ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
KHOA CƠ KHÍ
BỘ MƠN KỸ THUẬT HỆ THỐNG CƠNG NGHIỆP
-----------------O0O-------------------

ĐỒ ÁN KỸ THUẬT HỆ THỐNG

XÂY DỰNG HỆ THỐNG SẢN XUẤT DA GIÀY
GVHD: ThS. Nguyễn Hữu Phúc
SVTH

MSSV

Trương Nguyễn Khắc Duy

21200585

Trần Bá Đạt

21200740

Nguyễn Hữu Toàn

21203918

Phạm Phương Ngọc Huyền

21201435

Hồ Đức Quan

21202913

Tp HCM, Tháng 12/2015
i


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, nhóm chúng em xin gửi lời cám ơn chân thành đến thầy Nguyễn Hữu Phúc đã
truyền đạt kiến thức, và tận tình hướng dẫn trong suốt q trình thực hiện đồ án. Thầy ln
đưa ra những lời góp ý cũng như chia sẽ kinh nghiệm thực tiễn giúp chúng em hoàn thiện đồ
án.
Chúng em xin chân thành cảm ơn các anh chị quản lý, cũng như anh em công nhân Công ty
TNHH SX-TM-DV Vinh Thông đã cung cấp thông tin, làm khảo sát cũng như trẻ lời những
câu hỏi thắc mắc của chúng em trong suốt quá trình làm đồ án.
Mong muốn thực hiện trong đồ án rất nhiều, nhưng do giới hạn về nguồn lực, thời gian nên
khơng thể tránh khỏi sai sót nhất định, nhóm chúng em rất mong nhận được những ý kiến
đóng góp chân thành từ q thầy cơ để đồ án hoàn thiện hơn. Những kinh nghiệm khi thực
hiện đồ án là hành trang hỗ trợ cho chúng em trên con đường sự nghiệp sau này.
Tp.HCM, ngày 29 tháng 12 năm 2015

Nhóm thực hiện đồ án
Trân trọng cảm ơn!

ii


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................................ii
MỤC LỤC .................................................................................................................................iii

DANH SÁCH HÌNH ẢNH ....................................................................................................... vi
DANH SÁCH BẢNG BIỂU ....................................................................................................vii
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ........................................................................................................ 1
1.1 Tổng quan tình hình ngành cơng nghiệp da giày tại Việt Nam: ....................................... 1
1.2 Đặt vấn đề: ........................................................................................................................ 1
1.3 Mục tiêu hệ thống: ............................................................................................................ 1
1.4 Phạm vi thực hiện: ............................................................................................................ 2
1.5 Phương pháp luận nghiên cứu: ......................................................................................... 2
1.6 Cấu trúc thực hiện đồ án: .................................................................................................. 2
1.7 Các nghiên cứu liên quan: ................................................................................................ 3
CHƯƠNG 2: CƠ SƠ LÝ THUYẾT ........................................................................................... 5
2.1 Thiết kế ý niệm. ................................................................................................................ 5
2.1.1 Xác định nhu cầu. ...................................................................................................... 5
2.1.2 Nghiên cứu khả thi. ................................................................................................... 6
2.1.3 Yêu cầu vận hành hệ thống........................................................................................ 6
2.2 Thiết kế sơ khởi. ............................................................................................................... 7
2.2.1 Phân tích chức năng ................................................................................................... 8
2.2.2 Phân bổ yêu cầu: ...................................................................................................... 12
2.3 Công cụ. .......................................................................................................................... 12
2.3.1 Phương pháp AHP. .................................................................................................. 12
2.3.2 Biểu đồ N2. .............................................................................................................. 15
CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ Ý NIỆM ........................................................................................... 17
3.1 Giới thiệu hệ thống: ........................................................................................................ 17
3.1.1 Lựa chọn Case Study: .............................................................................................. 17
3.1.2 Lựa chọn vị trí nhà máy: .......................................................................................... 18
3.2 Phân tích nhu cầu:........................................................................................................... 22
3.2.1 Xác định các bên liên quan (Stakeholders) và môi trường hoạt động: .................... 22
3.2.2 Xác định yêu cầu Stakeholders:............................................................................... 23
A. Phương pháp thu thập: ............................................................................................. 23
B. Phương pháp khảo sát: ............................................................................................. 24

C. Phỏng vấn trực tiếp: ................................................................................................. 24
iii


D. Nghiên cứu tài liệu và động não (Brainstorming): .................................................. 25
E.Yêu cầu vận hành và môi trường hoạt động hệ thống: ............................................. 25
E. Danh sách các yêu cầu Stakeholders:....................................................................... 26
3.2.3 Xác định yêu cầu hệ thống: ..................................................................................... 29
3.3 Khảo sát ý niệm: ............................................................................................................. 36
3.3.1 Cây mục tiêu: ........................................................................................................... 36
3.3.2 Chức năng hệ thống: ................................................................................................ 36
3.3.3 Ma trận quan hệ giữa yêu cầu và chức năng hệ thống: ........................................... 40
3.3.4 Các phương án thực hiện chức năng, phân tích khả thi:......................................... 42
CHƯƠNG 4: THIẾT KẾ SƠ KHỞI ......................................................................................... 50
4.1 Phân tích chức năng: ....................................................................................................... 50
4.1.1 Cây chức năng: ........................................................................................................ 50
4.1.2 Các hệ thống con và bộ phận hệ thống con: ............................................................ 54
4.1.3 Các chức năng tương ứng với từng hệ thống con: ................................................... 55
4.2 Phân bổ yêu cầu: ............................................................................................................. 57
4.2.1 Ma trận phân bổ yêu cầu tương ứng với từng hệ thống con: ................................... 57
4.2.2 Ma trận liên kết giữa các hệ thống con (bộ phận con): ........................................... 58
4.3 Mô tả chi tiết và phân bổ nguồn lực: .............................................................................. 59
4.3.1 Sản xuất: .................................................................................................................. 59
a.Sản xuất: .................................................................................................................... 59
b. Hoạch định:............................................................................................................... 61
4.3.2 Chất lượng: .............................................................................................................. 61
a.QC: ............................................................................................................................. 61
b.QI: .............................................................................................................................. 62
4.3.3 Quản lý tồn kho: ...................................................................................................... 63
4.3.4 R&D: ....................................................................................................................... 64

4.3.5 Kỹ thuật và bảo trì: .................................................................................................. 64
4.3.6 Cơng nghệ thơng tin: ............................................................................................... 65
4.3.7 IE: ............................................................................................................................ 65
4.3.8 Mua sắm: ................................................................................................................. 67
4.3.9 Marketing: ............................................................................................................... 67
4.3.10 Nhân sự: ................................................................................................................. 69
4.3.11 Hành chính:............................................................................................................ 70
4.3.12 Tài chính-Kế tốn: ................................................................................................. 72
iv


4.3.13 An tồn- mơi trường: ............................................................................................. 73
4.3.14 Logistic: ................................................................................................................. 74
4.4 Xem xét thiết kế sơ khởi:................................................................................................ 75
4.4.1 Tổng quan hệ thống con: ......................................................................................... 75
4.4.2 Tổng quan về phân bổ nguồn lực: ........................................................................... 75
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN ........................................................................................................ 79
5.1 Kết quả:........................................................................................................................... 79
5.2 Đánh giá:......................................................................................................................... 79
5.3 Hướng phát triển: ............................................................................................................ 80

v


DANH SÁCH HÌNH ẢNH
Hình 1.1. Quy trình thiết kế và KTHT ....................................................................................... 2
Hình 1.2 Cấu trúc đồ án .............................................................................................................. 3
Hình 2.1: Quy trình thiết kế ý niệm ............................................................................................ 5
Hình 2.2: Cây chức năng. ......................................................................................................... 10
Hình 2.3: Biểu đồ chức năng. ................................................................................................... 11

Hình 2.3 Ví dụ về ma trận so sánh cặp của 3 yếu tố i, j và k. .................................................. 13
Hình 2.4 Hình thể hiện các mức độ của ma trận so sánh cặp. .................................................. 14
Hình 2.5 Bảng tra chỉ số ngẫu nhiên RI. .................................................................................. 15
Hình 2.6: Ví dụ về biểu đị N2.................................................................................................. 15
Hình 3.1 Hierarchy tree ............................................................................................................ 18
Hình 3.2 Các quy ước chọn so sánh cặp trong phương pháp AHP .......................................... 19
Hình 3.3 Các Stakeholders của hệ thống da giày ..................................................................... 23

vi


DANH SÁCH BẢNG BIỂU
Bảng 3.1 Giá trị xuất nhập khẩu da giày từ 2010-2015 ............................................................ 17
Bảng 3.2 Ma trận so sánh cặp giữa các tiêu chí: ...................................................................... 19
Bảng 3.3 Ma trận so sánh cặp của các phương án ứng với tiêu chí nguồn nguyên liệu. .......... 19
Bảng 3.4 Ma trận so sánh cặp của các phương án ứng với tiêu chí giao thơng........................ 20
Bảng 3.5 Ma trận so sánh cặp của các phương án ứng với tiêu chí nguồn lao động. ............... 20
Bảng 3.6 Ma trận so sánh cặp của các phương án ứng với tiêu chí Hạ tầng ............................ 20
Bảng 3.7 Nguyên vật liệu cho sản xuất 1 năm ......................................................................... 21
Bảng 3.8 Quan điểm bảo trì hệ thống ....................................................................................... 26
Bảng 3.9 Liệt kê nhu cầu Stakeholders .................................................................................... 26
Bảng 3.9 Chuyển đổi nhu cầu Stakeholders sang yêu cầu hệ thống ........................................ 29
Bảng 3.10 Phân loại, đánh giá các yêu cầu hệ thống................................................................ 33
Bảng 3.11 Chuyển đổi yêu cầu hệ thống thành chức năng hệ thống ........................................ 36
Bảng 3.12 Phân loại các loại chức năng hệ thống .................................................................... 40
Bảng 3.13 Khởi tạo các phương án thực hiện các chức năng hệ thống .................................... 42
Bảng 3.14 Chọn lựa hệ thống quản lý thông tin trong doanh nghiệp: ...................................... 43
Bảng 3.15 Chọn lựa phương án lập kế hoạch sản xuất: ........................................................... 44
Bảng 3.16 Chọn lựa phương án cải tiến chất lượng: ................................................................ 45
Bảng 3.17 Chọn lựa phương án kiểm soát chất lượng ............................................................. 46

Bảng 3.19 Chọn lựa phương án dự báo nhu cầu ...................................................................... 47
Bảng 3.20 Lựa chọn phương án mua sắm trang thiết bị, máy móc .......................................... 47
Bảng 3.21 Tổng hợp các phương pháp và phương án được chọn ............................................ 49
Bảng 4.1 Phân rã chức năng tương ứng với từng hệ thống con và bộ phận hệ thống con ....... 55
Bảng 4.2 Ma trận phân bổ yêu cầu hệ thống vào hệ thống con ví dụ, (trình bày đầy đủ trong
phụ lục 5, trang) ........................................................................................................................ 57
Bảng 4.3 Kí hiệu các hệ thống con ........................................................................................... 58
Bảng 4.4 Ma trận liên kết các bộ phận: .................................................................................... 58
Bảng 4.5 Phân bổ nguồn lực con người.................................................................................... 75
Bảng 4.6 Phân bổ nguồn lực máy móc ..................................................................................... 76
Bảng 4.7 Nguồn nguyên vật liệu dùng trong 1 năm ................................................................. 77

vii


CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
1.1 Tổng quan tình hình ngành cơng nghiệp da giày tại Việt Nam:
Da giày là một trong những ngành cơng nghiệp sản xuất hàng hóa lâu đời tại Việt
Nam, đem lại kim ngạch xuất khẩu khá cao, theo thống kê của Hiệp hội da giày Việt
Nam thì xuất khẩu ngành da giày năm 2015 chiếm 14 tỉ đô, xuất khẩu sang hơn 50
nước trên thế giới, đứng thứ 4 về số lượng xuất khẩu (sau Trung Quốc, Ấn Độ,
Brazil), đứng thứ 3 về giá trị (sau Trung Quốc và Italia).
Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Nhật Bản vẫn là những thị trường xuất khẩu chủ đạo
của ngành da giày trong những năm gần đây. Hàng loạt tập đoàn, doanh nghiệp sản
xuất giày dép lớn thế giới cũng chọn Việt Nam làm cứ điểm mở rộng hoạt động hoặc
đầu tư mới nhằm tận dụng ưu đãi thuế quan khi các FTA được ký kết. Đại diện Hiệp
hội Da giày Quảng Đơng (Trung Quốc) cho biết trong làn sóng nhiều thương hiệu lớn
đổ vào Việt Nam, một số DN ở Trung Quốc cũng sang Việt Nam tìm kiếm cơ hội, đầu
tư vào ngành giày dép.
Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội thì cịn nhiều thách thức: khả năng đáp ứng các điều kiện

