1
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Thực hiện sự chỉ đạo của trường mầm non nơi tơi đang cơng tác tiếp tục
thực hiện đổi mới hình thức giáo dục cho trẻ mầm non để trẻ được phát triển
tồn diện.
Đa số các cháu sống trong mơi trường có hồn cảnh khác nhau: Một là các
cháu được sự quan tâm, chăm sóc hết sức chu đáo của gia đình, hai là những
cháu sống trong gia đình khó khăn, phụ huynh bỏ mặc con cái. Chính mơi
trường hồn cảnh khác nhau ấy lại mang đến khả năng nhận thức của các cháu
không đều.
Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi, từ đặc trưng của bậc học mầm non là “Học mà
chơi, chơi mà học”, do đó để các cháu nắm được 29 chữ cái một cách chắc chắn
có hiệu quả, để sau này các cháu tự tin bước vào lớp 1. Vấn đề đặt ra là cần tổ
chức tốt các hoạt động ở trường lớp mẫu giáo, mà trong đó làm quen với các
chữ cái cũng rất là quan trọng, giúp trẻ ghi nhớ tốt các chữ cái là nền tảng vững
chắc cho trẻ khi vào lớp 1. Việc tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với các chữ
cái mà trẻ chưa từng được tiếp cận, đó cũng là một vấn đề được đề cập đến trong
trường lớp mẫu giáo. Sự thật là trẻ có thể đọc theo quán tính và để giúp trẻ nhận
biết được dễ dàng hơn trong việc ghi nhớ mặt chữ, để cho trẻ có một kiến thức
vững vàng về chữ cái, để khi bước vào ngưỡng cửa của trường tiểu học, khi
được tiếp xúc với các chữ cái thì trẻ khơng phải ngạc nhiên mà lại thích thú hơn
khi tiếp xúc. Đó cũng là lý do tơi chọn đề tài này.
2. Mục đích nghiên cứu:
Giáo dục mầm non là giai đoạn đầu tiên trong hệ thống quốc dân, là bộ phận
rất quan trọng trong sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ thành nhân cách những con
người có ích, những con người mới. Ngày nay chúng ta khơng chỉ đào tạo những
con người có tri thức, có khoa học, có tình u thiên nhiên, u tổ quốc, yêu lao
động, mà còn tạo ra con người biết yêu nghệ thuật, yêu cái đẹp, giàu ước mơ và
sáng tạo muốn đạt được những phẩm chất ấy con người phải được hình thành từ
lứa tuổi Mầm non, lứa tuổi hứa hẹn biết bao điều tốt đẹp trong tương lai của trẻ.

Muốn khắc sâu được những tri thức vốn q cho trẻ thì điều đầu tiên khơng
thể thiếu được đó là: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi nhận biết và phát âm
29 chữ cái” từ những tiếng nói đầu tiên, trẻ phải biết giao tiếp bằng ngơn ngữ
nói để trẻ phát triển tồn diện và hình thành nhân cách ở trẻ.


2
Mục tiêu của giáo dục đào tạo là hình thành nhân cách phẩm chất và năng
lực của con người hoặc muốn nhận thức thì phải có kiến thức. Để tiếp nhận
được kiến thức thì phải học và kiến thức đi vào trong con người khởi nguồn từ
đôi mắt, qua suy nghĩ và đọng lại trong trí nhớ để được như vậy con người cần
phải biết chữ nhưng biết như thế nào? Và biết từ lúc nào? Đây là người có trách
nhiệm về giáo dục nói chung và cơ giáo mầm non nói riêng đang phải tìm ra
những biện pháp để trẻ 5-6 tuổi làm quen với việc phát âm tô màu một cách hợp
lý, đồng thời lứa tuổi này là tuổi tiền học đường để vào lớp một nên cũng phải
được giáo dục tồn diện về các mặt: Đức, trí, thể, mỹ, lao động và rèn luyện
năng lực. Trong quá trình giảng dạy để có biện pháp dạy đúng và phù hợp với
khả năng nhận thức của trẻ, trước hết là tạo mơi trường học cho trẻ với nhiều
hình thức đa dạng, phong phú theo phương châm "Học mà chơi, chơi mà học"
để thực hiện được nhiệm vụ này, đòi hỏi người giáo viên phải có trách nhiệm
cao, kết hợp với tình cảm nhẹ nhàng, âu yếm, ngọt ngào, linh hoạt, sáng tạo,
khơng gị bó, áp đặt với trẻ, lơi cuốn trẻ vào giờ học một cách thoải mái, thích
thú, hấp dẫn trẻ, khiến trẻ tự tin để hoà nhập với cô trong cuộc sống, học tập, vui
chơi với trẻ, sẽ đem lại cho trẻ những kiến thức vững vàng chuẩn bị bước vào
lớp 1.
Do vậy với vai trò của giáo viên trong công việc đảm nhận lớp 5 - 6 tuổi,
tơi ln tìm ra biện pháp trong hoạt động Làm quen với chữ viết để giúp trẻ 5- 6
tuổi tích cực trong việc học, trẻ thì ln thích khám phá và tham gia cùng cô.
Tôi tiến hành nghiên cứu kinh nghiệm công tác này với mong muốn đưa ra
cách tổ chức, phương pháp giảng dạy trẻ làm quen với chữ cái để các cháu tiếp

thu và làm quen, ghi nhớ các chữ cái một cách tốt nhất.
3. Đối tượng nghiên cứu:
“Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi nhận biết và phát âm 29 chữ cái”.
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
Lớp mẫu giáo A2 (5 – 6 tuổi), thực nghiệm 31 / 31 trẻ.
5. Các phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp tham khảo tài liệu
Phương pháp điều tra thực trạng
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát


3
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu.
- Tại trường mầm non Phú Cường nơi tôi đang công tác.
- Từ tháng 9/2020 đến tháng 4/2021
PHẦN THỨ HAI:
NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận để giải quyết vấn đề:
Tất cả các hoạt động trong lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi đều góp phần phát triển
và hồn thiện các giác quan, q trình tâm sinh lý, nhận thức, tình cảm, thẩm
mỹ, đạo đức... cho trẻ, giúp trẻ lĩnh hội được các nội dung hoạt động vui chơi,
lao động, học tập một cách tích cực, phong phú, đa dạng hơn.
Việc phát triển ngôn ngữ và cho trẻ làm quen với 29 chữ cái ở lứa tuổi
mẫu giáo cũng rất là cần thiết, trẻ thích tìm tòi, khám phá những cái mới lạ đa
dạng của các chữ cái, “Vì sao chữ a lại viết như thế này”... từ đó trẻ biết bộc lộ
suy nghĩ, cảm nhận của mình về các chữ cái mà trẻ được học. Và từ đó hình
thành cho trẻ một số kỹ năng đọc viết về các chữ cái trong khi học.
Ở trường mầm non trẻ được làm quen với 29 chữ cái Tiếng Việt là hình

thức trẻ được làm quen với cách đọc, cách phát âm và đường nét cấu thành chữ
cái, từ đó trẻ nhận biết mặt chữ, phát âm đúng chữ cái và nhìn vào chữ cái đọc
được âm tương ứng thoả mãn tính tị mị, khám phá, nhân rộng ham hiểu biết
của trẻ ở các lĩnh vực.
2. Khảo sát thực trạng:
Ngay từ đầu năm học tôi đã được phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo lớn
A2, với sĩ số là 31 cháu trong đó: Nam 18 cháu, nữ 13 cháu.
2.1. Thuận lợi:
100 % trẻ của lớp học đúng độ tuổi.
Trẻ khỏe mạnh, hồn nhiên thích đến trường mầm non.Giáo viên đứng lớp
có trình độ trên chuẩn, nhiều năm đứng lớp 5 tuổi, nắm chắc phương pháp.
Được sự quan tâm của ban giám hiệu luôn chỉ đạo sát sao với công tác
chuyên môn. Trang thiết bị tương đối đầy đủ đảm bảo cho các hoạt động của
trẻ ở trường mầm non.
Nhiều gia đình có cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn, trình độ dân trí cũng
ngày được nâng cao. Nên rất quan tâm tới con em mình.
2.2. Khó khăn:


4
Khả năng nhận thức của các cháu không đồng đều, có những cháu cịn nói
ngọng, nhút nhát do đó cùng một thời gian và biện pháp dạy trẻ nhưng kết quả
nhận thức trên trẻ đạt chưa tương đương với nhau. Khả năng nhận biết, phát âm
của trẻ còn hạn chế. Do đặc thù của công việc giáo viên mầm non phải ở trường
cả ngày. Ít có thời gian để nghiên cứu tài liệu, ít có cơ hội để giao lưu học hỏi dự
giờ đồng nghiệp.
Sự quan tâm của gia đình dành cho các cháu là không đồng đều. Nhiều phụ
huynh chưa quan tâm đến việc dạy trẻ chữ cái, do cịn nng chiều con em
mình.
2. 3. Khảo sát chất lượng đầu năm:

- Khi bắt đầu thực hiện đề tài tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm.
Để phát huy được những thuận lợi, khắc phục những khó khăn và nhằm nâng
cao hiệu quả khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi nhận biết
và phát âm 29 chữ cái”. Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trẻ trong
các giờ hoạt động.
Bước đầu khảo sát kết quả trên 31 trẻ lớp 5 -6 tuổi cho thấy:
Minh chứng 1: Hình ảnh bảng khảo sát kết quả của trẻ đầu năm.
Từ những kết quả khảo sát đầu năm tơi nghĩ rằng mình cần phải có những
biện pháp cụ thể chất lượng trong việc thực hiện: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi nhận biết và phát âm 29 chữ cái” đạt hiệu quả nhất.
3. Các biện pháp thực hiện:
3.1. Tạo môi trường làm quen với chữ cái phong phú cho trẻ.
3.2. Tiến hành thực hiện trên tiết học.
3.3. Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong soạn giảng.
3. 4. Tạo mọi điều kiện giúp trẻ mạnh dạn, tự tin để học tốt môn làm quen
chữ cái.
3. 5. Tổ chức cho trẻ làm quen với chữ cái thông qua các trị chơi, đồ vật,
đồ chơi ở các góc.
3. 6. Tích hợp môn làm quen chữ viết vào các môn học khác.
3. 7. Hình thức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi.
3. 8. Phối hợp với phụ huynh dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
4. Biện pháp thực hiện (Biện pháp thực hiện từng phần)
4.1. Tạo môi trường làm quen với chữ cái phong phú cho trẻ.


5
Đối với việc trang trí lớp, tạo mơi trường cho trẻ hoạt động là một việc làm
hết sức quan trọng vì mơi trường có gần gũi, có thân thiện thì học sinh mới
hứng thú tham gia vào các hoạt động, Chính vì vậy nên tơi rất chú ý đến việc
trang trí mơi trường lớp học. Trên mỗi góc đều có hình ảnh gợi mở và có chữ
cái để tạo mơi trường cho trẻ làm quen với chữ cái.

