MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ...........................................................................................
CHƯƠNG I .............................................................................................. 5
TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG PHANH ............................................. 5
I. CÔNG DỤNG PHÂN LOẠI YÊU CẦU ........................................... 5
1. Công dụng ....................................................................................... 5
2. Phân loại ......................................................................................... 5
3. Yêu cầu ........................................................................................... 5
II. KẾT CẤU CỦA HỆ THỐNG PHANH ............................................ 6
1. Cơ cấu phanh .................................................................................. 6
2. Dẫn động phanh ............................................................................ 13
CHƯƠNG II .......................................................................................... 23
TÍNH TỐN HỆ THỐNG PHANH.................................................... 23
I. GIỚI THIỆU VỀ XE THAM KHẢO (HUYNDAI 11 TẤN) VÀ
LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ.................................................. 23
1. Các thông số cơ bản về xe Huyndai Error! Bookmark not defined.

2. Giới thiệu về hệ thống phanh xe huyndai 11 tấnError! Bookmark not defined
2.1. Sơ đồ bố trí chung của hệ thống phanh xe Huyndai 11 tấn....... 25
2.2. Máy nén khí ............................................................................... 27
2.3. Bộ điều chỉnh áp suất................................................................. 28
2.4. Van an toàn ................................................................................ 28
2.5. Cơ cấu phanh ............................................................................. 30
3. Lựa chọn phương án thiết kế ........... Error! Bookmark not defined.
3.1. Đặt vấn đề .................................................................................. 30
1
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


3.2. Phương án thiết kế ..................................................................... 31
II. TÍNH TỐN CƠ CẤU PHANH .................................................... 34

1.Xác định mômen sinh ra ở các cơ cấu phanh ................................ 34
2. Xác định lực tác dụng lên guốc phanh bằng phương pháp họa đồ35
3. Kiểm tra hiện tượng tự xiết........................................................... 40
4. Xác định các kích thước má phanh............................................... 41
5. Tính bền một số chi tiết ................................................................ 44
III.TÍNH TỐN DẪN ĐỘNG PHANH .............................................. 56
1.Tính tốn dẫn động phần thủy lực ................................................. 56
2. Tính tốn dẫn động phần khí nén ................................................. 60
CHƯƠNG III ......................................................................................... 71
QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ GIA CÔNG CHẾ TẠO....................... 71
CHI TIẾT THIẾT KẾ .......................................................................... 71
I. PHÂN TÍCH ..................................................................................... 71
1. Chức năng làm việc của chi tiết.................................................... 72
2. Điều kiện làm việc của piston....................................................... 72
III. CÁC NGUN CƠNG CƠ BẢN ................................................. 72
1. Ngun cơng 1: Phay mặt đầu mặt đầu thứ nhất .......................... 72
2. Nguyên công 2: Khoan lỗ Ф15 và Ф10 ........................................ 75
3. Nguyên công 3: Tiện bề mặt làm việc của piston màng .............. 79
4. Nguyên công 4: kiểm tra .............................................................. 81

2
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


CHƯƠNG IV ......................................................................................... 81
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG HỆ THỐNG PHANH .............................. 81
I. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ............................................................... 81
1. Khi xe chưa nổ máy ...................................................................... 81
2. Khi xe nổ máy ............................................................................... 81
3. Khi xe đang chạy trên đường........................................................ 82

4. Chú ý khi sử dụng hệ thống phanh ............................................... 82
II. ĐIỀU CHỈNH HỆ THỐNG PHANH ............................................. 83
1. Điều chỉnh phanh dừng ................................................................. 83
2. Điều chỉnh hành trình tự do bàn đạp ............................................ 83
3. Điều chỉnh khe hở giữa má phanh và trống phanh của phanh cơng
tác .............................................................................................................. 83
4. Xả khơng khí (xả air) trong hệ thống dẫn động bằng thuỷ lực .... 84
III. NHỮNG HƯ HỎNG CỦA HỆ THỐNG PHANH TRONG QUÁ
TRÌNH SỬ DỤNG....................................................................................... 84
1. Bàn đạp phanh bị hẫng do các nguyên nhân chính sau đây ......... 84
2. Phanh ăn đột ngột ......................................................................... 86
3. Phanh bị dính dầu ......................................................................... 89
4. Phanh bị ướt .................................................................................. 89
5. Má phanh bị mòn nhiều ................................................................ 90
6. Các bề mặt má phanh không ép hết vào trống phanh ................... 90
7. Phanh không tác dụng hay không làm việc ở một bánh xe .......... 90
8. Có tiếng kêu trong trống phanh .................................................... 91

