MỤC LỤC:

I. TỔNG QUAN TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
1. Tác giả

2
2

1.1 Cuộc đời nhà văn Ernest Hemingway

2

1.2. Sự nghiệp và phong cách sáng tác của Ernest Hemingway

3

2. Tóm tắt tác phẩm “Trại người Da Đỏ”

5

II. NGUYÊN LÝ TẢNG BĂNG TRÔI TRONG TRUYỆN NGẮN “TRẠI
NGƯỜI DA ĐỎ”

6

1. Cốt truyện

6

2. Kết cấu tác phẩm

8

3. Cách xây dựng nhân vật

9

4. Không gian, thời gian

10

5. Ngôn từ

11

6. Nghệ thuật tự sự: đối thoại tỉnh lược và điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm
“Trại người Da Đỏ”

12

7. Những biểu tượng trong tác phẩm “Trại người Da Đỏ”

15

III. KẾT LUẬN

177

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

178


1


I. TỔNG QUAN TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
1. Tác giả
1.1 Cuộc đời nhà văn Ernest Hemingway
Nhà văn Ernest Hemingway sinh ngày 21 tháng 7 năm 1899 tại Oak Park, Illions, một
vùng ngoại ơ của bang Chicago (Mỹ). Ơng là người con trai thứ hai trong một gia đình
đơng anh em có cha là bác sĩ Clarence Edmonds Hemingway kiếm được nhiều tiền, còn
mẹ là bà Grace Hall Hemingway - một người vô cùng đam mê âm nhạc. Ernest
Hemingway được học tại các trường cơng lập và bắt đầu có niềm đam mê với văn
chương ngay khi còn là một cậu bé học trung học. Mặc dù thành tích học tập vơ cùng
xuất sắc, nhưng sau khi tốt nghiệp trung học năm 1917, vào năm mười tám tuổi sau khi
tốt nghiệp trung học ông lại quyết định nghỉ học. Hemingway không chọn cách tiếp tục
con đường học đại học mà sau đó rời quê nhà đi đến thành phố Kansas và công việc đầu
tiên mà ông làm cho bước đầu trên sự nghiệp viết lách của mình là trở thành phóng viên
cho tờ báo Star.
Ernest Hemingway tuy từng nhiều lần bị từ chối nghĩa vụ quân sự bởi một bên mắt bị
khiếm khuyết của mình, nhưng ơng đã nhiều lần cố gắng tham gia vào quân đội Ý ở
Thế chiến thứ nhất với vai trò là lái xe trong quân Y (Hội chữ thập đỏ Hoa Kỳ), sau đó
vào ngày 8 tháng 7 năm 1918 ông không may bị thương do quả đạn cối phát nổ tại mặt
trận Áo - Ý và phải quay trở về hậu tuyến. Đến năm 1919, ông được Chính phủ Ý trao
tặng huân chương do bị thương trên đất Ý và sau đó trở về Hoa Kỳ. Bước sang giai
đoạn Thế chiến thứ hai, đây cũng là lần đầu tiên ông tham gia trong lực lượng chiến đấu
tại hàng ngũ hải quân nhưng một lần nữa, Hemingway bị thương nặng và phải quay trở
về.
Đến năm 1921, khi 22 tuổi, Hemingway lấy vợ rồi cả gia đình sang Pháp. Cuộc đời
hôn nhân của ông trải qua bốn đời vợ. Những năm sau chiến tranh, ơng vừa làm phóng


2


viên viết báo tại các tòa soạn và cũng vừa bắt đầu sự nghiệp sáng tác. Cũng trong năm
1921 này, ông đã cho ra mắt truyện ngắn đầu tay có tên là Trên miệt Michigan (1921)
Năm 1928, cuộc đời của Hemingway gặp phải biến cố lớn khi cha ông gặp bế tắc
trong công việc để rồi dẫn đến quyết định tự sát. Với những cống hiến trong sự nghiệp
văn chương của mình, năm 1954, Hemingway nhận giải thưởng Nobel Văn học. Sáng
ngày 2 tháng 7 năm 1961, tại Ketchum thuộc bang Idaho (Mỹ), ông đã tự sát bởi khẩu
súng săn của mình. Cả một đời say mê với nghiệp viết, Ernest Hemingway được coi là
một trong những nhà văn có sự ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20 đối với nền văn học Mỹ
nói riêng và trên tồn thế giới nói chung.

1.2. Sự nghiệp và phong cách sáng tác của Ernest Hemingway
Trong suốt 40 năm với sự nghiệp cầm bút của mình, Hemingway đã để lại một kho
tàng đồ sộ các tác phẩm mang tinh thần thời đại và giá trị về con người với một tập thơ
có tám mươi tám bài thơ, tám tiểu thuyết và nhiều tác phẩm tùy bút, hồi ký, khoảng một
trăm truyện ngắn với nhiều đề tài khác nhau. Tuy nhiên, đề tài chủ đạo trong các sáng
tác của ông vẫn là tinh thần dũng cảm, nói về chiến tranh, cái chết, cuộc phiêu lưu tinh
thần của thời đại, hay những người phụ nữ từng bước vào cuộc đời của ông cũng trở
thành nguồn cảm hứng để Hemingway sáng tác,…
Sau khi rời Hoa Kỳ để đến Pháp vào năm 1921, tại đây, Hemingway có cơ hội được
gặp gỡ nhiều nhà văn như Ezra Pound, Scott Fitzgerald,... và thành công trong sự nghiệp
cầm bút của Hemingway đến sau khi ông cho xuất bản cuốn tiểu thuyết có nhan đề là
Và mặt trời mặt (1926). Cuốn tiểu thuyết này được các nhà phê bình ca ngợi và
Hemingway từ đó được xem là một trong số các nhà văn trẻ triển vọng lúc bấy giờ.
Về phong cách sáng tác của mình, với nhà văn Hemingway, ơng được biết đến với
phong cách tự sự ngắn gọn, giản dị. Các truyện ngắn của ông tuy nội dung rất dung dị
nhưng sự biến hóa ngơn ngữ về mặt ngữ nghĩa lại khôn lường, truyện của Hemingway


