Bài 3.1 trang 10 sách bài tập Sinh học 10: Cấp độ tổ chức của thế giới sống là
A. các cấp tổ chức dưới cơ thể.
B. các cấp tổ chức trên cơ thể.
C. các đơn vị cấu tạo nên thế giới sống.
D. các đơn vị cấu tạo nên cơ thể sống.
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
Cấp độ tổ chức của thế giới sống là các đơn vị cấu tạo nên thế giới sống. Các cấp độ
tổ chức sống thể hiện được các đặc trưng sống cơ bản như: chuyển hóa vật chất và
năng lượng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản, cảm ứng,…
Bài 3.2 trang 10 sách bài tập Sinh học 10: Hãy hoàn thành sơ đồ sau về thứ tự từ
thấp đến cao của các cấp độ tổ chức sống.

Lời giải:
Hoàn thành sơ đồ về thứ tự từ thấp đến cao của các cấp độ tổ chức sống:
(1) Tế bào → Cơ thể → (2) Quần thể → (3) Quần xã – Hệ sinh thái → (4) Sinh
quyển.
Bài 3.3 trang 10 sách bài tập Sinh học 10: Các cấp độ tổ chức sống có bao nhiêu
đặc điểm?
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Lời giải:
Đáp án đúng là: C
Các cấp độ tổ chức sống có 3 đặc điểm:
- Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc.
- Hệ thống mở và tự điều chỉnh.
- Thế giới sống liên tục tiến hóa.
Bài 3.4 trang 10 sách bài tập Sinh học 10: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói
về nguyên tắc thứ bậc của các cấp độ tổ chức sống?

A. Tổ chức sống cấp dưới sẽ làm cơ sở để hình thành nên tổ chức sống cấp trên.
B. Tất cả các cấp độ tổ chức sống đều được hình thành từ các nguyên tử.
C. Tế bào là đơn vị cơ sở hình thành nên cơ thể sinh vật.
D. Các cấp độ tổ chức sống được sắp xếp từ thấp đến cao dựa trên số lượng và kích
thước của chúng.
Lời giải:


Đáp án đúng là: A
Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc có nghĩa là tổ chức sống cấp
dưới sẽ làm cơ sở để hình thành nên tổ chức sống cấp trên. Nhờ đó, tổ chức sống cao
hơn vừa có những đặc điểm của tổ chức sống thấp hơn vừa mang những đặc tính nổi
trội mà tổ chức cấp dưới khơng có được.
Bài 3.5 trang 10 sách bài tập Sinh học 10: Trong các đặc điểm sau đây, có bao
nhiêu đặc điểm chỉ có ở các vật sống mà khơng có ở các vật khơng sống?
(1) Có khả năng tự điều chỉnh.
(2) Liên tục tiến hóa.
(3) Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc.
(4) Diễn ra quá trình trao đổi chất với môi trường.
(5) Đều được cấu tạo từ tế bào.
A. 1.
B. 4.
C. 3.
D. 2.
Lời giải:
Đáp án đúng là: B
- Các đặc điểm chỉ có ở các vật sống mà khơng có ở các vật khơng sống: (1), (2),
(4), (5).
- (3) Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc là đặc điểm có thể có ở các vật khơng sống ví
dụ như cấp độ tổ chức trong nhà trường: Giáo viên → Tổ bộ môn → Tổ KHTN,

KHXH → Hiệu trưởng, Cơng Đồn, Đồn thanh niên → Hội đồng trường → Chi
bộ.
Bài 3.6 trang 11 sách bài tập Sinh học 10: Trong một khu rừng nhiệt đới có các
cấp độ tổ chức sống nào sau đây?
A. Cơ thể, quần thể, quần xã - hệ sinh thái.
B. Tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã - hệ sinh thái, sinh quyển.
C. Tế bào, cơ thể, quần thể, sinh quyển.
D. Tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã - hệ sinh thái.
Lời giải:
Đáp án đúng là: D
- Trong một khu rừng nhiệt đới có các cấp độ tổ chức sống là: tế bào, cơ thể, quần
thể, quần xã - hệ sinh thái.
- Toàn bộ các hệ sinh thái trên Trái Đất tạo nên một sinh quyển nên trong một khu
rừng nhiệt đới (chỉ chứa một hệ sinh thái) thì khơng có cấp độ tổ chức sống là sinh
quyển.
Bài 3.7 trang 11 sách bài tập Sinh học 10: Kể tên các cấp độ tổ chức cơ bản của
thế giới sống. Trong đó, cấp tổ chức nào là cơ bản nhất? Tại sao?
Lời giải:


- Các cấp độ tổ chức cơ bản gồm tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã - hệ sinh thái.
- Trong đó, cấp độ tổ chức cơ bản nhất là tế bào vì tế bào là đơn vị cấu tạo nên mọi
cơ thể sống và tế bào là đơn vị nhỏ nhất có đầy đủ những dấu hiệu đặc trưng của sự
sống. Mọi hoạt động sống của cơ thể đều dựa trên cơ sở hoạt động sống của tế bào,
sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể dựa trên sự phân chia và lớn lên của tế bào.
Do đó, tế bào chính là đơn vị tổ chức cơ bản nhất của sự sống. Tế bào vừa là đơn vị
cấu trúc vừa là đơn vị chức năng của sự sống.
Bài 3.8 trang 11 sách bài tập Sinh học 10: Hãy hoàn thành bảng sau đây về các
cấp độ tổ chức của thế giới sống.


