BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC

PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ GIAO HÀNG
TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA TỪ
THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI ĐẠI SIÊU THỊ COOPXTRA

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC

PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ GIAO HÀNG
TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA TỪ
THỰC TIỄN THỰC HIỆN TẠI ĐẠI SIÊU THỊ CO-OPXTRA
Chuyên ngành: Luật kinh tế
Mã số chuyên ngành: 8 38 01 07

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. DƯƠNG KIM THẾ NGUYÊN

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2022

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. DƯƠNG KIM THẾ NGUYÊN


i

LỜI CAM ĐOAN
Đề tài “ Pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa từ
thực tiễn thực hiện tại đại siêu thị Co-opxtra ” là cơng trình nghiên cứu của cá nhân
tác giả, hồn tồn khơng có sự sao chép, giả mạo của tác giả khác. Các nguồn tài liệu
trích dẫn, số liệu sử dụng và nội dung luận văn trung thực.
Đồng thời cam kết kết quả của quá trình nghiên cứu luận văn chưa từng được
cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào.
Tác giả xin cam đoan và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước trường về vấn đề này.
TP.HCM, ngày 05 tháng 12 năm 2022
Tác giả


ii

LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành khóa luận với đề tài: “ Pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp
đồng mua bán hàng hóa từ thực tiễn thực hiện tại đại siêu thị Co-opxtra”. Tác giả xin
chân thành cảm ơn đến các thầy cô trong trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ
Chí Minh…nói chung, Ban chủ nhiệm Khoa và thầy cơ trong Khoa Luật kinh tế nói
riêng đã tạo điều kiện cho em học tập nghiên cứu lý thuyết và học hỏi những kĩ năng
thực tiễn nhằm mang đến cái nhìn khách quan và sinh động hơn về hoạt động thực tế,
bám sát hơn với những công việc và hoạt động thực hiện pháp luật sau này mà một

học viên luật cần phải có.
Đặc biệt tác giả xin chân thành cảm ơn giảng viên hướng dẫn TS. Dương Kim
Thế Nguyên đã tận tình, chu đáo hướng dẫn tác giả thực hiện luận văn này.
Mặc dù đã có nhiều sự cố gắng để thực hiện đề tài một cách hoàn chỉnh nhất.
Song do thời gian đầu mới làm quen với công tác nghiên cứu khoa học cũng như hạn
chế về kiến thức và kinh nghiệm nên không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định.
Tác giả rất mong nhận được sự góp ý chân thành từ phía q thầy, cơ giáo để luận
văn được hoàn chỉnh hơn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn!


iii

1. Tóm tắt phần tiếng Việt
1.1. Tiêu đề: Pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng
hóa từ thực tiễn thực hiện tại đại siêu thị Co-opxtra
1.2. Tóm tắt:
Tác giả lựa chọn đề tài “Pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua
bán hàng hóa từ thực tiễn thực hiện tại Đại siêu thị Co-opXtra” nhằm mục tiêu làm
rõ những vấn đề lý luận về nghĩa vụ giao hàng, các quy định của pháp luật hiện hành
về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa. Khảo sát thực tiễn thực
hiện các quy định của pháp luật hiện hành về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua
bán hàng hóa tại Đại siêu thị Co-opXtra tìm ra những hạn chế, bất cập trong các quy
định của pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật liên quan đến thực hiện nghĩa vụ
giao hàng từ đó đề xuất hướng hồn thiện các quy định của pháp luật và giải pháp
năng cao hiệu quả thực thi nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa tại
Việt Nam. Tác giả sử dụng phương pháp hệ thống hố, phân tích, tổng hợp để làm rõ
những vấn đề lý luận về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa. Đồng
thời, tác giả sử dụng phương pháp hệ thống pháp luật, phân tích luật viết để làm rõ
các quy định của pháp luật hiện hành về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán

hàng hóa và phương pháp phân tích huống, vụ việc để khảo sát thực tiễn thực hiện
các quy định của pháp luật hiện hành về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán
hàng hóa tại Đại siêu thị Co-opxtra. Bên cạnh đó, Phương pháp phân tích, tổng hợp
để đề xuất hướng hoàn thiện các quy định của pháp luật về giao hàng trong hợp đồng
mua bán hàng hóa tại Việt Nam. Luận văn đã góp phần hồn thiện các quy định của
pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa. Tác giả
đưa ra những đề xuất và giải pháp năng cao hiệu quả thực thi nghĩa vụ giao hàng
trong hợp đồng mua bán hàng hóa tại Việt Nam.
1.3 Từ khóa: nghĩa vụ giao hàng


iv

2. An English Abstract
2.1. Title: Law on delivery obligations in goods sale contracts from practice at
Co-opxtra hypermarkets
2.2. Abstract
The author proposes to choose the topic " Law on delivery obligations in goods
sale contracts from practice at Co-opxtra hypermarkets" .The purpose of the title is
to clarify the theoretical issues about the obligation. Delivery, the provisions of applicable law on delivery obligations in the contract of sale of goods. Surveying the
practice of implementing the current legal provisions on delivery obligations in the
sale and purchase contract of goods at Co-opXtra Hypermarket to find out limitations
and inadequacies in the provisions of law and practice. Law enforcement practices
related to the performance of delivery obligations, thereby proposing directions to
improve the provisions of the law and solutions to improve the efficiency of the delivery of delivery obligations in the contract of goods delivery in Vietnam. The author
uses the method of systematization, analysis and synthesis to clarify the theoretical
issues about the delivery obligation in the contract of sale of goods. At the same time,
the author uses the method of legal system, analyzing written law to clarify the provisions of current law on delivery obligations in the sale and purchase of goods contract and the method of case analysis. To survey the practice of implementing the
provisions of the current law on delivery obligations in the sale and purchase contract
at Co-opxtra Hypermarket. In addition, the method of analysis and synthesis to propose a direction to improve the provisions of the law on delivery in the sale of goods

