i

Năm học: 2021 - 2022

MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................1
1. Lí do chọn đề tài:...............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu:........................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu:.......................................................................................2
4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu:............................................................2
5. Phạm vi, kế hoạch nghiên cứu đề tài:................................................................2
6. Nội dung của đề tài:...........................................................................................3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:..................................................................................4
1. Cơ sở lí luận:.....................................................................................................4
2. Thực trạng của đề tài đang nghiên cứu:............................................................4
3. Giải pháp chủ yếu để “Tuyên truyền giáo dục pháp luật an toàn giao thơng
qua việc giải quyết một số tình huống giao thông trong thực tế bằng vận dụng
kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8”.................................................................6
3.1. Các giải pháp chủ yếu....................................................................................6
3.2. Kết quả việc ứng dụng vào thực tiễn............................................................20
III. KẾT LUẬN...................................................................................................21
1. Kết luận:..........................................................................................................21
2. Khuyến nghị:...................................................................................................21

SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thông trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


1

Năm học: 2021 - 2022

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài:
… “Cả ô tô và xe máy điện đều phóng nhanh qua ngã tư, dẫn đến tình
huống người đi xe máy điện là một thiếu niên còn mặc áo đồng phục nhà
trường bay lộn qua nắp ca-pô xe ô tô như trong phim hành động”...
Sự việc trên có vẻ như xảy ra ở nơi giao nhau giữa đường ngách và ngõ
chính. Dù rõ ràng việc cả hai xe không giảm tốc độ khi đến đoạn đường giao
nhau là sai, nhưng tình huống đó vẫn gây tranh luận sơi nổi khi được chia sẻ
lên mạng xã hội.
"Tôi thấy người xe máy điện sai, đi nhanh không quan sát; ô tơ đã lên
1/3 xe rồi", tài khoản Đ.V.V bình luận.
"Nhìn cái lối đổ bê tơng đường thì xe máy điện là đường chính, đường
ưu tiên, xe ơ tơ phải nhường đường cho xe máy điện. Xe tô lao vậy là sai", tài
khoản Ngọc Đ nhận xét.
"Ai cũng sai cả. Qua ngã ba ngã tư mà lao như thế thì tai nạn chỉ là
chuyện sớm muộn", một ý kiến phản bác.
Đây là những dịng tin tức trong vơ số những tin tức mà mỗi chúng ta
vẫn thấy Tivi hay phải chứng kiến hàng ngày trong các tình huống nguy hiểm
mà người dân tham gia giao thơng thiếu an tồn. Đặc biệt nhiều vụ xảy ra tranh
cãi, xung đột khi tìm ra người đúng người sai.
Vấn đề an tồn giao thơng (ATGT) hiện nay đang là vấn đề nóng được cả
xã hội quan tâm khi mà hàng ngày, hàng giờ, chúng ta liên tục nhận được thông
tin về những vụ tai nạn giao thông xảy ra khắp nơi trên cả nước. Điều đáng chú
ý là có tới 90% số vụ tai nạn giao thơng của trẻ em có liên quan tới học sinh và
tỉ lệ này có xu hướng gia tăng trong hai năm gần đây. Từ đó, câu hỏi về giáo dục
ATGT như thế nào cho hiệu quả càng trở nên cấp thiết hơn. Nếu chỉ dừng lại ở
tuyên truyền các quy định về ATGT thì cơng tác giáo dục khơng đạt được hiêu
quả cao như mong đợi. Cần phải có nhiều phương pháp và hình thức giáo dục
phong phú, sinh động, thiết thực hơn nữa hướng đến mục tiêu là trang bị cho

học sinh những kiến thức cơ bản để phòng tránh tai nạn và ý thức chấp hành
pháp luật khi tham gia giao thông.
 
Với đặc thù là môn khoa học tự nhiên nghiên cứu về vật chất và sự vận
động của nó trong khơng gian và thời gian, Vật lí học chi phối đến nhiều chuyển
động đang diễn ra hàng ngày xung quanh chúng ta. Nhiều tình huống giao thơng
SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


2

Năm học: 2021 - 2022

có thể được phân tích mức độ nguy hiểm cũng như cách phịng tránh dưới góc
độ các kiến thức vật lí, thơng qua đó giúp học sinh có những kiến thức cơ bản về
vấn đề ATGT để từ nhận thức chuyển biến thành hành vi đúng khi tham gia giao
thơng. Và trong chương trình dạy học vật lý cấp Trung học cơ sở, giáo viên có
rất nhiều cơ hội để thực hiện điều đó. Vì vậy trong sáng kiến kinh nghiệm này
tôi nghiên cứu đề tài với nội dung: “Tuyên truyền giáo dục pháp luật an tồn
giao thơng qua việc giải quyết một số tình huống giao thông trong thực tế
bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8”.
2. Mục đích nghiên cứu:
- Thơng qua việc đưa các tình huống, các quy định pháp luật về ATGT vào
các bài giảng Vật lí, mục đích mà đề tài hướng đến là giúp học sinh phân tích
được những nguy hiểm trong các tình huống giao thơng và các biện pháp phịng
tránh tai nạn có thể xảy ra đồng thời hiểu rõ hơn các quy định về ATGT.
- Giúp học sinh dễ nhớ kiến thức, phát triển mạnh khả năng tư duy logic,
khả năng sáng tạo, khả năng vận dụng linh hoạt các kiến thức đã học trong học
tập cũng như trong thực tế cuộc sống.

- Có khả năng phổ biến tới đồng nghiệp về kinh nghiệm giảng dạy, nâng cao
hiệu quả giảng dạy môn Vật lí trong nhà trường.
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: học sinh khối THCS.
- Đối tượng khảo sát thực nghiệm: học sinh khối 8.
4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện được mục đích trên tơi xác định những nhiệm vụ và phương
pháp cụ thể sau:
- Xác định được cơ sở lí luận.
- Tham gia các lớp chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học do Tổ, Trường,
Phịng GDĐT, Sở GDĐT Hà Nội tổ chức.
- Tìm kiếm, sưu tầm và tham khảo các tài liệu cần thiết để thực hiện đề tài.
- Học hỏi, chia sẻ cùng đồng nghiệp từ các tiết dạy chuyên đề, thử nghiệm.
- Khảo sát trắc nghiệm học sinh.
- Định hướng áp dụng các hình thức mới trong giảng dạy thực tế trên lớp.
5. Phạm vi, kế hoạch nghiên cứu đề tài:
Đề tài được nghiên cứu, thực hiện trong hai năm (2020 - 2021, 2021 - 2022)
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


3

Năm học: 2021 - 2022

6. Nội dung của đề tài:
1. Cơ sở lí luận
2. Thực trạng của đề tài đang nghiên cứu
3. Biện pháp, giải pháp chủ yếu để thực hiện đề tài
3.1. Các giải pháp chủ yếu

3.2. Kết quả áp dụng thực tiễn

SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thông trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


4

Năm học: 2021 - 2022

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lí luận:
Một trong những mục tiêu của dạy học vật lí là làm cho lí thuyết xích lại
gần hơn với thực tiễn và đời sống, lấy lý thuyết để soi sang thực tiễn, để kiểm tra
tính đúng đắn của lí thuyết. Lí thuyết và thực tiễn trong dạy học vật lí phải gắn
liền với nhau và hỗ trợ lẫn nhau tạo thành một thể thống nhất không tách rời.
Với quan điểm đó, việc tăng cường tính thực tiễn dạy học vật lí ln là sự cần
thiết. Trong những năm gần đây, với sự đổi mới trong phương pháp kiểm tra,
đánh giá, các câu hỏi mang tính thực hành đã được đưa vào cũng nhằm mục
đích đó. Trong đề tài này, tôi sẽ chỉ ra các đơn vị kiến thức cụ thể có thể ứng
dụng tun truyền pháp luật an tồn giao thơng để các em có thể xử lí tốt nhất
các tình huống mà các em có thể gặp phải.
2. Thực trạng của đề tài đang nghiên cứu:
Việc tham gia giao thơng của người Việt Nam có nhiều vấn đề cần suy
nghĩ. Bên cạnh những người tham gia giao thông có ý thức tốt, có văn hố, thực
hiện nghiêm chỉnh luật giao thông là một bộ phận không nhỏ những người dân,
người tham gia giao thơng có ý thức kém, thậm chí đáng báo động. Mặt khác, tai
nạn giao thơng gây nên những tác động tâm lý cả trước mắt cũng như về lâu dài
đối với mọi người, nó để lại những di chứng về tâm lý hết sức nặng nề cho
người bị tai nạn và người thân của họ, gây nên hiện tượng bất an cho những

người xung quanh.
Theo dõi việc tham gia giao thông của người dân, nhất là ở những đô thị
lớn như Hà Nội...chúng ta rất dễ nhận ra những hành vi thiếu ý thức, kém văn
hố khi tham gia giao thơng như: khơng có giấy phép lái xe vẫn sử dụng xe máy;
không thắt dây an tồn khi đi xe ơtơ; dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe không đúng
quy định; đi xe buýt không nhường ghế cho người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai,
người tàn tật; phóng nhanh; vượt ẩu; đi vào đường ngược chiều; uống rượu, bia
trước khi điều khiển phương tiện cơ giới; khơng có tín hiệu xin đường khi
chuyển làn chuyển hướng; không đi đúng phần đường của loại phương tiện điều
khiển; đi xe quá tốc độ cho phép; vượt đèn đỏ; lạng lách; không đội mũ bảo
hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm mang tính chất đối phó; kẹp ba, kẹp bốn trên xe
máy; vừa điều khiển phương tiện giao thông vừa nghe điện thoại, nghe nhạc;
làm xiếc khi đi xe máy như đi xe máy một bánh; rú còi inh ỏi; đua xe trái phép;
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


5

Năm học: 2021 - 2022

vượt qua đường sắt khi tàu sắp tới, hành hung cảnh sát giao thông khi bị dừng xe
vì vi phạm luật giao thơng... Chỉ một va chạm nhỏ trên đường phố, thay vì xin
lỗi, cảm ơn thì người ta quay ra cãi lộn, đánh đấm nhau thậm chí rượt đuổi đâm
chém, bắn nhau dẫn đến tử vong…
Giờ tan học, tại cổng trường, nhiều học sinh đi xe đạp điện không đội mũ
bảo hiểm; một số học sinh đi hàng 2, hàng 3, khiến nhiều người điều khiển xe
máy, ơ tơ phải giảm tốc độ, thậm chí dừng lại nhường đường. Giờ tan học, hàng
chục học sinh “đầu trần” đi xe máy điện, xe đạp điện phóng từ khu vực để xe
của trường ra.

Từ đầu năm học, học sinh các trường khi bước vào năm học mới đều phải
ký cam kết chấp hành nghiêm túc Luật Giao thông đường bộ. Tuy nhiên, sự phối
hợp giữa các cơ quan chức năng với nhà trường, gia đình chưa chặt chẽ, nên
việc quản lý học sinh tham gia giao thông vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn.
Trách nhiệm các trường chỉ là tuyên truyền, giáo dục, nhắc nhở chứ khơng có
quyền xử phạt. Ngồi mặt ý thức, học sinh cịn thường xun có các hành vi vi
phạm về an tồn giao thơng như: điều khiển xe phân khối lớn khi tham gia giao
thông, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, phóng nhanh, vượt
ẩu, đi hàng ngang... Chính vì vậy, số vụ tai nạn giao thơng trong độ tuổi học sinh
là con số không hề nhỏ, khiến dư luận xã hội lo ngại.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng vi phạm an tồn giao thơng phần lớn do
các em chưa nhận thức đầy đủ về Luật giao thông đường bộ. Không chấp hành
đúng luật đã quy định. Các bài học về an tồn giao thơng ở trường chưa nhiều,
chưa có sự đồng bộ giữa các bộ mơn. Các em chưa chú trọng đến việc tìm hiểu
và thực hiện nghiêm túc luật giao thông đường bộ. Nhiều môn học chưa lồng
ghép các nội dung giáo dục về an tồn tồn giao thơng cho học sinh. Các ngun
tắc cơ bản khi tham gia giao thông chưa được học sinh chú ý, học sinh chưa liên
hệ được kiến thức môn học với thực tế. Học sinh chưa ý thức được việc tham gia
giao thơng an tồn là bảo vệ bản thân mình và bảo vệ cho người khác. Đa số các
em còn suy nghĩ chủ quan về những hành vi vi phạm an tồn giao thơng của bản
thân mình. Những vụ tai nạn giao thông diễn ra hằng ngày không liên quan đến
mình. Một bộ phận khơng nhỏ học sinh thiếu ý thức, thiếu trách nhiệm khi tham
gia giao thông… Mặt khác, do hằng ngày các em thấy cha mẹ, anh chị, những
người xung quanh chưa thực sự làm gương cho con em trong việc chấp hành
luật an toàn giao thơng.
SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


Năm học: 2021 - 2022


6

Nguyên nhân hàng đầu của các vụ tai nạn giao thông của học sinh phổ
thông được chỉ ra là do đi sai phần đường, vi phạm tốc độ và thiếu quan sát, dàn
hang ngang, chở quá số người quy định... Trong khi đó, việc xử lý học sinh vi
phạm quy định an tồn giao thơng lại không đơn giản, hầu hết các trường hợp
sai phạm mới chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, hoặc nếu có thơng báo từ cơng an
gửi về trường thì nặng nhất cũng chỉ bị hạ một bậc hạnh kiểm. Hơn nữa, học
sinh có hành vi sai phạm khi bị lực lượng chức năng phát hiện thường tìm cách
trốn tránh, dễ gây nguy hiểm cho những người cùng tham gia giao thông. Thậm
chí, khi bị bắt lỗi, chính các bậc phụ huynh lại gây khó dễ cho lực lượng chức
năng, khiến cơng tác xử lý học sinh vi phạm giao thông không đạt hiệu quả.
Trong tất cả các nguyên nhân trên thì ý thức khi tham gia giao thông của học
sinh là vấn đề đáng báo động.
Trong năm học 2020 – 2021, sau khi ôn tập cho các em các kiến thức của
bộ mơn Vật lí 8. Tơi đã tiến hành lựa chọn một số học sinh ở hai lớp 8 trong
trường rồi cho khảo sát chất lượng (nội dung như phiếu phần phụ lục).
Kết quả khảo sát trước khi ứng dụng đề tài
Lớp

Tổng
số

Loại
Dưới trung bình

Trung bình trở lên

0


1-2

3-4

TS

TL %

5-6

7-8

9-10

TS

TL %

30%

4

16

1

21

70%


10

10

4

24 68,6%

8A1

30

0

1

8

9

8A2

35

0

2

9


11 31,4%

3. Giải pháp chủ yếu để “Tuyên truyền giáo dục pháp luật an tồn
giao thơng qua việc giải quyết một số tình huống giao thơng trong thực tế
bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8”.
3.1. Các giải pháp chủ yếu.
Giải pháp thứ nhất: Lồng ghép các các kiến thức về ATGT vào một số
tiết học Vật lí để học sinh phân tích ngun nhân, tìm ra giải pháp xử lí tình
huống giao thơng từ đó hiểu rõ hơn các quy định pháp luật về ATGT.
Ví dụ minh họa 1:
Sau khi học xong chương I Cơ học Vật lí 8, các em học sinh đã có kiến
thức Chuyển động khơng đều là chuyển động có vận tốc thay đổi theo thời gian.
Và đã biết cách tính vận tốc trung bình của chuyển động khơng đều:
SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


7

Năm học: 2021 - 2022

vtb =

vtb =

Trong đó:

S1 + S2 + S3 + ….
t1 + t2 + t3 + ….


+ s: Quãng đường
+ t: Thời gian đi hết quãng đường.
+ vtb: Vận tớc trung bình.

Các thầy cơ giáo có thể cho học sinh làm bài toán thực tế như sau trong
Hoạt động Luyện tập và Vận dụng:
Một người đi xe máy đang lưu thông trên đường với vận tốc 50km/h thì
nhìn thấy chướng ngại vật phía trước cách xe mình 20m. Người đó lập tức hãm
phanh để xe chuyển động chậm dần. Hỏi xe hết thời gian bao lâu thì dừng lại và
người đó có va vào chướng ngại vật khơng?
Từ đó, định hướng đến việc muốn cung cấp kiến thức ATGT sau khi HS
giải quyết bài toán và thấy được mức độ nguy hiểm của việc không giữ khoảng
cách an toàn.
Tại sao trên một số tuyến đường, đặc biệt là đường cao tốc
lại có quy định về khoảng cách an tồn của các phương tiện giao thơng?!