Thế giới xung quanh ln là mơi trường sống động, kích thích sự tị mị và
trí tưởng tượng của trẻ. Trẻ ln bị thu hút bởi những vật lạ, có kích thước lớn
hoặc màu sắc sặc sỡ. Vì thế với các mảng tường xung quanh lớp, tơi thường bố
trí các mảng ở các góc được trang trí với màu sắc hài hịa, cỡ chữ phù hợp và
được dán ở độ cao vừa tầm mắt trẻ.
Ngoài ra trên mỗi đồ dùng như: sách, vở, cốc ... đều có ký hiệu bằng chữ
cái của trẻ. Hay ở bảng phân cơng trực nhật cũng có những chữ ký hiệu của
từng trẻ. Giúp trẻ không những nhớ ký hiệu của mình mà trẻ cịn nhớ ký hiệu
của bạn, đồng thời nhớ chữ cái đó phát âm như thế nào.
Minh chứng 2: Hình ảnh bảng phân cơng trực nhật.
Trong q trình xây dựng các góc mở, tơi đặc biệt chú trọng xây dựng góc
chữ cái. Khi hoạt động trẻ rất tích cực và hứng thú với góc chơi này.
Ví dụ: Ở góc chữ cái tơi đã chuẩn bị rất nhiều đồ dùng để trẻ được chơi các
trò chơi như: Trị chơi bơng hoa chữ cái, các bài thơ, bài đồng dao .... Ngoài ra trẻ
được in, đồ, xếp hột hạt để tạo thành chữ cái.
Ví dụ: Chủ điểm thế giới động vật, trẻ được làm quen với nhóm chữ i, t, c
tôi chuẩn bị tranh con vịt, con tơm, con cua... có từ bên dưới. Dưới mỗi bức
tranh tôi làm thêm phần để cài chữ rời để trẻ tìm ghép chữ cái giống trong tranh
Thêm vào đó tơi sưu tầm những bài thơ, câu truyện... để trẻ dùng bút để
đánh dấu những chữ cái vừa học. Hay tôi cịn cho trẻ tìm cắt và dán chữ cái vừa
học từ họa báo.
Minh chứng 3: Hình ảnh góc học tập
Ngồi ra tơi cịn xây dựng góc sách truyện với những cuốn truyện tranh để trẻ
xem. Trong giờ chơi, hoạt động của trẻ cô luôn quan tâm, hướng dẫn gợi ý giúp đỡ
nhắc nhở trẻ về cách mở từng trang sách, xem từ đầu đến cuối, hay những giờ cô
đọc truyện cho trẻ nghe, cô cho trẻ cùng cầm những quyển sách giống cơ và theo
dõi hình ảnh trong tranh, nhằn rèn kỹ năng quan sát, giúp trẻ ghi nhớ, khả năng hiểu
biết của trẻ và sau đó cơ cho trẻ kể theo ý hiểu của trẻ, gợi ý hỏi trẻ về nội dung câu
truyện cô vừa kể qua các dấu hiệu của tranh.



6
Minh chứng 4: Hình ảnh góc sách truyện
4.2. Tiến hành thực hiện trên tiết học.
Ngồi việc tạo mơi trường lớp học cho trẻ hoạt động, tôi đặc biệt quan tâm
đến hoạt động chính đó là các tiết học rèn kĩ năng phát âm đúng chữ cái. Vì qua
tiết học trẻ được làm quen, nhận biết và phát âm chữ các một cách chính xác và
hiệu quả nhất. Để đạt được kết quả cao thì trước hết cơ là người phát âm chuẩn, rõ
ràng, phải
tạo tâm lý thoải mái cho trẻ trước khi vào tiết học đó.
Muốn dạy trẻ làm quen với chữ cái thành cơng thì người giáo viên phải có
phương pháp hấp dẫn, mang tính nghệ thuật để trẻ thực sự hứng thú và say mê.
Trước hết cô giáo phải luôn thay đổi cách thức làm đồ dùng, đồ chơi như: làm
tranh đẹp có màu sắc hấp dẫn, dùng vật thật, đồ chơi sẵn có ở lớp, những đồ
dùng, đồ chơi phải đảm bảo bền đẹp, sử dụng được lâu. Tích hợp dạy mọi lúc
mọi nơi vào các mơn học khác. Ngoài việc nghiên cứu làm đồ dùng, đồ chơi
cho trẻ trong tiết học cơ phải thường xun tìm tòi, sưu tầm bài hát, bài thơ trò
chơi mới lạ để thu hút trẻ và đạt yêu cầu tiết học.
Trong giờ học phải lấy học sinh làm trung tâm, sử dụng những câu hỏi mở
để trẻ tự tìm hiểu, khám phá, tìm đến kiến thức cơ bản, khơng áp đặt, gị ép
theo khn mẫu nhất định làm mất hứng thú của trẻ, có như vậy mới phát huy
được tính tích cực chủ động sáng tạo cho trẻ. Khi dạy trẻ chữ cái mới cơ thiết
kế bài giảng powerpoint có hình ảnh gần gũi, có từ chữa chữ cái mới cho trẻ
quan sát, trị chuyện về hình ảnh, cho trẻ đọc từ dưới tranh.
Minh chứng 5: Hình ảnh cơ giáo sử dụng cơng nghệ thơng tin
Để trẻ có thể hiểu, nhớ rõ hơn về các chữ cái và còn được lồng ghép với
các mơn học khác. Cơ cho trẻ lên tìm chữ cái đã học, hay cho trẻ tìm chữ cái ở
vị trí thứ mấy, trẻ có thể vừa học chữ cái được phát âm mà cịn kết hợp với
tốn. Trẻ được tiếp cận với công nghệ thông tin trẻ sẽ hứng thú hơn trong tiết
học.

Minh chứng 6: Hình ảnh trẻ được tiếp cận công nghệ thông tin.
Khi cô giới thiệu chữ mới cơ đưa chữ cái đó ra hỏi trẻ - cô phát âm - cho
trẻ phát âm như tổ, nhóm, cá nhân, cho trẻ phát âm nối tiếp. Tiếp đó cơ phân
tích cấu tạo chữ cái mới. Cơ sử dụng câu hỏi mở để cho trẻ cùng cô phân tích
cấu tạo chữ cái mới. Qua đó phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ.