contract in Vietnam. The thesis has contributed to perfecting the provisions of Vietnamese law on delivery obligations in goods sale and purchase contracts. The author
gives suggestions and solutions to improve the efficiency of the delivery of goods in
the contract of sale of goods in Vietnam.


v

2.3. Keywords: delivery obligation
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT

Từ viết tắt

Cụm từ tiếng Việt

HĐMBHH

Hợp đồng mua bán hàng hóa

BLDS

Bộ luật dân sự


vi

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. ii
1. Tóm tắt phần tiếng Việt ...............................................................................................iii
2. An English Abstract..................................................................................................... iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT .................................................................... v
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu ................................................................................................... 2
3. Mục tiêu của đề tài ....................................................................................................... 5
3.1. Mục tiêu tổng quát ................................................................................................... 5
3.2 Mục tiêu cụ thể ......................................................................................................... 5
4. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................................... 6
4.1. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................... 6
4.2. Giả thuyết nghiên cứu .............................................................................................. 6
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 6
5.1. Đối tượng nghiên cứu: ............................................................................................. 7
5.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 7
5.2.1. Phạm vi về nội dung ...................................................................................... 7
5.2.2. Giới hạn về không gian và thời gian .............................................................. 7
6. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................. 7
7. Đóng góp của đề tài...................................................................................................... 8
8. Bố cục của đề tài .......................................................................................................... 9
NỘI DUNG .................................................................................................................... 10
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGHĨA VỤ GIAO HÀNG
TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA ........................................................... 10
1.1. Khái quát về hợp đồng mua bán hàng hóa ............................................................ 10


vii

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóaError!

Bookmark


not defined.
1.2. Khái quát về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa ................... 13
1.2.1. Khái niệm của nghĩa vụ giao hàng .............................................................. 13
1.2.2. Chủ thể thực hiện nghĩa vụ giao hàng hóa .................................................. 16
1.2.3. Nội dung cơ bản nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa ... 17
1.2.3.1 Nghĩa vụ giao hàng đúng đối tượng của hợp đồng mua bán hàng hóa ... 17
1.2.3.2 Nghĩa vụ giao hàng đúng chất lượng của hàng hóa theo hợp đồng mua bán
hàng hóa................................................................................................................ 19
1.2.3.3 Nghĩa vụ giao hàng đúng thời gian/thời hạn và địa điểm giao hàng theo
hợp đồng mua bán. ............................................................................................... 20
1.2.3.4 Nghĩa vụ khác của bên bán theo hợp đồng mua bán hàng hóa. .............. 22
Kết luận chương 1 ......................................................................................................... 24
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH VỀ NGHĨA VỤ GIAO
HÀNG TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA TỪ THỰC TIỄN TẠI SIÊU THỊ
CO-OPXTRA ................................................................................................................. 26
2.1. Quy định về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa theo pháp luật
Việt Nam ....................................................................................................................... 26
2.1.1. Quy định về nghĩa vụ giao hàng đúng số lượng, chủng loại hàng hóa giao
nhận ..................................................................................................................... 27
2.1.2. Quy định về nghĩa vụ giao hàng đúng thời gian/thời hạn giao nhận hàng
hóa ....................................................................................................................... 30
2.1.3. Quy định về nghĩa vụ giao hàng đúng địa điểm giao nhận hàng hóa .......... 31
2.1.4. Quy định về nghĩa vụ giao chứng từ hàng hóa liên quan tới giao nhận hàng
hóa ....................................................................................................................... 33
2.1.5. Quy định về phương thức giao nhận hàng hóa ............................................ 35


viii

2.2. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp

đồng mua bán hàng hóa tại Đại siêu thị Co-opxtra ...................................................... 37
2.2.1. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về số lượng, chủng loại hàng
hóa giao nhận tại Đại siêu thị Co-opxtra ........................................................... 38
2.2.2. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về thời gian/thời hạn giao
nhận hàng hóa tại Đại siêu thị Co-opxtra........................................................... 43
2.2.3. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về địa điểm giao nhận hàng
hóa tại Đại siêu thị Co-opxtra ............................................................................ 45
2.2.4. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về về chứng từ hàng hóa liên
quan tới giao nhận hàng hóa tại Đại siêu thị Co-opxtra..................................... 46
2.2.5. Thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật về về phương thức giao nhận
hàng hóa tại Đại siêu thị Co-opxtra .................................................................... 48
Kết luận chương 2 ......................................................................................................... 51
CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VÀ GIẢI PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC THI NGHĨA VỤ GIAO HÀNG TRONG HỢP ĐỒNG
MUA BÁN HÀNG HÓA TẠI SIÊU THỊ CO-OPXTRA .............................................. 52
3.1. Hoàn thiện các quy định của pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua
bán hàng hóa. ................................................................................................................ 52
3.1.1. Hoàn thiện quy định về số lượng, chủng loại hàng hóa giao nhận .............. 52
3.1.2. Hồn thiện quy định về thời gian/thời hạn giao nhận hàng hóa .................. 53
3.1.3. Hoàn thiện quy định về địa điểm giao nhận hàng hóa ................................. 54
3.1.4. Hồn thiện quy định về chứng từ hàng hóa liên quan tới giao nhận hàng
hóa ....................................................................................................................... 55
3.1.5 Hoàn thiện quy định về phương thức giao nhận hàng hóa ........................... 56
3.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa tại
Đại siêu thị Co.opXtra .................................................................................................. 56
Kết luận chương 3 .......................................................................................................... 60


ix


KẾT LUẬN .................................................................................................................... 61
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................I
PHỤ LỤC ........................................................................................................................ V
1.

Hợp đồng mẫu sử dụng tại Coopxtra ................................................................... V

2.

Báo cáo khiếu nại khách hàng 2019 ................................................................. XII

3.

Báo cáo khiếu nại khách hàng 2020 ................................................................ XIV

4.

Báo cáo khiếu nại khách hàng 2021 ................................................................ XVI

5.

Báo cáo khiếu nại khách hàng 2022 .............................................................. XVII

6.

Quy trình giao hàng....................................................................................... XVIII


1


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Mua bán hàng hóa là một phương thức giao dịch phổ biến trong đời sống kinh
tế-xã hội kể từ khi con người biết trao đổi sản phẩm. Cho tới ngày nay cùng với sự
phát triển kinh tế xã hội, mua bán hàng hóa nói chung cũng như giao hàng đang có
xu hướng thay đổi để phù hợp với thời đại mới- thời đại của sự hội nhập.
Trước tình hình các giao dịch kinh doanh diễn ra ngày càng sôi động, giao kết
hợp đồng mua bán hàng hóa giữa các thương nhân, giữa các doanh nghiệp với nhau
ngày càng tăng về số lượng, đòi hỏi Nhà nước phải ban hành quy định pháp luật về
mua bán hàng hóa có tính “đổi mới" và “mở cửa" để hợp đồng được xác lập nhanh
chóng mang lại lợi nhuận tối ưu cho chủ thể, nhưng đồng thời cũng phải đảm bảo
tính chặt chẽ, điều chỉnh chi tiết cho quá trình thiết lập và thực hiện hợp đồng mua
bán hàng hóa, hạn chế thấp nhất những rủi ro và đảm bảo quyền lợi cho thương nhân
Việt Nam.
Năm 2018, Thành phố Hồ Chí Minh đã phê duyệt quy hoạch phát triển ngành
thương mại thành phố đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó, thành phố sẽ
trở thành một trong những trung tâm thương mại, dịch vụ, tài chính quan trọng ở khu
vực Đơng Nam Á, tỉ trọng bán lẻ theo các hình thức phân phối hiện đại đến năm 2025
đạt tối thiểu 50% và đến năm 2030 đạt tối thiểu 60%. Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại
TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) là một đơn vị bán lẻ đã và đang ngày càng phát triển,
trở thành nhà bán lẻ hàng đầu Việt Nam. Co-opxtra là một trong những mơ hình bán lẻ
đang có tiềm năng phát triển trong hệ thống Saigon Co.op.

Trong thực tiễn áp dụng pháp luật về nghĩa vụ giao hàng tại Co-opxtra, bên cạnh
những ưu điểm, việc áp dụng các quy định pháp luật liệu có gặp phải những khó khăn
và hạn chế. Thực tế, một số nội dung liên quan tới giao hàng hiện nay chưa được quy


2


định cụ thể hoặc chưa được quy định, dẫn tới những tranh chấp không mong muốn
giữa các chủ thể trong hợp đồng. Mặt khác, sự hạn chế hiểu biết của các chủ thể kinh
doanh về pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa nói chung cũng như giao hàng là một
nguyên nhân làm giảm hiệu quả trong việc áp dụng pháp luật đối với các quan hệ
phát sinh trong lĩnh vực này.
Từ những lí do nêu trên, việc nghiên cứu đề tài “Pháp luật về nghĩa vụ giao
hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa từ thực tiễn thực hiện tại Đại siêu thị CoopXtra” mang tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. Từ việc đánh giá các quy định
pháp luật và thực trạng áp dụng các quy định làm tiền đề cho việc hoàn thiện pháp
luật trong lĩnh vực này.
2. Tình hình nghiên cứu
Hiện nay có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học liên quan tới hợp đồng mua bán
hàng hóa. Đến nay có khơng ít các cơng trình nghiên cứu, các bài viết phân tích về
hợp đồng mua bán hàng hóa và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán hàng
hóa trong kinh doanh như:
Bài viết “Khái niệm hợp đồng và những nguyên tắc cơ bản của hệ thống pháp
luật hợp đồng Việt Nam” Trần Kiên và Nguyễn Khắc Thu đăng trên Tạp chí Nghiên
cứu Lập pháp số 2+3/2019. Trong bài viết này, các tác giả khẳng định Hợp đồng và
luật hợp đồng là chế định cốt lõi của luật tư nói riêng và của tồn bộ hệ thống pháp
luật nói chung. Do đó, việc xây dựng một cách khoa học khái niệm hợp đồng cũng
như các nguyên tắc cơ bản điều chỉnh nó có ý nghĩa và vai trị quan trọng. Bài viết
này phân tích ba yếu tố cấu thành nên một hợp đồng trong khoa học pháp lý Việt Nam
từ thời Pháp thuộc đến nay và phân tích ba nguyên tắc cơ bản trong pháp luật
Bài viết “Hoàn thiện quy định của pháp luật về hợp đồng thương mại ở Việt
Nam” của Nguyễn Đức Kiên đăng trên Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 23(375)tháng 12/2018. Trong bài viết này, tác giả cho rằng với bối cảnh Bộ luật Dân sự năm


