MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................. 1
I.
1. Lý do chọn đề tài: .......................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài: .................................................................... 2
3. Đối tượng nghiên cứu: ................................................................................... 2
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm: ................................................................. 2
5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 2
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu đề tài ................................................................ 2
II.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .................................................................................. 3
1. Lý luận về tích hợp, liên môn trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5 ...... 3
2. Thực trạng tích hợp, liên môn trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5
của giáo viên trường Tiểu học Phú Sơn ............................................................... 5
3.Thực hiện tích hợp, liên mơn trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5 .........7
4. Kết quả thực hiện các biện pháp trên ............................................................. 11
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 14
1.Kết luận ........................................................................................................... 14
2. Khuyến nghị: .................................................................................................. 14
PHỤ LỤC .............................................................................................................. 16
1
I.ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục thể chất trong nhà trường có ý nghĩa to lớn trong việc phát huy
và bồi dưỡng nhân tố con người. Đồng thời góp phần nâng cao thể lực giáo dục
nhân cách, đạo đức, lối sống lành mạnh, làm phong phú đời sống văn hóa tinh
thần dân tộc của con người Việt Nam. Giáo dục thể chất là một trong những nội
dung quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tồn diện học sinh về
“Đức –Trí – Thể - Mĩ”.
Học sinh lứa tuổi lớp 5 đã bắt đầu có sự thay đổi lớn về mặt tâm lý, các
em cũng đã có sự phân biệt hơn giữa nam và nữ, tính vui tươi hồn nhiên, yêu
thích âm nhạc, thể dục thể thao và hiếu động là không thể thiếu trong các em.
Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục đã trở thành xu thế trong
việc xác định nội dung dạy học ở nhà trường và trong xây dựng chương trình
mơn học ở nhiều nước trên thế giới. Dạy học tích hợp được xây dựng trên cơ sở
những quan điểm tích cực về q trình học tập và q trình dạy học. Vận dụng
hợp lý quan điểm tích hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển các năng
lực giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên ý nghĩa
hơn với học sinh so với việc các môn học, các mặt giáo dục được thực hiện
riêng rẽ. Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục nhằm nâng cao năng
lực của ngi học, giúp đào tạo ra những con người có đầy đủ phẩm chất và
năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, toàn ngành đã nỗ lực,
cố gắng khắc phục mọi khó khăn, chủ động, kịp thời tổ chức thực hiện đồng bộ
cơng tác phịng, chống dịch,thực hiện có hiệu quả với phương châm “tạm dừng
đến trường, khơng dừng học”, bảo đảm an tồn cho học sinh, giáo viên, hồn
thành các nhiệm vụ chun mơn của ngành. Dịch COVID-19 đã tác động, ảnh
hưởng nặng nề đến ngành Giáo dục. Giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh
gặp rất nhiều khó khăn cả về đời sống và trong hoạt động học tập, nhất là việc
học trực tuyến trong thời gian dài ảnh hưởng không nhỏ đến việc bảo đảm
chương trình, phương pháp, kế hoạch tổ chức dạy và học, hoạt động của trường,
lớp và đến sự phát triển của trẻ em, học sinh.
Do vậy việc tích hợp, liên môn là một trong những xu thế dạy học hiện
đại được nhiều nước trên thế giới quan tâm nghiên cứu và áp dụng. Ở nước ta,
trong những năm gần đây dạy học tích hợp, liên mơn được các nhà trường bậc
tiểu học triển khai vào giảng dạy ở tất cả các bộ mơn và đem lại kết quả giáo dục
tích cực.
Do xu thế thời đại hiện nay, các bộ môn khoa học tự nhiên, khoa học xã
hội được học sinh hào hứng đón nhận, đầu tư học tập, ngược lại các mơn năng
khiếu trong đó có mơn Thể dục khơng thu hút được nhiều học sinh quan tâm.
Mặt khác môn Thể dục ít có tính nghệ thuật, chủ yếu là vận động chạy, bật nhảy,
đội hình đội ngũ, đá cầu, cầu lơng…do đó tiết dạy cịn khơ khan, học sinh dễ
nhàm chán, không phối hợp với giáo vên. Phương pháp dạy học tích hợp liên
2
mơn trong tiết dạy mơn thể dục đã được nhóm giáo dục thể chất của trường tìm
hiểu, đưa vào thực hiện và gặp khơng ít những khó khăn.
Từ những lý do trên, tơi đã lựa chọn đề tài “Tích hợp, liên môn trong dạy
học môn Thể dục cho học sinh lớp5” làm đề tài nghiên cứu của mình.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Đề tài này giúp phát triển năng lực học sinh, giúp các em biết vận dụng
kiến thức tổng hợp của nhiều môn học vào giải quyết các vấn đề liên quan đến
môn học thể dục, từ đó tạo cho các em sự say mê, hứng thú mơn học Thể dục,
góp phần nâng cao chất lượng giờ dạy.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Tích hợp, liên mơn trong dạy học môn Thể dục cho học sinh lớp 5
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
Giáo viên, học sinh lớp 5 trường Tiểu học Phú Sơn
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phương pháp điều tra, phương pháp
quan sát, phương pháp phỏng vấn...
- Phương pháp thống kê toán học: tổng hợp số liệu, tỉ lệ %...
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu đề tài
Học sinh khối 5, trường Tiểu học Phú Sơn năm học 2021-2022
3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Lý luận về tích hợp, liên môn trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5
1.1. Giải thích từ ngữ, khái niệm liên quan tới đề tài
1.1.1.Khái niệm về tích hợp
Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động,
chương trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng.
Tích hợp có nghĩa là sự thống nhất, sự hòa hợp, sự kết hợp”.
Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác
nhau trong cùng một kế hoạch dạy học”.
Trong tiếng Anh, tích hợp được viết là “integration” một từ gốc Latin
(integer) có nghĩa là “whole” hay “tồn bộ, tồn thể”. Có nghĩa là sự phối hợp
các hoạt động khác nhau, các thành phần khác nhau của một hệ thống để bảo
đảm sự hài hòa chức năng và mục tiêu hoạt động của hệ thống ấy.
Tích hợp là một khái niệm được sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Trong lĩnh
vực khoa học giáo dục, khái niệm tích hợp xuất hiện từ thời kì khai sáng, dùng
để chỉ một quan niệm giáo dục toàn diện con người, chống lại hiện tượng làm
cho con người phát triển thiếu hài hịa, cân đối. Tích hợp cịn có nghĩa là thành
lập một loại hình nhà trường mới, bao gồm các thuộc tính trội của các loại hình
nhà trường vốn có.
Trong dạy họccác bộ mơn, tích hợp được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các
nội dung từ các môn học, lĩnh vực học tập khác nhau (Theo cách hiểu truyền
thống từ trước tới nay) thành một “môn học” mới hoặc lồng ghép các nội dung
cần thiết vào những nội dung vốn có của mơn học, ví dụ: lồng ghép nội dung
giáo dân số, giáo dục mơi trường, giáo dục an tồn giao thông trong các môn
học Đạo đức, Tiếng Việt hay Tự nhiên và xã hội… xây dựng mơn học tích hợp
từ các mơn học truyền thống.
Dạy học tích hợp được hiểu là những hoạt động của học sinh, dưới sự tổ
chức, hướng dẫn của giáo viên, huy động đồng thời kiến thức, kĩ năng thuộc nhiều
lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập, thơng qua đó hình thành
những kiến thức, kĩ năng mới, từ đó phát triển những năng lực cần thiết.
1.1.2. Liên mơn là gì?
Quan điểm “liên mơn” là phối hợp sự đóng góp của nhiều mơn học để
nghiên cứu và giải quyết tình huống.
Ví dụ: Liên môn trong tiết dạy Thể dục: vận dụng các kiến thức môn
Âm nhạc, khoa học, đạo đức, tin học…vào tiết dạy giúp học sinh hứng thú hơn
với môn học và vận dụng các môn học vào thực tế.
4
1.1.3. Dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5?
Dạy là hoạt động của giáo viên nhằm định hướng,tổ chức điều khiển giúp cho
người học tự mình tìm kiếm chiếm lĩnh chi thức,kĩ năng và hình thành hoặc biến
đổi tình cảm thái độ.
Học là quá trình tự biến đổi mình và làm phong phú mình bằng cách chọn nhập
và xử lí thơng tin lấy từ mơi trường xung quanh.
Học được hiểu theo nghĩa rộng nó bao gồm các yếu tố thông tin môi trường
xung quanh, biết thu thập, xử lí,tự biến đổi bản thân.
Dạy học mơn thể dục cho học sinh lớp 5 là sự truyền thụ kiến kiến thức, kĩ năng về
môn thể dục lớp 5 cho học sinh nhằm định hướng tổ chức giúp người học tiếp thu,
linh hội kiến thức môn học thể dục để học tập tốt môn học và vận dụng vào đời
sống sinh hoạt hằng ngày.
1.1.4. Tích hợp, liên mơn trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5?
Là sự kết hợp nhiều môn học vào tiết dạy môn thể dục cho học sinh lớp 5
nhằm mục đích phát triển năng lực học sinh, giúp các em biết vận dụng kiến thức
tổng hợp của nhiều môn học vào giải quyết các vấn đề liên quan đến mơn học
thể dục, từ đó tạo cho các em sự say mê, hứng thú môn học Thể dục,góp phần
nâng cao chất lượng giờ dạy.
1.2. Lý luận về tích hợp, liên mơn trong dạy học mơn thể dục cho học sinh lớp 5
1.2.1.Tích hợp nội dung kiến thức của nhiều môn học
- Môn âm nhạc:
- Môn tin học
- Mơn khoa học
1.2.2. Tích hợp nội dung giáo dục liên quan bài học
- Giáo dục tinh yêu mái trường, niềm tự hào quê hương đất nước.
- Giáo dục ý thức học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về thể
dục thể thao.
1.3. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi Tiểu học
Hiện nay, ở lứa tuổi này các em có sự phát triển về mọi mặt, nổi trội trong
đó là sự hình thành thay đổi chuyển giao từ giai đoạn nhi đồng sang lứa tuổi
thiếu niên. Song sự thay đổi này chưa phát triển đầy đủ trong cơ thể. Ở lứa tuổi
này làm nền móng cho các em chuẩn bị bước vào giai đoạn trưởng thành đạt
trình độ cao về thành tích, thể lực chun mơn. Và thay đổi cơ thể nói trên là q
trình phát sinh phát triển phức tạp của các bộ phận hệ thống cơ quan trong cơ thể
như hệ thần kinh, hệ xương, hệ tuần hồn, hệ hơ hấp.