Lời giải:
Hoàn thành bảng về các cấp độ tổ chức của thế giới sống:
Cấp độ
Khái niệm
Ví dụ
Là đơn vị nhỏ nhất cấu tạo nên phân Nguyên tử oxygen,
Nguyên tử
tử.
carbon, hydrogen,…
Là đơn vị được hình thành từ hai Protein, ATP, H O,…
Phân tử
hoặc nhiều nguyên tử kết hợp lại.
Là cấu trúc được xác định tại từng Lục lạp, ti thể, lưới nội
vùng riêng biệt trong tế bào chất, chất,…
Bào quan
mỗi bào quan thực hiện một chức
năng nhất định.
Là đơn vị cấu trúc và chức năng của Tế bào gan, tế bào cơ,
Tế bào
sự sống.
tế bào vi khuẩn,…
Là một nhóm các tế bào có cấu trúc Mơ phân sinh, mơ
Mơ
giống nhau, cùng thực hiện một biểu bì, mơ xương,…
chức năng nhất định.
Là tổ chức được cấu tạo từ các loại Thân cây, gan, mắt, dạ
Cơ quan
mô khác nhau tập hợp lại.
dày,…
Là tổ chức gồm hai hay nhiều cơ Hệ tiêu hóa, hệ hơ

Hệ cơ quan quan phối hợp với nhau để hình hấp,…
thành.
Là tổ chức được cấu tạo từ một đến Trùng roi, ếch đồng,
Cơ thể
hàng trăm nghìn tỉ tế bào.
cây trúc,…
2


Là một tập hợp các cá thể sinh vật Quần thể trâu rừng,
cùng loài, cùng sống trong một quần thể cây thông,
Quần thể
khoảng không gian xác định, vào quần thể chim cánh
một thời gian nhất định, có khả năng cụt,…
sinh sản tạo thành những thế hệ mới.
Là tập hợp các quần thể sinh vật Quần xã rừng mưa
thuộc nhiều loài khác nhau, cùng nhiệt đới,…
Quần xã
sống trong một không gian và thời
gian nhất định.
Là tập hợp gồm quần xã sinh vật và Hệ sinh thái rừng
Hệ sinh thái
sinh cảnh.
nhiệt đới,…
Bài 3.9 trang 11 sách bài tập Sinh học 10: Các hình ảnh sau đây mơ tả cấp độ tổ
chức nào của thế giới sống?

Lời giải:
(a) Quần thể
(b) Quần xã

(c) Cơ quan
(d) Phân tử
(e) Cơ thể
Bài 3.10 trang 12 sách bài tập Sinh học 10: Có ý kiến cho rằng: “Khả năng tự điều
chỉnh quyết định khả năng sống sót của cơ thể sinh vật”. Theo em, ý kiến đó là đúng
hay sai? Giải thích.
Lời giải:


Ý kiến đó là đúng. Vì khả năng tự điều chỉnh nhằm đảm bảo duy trì và điều hịa các
hoạt động sống trong hệ thống để tồn tại và phát triển, nếu khả năng tự điều chỉnh
bị trục trặc thì có thể gây bệnh cho cơ thể, thậm chí khiến cơ thể bị tử vong nhanh
chóng.
Bài 3.11 trang 12 sách bài tập Sinh học 10: Các ví dụ sau đây đang đề cập đến đặc
điểm nào của các cấp độ tổ chức sống?
a) Khi nồng độ NaCl trong máu tăng cao do ăn nhiều muối, thận sẽ tăng cường bài
xuất NaCl qua nước tiểu.
b) Từng tế bào thần kinh chỉ có khả năng dẫn truyền xung thần kinh, nhưng tập hợp
của 10 tế bào thần kinh tạo nên bộ não của con người giúp con người có trí thơng
minh, tư duy và sáng tạo.
c) Thực vật sử dụng CO cho quá trình quang hợp tổng hợp chất hữu cơ và tham gia
hô hấp trả lại CO trong môi trường.
d) Qua nghiên cứu cho thấy người và vượn người có quan hệ họ hàng với nhau.
Lời giải:
Các ví dụ trên đang đề cập đến đặc điểm của các cấp độ tổ chức sống là:
a) Khả năng tự điều chỉnh.
b) Cấu tạo theo nguyên tắc thứ bậc.
c) Hệ thống mở
d) Liên tục tiến hóa.
Bài 3.12 trang 12 sách bài tập Sinh học 10: Quan sát Hình 3.2, hãy:

a) Đặt tên cho Hình 3.2 và cho biết hình đó đang mơ tả q trình gì.
b) Cho biết q trình đó diễn ra nhờ những cơ chế nào.
12

2

2

Lời giải:
a) Tên hình: Sơ đồ sự tiến hóa của động vật có xương sống. Hình 3.2 mơ tả q trình
tiến hóa của động vật.


b) Q trình tiến hóa của sinh vật nhờ các cơ chế phát sinh biến dị (đột biến gene,
đột biến nhiễm sắc thể) luôn diễn ra, tạo sự đa dạng về mặt di truyền đồng thời mơi
trường sống ln có những biến đổi buộc sinh vật phải có sự thích nghi để tồn tại
(chọn lọc tự nhiên).