3

2015 là “luật chung” điều chỉnh các quan hệ dân sự theo nghĩa rộng đã sửa đổi một
số quy định liên quan đến hợp đồng và việc Việt Nam tham gia các Hiệp định như

Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam Liên minh châu Âu, Công ước Viên 1980 về mua bán hàng hóa… đã đặt ra yêu cầu
phải sửa đổi pháp luật về hợp đồng thương mại. Sửa đổi pháp luật về hợp đồng thương
mại nhằm phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 và các cam kết quốc
tế để góp phần hồn thiện khung pháp lý về hợp đồng trong nền kinh tế thị trường và
tạo tiền đề cho việc thực thi các cam kết quốc tế.
Bài viết “Kiểm sốt rủi ro trong q trình mua bán hàng hóa từ khâu dự thảo
hợp đồng”” của tác giả Nguyễn Hồi Thu đăng trên Tạp chí nghề luật, số 3 năm
2016. Bài viết này đã đề cập đến các nội dung cần lưu ý nhằm kiểm soát rủi ro trong
q trình mua bán hàng hóa ngay từ khâu dự thảo hợp đồng, gồm; nội dung
của hợp đồng mua bán hàng hóa; vấn đề giao kết và thực hiện hợp đồng; kiểm soát
rủi ro khi giao kết hợp đồng.
Năm 2019, tác giả Đồn Huy Bình đã thực hiện luận văn thạc sĩ Luật học “Giao
kết hợp đồng mua bán hàng hóa theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn các cơng ty chế
biến thuộc tập đồn Than khống sản Việt Nam” tại Viện hàn lâm khoa học xã hội
Việt Nam. Trong luận văn tác giả đề cập đến khái niệm, đặc điểm của hợp đồng mua
bán hàng hóa. Phân tích tình hình thực hiện tại cơng ty chế biến thuộc tập đồn than
khống sản Việt Nam và đưa ra các khó khăn, hạn chế cảu cơng ty từ đây tác giả đã
đưa ra các giả pháp hoàn thiện pháp luật hoàn thiện pháp luật về hợp đồng mua bán
hàng hóa.
Năm 2019, tác giả Nguyễn Thị Ly Na đã thực hiện luận văn thạc sĩ Luật học
“Thực hiện hợp đồng trong hoạt động thương mại ở Việt Nam hiện nay”, tại trường
Trường Đại học Luật, Đại học Huế. Trong luận văn tác giả đã đề cập các khái niệm,


4

đặc điềm, nội dung của hợp đồng thương mai, phân tích tình hình thực hiện hợp đồng
thương mại tại Việt Nam từ đó tác giả đã đưa ra hướng hồn thiện pháp luật.
Năm 2016, tác giả Đinh Ngọc Thương đã thực hiện luận văn thạc sĩ Luật học
“Hợp đồng mua bán hàng hóa trong kinh doanh thương mại vơ hiệu theo pháp luật

Việt Nam” tại trường Đại học Luật Huế, Thừa Thiên Huế. Trong luận văn tác giả đã
đề cập đến các khái niệm, đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa và hợp đồng
mua bán hàng hóa vơ hiệu từ đây tác giả đã đưa ta các nhu cầu về giải pháp hoàn
thiện và tổ chức thực hiện pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa.
Bài viết “Trách nhiệm pháp lý khi vi phạm hợp đồng thương mại” của Nguyễn
Quốc Trưởng đăng trên Tạp chí Tịa án năm 2019. Trong phạm vi bài viết này tác giả
đề cập khái quát, cơ bản nhất về trách nhiệm pháp lý vi phạm hợp đồng thương mại
để giúp cho mỗi chúng ta có nhìn hàng sâu sắc hơn, đúng đắn hơn về vấn đề này để
áp dụng vào thực tiễn giải quyết tranh chấp hợp đồng kinh doanh thương mại.
Bài viết “Những lưu ý đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong thực tiễn áp
dụng công ước viên 1980” của Nguyễn Thị Cẩm Thủy và Hoàng Phương Dung đăng
trên Tạp chí Ngân hàng năm 2019. Hai tác giả này cho rằng việc gia nhập Công ước
Viên đã đánh dấu một mốc mới quan trọng của Việt Nam trong việc tăng cường mức
độ hội nhập của Việt Nam với nền kinh tế thế giới, góp phần tạo điều kiện cho các
doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và sử dụng một khung pháp lý chung, cơng bằng và
an tồn để thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Tuy nhiên, theo thống kê
của Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) cuối năm 2016, có tới 80 - 90%
doanh nghiệp Việt Nam chưa hiểu về Công ước Viên, như vậy, chừng nào doanh Việt
Nam còn chưa nhận thức rõ về sự tồn tại và thấu hiểu nội dung của Cơng ước Viên
thì đối với họ, Cơng ước Viên khơng khác gì nguồn luật nước ngồi và bản thân doanh
nghiệp sẽ vấp phải những khó khăn, rủi ro và bỡ ngỡ khi Công ước Viên được áp
dụng. Bài báo này phân tích sự khác biệt giữa Cơng ước Viên và Luật Thương mại


5

Việt Nam và đưa ra các lưu ý đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi áp dụng Công
ước Viên cũng như các khuyến nghị đối với các ban, ngành nhà nước, các tổ chức
Hiệp Hội trong việc nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp Việt Nam về Công ước
Viên.