3
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


9. Mức dầu phanh bị giảm liên tục ................................................... 90
10. Phanh xiết (bó phanh) do ............................................................ 90
KẾT LUẬN ................................................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO

4
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn



CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG PHANH
I. CÔNG DỤNG PHÂN LOẠI YÊU CẦU
1. Công dụng
Hệ thống phanh dùng để làm dừng hẳn sự chuyển động của Ơtơ hoặc
làm giảm bớt tốc độ của ơtơ khi đang chuyển động, ngồi ra cịn để giữ cho
ơtơ dừng được trên đường có độ dốc nhất định, chất lượng của hệ thống
phanh có ảnh hưởng tất lớn tới tốc độ chuyển động trung bình của ôtô. Hệ
thống hãm ôtô sẽ đảm bảo cho sự chuyển động an tồn của ơtơ tránh được
những tai nạn xẩy ra trên đường.
2. Phân loại
- Phân theo tính chất điều khiển chia ra: Phanh chân và phanh tay.
- Phân theo vị trí đặt cơ cấu phanh mà chia ra: Phanh ở bánh xe và phanh
ở trục truyền động (sau hộp số).
- Phân theo kết cấu của cơ cấu phanh có: Phanh guốc, phanh đai, phanh
đĩa.
- Phân theo phương thức dẫn động có: dẫn động phanh bằng cơ khí, chất
lỏng, khí nén, hoặc liên hợp.
3. Yêu cầu
Hệ thống phanh là một bộ phận quan trọng của ôtô đảm nhận chức năng
"an tồn chủ động" vì vậy hệ thống phanh phải thoả mãn các yêu cầu sau đây:
+ Có hiệu quả phanh cao nhất ở tất cả các bánh xe trong mọi trường hợp
là:
- Quãng đường phanh ngắn
- Thời gian phanh ít nhất.
- Gia tốc chậm dần ổn định trong quá trình phanh.
+ Hoạt động êm dịu để đảm bảo sự ổn định của xe ôtô khi phanh.
5
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn



+ Điều khiển nhẹ nhàng để giảm cường độ lao động của người lái.
+ Có độ nhậy cao để thích ứng nhanh với các trường hợp nguy hiểm.
+ Đảm bảo việc phân bố Mômen phanh trên các bánh xe phải tuân theo
nguyên tắc sử dụng hoàn toàn trọng lượng bám khi phanh với mọi cường độ.
+ Cơ cấu phanh không có hiện tượng tự xiết.
+ Cơ cấu phanh phải có khả năng thốt nhiệt tốt.
+ Có hệ số ma sát cao và ổn định.
+ Giữ được tỷ lệ thuận giữa lực tác dụng lên bàn đạp phanh và lực phanh
sinh ra ở cơ cấu phanh.
+ Hệ thống phải có độ tin cậy, độ bền và tuổi thọ cao.
+ Bố trí hợp lý để dễ dàng điều chỉnh chăm sóc và bảo dưỡng.
II. KẾT CẤU CỦA HỆ THỐNG PHANH
Hệ thống phanh ơtơ gồm có phanh chính và phanh phụ trong đó phanh
chính thường là phanh bánh xe hay cịn gọi là phanh chân còn phanh phụ
thường là phanh tay, phanh tay thường được bố trí ở ngay sau trục thứ cấp của
hộp số hoặc bố trí ở các bánh xe.
Việc dùng cả hai phanh chính và phụ là bảo đảm cho độ an tồn ơtơ khi
chuyển động và khi dừng hẳn, hệ thống phanh có 2 phần cơ bản đó là cơ cấu
phanh và dẫn động phanh.
1. Cơ cấu phanh
Cơ cấu phanh có nhiệm vụ tạo ra Mơmen phanh cần thiết và nâng cao
tính ổn định trong q trình sử dụng cơ cấu phanh là bộ phận trực tiếp làm
giảm tốc độ góc của bánh xe ơtơ.
Ngày nay, cơ cấu phanh loại tang trống với các guốc phanh bố trí bên
trong được sử dụng rộng rãi. Ngoài những yêu cầu chung, cơ cấu phanh còn
phải đảm bảo yêu cầu sau, như Mômen phanh phải lớn, luôn luôn ổn định khi

