(Tổng hợp từ: )


1. ĐỘNG LỰC ĐỂ TÂP BIDA SƠ CẤP
Sơ cấp tuy có vẻ đơn giản nhưng đây chính là 1 trong các giai đoạn khó chịu nhất
của người tập bida, với tính chất nhàm chán bởi sự lặp đi lặp lại hằng ngày chỉ 1, 2 thế bi
như vậy rất dễ đánh gục bất cứ cơ thủ nào thiếu kiên nhẫn và ít đam mê. Nhưng nếu ko
vượt qua khoảng thời gian này về sau bạn sẽ bị dừng lại ở một mức độ nào đó, mình xin
nêu vài điểm cần chú ý để mọi người có hứng thú tập tốt bước khởi đầu này:
1/ Sơ cấp được dành cho người mới bắt đầu bởi nó giúp sửa mọi thứ về cơ bản cho
tốt, ví dụ:
_ Tư thế đứng: nếu đứng sai tư thế rất dễ làm cú đánh bị lệch hướng, không phát đủ
lực cần thiết, không cung cấp đủ độ xoáy cho bi chủ nhất là trong các cú trô kéo, đè ép
bi,.....giả sử bạn bỏ qua giai đoạn này về sau vẫn đánh được, vẫn đi nhiều điểm nhưng sẽ
có cảm giác khó khăn hơn người đã có tư thế hồn chỉnh, cũng giống như đá bóng, chạy
điền kinh, ......nếu tư thế xuất phát sai sẽ dẫn đến kết quả không như ý.
_ Cách cầm cơ: cầm nhẹ nhàng thả lỏng tay, chỉ khi đánh đầu cơ bắt đầu tiếp xúc với
bi mới siết nhẹ tay cho đến khi mũi cơ qua khỏi bi. Rất nhiều người chơi có thói quen
gồng cứng người, bóp chặt cơ vì nghĩ như vậy sẽ chắc chắn hơn, chỉ mỗi điểm này cũng
đủ để bạn đứng cơ 1 thời gian rất dài có khi đến chục năm.
_ Cách phát lực: khi tập sơ cấp bạn sẽ làm quen với cách phát lực của trô kéo, đẩy,
tán khi đánh 1 băng, tập thành thạo các loại lực này bạn sẽ có tất cả các cú đánh về sau.
_ Cách ngắm bi: làm quen với các góc độ bi, canh dày mỏng bao nhiều phần, lúc
khơng để ephe thì sao mà có ephe thì thế nào, nếu ngắm bi không chuẩn xác sẽ gặp khó
khăn rất nhiều trong khi tập điều bi sau này.
_ Ephe: tất cả các cú đánh của sơ cấp đều có thể giúp người mới làm quen với nhiều
kiểu để ephe, thuận nghịch, cao thấp,……
2/ Bạn có thể đi cơ 30-50 nếu hoàn thiện sơ cấp:
_ Tất cả các thế bi của sơ cấp đều có thể được ứng dụng vào thực tế, ngồi trừ những
đường bi khó của bida cao cấp thì các thế bi thơng thường khi thi đấu đều giống 90% các
hình bi của sơ cấp.

_ Khơng phải cứ đánh trúng vài lần 1 thế bi thì bạn đã hồn thành nó, khi sắp bi đánh
1 mình tâm lý thoải mái, khơng áp lực gì bạn sẽ đánh chính xác hơn nhưng trên thực tế
muốn áp dụng được trong thi thố bạn phải tập đến khi nó trở thành 1 phản xạ dù là đúng
hình bi hay chỉ là tương tự, khi xử lý trung cấp sẽ có rất nhiều thế bi giống tương tự các
hình đã tập trong sơ cấp thành ra nếu tập không đủ chỉ cần xê dịch 1 quả bi bạn đã có thể
đánh hỏng.
_ Nếu tập đủ mức độ cần thiết khi đánh thực tế sẽ dễ nhìn ra đường nào gom bi được,
đây là hình bi gì, cần phải đánh ra sao, ephe thế nào……..Từ đó bạn dễ dàng đi được
nhiều điểm.Nhưng cái quan trọng là bạn có tập đến mức được gọi là đủ hay không….