Để một phương tiện đang từ vận tốc khác 0 thay đổi về bằng 0 cần có một
khoảng thời gian nhất định và phải di chuyển một đoạn đường nhất định. Quy
định về khoảng cách an tồn giúp cho xe phía sau khơng va chạm vào xe phía
trước khi xe phía trước xảy ra sự cố cần phanh thắng gấp.
Thông tin pháp luật: Theo Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ trưởng
Bộ Giao thông vận tải quy định về tốc độ và khoảng cách của xe cơ giới, xe máy
chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ.
Thứ nhất: Khi mặt đường khơ ráo thì khoảng cách an toàn ứng với mỗi
tốc độ
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8



8

Năm học: 2021 - 2022

+ Tốc độ lưu hành 60km/h khoảng cách an toàn tối thiểu là 35 mét
+ Tốc độ lưu hành 80km/h khoảng cách an toàn tối thiểu là 55 mét
+ Tốc độ lưu hành 100km/h khoảng cách an toàn tối thiểu là 70 mét
+ Tốc độ lưu hành 120km/h khoảng cách an toàn tối thiểu là 100 mét
Thứ hai: Khi điều khiển xe chạy với tốc độ từ 60 km/h trở xuống, trong
khu vực đô thị, đông dân cư, người lái xe phải chủ động giữ khoảng cách an
toàn phù hợp với xe chạy liền trước xe của mình; khoảng cách này tùy thuộc vào
mật độ phương tiện, tình hình giao thơng thực tế để đảm bảo an tồn.
Thứ ba: Khi trời mưa, có sương mù, mặt đường trơn trượt, đường có địa
hình quanh co, đèo dốc, người lái xe phải điều chỉnh khoảng cách an tồn thích
hợp lớn hơn khoảng cách an toàn ghi trên biển báo hoặc  khoảng cách khi mặt
đường khô ráo.
Quy tắc 2 giây, 4 giây để xác định khoảng cách an toàn khi đang lưu
thơng trên đường:
Trong điều kiện bình thường, 2 giây là khoảng thời gian đủ để cho tài xế
tiếp nhận thông tin (chẳng hạn như thấy xe phía trước phanh đột ngột), sau đó
xử lý và có hành động cần thiết (đạp phanh, đánh lái để tránh). Nói cách khác,
quy tắc 2 giây khuyên bạn nên giữ khoảng cách tối thiểu với xe đi trước sao cho
nếu có tình huống bất thường từ xe phía trước đó, bạn cũng có ít nhất là 2 giây
để chủ động xử lý trước khi xe bạn kịp đến vị trí vừa xảy ra tình huống.
Áp dụng quy tắc 2 giây khi đi trên đường là bạn để ý khi xe đi trước vừa
qua một mốc cố định nào đó trên đường như cột đèn, biển báo giao thơng thì bạn
bắt đầu nhẩm đếm. Nhưng nếu đếm “một giây, hai giây” thì khả năng sai số khá
cao. Cách đếm đơn giản và gần đúng là nhẩm đều: “một nghìn linh một, một
nghìn linh hai”, hoặc: “một khơng khơng một, một không không hai”. Khi áp
dụng, nếu thấy chưa đến 2 giây mà xe bạn đã đi đến dấu mốc, thì nghĩa là xe bạn

đang đi gần xe trước quá. Và do đó, cần đi chậm lại để tăng khoảng cách an
toàn. Ngược lại, nếu nhẩm đếm 2 giây rồi mà xe bạn chưa đến mốc, thì cự ly với
xe trước đã đủ xa. Và về cơ bản là có thể n tâm.
Trước tình hình thời tiết bất lợi như trời mưa, sương mù, đường trơn
trượt…, các bác tài nên sử dụng quy tắc 4 giây như hình dưới đây: 
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An toàn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


9

Năm học: 2021 - 2022

Những nguyên tắc 2 giây, 3 giây, 4 giây thực chất giúp ích rất nhiều trong
việc giữ an tồn cho người lái nói chung và hành khách nói riêng. Dù vậy, chúng
ta cũng khơng nên q máy móc mà hãy linh hoạt trong từng tình huống để
mang lại chuyến đi hiệu quả và đúng luật nhất. 
(Theo Tạp chí giao thơng)
Ví dụ minh họa 2:
Sau khi học xong chương Cơ học vật lí lớp 8, học sinh đã hình thành được
kiến thức mới về Qn tính đó là:
- Khi có lực tác dụng, mọi vật đều khơng thay đổi vận tốc đột ngột được
vì mọi vật đều có qn tính.
- Qn tính có hai biểu hiện :
Xu hướng giữ nguyên trạng thái đứng yên. Ta nói các vật có “tính ì”.
Xu hướng giữ ngun trạng thái chuyển động thẳng đều. Ta nói các vật
chuyển động có “đà”.
Vậy một câu hỏi liên quan đến Pháp luật về an tồn giao thơng đó là:
SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8



10

Năm học: 2021 - 2022

“Tại sao ở nhiều nước lại có quy định bắt buộc người lái xe và
những người ngồi trong xe ơ tơ phải thắt dây an tồn khi xe chạy?”

Giải thích: Khi xe ơ đang chạy mà hãm phanh đột ngột thì xe sẽ dừng lại.
Nhưng người ngồi trên xe do vẫn đang có xu hướng chuyển động nên sẽ lao về
phía trước theo quán tính và va chạm với các vật khác, rất nguy hiểm. Dây an
tồn có tác dụng cản lại chuyển động theo qn tính, giảm thiểu thương vong do
va chạm. Người và xe lật nhào về trước khi bóp phanh trước đột ngột.
Thơng tin pháp luật:
Mức phạt với người điều khiển xe ô tơ khơng thắt dây an tồn:
Phạt tiền từ 800 ngàn đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi :
- Khơng thắt dây an tồn khi điều khiển xe ơ tô chạy trên đường.
- Chở người trên xe ô tô khơng thắt dây an tồn (tại vị trí có trang bị dây
an toàn) khi xe đang chạy.
(Theo khoản 3 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP)
Mức phạt với người ngồi trên xe ô tơ khơng thắt dây an tồn:
Phạt tiền từ 300 ngàn đồng đến 500 ngàn đồng đối với người được chở trên
xe ơ tơ khơng thắt dây an tồn (tại vị trí có trang bị dây an tồn) khi xe đang chạy.
(Theo khoản 5 Điều 11 Nghị định 100/2019/NĐ-CP)
Ví dụ minh họa 3:
Sau khi học xong chương này, học sinh cần được giáo viên tổ chức và
định hướng để học sinh vận dụng những kiến thức đã học liên hệ giải quyết một
vấn đề rất thực tế khi tham gia giao thông.
Cách sử dụng phanh xe an toàn khi cần phanh gấp?


Khi đi xe đạp, xe máy, xe đạp điện gặp tình huống khẩn cấp một số người
có thói quen dùng phanh trước để dừng xe vì phanh sau thời gian dừng xe lâu
hơn. Tuy nhiên, việc này lại có thể khiến người đi xe gặp nguy hiểm vì khi làm
thế phần phía trước của xe dừng lại đột ngột trong khi phần sau xe và cả người
vẫn tiếp tục chuyển động theo quán tính và sẽ bị lộn nhào hoặc trượt về phía
trước.
SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thông trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


11

Năm học: 2021 - 2022

Không cứ "mắm răng mắm lợi" bóp, đạp hết các phanh là điều cần làm trong
tình huống nguy cấp. Sự phối hợp nhịp nhàng mới mang lại hiệu quả tốt nhất.
Để phanh xe an toàn, cần thực hiện theo các bước sau:
- Giữ xe thẳng và cân bằng. Phanh sẽ trở thành tác nhân khiến tình huống
trở nên tồi tệ hơn nếu xe và người đang nghiêng.
- Sử dụng cả phanh trước và sau, trong đó 75% lực phanh dồn cho phanh
trước. Nếu chỉ sử dụng phanh sau, khoảng cách để dừng xe sẽ dài hơn hoặc có
thể gây rê bánh khi đang chạy tốc độ cao.
Ví dụ minh họa 4:
Tại sao người lớn cứ nhắc em phải đội Mũ bảo hiểm
khi đi xe đạp điện, phải chăng là do sợ bị chú Công an phạt?

Sau khi các em đã được trang bị kiến thức về Quán tính, các em sẽ được
định hướng để trả lời câu hỏi trên. Khi người ngồi trên phương tiện giao thông,
xe biến đổi chuyển động đột ngột dễ gây nguy hiểm. Do phần phía dưới cơ thể

chuyển động cùng với xe, phần phía trên cơ thể vẫn giữ trạng thái ban đầu. Ví
dụ xe đang chạy đột ngột dừng lại, phần chân dừng lại theo xe, phần trên cơ thể
vẫn chuyển động như cũ kết quả là phần đầu bi va chạm mạnh, nguy hiểm đến
tính mạng.Vì vậy người ngồi trên xe máy, xe đạp điện cần đội mũ bảo hiểm để
bảo vệ bản thân mình, chứ khơng phải chỉ là sợ chú Cơng an phạt.
Ví dụ minh họa 5:
Khi đi ô tô, em có nên nhảy xuống ngay
khi xe chưa cần dừng hẳn
vì nay em đã cao lớn lắm rồi mà?

Khi đi ô tô, phải đợi xe dừng hẳn mới bước xuống cho dù em đã rất khỏe
mạnh và cao lớn hay là em đang rất vội đi chăng nữa. Vì sao? Vì nếu xe đang chạy,
dù rất chậm, ta bươc xuống thì chân dừng lại nhưng phần trên cơ thể vẫn đang
chuyển động về phía trước do quán tính nên dễ đạp đầu xuống đất rất nguy hiểm.
Và lại càng nguy hiểm hơn nếu ta bước về phái sau, vì lúc này, vận tốc
tương đối giữa đầu và chân tăng lên làm cú ngã mạnh hơn, cho nên khi xuống ơ
SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thông trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


12

Năm học: 2021 - 2022

tô ta nên đợi xe dừng hẳn và bước về phía trước.
Ví dụ minh họa 6:
Các em học sinh đã được biết:
Khối lượng của một vật là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật.
Mà các em học sinh đã biết: Độ lớn P của trọng lực gọi là trọng lượng của
vật: P = mg.

Em có biết việc chở quá tải trọng trên xe gây ra
nguy hiểm như thế nào khi xe tham gia giao thơng?

Khi tham gia giao thơng gặp tình huống nguy hiểm cần thắng gấp, với
cùng lực hãm của phanh, xe chở quá tải trọng sẽ có thời gian dừng lại lâu hơn.
Do đó nguy cơ xảy ra va chạm của xe chở quá tải trọng là rất lớn, rất nguy hiểm.
Chưa kể đến việc chở quá tải trọng vi phạm đến các thơng số an tồn kĩ thuật
của xe khi thiết kế.
Trường hợp đi xe đạp điện, xe máy điện, xe gắn máy chở quá số người
quy định, nguy cơ mất an toàn cũng xảy ra tương tự. Hơn nữa việc chở nhiều
người cịn gây vướng víu, khó khăn cho người điều khiển phương tiện khi xử lí
các tình huống giao thông trên đường.
Thông tin pháp luật: Xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chở ba khi
đi xe máy theo quy định tại Điểm b Khoản 3 Điều 6 Nghị định số:
100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao
thơng đường bộ và đường sắt có quy định như sau: Phạt tiền từ 400.000 đồng
đến 600.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi
vi phạm sau đây:
a) Chuyển hướng không giảm tốc độ hoặc khơng có tín hiệu báo hướng rẽ
(trừ trường hợp điều khiển xe đi theo hướng cong của đoạn đường bộ ở nơi
đường không giao nhau cùng mức);
b) Chở theo từ 03 người trở lên trên xe.
Ví dụ minh họa 7:
Nhưng khi đi đường em rất hay gặp
các xe container quá khổ, quá tải, phải tránh như thế nào?

Xe container (hay xe tải nói chung) là loại xe hạng nặng nên mức quán
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8



13

Năm học: 2021 - 2022

tính lớn, xe đang chuyển động rất khó dừng lại nên “khơng đi trước đầu xe
container”. Mặt khác chiều dài xe lớn, cỡ 18m nên phạm vi an tồn dành cho xe
container khá rộng. Vì vậy:
- Không bám sát container.
- Không đi song song container.
- Khi thấy xe container lùi hay quay đầu xe thì hãy kiên nhẫn chờ một
chút, đừng chen lấn.
Ví dụ minh họa 8:
Khi tránh tàu hỏa dài vài chục toa,
em cần phải lưu ý điều gì khơng?

Tàu hỏa dài vài chục toa, chở hàng hóa nặng, lượng hành khách nhiều nên
khối lượng cực lớn do đó mức qn tính lớn, muốn dừng lại phải phanh trước
vài km do đó ta phải chủ động để tránh tàu hỏa. Muốn đi qua ường tàu phải nhìn
hai bên đường ray, nếu tháy tàu hỏa phải đứng cách xa đường tàu, chờ tàu đi qua
mới sang đường.
Nếu trường hợp ô tô hay xe máy bị chết máy trên đường ray thì phải làm sao?
Nếu khơng may ô tô hay xe máy, xe đạp điện bị chết máy trên đường ray
thì người phải chạy về hai phía đường ray, cầm chiếc khăn hay áo khoác màu đỏ
càng tốt quay tròn báo hiệu để bác tài xế phanh tàu hỏa từ xa.
Em có biết?
Nhường ghế cho người cao tuổi, trẻ em, người tàn tật, phụ nữ có thai
trên xe buýt không chỉ là hành vi thể hiện phép lịch sự hay không?

Ai đã từng một lần ngồi trên xe buýt hẳn đều đã được nghe nhà xe nhắc

nhở: “Hãy cùng chúng tơi xây dựng văn hóa xe bt” và “Hãy nhường ghế cho
người cao tuổi, trẻ em, người tàn tật, phụ nữ có thai”. Thế nhưng vẫn có những
tình huống kiểu như một bạn học sinh phát biếu “Nhớ lần trước đi xe khi em
thấy có một cụ bà chuẩn bị bước lên xe, em vội đứng lên để nhường ghế nhưng
có một bạn nam đứng cạnh ngồi ln vào chỗ đó. Bà cụ đi đến cạnh ghế nhưng
bạn đó cũng vẫn khơng chịu đứng dậy cho đến khi phụ xe yêu cầu nhường ghế. 
Khi ô tô thay đổi tốc độ thì người trên xe có xu hướng chúi về phía trước
(khi xe phanh gấp) hoặc ngả ra phía sau (nếu xe tăng tốc).
Những năm qua, xe buýt không chỉ là người bạn đồng hành của nhiều
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


14

Năm học: 2021 - 2022

người dân Thủ đơ mà cịn là nét văn hóa riêng của một đơ thị đang phát triển.
Do xe thường xuyên phải cập bến để trả và đón khách nên những người trên xe
buýt thường xuyên phải chịu tác động của lực quán tính. Đặc biệt là những
người đang phải đứng và có ít điểm tựa, rất khó để giữ được thăng bằng.

Nhiều bạn trẻ khơng biết nhường ghế cho người già khi đi xe buýt
Vậy các em biết nhường ghế cho người cao tuổi, trẻ em, người tàn tật,
phụ nữ có thai trên xe buýt không chỉ là hành vi thể hiện phép lịch sự mà hơn
thế nữa còn là hành động thể hiện sự hiểu biết về kiến thức vật lí và sự quan
tâm đến an toàn với người xung quanh của những người trẻ chúng ta.
Ví dụ minh họa 9:
Khi các em đã được trang bị các kiến thức về Lực ma sát. Lực ma sát nghỉ
chỉ xuất hiện khi có ngoại lực tác dụng lên vật, ngoại lực này có xu hướng làm

cho vật chuyển động nhưng chưa đủ để thắng lực ma sát. Lực ma sát luôn ngược
chiều với ngoại lực.
Độ lớn của ngoại lực tăng thì lực ma sát nghỉ tăng.
Lực ma sát trượt xuất hiện trên bề mặt tiếp xúc khi hai vật A và B trượt
trên bề mặt của nhau.
Lực ma sát lăn xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi một vật lăn trên bề mặt vật
khác và có tác dụng cản trở chuyển động lăn. Lực ma sát lăn có độ lớn tỉ lệ với
áp lực giống như lực ma sát trượt, nhưng hệ số ma sát lăn nhỏ hơn hệ số ma sát
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


15

Năm học: 2021 - 2022

trượt nhiều lần.
Nguy hiểm của việc kích tốc xe đạp điện?

Kích tốc tức là làm cho vận tốc tối đa của xe đạp điện tăng lên so với vận
tốc tối đa theo thiết kế ban đầu. Bằng vài thao tác đơn giản, người thợ sửa chữa
chỉ cần tháo hai đầu giắc điện của dây khống chế tốc độ khơng cho cắm vào
nhau thì xe sẽ đạt 40 - 50km/h thay vì như thiết kế 25km/h. Lúc này, công tắc
chỉnh vận tốc được thiết kế bên tay trái của xe đạp điện sẽ bị vơ hiệu hóa.
Hệ thống phanh của xe đạp điện
Tuy nhiên, khi chạy xe đạp điện quá 25 km/h sẽ khá nguy hiểm bởi hệ thống
phanh không đảm bảo. Xe đạp điện thiết kế chủ yếu dùng phanh cơ với má phanh,
được điều khiển bằng dây phanh, tì lên trống phanh gắn với bánh xe tạo lực ma sát
hãm lại chuyển động của xe. Lực hãm do phanh cơ tạo ra thường không quá lớn do
đó sẽ khơng an tồn khi xe chạy với tốc độ cao mà cần thắng gấp.

Hơn nữa, với thiết kế nhỏ, gọn, nhẹ, khi xảy ra va chạm ở tốc độ cao, xe
và người sẽ bị văng đi xa gây nên những chấn thương cực kì nghiêm trọng.
Và đây cũng chính là câu trả lời cho tình huống mà tôi đã đề cập đến
trong SKKN này khi mà tài xế cả xe ơ tơ và em học sinh phóng xe quá tốc độ và
khong chú ý quan sát đường nên dẫn đến tình huống giao thơng rất đau lịng:
… “Cả ơ tơ và xe máy điện đều phóng nhanh qua ngã tư, dẫn đến tình
huống người đi xe máy điện là một thiếu niên còn mặc áo đồng phục nhà
trường bay lộn qua nắp ca-pô xe ô tô như trong phim hành động”...
Ví dụ minh họa 10:
Hoa văn trên lốp xe có tác dụng gì?

Khi xe lăn bánh, lốp bánh xe tì lên mặt đường và tác dụng lên mặt đường
một lực ma sát nghỉ hướng về phía sau, mặt đường tác dụng lại trở lại bánh xe
một lực ma sát nghỉ hướng về phía trước và đẩy cho xe chuyển động. Hoa văn
trên lốp xe có tác dụng làm tăng hệ số ma sát giữa bánh xe với mặt đường giúp
bánh xe không bị trượt. Đặc biệt, khi đi trên những đoạn đường trơn, ướt, nước
trên mặt đường sẽ thoát vào các rãnh trên lốp giúp tăng độ bám dính của bánh xe
với mặt đường.
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


16

Năm học: 2021 - 2022

Vậy nên khi sử dụng xe (kể cả xe đạp, xe đạp điện, xe máy điện) cần kiểm
tra thường xuyên lốp xe và thay thế kịp thời khi lốp có dấu hiệu mịn, hoa văn
trên lốp mờ đi.


Khi sử dụng xe (kể cả xe đạp, xe đạp điện, xe máy điện)! Các em cần
thường xuyên kiểm tra lốp xe và thay thế kịp thời khi có dấu hiệu mòn, hoa văn
trên lốp mờ đi!
Giải pháp thứ hai: Đa dạng hóa các phương pháp dạy học nhằm định
hướng cho học sinh có những giải pháp góp phần tun truyền pháp luật an
tồn giao thơng qua việc giải quyết một số tình huống trong thực tế bằng
vận dụng kiến thức chương Cơ học vật lí lớp 8.
Thường thì nếu chúng ta chỉ có đọc cho các em nghe về các điều luật
khơng thơi thì nội dung rất khơ khan, đơn điệu, dễ gây nhàm chán, vì vậy cần có
nhiều hoạt động nhằm thu hút sự chú ý của học sinh và làm cho các em nhớ lâu.
Tránh giáo dục áp đặt bắt học sinh nghe, nhắc lại và yêu cầu học sinh nhớ, rồi
thực hiện cho đúng. Cũng như những mơn học khác khi giáo dục an tồn giao
thông để cho sinh động tôi thường sử dụng phương pháp giáo dục tích cực trong
các buổi sinh hoạt tập thể hoặc trong các tiết dạy lồng ghép, sinh hoạt dưới cờ,
sinh hoạt lớp là cho phép học sinh chủ động rút ra những hiểu biết cần thiết cho
bản thân, học sinh luôn làm trọng tâm dưới sự chỉ dẫn của giáo viên.
Ví dụ minh họa 11:
Giáo viên có thể sử dụng các phương pháp dạy học tích cực như:
Phương pháp thảo luận nhóm:
Khi dạy các em lựa chọn phương tiện giao thơng an tồn trước khi đi ra
đường. Học sinh các nhóm cùng trao đổi, nhận xét, phát hiện, bày tỏ ý kiến của
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


17

Năm học: 2021 - 2022

mình về an tồn giao thơng, cách tham gia giao thông thế nào là đúng và an

tồn, phù hợp với mình, sau đó giáo viên mới chốt lại những ý đúng, từ đó các
em nhớ rất lâu những điều đã được trao đổi.
Phương pháp hồi tưởng:
Khi thực hiện tiết giáo dục lồng ghép: Những quy định để đảm bảo an
toàn khi đi ngoài đường. Cho học sinh kể lại những hành vi ngoài đường mà em
cho là khơng an tồn (tức là vi phạm những điều cấm). Sau đó học sinh trình bày
những điều mà mình nhìn thấy. Giáo viên có nhiệm vụ liệt kê trên bảng, giáo
viên nhắc lại những điều cấm để học sinh khắc sâu và thực hiện cho đúng, nhất
là những em nào cịn vi phạm thì sửa ngay.
Phương pháp thực hành:
Cho các em thực hành ngay trên sân trường tôi giáo dục lồng ghép trong
các buổi sinh hoạt tập thể. Đường đi là từ sân trường ra tới cổng, hướng dẫn các
em cần phải đi cho đúng theo lề phải, khi sang đường, khi rẽ phải, rẽ trái phải
quan sát, xin đường sau đó cho học sinh nhận xét, và cuối cùng là đánh giá của
giáo viên. Từ đó các em được nhắc lại những quy định đối với những người
tham gia giao thơng.
Phương pháp trị chơi:
Tơi hay áp dụng lồng ghép trong những buổi sinh hoạt như trò chơi đi xe
đạp an toàn, đi bộ an toàn, đi xe bus an tồn… cho các em giải thích các vạch kẻ
đường, chỉ về những cách tham gia giao thông khác nhau trong những tình
huống khác nhau trên mơ hình như:
Khi vượt xe đỗ bên đường.
Khi đi từ trong ngõ, cổng trường ra.
Khi đi đến ngã tư và cần đi thẳng hoặc rẽ trái, rẽ phải thì đi theo đường
nào trên sơ đồ là đúng.
Khi lên xuống xe bus…
Phương pháp trắc nghiệm:
Cũng như những môn học khác trong một giờ học phải tạo cho các em
hứng thú học tập, nên các hoạt động giáo dục về an tồn giao thơng cũng phải
phong phú đa dạng, theo hướng từ đơn giản đến phức tạp, các em có kỹ năng an

tồn phải hình thành từ thụ động đến chủ động, hướng dẫn các em từ từ không
nên ép buộc các em phải nhớ ngay mà các em sẽ có kỹ năng dần theo những giờ
thực hành, trị chơi hay từ những tình huống thật mà các em đã gặp phải. Tuy
nhiên với bất kỳ hình thức giáo dục nào tơi đều phải chú ý: Từ ngữ sử dụng phải
SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


18

Năm học: 2021 - 2022

ngắn gọn, trò chơi phải phù hợp, có quy tắc chơi rõ ràng, hình ảnh đưa ra phải
sát với thực tế.
Giải pháp 3: Phối kết hợp với các tổ chức trong nhà trường như Đội
thiếu niên, Đoàn thanh niên để tổ chức các hoạt động ngoại khóa như “Hội vui
học tập”, “Rung chng vàng” tun truyền pháp luật an tồn giao thơng.
Tổ chức được các trị chơi trong q trình học tập và hoạt động ngoại
khóa, là những “món ăn” bồi bổ tinh thần sảng khối cho học sinh, đồng thời
hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, việc
tổ chức các trò chơi trong trường học mang nhiều ý nghĩa thiết thực. Nó khơng
chỉ góp phần rèn luyện sức khỏe, kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống
trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm mà cịn
giúp học sinh rèn khả năng ứng xử văn hóa, khơng sa vào những hành vi vơ bổ
đang tràn lan và các tệ nạn xã hội.
Ví dụ minh họa 12:
Trong hoạt động này, các em học sinh có thể trưng bày các bức tranh vẽ
nói về suy nghĩ của mình về an tồn giao thơng, thi sáng tác khẩu hiệu về an
tồn giao thơng hay tham gia trả lời các câu hỏi thơng qua trị chơi “Ai nhanh
hơn” với kiến thức về luật giao thông và  những ngun nhân dẫn đến tình trạng

vi phạm an tồn giao thơng, hậu quả do vi phạm an tồn giao thông để lại và kết
thúc buổi qua là một tiểu phẩm “Văn hóa giao thơng”
Ngồi việc tạo ra sân chơi bổ ích, lí thú Hội vui học tập giúp các em tự tin
thể hiện tài năng, hiểu biết của mình, khám phá nhiều điều mới lạ, rèn luyện kĩ
năng sống, kĩ năng hiểu biết xã hội.
Giáo viên kết hợp với Ban giám hiệu, Giáo viên Tổng phụ trách và các
giáo viên chủ nhiệm, lập kế hoạch tổ chức Hội vui học tập.

SKKN: Tuyên truyền Giáo dục pháp luật An toàn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thông trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8


19

Năm học: 2021 - 2022

Tranh vẽ: Vui! Nhưng nguy hiểm! Các bạn chớ nên!!!
Như chúng ta đã biết, khẩu hiệu an tồn giao thơng là một câu nói có độ
dài khoảng 10-20 từ. Các ý trong câu được diễn đạt rõ ràng, súc tích và ẩn chứa
một thơng điệp nào đó giúp người đọc tự ý thức được những tác hại của việc
không tuân thủ luật lệ, quy tắc an tồn giao thơng. Nhưng chỉ có một điều chúng
ta ln biết nếu để các em học sinh của chúng ta tự sáng tác có lẽ các em sẽ nhớ
lâu hơn, ấn tượng hơn và từ đó cũng trở nên có trách nhiệm hơn để tuyên truyền
cũng như bảo vệ bản thân, gia đình khi tham gia giao thơng.

SKKN: Tun truyền Giáo dục pháp luật An tồn giao thơng qua việc giải quyết một số
tình huống giao thơng trong thực tế bằng vận dụng kiến thức chương Cơ học Vật lí lớp 8