Bài 4
Bài 4
DẠY HỌC
DẠY HỌC
LÝ THUYẾT NGHỀ
LÝ THUYẾT NGHỀ
GV: ThS. VÕ DUY LÂN – KHOA SƯ PHẠM KỸ THUẬT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN
TP. Hồ Chí Minh, Tháng 6/2013

Mục tiêu
Mục tiêu
Sau khi học xong bài này người học có khả năng:
•
- Nhận diện được các loại bài dạy lý thuyết nghề
trong chương trình đào tạo
•
- Trình bày đúng đặc trưng của các loại bài dạy
lý thuyết nghề
•
- Thiết kế được phương pháp để dạy học một số
bài lý thuyết nghề
•
- Thực hiện dạy học bài lý thuyết trong chương
trình đào tạo

CƠ SỞ LÝ LUẬN

Ma trận về “ Nội dung – thực hiện”
Ma trận về “ Nội dung – thực hiện”
của David Merrill
của David Merrill

•
Ma trận về “ Nội dung - thực hiện” gồm 2
thành tố chính của dạy học là “ Nội dung và
kết quả thực hiện”
•
Nội dung của mọi sự học tập: Sự kiện, khái
niệm, quy trình, quá trình, nguyên lý
•
Kết quả thực hiện có thể đạt được ở 2 mức
độ: Nhớ lại ( hoặc tìm ra), áp dụng

MA TRẬN VỀ NỘI DUNG - THỰC HIỆN
MA TRẬN VỀ NỘI DUNG - THỰC HIỆN
CỦA DAVID MERRILL
CỦA DAVID MERRILL
ÁP
DỤNG
NHỚ
LẠI
SỰ KIỆN KHÁI NIỆM QUY TRÌNH QUÁ TRÌNH NG. LÝ

Ví dụ
Ví dụ
KẾT QUẢ ÁP DỤNG

KẾT QUẢ ÁP DỤNG
ÁP
DỤNG
NHỚ
LẠI
Phân
loại, cho
các ví dụ
mới
Thực
hiện quy
trình
Giải
quyết
vấn đề
hoặc suy
luận
Giải
quyết
vấn đề
hoặc suy
luận
Nhớ lại
các sự
kiện
Nhớ lại
đònh
nghóa,
các đặc
điểm

Nhớ lại
các tín
hiệu và
các bước
thực hiện
Nhớ lại
các giai
đoạn
Nhớ lại
các
nguyên
tắc hướng
dẫn hoặc
các công
thức
SỰ KIỆN KHÁI NIỆM QUY TRÌNH QUÁ TRÌNH NG. LÝ




DẠY HỌC
DẠY HỌC
BÀI SỰ KIỆN
BÀI SỰ KIỆN







BÀI DẠY SỰ KIỆN
BÀI DẠY SỰ KIỆN




1- Đònh nghóa sự kiện:
Sự kiện là thông tin độc nhất vô nhò,
có 3 loại sự kiện :
- Các vật thể cụ thể
- Các số liệu cụ thể và độc nhất
- Các câu phát biểu




CÁC VÍ DỤ
CÁC VÍ DỤ






1- Sự kiện là các vật thể cụ thể
Ví dụ: - Điện thoại di động hiệu NoKia – 3100
- Mẫu giáo án lý thuyết của Ngành
Dạy Nghề ban hành theo quyết đònh số
830/1999/QĐ- BLĐTBXH
2-Sự kiện là các số liệu cụ thể

Ví dụ: - 1 inch = 25,4 mm
- Giá vàng SJC bán ra tại Tp. HCM ngày
06/ 6 / 2013 là 41.020.000 đ / 1 lượng




CÁC VÍ DỤ
CÁC VÍ DỤ






3- Sự kiện là các câu phát biểu
Ví dụ: - Hồ Chủ Tòch đã phát biểu
“ Không có gì quý hơn độc lập tự do”