3


đưa người đọc đi từ ý nghĩa này sang nhiều ý nghĩa khác. Đặc biệt ở đoạn kết hay các
câu kết bài trong các tác phẩm của Hemingway là một trong những điểm khơng chỉ đặc
sắc mà cịn cực kỳ quan trọng, tuy là phần kết nhưng nó như thể là những điểm khởi
đầu mới trong tác phẩm. Đây được xem là một trong những phong cách sáng tác rất độc
đáo của ông, đem đến một cái kết mở để người đọc có thể xây dựng vào tác phẩm cùng
với tác giả theo nhiều cách nghĩ khác nhau.
Ngoài ra, “Nguyên lí tảng băng trơi” là một đặc điểm vơ cùng nổi bật trong phong
cách của Hemingway và có nhiều ảnh hưởng sâu sắc, góp phần to lớn khơng chỉ đối với
sự nghiệp phát triển của văn chương Mỹ nói riêng mà cịn văn chương trên tồn thế giới
nói chung, nó nổi tiếng đến mức trở thành kiểu mẫu học tập cho những ai muốn trở
thành nhà văn ở thế kỷ XX. Có thể nói, “Ngun lí tảng băng trơi” được xem là một bút
pháp nghệ thuật trong văn học, “Tảng băng trơi” trong tác phẩm nó bao gồm một phần
nổi trên bề mặt và bảy phần chìm khuất. Phần nổi bên trong tác phẩm đó chính là tồn
bộ những gì được thể hiện trên văn bản, những điều mà người đọc có thể nhìn thấy được
trên trang giấy được xem là phần nổi của tảng băng (Con chữ, hành động,...) và sau đó
nó khiến độc giả phải tự suy ngẫm, lý luận để hiểu sâu và rõ hơn về nội dung bên trong
tác phẩm ấy, đó chính là phần chìm khuất (Cảm xúc, ước mơ, định kiến,...). “Nguyên
lý tảng băng trôi” được mô tả bằng sự kiệm lời nhưng súc tích, “nói như khơng nói,
khơng nói mà lại nói”, khơng rườm rà, hoa mỹ, phong cách viết văn của ông đạt đến
một sự khách quan và trung thực nhất có thể, xu hướng viết tối giản, tiết kiệm từ, ngữ
pháp và từ vựng khơng phức tạp. Ơng khơng dẫn dắt người đọc theo dõi câu chuyện
của mình mà ẩn đi các mối liên kết và do đó mà khi độc giả đọc qua tác phẩm của ơng
có cảm tưởng bên trong nội dung thiếu tính liên kết và logic. Qua đó, ta thấy được
Hemingway khơng trực tiếp thể hiện ý tưởng cũng như tư tưởng của mình một cách trực
tiếp mà thay vào đó là lối viết dung dị, xây dựng hình tượng mang nhiều sức gợi để độc
giả sau khi đọc xong tác phẩm có thể rút ra được phần chìm ẩn tùy theo những cảm
nhận và cảm hứng trước hình tượng. Bên cạnh là một bút pháp văn chương đặc sắc,

“ngun lí tảng băng trơi” cịn giúp nhà văn phản ánh về thời đại, mối quan hệ giữa nhà
văn và người đọc, bằng cách để cho người đọc cùng tham gia vào quá trình xây dựng
câu chuyện bên trong tác phẩm theo nhiều cách nghĩ khác nhau, giúp câu chuyện trở

4


nên sống động. “Ngun lí tảng băng trơi” tiêu biểu trong một số tác phẩm như: Ông
già và biển cả; Cuộc đời hạnh phúc ngắn ngủi của Francis Macomber; Những tên giết
người; Trại người Da Đỏ;...
Trong suốt một đời say mê gắn bó với văn chương, Ernest Hemingway đã để lại cho
văn học Mỹ nói riêng và văn học trên tồn thế giới nói chung vơ số các tác phẩm có giá
trị to lớn có thể kể tên như: Mặc trời vẫn mọc (1926), Giã từ vũ khí (1929) Tuyển tập
Tuyết trên đỉnh Kilimanjaro (1936), Những câu chuyện của Nick Adams (1972),…
truyện ngắn Hôm nay thứ sáu, Một nơi sạch sẽ và sáng sủa, Con người của thế giới,
Những kẻ giết người,.... Tiêu biểu tiểu thuyết nổi tiếng Ông già và Biển cả (The Old
Man and the Sea) được xuất bản vào năm 1952, đây là cuốn tiểu thuyết giúp Hemingway
giành được giải Pulitzer (Giải thưởng văn học xuất sắc của Mỹ). Đến năm 1954, ông
nhận giải thưởng danh giá Nobel Văn học cho những cống hiến không ngừng nỗ lực
của mình cho nền văn học nhân loại. Nhà thơ, nhà phê bình người Thụy Điển Anders
Osterling đã từng có những phát biểu ca ngợi về Hemingway, ông nhận định rằng: “Vai
trò của Hemingway như một trong những nhà kiến tạo phong cách vĩ đại nhất trong kỷ
nguyên này là rất rõ ràng trong nghệ thuật tự sự của cả Mỹ và Châu Âu trong hơn hai
mươi lăm năm qua, nổi bật nhất là những cuộc đối thoại sinh động và những cuộc khẩu
chiến mà trong đó ơng đã tạo ra một chuẩn mực rất dễ bắt chước nhưng đồng thời rất
khó đạt được” (Tuyên dương của Viện Hàn lâm Thụy Điển-Anders Österling, Thư ký
thường trực Viện hàn lâm Thụy Điển).

