chưa cao. Qua theo dõi các bài viết của học
sinh kết quả chưa như mong muốn. Thực tế như sau:
II. 2 CHƯƠNG 2

Bài viết số 1:
Đề bài: Kể lại kỉ niệm ngày đầu tiên đi học.
Yêu cầu: - xác định ngơi kể thứ 1 – thứ3.
- xác địng trình tự kể:
+ Theo thời gian - không gian.
+ Theo diễn biến sự việc.
+ Theo diễn biến của tâm trạng.
- xác định cấu trúc của văn bản định phân đoạn ( số lượng đoạn văn trong mỗi phần ) và
cách trình bày các đoạn.
- xác định 4 bước tạo lập văn bản, chú trọng bước lập đề cương.
Loại giỏi

Loại Khá

Trung bình

Yếu - kém

Lớp

Sĩ số

SL

%


SL

%

SL

%

SL

%

8C6

39

3

7,8

10

26,0

19

49,4

7


17,2

8C7

36

1

2,8

8

22,4

18

50,0

9

25,2

- Sau khi thu bài tôi đã chấm bài sữa lỗi cho học sinh và tìm ra nguyên nhân tại sao bài
làm của học sinh lại chưa cao như vậy:

Trương Thị Tâm – Trường THCS3Mạo Khê 2

S

- -



Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

đó là do thời gian trên lớp có hạn, kiến thức học sinh lĩnh hội chưa đầy đủ chưa sát từng
đối tượng học sinh. chưa phân loại được đối tượng học sinh để có hình thức phương pháp
giảng dạy cho phù hợp.
- Học sinh chưa thực sự quan tâm đến môn học, về nhà học bài ôn bài chưa đầy đủ.
Không chuẩn bị bài trước khi đến lớp, chưa đọc kĩ đề dẫn đến không hiểu đề, vốn từ
nghèo nàn do đọc ít, tài liệu tham khảo thiếu thốn, trình độ nhận thức hạn hẹp.
- Trong quá trình giảng dạy số hcọ sinh bị diểm kém là do thiếu tập trung, khônng chịu
học bài, đọc bài.
Trên đây là một số nguyên nhân chủ yếu mà tôi nhận thấy ở bài viết số 1. dẫn đến tỉ lệ yếu
kém nhiều. Điểm khá giỏi khơng có hoặc nếu có thì tỉ lệ tương đối thấp.

Đến bài viết số 3:
Đề bài : Hãy kể về một con vật đáng nhớ mà em yêu thích.
Yêu cầu: Học sinh phải: Xác định sự việc chính và các chi tiết.
Xác định nhân vật chính ( người kể và con vật ni ) và một số con vật khác.
- Các yếu tố miêu tả biểu cảm xen kẽ.
- Thời gian làm bài là 90 phút.
sau khi chấm bài tỉ lệ như sau:
Lớp

sĩ số

Loại giỏi

Loại khá


Trung bình

Yếu - kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

8C 6

39

3

5,1

14


37,8

16

41,9

6

16,2

8C7

36

1

2,8

12

34,0

13

35,2

10

28,0


II.2.1 NGUYÊN NHÂN BÀI LÀM VĂN CHẤT LƯỢNG CHƯA CAO.
Sau khi chấm ba bài làm văn của học sinh tôi thấy kế quả bài viết chưa cao đó là do
những nguyên nhân chủ yếu sau:
Khả năng của người thầy có hạn, thời gian trên lớp có hạn. Điều này cũng ảnh hưởng khơng
nhỏ đến chát lượng học tập của học sinh.

Trương Thị Tâm – Trường THCS4Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

*Các tranh ảnh phục vụ dạy học mơn ngữ văn cịn thiếu, một số tác phẩm có đoạn trích
được học cịn thiếu học sinh khơng được đọc nên rất khó hình dung khi tiếp cận tác phẩm.
Học sinh chưa có điều kiện để mua sách tham khảo để đọc nâng cao kiến thức, làm giàu
vốn từ khi viết bài dẫn đến vốn từ nghèo nàn, bài viết quá sơ sài, không phong phú vốn từ
nội dung.
*Các em học sinh không tiến hành tuân thủ các bước:
- Tìm hiểu đề.
- Tìm ý, lập ý.
- Lập dàn bài.
- Viết bài hồn chỉnh.
- Đọc chỉnh sữa.
Do đó bài viết dẫn đến lạc đề, bài làm không đủ ý, bố cục bài làm lộn xộn. thậm chí bố
cục khơng đủ ba phần: mở bài, thân bài, kết luận.

II.2.2 Lỗi về chính tả:

- Học sinh cấp T.H. C. S khơng cịn những tiết luyện viết, chữ viết xấu sai lỗi chính tả
như: viết hoa tuỳ tiện, lẫn lộn các từ gần âm, câu sai ngữ pháp, sử dụng dấu câu không
hợp lí.
- Thiếu cấu trúc văn bản và tính liên kết câu.
II. 3

CHƯƠNG III
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU – KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.
*Đối với người thầy:

+Các phẩm chất giáo viên cần có:
Do đặc điểm của nghề dạy học, người giáo viên nhất là giáo viên ngữ văn luôn tác
động đến sự phát triển nhân cách học sinh. Sự tác động này thông qua trình độ và
phẩm chất nhân cách của người thầy.

Trương Thị Tâm – Trường THCS5Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

- Người giáo viên phải có thế giới quan khoa học để làm nền tảng, định hướng thái độ,
hành vi ứng sử của giáo viên trước các vấn đề thế giới tự nhiên, thực tiễn xã hội và thực
tiễn nghề nghiệp.
- Người giáo viên có lí tưởng nghề nghiệp trong sáng, luôn luôn say xưa học tập, rèn
luyện để không ngừng nâng cao kiến thức, đặc điểm nghề nghiệp, có năng lực và trình
độ tổ chức thành cơng các q trình dạy học và giáo dục.

- Người giáo viên ngữ văn luôn tiếp xúc hoạt đọng với thế hệ trẻ. muốn hoạt đọng sư
phạm thu hút và có tác dụng cảm hố, thuyết phục được các em, địi hỏi bản thân nhà
giáo dục phải có tâm hồn trong sáng, tươi trẻ, có tình cảm cao thượng, có thái độ khoan
dung.
Nhờ vậy nhà giáo dục mới có khả năng hiểu biết và có khả năng phát huy sở trường của
bản thẩntong công tác giáo dục. Đặc biệt là lòng yêu trẻ, yêu nghề, thái độ cư xử cơng bằng
đầy tình thương, biết tự kiềm chế bản thân, gương mẫu để học sinh noi theo, tôn trọng nhân
cách trẻ, biết hợp tác với trẻ trong quá trình dạy học và giáo dục, biết tạo dựng bầu khơng
khí dân chủ trong lớp học ....
- Lịng thương người, tình u trẻ là động lực mạnh mẽ giúp người giáo viên vượt qua thử
thách khó khăn trong cuộc sống để thực hiện tốt chức năng người “kỹ sư tâm hồn” với
tinh thần trách nhiệm cao, với niềm vui say mê, sáng tạo, với ý chí khơng ngừng học hỏi
vươn lênhồn thiện mình để cống hiến cho sự nghiệp trồng người.
+. Năng lực sư phạm của người giáo viên:
- Để giảng dạy và làm tốt chức năng của nhà giáo dục, người giáo viên phải học tập và tự
rèn luyện để có năng lực sư phậm cần thiết:
+) Để dạy tốt, người giáo viên phải nắm vững tri thức khoa học có liên quan đến mơn
học mà mình phụ trách, đồng thời thường xuyên tự học, tự nghiên cứu để bắt kịp nhu cầu
đổi mới không ngừng trong nội dung và phương pháp dạy học.

Trương Thị Tâm – Trường THCS6Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

+) Trong hoạt động sư phạm hàng ngày, người giáo viên phải có kiến thức và kỹ năng

giao tiếp ứng xử trong tình huốngtrong quan hệ gia đình nhà trường xã hội.
+) Người thầy phải rèn luyện cho mình có được những kỹ năng, kỹ xảo cần thiết cho
hoạt động nông nghiệp: Các kỷ ngăng thiết kế, kỷ năng tổ chức, kỷ năng giao tiếp, kỷ
năng nhận thức kỷ năng dạy học, kỷ năng dạy học, kỷ năng nghiên cứu khoa học, hoạt
động xã hội ...
+) Người giáo viên cần khéo léo tế nhị, khơng nóng vội trong dạy học.
+) Tận dụng tối đa các tiết dạy học trả bài.
* Đối với học sinh:
- Do sự thay đổi cơ bản nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học cũng như
thay đổi các mối quan hệ xã hội nên học sinh T. H. C. S nói chung, học sinh lớp 8
trường THCS Mạo Khê 2 nói riêng có những đặc đặc điểm nhận thức riêng so với học
sinh tiểu học. Nên đòi hỏi người giáo viên phải hiểu biết đặc điểm phát triển trí tuệ của
học sinh để làm cơ sở thiết kế bài giảng, lựa chọn nội dung, phương pháp dạy học có cơ
sở khoa học phù hợp với sự phát triển trí tuệ của các em. thực hiện nguyên tắc sát đối
tượng. Phân loại đối tượng học sinh trong quá trình dạy học
Tạo lập nhóm đối tượng:
+) Nhóm học sinh khá - giỏi: Giáo viên nên mở rộng, đào sâu, nâng cao những tri
thức đã học trong chương trình. nội dung và phương pháp dạy học chủ yếu là giới thiệu
một số vấn đề mới chưa được học hoặc chưa có diều kiện học kỹ học sâu.
+) Nhóm học sinh trung bình – trung bình khá: Giáo viên phải giúp các em nắm
vững được những kiến thức và kỹ năng đã được học. phương pháp dạy học chủ yếu là
tổng kết, hệ thống lại những vấn đề cần thiết. Giáo viên đưa ra những bài tập nhằm bổ
xung, củng cố và rèn luyện.

Trương Thị Tâm – Trường THCS7Mạo Khê 2

S

- -



Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

+) Ở THCS khơng cịn tiết luyện viết nhưng giáo viên cũng không thể bỏ qua mà
vẫn phải tổ chức luyện viết cho học sinh; Giao bài luyện viết về nhà nhất là các em viét
chữ xấu, giao thời giân cụ thể, kiểm tra, sữa chữa hoàn thiện dần cho các em.
+ Ở tiết trả bài học sinh có thể tự sữa lỗi cho nhau đó cũng là cách học bài tốt
nhất.
Học sinh nên đọc nhiều để làm giàu thêm vốn tri thức hiện có.
Học sinh học bài, chuẩn bị bài đầy đủ khi đến lớp. Đến lớp nên tận dụng tối đa quĩ thời
gian hiện có của một tiết học.
- Khơng ngừng học hỏi bạn bè, thầy cơ gia đình xã hội và tiếp thu làm giàu vốn tri thức.
*

Kết quả nghiên cứu:
Sau một thời gian nhận thấy thực trạng bài làm văn của học sinh lớp 8 trường THCS

Mạo Khê 2., tôi dã kịp thời tìm ra nguyên nhân bài làm văn của các em đạt kết quả chưa
cao. tơi nhanh chóng tìm ra giải pháp của bản thân cá nhân tôi mong rằng chất lượng bài
làm của các em từng bước nâng cao dần lên. so với chất lượng thi khảo sát đầu năm thì chất
lượng thi học kỳ 1 đã có bước chuyển biến đáng kể cụ thể giảm tối đa hoc sinh yếu kém
Lớp

sĩ số

Loại giỏi

Loại khá

Trung bình


Yếu – kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

8C 6

39

9

24,3

15

36,2


13

35,1

2

5,4

8C 7

36

6

16,8

13

36,0

13

36,0

4

11,2

Tuy nhiên kết quả như vậy chưa phải là cao nhưng đó cũng là một sự thay

đổi chất lượng bài làm của các em.
III. PHẦN KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
* .Bài học kinh nghiệm:

Trương Thị Tâm – Trường THCS8Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

- Trên đây là một só giải pháp mà bản thân tôi thấy tự nên làm để nâng cao chất lượng bài
làm cho học sinhlớp 8 trường THCS Mạo Khê 2 năm học 2007-2008 và tiếp tục tìm
hiểu nghiên cứu trong những năm tiếp theo.
-

Mặc dù kết quả chưa khả quan nhưng có khả năng thực thi. Nó đánh dấu trong q trình
học hỏi đúc rút kinh nghiệm của mình. Để đạt được kết quả cao hơn nữa tơi nghĩ rằng
mình cịn phải cố gắng nhiều, học hỏi nhiều ở các đồng nghiệp.
* Đề xuất và kiến nghị:

-

Thư viện nhà trường nên có thêm tranh ảnh phục vụ tốt cho quả trình dạy học bài giảng
ngữ văn 8. Bổ xung các tác phẩm có đoạn trích được học. Đặc biệt là các tác phẩm nước
ngoài, chân dung của một số nhà thơ lớn. các tài liệu nâng cao cho giáo viên học sinh.

- Thời gian nghiên cứu chưa nhiều nên tơi rất mong có sự nhận xét, đóng góp của đồng

nghiệp để đề tài của tơi có chất lượng hơn. tơi xin chân thành cảm ơn.

Mạo Khê, ngày 24 tháng 3 năm 2008
NGƯỜI VIẾT

Trương Thị Tâm

Trương Thị Tâm – Trường THCS9Mạo Khê 2

S

- -


Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bài văn cho học sinh lớp 8

IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO – PHỤ LỤC
1. Giáo trình tâm lí giáo dục.
2. Tài liệu giáo dục học.
3. Sách giáo khoa lớp 8.
4. Sách giáo viên lớp 8.
5. Thiết kế bài giảng lớp 8.

V.

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNGPHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO

Trương Thị Tâm – Trường THCS10
Mạo Khê 2


S

- -