Ở lứa tuổi này các em rất hiếu động thích chơi, thích âm nhạc trẻ, Kpop…
Vì vậy sử dụng âm nhạc như nhạc tiếng anh, các bài nhạc diễu binh cho đội hình
5
đội ngũ hay các bài hát về tình yêu quê hương đất nước sẽ khiến các em thích
thú hơn đối với lứa tuổi này.
* Về mặt tâm lý:
So với các cấp mầm non, việc học của các em học sinh tiểu học chiếm
nhiều thời gian hơn và gặp nhiều hoàn cảnh mới. Vì vậy các em phải hoạt động
độc lập với khối lượng cơng việc lớn. Điều này có quan hệ đặc biệt đến sự phát
triển ý thức hoạt động, trách nhiệm và sự sáng tạo…Tuy nhiên nếu giáo dục
không đúng thì các em sẽ phát triển theo hướng khơng tốt.
Lứa tuổi này cảm xúc diễn ra tương đối mạnh mẽ nên các em dễ bị kích
động kém tự chủ, các phẩm chất ý trí của các em đã được phát triển hơn xong
việc tự ý và nhận thức không phải các em bao giờ cũng hiểu đúng người khác.
Tuy nhiên những nét ý trí của tính cách như: can đảm, dũng cảm là nhưng
phẩm chất mà các em rất quý trọng, các em rất sợ mang tiếng là “ yếu đuối “
cho mình là trẻ con. Vì vậy, khi giáo viên xem thường kết quả học tập của học
sinh hoặc khơng đánh giá động viên kịp thời thì học sinh sẽ nhanh chóng chán
nản trong tập luyện thể dục thể thao và có thể lơi kéo bạn cùng nhóm khơng
tích cực tập luyện.
2. Thực trạng tích hợp, liên mơn trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp
5 của giáo viên trường Tiểu học Phú Sơn
2.1. Thực trạng chất lượng môn thể dục lớp 5 của trường Tiểu học Phú Sơn
Đánh giá chung về chất lượng, thái độ học tập môn thể dục của trường.
Thống kê tổng hợp kết quả học tập của học sinh xếp loại môn thể dục,
lập bẳng điều tra độ hứng thú học tập của học sinh và bảng số lượng học sinh
tham gia tìm kiếm tư liệu học tập trong học kỳ I và tháng đầu tiên học kì II năm
học 2021-2022.
Kết quả học tập mơn thể dục trong q trình giảng dạy học sinh lớp 5 học
kỳ I và tháng đầu tiên học kì II năm học 2021-2022 qua khảo sát cho thấy học
sinh học kết quả 100% xếp loại đạt tuy nhiên học sinh đạt (khá, giỏi) chưa cao,
vẫn có nhiều học sinh thể lực yếu đạt (trung bình cịn nhiều).
Trước khi áp dụng tôi tra cứu độ hứng thú học tập của học sinh các tiết
dạy thể dục, ở khối lớp 5 trong học kỳ I và tháng đầu tiên học kì II năm học
2021-2022 và ra bảng 1 như sau:
Bảng 1: Độ hứng thú học tập của học sinh các tiết dạy thể dục ở khối lớp 5
6
Thời gian
học kỳ I
Sĩ Số
127
Hứng thú
học tập
Số
%
lượng
62
48,8%
Khơng hứng
thú học tập
Số
%
lượng
Bình thường
Số
lượng
%
42
32,1%
23
19,1%
tháng đầu tiên
127
64
50,4%
44
34,6%
19
15,0%
học kì II
Khảo sát Trong học kỳ I và tháng đầu tiên học kì II năm học 2021-2022
số lượng học sinh tra cứu tìm kiếm tư liệu học và ra bảng 2:
Bảng 2: Số lượng học sinh tham gia tìm kiếm tư liệu học tập mơn thể dục
Tìm kiếm học tập
Khơng tìm kiếm
Thời gian Số lượng
Số lượng
%
Số lượng
%
học kỳ I
127
30
23,6%
97
76,4%
tháng đầu
127
33
25,9%
96
74,1%
tiên học kì II
Qua bản thống kê trên cho thấy tỉ lệ học sinh hứng thú với môn học, tự
tìm kiếm tư liệu học tập (âm nhạc, hình ảnh, video…) còn chưa cao. Vậy
nguyên nhân do đâu?
2.2. Nguyên nhân chất lượng
- Nguyên nhân chủ quan: Do tâm sinh lý lứa tuổi thay đổi, phương pháp
học thay đổi (từ mầm non lên tiểu học) ,năng lực từng học sinh…
- Ngun nhân khách quan: Về phía gia đình thì chỉ quan tâm chú trọng
cho con học văn, toán để đi thi, con khỏe mạnh là do ăn uống chứ ko phải do
tập luyện thể dục.
- Do giáo viên day môn thể dục: chưa đầu tư quan tâm dạy thể dục các
tiết cần liên môn âm nhạc, tin học… cho rằng tích hợp liên mơn chỉ là hình
thức.