2. Tóm tắt tác phẩm “Trại người Da Đỏ”
Trong số các tác phẩm truyện ngắn của Hemingway, không thể không nhắc đến tác

phẩm Trại người da đỏ, một sáng tác vô cùng đặc sắc và hấp dẫn của Hemingway.
Truyện ngắn “Trại người Da Đỏ” nằm trong tập truyện ngắn “Thời đại của chúng ta”,
đây được xem là một trong số những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách “Nguyên lí
tảng băng trôi” của nhà văn Ernest Hemingway.

5


Câu chuyện kể về hành trình của cậu bé Nick theo cha đến khu trại người da đỏ trong
đêm khuya để đỡ đẻ cho một sản phụ đang chuyển dạ. Khi bước vào căn phịng ngập
ngụa mùi hơi thối, Nick trông thấy người phụ nữ ấy đang nằm rên la ở giường dưới, cịn
người chồng thì đang nằm tựa vào tường với đôi chân bị thương ở chiếc giường tầng
trên. Tiếp sau đó, cuộc phẫu thuật sinh nở diễn ra trong khơng khí vơ cùng ngột ngạt
nhưng cuối cùng vẫn thành công tốt đẹp. Trong lúc vui sướng và đầy tự hào vì mình
vừa mổ thành cơng cho một sản phụ thì cha Nick bỗng phát hiện người chồng nằm ở
giường trên đã tự sát. Nick từ việc chứng kiến sự hạnh phúc của người phụ nữ sinh con
thành công cho đến việc chứng kiến cảnh tượng người chồng tự sát thì trong đầu cậu
lúc này đặt ra rất nhiều câu hỏi. Và rồi trên đường trở về cùng người cha trên chiếc
thuyền nhỏ, cậu bé đã đinh ninh trong đầu rằng mình sẽ chẳng bao giờ chết.

II. NGUYÊN LÝ TẢNG BĂNG TRÔI TRONG TRUYỆN NGẮN “TRẠI NGƯỜI
DA ĐỎ”
1. Cốt truyện
Ernest Hemingway được xem là người mở đường cho trường phái tối giản trong văn
học Mỹ. Theo James Dishon McDermott nhận định: “Chủ nghĩa tối giản đề cập đến một
câu chuyện ngắn hoặc rất ngắn gần như khơng có cốt truyện...khơng dẫn đến đâu cả
hoặc khơng có cao trào, và ủng hộ thì hiện tại" .Truyện ngắn nổi tiếng “For sale: Baby
shoes, never worn” được cho là do Hemingway viết trong một lần cá cược với bạn bè
đã gây tiếng vang rất lớn trên toàn thế giới. Chỉ trong vỏn vẹn 6 từ, ông đã khiến nhiều
người đọc tranh luận về tác phẩm của mình. Dựa vào nguyên lý tảng băng trô, theo

Hemingway chia sẻ, ở các tác phẩm của mình ơng ln cố gắng chỉ thể hiện 1 phần nổi,
cịn lại là 7 phần chìm của tảng băng. Bởi vậy các chi tiết, diễn biến trong truyện ngắn
đều được ông cô đọng một cách đơn giản và hàm súc nhất có thể.

6


Nếu như bạn đang tìm kiếm một tác phẩm với cốt truyện gay cấn, cao trào thì truyện
ngắn của Hemingway không phù hợp với bạn. Bởi lẽ những chi tiết, diễn biến của tác
phẩm được ông giản lược đến mức tối đa.

Trong truyện ngắn “Trại người Da Đỏ”, Hemingway hoàn tồn có thể xây dựng một
diễn biến gay cần hơn, hồi hộp hơn với những tình tiết như người đàn ông da đỏ tự tử,
người sản phụ chật vật giành giật sự sống từ tay Tử Thần, tâm trạng của Nick và các vị
bác sĩ khi chứng kiến cái chết bất ngờ,...Thế nhưng, Hemingway lựa chọn giản lược và
không đi sâu vào khai thác tâm lí nhân vật. Các tình tiết được ông miêu tả mờ nhạt,
giảm thiểu độ kịch tính. Như trong một cuộc phỏng vấn, Hemingway từng đưa ra phát
biểu về một nhà văn: “Nhà văn mà không quan sát là hết đời. Nhưng anh ta không phải
cố ra mà quan sát và không nên nghĩ là điều gì quan sát được sẽ hữu ích ra sao...Có
bảy phần tám tảng băng trôi dưới nước để cho một phần lộ ra. Thứ gì anh ta biết có thể
bỏ đi và điều đó chỉ làm tảng băng trơi của anh thêm mạnh mẽ.”
Mở đầu bằng bối cảnh chiếc thuyền đậu bên cạnh bờ hồ với hai người da đỏ đang đứng
chờ, cậu bé Nick theo cha và chú George đến khu trại người da đỏ. Không lời mào đầu,
không giới thiệu, khơng ngun nhân, hành trình của các nhân vật cứ thế từng bước tiến
triển. Giọng văn của Hemingway cứ đều đều chậm rãi. Ngay cả ở những phân đoạn cao
trào nhất là khi cha Nick chứng kiến cái chết của người chồng da đỏ đáng lẽ ra sẽ rất
kịch tính nhưng khi đọc ta cũng có cảm giác khơng có gì q ghê gớm, bất ngờ.