Những cơng trình của các tác giả kể trên đã đề cập từ nhiều góc độ và phạm vi
nghiên cứu khác nhau, là nguồn tài liệu tham khảo quan trọng trong quá trình thực
hiện đề tài. Điểm chung của những cơng trình nghiên cứu nêu trên đều tiếp cận hợp
đồng mua bán hàng hóa theo hướng khái quát về các nội dung của hợp đồng mà khơng
đi sâu phân tích và tìm hiểu kỹ một khía cạnh của nội dung hợp đồng mua bán hàng
hóa. Vì vậy, việc tập trung giải quyết vấn đề giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng
hóa của luận văn dường như là hướng tiếp cận mới mẻ mà trước nay chưa có cơng
trình nghiên cứu nào thực hiện.
3. Mục tiêu của đề tài
3.1. Mục tiêu tổng quát
Mục tiêu tổng quan của Luận văn là tìm hiểu những quy định pháp luật của hợp
đồng mua bán hàng hóa hiện nay. Dựa trên cơ sở đó, tác giả xem xét việc áp dụng
quy định pháp luật để thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa trên thực tế tại Đại siêu
thị Co-opXtra với các đối tác và khách hàng. Từ những thực tế đó, tác giả sẽ đánh giá
và đưa ra những kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật Việt Nam về nghĩa
vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa, kiến nghị giúp hoàn thiện các quy
định của pháp luật Việt Nam về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng
hóa và giải pháp năng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong
hợp đồng mua bán hàng hóa tại đơn vị.
3.2 Mục tiêu cụ thể
Để đạt được mục tiêu tổng quan đã nêu trên, các mục tiêu cụ thể của luận văn
được xác định cụ thể như sau:


6

Thứ nhất làm rõ những vấn đề lý luận về nghĩa vụ giao hàng trong HĐMBHH.
Thứ hai làm rõ các quy định của pháp luật hiện hành về giao hàng trong
HĐMBHH.
Thứ ba khảo sát thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật hiện hành về

giao hàng trong HĐMBHH tại đại siêu thị Co-opxtra, từ đó phát hiện những hạn chế,
bất cập trong các quy định của pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật liên quan đến
thực hiện nghĩa vụ giao hàng.
Thứ tư Đề xuất hướng hoàn thiện các quy định của pháp luật và giải pháp nâng
cao hiệu quả thực thi nghĩa vụ giao hàng trong HĐMBHH tại Việt Nam.
4. Câu hỏi nghiên cứu
4.1. Câu hỏi nghiên cứu
Nghiên cứu này được thực hiện để trả lời cho câu hỏi sau:
(i) Nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng là gì?
(ii) Pháp luật hiện nay đã có những quy định gì về nghĩa vụ giao hàng trong
HĐMBHH?
(iii) Thực tiễn thực hiện pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong HĐMBHH tại
đại siêu thị Co-opxtra có phát sinh những vướng mắc bất cập gì? Vướng mắc, bất cập
đó là do nguyên nhân từ pháp luật hay do thực hiện pháp luật
iv) Từ những bất cập trong thực tiễn thực hiện pháp luật về nghĩa vụ giao hàng
trong HĐMBHH từ thực tiễn tại đại siêu thị Co-opxtra phải được khắc phục như thế
nào?
4.2. Giả thuyết nghiên cứu
Mặc dù pháp luật hiện hành đã có những quy định về nghĩa vụ giao hàng trong
HĐMBHH song qua thực tiễn thực hiện tại ở siêu thị Co-opxtra cho thấy vẫn còn
nhiều vướng mắc, bất cập cần phải hoàn thiện.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu


7

5.1. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quy định của pháp luật về nghĩa vụ giao
hàng trong HĐMBHH. Thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về nghĩa vụ giao hàng
trong HĐMBHH thực tiễn thực hiện tại Đại siêu thị Co-opxtra.