2.3. Thực trạng tích hợp, liên môn trong dạy học môn thể dục cho học lớp 5
của giáo viên trường Tiểu học Phú Sơn
Qua thực tế tìm hiểu các biện pháp thực hiện tích hợp, liên môn tôi thấy
các đồng nghiệp đã thực hiện một số biện pháp sau:
2.3.1. Thực trạng nhận thức và thái độ quan tâm của giáo viên về dạy tích
hợp, liên môn trường Tiểu học Phú Sơn
Qua điều tra bằng phương pháp hỏi, nhóm thể dục chúng tơi gồm 2 người
thì 2 người cũng đã quan tâm và đưa vào tiết dạy của mình. Khi được hỏi về vai
trị, tác dụng của tích hợp liên mơn với giáo viên tồn trường thì một số giáo
viên cho rằng đây chỉ là hình thức, khơng có nhiều tác dụng phục vụ bài học…
7
2.3.2. Thực trạng các biện pháp tích hợp, liên mơn mà giáo viên đã sử dụng
a, Thực trạng lập kế hoạch tích hợp, liên mơn vào mơn thể dục cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Phú Sơn
Qua tìm hiểu giáo viên dạy môn thể dục trong trường nơi tôi cơng tác hầu
hết các đồng nghiệp đều chưa có kế hoạch, chỉ khi thực hiện các tiết dạy dự giờ,
thao giảng, chuyên đề, giáo viên giỏi thì mới quan tâm đưa kiến thức bộ môn
khác vào bài học.
b,. Thực trạng hình thức tổ chức tích hợp, liên mơn giúp học sinh học môn
thể dục lớp 5 trường Tiểu học Phú Sơn
Qua dự giờ của đồng nghiệp tơi thấy trong nhóm thể dục đều sử dụng
hình thức sau:
- Cho học sinh xem tranh ảnh có liên quan tới kĩ thuật mơn học
- Cho học sinh nghe bài hát, đoạn nhạc liên quan
Hình thức trên chỉ dừng lại ở xem và nghe mà chưa khai thác hiệu quả tác
dụng của bức tranh hay bài hát đối với kiến thức bài học.
2.3.3. Đánh giá chung về thực trạng các biện pháp đã sử dụng
Ưu điểm: giáo viên đã quan tâm tới việc tích hợp, liên môn nhưng chưa
được áp dụng thường xuyên
Nhược điểm: Tích hợp liên mơn chỉ mang tính hình thức, cịn chưa phát
huy đẩy mạnh các môn liên quan và chưa phát huy được tính tích cực chủ động
của học sinh.
3.Thực hiện tích hợp, liên mơn trong dạy học mơn thể dục cho học sinh lớp 5
3.1. Một vài căn cứ có tính chất định hướng cho việc xây dựng các biện pháp
- Căn cứ vào cơ sở lý luận về tích hợp, liên mơn trong dạy học và thực trạng về
nhận thức, biện pháp thực hiện, hình thức tổ chức tích hợp, liên mơn trong dạy
học mơn thể dục cho học sinh lớp 5.
- Căn cứ các văn bản về tích hợp liên mơn, hoạt động chun mơn về thể dục,
kế hoạch nhiệm vụ mà nhà trường, phòng giáo dục…
3.2. Đề xuất các biện pháp của giáo viên
3.2.1.Lập kế hoạch
* Mục tiêu: giúp giáo viên chủ động trong tìm kiếm kiến thức các bộ mơn có
liên quan.
* Nội dung và cách thực hiện:
- Bản thân bám sát chương trình để làm căn cứ xây dựng mục tiêu bài dạy, tìm
hiểu và nghiên cứu tài liệu liên quan.
- Trao đổi liên hệ với cá bộ mơn mà tơi có thể tích hợp trong bài dạy.
- Giao nhiệm vụ trước cho học sinh thực hiện để bài giảng có hiệu quả. Qua
thực tế giảng dạy mơn học tơi thấy các tiết có thể áp dụng tích hợp liên mơn
8
được vì thể tơi cũng xây dựng kế hoạch tích hợp liên môn cụ thể thông qua
bảng hệ thống sau:
HỆ THỐNG CÁC TIẾT DẠY THỂ DỤC LỚP 5 CÓ THỂ TÍCH HỢP
Tiết dạy
Mơn tích hợp
Kiến thức tích hợp
Tiết 2: Đội hình đội - Âm nhạc: Đất nước - Cách nghe nhịp và tiết
ngũ, Trò Chơi Chạy tươi đẹp sao, nhạc diễu tấu nhạc, cảm thụ âm
đổi chỗ, vỗ tay nhau và hành…
nhạc để ứng dụng vào
Lò cò tiếp sức.
tiết học
- Tin học: sử dụng công - Ứng dụng công nghệ
Tiết 8: Đội hình đội nghệ thơng tin trong việc thơng tin trong việc tìm
ngũ, Trị chơi Hồng soạn thảo, trình chiếu, kiếm, soạn thảo power
Anh – Hoàng Yến.
cắt ghép nhạc…
point trong việc trình
chiếu các hình ảnh,
video liên quan đến tiết
Tiết 10: Đội hình đội
dạy…
ngũ - Trị chơi Nhảy
- Đạo đức: tranh ảnh về - Lịng tự hào, tình u
đúng, nhảy nhanh.
di tích lịch sử, quê quê hương đất nước, mái
trường…
Tiết 13: Đội hình đội hương đất nước.
ngũ - Trị chơi Trao tín
gậy.