Cốt truyện gần như mờ nhạt đến nỗi người đọc quên đi mất sự tồn tại của nó. Ln
có những phân đoạn bị thế chỗ bằng những khoảng trắng và sự ngắt quãng một cách

khó hiểu, phi logic, và khơng thể hiểu được tác giả đang truyền tải ý nghĩa gì. Thế
nhưng, chính điều này lại tạo nên tính đối thoại trong văn bản khiến người đọc tự chiêm
nghiệm và tìm thấy được thơng điệp ẩn dưới bảy phần chìm của tảng băng trơi.

7


2. Kết cấu tác phẩm
Để áp dụng được nguyên lý tảng băng trơi của mình, việc Hemingway xây dựng được
một kết cấu phù hợp cho tác phẩm là vô cùng quan trọng.
Kết cấu mà Hemingway sử dụng trong truyện ngắn là kết cấu mở, vẽ nên một không
gian đa chiều để người đọc suy tư trăn trở về nhiều vấn đề trong cuộc sống.
Sự lấp lửng, mông lung trong từng diễn biến cốt truyện, từng nhân vật thể hiện một
tinh thần hoài nghi rất quen thuộc trong Chủ nghĩa Hiện đại. Thay vì giải thích cặn kẽ,
tác giả lựa chọn ẩn giấu nó và buộc độc giả tự khám phá.
Rất nhiều những câu hỏi và nghi vấn còn tồn đọng khi khép lại truyện ngắn “Trại
người Da Đỏ”. Ví dụ như: Tại sao người chồng lại lựa chọn cách tự tử, vì đau khổ, vì
quá sợ hãi hay vì một lí do thầm kín nào đó? Hay tại sao sau cuộc trò chuyện với người
bố ở cuối truyện, Nick lại đinh ninh rằng mình sẽ chẳng bao giờ chết? Phải chăng trong
khoảnh khắc chứng kiến sự gian nan của việc sinh nở và sự dễ dàng đơn giản của cái
chết, cậu bé đã có thêm sức mạnh để tin tưởng và trân quý sự sống của bản thân mình?

Mọi chi tiết đều được Hemingway cố tình bỏ qua, tạo nên cảm giác tị mị, kích thích
và muốn suy luận của độc giả. Số phận, kết cục của những nhân vật trong tác phẩm
cũng bị bỏ lửng với một cái kết thúc "chưng hửng". Điều này khiến ta gợi nhớ đến
truyện ngắn Cô dâu hay con hổ của Stockton. Đằng sau cánh cửa là cô dâu xinh đẹp hay
là con hổ dữ tợn, tất cả tùy thuộc vào độc giả. Người đọc giờ đây có thể thoải mái liên
tưởng và tơ vẽ thêm kết thúc thậm chí là tái tạo tồn bộ tác phẩm bằng trí tưởng tượng
của riêng mình. Đấy là sự đồng sáng tạo trong văn học mà kết cấu mở mà Hemingway
áp dụng đã góp phần xây dựng nên nó.


8


3. Cách xây dựng nhân vật
Thế kỉ XX là thế kỷ của những đổi mới mạnh mẽ trong văn học lẫn nghệ thuật. Các
tác giả bắt đầu thể nghiệm những lối viết mới, và cách họ xây dựng nhân vật cũng bắt
đầu đổi mới. Cũng giống như kết cấu, cốt truyện, thoại,..nhân vật trong truyện ngắn
Hemingway cũng được giản lược rất nhiều yếu tố.

Trong “Trại người Da Đỏ”, những đặc điểm như ngoại hình, xuất thân, tính cách của
những nhân vật không hề được tác giả đề cập đến. Chúng ta khơng biết được gì nhiều
ngồi việc bố của Nick và chú George là bác sĩ và đang đi đến khu trại người Da Đỏ để
thăm khám cho một thiếu phụ. Thậm chí ngay cả cái tên của nhân vật cũng được
Hemingway tối giản, tồn tác phẩm chỉ có hai nhân vật là cậu bé Nick và chú George
là sở hữu tên, còn lại những nhân vật khác đều được gọi bằng những cách khác nhau
như: ba Nick, thiếu phụ Da Đỏ, anh chàng Da Đỏ, người chồng Da Đỏ,..
Tính cách của nhân vật cũng không được thể hiện rõ mà rất mờ nhạt qua những lời
thoại ngắn cụt, khó hiểu. Theo như Lê Huy Bắc, kiểu nhân vật do Hemingway tạo ra
cũng giống như một "hoàn cảnh": "Nhân vật vừa là những con người cụ thể, vừa là
những ẩn dụ, tượng trưng thậm chí là huyền thoại cho một quan niệm sống."
Về vấn đề tâm lý nhân vật thì trong tác phẩm tâm lý của các nhân vật không có nhiều
chuyển biến rõ rệt. Hầu như nội tâm của nhân vật thể hiện qua những câu thoại. Xuyên
suốt mạch truyện, những chi tiết kịch tính cao trào gần như bị tỉnh lược, người đọc chỉ
có thể dõi theo câu chuyện với giọng kể bình thản của nhà văn. Khi bước vào túp lều
làm nhiệm vụ đỡ đẻ cho người thiếu phụ, ba Nick vẫn bình tĩnh thực hiện những việc
cần làm: bảo bà cụ đun nước sôi để khử trùng dụng cụ y tế, cẩn thận rửa tay với xà
phịng trước khi tiến hành mổ… Có thể xem “tiếng gào thét” của người phụ nữ là âm
thanh mạnh mẽ nhất, đối cực với tồn bộ những hình ảnh, âm thanh “tĩnh” ban đầu.
Nhưng điều đó vẫn khơng khiến ba Nick hoang mang, ông càng vững tâm mà tiến hành


9


vào ca phẫu thuật: "Nhưng tiếng thét của cô ấy không quan trọng. Ba không nghe thấy
bởi chúng chẳng đáng ngại"
Trong lúc trợ giúp ca mổ, khi người phụ nữ Da Đỏ cắn vào cánh tay của chú George,
có thể nhận thấy thái độ gay gắt được thể hiện qua tiếng quát: “Đồ chó cái Da Đỏ!”.
Lời quát mắng ấy không chỉ biểu hiện một phản ứng giận dữ thông thường trước một
hành động bất đắc dĩ mà đây còn là cách để nhân vật bộc lộ trực tiếp các vấn đề về dân
tộc tính. Bàn đến những người đàn ông Da Đỏ, nhà văn cũng không thể hiện rõ tâm lý,
trạng thái cảm xúc của họ. Nhưng độc giả có thể cảm nhận được sự xem nhẹ, giễu cợt
nữ giới thông qua một vài chi tiết như: “Cánh đàn ông rời nhà, ra đường ngồi hút thuốc
trong bóng tối mãi tận đằng kia để khỏi phải nghe tiếng gào thét của chị” hay khi chú
George cáu quát lên thì “anh chàng Da Đỏ chèo thuyền chở chú George cười ngặt
nghẽo”.
Những nhân vật dù không được miêu tả cặn kẽ nhưng bằng trí tưởng tượng và óc suy
luận chúng ta có thể xem nhân vật như những biểu tượng mà đằng sau đó ẩn giấu một
thơng điệp, một mạch ngầm đang tn chảy. Hemingway cũng từng nói: "Đơi khi tơi
thấy văn phong của mình mang tính chất gợi hơn là phát biểu trực tiếp. Độc giả phải
thường xuyên dùng trí tưởng tượng của mình để tiếp cận, hoặc giả sẽ mất hầu hết sự
tinh tế trong những suy tưởng của tơi"

4. Khơng gian, thời gian
Có thể thấy, khơng gian và thời gian trong tác phẩm cực kỳ tối giản và cô đọng.
Cũng giống như cốt truyện, cách xây dựng nhân vật thì khơng gian và thời gian trong
truyện vẫn mang đến sự nhỏ gọn, giản tiện và khơng có bất kỳ chi tiết, hình ảnh miêu
tả kỹ lưỡng nào cố gắng xen vào. Câu chuyện được kể theo trật tự từ đêm sang ngày,
mở đầu với buổi đêm (thời gian chuẩn bị và tiến hành nhiệm vụ) và kết thúc với ánh
sáng dần chiếu rọi của ngày mới (sau khi bố Nick đã đỡ đẻ cho người phụ nữ xong).

Kết cấu không gian và thời gian trong tác phẩm cứ thế mà tiếp diễn, khơng có một sự

10


chuyển biến nào xảy đến, khơng có một kịch tính, cao trào nào được thêm thắt để tăng
tính cao trào, hấp dẫn người đọc. Bởi lẽ, lối sáng tác tinh giản và chắt gạn hết mức là
phong cách chủ yếu trong văn chương của Hemingway. Và rồi, tất cả mọi thứ đều thản
nhiên trơi qua một cách nhanh chóng. Từ đó người đọc có thể tự do ngẫm nghĩ về những
“phần chìm” cịn lẩn khuất sau bóng tối và bầu trời đêm dần chuyển sáng.

5. Ngôn từ
Ernest Hemingway là một trong những nhà văn tiêu biểu cho phong cách tự sự ngắn
gọn, giản dị. Câu từ của ông cũng không rườm rà mà thường hướng đến sự hàm súc.
Mục đích để tác giả mang đến khả năng diễn đạt nhiều hơn một lớp thông điệp, buộc
độc giả tham gia vào quá trình đồng sáng tạo. Đến với truyện ngắn “Trại người Da Đỏ”,
tinh thần của ngun lí “tảng băng trơi” được thể hiện rõ nét qua yếu tố ngôn từ. Ngay
từ những dòng đầu tiên của truyện, độc giả ấn tượng bởi cách bố trí câu chữ cơ đọng,
rành mạch:
“Chiếc thuyền nữa ghé sát bờ hồ. Hai người Da Đỏ đứng đợi. Nick và ba cậu bước lên
đằng sau thuyền, một người leo lên chèo đi. Chú George ngồi đằng đuôi con thuyền của
trại. Anh chàng Da Đỏ đẩy thuyền rồi bắt đầu chèo.”

Xét về cấu trúc ngữ pháp trong đoạn trích trên, một câu chỉ chứa các thành phần chính
như chủ - vị ngữ, khơng dài dịng, khơng biện pháp tu từ. Những câu văn chú trọng
miêu tả hành động của nhân vật hơn là miêu tả tâm trạng. Xuyên suốt tác phẩm, chúng
ta thấy được từng hành động diễn ra liên tiếp theo trình tự tuyến tính và hầu như chỉ có
một lời độc thoại nội tâm của cậu bé Nick với ý nghĩ rằng cậu sẽ chẳng bao giờ chết.
Điều này dẫn đến sự hoang mang, mơ hồ trong cách tiếp cận và giải mã tác phẩm, thể
hiện được tinh thần của nguyên lý “tảng băng trôi”. Bên cạnh đó, trong “Trại người Da

Đỏ”, Hemingway sử dụng động từ trong cấu trúc câu mà không cần sự bổ trợ của các

11


tính từ, trạng từ đã tạo nên sự liền mạch, bỏ qua những diễn giải dông dài và tập trung
vào hành động chính.

Việc tác phẩm chứa đựng nhiều đoạn đối thoại, nhưng là những đoạn đối thoại thiếu
mục đích và tính logic, dẫn đến sự mờ hóa vai trị của người kể chuyện. Có thể hiểu
người kể chuyện nắm giữ chìa khóa hé lộ những tình tiết của câu chuyện, tuy vậy, với
“Trại người Da Đỏ”, người kể chuyện không cịn khả năng “biết tuốt” để có thể lèo lái
giữa mặt biển mênh mông. Đến lúc này, người đọc như rơi vào những khoảng trống của
tác phẩm. Những sự kiện chủ chốt của tác phẩm như: việc người phụ nữ đẻ khó phải
mổ mà khơng có thuốc gây tê, đến việc người đàn ơng da đỏ tự cắt cổ mình trong im
lặng khi không thể chịu đựng được cảnh vợ mình sinh nở và đến một đứa trẻ như Nick
phải chứng kiến hết thảy mọi sự sinh - tử của đời người trong một khoảnh khắc, tất cả
biến cố dường như thốt khỏi sự chế ngự của ngơn từ và tự chúng tìm đến tiếng nói của
riêng mình.

6. Nghệ thuật tự sự: đối thoại tỉnh lược và điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm
“Trại người Da Đỏ”
Một trong những đặc điểm nghệ thuật làm nên chất riêng trong các sáng tác truyện
ngắn của Hemingway chính là về nghệ thuật đối thoại tỉnh lược giữa các nhân vật. Chính
sự tỉnh lược tối đa, đầy tính tốn của Hemingway trong các tác phẩm của mình đã làm
nên một Hemingway khác biệt. Và hơn hết, sự tỉnh lược trong độc thoại ở mỗi tác phẩm
của ơng tạo ra một khoảng trống, và chính những khoảng trống ấy lại soi sáng toàn tác
phẩm với những thơng điệp lẩn khuất ở đó. Khi đọc các tác phẩm của Ernest
Hemingway nói chung và “Trại người Da Đỏ” nói riêng thì ta có thể nhận thấy đặc
trưng về những cuộc đối thoại rất kiệm lời. Tác giả khơng thể hiện hết ra những kịch

tính đang diễn ra hay những suy nghĩ mà nhân vật muốn nói mà ln có phần ẩn sâu
trong những đoạn đối thoại ấy- những tảng băng chìm của cả lời thoại và cảm xúc.
Trong truyện ngắn có khá nhiều đoạn đối thoại, nhưng đó là những đoạn đối thoại thiếu

12


tính logic, giữa người hỏi và người trả lời đơi khi khơng có điểm chung, và có khi đoạn
đối thoại được bắt đầu nhưng lại thiếu mục đích. Tác giả để cho nhân vật tự kể chuyện
thông qua các cuộc đối thoại. Mở đầu tác phẩm Hemingway đã miêu tả khung cảnh
buổi tối cùng với con thuyền đang chở hai người Da Đỏ cùng với Nick và cha cậu,
nhưng tác giả không đi sâu mà việc miêu tả bối cảnh hay hành động của nhân vật, phần
kể và tả đã được lược bỏ. Chỉ đến khi đoạn đối thoại giữa Nick và cha của cậu cất lên
thì ta mới hiểu rõ mục đích của việc ngồi lên thuyền và đi trong đêm tối mịt này là gì.
“Chúng ta đang đi đến đâu hả ba?" Nick hỏi.
"Đến trại người Da Đỏ. Có một phụ nữ Da Đỏ ốm nặng".
"Ồ", Nick nói.”
Hemingway đã thể hiện rõ tinh thần tối giản trong các sáng tác của ông. Lược bỏ những
chi tiết rườm rà, khơng miêu tả q nhiều tính cao độ diễn ra trong các tình huống cao
trào, cũng khơng đào sâu vào việc thể hiện cảm xúc tâm lý của nhân vật. Sau khi Nick
chứng kiến cảnh em bé chào đời và có một người đàn ơng Da Đỏ tự sát thì tác giả khơng
hề miêu tả gì về cảm xúc của nhân vật, không sự ngạc nhiên, sợ hãi hay hoang mang gì
cả. Mà sau đó là một đoạn đối thoại ngắn ngủi như nói về những chuyện hiển nhiên giữa
cậu bé và người cha:
“”Tại sao chú ấy tự sát hả ba?"
“Ba không rõ Nick à. Ba nghĩ hẳn chú ấy khơng thể chịu đựng nổi mọi chuyện".
“Có nhiều đàn ơng tự sát không hả ba?"
“Không nhiều lắm đâu con, Nick".
“Thế còn đàn bà?"


13


“Hầu như chẳng có ai"
“Chẳng có ai hành động như thế cả sao?"
“À có đấy. Đơi khi họ cũng tự tử"
“Đúng vậy không ba?"
“Chú George đâu nhỉ?"
“Chú sẽ đuổi kịp bây giờ"
“Chết có khó khơng hả ba?"
"Khơng ba nghĩ là khá dễ đó Nick. Nhưng việc ấy cịn tùy"”
Đoạn đối thoại này thể hiện rất rõ sự thiếu logic, nhân vật Nick đang bàn về chuyện tự
tử bỗng nhiên xen ngang bởi câu hỏi: "Chú George. đâu nhỉ?" không liên quan. Những
câu thoại ngắn ngủi, khó hiểu, mặc dù được xếp cạnh nhau và đặt vào bối cảnh cuộc đối
thoại nhưng dường như nó đã bị khoét mất đi rất nhiều vị trí.

Những cuộc đối thoại giữa Nick và ba cậu đều có câu hỏi và hồi đáp rất rõ ràng, nhưng
lại khơng có được một cái kết khả thi mà thường kết thúc trong sự mơ hồ. Cả hai đoạn
đối thoại đầu và cuối truyện ngắn thì đều để lại cho Nick một dấu chấm lửng. Những
câu trả lời của ba chỉ có thể giải đáp được ý trên mặt chữ trong câu hỏi mà Nick muốn
được giải đáp thôi và phần ý ẩn sâu trong câu hỏi ấy thì có lẽ Nick phải tự chiêm nghiệm
để có thể hiểu được, tự giải đáp cho bản thân, đương nhiên ngay ở chính độc giả cũng
phải tự làm điều đó.

14


Một điểm nổi bật liên quan đến nghệ thuật tự sự trong tác phẩm, đó là về điểm nhìn
trần thuật mà tác giả đã sử dụng. Điểm nhìn trần thuật nghĩa là người trần thuật nhìn sự
vật, hiện tượng theo quan điểm của một nhân vật trong tác phẩm mà ở trong “Trại người

Da Đỏ” là qua góc nhìn của nhân vật Nick. Tuy nhiên, có một điều đặc biệt rằng độc
giả không thể khẳng định được rằng tất cả những khung cảnh xuất hiện trong tác phẩm
đều được thể hiện dưới góc nhìn của Nick, bởi tác giả sử dụng ngôi kể thứ ba chứ không
phải là ngôi thứ nhất. Thế nhưng, càng tìm hiểu sâu thì ta sẽ thấy được rằng từ cảnh
trong trại người Da Đỏ cho đến cảnh đỡ đẻ và tất cả những cảnh khác đều được hiện ra
chân thực, lạ lẫm trong mắt của nhân vật Nick. Và đó có thể được xem là tác giả đang
sử dụng điểm nhìn trần thuật bên ngồi, nghĩa là không chủ động khai thác nội tâm nhân
vật mà chủ yếu sắp xếp các chi tiết nhằm tạo nên chiều sâu cho bối cảnh và để độc giả
tiếp cận được thông điệp mà tác giả muốn truyền tải. Người kể chuyện tỏ ra lạnh lùng
khách quan đứng phía sau quan sát mà không hề thêm thắt vào những suy nghĩ đánh
giá, mà cơng việc đó đã được chuyển hoàn toàn đến cho người đọc: “Lời giáo huấn
then chốt của sự tối giản có lẽ chính là u cầu về việc tác phẩm phải tước bỏ sự phán
xét và khơng có sự phán quyết; nó xóa bỏ bất kỳ dấu hiệu nào có thể nhìn thấy được
của tác phẩm với vai trị cung cấp thơng tin cho người đọc. Nhà văn viết truyện ngắn
tối giản phải giấu kín mọi thứ, khơng được giải thích vì anh có thể chọn để truyền tải
một nhân sinh quan về cuộc sống trong đó những điều cảm nhận được nhưng lại khơng
nói ra mới là có giá trị”. Hầu hết diễn biến tác phẩm đều thông qua lời đối thoại của
các nhân vật, nên vai trò của người kể chuyện cũng bị lu mờ đáng kể.

7. Những biểu tượng trong tác phẩm “Trại người Da Đỏ”
Trong “Trại người Da Đỏ”, Hemingway đã trình bày sự đối lập và song hành giữa biểu
tượng ánh sáng - bóng tối. Ánh sáng và bóng tối trong truyện ngắn biểu trưng cho định
kiến về phân biệt chủng tộc. Có thể hiểu, người đàn ơng da trắng có nước da sáng hơn
nắm giữ quyền lực cao hơn so với người da đỏ sẫm màu được thể hiện xuyên suốt tác
phẩm. Bóng tối là điềm báo cho cái chết của người chồng, điều mà chúng ta khó có thể

15


lý giải một cách xác đáng. Khi Nick và cha của cậu đến với khu trại của người Da Đỏ

để đỡ đẻ cho một phụ nữ, họ bắt đầu cuộc hành trình trong đêm tối. Cậu bé Nick lướt
trên mặt sông vô định, tăm tối, tư duy non nớt của một đứa trẻ không cho phép cậu bé
suy tư quá nhiều về quy luật vận hành vũ trụ, vì lẽ “cậu bé đinh ninh rằng mình sẽ
chẳng bao giờ chết”. Trong sự vơ minh của bóng tối, le lói ngọn lửa điếu cigar của chú
George và ánh đèn lồng dẫn đường của anh chàng da đỏ.
Trong phân đoạn hai anh chàng Da Đỏ chỉ dẫn đường đi cho Nick, ba Nick và chú
George ta cũng thấy được đâu đó những biểu tượng về ánh sáng và bóng tối. Khi gần
bước đến khu trại người Da Đỏ, hai chàng trai đã cầm đèn lồng để thắp sáng dẫn đường.
Thế nhưng, khi đi qua con đường chở gỗ, họ lại tắt đèn đi bởi vì: "Trời sáng hơn nhiều
bởi rừng cây bị phát quang hai bên đường". Chắc chắn rằng, con đường chở gỗ là một
trong những cơng trình mà người da trắng đã xây dựng và có thể coi nó là một biểu
trưng cho ánh sáng, trái ngược hoàn toàn với sự tăm tối về nghĩa bóng và cả nghĩa đen
trong đời sống của người dân Da Đỏ. Rõ ràng, người Da Đỏ bị phụ thuộc và phải chờ
đợi sự giúp đỡ của người da trắng. Người thiếu phụ mặc dù đã qua 2 ngày nhưng vì
thiếu thiết bị, thiếu chuyên mơn và kiến thức y khoa, tồn thể cư dân ở đó khơng ai đủ
sức để giúp đỡ cơ ấy. Đến khi có sự xuất hiện của những vị bác sĩ, họ cũng khơng có ý
định học hỏi và tiếp thu kiến thức mà chỉ: "ra đường ngồi hút thuốc trong bóng tối mãi
tận đằng kia để khỏi phải nghe tiếng gào thét của chị". Cách Hemingway ẩn dụ cho ánh
sáng và bóng tối như ngầm thể hiện sự xung đột, thấy rõ sự đối lập trong hai nền văn
hóa.
Sự tương phản giữa sự sống và cái chết cũng là một cách để độc giả giải mã những
phần chìm của một “tảng băng trôi” trong tác phẩm của Hemingway. Và rõ ràng, sự
sống và cái chết trong “Trại người Da Đỏ” đan xen vào nhau khiến cho những hoài nghi
chất chồng khó có lời giải đáp. Sự ra đời của một đứa trẻ chính là sự khởi đầu cho một
mầm sống được gieo ở nhân gian, nhưng cũng từ đây ta chứng kiến cái chết đầy ám ảnh
của người bố da đỏ. Điều gì đã thúc đẩy hành động tự sát của người bố? Có lẽ từ nỗi
đau đẻ của người vợ đã khiến cho ông cảm thấy được thúc giục để làm một hành động
gì đó thốt khỏi nỗi đau của bản thân. Từ đây, ta đặt nghi vấn về vấn đề chung sống
giữa các chủng tộc, khi mà người da trắng được dự phần can thiệp vào một trong những
sự kiện sống còn của người Da Đỏ.


16


III. KẾT LUẬN
Ernest Hemingway được biết đến với vai trò là một nhà tiểu thuyết gia, nhà báo nhưng
thành tựu lớn nhất trong cuộc đời của ông là về phương diện sáng tác truyện ngắn. Với
phong cách sáng tác rất riêng truyện ngắn của Hemingway đem đến cho người đọc sự
đa dạng về đề tài, độc đáo trong nghệ thuật viết truyện. Điểm nổi bật trong những tác
phẩm của ông chính là sự tối giản, súc tích về mặt từ ngữ, nhân vật, cốt truyện,.... nhưng
ẩn sâu bên trong đó lại chứa đựng nhiều tầng lớp ý nghĩa. Và điều đó đã tạo nên phong
cách rất riêng của nhà văn Hemingway, nói như khơng nói, khơng nói mà lại nói.
Qua đó, ta thấy được rằng, truyện ngắn “Trại người Da Đỏ” là một trong số những
tác phẩm đã đem đến cho người đọc thấy rõ về phong cách sáng tác rất đặc sắc và nó
có sự ảnh hưởng rất lớn đối với nền văn học Mỹ thế kỷ XX, đó chính là phong cách
“tảng băng trơi”, Ernest Hemingway đã thành công trong việc làm nổi bật lên bút pháp
nghệ thuật của mình trong tác phẩm. Với bề nổi là dung lượng tác phẩm không dài,
những đoạn trong văn bản dường như thiếu sự liên kết và logic, nhưng với lối viết của
Hemingway, người đọc có thể đi vào lớp chìm ẩn sâu bên trong văn bản ấy để khám
phá ra nhiều điều đáng suy ngẫm, đấy cũng chính là phần chìm của tảng băng như cách
Lỗ Tấn nói: “Vẽ một con báo qua mảng lông mà vẫn biết là con báo, qua một con mắt
mà truyền được cả tinh thần”.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Bùi Kim Hạnh (2012), Nguyên lý tảng băng trôi của Hemingway với các nhà nghiên
cứu Việt Nam.
Truy xuất từ:
/>
17



2.Lê Huy Bắc Chủ biên & giới thiệu (2004). Truyện ngắn Ernest Hemingway. NXB
Văn Học.
3. Lê Huy Bắc (1998), Kiểu nhân vật trung tâm trong tác phẩm của Hemingway. Đại
học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội.
4. Lương Thị Hồng Gấm (2018), Bàn về Chủ nghĩa tối giản trong Văn học. Tạp chí
Khoa học, Trường ĐHSP Hà Nội, số 7, trang 25-31.
5. Nguyễn Phương Khánh (2014), Chủ nghĩa tối giản trong Truyện ngắn Mỹ hiện đại.
Đại học Sư Phạm, Đại học Đà Nẵng.
6. Nhật Hằng. (12/04/2022). Ernest Hemingway: Từ trải nghiệm viết lên tác phẩm bất
hủ. Truy xuất từ: />7. Phương Hoàng (30/07/2018). Văn hào Ernest Hemingway: Sóng gió cuộc đời. Báo
Đại Đồn Kết
Truy xuất từ: />
18