6

Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


điều kiện bên ngoài và chế độ phanh thay đổi (như tốc độ xe, số lần phanh,
nhiệt độ môi trường).
1.1. Cơ cấu phanh guốc
1.1.1. Cơ cấu phanh guốc có điểm đặt cố định riêng rẽ về một phía các
lực dẫn động bằng nhau.

Hình 1.1: Cơ cấu phanh bánh trước xe GAZ-53A
1: Cam lệch tâm

2: Chốt có vịng đệm lệch tâm

Với các bố trí như vậy khi các lực dẫn động bằng nhau, các tham số của
guốc phanh giống nhau thì Momen ma sát ở trên guốc phanh trước lớn hơn
của guốc phanh sau. Sở dĩ như vậy là vì Mơmen ma sát ở trên guốc phanh
trước có xu hướng cường hố cho lực dẫn động, cịn ở phía phanh sau có xu
7
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


hướng chống lại lực dẫn động khi xe chuyển động lùi sẽ có hiện tượng ngược
lại.
Cơ cấu phanh này được gọi là cơ cấu phanh không cân bằng với số lần
phanh khi xe chuyển động tiến hay lùi, nên cường độ hao mòn của tấm ma sát
trước lớn hơn tấm ma sát sau rất nhiều. Để cân bằng sự hao mịn của hai tấm
ma sát, khi sửa chữa có thể thay thế cùng một lúc, người ta làm tấm ma sát
trước dài hơn tấm sau. Kết cấu của loại cơ cấu phanh này ở (hình 1) khe hở
giữa các guốc phanh và trống phanh được điều chỉnh bằng cam lệch tâm cịn

định tâm guốc phanh bằng chốt có vịng đệm lệch tâm ở điểm cố định.
1.1.2. Cơ cấu phanh guốc có điểm cố định riêng rẽ về một phía và các
guốc phanh có dịch chuyển gốc như nhau:
Hình 1.2:Kết cấu phanh xe ZIL131
1: Cam quay

; 2: Lò xo

4: Trống phanh

5: Chốt lệch

tâm
6: Bầu phanh

Cơ cấu phanh này (hình 1.2) có Mômen ma sát sinh ra ở các guốc phanh
là bằng nhau. Trị số Mômen không thay đổi khi xe chuyển động lùi, cơ cấu
phanh này có cường độ ma sát ở các tấm ma sát như nhau và được gọi là cơ
8
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


cấu phanh cân bằng, kết cấu cụ thể loại cơ cấu này thể hiện ở (hình 2) do
profin của cam ép đối xứng nên các guốc phanh có dị chuyển góc như nhau.
Để điều chỉnh khe hở giữa trống phanh và guốc phanh có bố trí cơ cấu
trục vít, bánh vít nhằm thay đổi vị trí của Cam ép và chốt lệch tâm ở điểm đặt
cố định.
1.1.3. Cơ cấu guốc có điểm đặt cố định riêng rẽ về hai phía và lực dẫn động
bằng nhau:
Hình 1.3: Kết cấu

phanh xe UAZ-452
1: Xy lanh
3: Cam lệch tâm
2: ốc xả khí
4: ốc xả khí
5: Chốt cố định

Cơ cấu phanh này thuộc loại cân bằng, cường độ hao mòn của các tấm
ma sát giống nhau vì thế độ làm việc của hai guốc phanh như nhau khi xe
chuyển động lùi, mômen phanh giảm xuống khá nhiều do đó hiệu quả phanh
khi tiến và lùi rất khác nhau.
Cơ cấu điều chỉnh khe hở giữa trống phanh và guốc phanh là cam lệch
tâm và chốt lệch tâm.
1.1.4. Cơ cấu phanh loại bơi:
Cơ cấu phanh này dùng hai xilanh làm việc tác dụng lực dẫn động lên
đầu trên và đầu dưới của guốc phanh, khi phanh các guốc phanh dịch chuyển
9
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


theo chiều ngang và ép má phanh sát vào trống phanh. Nhờ sự ma sát nên các
guốc phanh bị cuốn theo chiều của trống phanh mỗi guốc phanh sẽ tác dụng
lên piston một lực và đẩy ống xi lanh làm việc tỳ sát vào điểm cố định, với
phương án kết cấu này hiệu quả phanh khi tiến và khi lùi bằng nhau. (Sơ đồ
cơ cấu phanh này ở hình 4).

Hình 1.4: Sơ đồ và kết cấu phanh hơi
1: Xi lanh phanh

2: Lị xo


1.1.5. Cơ cấu phanh tự cường hố

10
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


Hình 1.5: Cơ cấu phanh xe GAZ
1: Lị xo
2: Xi lanh

3: Lị xo
4: ốc điều chỉnh

Theo kết cấu thì guốc phanh sau được tỳ vào chốt cố định và bản thân
guốc phanh sau lại đóng vai trị là chốt chặn của guốc phanh trước. Lực dẫn
động của guốc phanh sau là lực dẫn động của guốc phanh trước thông qua
chốt kỳ trung gian, từ điều kiện cân bằng theo phương ngang các lực tác dụng
lên guốc phanh trước có thể xác định được lực tác dụng lên guốc trước.
Cơ cấu phanh này thuộc loại khơng cân bằng, sự hao mịn của guốc
phanh sau sẽ lớn hơn guốc phanh trước rất nhiều, khi xe lùi Mômen phanh
Mp sẽ giảm đi nhiều. Do guốc phanh sau mòn nhiều hơn guốc phanh trước
nên tấm ma sát gốc phanh sau dài hơn tấm ma sát guốc phanh trước.
Điều chỉnh khe hở giữa guốc phanh và trống phanh bằng các cơ cấu ren
trong chốt tỳ trung gian làm thay đổi chiều dài của chốt này.
1.2. Cơ cấu phanh loại đĩa

11
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn



Hình 1.6: Cơ cấu phanh đĩa bánh trước Xe VAZ-2101
Phanh đĩa ngày càng được sử dụng nhiều trên ơtơ, có hai loại phanh đĩa:
Loại đĩa quay và loại vỏ quay, phanh đĩa có nhiều ưu điểm so với phanh guốc
áp suất trên bề mặt ma sát của má phanh giảm và phân bố đều, má phanh ít
mịn và mịn đều hơn nên ít phải điều chỉnh, điều kiện làm mát tốt hơn,
mômen phanh khi tiến cũng như khi lùi đều như nhau, lực chiều trục tác dụng
lên đĩa là cân bằng có khả năng làm việc với khe hở bé nên giảm được thời
gian tác dụng phanh.
Nhược điểm của cơ cấu phanh đĩa là khó giữ được sạch trên các bề mặt
ma sát.
Trên hình 1.6, là kết cấu phanh đĩa loại hở, đĩa phanh 1 nằm giữa hai tấm
ma sát 2 và 5 khi phanh, áp lực dầu trong các xi lanh 3 và 6 tăng lên, đẩy các
piston 4 và 7 ép tấm ma sát vào đĩa.

12
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


1.3. Phanh dừng (phanh tay)

Hinh 1.7: Phanh tay kiểu tang trống
1: Má phanh

7: Vành rẻ quat.