3/ Bạn có thể tự tập luyện để tiến bộ mà không cần nhiều sự chỉ dẫn:
Thực tế cho thấy bạn chỉ cần đến người hướng dẫn khoảng 1 năm, khi hoàn thành hết
sơ cấp (thật sự hoàn chỉnh) lúc đó bạn đã có đủ kiến thức cần thiết để tự nghiên cứu, cập
nhật đường bi, cách đánh thông qua việc xem video, xem người giỏi hơn thi đấu, đọc
sách,……Vì vậy mà mỗi người đều có lối đánh của riêng họ, sau khi học tốt sơ cấp ai
cũng có thể chọn ra kiểu đánh ưa thích nhất…………

2. TƯ THẾ ĐỨNG, CÁCH CẦM CƠ,
HƯỚNG MẮT NHÌN, RA CƠ
Do đã có khá nhiều tư liệu nói về vấn đề cơ bản này nên tơi xin phép khơng nói đến
nó nhiều nữa, ở đây tơi chỉ tóm tắt lại các điều cần lưu ý để người chơi có sự chuẩn bị tốt
cho một cú đánh.
1/ Tư thế đứng Day học Bida :
Tuy đã có lý thuyết chung về thế đứng của mơn bida này nhưng trên thực tế cách
đứng của người chơi lại rất ít khi giống nhau, điều này có thể giải thích do cơ thể mỗi
người mỗi khác hay do điều kiện của các hoạt động thường ngày hoặc trước đó. Có người
tập võ thuật lâu năm đến khi chơi bida lại đứng theo kiểu xoạc chân ngang, người thì
thường ngày làm công việc dùng sức kéo nhiều nên cầm cơ lại đứng với khoảng cách 2
chân trước sau quá rộng, cũngcó nhiều người đứng gần như thẳng tồn thân nhưng lại điều

khiển bi rất tuyệt vời…..
Theo nghiên cứu của các chun gia thì tư thế đứng đúng cách ln hình thành bằng
cách đứng thẳng lưng, một chân bước lên với góc khoảng 30 độ, chân cịn lại xoay hướng
ra ngồi, tay cầm cơ thẳng góc với chân sau :


Như hình minh họa ở trên cho ta thấy 3 điểm trọng tâm tạo nên một tư thế đứng vững
chắc, điều này sẽ giúp người chơi có cú đánh chuẩn xác giảm thiểu tối đa độ sai lệch.
2/ Cách cầm cơ Day học đánh Bida :
Về cơ bản thì tay nên cầm cơ với lực vừa phải không quá chặt cũng không lỏng lẻo,
chỉ đến lúc tác động vào bi mới siết nhẹ cán cơ. Trên thực tế đối với người đã thành thạo
thì vấn đề siết cơ chặt hay lỏng đều được dùng chủ động cho các cú đánh có kết quả khác
nhau. Trong thể loại bida tự do (libre) ít khi có sự thay đổi về cách cầm cơ, điều này dễ
hiểu vì kỹ thuật thường dùng nhất trong môn này là rètro (trô), másse, đánh chết bi, các kỹ
thuật này có điểm chung ở kiểu tác động một lực đột ngột vào viên bi và hiếm khi dùng
lựclớn. Còn trong bida 3 băng cách cầm cơ sẽ biến đổi linh hoạt hơn đối với từng thế bi,
kỹ thuật cần dùng cụ thể.
Cầm cơ sao cho cổ tay và cánh tay thẳng hướng xuống, chủ yếu ngón cái và ngón trỏ
giữ cơ cịn các ngón khác để hờ (xem hình minh họa)
Tiếp theo chúng ta sẽ nói đến vị trí cầm cơ, thường thì mỗi người sẽ tự tìm ra vị trí
cầm lý tưởng cho mình trên cán cơ, nghĩa là khi cầm có cảm giác thoải mái, cơ trượt tới lui
khơng có cảm giác sượng.Có một cơng thức chung cho vị trí này, ta đứng thẳng người 2
tay duỗi thẳng tạo thành góc 180 độ
Dùng thước đo chiều dài của sải tay, lấy ví dụ sải tay của một người đo được 175cm,
lấy con số này nhân với 0,75 như sau: 175 x 0,75 = 131,25 cm. Tính từ ngọn cơ xi theo
chiều dài đến cán cơ ở vị trí 131,25cm, đây chính là vị trí cầm cơ lý tưởng của người đó.
Đây chỉ là cơng thức tương đối, trên thực tế không phải cánh tay của ai cũng tỷ lệ lý
tưởng với thân người. Vẫn còn điều kiện khác là cầm cơ sao cho khuỷu tay và cánh tay



hợp thành góc 90 độ và đường thẳng từ vai đến khuỷu tay song song với cơ, cuối cùng là
tay hợp với cơ và đường đi của bi tạo thành một đường thẳng.
3/ Hướng mắt Day học Bida :
Mắt và đường đi của bi chủ hợp thành một đường thẳng.Phần lớn những người chơi
giỏi thường nhìn bao quát bi trên bàn, khi bắt đầu đặt tay mắt nhìn bi mục tiêu để ngắm độ
dày mỏng sau đó nhìn bi chủ để xác định nơi để ephe cần thiết và khi đánh mắt nhìn bi
mục tiêu.