của các hiệp định thương mại tự do, khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của
các doanh nghiệp trong nước còn hạn chế và chi phí lao động dự kiến sẽ tăng cao
trong các năm tới. Hơn nữa, phần lớn doanh nghiệp trong ngành là doanh nghiệp vừa
và nhỏ, thiếu vốn, công nghệ, nhân lực chất lượng cao, thiếu chủ động trong công
nghiệp hỗ trợ, khả năng quản trị và tăng năng suất lao động còn yếu.
1.2 Đặt vấn đề:
Việt Nam tuy là nước xuất khẩu chiếm vị trí cao trên thế giới nhưng rất ít doanh
nghiệp trong nước quan tâm thị trường nội địa, dẫn đến việc nhiều nhà đầu tư nước
ngoài chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Theo báo cáo Bộ công thương thì 60% thị phần
giày dép nội địa đang nằm trong tay các sản phẩm nhập ngoại.
Phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn còn chủ quan khi TPP được ký kết,
vừa thúc đẩy các ngành hàng may mặc phát triển đồng thời cũng tạo ra khơng ít khó
khăn khi phải cạnh tranh ngay trên đất nước của mình. Cùng với đó vẫn cịn tồn tại
những bất cập trong các doanh nghiệp da giày hiện tại là năng lực sản xuất khơng cao,
hệ thống sản xuất cịn nhiều lãng phí, chưa tận dụng hết mọi nguồn lực.
Nắm bắt được tình hình trên nhóm quyết định xây dựng nên một hệ thống sản xuất da
giày giải quyết được những bất cập trên.
1.3 Mục tiêu hệ thống:
o Xây dựng được hệ thống sản xuất da giày từ thiết kế ý niệm đến thiết kế sơ
khởi đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của các bên liên quan (đặc biệt nhà đầu tư,
khách hàng và ban giám đốc).
o Hệ thống được xây dựng phù hợp với các tiêu chí đề ra ban đầu (chi phí đầu tư,
diện tích,…).
o Bắt đầu từ thiết kế ý niệm, kết thúc tại thiết kế sơ khởi làm tiền đề cho xây
dựng hệ thống hoàn thiện sau này.

1


1.4 Phạm vi thực hiện:

Thực hiện theo kế hoạch đồ án và theo tiến trình học mơn Kỹ thuật hệ thống trên lớp.
Chỉ xây dựng nên hệ thống sản xuất da giày ở mức độ tổng quát không đi quá sâu vào
kỹ thuật sản xuất chi tiết về máy móc, công nghệ,…
Thực hiện trong thời gian 10 tuần.
Các nhu cầu bên ngoài của hệ thống chỉ tham khảo các bài nghiên cứu cho nên có thể
khơng thực tế, khơng chính xác.
Các công nghệ sản xuất da giày dựa vào bài báo nghiên cứu nên có thể khơng phải là
cơng nghệ mới nhất.
1.5 Phương pháp luận nghiên cứu:
Thiết kế hệ thống sản xuất dựa vào chu kì sống (life-cycle) của một hệ thống, đồ án
thực hiện từ bước xác định nhu cầu, thiết kế ý niệm, thiết kế sơ khởi đến thiết kế chi
tiết trong chu kì sống của hệ thống.
XÁC ĐỊNH NHU CẦU
(DEFINITION OF NEED)

THIẾT KẾ Ý NIỆM
(CONCEPTUAL DESIGN)

THIẾT KẾ SƠ KHỞI
(PRELIMINARY DESIGN)

THIẾT KẾ CHI TIẾT
(DETAIL DESIGN)

SẢN XUẤT
(PRODUCTION)
SỬ DỤNG & HỖ TRỢ
(UTILIZATION &
SUPPORT)
THẢI HỒI

(DISPOSAL)

Hình 1.1. Quy trình thiết kế và KTHT
1.6 Cấu trúc thực hiện đồ án:
Đồ án Kỹ thuật hệ thống cho ta một cái nhìn tổng quan từ nhu cầu các bên liên quan đến thiết
kế chi tiết hệ thống sản xuất, cách thức xây dựng một hệ thống nhưng không đi sâu vào công
nghệ sản xuất, hay xây dựng 1 hệ thống hoàn thiện, nên cấu trúc đồ án chỉ dừng lại tại bước
thiết kế sở khởi.
2


Xác định nhu cầu

Thiết kế ý niệm

Thiết kế sơ khởi
Hình 1.2 Cấu trúc đồ án
1.7 Các nghiên cứu liên quan:








“PROFILE OF THE PRODUCTION OF LEATHER SHOE”: Bài báo trình bày các
bước xây dựng 1 nhà máy sản xuất da giày với năng lực sản xuất 150,000 đơi/năm.
Trình bày nên các bước từ: mô tả sản xuất, nghiên cứu thị trường và năng lực sản xuất,
phân tích nguyên liệu và đầu vào, phân tích kỹ thuật và cơng nghệ, phân tích nguồn

nhân lực và các yêu cầu đào tạo, phân tích tài chính.
a) Mơ tả sản phẩm:
o Giày da và dép nữ được sử dụng như một chiếc giày đi bộ.
b) Nghiên cứu thị trường và hoach định năng lực:
o Bài báo đưa ra lượng tiêu thụ giày từ năm 1993-2002.
o Từ bẳng lượng giày tiêu thụ bài báo đưa ra dự báo nhu cầu từ năm 2004-2019.
o Đưa ra giá bán và phân phối.
o Nhà máy có sẽ có một năng lực sản xuất 150.000 đôi giày và dép. Mỗi năm
làm việc 300 ngày, thời gian làm việc là 8h/ ngày.
o Nhà máy dự kiến đạt công suất 70% ở năm đầu tiên, 85% ở năm thứ 2 năm
100% ở năm thứ 3.
c) Nguyên liệu và đầu vào:
o Nguyên liệu:
o Các loại nguyên liệu bao gồm: da, lót da, đế, chỉ may,khoen, đinh, keo,…
o Chi phí của mỗi nguyên vật liệu.
o Tiện ích.
o Đưa ra mức tiêu thụ và chi phí điện, nước.
d) Cơng nghệ và kỹ thuật:
o Cơng nghệ :
 +Đưa ra quy trình sản xuất.
o Các máy móc thiết bị có thể được cung cấp từ cơng ty sau:
 JAY PEE EXPORTS.
Tel. 6564022, 6525820.Fax. 91-11-6859019.E-mail japee@ ders Vsnl.
Net.In.India.
o Kỹ thuật :
o Đưa ra các loại máy móc yêu cầu và chi phí.
3


o Nhà máy dự định xây dựng với diện tích 3000m2..

 e) Nhân lực và đào tạo :
o Nhân lực :
 Tổng nhân lực là 84 người.
o Đưa ra danh sách nhân lực và chi phí.
o Đào tạo :
 Cơng nhân sẽ được đào tạo 2 tháng và công nghệ sản xuất.
 f) Phân tích tài chính :
o Đưa ra chi phí đầu tư ban đầu.
o Đưa ra chi phí sản xuất hàng năm với công suất tối đa.
o Đánh giá tài chính.
o Đánh giá tài chính.
o Lợi ích kinh tế.
“THE STATE OF PALESTINE NATIONAL EXPORT STRATEGY FOOTWEAR
AND LEATHER – 2014-2018”: đánh giá một cách tổng quan về mặt chiến lược của
ngành da giày ở nước Palestine với nhu cầu ở thị trường Châu Âu. Bài báo gồm các phần
sau: định hướng về phát triển trong tương lai, cấu trúc của ngành cũng như nhu cầu đầu tư
và phân tích các chuỗi giá trị, phân tích nhu cầu thị trường toàn cầu, đưa ra các chiến lược
cho ngành nhằm xác định thị trường và mục tiêu, kế hoạch cho các hoạch động kinh
doanh của ngành da-giày trong nước.
“PROJECT PROFILE about Children Shoes at MICRO SMALL & MEDIUM
ENTERPRISE DEVELOPMENT INSTITUTE”: Phân tích chi tiết các nhu cầu của thị
trường, phân tích chi tiết cách vận hành của hệ thống từ năng lực sản xuất đến vị trí đặt
nhà máy, dịng ngun vật liệu, chế độ lượng thưởng, nguồn điện nước; đưa ra kế hoạch
điều độ cụ thể; các quy trình gia cơng; các tiêu chuẩn về kiểm sốt chất lượng; phân tích 1
cách chi tiết về tất cả các khoản chi phí khi tiến hành xây dựng hệ thống sản xuất da giày
cho trẻ em.
“ENHANCING FIRM LEVEL COMPETITIVENESS – INDIAN LEATHER and
FOORWEAR INDUSTRY”: phân tích chi tiết về thị trường tồn cầu trong ngành hàng da
giày từ thị trường, các phân khúc, các đánh giá về nền công nghiệp da giày Ấn Độ; phân
tích các yếu tố ảnh hưởng như: các điều kiện kinh doanh, phân tích nhu cầu, cấu trúc tổ

chức, nền công nghiệp bổ trợ, sự hỗ trợ từ chính phủ; đưa ra các kết luận các đề nghị cho
ngành này trong hiện tại cũng như tương lai.

4


CHƯƠNG 2: CƠ SƠ LÝ THUYẾT
2.1 Thiết kế ý niệm.
Thiết kế ý niệm là giai đoạn đầu tiên trong việc thiết kế và phát triển hệ thống. Thiết kế ý
niệm gồm có nhiều bước. Trước tiên, việc phân tích nhu cầu cần được thực hiện. Tiếp theo la
nghiên cứu khả thi được tiến hành để hỗ trợ cho việc phát triển và ứng dụng công nghệ. Một
bược khác rất quan trọng trong giai đoạn này là việc xác định các yêu cầu vận hành của hệ
thống cũng như quan điểm bảo hành. Sau khi các bước trên được hoàn thành, phân tích tradeoff được thực hiện và đặc tả hệ thống được thiết lập. Một cách đồng thời với công tác thiết kế
một kế hoạch hệ thống cũng được soạn thảo. Kết thúc giai đoạn thiết kế ý niệm, thiết kế phải
được xem xét và đánh giá.
Xác định nhu cầu

Kế hoạch hệ
thống

u cầu vận hành hệ
thống
Quan điểm bảo trì
Phân tích sơ khởi

Nghiên cứu khả thi
Phát triển và ứng dụng
công nghệ

Đặc tả hệ thống

Xem xét thiết kế ý niệm
Hình 2.1: Quy trình thiết kế ý niệm
2.1.1 Xác định nhu cầu.
Chu kỳ sống hệ thống và quy trình kĩ thuật hệ thống bắt đầu với việc xác định nhu cầunảy sinh do có cở hội địi hỏi hay thiếu hụt gì đó. Nhu cầu sẽ đưa tới một hệ thống mới được
hoàn thành (hay cải tiến) được hoàn thành để đáp ứng sự thiếu hụt hay đòi hỏi. Trong thực tế,
do tồn tại nhiều nhu cầu khác nhau và các nguồn tài nguyên (nhân lực, tài chính, thiết bị…) là
giới hạn, khi xem xét nhu cầu ta phải chú trọng các đặc điểm:
- Bản chất của sự thiếu hụt cần được làm rõ (các đặc tính vận hành chưa đạt, khả năng hỗ
trợ hệ thống chưa đạt, giá thành quá cao…).
- Thời gian mà hệ thống mới phải được lắp đặt và vận hành.
- Số lượng nguồn lực cần đầu tư cho hệ thống mới.
- Mức đọ ưu tiên của hệ thống mới.
Tại thời điếm này, giải pháp cho vấn đề (cũng như cấu hình hệ thống) chưa được xác định
cụ thể. Mục đích đích là xác định nhu cầu có thực đang tồn tại.
5


2.1.2 Nghiên cứu khả thi.
Nghiên cứu khả thi bao gồm một loạt các nghiên cứu về công nghệ. Đâu là bước tiếp
theo việc xác lập nhu cầu hệ thống. Tại bước này, các cách tiếp cận kỹ thuật khác nhau để
phát triển hệ thống được nghiên cứu đánh giá.
Bước đánh giá này có thể đưa đến việc ứng dụng trược tiếp một cơng nghệ sẵn có nào
đó, hay cho thấy một lĩnh vực mới cần nghiên cứu. Tại bước nghiên cứu khả thi, nhiệm vụ
của ta là đề nghị một giải pháp kĩ thuật khả thi và tích hợp nó vào quy trình xác định yêu cầu
hệ thống.
2.1.3 Yêu cầu vận hành hệ thống.
Tại bước này, các thông số kỹ thuật của hệ thống được thiết lập dựa trên phân tích nhu
cầu, kết hợp với kết quả nghiên cứu khả thi. Để xác định chính xác các yêu cầu, các câu hỏi
nên đặt ra: số lượng dự cầu của thiết bị và nhân sự, nơi xếp đặt? Hệ thống sẽ được sử dụng
như thế nào? Môi trường hoạt động của hệ thống? Câu trả lời cho các câu hỏi này và các câu

hỏi tương tự sẽ cho phép xác định các đặc tính vận hành của hệ thống, quan điểm bảo hành
cho hệ thống cũng được xác định các chuẩn thiết kế cụ thể (tiêu chuẩn, ràng buộc, hướng dẫn
thiết kế,…)
Khi thiết kế hệ thống ta cần xem xét các đặc điếm sau:
- Nhiệm vụ: mỗi hệ thống đều có một hay nhiều nhiệm vụ. Hệ thống phải hoàn thành điều
gì? Hệ thống hồn thành mục đích của mình như thế nào?... Các nhiệm vụ có thể có mức ưu
tiên khác nhau.
- Thông số vật lý và vận hành: đây là các thông số liên quan đến vận hành hay chức năng
của hệ thống như kích thước, trọng lượng, tốc độ, độ chính xác, năng suất, khả năng. Cần phải
xác định những thông số nào quyết định.
- Sử dụng: dự đoán cách hệ thống sẽ được sử dụng (số giờ sử dụng mỗi ngày, chu kỳ hoạt
động hàng tháng…) hệ thống sẽ hoạt động như thế nào?
- Phân phối và lắp đặt: xác định cách mà hệ thống được phân phối và lắp đặt cho người
dùng. Số lượng các thiết bị, nhân sự, trang bị và địa điểm cần cho yêu cầu vận tải và di
chuyển. Các câu hỏi thường đặt ra như: bao nhiêu thiết bị và phần mềm sẽ được phân phối?
Nó được đặt tại chỗ nào? Khi nào thì cần thiết?
- Chu kỳ sống: thời gian mà hệ thống sẽ hoạt động. Tổng thời gian lưu kho trong cả chu
kỳ sống của hệ thống? Ai sẽ vận hành hệ thống bao lâu? Bước này sẽ thiết lập cơ sở cho việc
xác định các hoạt động trong chu kỳ sống và thu thập các dữ liệu về chi phí.
- Hiệu quả: các thơng số đánh giá hiệu quả của hệ thống như hiệu quả chi phí, tính khả
vận, độ tin cậy, hiệu quả hậu cần, thời gian trung bình giữa các kỳ bảo trì, mức hư hỏng, thời
gian ngừng chờ bảo trì, tần suất sử dụng, trình độ kỹ năng của người dùng và yêu cầu hiệu
suất nhân sự,…
- Môi trường: xác định môi trường mà hệ thống hoạt động (nhiệt độ, độ ẩm,…). Ta phải
tính tất cả các giá trị liên quan như vận tải, bốc dỡ, lưu kho, trung chuyển. Một hồ sơ về mơi
trường hồn chỉnh phải được thiết lập.

6



Cần phải xem xét toàn bộ yêu cầu hệ thống khi phân tích hệ thống. Các cơng tác hỗ trợ
bảo trì hệ thống phải được xem xét trên cơ sở ngay từ đầu giai đoạn thiết kế để được hiệu suât
cao nhất.
2.2 Thiết kế sơ khởi.
Thiết kế sơ khỏi gồm các bước: phân tích chức năng của hệ thống, phân bổ các yêu cầu của hệ
thống, phân tích trade-off và tối ưu, tống hợp và xác định hệ thống, xem xét thiết kế sơ khởi.
Yêu cầu hệ thống

Phân tích chức năng

Phân bổ u cầu

Phân tích trade-off

Khơng

Phương án
thiết kế được
châp nhận

Được

Khơng

Tổng hợp và xác định
Xem xét thiết kế
Được

7



2.2.1 Phân tích chức năng
a) Mục đích và lợi ích:
Phân tích chức năng là bước quan trọng nhất trong giai đoạn thiết kế sơ khởi. Phân tích chức
năng là phương pháp dùng để xác định và mô tả tất cả các chức năng của hệ thống, nghĩa là
tất cả các hoạt động mà hệ thống phải thực hiện để hoàn thành nhiệm vụ của hệ thống.
Mục đích của phân tích hệ thống:
- Xác định hay cập nhập các yêu cầu về chức năng
- Bảo đảm các chức năng được phân chia một cách thích hợp
- Cho phép theo dõi mối liên hệ giữa các chức năng
- Xác định các giao diện giữa các chức năng
Việc áp dụng phân tích hệ thống trong thiết kế có những lợi ích như sau:
-

Tất cả các phương diện thiết kế, vận hành và hỗ trợ hệ thống đều được xem xét, kể cả
thiết kế, sản xuất, thử nghiệm, triển khai, vận hành, huấn luyện, vận hành và bảo trì.
Tât cả các thành phân của hệ thống (thiết bị chính, thiết bị thử nghiệm và hỗ trợ…)
khơng bị bỏ sót trong thiết kế.
Xác đinh các mối quan hệ giữa yêu cầu (yêu cầu hệ thống) và nguồn lực (các thành
phần hệ thống có chức năng) để thỏa mãn u cầu đó.

Quy trình phân tích chức năng là quy trình chuyển đổi các yêu cầu hỗ trợ và vận hành hệ
thống (được xác định trong thiết kế sơ khởi) thành các yêu cầu thiết kế cụ thể (định tính và
định lượng) đây là một quy trình lặp, nghĩa là nó được người kỹ sư hệ thống thực hiện nhiều
lần cho tới khi đạt được kết quả mong muốn.
b) Phương pháp:
Các bước chính trong phân tích chức năng:
- Xác định hệ thống: xác định yêu cầu hệ thống, môi trường làm việc, các ràng buộc
giới hạn.
- Xác định mức chi tiết: mức độ chi tiết mà phân tích chức năng thực hiện phụ thuộc

vào yêu cầu dự án, khả năng nguồn lực.
- Xác định các chức năng hệ thống.
- Mô tả hệ thống bằng cây chức năng (functional tree), ma trận chức năng (functional
matrix), biểu đồ chức năng (functional block diagram).
Phân tích chức năng phải được thực hiện một cách tuần tự. Tại cấp đầu tiên trong hệ thống,
các chức năng được rút ra từ mục tiêu, nhiệm vụ của hệ thống (system mission). Giải pháp để
thực hiện các chức năng trên sẽ yêu cầu xác định các chức năng mới tại cấp thấp hơn. Các
chức năng tới lượt mình lại yêu cầu các chức năng mới tại cấp thấp hơn. Phân tích chức năng
được thực hiên một cách hệ thống.
Các kỹ thuật dùng trong phân tích chức năng:
-

Brainstorm: liệt kê tất cả các hoạt động cần thiết để thực hiện các yêu cầu hệ thống.
Được thực hiện trong môi trường cởi mở, thoải mái, thân thiện. Tất cả ý kiến được ghi
chép và chấp nhận.

8


-

-

-

Tập hợp các chức năng (kết quả của brainstorm) thành sơ đồ với cấu trúc thứ bậc.
Đảm bảo tất cả các kết quả từ brainstorm được sắp xếp, không loại bỏ bất kỳ kết quả
nào.
Lựa và liệt kê thành nhóm. Chú ý các thuộc tính như kích thước, trọng lượng, tốc độ,
độ tin cậy, năng lượng,… đặt các thuộc tính này vào nhóm thuộc tính vào trong sơ đồ.

Lựa và liệt kê các phân tích, nghiên cứu trade-off, các nghiên cứu đặc biệt; đặt các chi
tiết này trong khung ‘phân tích’.
Lặp lại các bước trên cho từng cấp bậc trên sơ đồ. Các chức năng chính được phân
chia thành các chức năng nhỏ hơn.

c) Yêu cầu:
Phân tích chức năng phải đạt được các yêu cầu sau:
- Xác định được các chức năng của hệ thống
- Xác định được các chức năng cần thiết cho hệ thống hoạt động trong các kịch bản vận
hành như đã xác định trong thiết kế ý niệm.
- Xác định được các chức năng cần thiết cho các trạng thái vận hành khác nhau của hệ
thống.
- Cung cấp được một sơ đồ cấp bậc của các chức năng. Sơ đồ này cho phép biểu diễn
được một số lượng lớn các chức năng tạo thành hệ thống, nó cho phép phát hiện các
lỗi, thiếu sót, trùng lặp và mâu thuẫn.
- Cấu trúc chức năng cho phép truy nguyên nguồn gốc chức năng. Mỗi chức năng
không được chia quá 7 mức chức năng con tại cấp tiếp theo.
- Chức năng phải tương thích với cấp bậc của nó.
- Phân tích chức năng cho thấy các mối liên hệ giữa các chức năng.
- Các chức năng được đánh số sao cho ta có thể nhận biết được chức năng mẹ của nó

9


d) Cây chức năng (functional tree):

Hình 2.2: Cây chức năng.
Cây chức năng có ưu điểm cho ta thấy rõ một số lượng lớn các thành phần chức năng tạo nên
hệ thống. qua các nhánh, cấu trúc cây cho phép phát hiện các lỗi, thiếu sót, mâu thuẫn và
trùng lặp. sơ đồ cấu trúc bắt đầu từ mức độ hệ thống cho tới cấp độ chi tiết, cho phép kiểm

chứng rằng các chức năng tại mức dưới có tính nhất qn với chức năng trên.
Cây chức năng phải đạt được các yêu cầu:
- Cây chức năng dựa trên các yêu cầu hệ thống
- Cây chức năng sẽ ghi rõ cấp bậc tại từng mức trong cấu trúc hệ thống
- Mỗi yêu cầu chức năng sẽ được sắp xếp trong trật tự thứ bậc
- Chức năng sẽ được chia thành các chức năng con tại cấp thấp hơn. Tại cấp cao nhất,
cây sẽ là hình ảnh của các yêu cầu hệ thống. chức năng tại cấp n sẽ được chia thành chức
năng tại mức n+1
- Chức năng không thể truy nguyên về các yêu cầu hệ thống không sẽ không được thêm
vào.
- Không chức năng nào được đặt chen vào giữa hai cấp
- Các giải pháp chức năng khác nhau được phân tích và biểu diễn trong các cây chức
năng khác nhau
- Mâu thuẫn phải được phát hiện và ghi lại, cũng như loại bỏ
- Chức năng để thỏa mãn yêu cầu khách hàng phải được phân biệt với chức năng thỏa
mãn các yêu cầu của chức năng khác
e) Ma trận chức năng (functional matrix):
Ma trận cấp 1-cấp 2
Chức
năng Chức năng cấp 2
cấp 1
Chức năng Chức năng …
1.1
1.2
Chức năng 1
Chức năng 2
….
Ma trận chức năng cấp 2-cấp 3
10


Chức năng Chức năng …
2.1
2.2


Chức
cấp 2
Chức
1.1
Chức
1.2
….

năng Chức năng cấp 3
Chức năng Chức năng …
1.1.1
1.1.2
năng

Chức năng Chức năng …
2.1.1
2.1.2

năng

Hình ma trận chức năng
Ma trận chức năng thường được dùng để bổ sung cho cây hệ thống, để biểu diễn mối liên hệ
giữa các chức năng cấp cao và thấp, giữa các chức năng và kịch bản/ trạng thái vận hành. Nó
có thể bao trùm cả hệ thống hay chỉ một phần riêng mà ta đặc biệt quan tâm.
Ma trận chức năng phải đạt các yêu cầu:

-

Ma trận chức năng dựa trên các yêu cầu hệ thống, yêu cầu chức năng và các chức
năng được định sẵn
Ma trận phải ghi rõ cấp bậc của chức năng mà nó chuẩn bị
Các ma trận khác nhau được chuẩn bị để phân tích và mơ tả các giải pháp chức năng
khác nhau.

f) Biểu đồ chức năng (functional block diagram):
Biểu đồ chức năng nhấn mạnh vào giao diện và mối liên hệ giữa các chức năng. Nó sử dụng
các hình khối hộp để biểu diễn hệ thống. mỗi hình là một chức năng, được nối với nhau bằng
các đướng và mũi tên biểu diễn mối liên hệ và trật tự trong biểu đồ. Các đường liên kết không
mô tả mối liên hệ vật lý mà là mối liên hệ chức năng. Biểu đồ tôt chức thành một chuỗi các
biểu đồ liên kết với nhau.

Hình 2.3: Biểu đồ chức năng.
Biểu đồ chức năng phải đáp ứng các yêu cầu:
-

Biểu đồ chức năng dựa trên các yêu cầu hệ thống, yêu cầu chức năng và các chức
nawg được xác định
Biểu đồ phải ghi rõ cấp bậc của chức năng mà nó mơ tả
Nếu một loạt các biểu đồ được dùng, mỗi biểu đồ phải thống nhất với biểu đồ lế cạnh
Một biểu đồ dùng để biểu diễn cho một cấp của cây chức năng
11


2.2.2 Phân bổ yêu cầu:
Phân bổ yêu cầu là bước đầu trong quy trình chuyển đổi các yêu cầu vận hành và bảo trì hệ
thống thành các chuẩn thiết kế cụ thể cho các thành phần của hệ thống. nó cung cấp việc mô