2: Tang trống

8: Ti


3: Chốt lệch tâm điều chỉnh khe hở phía dưới

9: Cần

4:Trục thứ cấp hộp số

10: Răng rẻ quạt

5: Lò xo hồi vị

11: Tay hãm

6: Trục quả đào

12: Tay kéo phanh

Phanh dừng hay cịn gọi là phanh tay có thể lắp trên các cơ cấu phanh
hay lắp ngay sau hộp số, dẫn động chủ yếu bằng cơ khí. Hình 1.7 là hình vẽ
của cơ cấu phanh dừng kiểu tang trống được lắp ngay sau trục thứ cấp của
hộp số phanh dừng tác động lên guốc phanh bánh sau cơ cấu dẫn động bằng
cơ khí và điều khiển bằng tay, cũng có loại dẫn động bằng khí nén và lị xo.
2. Dẫn động phanh
2.1. Dẫn động cơ khí

13
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


Dẫn động phanh cơ khí gồm hệ thống các thanh, các địn bẩy và dây cáp.
Dẫn động cơ khí ít khi được dùng để điều khiển đồng thời nhiều cơ cấu phanh

vì nó.
Khó đảm bảo phanh đồng thời tất cả các bánh xe vì độ cứng vững của
các thanh dẫn động phanh khơng như nhau, khó đảm bảo sự phân bố lực
phanh cần thiết giữa các cơ cấu. Do những đặc điểm trên nên dẫn động cơ khí
khơng sử dụng ở hệ thống phanh chính mà chỉ sử dụng ở hệ thống phanh
dừng.

Hình 1.8: Cơ cấu dẫn động cơ khí bằng dây cáp.
1: Tay phanh

5: Trục

8,9: Dây cáp dẫn động

phanh
2: Thanh dẫn

6: Thanh kéo

3: Con lăn dây cáp

7: Thanh cân bằng 11,13: Mâm phanh

4: Dây cáp

10: Giá

12: Xilanh phanh bánh xe

Nguyên lý làm việc. Khi tác dụng một lực vào cần điều khiển 1 được

truyền qua dây cáp dẫn đến địn cân bằng 7 có tác dụng chia đều lực dẫn động

14
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


đến các guốc phanh, vị trí của cần phanh tay 1 được định vị bằng cá hãm trên
thanh răng 2.
* Ưu điểm của dẫn đơng phanh cơ khí có độ tin cậy làm việc cao, độ
cứng vững dẫn động không thay đổi khi phanh làm việc lâu dài.
* Nhược điểm của loại dẫn động phanh cơ khí là hiệu suất truyền lực
không cao, thời gian phanh lớn.
2.2. Phanh dẫn động thuỷ lực
Dẫn động phanh thuỷ lực được áp dụng rộng rãi trên hệ thống phanh
chính của các loại ơ tơ du lịch, trên ô tô vận tải nhỏ và trung bình.
Dẫn động phanh là một hệ thống các chi tiết truyền lực tác dụng trên bàn
đạp đến cơ cấu phanh làm cho các guốc phanh bung ra nhằm thực hiện quá
trình phanh, ở phanh dầu chất lỏng được sử dụng để truyền dẫn lực tác dụng
nêu trên. Đặc điểm quan trọng của dẫn động phanh dầu là các bánh xe được
phanh cùng một lúc vì áp suất trong đường ống chỉ bắt đầu tăng lên khi tất cả
các má phanh ép sát vào các trống phanh. Dẫn động phanh dầu có các ưu
điểm sau.
- Có thể phân bố lực phanh giữa các bánh xe hoặc giữa các guốc phanh
theo đúng yêu cầu thiết kế.
- Có hiệu suất cao.
- Độ nhậy tốt.
- Kết cấu đơn giản.
- Có khả năng dùng trên nhiều loại ô tô khác nhau mà chỉ cần thay đổi cơ
cấu phanh.
Nhược điểm:

- Không thể tạo được tỷ số truyền lớn, vì thế phanh đầu khơng có cường
hố chỉ dùng ơ tơ có trọng lượng tồn bộ nhỏ.
- Lực tác dụng lên bàn đạp lớn.
15
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


- Đối với dẫn động phanh 1 dịng khi có chỗ nào bị rị (chảy dầu) thì tất
cả hệ thống phanh đều không làm việc, để khắc phục khuyết điểm này người
ta dùng loại dẫn động hai dòng, loại này cơ ưu điểm là khi 1 dịng bị hỏng thì
dịng cịn lại vẫn làm việc bình thường tuy nhiên hiệu quả phanh có giảm,
đảm bảo an tồn khi chuyển động.
* Sơ đồ dẫn động phanh thuỷ lực 1 dòng.