7
Cô giới thiệu cho trẻ làm quen với chữ cái như: Chữ in hoa. Chữ in
thường, chữ viết thường. Cô cho trẻ nhận xét đặc điểm các chữ cái đó, để giúp
trẻ nhận thấy được cách phát âm giống nhau nhưng cấu tạo chữ khác nhau.
Sau khi học xong chữ cái cơ sen lẫn trị chơi như: Trị chơi tạo chữ bằng cơ
thể bé. Hay mời cả lớp đứng lên vận động bài hát để trẻ hứng thú học tiếp.
Minh chứng 7: Hình ảnh trẻ chơi trị chơi tạo chữ bằng cơ thể bé
Khi cô cho trẻ làm quen hết số lượng các chữ cái cùng nhóm cơ cho trẻ so
sánh các chữ cái về sự giống nhau và khác nhau. Cô cũng sử dụng câu hỏi để
trẻ tự so sánh và rút ra kết luận cơ chính xác lại ý của trẻ.
Và sau đó cơ cho trẻ chơi các trò chơi nhằm củng cố lại chữ cái trẻ vừa
học. Cơ chọn từ trị chơi cho trẻ chơi trong đó có các trị chơi động, trị chơi
tĩnh, cho trẻ về tứng nhóm để trẻ củng cố và nhớ sâu hơn chữ cái vừa học.
Ví dụ: Trị chơi: “Nhảy đúng ơ chữ”. Khi học chữ cái o, ô, ơ cô chuẩn bị 3
vòng tròn mỗi vòng tròn chưa 1 chữ cái vừa học. Mỗi trẻ sẽ cầm 1 chữ cái đi
vòng trịn vừa đi vừa hát, khi có hiệu lệnh của cô trên tay các bé cầm chữ cái
nào sẽ nhảy nhanh vào ơ có chứa chữ cái đó.
Ví dụ: Trị chơi “tìm chữ cái theo hiệu lệnh của cơ” cơ cho trẻ tìm bằng
nhiều hình thức khác nhau và từ dễ đến khó:
Cách 1: Cơ giơ thẻ chữ: Trẻ tìm chữ giống như của cô và phát âm.
Cách 2: Cô phát âm chữ cái: Trẻ nghe và tìm chữ cái đó phát âm.
Cách 3: Cơ nêu cấu tạo chữ: Trẻ tìm chữ cái có cấu tạo giống cơ phát âm
Ngồi ra sưu tầm các bài thơ, bài hát, đồng dao, câu đố, trị chơi có vần thơ

gần gũi dễ thuộc và chứa các chữ cái cần ôn, sẽ học cho trẻ đọc thuộc nhằm
mục đích luyện phát âm đúng và trẻ nhận mặt chữ dễ hơn.
Ví dụ: Để trẻ nhớ rõ hơn về chữ cái o, ơ, ơ thì tơi kết hợp cho trẻ đọc “O
tròn như quả trứng gà. Ơ thì đội mũ. Ơ thì có râu…”, ở hình thức này trẻ được
phát âm và biết được đặc điểm của chũa cái.
Ví dụ: Đọc bài đồng dao rềnh rềnh ràng ràng để luyện phát âm chữ r.
Ví dụ: Muốn rèn cho trẻ chữ n cho trẻ chơi trò dân gian “nu na nu nống”
kết hợp đọc bài đồng dao.
Minh chứng 8: Hình ảnh trẻ chơi trị chơi dân gian nu na nu nống
Chính vì sự tìm tịi sáng tạo về đồ dùng đồ chơi và phưng pháp giảng dạy
nên mỗi tiết dạy “làm quen với chữ cái” trẻ học rất nhanh và phát âm chính
xác.


8
Hoạt động 1: Trò chuyện.
Trẻ là trung tâm của mọi hoạt động, để đạt được ý tưởng đề ra, trước hết
tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, trẻ ở lứa tuổi mầm non sự tập
trung chú ý chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp mới lạ hấp dẫn cao, nên
việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất
cứng nhắc, khơ khan lại có phần "kỷ luật". Vì thế giáo viên khơng nên ép buộc
trẻ học theo phương pháp cũ mà phải đổi mới hình thức tổ chức để trẻ tiếp thu
bài một cách tốt nhất. Cơ gần gũi và cùng trẻ trị chuyện về nội dung chủ đề
đang thực hiện
Ví dụ: Tiết làm quen với chữ cái b, d, đ (Chủ điểm động vật)
Cô hỏi: Các con đang học ở chủ điểm gì? Trong chủ điểm Thế giới động
vật
có rất nhiều con vật đáng yêu, bây giờ chúng mình cùng cơ hướng về màn hình
nhỏ để đến thăm vườn bách thú nào. Trong vườn bách thú có những con vật gì?
Cơ hỏi trẻ hổ gầm như nào? Cô cho trẻ bắt trước giọng hổ gầm... và cơ hỏi trẻ về

bác gấu có điệu đi như thế nào. Bây giờ chúng mình cùng đi ục ịch như bác gấu.
Ví dụ: Với tiết làm quen với chữ cái h, k (chủ điểm thế giới thực vật)
Cô và trẻ cùng đọc bài thơ "Hoa cúc vàng" Cô hỏi: Bài thơ nói về hoa gì?
Hoa cúc thường nở về mùa gì? Vậy mùa đơng cây cối như thế nào?...
Ngồi hoa cúc ra cịn có những loại hoa nào? Cho trẻ kể tên các lồi hoa trẻ
biết. Cơ cho trẻ xem hình ảnh về các loại hoa. Sau đó cơ giới thiệu hình ảnh cây
và hoa “Hoa loa kèn” để cho trẻ làm quen với chữ h, k. Với mỗi tiết học tơi suy
nghĩ tìm tịi sáng tạo ra các cách vào bài khác nhau, nhằm hấp dẫn lôi cuốn trẻ,
giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng và không nhàm chán.
Hoạt động 2: Nội dung tiết học
Sau khi trẻ đã được trò chuyện về chủ điểm qua phần ổn định tổ chức, tôi cho
trẻ hát hoặc đọc một bài thơ có nội dung liên quan đến tiết học mà trẻ sắp làm
quen hoặc tạo tình huống, đồ vật, bức tranh... Để trẻ được quan sát làm quen.
Ví dụ: Tiết làm quen với chữ i, t, c (Chủ điểm thế giới động vật)
Vào bài tơi cùng trẻ trị chuyện về chủ điểm động vật và cho trẻ xem đoạn video
về động vật. Từ những hình ảnh trong đoạn băng đó, tơi cho trẻ trị chuyện kỹ về con
vịt rồi giới thiệu và cho trẻ làm quen với chữ i. Trẻ được làm quen, nhận biết, phát âm
với đặc điểm của chữ khi cô đưa chữ vào bằng các hiệu ứng. Sau khi cho trẻ làm
quen song mỗi chữ cái tôi cho trẻ đứng dậy làm những động tác vận động.


9
Ví dụ: Làm quen song chữ cơ cho trẻ đứng dậy cơ nói: “Cơ cùng các con
bắt trước tiếng kêu của chú vịt nào”. Trẻ để hai tay lên miệng rồi nói cạp, cạp,
cạp giống chú vịt.
Ví dụ: Tiết làm quen với chữ h, k (Chủ điểm thực vật). Tôi chuẩn bị một lọ
hoa thật. Trong lọ hoa có rất nhiều loại hoa để trẻ có thể đếm số hoa biết về tên và đặc
điểm một số loại hoa. Qua phần này tơi đã tích hợp thêm về tốn, mơi trường xung
quanh. Khi trẻ được quan sát trị chuyện tơi cùng hướng trẻ về màn hình cho trẻ
quan sát trị chuyện về "Hoa hồng, hoa loa kèn" để giới thiệu chữ h, k.

Trẻ được làm quen, nhận biết, phát âm, tri giác về chữ h, k như được nhìn,
sờ chữ h, k được phát âm tập thể, theo tổ, nhóm, cá nhân, nhận biết chữ qua
những cụm từ, tên đồ vật, đồ chơi, tên bạn, tên cơ có chứa chữ h, k.
Qua tiết làm quen với chữ cái, trẻ không chỉ được làm quen với chữ cái in
thường, viết thường, mà còn được làm quen với chữ in hoa và viết hoa mà sau
này lên lớp một trẻ sẽ được học.
Hoạt động 3: Trò chơi.
Để giúp trẻ củng cố, ghi nhớ và khắc sâu các chữ cái, nên tôi rất chú ý đến
việc chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, thẻ chữ... cho tiết học và các trị chơi.
Ví dụ: Tiết làm quen với chữ b, d, đ (Chủ điểm động vật). Để cho tiết học
được xuyên suốt theo chủ điểm, và trẻ hứng thú hơn trong giờ học tôi đã chuẩn
bị rất nhiều trị chơi:
1. Trị chơi: Ơ chữ kì diệu
2. Trị chơi: Tơi là ai
Trước khi tổ chức cho trẻ chơi cơ giới thiệu tên trị chơi, sau đó phổ biến
luật chơi, cách chơi rõ ràng dễ hiểu, rồi cho trẻ chơi. Trong lúc chơi cô kiểm tra
kết quả, rồi khuyến khích động viên trẻ kịp thời, q trình thực hiện tơi ln
chú ý đến từng đối tượng trẻ.
Ví dụ: Sau khi cô cho trẻ làm quen song ba chữ b, d, đ cơ nói: Bê con tặng cho
chúng mình 3 trị chơi. Bây giờ các con cùng mở trị chơi thứ nhất xem bê con tặng
mình trị chơi gì nào? A Bê con tặng chúng mình các ơ chữ kỳ diệu này, bây giờ
các con hay lên chọn ô chữ kỳ diệu theo yêu cầu nào.
Trò chơi của trẻ phải được xắp xếp và thay đổi theo hình thức động, tĩnh để
tránh làm cho trẻ bị mệt mỏi. Vì vậy sau khi chơi trị chơi Ơ chữ kỳ diệu cơ nói:
Để cảm ơn các bạn Bê con tặng cho mỗi bạn một món quà, trẻ lấy rổ và trẻ chọn
cho mình một chữ cái trong rổ. Cơ nói Bê con tặng chúng mình trị chơi thứ 2 đó


