10 cúm ppt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.23 MB, 74 trang )
BỆNH CÚM
04/10/2017
ThS.BS. Phạm Trần Diệu Hiền
2
MỤC TIÊU
KIẾN THỨC
1. Nêu được những đặc điểm chính về cấu trúc, phân loại và miễn dịch học của
virus cúm
2. Nêu được những đặc điểm dịch tễ học của bệnh cúm
3. Trình bày được triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm chẩn đốn bệnh cúm
4. Nêu được cách phịng ngừa bệnh cúm cho cá nhân và cộng đồng
KỸ NĂNG
5. Vân dụng các đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và xét nghiệm để chẩn đoán một
trường hợp bệnh cúm.
6. Tư vấn được cách dự phịng bệnh cúm
THÁI ĐỘ
7. Hình thành ý thức về sự ảnh hưởng của bệnh cúm đối với sức khỏe của người
dân và nguy cơ bùng phát dịch cúm
8. Tích cực chủ động trong phịng chống bệnh cúm
CẢM
Common Cold
URTIs: Acute upper respiratory tract viral infection
Nguyên nhân
Có > 200 loại virus khác nhau có thể
gây bệnh cảm lạnh:
Rhinovirus: phổ biến nhất
Corona virus
Adenovirus
Coxsackie virus
Paramyxovirus
Parainfluenza virus
Respiratory syncytial virus
Khơng có Rx đặc hiệu
CÚM
Influenza/Flu
Nhiễm trùng đường hô hấp trên
hoặc đường hô hấp dưới
Do Influenza virus gây ra.
Rx đặc hiệu: Oseltamivir, Zanamivir
Tầm quan trọng của bệnh cúm:
Lây lan nhanh, gây dịch và đại dịch.
Nguyên nhân chính của bệnh tật và tử vong do bệnh lý đường hô hấp
Nguy cơ bệnh nặng và tử vong ở người lớn tuổi, người có bệnh nền
(tim, phổi, thận …), suy giảm miễn dịch.
Gánh nặng chi phí về kinh tế (chi phí gián tiếp): mất ngày lao động
của người bệnh, người chăm sóc BN.
6
VÀI NÉT LỊCH SỬ
• Từ 2400 năm trước (412 BC), Hippocrates đã mô tả những
triệu chứng của bệnh cúm ở người.
• Năm
1580, lần đầu tiên đại dịch cúm được mơ tả chi tiết, bắt đầu
tại Châu Á, lan sang Tây Ban Nha, Ý.
Đại dịch cúm (Pandemics of influenza)
7
Những đại dịch cúm trên người trong lịch sử
H2N2
H2N2
H1N1
H1N1
H3N8
1895 1905
1889
Russian
influenza
H2N2
1915
Pandemic
H1N1
H3N2
1925
1900
Old Hong Kong
influenza
H3N8
1955
1918
Spanish
influenza
H1N1
1965
1957
Asian
influenza
H2N2
1975
1985
1968
Hong Kong
influenza
H3N2
1995
2005
2010
2009
Pandemic
influenza
H1N1
(Dr Masato Tashiro, Director, Center for Influenza Virus Research,National Institute of Infectious Diseases (NIID), Japan. )
2015
/>
9
ĐẶC ĐIỂM VIRUS
Influenza virus: RNA, họ Orthomyxoviridae
10
• Vỏ bọc lipid kép: glycoprotein (HA,NA)
• Các protein bên dưới lớp vỏ bọc
• Genome virus cúm A: 8 chuỗi RNA
8 protein cấu trúc và khơng cấu trúc
Hình thái học
Phân loại virus cúm
11
Phụ týp
huyết thanh
(HxHy của cúm A)
Týp huyết thanh
(Cúm A, B, C)
12
Phân loại virus cúm:
A
B
C
Nguồn bệnh
tự nhiên ở
thủy cầm
Chỉ có ở
người
Chỉ có ở
người
Có nhiều
subtype
Có dịch
Bệnh nhẹ
Gây dịch
và đại dịch
ở người
Khơng gây
đại dịch
Không gây
dịch
13
Phân týp virus cúm A:
Dựa vào sự khác biệt về kháng nguyên của 2 glycoproteins bề mặt:
Haemagglutinin 18 phụ týp (H1 - H18)
Neuraminidase 11 phụ týp (N1 – N11)
Virus Cúm A(HxNy)
14
Danh pháp virus cúm A:
A/California/04/2009 (H1N1)
15
• Mỗi subtype có tính đặc hiệu riêng cho một nhóm lồi
ký chủ
• H1, H2, H3 và N1, N2: thường xuyên lưu hành ở người
• Virus sẽ vượt qua hàng rào lồi khi có biến đổi cấu trúc
kháng ngun HA và NA
16
SINH BỆNH HỌC
17
18
Chu trình phát triển của Influenza virus
19
Hemagglutinin
20
Neuraminidase
21
MIỄN DỊCH HỌC
22
VIRUS CÚM THƯỜNG XUYÊN & LIÊN TỤC THAY ĐỔI KHÁNG NGUYÊN
Human influenza
Tự thay đổi xảy ra trong
bộ gene của virus cúm
Một vài kháng thể
của cơ thể không
nhận diện được
virus cúm này
Kháng thể nhận diện
được virus cúm
KẾT QUẢ: xảy ra dịch cúm (epidemic)
ANTIGENIC DRIFT (trôi)
23
VIRUS CÚM THƯỜNG XUYÊN & LIÊN TỤC THAY ĐỔI KHÁNG NGUYÊN
Tái tổ hợp: Bộ gene của
virus cúm đã đổi mới
Kháng thể của cơ
thể khơng cịn
nhận diện được
virus cúm này
KẾT QUẢ: xảy ra đại dịch cúm (pandemic)
ANTIGENIC SHIFT (chuyển)
24
VIRUS CÚM THƯỜNG XUYÊN & LIÊN TỤC THAY ĐỔI KHÁNG NGUYÊN
vaccin cúm phải được cập nhật hàng năm
luôn tiềm ẩn nguy cơ gây dịch cúm hoặc đại dịch cúm
Một đại dịch cúm toàn cầu (bùng phát trên toàn thế giới) có thể xảy ra
nếu thỏa mãn 3 điều kiện:
• Một tiểu loại mới của virus cúm A xuất hiện trong cộng đồng.
• Virus cúm này gây bệnh nặng ở người.
• Virus cúm này có thể lây dễ dàng từ người sang người một cách
liên tục.
25
DỊCH TỄ HỌC