5.2. Phạm vi nghiên cứu
5.2.1. Phạm vi về nội dung
Trong luận văn, tác giả tập chung giải quyết các vấn đề lý luận về nghĩa vụ giao
hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa, các quy định của pháp luật về nghĩa vụ giao
hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa. Luận văn nghiên cứu tập trung chủ yếu trong
phạm vi những quy định của Bộ luật dân sự Việt Nam 2015 và Luật Thương mại
2005, phân tích đối chiếu giữa qui định của pháp luật Việt Nam hiện hành với quy
định pháp luật trước đó về cùng vấn đề.
5.2.2. Giới hạn về khơng gian và thời gian
- Tác giả lấy đối tượng nghiên cứu, khảo sát và liên hệ thực tiễn tại đại siêu thị
Co-opxtra.
- Nghiên cứu được thực hiện trong thời gian từ năm 2017 đến nay (Bộ luật dân
sự 2015 có hiệu lực)
6. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:
- Phương pháp hệ thống hố, phân tích, tổng hợp để làm rõ những vấn đề lý
luận về nghĩa vụ giao hàng trong HĐMBHH. Các phương pháp này được sử dụng tại
chương 1 của luận văn.
- Phương pháp hệ thống pháp luật, phân tích luật viết để làm rõ các quy định
của pháp luật hiện hành về nghĩa vụ giao hàng trong HĐMBHH và phương pháp phân
tích huống, vụ việc để khảo sát thực tiễn thực hiện các quy định của pháp luật hiện


8

hành về nghĩa vụ giao hàng trong HĐMBHH tại Đại siêu thị Co-opxtra. Các phương
pháp này được sử dụng tại chương 2 của luận văn.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp để đề xuất hướng hoàn thiện các quy định
của pháp luật về giao hàng trong HĐMBHH tại Việt Nam. Các phương pháp này
được sử dụng tại chương 3.

7. Đóng góp của đề tài
Luận văn hồn thành sẽ là một nguồn tham khảo cho người nghiên cứu và học
tập về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa
Ý nghĩa khoa học: Luận văn là một cơng trình khoa học góp phần bổ sung lý
luận pháp luật về HĐMBHH (tập trung giao hàng trong HĐMBHH). Làm rõ các khái
niệm pháp luật, quan điểm lý luận và mối quan hệ giữa chấp hành pháp luật và ý thức
pháp luật trong việc tổ chức, thực hiện HĐMBHH. Luận văn đã trình bày một cách
có hệ thống tồn diện những vấn đề về giao hàng trong HĐMBHH. Thơng qua việc
phân tích thực tiễn áp dụng tại đại siêu thị Co-opxtra và lập luận khoa học để góp
phần bổ sung vào hoạt động nghiên cứu pháp luật về giao hàng trong HĐMBHH hiện
nay ở nước ta. Kết quả nghiên cứu và phân tích trong Luận văn là cơ sở xây dựng,
hồn thiện pháp luật HĐMBHH nói chung và pháp luật về giao hàng trong HĐMBHH
ở Việt Nam trong thời gian tới.
Ý nghĩa thực tiễn: Những phân tích, kết luận và đề xuất mà Luận văn nêu ra đều
được xây dựng trên cơ sở khoa học pháp lý gắn liền với thực tiễn thực hiện HĐMBHH
tại đại siêu thị Co-opxtra. Trong điều kiện thực tế hiện nay, việc thực thi pháp luật về
giao hàng trong HĐMBHH còn kém hiệu quả, các vi phạm hợp đồng xảy ra thường
xuyên, gây thiệt hại cho các bên tham gia địi hỏi phải nhanh chóng hồn thiện pháp
luật, nâng cao hiệu quả thực hiện hợp đồng, bảo đảm lợi ích của các chủ thể tham gia.
Kết quả nghiên cứu của Luận văn cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham
khảo phục vụ giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học về thực hiện pháp luật


9

HĐMB hàng hóa, đặc biệt pháp luật về giao hàng trong HĐMBHH. Là nguồn tham
khảo góp phần vào việc nghiên cứu ban hành các văn bản pháp luật về HĐMBHH
nói chúng và pháp luật về pháp luật về giao hàng trong HĐMBHH nói riêng cũng
như q trình xây dựng và hoàn thiện pháp luật về hợp đồng liên quan.
8. Bố cục của đề tài

Đề tài Pháp luật về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa
từ thực tiễn thực hiện tại Đại siêu thị Co-opXtra” được thực hiện gồm ba phần
gồm: Phần mở đầu, Phần nội dung và Phần kết luận. Ở phần nội dung, luận văn cấu
trúc gồm ba chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về nghĩa vụ giao hàng trong hợp
đồng mua bán hàng hóa
Chương 2: Thực trạng pháp luật điều chỉnh về nghĩa vụ giao hàng trong hợp
đồng mua bán hàng hóa từ thực tiễn tại siêu thị Co-opxtra
Chương 3: Hoàn thiện các quy định của pháp luật và giải pháp nâng cao hiệu
quả thực thi nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa tại siêu thị Coopxtra


10

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGHĨA
VỤ GIAO HÀNG TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA
1.1. Khái quát về hợp đồng mua bán hàng hóa
 Khái niệm hợp đồng mua bán hàng hóa
Trong bối cảnh nền kinh tế đang phát triển hợp đồng mua bán hàng hóa là loại
hợp đồng được sử dụng thơng dụng nhất hiện nay, được điểu chỉnh bởi Bộ luật dân
sự 2015 và Luật thương mại 2005. Tuy nhiên Luật thương mại chưa đưa ra điều luật
cụ thể quy định khái niệm về hợp đồng mua bán hàng hóa nhưng có thể dựa vào Điều
430 Bộ luật dân sự 2015, Điều 25 Luật thương mại 2005 để đưa ra bản chất của hợp
đồng mua bán hàng hóa là một dạng cụ thể của hợp đồng mua bán tài sản.
Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015: “Hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa
thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và
bên mua trả tiền cho bên bán.”. Bên bán là người có tài sản là chủ sở hữu đem bán
tài sản cho bên mua, bên mua sẽ trả cho bên bán một số tiền tương ứng với tài sản đó
mà hai bên đã thoải thuận.

Theo quy định của Luật thương mại 2005 mua bán hàng hóa là hoạt động thương
mại, bên bán có nghĩa vụ giao hàng đồng thời chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho
bên mua và nhận thanh tốn từ bên mua. Bên mua có nghĩa vụ nhận hàng, nhận quyền
sở hữu hàng hóa và thanh tốn cho bên bán theo sự thỏa thuận của hai bên.
Như vậy ta có thể hiểu hợp đồng mua bán hàng hóa là sự thỏa thuận của các bên
làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia. Theo hợp đồng bên bán có
nghĩa vụ chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua cịn bên mua có nghĩa vụ
thanh toán cho bên bán. Nội dung của hợp đồng mua bán hàng hóa tùy thuộc vào sự


11

thỏa thuận của các bên và phải không vi phạm điều cấm của Luật, không trái với đạo
đức xã hội.
 Đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa
Hợp đồng mua bán hàng hóa có bản chất giống hợp đồng mua bán tài sản đều
thỏa thuận giữa các chủ thể nhầm xác lập quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia
hợp đồng:
Hợp đồng mua bán hàng hóa là hợp đồng song vụ:1 trong hợp đồng mua bán
hàng hóa các bên tham gia có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ với nhau. Những nghĩa vụ
hai bên thực hiện liên quan mật thiết với nhau.
Hợp đồng mua bán hàng hóa là hợp đồng ưng thuận:2 hợp đồng được coi là đã
giao kết khi hai bên đã thỏa thuận xong các điều khoản cơ bản, thời điểm hợp đồng
có hiệu lực khơng phụ thuộc vào thời điểm bàn giao hàng hóa, việc bàn giao hàng
được coi là hành động của bên bán trong việc thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng mua
bán hàng hóa đã có hiệu lực.
Hợp đồng mua bán hàng hóa là hợp đồng mang tính đền bù:3 một bên trong hợp
đồng mua bán hàng hóa sau khi thực hiện nghĩa vụ với đối phương sẽ nhận được lợi
ích và ngược lại. Trong hợp đồng mua bán bên bán thực hiện nghĩa vụ giao hàng sẽ
nhận lại một khoản lợi ích từ bên mua tương đương với số hàng hóa đã giao.

Ngồi ra hợp đồng mua bán hàng hóa cịn có các đặc điểm riêng biệt khác xuất
phát từ bản chất thương mại của hành vi mua bán hàng hóa như sau:
Đặc điểm về chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa trong thương mại: là điểm
khác biệt với chủ thể hợp đồng mua bán tài sản trong dân sự. Chủ thể tham gia giao
1
Những vấn đề pháp lý về giao nhận và thanh toán trong hợp đồng mua bán hàng hóa ThS. Vũ Thị Thanh
Huyền (2017 )
2
Những vấn đề pháp lý về giao nhận và thanh toán trong hợp đồng mua bán hàng hóa ThS. Vũ Thị Thanh
Huyền (2017 )
3
Những vấn đề pháp lý về giao nhận và thanh tốn trong hợp đồng mua bán hàng hóa ThS. Vũ Thị Thanh
Huyền (2017 )


12

kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa là thương nhân và chủ thể còn lại là
thương nhân hoặc có thể khơng phải là thương nhân. Theo quy định của Bộ luật dân
sự thì chủ thể hợp đồng mua bán tài sản là cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy
đủ, hộ gia đình, tổ hợp tác, pháp nhân thương mại, pháp nhân phi thương mại (cơ
quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân; tổ chức chính trị; tổ chức kinh tế; tổ chức
xã hội - nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, doanh nghiệp xã hội và các tổ chức
phi thương mại khác).4
Chính vì vậy, thương nhân là chủ thể thực hiện hoạt động thương mại và để thực
hiện hoạt động thương mại cần đáp ứng những yêu cầu nhất định theo quy định của
pháp luật. Xuất phát từ yêu cầu điều kiện chủ thể của hoạt động thương mại nên các
bên chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa phải là thương nhân hoặc trong một số
trường hợp chỉ cần bên bán là thương nhân. Trong quan hệ mua bán hàng hóa thì bên
bán phải là thương nhân để thực hiện cơng việc bán hàng hóa và bên mua hàng có thể

là thương nhân hoặc khơng là thương nhân có nhu cầu mua hàng hóa để bán lại kiếm
lời hoặc mua hàng để đáp ứng các nhu cầu cho công việc, cuộc sống của mình.
Theo quy định của pháp luật hình thức của hợp đồng mua bán hàng hóa được
thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể. Trong một
số trường hợp cụ thể được pháp luật quy định phải lập thành văn bản 5 ( ví dụ: Hợp
đồng mua bán hàng hóa quốc tế theo quy định tại Điều 27 Luật thương mại 2005).
Hình thức của hợp đồng là cách thể hiện và ghi nhận ý chí của các bên trong việc
giao kết hợp đồng về nguyên tắc, các bên tự do lưa chọn hình thức của hợp đồng trừ
trường hợp pháp luật có quy định thì các bên tham gia hợp đồng phải tuân thủ. Ghi
nhận rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ hợp đồng. Hình thức
của hợp đồng được lập thành văn bản có nghĩa rất quan trọng trong giao dịch giữa

4
5

Điều 75,76 Bộ Luật dân sự 2015
Điều 20 Luật thương mại 2005


13

các bên nó sẽ là cơ sở pháp lý rõ ràng để các bên xem xét thực hiện đúng, đầy đủ hợp
đồng, đồng thời là tài liệu pháp lý quan trọng để cơ quan cồ thẩm quyền giải quyết
tranh chấp phát sinh từ hợp đồng đó.
Về đối tượng của HĐMBHH có đối tượng là hàng hóa.6 Theo một cách hiểu
thơng thường thì hàng hóa là sản phẩm lao động của con người, được tạo ra nhằm
mục đích thỏa mãn nhu cầu của con người.
Về nội dung của HĐMBHH thể hiện quyền và nghĩa vụ của các bên khi tham
gia hợp đồng. Các điều khoản trong hợp đồng do hai bên tự thỏa thuận thể hiện quyền
và nghĩa vụ của các bên theo đó bên bán có nghĩa vụ giao hàng chuyển tiền hàng hóa

cho bên mua và nhận tiền. Bên mua có nghĩa vụ nhận hàng và thanh tốn tiền cho
bên bán.7
Theo quy định tại Điều 11 của Công ước Viên 1980 về hợp đồng mua bán hàng
hóa quốc tế CISG cơng nhận ngun tắc tự do về hình thức hợp đồng, nghĩa là hợp
đồng mua bán hàng hóa khơng nhất thiết phải bằng văn bản mà có thể được thành lập
bằng lời nói, bằng hành vi và có thể được chứng minh bằng mọi cách kể cả bằng nhân
chứng.

1.2. Khái quát về nghĩa vụ giao hàng trong hợp đồng mua bán hàng hóa
1.2.1. Khái niệm của nghĩa vụ giao hàng
Trong quan hệ hợp đồng mua bán ta thấy rằng các bên khi tham gia đều hướng
đến một mục đích nhất định. Song với mục đích của các bên đang hướng tới có đạt
được hay khơng cịn phụ thuộc vào khơng những ý chí của các bên mà cịn phụ thuộc
vào bên có nghĩa vụ có thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ hay không. Trong quan hệ
hợp đồng này vấn đề được các bên quan tâm nhiều nhất là vấn đề thực hiện nghĩa vụ,
tất cả các vấn đề khác liên quan đến hợp đồng cũng chủ yếu và vấn đề nghĩa vụ và
6
7

Trang 20, Giáo trình Luật thương mại II, Trường Đại học Luật Hà Nội -2015
Trang 21, Giáo trình Luật thương mại II, Trường Đại học Luật Hà Nội -2015


14

thực hiện nghĩa vụ. Ngay cả căn cứ để quy trách nhiệm hay miễn trách nhiệm do vi
phạm hợp đồng cũng chủ yếu liên quan đến vấn đề nghĩa vụ và xuất phát từ nghĩa vụ.
Bản chất trong quan hệ hợp đồng việc tạo lập nghĩa vụ và thực hiện nghĩa vụ, bắt đầu
bằng nghĩa vụ và kết thúc bởi sự hoàn thành nghĩa vụ.
Theo quy định tại Điều 274 Bộ luật dân sự 2015 quy định nghĩa vụ là: “Nghĩa

vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (sau đây gọi chung là bên có nghĩa vụ)
phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện cơng
việc hoặc khơng được thực hiện cơng việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều
chủ thể khác (sau đây gọi chung là bên có quyền).”. Nghĩa vụ là mối quan hệ phát
sinh giữa một hay nhiều chủ thể phải làm hoặc thực hiện một số công việc bằng hành
vi cụ thể hoặc không được làm một số cơng việc, hành vi vì lợi ích của một hoặc
nhiều chủ thể khác. Nghĩa vụ thể hiện sự ràng buộc giữa các bên có liên quan trong
một mối quan hệ cụ thể phản ánh trách nhiệm của một chủ thể- một cá nhân, một tập
thể với những việc phải làm trong điều kiện xã hội cụ thể và tình hình kinh tế xã hội
nhất định tại một thời điểm nhất định. Hiện nay, nghĩa vụ được phổ biến trong nhiều
lĩnh vực dân sự nhất là trong hợp đồng dân sự (hợp đồng mua bán, hợp đồng vay
mượn, …)
Mua bán hàng hóa trong thương mại là một trong những hoạt động chủ yếu
của thương nhân thực hiện để chuyển giao hàng hóa và quyền sở hữu hàng hóa cho
bên mua và bên bán có nghĩa vụ thanh tốn cho bên bán. Mua bán hàng hóa có thể
diễn ra trực tiếp giữa bên mua và bên bán hoặc thông qua chủ thể trung gian để thiết
lập quan hệ mua bán hàng hoá. Khi giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa các bên tự
thoả thuận với nhau về những nội dung như: hàng hoá, thời điểm giao hàng hố, địa
điểm giao hàng hóa, giao hàng, phương thức thanh toán, giá cả mua bán hàng hoá,
thời điểm chuyển rủi ro đối với hàng hố,…Theo đó, giao hàng có thể hiểu là một
trong những hoạt động không thể thiếu trong khi thực hiện hợp đồng. Giao hàng là