TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC – MÔI TRƯỜNG
ĐỀ TÀI: ĐỘC CHẤT HỌC TRONG NGHÀNH Y TẾ
GVHD : PHAN THỊ PHẪM
SVTH: TRẦN THỊ KIM ANH
LÊ TRỌNG QUYẾT
HOÀNG ĐÌNH SĨ
TRẦN VĂN SƠN
Lời Mở Đầu
Hiện nay vấn đề rác thải y tế đang là một trong
những mối quan tâm Hàng đầu của nghành môi
trường . Lượng rác thải y tế mổi ngày một tăng
Nhanh việc xử lí rác thải lại không được quan tâm
đúng mức gây ảnh hưởng Đến môi trường đất ,
nước, không khí ngày càng trầm trọng. Bên cạnh
đó, Việc sử dụng thuốc không đúng liều lượng cũng
là một nguyên nhân gây Nhiễm độc, làm việc trong
điều kiện môi trường có nhiều tác nhân gây độc
Như các phòng điều chế thuốc , các phòng chụp x-
quang… nhóm chúng tôi Sẽ thuyết trình vấn đề
rác thải y tế
Khái niệm về chất thải y tế

Là chất thải phát sinh trong các hoạt động y tế:

Khám chữa bệnh

Chăm sóc

Xét nghiệm


Phòng bệnh

Nghiên cứu

Đào tạo
Chất thải y tế được sản sinh ra từ…

Các bệnh viện

Các phòng khám đa khoa

Các cơ sở, phòng khám răng,
chuyên khoa nha

Các phòng xét nghiệm, thí
nghiệm

Các trung tâm, viện nghiên
cứu y tế

Thực nghiệm trên động vật

Ngân hàng máu

Các khu điều dưỡng

Nhà xác

Trung tâm khám nghiệm tử
thi


Các cơ sở sản xuất dược
phẩm
Con Đường Xâm Nhập Và Cơ Chế Gây Độc
Con Đường Xâm Nhập Và Cơ Chế Gây Độc
I . Con đường xâm nhập
. Qua đường hô hấp : là đường tiếp xúc, trao đổi với môi trường một cách
Tự nhiên và quan trọng nhất của con người .
. Qua đường da : chũ yếu qua da, tuyến bã và các tuyến khác
. Qua đường tiêu hóa
. Qua đường mắt
II . Cơ chế gây độc
. Các kiểu tác động của chất độc
. Tác động cục bộ : là tác động chĩ xãy ra ở nơi nó tiếp xúc với cơ thể như qua
da , qua mắt ,đường hô hấp ,đường tiêu hóa….
. Tác động cục bộ : là tác động của chất độc xảy ra ở xa điễm tiếp xúc ban
đầu ,chất độc vào máu và được chuyển đi khắp cơ thể , nó có thể tác động
đến một hay nhiều cơ quan của cơ thể , gây ra các triệu chứng hay hội chứng
gây độc …
Những người có nguy cơ cao

Bác sĩ

Điều dưỡng

Nha sĩ

Các nhà trị liệu

Y tá


Hộ lý

Nhân viên xét nghiệm

Cán bộ kỹ thuật

vd nhân viên Xquang

Nhân viên thu gom chất
thải

Trong bệnh viện/ cơ sở y tế

Nhân viên vận chuyển

Nhân viên xử lý ở khâu cuối

Bệnh nhân

Người nhà, khách đến thăm

Những người bới rác

Cộng đồng

Môi trường
Các nguy cơ về mặt Y Tế Công Cộng


HIV/AIDS

Viêm gan virut B&C

Các bệnh viêm nhiễm đường ruột

Các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp

Viêm nhiễm qua truyền máu

Viêm nhiễm da

Ảnh hưởng phóng xạ

…
Phân loại chất thải y tế

Chất thải lâm sàng

Chất thải phóng xạ

Chất thải hoá học

Chất thải sinh hoạt
Chất thải lâm sàng: 5 nhóm

Nhóm A: là chất thải nhiễm khuẩn như :vật liệu thấm máu, thấm dịch
,các chất bài tiết của người bệnh ,Băng, gạc, bông, găng tay, bột bó, dây
truyền máu, v.v


Nhóm B: các vật sắc nhọn như: bơm tiêm, kim tiêm ,lưỡi, cán dao mổ,
đinh mổ, các ống tiêm, mảnh thuỷ tinh vỡ ,các vật có thể gây ra vết cắt,
chọc thủng

Nhóm C: chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao từ các phòng xét nghiệm
như: găng tay,lam kính, ống nghiệm ,bệnh phẩm sau khi nuôi cấy, sinh
thiết ,túi đựng máu ,v.v

Nhóm D: chất thải dược phẩm như: dược phẩm quá hạn ,dược phẩm bị
nhiễm khuẩn ,dược phẩm không còn nhu cầu sử dụng, thuốc gây độc tế
bào

Nhóm E: các mô và cơ quan người, động vậtnhư :tất cả các mô của cơ
thể ,các cơ quan: chân tay, rau thai, bào thai ,xác súc vật
Chất thải phóng xạ

Phát sinh từ các hoạt động chẩn đoán, hoá trị liệu và
nghiên cứu

Chất thải phóng xạ rắn:

các vật liệu sử dụng trong xét nghiệm, chẩn đoán, điều trị (ống
tiêm, bơm kim tiêm, ống nghiệm, chai lọ đựng chất phóng xạ )