KHI DẠY CÁC SỰ KIỆN CẦN LƯU Ý
KHI DẠY CÁC SỰ KIỆN CẦN LƯU Ý




1- Mục tiêu học tập sự kiện là để ghi nhớ
1- Mục tiêu học tập sự kiện là để ghi nhớ

2-
2-


Có nhiều cách để ghi nhớ,
Có nhiều cách để ghi nhớ,


vấn đề ở chỗ
vấn đề ở chỗ
khi cần tìm ra thông tin về sự kiện nào đó
khi cần tìm ra thông tin về sự kiện nào đó
thì người học phải nhớ
thì người học phải nhớ


va
va
ø
ø
tìm ra sự kiện
tìm ra sự kiện
một cách nhanh chóng và chính xác
một cách nhanh chóng và chính xác
3- Quy trình dạy một sự kiện :
3- Quy trình dạy một sự kiện :
-
-



Trình bày thông tin của sự kiện
Trình bày thông tin của sự kiện
- Cho thực hành
- Cho thực hành
- Đánh giá kết quả học tập
- Đánh giá kết quả học tập




DẠY HỌC
DẠY HỌC
BÀI KHÁI NIỆM
BÀI KHÁI NIỆM




BÀI DẠY KHÁI NIỆM
BÀI DẠY KHÁI NIỆM


Đònh nghóa khái niệm:
Khái niệm là sự thể hiện tinh thần
( bản chất) của các vật thể hoặc
các ý tưởng vốn tồn tại dưới nhiều
ví dụ cụ thể
Ruth Colvin Clark





ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC KHÁI NIỆM
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC KHÁI NIỆM

1- Mỗi khái niệm đều có những điểm
mấu chốt / đặc trưng giúp ta phân biệt
sự khác nhau giữa khái niệm này và
khái niệm khác
2- Khái niệm còn có những đặc điểm
hoặc đặc tính không liên quan khác nhau
tuỳ theo trường hợp




PHÂN LOẠI KHÁI NIỆM:
PHÂN LOẠI KHÁI NIỆM:
1-
1-
Khái niệm cụ thể
Khái niệm cụ thể
VD: Cái ghế tựa, cây bút chì, hòn đá …
VD: Cái ghế tựa, cây bút chì, hòn đá …
2-
2-
Khái niệm trừu tượng
Khái niệm trừu tượng
VD: Nền hoà bình , danh dự, tự do …
VD: Nền hoà bình , danh dự, tự do …





DẠY KHÁI NIỆM
DẠY KHÁI NIỆM
Khi dạy các khái niệm cần lưu ý
Khi dạy các khái niệm cần lưu ý






Mục tiêu học tập các khái niệm là
Mục tiêu học tập các khái niệm là
để ghi
để ghi
nhớ và áp dụng.
nhớ và áp dụng.


GV có thể yêu cầu HS ghi
GV có thể yêu cầu HS ghi
nhớ một khái niệm và quan trọng hơn là
nhớ một khái niệm và quan trọng hơn là
áp dụng khái niệm đó vào trong các tình
áp dụng khái niệm đó vào trong các tình
huống công việc thực
huống công việc thực





KHI DẠY CÁC KHÁI NIỆM
KHI DẠY CÁC KHÁI NIỆM
LUÔN LUÔN PHẢI CHO BIẾT
LUÔN LUÔN PHẢI CHO BIẾT




1-
1-
Đònh nghóa
Đònh nghóa
2- Những đặc điểm mấu chốt ( liên quan)
2- Những đặc điểm mấu chốt ( liên quan)
3- Nêu các ví dụ
3- Nêu các ví dụ
4-Những đặc tính không liên quan
4-Những đặc tính không liên quan
5- Nêu phản ví dụ
5- Nêu phản ví dụ
6- So sánh với những khái niệm tương tự
6- So sánh với những khái niệm tương tự