1

4
2
3

Hinh 1.9: Sơ đồ dẫn đơng phanh thuỷ lực một dịng
1: Bàn đạp

3: Đường ống dẫn
2: Xilanh chính

4: Cơ cấu phanh

Nguyên lý làm việc:
Khi phanh người lái tác dụng vào bàn đạp 1 một lực sẽ đẩy piston của xi

lanh chính 2, do đó đều được ép và áp suất dầu tăng lên trong xi lanh và các
đường ống dẫn dầu 3 chất lỏng với áp suất lớn ở các xi lanh bánh xe sẽ thắng
lực của lò xo và tiến hành ép guốc vào trống phanh.
Khi không phanh nữa người lái khơng tác dụng vào bàn đạp các lị xo
hồi vị của bàn đạp, của piston làm cho piston trở về vị trí cũ, lị xo hồi vị kéo
guốc phanh vào vị trí cũ.

16
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


* Sơ đồ dẫn động phanh thuỷ lực 2 dịng:

1
3
5
4
6

2

I

II
Hình 1.10: Sơ đồ dẫn động phanh thuỷ lực 2 dòng.
I: Đường ống dẫn dầu phanh đén các bánh xe trước
II: Đường ống dẫn dầu phanh đén các bánh xe sau
1: Bàn đạp
2: Tổng phanh


4,6: Van
5: Cơ cấu xy lanh bánh xe

3: Bộ phận chia dịng
+ Xi lanh chính hai piston

a) Sơ đồ nguyên lý

b) Cấu tạo cua xy lanh
17

Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


Hình 1.11: Xy lanh chinh hai piston
Cấu tạo: Cơ cấu gồm có piston chính 1 được nối với bàn đạp, và piston
trung gian 2 được đặt tự do ở phía giữa của xilanh, piston 2 chia không gian
xilanh thành hai khoang riêng biệt để nối với các dòng dẫn động phanh, mỗi
dòng được cung cấp dầu bởi 1 bầu chứa riêng.
Nguyên lý làm việc: Khi phanh người lái đạp vào bàn đạp làm cho piston
chính 1 sẽ dịch chuyển về phía trái tạo nên áp suất cao ở khoang I, qua piston
trung gian 2 tạo nên áp suất cao ở khoang II.
Khi xẩy ra hư hỏng ở một dòng nào đó thì piston sẽ chuyển dịch một
cách tự do cho đến khi chạm vào piston trung gian hoặc chạm vào đáy của
xilanh, sau đó trong buồng xilanh của dịng khơng hư hỏng sẽ tạo nên áp suất
làm việc khi đó xe vẫn được phanh nhưng hiệu quả không cao người lái sẽ
cảm thấy hư hỏng của hệ thống vì hành trình bàn đạp tăng lên.
+ Bộ chia dịng: Dùng để phân tách hoạt động của hai dòng.

a) Sơ đồ


b) Cấu tạo

Hình 12: Bộ chia
1: Piston

3: Đầu nối tới dịng trước

18
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


2:Đầu nối tới dịng sau

4: Từ xy lanh chính tới

Khi phanh chất lỏng từ xilanh chính bị dồn đến khoang A gây lên lực tác
dụng lên các piston 1 và trong dòng I và II áp suất làm việc tăng lên cho đến
khi cân bằng với áp suất trong khoang, khi xẩy ra hư hỏng ở một phớt nào đó
thì cịn thứ II vẫn làm việc bình thường song hiệu quả phanh của cả xe có
giảm và người lái cũng nhận biết về phía hành trình bàn đạp tăng.
2.3. Dẫn động phanh khí nén
Dẫn động phanh khí nén được sử dụng nhiều trên ô tô vận tải cỡ lớn và
trung bình, đặc biệt lớn. Để dẫn động các cơ cấu phanh người ta sử dụng năng
lượng của khí nén, lực của người lái tác dụng lên bàn đạp chỉ để mở tổng van
phanh do đó mà giảm được sức lao động của người lái, tuỳ theo liên kết của
xe rơ mc mà dẫn động phanh khí nén có thể là một dịng hoặc 2 dịng.
* Dẫn động phanh khí nén 1 dịng:

Hình 13: Sơ đồ cấu tạo của phanh hơi

1: Máy nén khí

4: Bầu phanh
19

Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


2: Bình chứa

5: ống dẫn hơi

3: Van phân phối

6: Bàn đạp phanh
7: Đồng hồ kiểm tra áp

suất
Nguyên lý:
Khi phanh người lái tác dụng lên bàn đạp 6 qua dẫn động tổng van 3 mở
cho khí nén từ bình chứa khí nén 2 theo đường ống tới đầu phanh 4 để tiến
hành phanh. Khi thả bàn đạp, tổng van phanh ngắt liên hệ giữa bình chứa khí
nén với đường ống dẫn và mở đường ống của bầu phanh thông với không khí
bên ngồi, khí nén thốt ra ngồi và guốc phanh nhả ra khỏi trống phanh.
* Ưu điểm của hệ thống phanh khí nén nói chung.
- Điều khiển nhẹ nhàng, kết cấu đơn giản, tạo được lực phanh lớn.
- Có khả năng cơ khí hố q trình điều khiển ơ tơ.
- Có thể sử dụng khơng khí nén cho các bộ phận làm việc như hệ thống
treo loại khí.
* Nhược điểm của hệ thống phanh khí nén.

- Số lượng các cụm khá nhiều, kích thước và trọng lượng của chúng khá
lớn, giá thành cao.
- Thời gian hệ thống phanh bắt đầu làm việc kể từ khi người lái tác dụng
vào bàn đạp khá lớn.
2.4. Dẫn động phanh liên hợp
Dẫn động phanh liên hợp là kết hợp giữa thuỷ lực và khí nén trong đó
phần thuỷ lực có kết cấu nhỏ gọn và trọng lượng nhỏ đồng thời bảo đảm cho
độ nhậy của hệ thống cao, phanh cùng 1 lúc được tất cả các bánh xe phần khí
nén cho phép điều khiển nhẹ nhàng và khả năng huy động, điều khiển phanh
rơ moóc.

20
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


Dẫn động phanh liên hợp thường được áp dụng ở các loại xe vận tải cỡ
lớn và áp dụng cho xe nhiều cầu như: Xe URAL, 375 D, URAL - 4320….

Hình 14: Phanh khí nén thuỷ lực ơtơ URAL-4320
1: Máy nén khí
3: Van bảo vệ 2 ngả
5: Bình chứa khí nén

2: Bộ điều chỉnh áp suất
4: Van bảo vệ 1 ngả
6: Phanh tay

7: Khố điều khiển phanh rơ mc 8: Van tách
9: Đầu nối


10: Đồng hồ áp suất

11: Tổng van phanh

12: Xy lanh khí nén

13: Cơ cấu xy lanh piston bánh xe

14: Đầu nối phân nhánh

15: Xy lanh cung cấp nhiên liệu

16: Bàn đạp phanh

* Nguyên lý làm việc:
Khi phanh người lái điều khiển tác động một lực vào bàn đạp phanh 16
để mở van phanh lúc này khí nén từ bình chứa 5 đi vào hệ thống qua tổng van
phanh vào cơ cấu.