Chất thải phóng xạ lỏng: phát sinh trong quá trình chẩn
đoán, điều trị:

nước tiểu của người bệnh, nước xúc rửa các dụng cụ có chứa
phóng xạ


Chất thải phóng xạ khí:

các chất khí dùng trong lâm sàng, các khí thoát ra từ các kho chứa
chất phóng xạ
Chất thải hoá học

Bao gồm các chất thải rắn, lỏng, khí, gồm 2 loại:

chất thải hoá học không gây nguy hại: đường, axit béo,
một số muối vô cơ, hữu cơ

chất thải hoá học nguy hại:

formaldehyd (ướp xác, bảo quản mẫu xét nghiệm)

các hoá chất quang hoá học (tráng phim Xquang)

các dung môi

oxit etylen (tiệt khuẩn các thiết bị y tế, có thể gây ung thư ở người)

các chất hoá học hỗn hợp (dung dịch làm sạch và khử khuẩn)
Chất thải sinh hoạt
. Chất thải không bị nhiễm các yếu tố nguy hại
. Phát sinh từ các buồng bệnh , phòng làm việc hành
lang…
. Gồm : giấy báo ,tài liệu , vật liệu đóng gói , thùng
cát tông , túi ni lông , vật liệu gói thực phẫm , thức
ăn dư thừa của người bệnh
. Chất thải từ ngoại cảnh : lá cây , rác

Các chất thải y tế nguy hại có thể…

Độc

Ăn mòn

Dễ cháy

Dễ phản ứng

Dễ nổ

Gây độc tới gen

Lây nhiễm, bao gồm

HIV/AIDS

Viêm gan

v.v
Quy trình thu gom, lưu giữ chất
thải rắn tại các cơ sở y tế

Nguyên tắc thu gom:

Phân loại được thực hiện ngay từ lúc phát sinh

Sau khi phân loại: chất thải được đựng trong các túi, thùng theo
đúng quy định


Không được để lẫn chất thải y tế nguy hại vào chất thải sinh hoạt

Màu túi, hộp, thùng đựng chất thải

màu vàng: đựng chất thải lâm sàng, bên ngoài có biểu tượng
nguy hại

màu xanh: đựng chất thải sinh hoạt

màu đen: đựng chất thải hoá học, chất thải phóng xạ, thuốc gây
độc tế bào
Màu sắc của các thùng đựng chất
thải
Tận dụng các vỏ hộp làm dụng cụ chứa chất thải
sắc nhọn
Nơi đặt các dụng cụ chứa chất thải

Cần được định rõ trong khoa, phòng

Mỗi khoa, phòng cần có nơi lưu giữ các dụng cụ chứa
chất thải theo từng loại

Đặt gần với nơi phát sinh:

buồng thủ thuật

buồng thay băng

buồng tiêm


buồng đỡ đẻ

buồng bệnh

buồng xét nghiệm

hành lang, v.v
Nơi đặt các dụng cụ chứa chất thải
Thu gom ngay tại nơi phát sinh chất thải, 1
BV lớn tại tp. Hà Nội
Lưu giữ chất thải trong các cơ sở y tế

Nơi lưu giữ:

Lưu giữ riêng chất thải nguy hại và chất thải sinh hoạt

Cách xa khu điều trị, khu ăn uống, lối đi

Có đường dành cho xe chuyên chở từ bên ngoài đến

Có mái che, có hàng rào bảo vệ, có khoá

Có hệ thống thoát nước, nền không thấm, thông khí tốt

Thời gian lưu giữ:

Đối với BV: thời gian lưu giữ tối đa là 48h

Đối với các cơ sở y tế nhỏ: chất thải nhóm A, B, C, D cần được buộc

trong các túi quy định, buộc kín miệng, không được lưu giữ quá 1
tuần. Chất thải nhóm E: phải chôn lấp hoặc thiêu đốt ngay
Vận chuyển ra ngoài cơ sở y tế
Vận chuyển:
Các cơ sở y tế ký kết hợp đồng vận chuyển và tiêu huỷ chất thải y
tế với các công ty môi trường
Phương tiện chuyên chở chất thải y tế không dùng vào mục đích
khác và được làm vệ sinh sau mỗi lần vận chuyển

Đảm bảo an toàn, tránh không được rơi vãi ra ngoài

Cơ sở phải có hệ thống sổ sách theo dõi lượng chất thải
phát sinh, phiếu theo dõi lượng chất thải được chuyển đi và
tiêu huỷ hàng ngày
Xử lý ban đầu

Một số chất thải y tế nguy hại yêu cầu phải được xử lý
ban đầu:

chất thải lâm sàng có nguy cơ nhiễm khuẩn cao cần được xử
lý ban đầu

các vật liệu, dụng cụ sau khi tiếp xúc với người bệnh
HIV/AIDS/bệnh lây truyền qua đường tình dục, đờm của
người bệnh lao, v.v

Phương pháp xử lý ban đầu:

đun sôi


khử khuẩn bằng hoá chất

tiệt khuẩn bằng hơi nóng khô hoặc hơi nóng ẩm
Tiêu huỷ

Xử lý ban đầu trước khi tiêu huỷ

Thiêu đốt là phương pháp tốt nhất

Thiêu đốt ở nhiệt độ cao để làm giảm nguy cơ gây ô nhiễm không khí

Chôn lấp hợp vệ sinh
Xử lý nước thải và chất thải khí

Tại mỗi bệnh viện cần có hệ thống thu gom và xử lý nước thải đồng bộ

Khi được thải ra ngoài, nước thải phải đạt tiêu chuẩn hiện hành của Việt
Nam

Khí thải khi được thải ra ngoài cũng cần đảm bảo tiêu chuẩn hiện hành
của Việt Nam
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe