94

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐƠ HÀ NỘI

BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO
HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC HOÀNG LÂU
HUYỆN TAM DƯƠNG, TỈNH VĨNH PHÚC
Bùi Mạnh Cường
Trường Tiểu học Hồng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
Tóm tắt: Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục được tổ chức dưới sự hướng dẫn của
nhà giáo dục. Tham gia vào hoạt động trải nghiệm, từng cá nhân học sinh được tham gia
trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà trường cũng như
ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động. Điều này góp phần phát triển năng lực
thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Trải
nghiệm là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo dục
cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm riêng, mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp của
nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng khác nhau. Trong bài viết này, chúng tôi đề xuất
một số biện pháp quản lí hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao chất lượng hoạt động trải
nghiệm ở Trường Tiểu học Hồng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng, đồng
thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tam
Dương, tỉnh Vĩnh Phúc nói chung.
Từ khóa: Biện pháp, hoạt động trải nghiệm, học sinh, quản lý, Trường Tiểu học Hoàng Lâu.
Nhận bài ngày 27.4.2022; gửi phản biện, chỉnh sửa và duyệt đăng ngày 21.6.2022
Liên hệ tác giả: Bùi Mạnh Cường; Email:

1. MỞ ĐẦU
Mục tiêu chương trình giáo dục tiểu học là nhằm giúp học sinh (HS) hình thành những cơ
sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các
kỹ năng cơ bản để HS tiếp tục học trung học cơ sở. Hoạt động trải nghiệm (HĐTN) hình thành
và phát triển HS năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động,
năng lực định hướng nghề nghiệp; đồng thời, góp phần hình thành phát triển các phẩm chất

chủ yếu và năng lực chung quy định trong chương trình giáo dục phổ thơng mới [1]. Trường
Tiểu học Hồng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc nằm trên địa bàn xã Hoàng Lâu,
huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Đây là khu vực có dân số tương đối đơng nhưng trình độ
dân trí, kinh tế chưa thật đồng đều. Mặc dù vậy, nhà trường đã bước đầu quan tâm nhiều hơn
đến HĐTN cho HS. Tuy nhiên, việc tổ chức các hoạt động này ở nhà trường vẫn còn gặp nhiều


TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 61/2022

95

khó khăn. Bài viết đề xuất một số biện pháp quản lí HĐTN cho HS ở Trường tiểu học Hoàng
Lâu nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả cơng tác quản lí HĐTN trong nhà trường dựa trên cơ
sở phân tích một số các lí luận chung về HĐTN, quản lí HĐTN và thực trạng quản lí HĐTN
cho HS ở nhà trường hiện nay.

2. NỘI DUNG
2.1. Một số khái niệm cơ bản
Theo Từ điển Tiếng Việt, “trải có nghĩa là đã từng qua, từng biết, từng chịu đựng; cịn
nghiệm có nghĩa là kinh qua thực tế nhận thấy điều nào đó là đúng” [2, tr.1020]. Theo quan
điểm triết học, trải nghiệm là tiến trình tương tác giữa con người với con người, giữa con
người với môi trường thông qua các giác quan và các hoạt động nhằm tạo nên những biến đổi
trong thế giới quan của con người [3]. Theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày
26/12/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Chương trình giáo dục phổ thơng HĐTN
và HĐTN, hướng nghiệp thì “HĐTN và HĐTN, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà
giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực
tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng
hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải
quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi;
thơng qua đó, chuyển hố những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ

năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, mơi
trường và nghề nghiệp tương lai [1]. Quản lí HĐTN là q trình tác động có chủ đích của cán
bộ quản lí (CBQL) nhà trường đến giáo viên (GV), HS và các lực lượng giáo dục trong các tổ
chức thực hiện các HĐTN nhằm đạt được mục tiêu giáo dục tồn diện. Hay nói cách khác,
quản lí HĐTN là q trình thực hiện có định hướng và hợp quy luật các chức năng kế hoạch
hóa, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra nhằm đạt tới mục tiêu HĐTN phù hợp với mục tiêu giáo dục
chung đã đề ra.
2.2. Thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại Trường Tiểu học Hoàng
Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng hoạt động
trải nghiệm cho học sinh
Khảo sát về thực trạng quản lí HĐTN cho HS tại Trường Tiểu học Hoàng Lâu, huyện
Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, chúng tôi tiến hành khảo sát bằng phương pháp nghiên cứu định
tính (phỏng vấn bán cấu trúc) và định lượng (phiếu hỏi) tổng số 48 người, gồm: 03 CBQL, 30
GV, 10 phụ huynh HS (PHHS), 5 lực lượng cộng đồng (LLCĐ). Qua Bảng 2.1, có thể thấy,
đa số CBQL, GV, PHHS và LLCĐ nhận thức hoạt động trải nghiệm ở mức độ quan trọng và
rất quan trọng, trong đó, 100% CBQL đánh giá ở mức độ rất quan trọng. Đội ngũ GV đánh
giá rất quan trọng chiếm tỉ lệ 60%, quan trọng chiếm 33.33% và ít quan trọng chiếm 6.67%.
Trong khi đó, đại diện PHHS và các lực lượng cộng đồng có tỉ lệ đánh giá thấp hơn so với
CBQL và GV. Cụ thể, đối với PHHS, 50% PHHS cho rằng HĐTN là vấn đề rất quan trọng;
30% cho rằng quan trọng và 20% cho rằng ít quan trọng. Các LLCĐ chiếm tỉ lệ 80% khi cho


96

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI

rằng HĐTN là vấn đề rất quan trọng và 20% là vấn đề quan trọng. Qua bảng khảo sát có thể
thấy vấn cịn một bộ phận cán bộ GV và PHHS chưa nhận thấy hết được tầm quan trọng của
việc tổ chức các HĐTN cho HS. Do đó, CBQL nhà trường cần có biến pháp nhằm nâng cao

hơn nữa nhận thức đội ngũ GV cũng như của PHHS về HĐTN.
Bảng 2.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV, PHHS, LLCĐ về tầm quan trọng của
hoạt động trải nghiệm
Mức độ
nhận thức
Khơng quan trọng
Ít quan trọng
Quan trọng
Rất quan trọng

SL
0
0
0
3

CBQL
%
0
0
0
100

SL
0
2
10
18

Đối tượng khảo sát

GV
PHHS
%
SL
%
0
0
0
6.67
2
20
33.33
3
30
60
5
50

SL
0
0
1
4

LLCĐ
%
0
0
20
80


2.2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh
Để tìm hiểu thực trạng xây dựng kế hoạch HĐTN cho HS tại Trường Tiểu học Hoàng
Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, chúng tôi tiến hành khảo sát 48 CBQL, GV, PHHS
và các LLCĐ bằng phiếu hỏi. Xử lý kết quả thu được bằng tỉ lệ phần trăm, tính giá trị trung
bình...với sự hỗ trợ của Excel. Việc xử lý kết quả của phiếu hỏi dựa vào phương pháp toán
thống kê định lượng kết quả nghiên cứu và tính điểm trung bình. Cơng thức tính điểm trung
bình như sau:
k

X=

X K
i

i=n

n

X : : Điểm trung bình; Xi: Điểm ở mức độ; Ki: Số người tham gia đánh
i

giá ở mức độ Xi.
n: Số người tham gia đánh giá.

Trên cơ sở tính điểm trung bình, việc nhận định dựa trên khoảng điểm:
Kém: 1.00 - 1.80; Yếu: 1.81 - 2.60; TB: 2.61 - 3.40; Khá: 3.41 - 4.20; Tốt: 4.21- 5.0.
Bảng 2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại Trường
TT
1

2
3
4
5

Nội dung
Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch HĐTN
cho HS trên cơ sở thực tiễn.
Xác định các lực lượng (GV, TPT đội, Bí
thư đồn TN, Hội PHHS…) tham gia xây
dựng kế hoạch.
Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng
kế hoạch tổ chức HĐTN cho HS.
Hiệu trưởng chỉ đạo GV xây dựng kế
hoạch tổ chức HĐTN.
Hướng dẫn GV xây dựng kế hoạch tổ
chức HĐTN cho HS thông qua dạy học

Tốt

Mức độ thực hiện
Điểm Thứ
Trung
bậc
Khá
Yếu Kém TB
bình

0


7

12

16

13

2.27

6

2

8

15

12

11

2.54

2

3

10


13

12

10

2.67

1

0

4

19

17

8

2.40

5

0

6

17


16

9

2.42

4


TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 61/2022

6

7

mơn học có sự tham gia của các bên liên
quan.
Hướng dẫn GV xây dựng kế hoạch tổ
chức HĐTN cho HS thông qua các hoạt
động ngồi giờ học có sự tham gia của
các bên liên quan
Xác định các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá
việc thực hiện các hoạt động theo kế hoạch
có sự tham gia các bên liên quan.

97

0

5


21

12

10

2.44

3

0

2

8

20

18

1.88

7

Qua Bảng 2.2, có thể thấy việc xây dựng kế hoạch HĐTN cho HS tại Trường Tiểu học
Hồng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc cịn rất nhiều hạn chế. Đứng thứ bậc 1/7 và
đạt điểm Trung bình có duy nhất nội dung “Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế
hoạch tổ chức HĐTN cho HS” (2,67 điểm). Các nội dung còn lại của việc lập kế hoạch HĐTN
cho HS tại nhà trường đều đạt điểm “Yếu” dưới 2.60. Như vậy, CBQL Trường Tiểu học Hoàng

Lâu, đứng đầu là Hiệu trưởng nhà trường cần xem xét lại việc lập kế hoạch để từ đó tập trung
thực hiện tốt các nội dung của kế hoạch tổ chức các HĐTN cho học sinh. Bởi đây là khâu đầu
tiên, đặc biệt quan trọng, quyết định tới việc thành công hay thất bại của HĐTN tại nhà trường.
2.3. Đánh giá chung thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại Trường
2.3.1. Những mặt đã đạt được
Thứ nhất, đội ngũ CBQL, GV, nhân viên trong nhà trường luôn nhận thức được tầm quan
trọng và ý nghĩa của việc tổ chức các HĐTN, bởi HĐTN là một phần khơng thể thiếu của q
trình giáo dục. Đây là cơ sở để Ban Giám hiệu Trường Tiểu học Hoàng Lâu đẩy mạnh hơn
nữa những nội dung, hình thức tổ chức các HĐTN khác nhau, góp phần thực hiện tốt chủ
trương giáo dục toàn diện trong nhà trường. Thứ hai, Ban Giám hiệu cùng hội đồng sư phạm
nhà trường cũng luôn chú trọng tới việc xây dựng các nội dung, chương trình HĐTN. Do đó,
các nội dung, chương trình được lựa chọn phù hợp với lứa tuổi học sinh, tình hình thực tế của
nhà trường và của địa phương. Thứ ba, đội ngũ cán bộ quản lí, GV và nhân viên nhà trường
đã xác định được các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới HĐTN, đó là nhận thức, nội dung, chương
trình, năng lực quản lí, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá, cơ sở vật chất, các lực lượng tham
gia vào HĐTN.
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân
Thực tế cho thấy, trong những năm qua, HĐTN của HS tại Trường Tiểu học Hoàng Lâu,
huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng và tại các trường tiểu học khác trên địa bàn huyện
Tam Dương nói chung đã được triển khai thực hiện. Tuy nhiên, việc tổ chức các HĐTN cho
HS chưa được triển khai rộng rãi, chất lượng và hiệu quả chưa cao. Công tác chỉ đạo các cấp,
các ngành chưa quyết liệt, các nhà trường chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa, mục đích của HĐTN.
Giáo viên cịn lúng túng, khó khăn trong khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện các HĐTN.
Học sinh nhà trường còn e dè, ngại thể hiện, tự cơ lập mình trước tập thể, ngại giao tiếp. Việc
xây dựng kế hoạch tổ chức HĐTN chưa đi sâu vào nghiên cứu hứng thú của HS đối với các
vấn đề liên quan, xây dựng chương trình cịn chưa thể hiện tính sáng tạo, chưa cập nhật thông


98


TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐƠ HÀ NỘI

tin mới, vẫn cịn mang tính hình thức. Năng lực quản lí, tổ chức chỉ đạo HĐTN cho HS của đội
ngũ CBQL nhà trường và GV cịn có những hạn chế, đặc biệt là kĩ năng tổ chức hoạt động và năng
lực điều phối hoạt động của HS. Hình thức tổ chức HĐTN nhìn chung còn đơn điệu, nội dung
nghèo nàn, cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động thiếu thốn.
2.4. Một số biện pháp quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại Trường
2.4.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, giáo viên, học sinh và các lực lượng
giáo dục về tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm
2.4.1.1. Mục tiêu. Mục tiêu của biện pháp nhằm giúp các nhà quản lý giáo dục, GV, cha mẹ HS
và các lực lượng giáo dục khác có những hiểu biết sâu sắc về HĐTN, bao gồm hiểu biết về ý
nghĩa, mục tiêu, nội dung, các loại hình hoạt động, cách thức tổ chức hoạt động,... từ đó có nghĩa
vụ tham gia, phối hợp để nâng cao kĩ năng cho HS đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn hiện nay, góp
phần nâng cao trách nhiệm của CBQL, GV, nhân viên, cha mẹ HS và các lực lượng giáo dục khác,
tạo mối quan hệ giữa các lực lượng để hợp tác với nhau trong tổ chức các HĐTN cho HS đạt được
các mục tiêu mong đợi.
2.4.1.2. Nội dung và cách thức thực hiện. Để việc tổ chức HĐTN ngày càng đạt hiệu quả cao,
trước hết, cần nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL, GV và các lực lượng giáo dục khác về
vai trị của các HĐTN, về năng lực cần có của GV để tổ chức các HĐTN cho HS. Theo đó, đổi
mới cái nhìn tồn diện về q trình giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho HS,
đảm bảo đáp ứng chuẩn đầu ra cho HS tiểu học. Tập thể CBQL, GV phải tổ chức học tập,
nghiên cứu một cách nghiêm túc các văn kiện của Đảng, Nhà nước về giáo dục và đào tạo;
quán triệt một cách sâu sắc để CBQL, GV thấu hiểu và thống nhất quan điểm trong cơng tác
quản lí, tổ chức HĐTN, tránh nhìn nhận một cách phiến diện, một chiều. Tổ chức hội thảo bàn
về vai trò và tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm đối với việc phát triển nhân cách cho
HS, nhằm tìm ra quan điểm đúng đắn về vấn đề này. Mở rộng quan hệ giao lưu với các trường
khác giúp GV học hỏi và trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.
2.4.1.3. Điều kiện thực hiện. Lãnh đạo nhà trường phải hiểu rõ về chương trình Giáo dục phổ
thông mới cũng như các văn bản hướng dẫn việc thực hiện HĐTN trong nhà trường Tiểu học
và kịp thời tập huấn hoặc giải thích cho GV và các lực lượng giáo dục khác về các vấn đề liên

quan đến HĐTN. Phải xây dựng kế hoạch tổ chức các buổi họp, hội thảo khoa học về chủ đề
hoạt động trải nghiệm. Nắm bắt được thực trạng nhận thức của GV, nhân viên và các lực lượng
khác tham gia để lựa chọn được nội dung triển khai phù hợp và truyền đạt dễ hiểu.
2.4.2. Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở Trường Tiểu học
Hoàng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc theo định hướng phát triển năng lực
2.4.2.1. Mục tiêu. Mục tiêu nhằm xây dựng kế hoạch HĐTN cho HS đúng quy định và phù hợp
với điều kiện thực tiễn của nhà trường, có sự tham gia của các bên liên quan. Việc lập kế hoạch
cịn giúp nhà trường có kế hoạch, biện pháp đối phó kịp thời với sự thay đổi của mơi trường giáo
dục; đề ra được phương án tối ưu để phối hợp các nguồn lực và tạo ra sự thống nhất ý chí, hành
động của các lực lượng vào việc thực hiện mục tiêu HĐTN.
2.4.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện. - Nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục môn HĐTN


TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 61/2022

99

phù hợp với điều kiện và tình hình thực tế của đơn vị. Cụ thể, Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch
HĐTN dài hạn của nhà trường. Kế hoạch này phải căn cứ trên kế hoạch chỉ đạo thực hiện
nhiệm vụ năm học và đặc biệt là phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Nội dung và
cách thực hiện gồm 4 bước: Bước 1: Nghiên cứu tình hình nhà trường, những thuận lợi, khó
khăn, những hoạt động đã triển khai những năm học trước làm căn cứ xây dựng kế hoạch.
Phân công nhiệm vụ cho GV chủ nhiệm lớp, khối trưởng các khối lớp nghiên cứu đặc điểm
của từng khối, lớp, xây dựng kế hoạch tổng thể trong năm và kế hoạch cụ thể của từng hoạt
động; thảo luận, đóng góp ý kiến, thống nhất thực hiện kế hoạch đề ra; Bước 2: Chỉ đạo làm
thí điểm, rút kinh nghiệm (có thể chọn ở mỗi khối một lớp); Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà
việc thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTN trong tồn trường. Trong q trình triển khai thực hiện
cần chú trọng khâu chỉ đạo, giám sát tổ chức HĐTN. Kịp thời phát hiện vướng mắc, bất cập
để có biện pháp hỗ trợ tháo gỡ; đồng thời, có phương án điều chỉnh kế hoạch trong những năm
tiếp theo; Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch để nhìn nhận lại kết quả đạt được, xem

xét nguyên nhân dẫn thành công hoặc tồn tại hạn chế. Kế hoạch được thông qua tại Hội nghị
cán bộ công nhân viên chức đầu năm học để thống nhất thực hiện. Hằng tháng trong các cuộc
họp hội đồng cần thông qua kế hoạch tháng cho đội ngũ GV nắm rõ để xây dựng kế hoạch
ngắn hạn và thực hiện.
2.4.2.3. Điều kiện thực hiện. Phòng GD&ĐT huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc phải hướng
dẫn kịp thời về việc lập kế hoạch HĐTN trong trường Tiểu học. Cán bộ quản lý nhà trường
phải nắm vững các văn bản chỉ đạo của các cấp; hiểu đúng các văn bản chỉ đạo các cấp về
HĐTN; có khả năng giải thích, hướng dẫn cho GV và các lực lượng tham gia để có căn cứ
xây dựng kế hoạch đúng.
2.4.3. Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn cho cán bộ quản lí và giáo viên để tổ chức
hoạt động trải nghiệm cho học sinh Trường Tiểu học Hoàng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh
Vĩnh Phúc đạt hiệu quả
2.4.3.1. Mục tiêu. Nhằm tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức HĐTN cho HS cho đội ngũ
CBQL và GV dựa vào năng lực tại Trường Tiểu học Hoàng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh
Phúc. Năng lực tổ chức HĐTN cho HS ln đóng vai trị quyết định trong thực hiện HĐTN ở
trường tiểu học, vì vậy, tổ chức bồi dưỡng năng lực này cho đội ngũ CBQL và GV có ý nghĩa rất
quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng tổ chức HĐTN cho HS tại Trường Tiểu học Hoàng
Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
2.4.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện. Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, chun mơn cho CBQL
và GV nhằm nâng cao trình độ, nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ GV đáp ứng yêu cầu về
nhiệm vụ giáo dục nói chung và quản lí tổ chức thực hiện HĐTN nói riêng; đồng thời, trang
bị cho GV kĩ năng tổ chức HĐTN như: lập kế hoạch thiết kế hoạt động, lưu ý đến mục tiêu,
nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức. Theo đó, hiệu trưởng tiến hành đánh
giá, phân loại GV để xác định yêu cầu rèn luyện. Phải tạo ra được bầu khơng khí lành mạnh
để GV tự giác thực hiện. Khi tổ chức chỉ đạo, phải có sự thống nhất ở trong tổ, nhóm chun
mơn. Để tổ chức HĐTN đạt hiệu quả, nhà trường cần có đội ngũ CBQL và GV có năng lực


100


TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐƠ HÀ NỘI

vững vàng, có uy tín với đồng nghiệp, HS và nhân dân địa phương; đặc biệt là phải có khả
năng huy động các lực lượng tham gia hoạt động. Do vậy, muốn có nguồn nhân lực này thì
nhà trường phải chủ động trong đào tạo, bồi dưỡng. Kế hoạch bồi dưỡng được xây dựng theo
các căn cứ khoa học, phải chặt chẽ, bài bản, phù hợp với thực tiễn của nhà trường và được
thực hiện nghiêm túc. Xác định nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên, phải xác định được số lượng
người cần bồi dưỡng, thời gian bồi dưỡng. Tóm lại, cần có chương trình bồi dưỡng giáo viên
các nội dung liên quan đến HĐTN, xây dựng các diễn đàn để giáo viên trao đổi học tập, có
động viên và khuyến khích kịp thời. Có như vậy, mới nâng cao được hiệu quả việc vận dụng
loại hình hoạt động này trong nhà trường tiểu học ở nước ta hiện nay [4, tr.108].
2.4.3.3. Điều kiện thực hiện. Một là, cán bộ quản lý và đội ngũ GV cần ý thức rõ ràng về
nhiệm vụ, trách nhiệm của mình trong việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ trong tổ chức HĐTN cho học sinh ở các trường Tiểu học. Hai là, có hệ thống các văn bản,
tài liệu hướng dẫn thực hiện HĐTN theo chương trình GDPT 2018 một cách đầy đủ.
2.4.4. Chỉ đạo thực hiện đa dạng hóa các loại hình trải nghiệm cho học sinh
2.4.4.1. Mục tiêu. Biện pháp này nhằm làm phong phú các hình thức tổ chức HĐTN, tạo sức hấp
dẫn cho HS, tạo môi trường để học sinh thực sự được trải nghiệm về kiến thức, kĩ năng đã học;
trải nghiệm về xúc cảm trong mọi mối quan hệ, kĩ năng hành vi ứng xử trong quan hệ đạo đức và
quan hệ xã hội... Học sinh được trình bày và lựa chọn ý tưởng, tham gia chuẩn bị, thiết kế hoạt
động, trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, tự đánh giá, tự khẳng định.
2.4.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện. Theo đó, việc đổi mới hình thức hoạt động để thực
hiện tốt hơn các HĐTN, như: hoạt động xã hội, học tập, văn hóa thể thao, vui chơi giải trí,
định hướng nghề nghiệp,… Các hoạt động này có thể tổ chức thành một hoạt động lớn như:
hội thi, trải nghiệm thực tế, câu lạc bộ,… Đối với GV, cần phải làm mới các hình thức tổ chức
HĐTN bằng cách tổ chức hoạt động ở mỗi chủ đề, môn học phải đa dạng và có sự thay đổi
cho phù hợp với mục đích, u cầu của mơn học; phù hợp với khả năng, tâm lí lứa tuổi HS;
khơng để tình trạng HĐTN của các năm giống hệt nhau. Ban Giám hiệu yêu cầu GV tiến hành
khảo sát nhu cầu HS, gợi ý các chủ đề, chủ điểm để HS cùng lựa chọn nội dung, làm cơ sở để
xây dựng kế hoạch HĐTN phù hợp nhu cầu, thu hút đông đảo HS tham gia.