DẠY HỌC
DẠY HỌC
BÀI NGUYÊN LÝ,
BÀI NGUYÊN LÝ,
NGUYÊN TẮC
NGUYÊN TẮC




BÀI DẠY NGUYÊN LÝ
BÀI DẠY NGUYÊN LÝ


Đònh nghóa nguyên lý:
Nguyên lý là mối quan hệ bản chất, bất biến
giữa hai hoặc nhiều khái niệm.
Nguyên lý có thể được phát biểu dưới dạng
một tuyên bố bằng lời hoặc bằng một biểu
thức toán học (nguyên lý khoa học)
Ví dụ: - Đònh luật bảo toàn năng lượng
- Nguyên lý về sự rơi tự do
- Đònh luật Ohm U = R.I




NGUYÊN TẮC
NGUYÊN TẮC



Đònh nghóa nguyên tắc:
Nguyên tắc cũng là mối quan hệ giữa
hai hoặc nhiều khái niệm. Tuy nhiên
mối quan hệ này không phải là bất biến
mà nó còn phụ thuộc vào hoàn cảnh,
điều kiện …




NGUN LÝ/NGUN TẮC
NGUN LÝ/NGUN TẮC


•
Có quan điểm cho rằng nguyên lý
trong môi trường doanh nghiệp / xã hội
được gọi là nguyên tắc
Ví dụ:- Nguyên tắc “ Khách hàng
bao giờ cũng đúng”
- Nguyên tắc bình đẳng trong
tuyển dụng




NGUN LÝ/NGUN TẮC
NGUN LÝ/NGUN TẮC



•
Vì vậy có thể xem nguyên lý và
nguyên tắc là tương đương như
nhau; nguyên lý thường gặp trong
lónh vực tự nhiên, kỹ thuật;
nguyên tắc thường gặp trong lónh
vực doanh nghiệp / xã hội




Khi dạy các nguyên lý cần lưu ý
Khi dạy các nguyên lý cần lưu ý


1- Nêu nội dung nguyên lý
1- Nêu nội dung nguyên lý
2- Minh hoạ các ứng dụng và kết quả
2- Minh hoạ các ứng dụng và kết quả
ứng dụng nguyên lý
ứng dụng nguyên lý
3- Nêu tình huống phản ví dụ ( ng
3- Nêu tình huống phản ví dụ ( ng
dụng không đúng và hậu quả của việc
dụng không đúng và hậu quả của việc
ứng dụng không đúng nguyên lý)
ứng dụng không đúng nguyên lý)





Khi dạy các nguyên lý cần lưu ý
Khi dạy các nguyên lý cần lưu ý


4-
4-


So sánh những cái tương tự để hiểu và nhớ
So sánh những cái tương tự để hiểu và nhớ
nguyên lý
nguyên lý
5- Cho một số trường hợp giả đònh có ứng dụng
5- Cho một số trường hợp giả đònh có ứng dụng
nguyên lý. Yêu cầu HS xác đònh những ứng dụng
nguyên lý. Yêu cầu HS xác đònh những ứng dụng
có hiệu quả và ứng dụng không hiệu quả
có hiệu quả và ứng dụng không hiệu quả
6- Cuối cùng hãy đặt HS vào các tình huống giả
6- Cuối cùng hãy đặt HS vào các tình huống giả
đònh, đòi hỏi họ phải áp dụng các nguyên lý bằng
đònh, đòi hỏi họ phải áp dụng các nguyên lý bằng
cách giải quyết vấn đề hoặc suy luận
cách giải quyết vấn đề hoặc suy luận





ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KHI DẠY HỌC
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KHI DẠY HỌC
CÁC NGUYÊN LÝ
CÁC NGUYÊN LÝ


Hãy tạo nên
Hãy tạo nên


các tình huống
các tình huống
công việc thực sự để HS phải
công việc thực sự để HS phải
áp dụng các nguyên lý mà họ đã
áp dụng các nguyên lý mà họ đã
học bằng cách giải quyết vấn đề
học bằng cách giải quyết vấn đề
hoặc suy luận
hoặc suy luận