Tiết 16- tiết 32
- Âm nhạc: bài hát Việt - Cách nghe nhịp và tiết
(Chủ đề: Bài thể dục)
Nam,Việt Nam.
tấu nhạc, cảm thụ âm
Tiết 40: Tung và bắt
nhạc để ứng dụng vào
bóng, nhảy dây.
tiết học
Tiết 47 – Tiết 50: Phối - Tin học: sử dụng công - Ứng dụng công nghệ
hợp chạy và bật nhảy – nghệ thông tin trong việc thơng tin trong việc tìm
Trị chơi.
tìm kiếm, soạn thảo,trình kiếm, trình chiếu các
Tiết 51 – Tiết 66: Đá chiếu, cắt ghép nhạc…
hình ảnh, video liên quan
cầu – Trị chơi.
đến tiết dạy…
( Tùy từng tiết dạy mà - Khoa học: Con người
- khi biết vận dụng lực
GV lựa chọn nội dung và sức khỏe. Vật chất và quán tính học sinh bật
phù hợp để tích hợp năng lượng. Mơi trường
nhảy tốt hơn và khi phát
liên môn)
cầu lúc nào nên tăng lực
và tài nguyên thiên
để vận tốc quả cầu đi
nhiên.
nhanh hơn và ngươc lại
9
3.2.2.Tích hợp liên mơn âm nhạc
* Mục tiêu: nhằm đưa kiến thức âm nhạc vào tiết dạy thể dục
* Nội dung và cách thức thực hiện
- Bước 1: Phát hiện kiến thức trong tiết thể dục có liên quan đến môn âm nhạc
- Bước 2: Trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với giáo viên dạy môn âm nhạc để trao đổi
kiến thức liên quan đến tiết dạy
- Bước 3: Giáo viên chuẩn bị bài hát liên quan đến môn, file nhạc phục vụ cho
tiết dạy
- Bước 4: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở nhà bằng cách tìm tư liệu, số liệu cụ
thể,…
Bước 5: Lựa chọn thời điểm tích hợp mới đưa kiến thức vào tiết dạy
Ví dụ: thực hiện các bước trong dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5
như sau:
- Bước 1: Phần khởi động tôi có thể đưa âm nhạc có tiết tấu nhanh để khiến học
sinh hứng thu hơn với tiết học, phần đội hình đội ngũ ơn đi đều – đứng lại, đổi
chân khi đi đều sai nhip… bật nhạc diễu binh cho học sinh tập theo
nhóm…phần kết thúc đưa nhạc bài với tiết tấu nhẹ để thực hiện các động tác thả
lỏng.
- Bước 2: Trực tiếp gặp giáo viên nhạc trao đổi hướng dẫn cách nghe và cảm
thụ âm nhạc.
- Bước 3: Chuẩn bị nhạc Diễu binh, nhạc phần khởi động, phần thả lỏng đưa
vào máy.
- Bước 4: Hướng dẫn học sinh tìm nhạc u thích có tiết tấu nhạc phù hợp với
nội dung.
- Bước 5: Chọn trong hệ thống các tiết dạy theo PPCT đưa âm nhạc vào các
phần và thực hiện .
3.2.3. Tích hợp mơn khoa học
* Mục tiêu: nhằm đưa kiến thức khoa học vào tiết dạy thể dục
* Nội dung và cách thức thực hiện
- Bước 1: Phát hiện kiến thức trong tiết thể dục có liên quan đến môn khoa học.
- Bước 2: Trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với giáo viên dạy môn khoa học để trao đổi
kiến thức liên quan đến tiết dạy( vệ sinh TDTT, phòng chống bệnh, năng lượng,
năng lượng mặt trời… ).
- Bước 3: Giáo viên chuẩn bị những hình ảnh video liên quan.
- Bước 4: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở nhà bằng cách tìm tư liệu, số liệu cụ
thể,…( ví dụ: Vệ sinh ở tuổi dậy thì là gì? Trong đá cầu khi phát cầu ngồi trời
có gió …?)
10
Bước 5: Lựa chọn thời điểm tích hợp mới đưa kiến thức vào tiết dạy (thực hiện
trong tiết phối hợp chạy bật nhảy, đá cầu…)
3.2.4. Tích hợp mơn Tin học
* Mục tiêu: nhằm đưa kiến thức tin học vào tiết dạy thể dục
* Nội dung và cách thức thực hiện
- Bước 1: Phát hiện kiến thức trong tiết thể dục có liên quan đến mơn tin học
- Bước 2: Trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với giáo viên dạy môn tin học để trao đổi
kiến thức liên quan đến tiết dạy ( Soạn thảo và chèn ghép hình ảnh vào bài,
chèn nhạc, âm thanh vào power point trình chiếu)
- Bước 3: Giáo viên chuẩn bị những hình ảnh video liên quan tới tiết dạy
- Bước 4: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở nhà bằng cách tìm tư liệu, số liệu cụ
thể,…( ví dụ: thực hiện làm bài nhóm về nhà)
Bước 5: Lựa chọn thời điểm tích hợp mới đưa kiến thức vào tiết dạy
( thực hiện trong quá trình soạn thảo và thực hiện)
3.2.5. Tích hợp mơn Kỹ thuật
* Mục tiêu: nhằm đưa kiến thức Kỹ thuật vào tiết dạy thể dục
* Nội dung và cách thức thực hiện
- Bước 1: Phát hiện kiến thức trong tiết thể dục có liên quan đến mơn Kỹ thuật.
- Bước 2: Trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với giáo viên dạy môn Kỹ thuật để trao đổi
kiến thức liên quan đến tiết dạy (Các chế độ ăn uống tại nhà…)
- Bước 3: Giáo viên chuẩn bị những hình ảnh video liên quan tới tiết dạy
- Bước 4: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở nhà bằng cách tìm tư liệu, số liệu cụ
thể,…( ví dụ: kỹ thuật phục vụ cho bản thân và người trong gia đình...)
Bước 5: Lựa chọn thời điểm tích hợp mới đưa kiến thức vào tiết dạy
3.2.6. Tích hợp môn Đạo đức
- Bước 1: Phát hiện kiến thức trong tiết thể dục có liên quan đến mơn Đạo đức.
- Bước 2: Trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với giáo viên dạy môn Đạo đức để trao đổi
kiến thức liên quan đến tiết dạy.
- Bước 3: Giáo viên chuẩn bị những hình ảnh video liên quan tới tiết dạy
- Bước 4: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở nhà bằng cách tự học tập, giữ gìn nề
nếp lối sống:
+ Giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, mái trường thông qua các bài
hát.
+Giáo dục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ( Khỏe
để học tập -khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...)
Bước 5: Lựa chọn thời điểm tích hợp mới đưa kiến thức vào tiết dạy
11
4. Kết quả thực hiện các biện pháp trên
Sau 2 tháng áp dụng có kế hoạch cụ thể đầu tư quan tâm hơn, áp dụng các
biện pháp trên tôi thu được kết quả khả quan:
- Khi áp dụng các biện pháp trong tích hợp, liên mơn trong tháng thứ 2 học
kì II năm học 2021 – 2022 tơi tra cứu độ hứng thú học tập của học sinh
các tiết dạy thể dục ra bảng 3 như sau:
Bảng 3: Độ hứng thú học tập của học sinh các tiết dạy thể dục ở khối lớp 5
Hứng thú
Khơng hứng
Bình thường
học tập
thú học tập
Thời gian
Sĩ Số
Số
Số
Số
%
%
%
lượng
lượng
lượng
tháng thứ 2
127
79
62,2%
32
25,2%
16
12,6%
học kì II
Khảo sát trong tháng thứ 2 học kì II năm học 2021 – 2022số lượng học
sinh tra cứu tìm kiếm tư liệu học và ra bảng 4:
Bảng 4: Số lượng học sinh tham gia tìm kiếm tư liệu học tập mơn thể dục
Tìm kiếm học tập
Khơng tìm kiếm
Thời gian Số lượng
Số lượng
%
Số lượng
%
tháng thứ 2
127
85
66,9%
42
33,1%
học kì II
Nhìn vào bảng trên ta có thể thấy: Khi tích hợp với các kiến thức liên
mơn, học sinh hứng thú với mơn học, tự tìm kiếm tư liệu học tập (âm nhạc, hình
ảnh, video…) có nhiều em reo lên vì mình tìm thấy những điều mới mẻ.
Đồng thời chúng tơi thấy rằng “tích hợp” là một khái niệm được sử dụng
trong nhiều lĩnh vực. Đặc biệt trong giáo dục, tích hợp kiến thức liên mơn vào
giải quyết các vấn đề trong một môn học sẽ giúp học sinh hiểu rộng hơn, sâu
hơn về vấn đề đặt ra trong mơn học đó.
Trong thực tế chúng tơi nhận thấy khi soạn bài có kết hợp kiến thức của
các mơn học khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn
những vấn đề đặt ra. Từ đó tổ chức hướng dẫn học sinh sẽ linh hoạt hơn, sinh
động hơn.
Khi đối chiếu với kết quả trước khi thực hiện các biện pháp thì thấy các
biện pháp này là phù hợp và hiệu quả.
12
Khi ứng dụng vào các tiết học
Học sinh vui vẻ tham gia tập luyện đội hình đội ngũ
Học sinh và phần khởi động với nhạc
13
Học sinh tập bài thể dục với nhạc
Học sinh học thể dục qua phần mềm zoom
14
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1.Kết luận
Là một giáo viên tôi luôn mong ước mang đến cho học sinh những giờ
học thật sự hấp dẫn, tạo mọi điều kiện cho các em tự khẳng định mình, lĩnh hội
kiến thức, học tập tốt nâng cao chất lượng học.
Cần phải lập kế hoạch giảng dạy tích hợp với mục tiêu, nội dung và cách
thực hiện theo các bước, lựa chọn nội dung tích hợp, liên mơn phù hợp để đạt
hiệu quả cao.
Trong quá trình thực hiện và áp dụng vào sáng kiến kinh nghiệm tơi nhận
thấy tích hợp liên mơn vào tiết dạy là rất cần thiết, tích hợp âm nhạc giúp trẻ
hứng thú hơn với tiết học vận dụng được nhiều môn học giúp các em giải quyết
được vấn đề và thực hành được tốt hơn, đạt hiệu quả cao hơn
Đây là hướng nghiên cứu có tính thực tiễn, phù hợp với xu hướng đổi mới
theo định hướng phát triển năng lực của người học. Bước đầu mới áp dụng ở
một khối lớp 5, tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu xây dựng lập kế hoạch ở các khối lớp
khác.
2. Khuyến nghị:
Bắt nguồn từ những khó khăn trong việc lập kế hoạch và áp dụng thực
tiên tơi có một số khuyến nghị sau:
- Phòng giáo dục: Trong các đợt bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên
nên tăng cường chuyên đề tích hợp liên môn cho giáo viên thể dục được trao đổi
học tập kinh nghiệm lẫn nhau để phục vụ tốt hơn trong công tác giảng dạy.
- Nhà trường: Ban giám hiệu nhà trường cần yêu cầu các giáo viên tích
cực thực hiện tích hợp liên mơn vào tiết dạy để đổi mới phương pháp dạy học
cho từng tiết học cụ thể, đạt hiệu quả cao hơn.
Qua quá trình nghiên cứu, thực hiện đề tài, tơi nhận thấy rằng khơng có
một phương pháp dạy học là toàn năng, muốn đổi mới phương pháp dạy học
người giáo viên cần phải đổi mới và phối hợp một cách hợp lý các môn học vào
tiết dạy, cần trau dồi bồi dưỡng cho bản thân cả về chuyên môn, phương pháp
dạy học, các kĩ năng sư phạm cần thiết để hoàn thành tốt sứ mệnh của một nhà
giáo thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh về “Đức –Trí – Thể - Mĩ”.
15
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách thể dục và phương pháp dạy học ( NXBGD 1998)
2. Thể dục lớp 6 ( Sách giáo viên 2004)
3. Lý luận và phương pháp giáo dục thể chất -Nhà xuất bản TDTT
4. Tâm lý học Thể Dục Thể Thao – Trường CĐSP Hà Nội
5. Chuẩn kiến thức kỹ năng môn TD-THCS
Và một số tài liệu tham khảo khác.
16
PHỤ LỤC
GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM
GIÁO ÁN LỚP 5 TIẾT 13:
ĐỘI HÌNH ĐỘI NGŨ – TRỊ CHƠI “TRAO TÍN GẬY”
I. u cầu cần đạt.
1.Về phẩm chất: Bài học góp phần bồi dưỡng cho học sinh các phẩm chất cụ
thể
- Đoàn kết, nghiêm túc, tích cực trong tập luyện và hoạt động tập thể.
- Tích cực tham gia các trị chơi vận động, có trách nhiệm trong khi chơi trị chơi
và hình thành thói quen tập luyện TDTT.
2. Về năng lực: Bài học góp phần hình thành, phát triển năng lực về:
2.1. Năng lực chung:
- Tự chủ và tự học: Tự xem tập hợp hàng ngang, dóng hàng, điểm số, đi đều
vịng phải, vòng trái, đổi chân khi đi đều sai nhịp, trị chơi.
- Giao tiếp và hợp tác: Biết phân cơng, trao đổi,hợp tác trong nhóm để thực hiện
các động tác trong bài học, trị chơi vận động bổ trợ mơn học.
- NLgiải quyết vấn đề và sáng tạo: Thông qua việc học tập tích cực, chủ động
trong việc tiếp nhận kiến thức và tập luyện.
2.2. Năng lực đặc thù:
- NL chăm sóc SK: Biết thực hiện vệ sinh sân tập, thực hiện vệ sinh cá nhân để
đảm bảo an toàn trong tập luyện,biết điều chỉnh trang phục để thoải mái và tự tin
khi vận động, biết điều chỉnh chế độ dinh dưỡng đảm bảo cho cơ thể.
- NL vận động cơ bản: Thực hiện được khẩu lệnh,tập hợp hàng ngang , dóng
hàng, điểm số, đi đều vịng phải, vịng trái, đổi chân khi đi đều sai nhịp, và nắm
được cách chơi, nội quy chơi, hứng thú trong khi chơi.
- NL thể dục thể thao: Thực hiện được kĩ thuật cơ bản của động tác, bài tập và
vận dụng được vào trong hoạt động tập thể từ đó có thể tự rèn luyện trong lớp,
trường, ở nhà và các hoạt động khác.
II. Địa điểm – phương tiện
1. Địa điểm: Nhà thể chất.
2. Phương tiện:
+ Giáo viên chuẩn bị: Tranh ảnh, loa đài, trang phục thể thao, cờ, còi, mắc cơ,
và dụng cụ phục vụ tập luyện cho Hs.
+ Học sinh chuẩn bị: Trang phục thể thao, giày tập hoặc dép quai hậu.
III. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học
17
1. Phương pháp dạy học chính: Làm mẫu, sử dụng lời nói, tập luyện, trị chơi
và thi đấu.
2. Hình thức dạy học chính: Tập luyện đồng loạt( tập thể), tập theo nhóm….
IV. Tiến trình dạy học
Nội dung
I. Phần mở đầu
Nhận lớp
LVĐ
T SL
G
7’
Khởi động
* Tập bài khởi động,
xoay các khớp trên
nền nhạc: Mái trường
mến u (Tích hợp
2’
mơn Âm nhạc)
- Xoay các khớp cổ
tay, cổ chân, vai,
hông, gối,..
- Ép ngang , ép dọc.
II. Phần cơ bản:
*Kiểm tra động tác đi
đều vòng phải.
Hoạt động 1
*Kiến thức:
- Ơn tập hợp hàng
ngang , dóng hàng,
điểm số, đi đều vòng
phải, vòng trái, đổi
chân khi đi đều sai
nhịp
*Luyện tập
Tập đồng loạt
23
’
1’
13
’
Phương pháp, tổ chức và yêu cầu
Hoạt động GV
Hoạt động HS
- Gv nhận lớp, thăm
hỏi sức khỏe học sinh
phổ biến nội dung, yêu
cầu giờ học.
