Thomas Kuhn
« µ µ
»
2009
µ
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
Thomas Kuhn
«µ µ »
«µ µ » µ
µ. 1962
«µ µ» µ µ
µ . o
« µ».
«» «» «»
.
µ µ µ
«µ µ », µ
µ .
µ µ .
µ µ µ
1920-30 µ .
µ
µ Moritz Schlick µ µ
« » (Waismann, Neurath, Hahn, Carnap, Schlick). 1930
Erkenntnis µ .
«» µµ µ
µ µ µ . µ µ
µµ (Locke, Hume, Mill) µ
µ µ. µ µ
µ µµ , µ µ µ µ
µ µ µ,
µ.
µ )
) µ µ µ.
µ :
1. µ µ µ .
2. µ µ µ,
-.
)
)
)
µ µ µ
µ
µ µ . µ
µ µ . µ µ
µ . µ
«», µ
«» ) «µ ) . «µ»
«»
«µ» µ ( ).
2
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ
.
µ.
1940-1960 µ.
µ µ µ µ
µ , µ. µ
1960. µ
«» . µ µ µ
µ µ Kuhn, Feyerabend, Hanson Toulmin µ
µµ. µ µ µ 1962,
«µ µ » «µ»
µ . µ
µ µ.
µ µ :
) µ .
) µ Quine 1951 Popper1934
) –
) µ
) µ ( µ
).
Kuhn
µ. 1962 «µ µ
» µ . µ
«»
µ .
Kuhn µ
µ µ, µ
, µ µ µ, µ
µ.
µ Kuhn µ , µ
.
Kuhn µ ,
µ. , «µ
», «µ», « µ», «µ µ»,
«µ µ», «», «µ », «µ»
.
, , µ.
Kuhn µ
, µ .
µ µ µ
.
µ
µ µ µ
µ µ µ.
3
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
1) µ µ.
2) µ µ µ µ
.
3) µ µ , µ
.
4) µ µµ, µ
(, , ). µ µ
µ
µ . µ
(µ , ,
).
5) µ µµµ .
µ µ , «µ» Kuhn.
6) µ µ .
.
. µµ.
7) µ µ
.
.
- « µ»
µ
Kuhn .
.
« µ µ , µ
, µ , µ
, µ».
µ µµ
µ
µ .
µ :
. µ
µ , µ .
. , µ
µ ,
µ.
µ µ µ
µµ , µ
,«», µµµ µ .
4
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ µ
µ µ.
, , µ µ
µ µ ,
µ .
- « µ µ»
µ «» «»
«µ». .
« µ».
« µ» µ µ µ
µ , µ,
, µ µ µ
µ .
µ µ
,
µ .
«»
. ( µ µ µµ µ «»
µ ).
. ( µ µ
).
«»
µ µ.
«µ» .
µ µ .
« ».
µ
µ (, µ ).
µµ µ
.
µ .
µ
µ.
µ
µ .
µ
µ.
5
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
- µ
µµ « µ»
µµ µ «µ» µ
. µµ µ :
«µ» « »,
µ µ «µ».
«» «µ» µ- µ
«µ».
µ µ, µ
.
µ «»
µ «µ».
µ µ
µ «µ»
µ µ .
µ µ
µ .
µ «µ»
«µ».
µ µ
µ.
µ µ
µ «µ»
µ µ .
µ
. µ µ «».
. µ «» µ .
. .
«µ» µ µ
«µ» µ
µ.
IV - « µ »
µ µ µ
µ µ «µ ».
«» µ µ
«» «» µ.
µ .
µ µ
µ .
6
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ
µ .
µ – µ
«» µ «µ» µ «»
µ «µ» .
µ µµ µ µµ µ
µ µ µ µ
µ, , µ
«»
µ-, ,
µ, µ- µ
µ . µ µ
µ , µ
.
µ
µ . µ
µ µ µ µ .
µ µ µ
.
«µ»
«µ» µ .
V - « µ»
Kuhn µ µ µ
. µ :
µ µ µ
, ,
µ «µ»
.
«µ» µ µ µ µ µ
.
«» µ µ µ
µ . µ :
– µ µ µ µ
µ.
– µ
.
– µ (
µ ) µ
(Polanyi, 1958).
7
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
– µ µ µ.
«µ» µ ,
µ .
«µ» µ µ µ
. µ, :
µ.
µ µ , µ µ µ .
• µµ µ µ
µ
µ .
• µ µ µ
µ µ µ.
• « µ µ
µ ».
• µ µ µ 1
,
µ µ ,
modeled µ µ µ.
µ µ «µ» , µ
µ µ .
µ «µ» µ µ µ,
«µ» .
• µ
µ µ .
• «µ» µ
µ .
• , «» µ µ
µ .
• «µ µ
».
« µ µ µ
, µ
.
VI - « µ µ
»
«µ» µ
µ µ µ
8
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ . µ
µ.
µ µ µ
«», µ µ «µ »
µ;
«µ» µ «µ»
«».
• µ µ µ
µ «» .
• , µ
µ, «»
µ .
• µ µ µ
«µ ».
• µµ µ µ µ
µ µ
µ.
µ «µ » µ ;
Discovery- µ «µ».
«µ»
µ.
µ µ µ .
• µ µ µ
µ (
, , µ µ ,
, unacknowledged).
• µ .
• µ «» /
µ ,
µ µµ.
• µ µ
« µ ».
• µ: µ µ
µ, µ
µ
. .
• «µ» .
«µ» µ µ
()
9
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µµµ-
µ .
µ
µ ,
µ . ;
µ
• µ
•
• µ µ µ
.
µ µ:
• µ µ, (µ
µ,) µ.
• µ
- µ µ
.
µ µ µ µ
µ µ µ /
.
µ µ
µ µ .
, µ µ
.
µ «µ»,
µ , µ
.
µ , µ
µ µ .
VII – µ
µ
µ µ .
µ .
, µ µ ,
µ , µ.
µ µµ
. µ
µ .
µ µ «
» , /µ µ µ
« µ» µ µ
10
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
(, , µµ, µ) µ
.
, ’
. µ µ
µ µ
µ µ .
µ µµ
µ µ µ µ.
µ
. µ ( µ
µ ),
. µ
µ . .
VIII –
µ
µ µ µ µ
µ. Kuhn µ
µ µ µ
µ µ,
µ.
µ µ .
µ
µ µ.
µ .
, . µ. µ
. µ
µ µ , ,
µ .
, µ
µ . µ
, µ µ µ
µµ µ. µ
.
µ,
µ µ, µ. , µ
µ µ . µ
µ µ µ (« µ
µ »). µ
-. µ µ
.
µ µ , µ µ
µ. , µ ().
µ µ µ
. µ µ µ
µ. µ µ µ
µ µ
. µ µ
µ µ. µ
, µ .
11
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ
µ.
, µ µ,
µ µ µ µ, µ ,
µ ,
µ, µ µ µ
. , ’ µ µ µ µ
µ, µ
µ µ µ
, µ , µ ,
µ . µ
µ µ. µ
µ , µ
µ µ
µ . .
µ µ
µ «»,
µ µ µ,
, µ
µ µ
µ µ µ
(µ µ).
, µ µ
µ .
µ, µ
µ.
µ
µ µ µ µ .
µ µ µ µ
µ.
µ µ ,
µ µ , . µ
µ .
µ µ, µ µ,
.
µ µ , µ ,
µ µ .
µ µ
, µ .
µ .
µ µ ,
, µ . µ
« µ µ , µ
µ , » «
µµ». µ µ
(µ ). Kuhn
: « µ · » .
µ µ /µ µ µ
µ µ, µ
µ µ.
µ µ µ
µ µ .
12
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
IX – µ
µ µ
µ µ µ
µ . µ µ
µ µ . µ
µ µ µ
µ µ
µ µ µ .
µ µµ .
µ µ
µ. µµ µ ,
µ. µ
µ µ .
, µ µ
µ . µ
µ
µ ( ) µ µ
µ. , .
µ . µ µ,
µ µ µ
µ µ µ µ . µ
µ .
µ ,
µ µ. µ
µ µ, µ
µ µ µ µ
µ µ. µ
µ µ. , µ
µ (µ ).
µ/ .
µ µ.
µ, .
, µ .
µ µ
µ µ µ µ
. , µ
. µ
. Kuhn
µ µ µ µ
µ µ. µ µ Kuhn µ
µ µ. µ
µ , µ µ,
(.. , µµ,
, µ). µ
µ µ µ ( µ
µ µ µ ).
Kuhn µ, µ
µ µ
µ µ . µ/
13
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
, µ µ
µ µ µ
. µ µ
µ µ µ µ
µ. µ
µ µ, µ µ
µ µ .
µ · µ µµ. µµ
µ µ µ
µ. µ µ µ
µ. µ µ
µ µ.
µ µ µ
µ µ µ µ µ
µ µ µ , µ µ
µ, µ
µ µ µ.
µ µ
µ . µ µ µ
µ µ. µ µ , µ
µ, µ µ .
, µ µ µ
µ µ µµ µ
.
µ µ µ
µ ’
µ/. µ µ .
µ µ.
µ
µ µ µ µ .
µ µ ,
µ.
µ, µ , µ,
µ , . µ,
µ , µ µ µ
µµ µ µ
.
µ µ µ
, µ
µ
µ . µ
, µ
µ
. µ
µ, µ µ
µ µ . , µ
µ µ.
µ
.
14
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
X – µ
µ , µ µ .
µ , µ
µ µ µ .
µ µ µ µ .
µ µ µ µ. µ
µ µ. µ , µ µ
, µ µ.
µ µ µ , µ
µµ : « µ ,
.» µ, µ
µ
- µ. µ µ µ
µ µ µ
. µ , µ
«» (, , µ). µ
µ µ , µ
µµ µ . µ µ
µ µ µ
µ . ,
µ, µ µ,
µ µ µ .
: « , .» (
µ µ
). µ: « , .»
, , µ «µ
» .
µ µ.
( µ) .
( µ ) µ µ, µ
µ µ µ, . µ
µ µ µ
µ µ µ µ µ
. µµ
µ.
XI –
µ
µ . µ
µ
µ µ .
µ µ µ µ
µ µ µ.
µ µ µ µ
µ. µµ µ
µ. µ
15
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ. µ µ
.
µµ µ µ µ
. , µ
.
µ
.
. , µ
µ µ
µ
µ. µ µ µ µ µ
;
µ µ
µ µ µµ
µ, µ µ µ
.
.
µ µ
µ µ µ µ ,
, µ
.
, µ
µ µ
µ. µ,
µ[ ] µ µ
.
XII –
µ µ
µ µ µ µ µ µ
’ µ
µ µ µ µ
µ .
µ µ µ µ
µ µ . µ
µ µ .
µ µ µ
µ : µ µ µ
µ µ . µ µ
µ (Karl Popper).
µ µ .
µ µ Kuhn µ µ.
Kuhn µ µ. µ
µ µ µ µ.
-µ
µ. µ
, . µ µ
µ µ , µ µ
µ .
16
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ µ µ µ
. µ
µ , . µ
µ µ . µ
µ µ µ «µ» .
µ µ µ µ µ µ ,
µ , µ µ µ
µ µ,
µ . , µ µ
µ— µ µ
(. ). ,
µ .
µ µ µ µ
µ µ. Max Planck µ
µ µ
, µ , µ
µ µ µ . µ Kuhn µ
µ Planck µ . µ
µ. µ µ µ µ
µ µ . µ µ
µ µ.
µ µ
µ .
µ µ µ
µ. ,
µ. µ,
µ µ, µ ’ ,
µ µ .
µ µ
. µ µ
.
µ µ µ µ µ
µ . µ
µ µ
µ . µ µ µ
µ
µ. µ µ µ µ
µ, µ µµ µ .
µ µ µ
µ. µ µ µ µ
µ
µ . µ µ
µ.
µ µ. µ
µ , µ
µ µ. µ
µ .
. µ
µ µ µ µ .
µ µ ,
µ , , , µ .
17
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
, µ µ (
). ,
µ,
µ . µ
, µ µ
, . µ µ,
. µ µ, µ,
µ µ . µ,
µ ,
µ µ «µ»
µ µµ µ () .
µ
µ, µ µ.
XIII – µ
µ µ µ. µ µ,
µ µ µ .
µ µ.
µ µ - µ
µ ; µ µ
µ µ µ ,
µ, µ µ
µ .
µ
µ µ µ;
µ µ; µ
µ ; µ µ
µ, µ µ .
µ µ .
µ µ µ µ µ
µ µ µ.
µ µ.
µ µ µ . µ
µ µ µ
µ , µ.
µ µ µ µ , µ
/ µ.
µ
µ. µ, µ.
µµ µ µ
µ µ . µ
µ . µ µ
µ . µ
µ µ µ µ
’ µ. µ
µ µ µµ ’ µ.