2.4.4.3. Điều kiện thực hiện. Thứ nhất, Ban Giám hiệu chỉ đạo GV chủ nhiệm cùng các đơn
vị, tổ chức trong nhà trường tìm hiểu nhu cầu của HS để tổ chức đa dạng các hoạt động trải
nghiệm; Thứ hai, xây dựng được kế hoạch hoạt động trải nghiệm cụ thể, triển khai tới sâu
rộng GV và HS; Thứ ba, phải có sự thống nhất từ Ban giám hiệu đến GV và HS trong việc tổ
chức các HĐTN.
2.4.5. Nâng cao vai trò chủ thể của học sinh trong hoạt động trải nghiệm
2.4.5.1. Mục tiêu. Biện pháp này nhằm mục tiêu thực hiện quan điểm dân chủ hóa quá trình đào
tạo để HS phát triển các năng lực như: năng lực sở trường, sức sáng tạo, khả năng tự học, tự giáo
dục của HS trong việc tổ chức HĐTN nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động này.
2.4.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện. Theo đó, cần phát huy cao độ vai trị chủ động, tích
cực, sáng tạo của HS và khai thác tối đa kinh nghiệm các em đã có để các em hoạt động trải


TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 61/2022

101

nghiệm. Đồng thời, tạo cơ hội cho HS huy động, tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn
học, các lĩnh vực giáo dục khác nhau vào giải quyết tình huống thực trong nhà trường và cuộc
sống xã hội. Tham gia vào HĐTN, HS chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá trình
hoạt động: từ thiết kế đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù hợp với đặc
điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân. Các em được trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, đánh giá
và lựa chọn ý tưởng hoạt động, thể hiện, tự khẳng định bản thân, tự đánh giá và đánh giá kết
quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và của bạn bè,… từ đó, hình thành và phát triển
cho các em những giá trị sống và các phẩm chất, năng lực cần thiết. Khi tổ chức HĐTN, nếu
thầy cô tin tưởng, cổ vũ và mạnh dạn giao việc cho những HS có năng khiếu thì các em sẽ cố
gắng làm thật tốt để thể hiện năng khiếu của mình. Đối với cán bộ lớp: GV dẫn dắt các em
phát huy vai trị của mình; biết thu thập, xử lí thơng tin, phân tích tình hình và tổ chức lớp để
thống nhất nội dung công việc cần làm… Khi giao việc phải giao việc từ dễ đến khó, kích
thích HS tích cực tìm tịi cách giải quyết và tạo điều kiện để các em hoàn thành được nhiệm

vụ; đồng thời, phải kịp thời động viên khích lệ trước tập thể lớp. Đối với tập thể lớp, khi giải
quyết vấn đề, giáo viên phải coi trọng ngun tắc tơn trọng, bình đẳng, tránh gây ra căng thẳng
khơng có lợi khi giáo dục HS. Để HS làm tốt, cần phải hình thành ở các em những năng lực
như: hoạt động, tổ chức hoạt động và biết giải quyết tình huống nảy sinh trong thực tiễn; tự
nhận thức và tích cực hóa bản thân; định hướng nghề nghiệp; khám phá và sáng tạo; cùng
sống, cùng làm việc với tập thể và hợp tác giữa cá nhân với các nhóm để đạt mục tiêu chung
của hoạt động; tự học thơng qua các hình thức hoạt động khác nhau.
2.4.5.3. Điều kiện thực hiện. BGH và GV chủ nhiệm giao việc gắn với trách nhiệm của từng
HS để các em nhận thấy được vai trò và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ.
HS thực sự được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, phát huy được tính chủ động, sáng tạo của mình
trong các HĐTN.
2.4.6. Đảm bảo các điều kiện, phương tiện để thực hiện hoạt động trải nghiệm
2.4.6.1. Mục tiêu. Mục tiêu nhằm đảm bảo các HĐTN được thực hiện đúng chương trình Giáo
dục phổ thông 2018 đối với cấp Tiểu học phù hợp đối tượng và các yêu cầu khác; khai thác, sử
dụng có hiệu quả các nguồn lực vật chất của nhà trường và địa phương phục vụ tốt cho các HĐTN;
và tạo được sự hào hứng, tích cực, tự giác trong hoạt động của GV, HS và các lực lượng tham gia.
2.4.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện. Cơ sở vật chất, thiết bị và tài chính có vai trị quan
trọng góp phần vào sự thành cơng của HĐTN. Nếu nhà trường có đầy đủ cơ sở vật chất, trang
thiết bị phục vụ cho hoạt động thì trường đó sẽ rất thuận lợi cho người tổ chức, còn nếu trường
nào thiếu thốn về cơ sở vật chất, trang thiết bị thì khi tiến hành tổ chức HĐTN sẽ gặp rất nhiều
khó khăn. Trên cơ sở đó, xây dựng các biện pháp quản lí và sử dụng phù hợp cơ sở vật chất
và trang thiết bị hiện có; tận dụng sự ủng hộ từ các tổ chức xã hội. Cần phải có kế hoạch cụ
thể để xây dựng và mua sắm trang thiết bị phù hợp với yêu cầu cũng như điều kiện kinh phí
hàng năm. Cơ sở vật chất phục vụ HĐTN địi hỏi lớn; vì vậy, cần tận dụng tất cả những cơ sở
vật chất sẵn có của nhà trường, của lớp, đồng thời phải biết khai thác tiềm năng cơ sở vật chất
của xã hội để tổ chức hoạt động cho HS. Hiệu trưởng chỉ đạo cán bộ Đoàn - Đội, GV chủ nhiệm


102


TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI

các lớp phát động các phong trào nhằm gây quỹ đội, quỹ lớp phục vụ cho các hoạt động của đội,
của lớp nằm trong nội dung HĐTN như: tổ chức làm kế hoạch nhỏ, tranh thủ sự ủng hộ của các
nhà hảo tâm, các cơng ty, doanh nghiệp đóng ở địa phương, các đơn vị kết nghĩa để họ giúp đỡ
nhà trường về chi phí cho HĐTN. Hiệu trưởng cần lên kế hoạch chi tiêu cụ thể cho phù hợp
với các mảng hoạt động khác. Định kì hàng năm thực hiện cơng tác kiểm kê, đánh giá tình
trạng sử dụng cơ sở vật chất để phân loại. Khuyến khích, phát động các tổ chức, lực lượng
giáo dục khác trong xã hội tặng quà, hiện vật, tiền,… làm tặng phẩm và giải thưởng cho các
đợt tổng kết học kì, năm học. Hiệu trưởng cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường, GV
chủ nhiệm với cha mẹ HS và các lực lượng tham gia để tổ chức có hiệu quả HĐTN cho HS. Nâng
cao nhận thức mỗi CBQL, GV, nhân viên trong việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật
chất và tài chính chi cho HĐTN.
2.4.6.3. Điều kiện thực hiện. Hiệu trường xây dựng quy chế quản lý, sử dụng, bảo quản, khấu
hao, bổ sung cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho HĐTN. Giám sát chặt chẽ việc sử dụng
nguồn tài chính. Đảm bảo chi, dùng có hiệu quả theo hướng tiết kiệm, sử dụng có trọng tâm,
trọng điểm đúng luật ngân sách, đúng mục đích và đúng đối tượng.
2.5. Mối quan hệ giữa các biện pháp
Các biện pháp được đề xuất ở trên đều dựa trên cơ sở đánh giá khách quan thực trạng,
mỗi biện pháp đều nhằm tác động đến việc thực hiện hiệu quả hơn hoạt động trải nghiệm theo
chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đối với cấp Tiểu học. Mỗi biện pháp đều nhằm một
mục đích riêng mà có tính độc lập tương đối. Tuy vậy, các biện pháp lại có mối quan hệ hữu
cơ với nhau. Khi các biện pháp hợp lại tạo nên sự thống nhất có tác động qua lại với nhau,
tương tác hỗ trợ nhau tạo nên động lực thúc đẩy hoạt động trải nghiệm cho học sinh Trường
Tiểu học Hoàng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Trong bài viết, chúng tôi đã đề xuất
06 biện pháp quản lý HĐTN cho HS, các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác
động chi phối lẫn nhau.