21
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


Piston xi lanh khí, lực tác động của dịng khí có áp suất cao (8 dến
10kg/cm2) đẩy piston thuỷ lực tạo cho dầu phanh trong xi lanh thuỷ lực có áp
suất cao như các đường ống đi vào xi lanh bánh xe thực hiện quá trình phanh
van bảo vệ 2 ngả có tác dụng tách dịng khí thành hai dịng riêng biệt và tự
động ngắt 1 dịng khí nào đó bị hỏng để duy trì sự làm việc của dịng khơng
hỏng.
Trong hệ thống phanh dẫn động khí nén - thuỷ lực thì cơ cấu dẫn động là

phần khí nén và cơ cấu chấp hành là phần thuỷ lực, trong cơ cấu thuỷ lực thì
được chia làm hai dịng riêng biệt để điều khiển các bánh xe trước và sau.
* Ưu điểm của hệ thống phanh khí nén - thuỷ lực.
- Kết hợp được nhiều ưu điểm của 2 loại hệ thống phanh thuỷ lực và khí
nén, khắc phục được những nhược điểm của từng loại khi làm việc độc lập.
* Nhược điểm của hệ thống phanh khí nén - thuỷ lực.
- Kích thước của hệ thống phanh liên hợp là rất cồng kềnh và phức tạp,
rất khó khăn khi bảo dưỡng sửa chữa.
- Khi phần dẫn động khí nén bị hỏng thì dẫn đến cả hệ thống ngừng làm
việc cho nên trong hệ thống phanh liên hợp ta cần chú ý đặc biệt tới cơ cấu
dẫn động khí nén.
- Khi sử dụng hệ thống phanh liên hợp thì giá thành cũng rất cao và có
rất nhiều cụm chi tiết đắt tiền.

22
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


CHƯƠNG II
TÍNH TỐN HỆ THỐNG PHANH
I. GIỚI THIỆU VỀ XE THAM KHẢO ( HYUNDAI 11 TẤN) VÀ
LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ
1. Các thông số cơ bản về xe hyundai
Xe Hyundai 11 tấn là loại xe tải do hãng Hyundai của Hàn Quốc sản
xuất. Đây là loại xe được dùng để chuyên chở các vật liệu và các phụ kiện có
kích thước lớn nhằm phục vụ các cơng trình xây dựng và các nơi có khơng
gian vừa và lớn. Xe có cơng suất lớn, độ bền và độ tin cậy cao, kết cấu cứng
vững gồm nhiều thiết bị hiện đại được trang bị trên xe và đảm bảo an toàn cho
người sử dụng trong các điều kiện đường sá, khí hậu có phần khắc nghiệt.
Với đề tài được giao là nghiên cứu và tính tốn thiết kế hệ thống phanh

dùng cho xe tải loại 11 tấn dựa trên cơ sở là xe Hyundai do hãng Hyundai của
Hàn Quốc sản xuất.

23
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


1

2
3

4

5

7

6
10

8

9

11

Hình 2.1: Sơ đồ bố trí chung xe Huyndai-11 tấn
Thơng số cơ bản về xe Hyundai 11 tấn
- Chiều dài toàn bộ


mm

10625

- Chiều rộng toàn bộ

mm

2490

- Chiều cao toàn bộ

mm

2835

- Chiều dài cơ sở

mm

5950

- Vết bánh trước

mm

2.040

- Vết bánh sau


mm

1.850

- Trọng lượng bản thân

N

99500

- Trọng lượng toàn bộ

N

218000

- Vận tốc lớn nhất

Km/h

901

- Bánh xe

Phía trước đơn,
sau kép

- Cỡ lốp


Trước

11 - 12
24

Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn


Sau
- Phanh chính loại

11 - 20

Dẫn động liên
hợp

- Phanh tay loại

Phanh trước

Tang trống

Phanh sau

Tang trống

Dẫn động liên hợp

- Kiểu động cơ: Động cơ diegen, 4 kỳ, phun nhiên liệu trực tiếp
- Số xy lanh

- Công suất lớn nhất

8
3202200v/p

- Mômen xoắn lớn nhất 11KGm/1400v/p
2. Giới thiệu về hệ thống phanh xe hyundai 11 tấn
2.1. Sơ đồ bố trí chung của hệ thống phanh xe Huyndai 11 tấn

25
Thiết kế hệ thống phanh xe tải 11 tấn