µ µ ,
µ , µ
µ. µ µ
18
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ
.
µ µ µ
µ . µ
µ µ ,
µ µ
µ , µ
µ µ µ,
µ µ
µ µ. µ
µ µ
µ µ µ µµ .
µ, µ µ µ
. µ µ µ.
µ µ µ
µ µ.
, µ µ
µ µ µ
µ µ .
µ
µ . µ µ
. µ, µ
µ
µ µ. .
µ , µ µ µ µ
µ µ µ µ. µ
µ µ µ
µ µ µ µ µ .
µ µ µ µ
µ . µµ µ µ µ,
µ µ µ. µ
µ .
, µ µ
µ. µ µ
µ . µ, µ
µ .
µ
µ µ µ . µ µ
µ .
µ µ
µ µ µ µ
µ µ
µ µ .
µ µ , .
µ , µ µ
.
µ , ,
µ µ µ µ
. Kuhn µ
µ, µ
µ µ µ
. µ .
19
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ µ «
». ,
µ µ , µ
µ. µ µ , µ
µ µ, µµ
µ µµ µ .
µ µ .
µ
µ µµ µ µ .
«µ» Kuhn, , µ
…
µ (310 – 230 .) µ
µ µ
.
µ µ µ
µ. uhn
µ µ µ.
µ µ
µ µ µ
.
H µ
µ µ µ.
, . µ
. ,
µ , ,
µ µ µ .
µ µ
µ .
.
µ µ µ
.
/ µµ µ µ
µ µ µ . µ
µ µ µ µ
µ .
µ
:
• µ µ µ
• µ
µ µ
• µ , µ
µ
• µ µ
µ µ 4
,
• µ
µ .
µ µ
( µ, µ
20
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
) µ µ
µ µ.
’ 286 ..
µ
µ µ
µ µ.
« µ
µ µ». , µ
, µ µ
. µ “” ,
“” µ (I. Lakatos), µ
µ “µ”
µ.
, µ
µ . µ µ
µ.
uhn µ µ
µ µ µ
18 .
µ µ, , (2
.. µ 2
µ..),
µµ .
, µ µ
µ .
µ, ( 85-165 µ..). ,
µ ' µ. µ
, µ
,
" µ" "" (equant).
µ, µ
, ( µ µ
µ ). µ µ, µ
µ µ µ, ' 14 .
µ µ,
µ µ µ µ,
µ µ µ .
µ µ µ
µ µ µ µ
µ. µ
µ, µ
µ. µ µ µ, µ
µ , µ µ.
µ, µ,
µ µ µ
µ .
µ uhn 16
,
µ , µ µ
µ, µ.
µ, 16
, µ µ
µ µ µ µ µ
µ.
21
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
µ µ .
µ µ . µ,
µ “µ” µ ’ , µ, µ
µ µ µ µ
µ.
µ µ µ µ,
µ µ µ.
µ µ µ Kuhn, µ
µ. µ
µ µ,
. µ
µ . µ
.
µ (1473-
1543) µ
µ µ. µ
µ µ .
T µµ µ µ
µ µ µ .
µ Kuhn
µ µ µ
µ µ.
µ µ
.
µ µ ,
µ µ µ µ µ µ
. Kepler µ
µ,
µ µ µ .
µ µ , µ
, µ,
.
µ µ ’ .
µ µ, ,
, µ, µ ,
. µ µ
µ µ µ
µ µ µ µ
, µµ ...
µ , . ,
µ, µ, µ
µ.
µ -µ .
22
. – . /.Kuhn « µ µ »/ 2009
• D. C. Lindberg, (1992), The Beginnings of Western Science, University of
Chicago Press. : µ,
µ , 1997
• Dreyer, J.L., “A History of Astronomy from Thales to Kepler”, Dover, New York
1981
• G. E. R. Lloyd, (1991), Methods and Problems in Greek Science, Cambridge
University Press, : µ:
µ, , 1996
• Kuhn, T.S., “The Copernican Revolution”, Cambridge, Mass., 1957.
• Kuhn, T.S., “ µ Thomas Kuhn”, “µ T.S. Kuhn”,
. 6 / – 1997, . .
• Kuhn, T.S., « µ µ », µ,
, 1981.
• Partington J.R., “A Short History of Chemistry”, London 1951
• ., - ., « », , ,
1998.
• . – . – ., « µ
», ( .), , , 1994.
23