tả chức năng, nghĩa là mô tả các hoạt động mà hệ thống phải thực hiện để hồn thành nhiệm
vụ như khơng xác định thành phần nào sẽ thực hiện các hoạt động.
Việc phân bổ các yêu cầu tới các cấp thấp hơn trong hệ thống là rất quan trọng để đảm bảo
các thống số kỹ thuật, ràng buộc yêu cầu chức năng và chuẩn thiết kế được thỏa mãn.
Khi thực hiện phân bổ, ta nên xem xét các chuẩn định lượng và định tính ảnh hưởng nhiều tới
quá trình thiết kế. các chuẩn này khác nhau từ hệ thống này sang hệ thống khác và phải hỗ trợ
trực tiếp các yêu cầu vận hành và quan điểm hỗ trợ hệ thống.
Việc phân bổ nên xem xét tât cả thông số hệ thống kể cả:
- Các yếu tố hiệu quả như độ tin cậy, khả năng bảo trì, độ sử dụng (availability), khả
năng hỗ trợ (supportability)
- Thơng số vật lý và vận hành hệ thống như khoảng cách, độ chính xác, tốc độ, năng
suất, cơng suất, trọng lượng, kích thước và số lượng
- Các yếu tố về khả năng hỗ trợ của hệ thống như vận chuyển hay thời gian cung cấp
giữa các mức bảo trì, tính sẵn sàng của phụ tùng, thử nghiệm và sử dụng các thiết bị
hỗ trợ, hiệu quả của nhân sự, giá vận chuyển và đóng gói, thời gian bảo trì
- Các yếu tố liên quan tới chi phí chu kỳ sống kể cả chi phí phát triển và nghiên cứu, chi
phí sản xuất và đầu tư, chi phí bảo trì vận hành, chi phí thải hồi.
2.3 Cơng cụ.
2.3.1 Phương pháp AHP.
Phương pháp AHP được Thomas L. Saaty phát triển vào những năm đầu thập niên 1980, và
được biết đến như là quy trình phân tích thứ bậc nhằm giúp xử lý các vấn đề ra quyết định đa
tiêu chuẩn phức tạp. AHP cho phép người ra quyết định tập hợp được những kiến thức của
các chuyên gia về vấn đề nghiên cứu, kết hợp được các dữ liệu khách quan và chủ quan trong
một khuôn khổ thứ bậc logic. Trên hết, AHP cung cấp cho người ra quyết định một cách tiếp
cận trực quan theo sự phán đốn thơng thường để đánh giá sự quan trọng của mỗi thành phần
thông qua quá trình so sánh cặp. AHP kết hợp được cả hai mặt tư duy của con người cả về
định tính và định lượng: Định tính qua sự sắp xếp thứ bậc và định lượng qua kết quả bộ trọng
số cho từng yếu tố thứ bậc.
AHP dựa vào 3 nguyên tắc: - Phân tích vấn đề ra quyết định (thiết lập thứ bậc) - ðánh giá so
sánh các thành phần (so sánh cặp giữa các yếu tố) - Tổng hợp các mức độ ưu tiên (xác định

các ma trận trọng số)
Các bước tiến hành AHP: - Bước 1: Phân tích vấn đề và xác định lời giải yêu cầu.
- Bước 2: Xác định các yếu tố sử dụng và xây dựng cây phân cấp yếu tố.
- Bước 3: ðiều tra thu thập ý kiến chuyên gia về mức độ ưu tiên.
- Bước 4: Thiết lập các ma trận so sánh cặp.
- Bước 5: Tính tốn trọng số cho từng mức, từng nhóm yếu tố.

12


- Bước 6: Tính tỷ số nhất quán (CR). Tỷ số nhất quán phải nhỏ hơn hay bằng 10%, nếu lớn
hơn, cần thực hiện lại các bước 3, 4, 5. Đây là ma trận nghịch đảo với sự so sánh cặp: nếu i
so sánh với j có một giá trị aij thì khi j so sánh với i sẽ có giá trị nghịch đảo là 1/aij.

Hình 2.3 Ví dụ về ma trận so sánh cặp của 3 yếu tố i, j và k.
- Bước 7: Thực hiện bước 3, 4, 5, 6 cho tất cả các mức và các nhóm yếu tố trong cây phân
cấp.
- Bước 8: Tính tốn trọng số tổng hợp và nhận xét.
a) So sánh cặp
Trong phương pháp này, người được phỏng vấn phải diễn tả ý kiến của mình đối với từng
cặp yếu tố. Thường người được hỏi phải chọn câu trả lời trong số 10 -17 sự lựa chọn riêng
biệt. Mỗi sự chọn lựa là một cụm từ ngôn ngữ học. Chẳng hạn : “A quan trọng hơn B”, “A
quan trọng như B”…
Mối quan tâm trong vấn đề này không phải là lời phát biểu mà là giá trị bằng số liên quan
đến lời phát biểu. ðể phân cấp hai tiêu chuẩn Saaty (1970) đã phát triển một loại ma trận đặc
biệt gọi là ma trận so sánh cặp. Những ma trận đặc biệt này được sử dụng để liên kết 2 tiêu
chuẩn đánh giá theo một thứ tự của thang phân loại.
Để điền vào ma trận, người ta dùng thang đánh giá từ 1 đến 9 như sau:

13



Hình 2.4 Hình thể hiện các mức độ của ma trận so sánh cặp.
b) Tổng hợp số liệu về mức độ ưu tiên
Để có trị số chung của mức độ ưu tiên, cần tổng hợp các số liệu so sánh cặp để có số liệu
duy nhất về độ ưu tiên. Giải pháp mà Saaty sử dụng để thu được trọng số từ sự so sánh cặp là
phương pháp số bình phương nhỏ nhất. Phương pháp này sử dụng một hàm sai số nhỏ nhất để
phản ảnh mối quan tâm thực của người ra quyết định. ðể đơn giản người ta đã đề ra phương
pháp xác định vectơ riêng w bằng cách:
- Tính tổng mỗi cột trong ma trận: ∑ aij
- Tính aij/∑ aij.
- Chuẩn hóa các giá trị để có được trọng số bằng cách lấy trung bình cộng của từng
hàng.
c) Tính nhất qn
Trong các bài tốn thực tế, khơng phải lúc nào cũng có thể thành lập được quan hệ bắc
cầu trong khi so sánh từng cặp. Thí dụ phương án A có thể tốt hơn B, B có thể tốt hơn C
nhưng không phải lúc nào A cũng tốt hơn C. Hiện tượng này thể hiện tính thực tiễn của các
bài tốn, ta gọi là sự khơng nhất quán (incosistency). Sự không nhất quán là thực tế nhưng độ
khơng nhất qn khơng nên q nhiều vì khi đó nó thể hiện sự đánh giá khơng chính xác. ðể
kiểm tra sự không nhất quán trong khi đánh giá cho từng cấp, ta dùng tỷ số nhất quán (CR).
Nếu tỷ số này nhỏ hơn hay bằng 0.1 nghĩa là sự đánh giá của người ra quyết định tương đối
nhất quán, ngược lại, ta phải tiến hành đánh giá lại ở cấp tương ứng. Tỷ số nhất quán CR
được tính theo cơng thức: CR = IC / RI Trong đó: RI (chỉ số ngẫu nhiên) được xác định từ
bảng 3.2 cho sẵn:

14


Hình 2.5 Bảng tra chỉ số ngẫu nhiên RI.
Trong đó: n là số lượng yếu tố trong ma trận so sánh. IC (chỉ số nhất quán) được xác định

theo các bước sau đây:
- Tính vector tổng có trọng số = ma trận so sánh x vector trọng số
- Tính vector nhất quán = vector tổng có trọng số / vector trọng số
- Xác định λmax (giá trị riêng ma trận so sánh) và CI (chỉ số nhất quán):
+) λmax = trị trung bình của vector nhất quán.
+) CI = (λmax – n) / (n – 1)
Phương pháp AHP đo sự nhất quán qua tỷ số nhất quán (consistency ratio) giá trị của tỷ số
nhất quán nên ≤ 10%, nếu lớn hơn, sự nhận định là hơi ngẫu nhiên, cần được thực hiện lại.
2.3.2 Biểu đồ N2.
Biểu đồ N2 là một sơ đồ trong hình dạng của một ma trận,đại diện cho mối quan hệ các chức
năng của các yếu tố cấu thành lên hệ thống.
Các biểu đồ N -squared được phát minh bởi các kỹ sư hệ thống Robert J. Lano, trong khi làm
việc tại TRW trong những năm 1970 và lần đầu tiên được công bố trong một báo cáo nội bộ
TRW 1977. [3]

Hình 2.6: Ví dụ về biểu đò N2.
Giao diện/giao tiếp:

15





-

Biên giới giữa hai hay nhiều hệ thống hay thành phần hệ thống (vd: chức năng, các bộ
phận vật lý, hay tổ chức).
Khởi đầu bởi:
Đầu ra từ một chức năng.

Cần cho đầu vào của một chức năng.
Kết nối vật lý cần.
Hoàn thành bởi:
Đầu ra được chỉ định như đầu vào của một chức năng hoặc hệ thống ngoài.
Điểm kết nối của một liên kết vật lý.

Ma trận gồm:





Tất cả chức năng(hoặc chức năng con) trên đường chéo.
Tất cả đầu ra theo chiều ngang (trái hoặc phải).
Tất cả đầu vào theo chiều dọc (lên hoặc xuống).
Đầu vào và đầu ra là item (mục) không phải chức năng.

Trong trường hợp xuất hiện khoảng trống tức là giao diện trên hình khơng có chức năng
tương ứng. các dữ liệu được truyền đi được định nghĩa trong các ơ vng thích hợp.
Trong việc xây dựng ma trận cần phải định nghĩa đẩy đủ các thông tin liên quan trong các ô
đã được dựng sẵn trong mà trận.
Sơ đồ hoàn tất khi người sử dụng so sánh tất cả từng tổ chức cho tất cả các đơn vị.

16


CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ Ý NIỆM
3.1 Giới thiệu hệ thống:
3.1.1 Lựa chọn Case Study:
Nền kinh tế tăng trưởng ổn định, thu nhập bình quân đầu người tại Việt Nam tăng lên, kích

thích mua sắm, đặc biệt người dân ngày càng có nhu cầu thời trang, làm đẹp, thể thao. Ngành
da giày là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, hiện đang đứng hàng thứ
5 (Thống kê 2015) top những nước xuất khẩu da giày lớn nhất thế giới, tốc độ tăng trưởng
xuất khẩu tăng trung bình 25%/năm (số liệu từ bảng 3.1).
Bảng 3.1 Giá trị xuất nhập khẩu da giày từ 2010-2015

Năm

2010

2011

2012

Giá trị xuất khẩu

5.12

6.55

7.26

Đơn vị: USD billion
2013 2014
5 months/
2015
8.40
10.32
4.68


Tốc độ độ tăng so với
cùng kì năm ngoái
(%)

26

27.9

10.9

15.7

22.85

21.02

Theo báo cáo Hiệp hội da giày Việt nam, hiện trung bình người Việt Nam sử dụng khoảng
1,5-3 đơi giày/năm, lượng tiêu thụ khoảng 130-140 triệu đơi/năm. Trong đó các ngành hàng
nội địa đáp ứng khoảng 50% mức tiêu dùng trong nước, tức là khoảng 70 triệu đôi/năm, trong
khi dân số Việt Nam là khoảng 89,71 triệu người (thống kê 2013). Ta thấy thị trường nội địa
hiện đang còn bỏ trống khoảng 14% Một trong những thị trường tìm năng cần khai thác.
Nhằm đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng trong nước, cũng như xuất khẩu sang thị trường
thế giới, công ty quyết định xây dựng 1 hệ thống nhà máy sản xuất giày da tại Việt Nam đáp
ứng khoảng 0.7% thị trường trong nước và 0.1% giá trị xuất khẩu, tức tương ứng khoảng
150.000 đôi/năm.
Lựa chọn Case Study là:
+Xây dựng hệ thống sản xuất giày da (leather shoe).
+Sản phẩm: Giày da các loại.
+Năng suất: 150.000 đôi/năm.
+Dựa trên nền tảng hệ thống sản xuất có sẵn của Cơng Ty TNHH SX-TM-DV Vinh

Thơng, địa chỉ: Lơ III-17, nhóm CN III, đường số 13, khu cơng nghiệp Tân Bình, phường Tây
Thạnh, quận Tân Phú, Tp.HCM.

17


3.1.2 Lựa chọn vị trí nhà máy:
Để lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy giả định dựa vào yêu cầu nhà đầu tư, nhóm xem xét
4 tiêu chí lựa chọn nhà máy như sau:
+Nguồn nguyên liệu: Khoảng cách, độ tiện lợi trong vận chuyển nguyên vật liệu từ
nhà cung cấp với công ty.
+Giao thông: Khoảng cách, độ tiện lợi trong việc vận chuyển hàng từ công ty đến
cảng xuất khẩu.
+Nguồn lao động: Dựa trên 2 yếu tố: Số lượng lao động và trình độ lao động tại từng
KCN.
+Hạ tầng khu cơng nghiệp.
Dựa vào các tiêu chí này và u cầu nhà đầu tư, nhóm tìm hiểu lựa chọn được 3 phương án,
ứng với 3 vị trí xây dựng nhà máy da giày đáp ứng nhu cầu sản xuất như sau:
+KCN Biên Hịa, Đồng Nai.
+KCN Tân Bình, TpHCM.
+KCN Long Hậu, Long An.
Ta có cây cấu trúc ra quyết định như ở hình 3.1 mơ tả các phương án cũng như tiêu chí lựa
chọn phương án.
Chọn vị trí đặt nhà máy

Nguồn ngun liệu

Nguồn lao động

Giao thơng


KCN Biên Hịa,
Đồng Nai

KCN Tân Bình,
Tp. HCM

Hạ tầng KCN

KCN Long Hậu,
Long An

Hình 3.1 Hierarchy tree
Sử dụng mơ hình AHP với 4 tiêu chí và 3 phương án như ở trên để lựa chọn được phương án
“ tốt nhất”.
Trọng số trong các ma trận so sánh cặp của mơ hình AHP được đánh theo quy ước như hình
3.2.

18