10
là trị chơi "Tơi là ai" Cơ chuẩn bị ba khu vườn, một vườn của Hươu Sao mang

chữ cái b, một khu vườn Voi con mang chữ cái d, khu vườn cịn lại của Bác Gấu
mang chữ cái đ. Cơ và trẻ cùng hát bài “Đố bạn”, Khi hát đến chú Hươu Sao cơ
nói tơi là Hươu Sao, trẻ có chữ cái b về khu vườn Hươu Sao mang chữ b, trẻ và
cùng cô hát tiếp khi hát đến chú Voi con, cơ giáo nói tơi là chú Voi con thì các bạn
mang chữ cái d về vườn voi con. Và khi hát đến câu đó là bác Gấu đen cơ nói tơi
là Bác Gấu trẻ có chữ đ về nhà Bác Gấu mang chữ đ. Cô cho trẻ đổi thẻ chữ và
cho trẻ chơi.
4.3. Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong soạn giảng.
Tâm lý trẻ vốn hiếu động, thích tị mị, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp
thu cơng nghệ thơng tin khơng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng dụng
công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo viên
phải biết sử dụng máy vi tính. Bản thân tơi cũng đã có chứng chỉ trình độ tin
học cơ bản và cũng cố gắng học hỏi thêm. Đến nay, tôi cũng đã tự thiết lập một
số bài giáo án điện tử có ứng dụng cơng nghệ thơng tin đưa vào trong giảng
dạy. Trong các tiết dạy sử dụng công nghệ thông tin tôi luôn chú ý cho trẻ được
thực hiện như xuất hiện các nét về cấu tạo chữ cái, so sánh các chữ cái để trẻ dễ
tiếp thu và chơi các trị chơi trong máy tính. Trẻ rất hứng thú tham gia.
Tôi cũng đã học hỏi, tham khảo trên internet và thấy có rất nhiều trị chơi
phù hợp với mầm non. Tôi đã đưa ứng dụng và dạy học tại lớp tơi. Khi trẻ lớp
tơi chơi các trị chơi trực tuyến trẻ rất là hứng thú.
Ví dụ trị chơi: “Quay nón chọn tên”, “Chiếc mũ phép thuật”, “Bóng thần
kỳ” “Câu cá”. Ở các trị chơi này các kí hiệu chữ cái của các bé sẽ được chọn 1
lần ngẫu nhiên. Các bé được lên thể hiện tài năng của mình. Trẻ sẽ được tiếp
cận cơng nghệ thơng tin và củng cố lại kí hiệu bằng chữ cái của mình.
Minh chứng 9: Hình ảnh trẻ chơi trị chơi online
Tơi cịn học hỏi được cách làm trò chơi trực tuyến trên Quizizz.com. Tơi
đã thiết kế các trị chơi với nhiều câu hỏi hay và hấp dẫn. Đặc thù của trẻ mầm
non là các con chưa biết đọc chữ nên tôi đã ghi âm phần đọc câu hỏi và các đáp
án trẻ lời để trẻ có thể nghe. Và các đáp án trả lời được tơi đưa vào bằng các
hình ảnh đẹp và gần gũi với trẻ. Sau khi làm song các câu hỏi tôi gửi đường

link tới các bậc phụ huynh trong nhóm lớp tơi. Về nhà các bậc phụ huynh cũng
sẽ biết con mình ở lớp học chữ cái gì và cho các con chơi trị chơi theo đường
link cơ giáo gửi, trẻ sẽ củng cố được chữ cái mà mình đã học.


11
Minh chứng 10: Hình ảnh trẻ chơi trị chơi ở nhà
Ngồi ra tơi cịn tham gia cuộc thi thiết kế bài giảng elearning được giải
cao trong cấp trường, được nhà trường cử đi tham gia cấp huyện và đã được
giải. Trong bài giảng tôi đã cho trẻ làm quen với chữ cái e, ê, đã đồng bộ âm
thanh với lời giảng để trẻ dù học ở đâu cũng có thể hiểu được. Và khơng thể
thiếu đó là những trị chơi để trẻ vừa học, vừa chơi và củng cố kiến thức của
trẻ.
Minh chứng 11: Hình ảnh cơ giáo tham gia hội thi thiết kế bài giảng
elearning
Ví dụ: Trị chơi: “Điền từ cịn thiếu”, “Ghép đơi chữ cái”. Thiết kế bài
giảng với nhiều trò chơi trẻ sẽ rất hứng thú tiết học sẽ khơng bị nhàm chán.
Ví dụ: Trị chơi: “Xếp hạt tạo chữ”. Bằng những nguyên liệu đơn giản như
hạt sỏi, ngô, đỗ, gạo ... trẻ xếp thành chữ cái e, ê.
Minh chứng12: Hình ảnh chữ cái xếp bằng hột, hạt
Phịng giáo dục tổ chức cuộc thi: “Kỹ năng cơng nghệ thông tin”. Bản thân
tôi được nhà trường cử đi tham dự cuộc thi đó. Tơi thấy mình được trải nghiệm
và nâng cao trình độ về cơng nghệ thơng tin rất nhiều.
4.4. Tạo mọi điều kiện giúp trẻ mạnh dạn, tự tin để học tốt môn làm
quen với chữ cái.
Qua thực tế của lớp, tôi đã nắm được tâm lý và đặc điểm của từng trẻ luôn
gần gũi và quan tâm hơn đối với những trẻ cá biệt. Trò chuyện với trẻ mọi lúc
mọi nơi. Thông qua các đồ dùng, đồ chơi để hỏi trẻ và cho trẻ phát âm tên
những đồ dùng đồ chơi để tạo sự tự tin của trẻ khi có cơ cùng tham gia. Trong
khi trẻ hoạt động, cô tạo cho trẻ cảm xúc thoải mái để cho trẻ hứng thú tham

gia. Thay vì yêu cầu trẻ xếp 2 que tính thành chữ x, cơ nói con đặt 2 que tính
chéo lên nhau, cơ hỏi trẻ để trẻ phát âm chữ cái mà trẻ vừa tạo ra. Từ bất kỳ đồ
vật, sự vật nào trẻ quan sát và ghi nhớ được đều có liên quan đến sự liên tưởng
đến những chữ cái trẻ học giúp trẻ khắc sâu kiến thức hơn.
Đối với những trẻ nói nhỏ, nói ngọng, nói lắp phát âm chưa chuẩn, chưa
chính xác cô chú ý sửa sai và hướng dẫn trẻ phát âm cùng cô nhiều lần thông
qua mọi lúc, mọi nơi để trẻ phát âm đúng và nhận được mặt chữ giúp trẻ ghi
nhớ hơn.
Minh chứng 13: Hình ảnh chữ cái trẻ xếp bằng que tính


12
4.5. Tổ chức cho trẻ làm quen với chữ cái thơng qua các trị chơi, đồ vật
đồ chơi ở các góc.
Chuẩn bị nhiều đồ dùng, đồ chơi đầy đủ phong phú ở các góc chơi từ các
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương do cơ và trẻ sưu tầm.
Các đồ dùng, đồ chơi có thể viết bằng chữ to theo nhiều kiểu chữ để giúp
trẻ làm quen và nhận ra các kiểu chữ đa dạng và phong phú. Cho trẻ làm quen
với các từ, tiếng, câu có nghĩa đặc biệt đối với cá nhân trẻ. Hướng dẫn trẻ ngồi đúng
tư thế, cầm bút đúng tay bên phải, giở vở, tơ chữ cái đúng quy trình sẽ giúp trẻ
từng bước làm quen với hoạt động tô viết chữ cái thành thạo.
Ví dụ: Thơng qua các trị chơi: “Ơ cửa kỳ diệu, Tôi là ai, Ai thông minh
hơn, Thi xem ai nhanh, Xếp đúng thứ tự, Tìm bạn thân, Tìm chữ cái qua tranh,
Tai ai tinh, Chọn chữ cái cho tranh, Xếp chữ bằng hột, hạt, bằng que” những
trị chơi đó giúp ích cho trẻ rất nhiều trong việc cho trẻ làm quen với chữ cái.
Qua quá
trình chơi trẻ sẽ nắm vững chữ cái và ghi nhớ sâu hơn.
Ví dụ: Tiết làm quen với chữ cái g, y chủ đề: Giao thơng. Với tiết học này
tơi tổ chức dưới hình thức trị chơi: “Ơ cửa bí mật”. Vào bài tơi đóng vai trị là
người dẫn chương trình đi vào giới thiệu chương trình. Giới thiệu các đội thi.

Bây giờ ba đội cùng tham gia trò chơi, cho ba đội lên bốc thăm và chọn ơ cửa
cho đội mình. Cơ đọc ơ cửa của ba đội và lần lượt mở các ô cửa, trẻ gọi tên bức
tranh và đọc từ dưới tranh.
4.6. Tích hợp mơn làm quen chữ viết vào các mơn học khác.
Không chỉ dạy trẻ làm quen chữ viết trong tiết học, ngồi tiết học mà cơ có
thể lồng ghép tích hợp mơn chữ cái vào các mơn học khác như văn học, âm
nhạc, mơi trường xung quanh…….
Ví dụ 1: Khi cô dạy trẻ 1 bài thơ, câu chuyện nào đó cơ cho trẻ tìm chữ cái
đã học.
Ví dụ 2: Khi cô dạy trẻ vận động một bài hát nào đó. Thay vào việc cho trẻ
nghe giai điệu bài hát hay hát một bài hát đó bằng âm “la”, cơ cho trẻ hát bài
hát đó bằng chữ cái đã học. Ví dụ cơ cho trẻ hát bài hát “cháu u bà” bằng giai
điệu chữ a” à a à á a à á….”
Ví dụ 3: Với mơn mơi trường xung quanh cơ cho trẻ chơi trị chơi “con gì
biến mất”. Cơ gắn vào tranh mỗi con vật một chữ cái đã học, khi trẻ chơi cô


13
cho trẻ gọi tên con gì biến mất, kết hợp phát âm chữ cái gắn ở bức tranh con vật
đó.
Minh chứng 14: Hình ảnh trẻ tích hợp với hoạt động âm nhạc
4.7. Hình thức dạy trẻ mọi lúc mọi nơi
Khơng chỉ trú trọng việc dạy trẻ nhận biết chữ cái thông qua các tiết học
trên lớp mà giáo viên cần phải dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Tạo môi trường học
chữ cái xung quanh trẻ, trò chuyện với trẻ về những hình ảnh có chứa chữ cái
đó. Qua hoạt động góc và hoạt động vui chơi, hoạt động chiều, hoạt động ngồi
trời
Ví dụ: Giờ hoạt động ngồi trời: Tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi dân gian
có đọc đồng dao như trò chơi “Rồng rắn lên mây” trong lúc đọc các từ” Rồng,
rắn …” các cháu phải cong lưỡi vì có chữ: r qua đó trẻ sẽ phát âm chuẩn hơn.

Ví dụ: Cơ cho trẻ xếp các hột, hạt, hòn sỏi thành các chữ đã học, hay dùng
phấn viết lên sân những chữ đã học rồi cùng phát âm.
Ví dụ: Giờ hoạt động chiều: Cho trẻ tơ chữ in mờ, chữ in chữ rỗng và tìm
cắt chữ trong họa báo.
4.8. Phối hợp với phụ huynh dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Trong các buổi họp phụ huynh tôi đã giành thời gian để nhấn mạnh tầm
quan trọng của hoạt động làm quen chữ viết ở trẻ mẫu giáo lớn như: Cho trẻ
làm quen với chữ viết là tổ chức thực hiện các hoạt động cho trẻ làm quen với
việc đọc
nhằm hình thành một số kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
Từ đó tơi kêu gọi phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để
làm ra nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chuyên đề và góp một phần kinh phí
để mua sắm thêm đồ dùng đồ chơi. Tơi thường xuyên trao đổi với phụ huynh
về việc học tập của từng trẻ. Đối với những cháu nhận thức chậm, ngồi việc
học ở lớp, tơi cịn tranh thủ nhờ phụ huynh giúp đỡ thêm cho cháu ở nhà.
Minh chứng 15: Hình ảnh cơ giáo trao đổi với phụ huynh.
5. Kết quả thực hiện
5.1. Đối với giáo viên.
Tìm hiểu, vận dụng triệt để các môn học khác vào hoạt động làm quen chữ
cái, đầu tư sưu tầm các trò chơi làm quen chữ cái từ ngồi chương trình giúp trẻ
hứng thú học tập.


14
Tôi thấy khả năng giảng dạy của bản thân được nâng lên, bản thân tôi tự
tin và nhiều sáng tạo hơn khi dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các hình thức cũng
như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, tận dụng được cái mới lạ vào các
hoạt động học của trẻ, trẻ mạnh dạn tự tin bằng chính khả năng của mình.
5.2. Đối với trẻ.
Kết quả khảo sát sau khi thực hiện đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6

tuổi nhận biết và phát âm 29 chữ cái” đã có chuyển biến rõ rệt.
Minh chứng 16: Hình ảnh bảng khảo sát kết quả của trẻ cuối năm
Lấy trẻ làm trung tâm cho các hoạt động làm quen với chữ cái, giúp trẻ
nhận biết chính xác và phát âm chuẩn 29 chữ cái thơng qua các trị chơi trải
nghiệm, lồng ghép mọi lúc, mọi nơi. Trẻ được trải nghiệm thực tế qua nhiều
hoạt động làm quen chữ cái dưới nhiều hình thức khác nhau, đa dạng phong phú
về hoạt động. Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động làm quen chữ cái, mạnh
dạn, tự tin. Phát triển ngơn ngữ nói rõ ràng mạch lạc.
Khả năng tập trung chú ý cao, tư thế ngồi, cầm bút, phát âm chữ cái chuẩn.
5.3. Đối với phụ huynh:
Đa số phụ huynh đã có sự nhận biết đúng đắn về tầm quan trọng trong việc
cho trẻ làm quen với 29 chữ cái trước khi vào lớp một. Đây là điều cần thiết đối
với trẻ. Phụ huynh đã tích cực phối hợp với giáo viên, nhà trường trong việc thu
gom đồ dùng, đồ chơi, phế liệu giúp các cháu trải nghiệm nhiều hơn với hoạt
động làm quen chữ cái cho trẻ cũng như những hoạt động khác ở trường.
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Từ những thực tế trên cũng như các kết quả đạt được cao, trước hết tôi phải
chuẩn bị đồ dùng cần thiết cho một tiết học, các đồ dùng đó có màu sắc hình
dáng đẹp, hấp dẫn, an tồn để kích thích tính tị mị của trẻ, biết lựa chọn trò
chơi, câu đố, bài hát phù hợp với nội dung bài dạy và tạo tình huống bất ngờ cho
trẻ
Bám vào nội dung yêu cầu dạy đúng trọng tâm của bài dạy tích hợp các
mơn học khác vào tiết dạy một cách hợp lý nhằm đem lại kết quả cao ngôn ngữ
diễn đạt của cô ngắn gọn cụ thể, cơ phát âm mẫu chính xác, rõ ràng, lời giới
thiệu bài, bước chuyển tiếp linh hoạt gây được sự chú ý của trẻ và đặc biệt cô


15
giáo phải nắm vững yêu cầu phương pháp bộ môn, thường xuyên đầu tư phương

pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo trong các tiết dạy trẻ.
Tự bồi dưỡng chuyên môn, khả năng tạo hình cho bản thân, ln thay đổi
hình thức, tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào các giờ học.
Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng cơng nghệ thông tin vào
các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo.
Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động làm quen chữ cái trong
giờ hoạt động chung giáo viên phải biết sử dụng các thủ thuật để lôi cuốn sự chú
ý của trẻ, phải tạo ra được động lực để trẻ cố gắng và tích cực tham gia vào hoạt
động. Hình thức tổ chức phải nhẹ nhàng, tiết học phải tạo cho trẻ sự thoải mái,
tránh mệt mỏi, trẻ tích cực, hứng thú trong khi học.
Thường xuyên trao đổi với phụ huynh, tạo sự gần gũi, tạo niềm tin, và
thống nhất trong việc hướng dẫn trẻ làm quen với việc nhận biết và phát âm
đúng chữ cái.
2. Khuyến nghị :
2.1. Đối với nhà trường :
Tạo điều kiện cho giáo viên đi tham quan ở các trường bạn để học hỏi trao
đổi kinh nghiệm. Mở các buổi chuyên đề tập huấn chuyên môn đi sâu vào nội
dung: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi nhận biết và phát âm 29 chữ cái”
những phương pháp, cách thức để tiến hành, lồng ghép giáo dục cho trẻ.
Cung cấp những tài liệu chuyên môn đi sâu vào từng chuyên đề cho giáo
viên mầm non
2.2. Đối với Phòng giáo dục.
Tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng chuyên môn đầu năm học để cho giáo
viên có điều kiện học hỏi, trao đổi với đồng nghiệp.
Tổ chức các Hội thi đồ dùng - đồ chơi tự tạo cấp huyện để phục vụ công tác
giảng dạy môn chữ viết và vui chơi cho trẻ.
Tổ chức tham quan dự giờ học hỏi các trường chuẩn để bản thân tơi có cơ hội
tham quan học hỏi hơn về chuyên môn.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân tôi viết về ““Một số biện
pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi nhận biết và phát âm 29 chữ cái”. Rất mong nhận

được sự góp ý, nhận xét của hội đồng khoa học các cấp để bản thân có được
những kinh nghiệm quý báu trong việc chăm sóc giáo dục trẻ và mang lại kết
quả cao cho trẻ nhiều hơn trong những năm học tiếp theo.


16
Tôi xin cam đoan đề tài này tôi tự viết, khơng sao chép của bất kỳ ai. Nếu
sai tơi hồn tồn chịu trách nhiệm. Tơi xin chân thành cảm ơn!
Phú Cường, ngày 04 tháng 05 năm 2021
Tác giả

Đỗ Thị Thu