3. KỸ THUẬT ĐÁNH 1 BĂNG CƠ BẢN
Được gọi là một trong “tứ tuyệt” của môn bida Lipbre bởi tầm quan trọng cũng như
hiệu quả của cú đánh này, một cơ thủ giỏi luôn biết sử dụng đường 1 băng mỗi khi cần
thiết trong cơ series. Các cơ thủ giỏi của Châu Âu rất hiếm khi đánh 2 băng trở lên trong
lượt cơ dù là dễ trúng hơn đường 1 băng. Ta có thể xem xét 1 thế bi như sau:

Như ta thấy đánh đường 2 băng cũng có thể đưa bi đỏ về lại vị trí gom bi, cảm giác
trúng cao hơn nhưng lại dễ làm cho bi vàng (bi đích) đi hướng ngược lên, xác suất ra bi
xấu có thể đến 70%. Nếu chọn đường 1 băng hướng trúng sẽ trực tiếp đưa bi vàng đến vị
trí thuận hướng về của bi đỏ, từ đó ta dễ dàng có kết quả tốt hơn rất nhiều:


Cảm giác trúng khi đánh 1 băng sẽ khó khăn hơn đánh 2 băng trở lên nhưng nếu tập
luyện thành thạo ta dễ dàng tạo ra các thế bi tốt. Vì chủ yếu sử dụng băng nên kỹ thuật
này có nhiều dạng xảy ra và phụ thuộc chủ yếu vào lực tay, mức độ am hiểu vềephe, băng,
quỹ đạo bi,….. Đầu tiên ta sẽ bàn về điểm trúng và ephe của kỹ thuật này:
Ephe chia làm 4 điểm cơ bản:


Nếu đánh thẳng góc vào băng ta có 4 kết quả tương ứng:

Ephe của đường băng dài:


Cịn trường hợp khơng để ephe thì đơn giản hơn, góc tới bằng góc dội trở ra:


TA CĨ CÁC DẠNG CƠ BẢN
1. Một băng góc nhẹ (ephe thuận): là trường hợp thông thường và khá dễ thực hiện,
đánh ½ bi cadre để ephe thuận bên với bi đích, cao cơ đẩy thẳng.

2. Một băng góc kéo: do nằm ở vị trí khơng thể đánh ephe từ bụng bi trở lên (không
đủ ephe trúng) nên người chơi phải để thấp cơ đánh lực kéo.

3. Bi sát băng góc nghiệt: ở góc độ này bi chủ vào băng quá nhanh khi vừa tiếp xúc
bi chạm sẽ khiến các ephe thơng thường khó làm bi chủ hồi về đúng hướng, do đó ta vẫn
để ephe dưới bụng bi nhưng cộng thêm độ hồi bằng cách chúi cơ, cán cơ cao hơn đầu cơ,
đánh lực kéo.


Đường bi ứng dụng:


4. QUI TẮC 30o NHỮNG CÚ ĐÁNH ĐƠN GIẢN HIỆU QUẢ
I. Qui tắc 30 độ trong Bida
Khi bi chủ chạm bi 2:
- Trong khoảng 1/4 – 3/4
- Bi chủ đang ở tình trạng lăn tới tương đối khi chạm bi 2 thì bi chủ sẽ đi ra với 1 góc
khoảng 30độ so với đường nhắm đánh. Mời xem hình :


Lăn tới tương đối là sao ?
- Đánh ở 3/4 trên bi

- Đánh ở giữa hoặc dưới bi nhưng lực nhẹ, bi đi cách bi2 khoảng 40cm bắt đầu mất ép
phê và lăn tới.
II. Đánh ở 1/4 và 3/4 có khác gì nhau khơng ?
Có khác nhưng rất ít. Ở 1/4 và 3/4 góc ra sẽ khoảng 27o, ở 1/2 góc ra sẽ khoảng 33o