Đội hình nhận lớp
- Cán sự tập trung lớp,
điểm số, báo cáo sĩ số,
tình hình lớp với Gv.
Đội hình khởi động
2lx8 - Giáo viên bật nhạc,
n
học sinh tập khởi động
theo nhạc.
- HS khởi động theo
hướng dẫn của Gv
- Gv gọi 1 -2 Hs lên
thực hiện.
-Gv nhắc lại kiến thức
và làm mẫu lại động
tác.
- Gv điều khiển lớp
tập, sửa sai những sai
cho Hs sau HĐ cho
cán sự điều khiển cho
cả lớp cùng tập.
3 lần - GV hô - HS tập theo
Gv.
- Gv quan sát, sửa sai
- Hs nhận xét việc thực
hiện của bạn; Gv nhận
xét và khen Hs.
Đội hình Hs quan sát
-Hs cùng Gv hệ thơng
kiến thức.
Đội hình tập đồng loạt
18
cho HS.
- Hs tập theo hướng dẫn
của Gv
ĐH tập luyện theo tổ
3 lần -Y,c Tổ trưởng cho các
bạn luyện tập theo khu
vực.
- Gv quan sát và sửa
sai cho Hs các tổ.
Tập theo tổ
*Vận dụng
1’
Hoạt động 2
* Trị chơi: “Trao tín
gậy”
5’
* Bài tập PT thể lực: 3’
* Kiến thức chung:
- Vệ sinh trang phục
thường xuyên.(áp
dụng kiến thức môn
2’
- Gv cho Hs nhận biết
đúng, sai, khi bạn tập
trên lớp.
- GV nêu tên trò chơi,
hướng dẫn cách chơi,
tổ chức chơi trò chơi
cho HS.
- Nhận xét, tuyên
dương, và sử phạt
người (đội) thua cuộc
-Gv cho Hs chạy 40m
xuất phát cao.
-Gv hướng dẫn Hs vệ
1 lần sinh trang phục
thường xuyên như giặt
quầ áo, tất, giầy, phơi
- Hs tập theo hướng dẫn
của tổ trưởng
ĐH 3 hàng ngang
-Hs cùng Gv vận dụng
kiến thức .
Đội hình chơi trị chơi
- Hs chơi theo hướng
dẫn của Gv
ĐH phát triên thể lực
-Hs làm theo hướng dẫn
của Gv.
- Hs quan sát Gv hướng
dẫn.
-Hs thực hành vệ sinh
trang phục thường
19
Khoa học)
-Hs hình thành phẩm
chất chăm chỉ , chăm
làm, vệ sinh cá nhân
cho mình và những
người xung quanh.
III.Kết thúc
3’
1 Thả lỏng, hồi tĩnh:
- Thả lỏng: Thả lỏng
nhẹ trên nền nhạc
”Việt
Nam Việt
Nam” (Tích hợp
mơn Âm nhạc)
u cầu: Thực
hiện một số động tác
thả lỏng với tinh thần
vui tươi, thoải mái,
nhẹ nhàng, nghiêm
túc.
2 Nhận xét giờ học:
-Ý thức và tổ chức kỷ
luật.
+Ưu điểm:…………
+Nhược điểm:……….
3.Giao bài tập về
nhà:
+Phát phiếu giao bài
tập về nhà.
- Chế độ ăn uống
(Tích hợp mơn Kỹ
thuật)
4.Xuống lớp
2lx8
n
sấy nơi thống mát…,
xuyên hằng ngày ở nhà
cùng gia đình.
- GV hướng dẫn thả
lỏng.
ĐH thả lỏng
- Nhận xét kết quả, ý
thức, thái độ học của
HS.
- Hướng dẫn ôn bài và
chuẩn bị bài sau.
- HS thực hiện thả lỏng
ĐH kết thúc
Gv hô “ Giải tán” !
Hs hô “ Khỏe”!
V. Rút kinh nghiệm: Sau khi thực hiện kế hoạch bài dạy, để hoàn thiện phương
án dạy học cho các bài học sau:
1. Nội dung còn bất cập: ………………………………………………………..
2. Khó khăn trong q trình thực hiện tổ chức dạy học:…………………......
3. Nội dung tâm đắc tổ chức dạy học hiệu quả để trao đổi thảo luận khi
tham gia sinh hoạt chuyên môn: ………………………………………………
20
PHIẾU GIAO BÀI TẬP VỀ NHÀ
Họ và tên:…..............................................Lớp:…………Nam/Nữ……..
I/ NỘI DUNG:
Đội hình đội ngũ : hơ đáp khẩu lệnh, đi đều - đứng lại, đi điều vòng trái, phải,
đổi chân khi sai nhịp.
II/ YÊU CẦU:
1. Học sinh tập luyện:
- Biết thực hiện vệ sinh cá nhân, đảm bảo an toàn trong tập luyện.
- Bước đầu biết quan sát tranh ảnh, động tác mẫu của giáo viên.
- Thực hiện được các động tác đi đều (thẳng hướng, vòng phải, vòng trái), đứng
lại.
- Hoàn thành lượng vận động của bài tập
2. Chú ý:
- Trước khi bắt đầu buổi tập học sinh nhất thiết phải khởi động.
- Nên mặc trang phục thể thao khi tập
- Không ăn uống nhiều trước và sau khi tập
- Sau khi kết thúc buổi tập phải tiến hành thả lỏng hồi tĩnh.