3. KẾT LUẬN
Hoạt động trải nghiệm là một bộ phận khơng thể thiếu của q trình giáo dục tồn diện ở

trường tiểu học hiện nay; đây là những dạng hoạt động, là những phương thức học hiệu quả.
Như vậy, học qua trải nghiệm là q trình học trong đó kiến thức, năng lực của người học
được tạo ra thông qua việc chuyển hóa kinh nghiệm. Học từ trải nghiệm ln gắn với kinh
nghiệm và cảm xúc cá nhân, có nhiều kiến thức con người chỉ có được từ trải nghiệm của
riêng mình [5]. Thực trạng quản lí HĐTN cho HS tại Trường Tiểu học Hoàng Lâu, huyện Tam
Dương, tỉnh Vĩnh Phúc vẫn cịn gặp khơng ít khó khăn như: lập kế hoạch HĐTN, tổ chức, chỉ
đạo thực hiện các HĐTN cho HS chưa có cơ chế phối hợp tốt giữa các lực lượng trong và
ngồi nhà trường. Hình thức tổ chức HĐTN nhìn chung cịn nghèo nàn, cơ sở vật chất, kinh
phí hoạt động chưa được đầu tư thỏa đáng. Trên cơ sở lí luận và khảo sát thực trạng quản lí
HĐTN ở Trường Tiểu học Hồng Lâu, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, chúng tôi đã đề
xuất sáu biện pháp quản lí hoạt động này; các biện pháp có mối quan hệ qua lại với nhau và


TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 61/2022

103

có thể vận dụng linh hoạt ở các trường tiểu học dựa trên điều kiện thực tế của nhà trường và
địa phương.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ GD-ĐT (2018), Chương trình giáo dục phổ thơng Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp, Thơng tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018, Hà Nội.
2. Hồng Phê (2003), Từ điển Tiếng Việt, Nxb. Đà Nẵng.
3. Francois Jullien (2004), Minh triết phương Đông - Triết học phương Tây, Nxb. Đà Nẵng.
4. Dương Giáng Thiên Hương (2017), “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo - lí thuyết và vận dụng trong
dạy học tiểu học”, Tạp chí khoa học, số 1A, tr.98-108, Trường ĐHSP Hà Nội.
5. Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lí cơ sở Giáo dục - Bộ GD-ĐT (2018), Kĩ năng xây dựng và tổ chức
các hoạt động trải nghiệm trong trường tiểu học, Nxb. Đại học Sư phạm, Hà Nội.

SOME MEASURES TO MANAGE EXPERIENCE ACTIVITIES

FOR STUDENTS IN HOANG LAU PRIMARY SCHOOL,
TAM DUONG DISTRICT, VINH PHUC PROVINCE
Abstract: Experiential activities are educational activities organized under the guidance
of educators. Participating in experiential activities, each student is directly involved in
various practical activities of family, school and social life as the subject of the activity.
This contributes to the development of practical capacity, personality qualities and the
promotion of personal creative potential. Experience is an important activity in each
subject; at the same time, in the educational plan, there are also separate experiential
activities, each of which is a synthesis of many different fields of education, knowledge and
skills. In this article, we propose some measures to manage experiential activities in order
to improve the quality of experiential activities at Hoang Lau Primary School, Tam Duong
district, Vinh Phuc province in particular as well as contribute to improving the quality of
education in primary schools in Tam Duong district, Vinh Phuc province in general.
Keywords: Measures, experiential activities, pupil, manage, Hoang Lau Primary School.