III. Tốc độ bi chủ có ảnh hưởng tới góc ra khơng.
Sẽ khơng ảnh hưởng góc ra, nhưng….


IV. Ép phê có ảnh hưởng gì khơng.
Hầu như là khơng ảnh hưởng gì cả. Rất nhiều người ngộ nhận để épphê nghịch sẽ
làm giảm góc ra của bi chủ, điều này chỉ đúng khi đánh mỏng hoặc culê dày. Cịn khi bi
chủ chạm ở 1/4 - 3/4 thì…..
Ép phê thuận hay nghịch đều dẫn đến góc ra nhích lên 1 chút nhiều hơn 30 độ
Trên là qui tắc 30độ, qui tắc này áp dụng rất nhiều cho bida lỗ tuy nhiên áp dụng cho
bida France cũng rất có ít. Hãy xem 1 số trường hợp có thể ứng dụng:


V. Vậy quan trọng nhất trong bida libre khi áp dụng qui tắc 30o là gì ?
Thứ 1 : Trước đây đánh dị gà, 1 băng gần hay hụt, mình thường thắc mắc tại sao
nhắm thấy chắc trúng rồi mà đánh lại hụt. Thì ra nguyên nhân là : đánh mạnh sẽ làm dịch
chuyển đường đi của bi chủ ra ngồi mặc dù góc ra vẫn là 30o.
Thứ 2 : Hãy luôn nhớ : nếu bi chủ đi nhẹ - trung binh, lăn tới, chạm bi2 từ 1/4 - 3/4
thì góc ra sẽ là 30o.


Quan trọng ở đây là chạm 1/4 - 3/4 <=== đây là 1 khoảng rất rộng. Hãy tận dụng
khoảng rộng này để giảm tối đa khả năng đánh trật.
Ví dụ :



Mọi thứ trên lý thuyết vẫn là lý thuyết, hình vẽ có thể sai lệch so với thực tế. thực
hành kèm với lý thuyết trong đầu sẽ giúp mau tiến bộ


5. QUI TẮC 90o CĂN BẢN ÁP DỤNG RẤT NHIỀU
I. Khái quát về qui tắc 90o
Khi bi chủ chạm bi 2 ở tình trạng khơng épphê retro/culê (nghĩa là bi chủ khơng xốy
ngược cũng khơng xốy tới) thì sau khi va chạm bi chủ sẽ dội ra 1 góc 90o so với đường đi
của bi 2.

Lưu ý: épphê ngang (xoáy ngang) của bi chủ hầu như không ảnh hưởng đến qui tắc
này. Ta sẽ sử dụng épphê ngang để điều chỉnh hướng đi của bi chủ sau khi chạm băng.
II. Làm sao để bi chủ khi chạm bi 2 không có épphê retro/culê:
-Ở khoảng cách gần: đánh phía dưới bi chủ 1 tí
-Ở khoảng cách xa: nếu đánh mạnh thì vẫn đánh dưới bi chủ 1 tí. Nhưng nếu đánh nhẹtrung bình thì phải đánh thấp hơn
Nói chung là cái này phải đánh quen cho có cảm giác. (hình dưới):


III. Vậy nếu khi bi chủ chạm bi 2 mà có dính 1 chút epphe retro hay culê thì sẽ
như thế nào?
Lưu ý lại 1 lần nữa: lực đánh (tốc độ) bi chủ khơng ảnh hưởng tới góc ra 90o miễn
sao khi va chạm bi chủ khơng xốy retro hay culê là được. Mời xem hình cho dễ hiểu:

IV. Áp dụng qui tắc 90o với amocti:
Nhắc lại amocti là gì: là cú đánh mà bi chủ sau khi chạm dầy bi2 sẽ lăn rất chậm nhằm
mục đích khống chế gom bi.
Tại sao ở sơ cấp đánh amocti cảm giác thấy khó? Đó là vì người đánh sơ cấp khi thực
hiện amocti trong đầu chứa rất nhiều thứ: đánh dầy hay mỏng, mạnh hay nhẹ, épphê để
như thế nào và thông thường từ lúc suy nghĩ cho đến lúc đánh xong trong đầu vẫn chưa

xác định rõ ràng đánh như thế nào mới đúng  đánh thấy khó trúng/đánh hụt là chuyện dễ
hiểu.


Sau đây chúng ta phân tình 1 số tình huống để có thể áp dụng qui tắc 90độ vào amocti
nhằm đơn giản hóa suy nghĩ khi ra cơ  đánh cảm giác dễ trúng hơn

V. Áp dụng qui tắc 90o cho dị gà góc lớn:


VI. Áp dụng qui tắc 90o kết hợp epphê ngang (thuận hay nghịch)


VII. Qui trình ra cơ khi áp dụng qui tắc 90o
Bước 1: Hình dùng trước đường đi của bi2 (đánh dày hay mỏng) để có thể gom.
Bước 2: Từ đường đi của bi2 ta xác định được góc ra của bi chủ sau khi chạm bi2.
Trường hợp 1: Nếu bạn xác định đánh đúng qui tắc 90o (góc ra 90o) thì bi chủ khi
chạm phải mất xốy tới hoặc xốy ngược
Trường hợp 2: Nếu bạn xác định góc ra bi chủ > 90o thì bi chủ khi chạm phải cịn
xốy ngược, góc ra bi chủ < 90o bi chủ khi chạm phải có xốy tới.
Bước 3: xác định có nên để epphê thuận/nghịch thêm vào bi chủ hay không.
Bước 4: xác định lực cần đánh từ đó quyết định nên đánh bi chủ cao hay thấp.
Qui trình có vẻ rườm rà, nhưng thật ra chỉ cần thực hành vài lần cho quen, sau đó nó
sẽ lướt qua đầu bạn rất nhanh (chậm cũng có sao đâu, cịn hơn phải trả tiền giờ)
VIII. Kết luận
Đối với trình độ sơ cấp, có những thế bi sẽ gây cho bạn bối rối vì cảm giác chưa
thuần thục. Nếu những thế bi có thể thì hãy áp dụng qui tắc 90độ để biết chính xác mình
nên đánh như thế nào.
Có thể bạn đánh vẫn hụt nhưng sẽ là xém trúng & biết rõ tại sao hụt chứ không phải
là hụt xa & không chắc chắn tại sao mình hụt. Từ đó cảm giác bi sẽ nâng cao nhanh hơn.



6. CÚ ĐÁNH 1 BĂNG & CÚP BĂNG –
MỘT SỐ THẾ CĂN BẢN.
Không dám múa lửa quá nhiều do xung quanh cao thủ như mây. Chỉ đưa ra lý thuyết
một số trường hợp cúp băng, 1 băng căn bản giúp cho các bạn đang ở sơ cấp tăng tự tin
cũng như khả đánh trúng khi gặp những thế bi này.

Thêm nữa là: ở một số thế 1 băng/cúp băng căn bản (cũng trùng hợp là thế dò gà hay
tương tự). Do các bạn ở sơ cấp thiếu tự tin ở 1 băng/cúp băng dẫn đến chọn đánh dò gà
và kết quả là tan bi. Thay vì đó nếu đánh 1 băng/cúp băng sẽ giúp gom bi cho cơ tiếp theo.
Hi vọng bài viết này sẽ giúp được các bạn ít nhiều.
I. Những điểm cần lưu ý trước khi bắt đầu
1. Sẽ áp dụng rất nhiều qui tắc 30độ. Nếu bạn chưa biết về qui tắc này thì hãy xem
topic về qui tắc 30độ trước khi đọc tiếp
2. Hãy tham khảo qui trình ra cơ căn bản ở topic về Retro để đảm bảo khi ra cơ mũi cơ
của bạn đánh trúng bi chủ ở điểm đã nhắm.
Thật vô nghĩa nếu bạn thọc cơ khơng trúng điểm mà mình đã nhắm đánh (dù cho có
trúng đi nữa thì đó vẫn là rùa thơi)
3. Đừng đánh nếu bạn chưa biết mình nên đánh như thế nào & kết quả sau khi đánh sẽ
ra sao
4. Khi thọc cơ luôn lùa mũi cơ thêm ra trước 1 chút (áp dụng hầu hết cho tất cả các cú
đánh). Điều này giúp cho ápphê của bạn luôn ổn định


Cùng 1 thế bi: đánh lùa cơ ra trước & đánh khựng cơ lại sẽ cho ra épphê khác nhau.
Nếu bạn ra cơ lung tung không để ý mà lúc khựng lúc lùa tới  cùng 1 thế bi kết quả lúc
này lúc khác  rất khó để ổn định cảm giác đánh.
II. Giải thích về epphe


III. Tác dụng của epphê khi chạm băng

IV. Hình căn bản. Lưu ý rất quan trọng hình căn bản là hình mà bạn sẽ dựa trên đó
để tính tốn để epphê như thế nào cho phù hợp


V. Áp dụng vào 1 băng & cúp băng: